Ministria e Drejtësisë e Kosovës ka deklaruar se që nga vitit 2020, mbrojtja juridike e ish-presidentit Hashim Thaçi është paguar mbi tre milionë e gjysmë nga buxheti i këtij dikasteri.

Pasi avokatët e Thaçit u tërhoqën nga rasti me arsyetimin se s’janë paguar, ministria e udhëhequr nga Albulena Haxhiu tha të martën se obligimet ndaj avokatit Luka Misetiq janë kryer, në përputhje me Udhëzimin dhe Marrëveshjen.

“Në përputhje me Udhëzimin dhe Marrëveshjen e tillë (legjislacionin në fuqi), Ministria e Drejtësisë ka kryer të gjitha obligimet lidhur me pagesën apo kompensimin e mbrojtjes së z. Hashim Thaçi. Për më shumë, vetëm për vitin 2023, Ministria e Drejtësisë ka realizuar pagesa për mbrojtësit e z. Hashim Thaçi në shumën prej 1,371,800.00 Euro. Pagesa për mbrojtjen e z. Hashim Thaçi janë realizuar për vitet 2020, 2021, 2022 dhe 2023. Për vitin 2020, është realizuar pagesë prej 83,107.41 Euro, për vitin 2021 është realizuar pagesë prej 1,114,901.00 Euro, për vitin 2022 pagesa është realizuar në shumën prej 996,600.00 Euro, dhe për vitin 2023 – është realizuar pagesë në shumën prej 1,371,800.00 Euro. Për të gjitha vitet, shuma e pagesës për mbrojtjen e z. Hashim Thaçi, është 3,566,401.41 Euro”, thuhet në reagimin e MD-së.

Ministria shton se për avokatët e tjerë, nuk mban përgjegjësi për realizimin e pagesave.

“Aktualisht, Ministria e Drejtësisë ka Marrëveshje me avokatin mbrojtës të Hashim Thaçit, Luka Misetiq, të cilit në përputhje me Marrëveshjen, i realizon të gjitha pagesat me kohë. Ndërsa për avokatet tjerë potencial, qoftë edhe privat, të cilët angazhohen nga z. Thaçi, Ministria e Drejtësisë nuk ka Marrëveshje dhe nuk mbanë përgjegjësi për realizmin e pagesave. Pra, Ministria e Drejtësisë, në përputhje me Udhëzimin e tillë dhe legjislacionin në fuqi, ka realizuar me kohë të gjitha pagesat dhe obligimet për mbrojtjen e z. Hashim Thaçi”, thuhet tutje në njoftimin e publikuar në Facebook.

Më 5 nëntor 2020, Thaçit i ishte konfirmuar aktakuza nga Dhomat e Specializuara në Hagë. Ai akuzohet për krime lufte.sn

Guvernatori i Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), Ahmet Ismaili, ka thënë të hënën se rregullorja e re e BQK-së nuk e ndalon apo kufizon pranimin e mjeteve në llogaritë bankare në valutën euro në bankat e licencuara, dhe se as nuk e kufizon këmbimin e cilësdo valutë që kryhen nga institucionet financiare bankare, ose jo-bankare të licencuara nga ajo.

“Pra, të gjithë qytetarët që tashmë kanë një llogari bankare në euro, në cilëndo bankë të licencuar në Kosovë, mund ta përdorin të njëjtën për të pranuar mjetet nga çdo shtet”, tha ai.

BQK-ja njoftoi se Ismaili i bëri këto komente gjatë një takimi me ambasadorin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë, Jeff Hovenier.

Rregullorja e re e BQK-së, e lëshuar javë më parë, kërkon që të gjitha transaksionet me para të gatshme kudo në Kosovë të bëhen me euro nisur nga 1 shkurti, duke i dhënë fund përdorimit të dinarit serb në vend.

Ambasadori amerikan i Prishtinë, Jeff Hovenier, i ka kërkuar guvernatorit të Bankës Qendrore të Kosovës, Ahmet Ismaili, që të shtyjë zbatimin e vendimit për përdorimin vetëm të valutës euro sa i përket operacioneve me para të gatshme.

“Ne bëjmë thirrje që zbatimi i kësaj rregulloreje të shtyhet, në mënyrë që të japë kohë për tranzicion më efektiv dhe komunikim me publikun që të zbutet ndikimi negativ te qytetarët”, shkroi Hovenier në X, që më herët njihej si Twitter.

Ismaili theksoi se vetëm në katër komunat veriore, të banuara me shumicë serbe, operojnë katër degë
bankare, tri institucione mikro-financiare (kredidhënëse) si dhe mbi 15 institucione financiare jo-bankare për pagesa dhe këmbimore.

“Numri i degëve dhe zyrave të institucioneve financiare që operojnë në atë zonë është në rritje, pasi përfshirja financiare është objektiv i BQK-së”, thuhet në njoftim.

Në Kosovë, në të gjitha vendbanimet me shumicë serbe, popullsia përdor dinarin serb për të kryer pagesa dhe ata që punojnë në institucionet serbe në Kosovë, i marrin edhe pagat me dinarë.

Me dinarë paguhen edhe pensionet, sipas sistemit serb, si dhe shtesat për fëmijë dhe ndihmat sociale.

Në objektet tregtare, në zonat ku banojnë serbët në Kosovë, përveç euros, përdoret edhe dinari.

Lista Serbe – partia kryesore e serbëve në Kosovë, që gëzon mbështetjen e Serbisë – ka thënë se vendimi i BQK-së rrezikon mbijetesën e serbëve në Kosovë.

Takimi mes ambasadorit Hovenier dhe guvernatorit Ismaili erdhi një ditë pasi shtetet e QUINT-it – SHBA-ja, Britania, Gjermani, Italia dhe Franca – bënë kërkesën e njëjtë për shtyrjen e zbatimit të vendimit për rregulloren për operacione me para të gatshme.

Edhe Bashkimi Evropian i ka kërkuar të hënën Kosovës që të shtyjë afatin për zbatimin e vendimit të Bankës Qendrore të Kosovës, që parasheh që vetëm valuta euro të përdoret në operacionet me para të gatshme.

Zëdhënësi i BE-së, Peter Stano, tha se këtë çështje palët duhet ta zgjidhin në kuadër të dialogut që ndërmjetësohet nga Brukseli.

Nga Qeveria e Kosovës kanë argumentuar se vendimi i BQK-së është në përputhje me Kushtetutën e Kosovës, por QUINT-i ka thënë se ky vendim “ngre shqetësime në lidhje me ndikimin në veçanti në komunitetet me shumicë serbe”.

Ambasadori amerikan i Prishtinë, Jeff Hovenier, i ka kërkuar guvernatorit të Bankës Qendrore të Kosovës, Ahmet Ismaili, që të shtyjë zbatimin e vendimit për përdorimin vetëm të valutës euro sa i përket operacioneve me para të gatshme.

Kërkesë të njëjtë SHBA-ja ka bërë edhe ditë më parë.

Rregullorja e miratuar nga BQK-ja, që nga serbët në Kosovë është parë si vendim që do t’iu pamundësojë atyre të përdorin dinarin, është paraparë të hyjë në fuqi më 1 shkurt.

“Sot zhvillova një takim produktiv me guvernatorin e Bankës Qendrore të Kosovës, Ahmet Ismaili. Përsërita shqetësimet e SHBA-së lidhur me zbatimin e rregullores së miratuar për operacionet me para të gatshme. Ne bëjmë thirrje që zbatimi i kësaj rregulloreje të shtyhet, në mënyrë që të japë kohë për tranzicion më efektiv dhe komunikim me publikun që të zbutet ndikimi negativ te qytetarët”, shkroi Hovenier në X, që më herët njihej si Twitter.

Takimi mes ambasadorit Hovenier dhe guvernatorit Ismaili erdhi një ditë pasi shtetet e QUINT-it – SHBA-ja, Britania, Gjermani, Italia dhe Franca – bënë kërkesën e njëjtë për shtyrjen e zbatimit të vendimit për rregulloren për operacione me para të gatshme.

Nga Qeveria e Kosovës kanë argumentuar se vendimi i BQK-së është në përputhje me Kushtetutën e Kosovës, por QUINT-i ka thënë se ky vendim “ngre shqetësime në lidhje me ndikimin në veçanti në komunitetet me shumicë serbe”.

Ndërkaq, Bashkimi Evropian ka thënë më herët se ka kërkuar sqarime nga Kosova për këtë vendim, i cili sipas Listës Serbe – partisë kryesore e serbëve në Kosovë, që gëzon mbështetjen e Serbisë – rrezikon mbijetesën e serbëve në Kosovë.

Në Kosovë, në të gjitha vendbanimet me shumicë serbe, popullsia përdor dinarin serb për të kryer pagesa dhe ata që punojnë në institucionet serbe në Kosovë, i marrin edhe pagat me dinarë.

Me dinarë paguhen edhe pensionet, sipas sistemit serb, si dhe shtesat për fëmijë dhe ndihmat sociale.

Në objektet tregtare, në zonat ku banojnë serbët në Kosovë, përveç euros, përdoret edhe dinari.rel

Autoritetet kosovare i kanë mbyllur të premten katër komuna paralele serbe që po vepronin jashtëligjshëm në qarkun e Dragashit, në jug të Kosovës, tha ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla.

“Institucioni i vetëm i Serbisë në Republikën e Kosovës do jetë ambasada e saj në Prishtinë”, tha Sveçla.

Ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal i Kosovës, Elbert Krasniqi, tha në një video në Facebook se komunat paralele u mbyllën në fshatin Vranisht në Dragash, të cilat kishin vepruar në një objekt të përbashkët.

Ai shtoi se ato kanë vepruar dhe kanë lëshuar dokumente jashtëligjshëm për qytetarët e komunave Prizren, Suharekë, Rahovec dhe Dragash.

“Aktiviteti i strukturave paralele të Serbisë ka fund. Këto objekte nuk mund të ekzistojnë. Funksionaliteti i tyre është në kundërshtim me ligjin. Kosova ka komuna të cilat janë përgjegjëse për ofrimin e shërbimeve për të gjithë qytetarët dhe ky objekt sikurse objektet e tjera që kanë vepruar në Kosovë janë jashtë juridiksionit të Kosovës dhe si të tilla nuk kanë vend në Kosovë”, tha Krasniqi.

Vendimi i sotëm vjen një ditë pasi autoritetet kosovare hoqën një bilbord në Zveçan, me fotografi të personaliteteve të ndryshme – përfshirë presidentin e Serbisë dhe atë të Rusisë – me arsyetimin se nuk do të lejohen simbolika të personave që kanë qasje agresore ndaj Kosovës.

“Dje ne Zveçan e sot në Dragash, ashtu siç jemi zotuar, rend dhe ligj anekënd e në çdo cep të Republikës së Kosovës”, shkroi Sveçla të premten.rel

Autoritetet e Kosovës kanë njoftuar të enjten se e kanë hequr një bilbord në Zveçan, me fotografi të personaliteteve të ndryshme – përfshirë presidentin e Serbisë e Rusisë – me arsyetimin se nuk do të lejohen simbolika të personave që kanë qasje agresore ndaj Kosovës.

Lajmin e ka bërë të ditur ministri i Punëve të Brendshme i Kosovës, Xhelal Sveçla.

Përveç presidentit serb Aleksandar Vuçiq dhe atij serb, Vladimir Putin, në bilbord janë parë edhe fotografitë tenistit serb, Novak Gjokoviq, kirurgut serb, Zoran Krivokapiq, diplomatit Jugosllav Kostiq, ish-drejtorit të Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Marko Gjuriq dhe kryetarit të Komitetit të Republikës Sërpska për ndihmë për serbët në Kosovë, Milorad Arllovit.

Të gjithë janë të shpallur më parë qytetarë nderi nga Zveçani, një prej katër komunave me shumicë serbe në veri të Kosovës.

Një pjesë e mirë e tyre janë shprehur edhe publikisht kundër shtetësisë së Kosovës.

“Simboli i vetëm i Serbisë brenda shtetit tonë do të jetë ambasada e saj në Prishtinë”, ka shkruar Sveçla në Facebook, derisa ka publikuar një video ku janë parë punëtorë të kontraktuar nga Qeveria e Kosovës duke e larguar bilbordin.

“Nga sot, në asnjë cep nuk do të lejohet simbolika e diktatorëve, apo vendeve të cilat janë agresore në raport me Kosovën dhe ekzistencën e saj”, ka thënë mes tjerash Sveçla.

“Republika e Kosovës është e përcaktuar qartë për vlerat demokratike dhe orientimin euro-atlantik të saj, ndërkaq si institucione mbesim të përkushtuara për rend e ligj dhe zbatim të kushtetutshmërisë në çdo pjesë të vendit tonë”.

Bilbordi ka qenë i vendosur afër fshatit Banjskë, vendin ku në shtator të vitit të kaluar, një grup i armatosur serb e ka sulmuar Policinë e Kosovës, duke e vrarë rreshterin Afrim Bunjaku.

Në shkëmbim e sipër të zjarrit janë vrarë edhe tre sulmues serbë.

Tenisti serb, Gjokoviq, pati nderuar sulmuesit e vrarë serbë në Banjskë, përmes disa postimeve në rjete sociale.

Përgjegjësinë për sulmin e ka marrë Millan Radoiçiq, ish-nënkryetar i Listës Serbe – partisë kryesore të serbëve në Kosovë që gëzon mbështetjen e Serbisë.

Kosova e akuzon Serbinë se qëndron pas sulmit, gjë që e mohon Beogradi zyrtar.

Serbia nuk e pranon shtetësinë e Kosovës, ndërsa kultivon lidhje me Rusinë.

Serbia është vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor, që nuk i ka vendosur sanksione Rusisë, pas nisjes së luftës në Ukrainë, në shkurt të vitit 2022.

Bashkimi Evropian i ka bërë thirrje disa herë Beogradit që të veprojë në përputhje me politikën e jashtme të bllokut evropian – përfshirë vënien e sanksioneve ndaj Rusisë – pasi diçka e tillë është e domosdoshme në rrugën e tij drejt integrimeve evropiane.

Zbatimi i vendimit të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK) për përdorimin e vetëm një valute në Kosovë, përkatësisht euros, ndonëse kushtetues, duhet të shtyhet për një periudhë të caktuar kohore, rekomandojnë disa njohës të çështjeve financiare.

BQK-ja nuk iu përgjigj pyetjes së Radios Evropa e Lirë për mundësinë e shtyrjes së zbatimit të vendimit përtej 1 shkurtit, pas kërkesës së SHBA-së për rishqyrtimin e tij.

Përmes Ambasadës në Prishtinë, SHBA-ja tha se Qeveria e Kosovës duhet ta rishqyrtojë vendimin e BQK-së për paratë e gatshme, me anë të të cilit ndalohet edhe përdorimi i dinarit serb në Kosovë.

Sipas Ambasadës, Qeveria e Kosovës do të duhej të konsultohej me komunitetet e prekura nga ky vendim.

Për më shumë se dy dekada, të inkurajuar nga Beogradi, banorët e dhjetë komunave me shumicë serbe në Kosovë e shfrytëzuan monedhën serbe për gjithçka – nga rrogat dhe pensionet deri te pagesat në dyqane dhe restorante.

Javën e kaluar, BQK-ja lëshoi një rregullore, e cila kërkon që të gjitha transaksionet me para të gatshme kudo në Kosovë, të bëhen me euro, nisur nga 1 shkurti. Dinarët do të mund të mbahen në llogari bankare ose të shkëmbehen në euro. Për këtë vendim, BQK-ja u thirr në përcaktimin e Kushtetutës së Kosovës për “një monedhë të vetme” si mjet i vlefshëm pagese.

Në këtë pjesë të Kushtetutës, që e përfshin Neni 11, u thirr të mërkurën edhe zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi.

“Kushtetuta, ose është e shenjtë dhe duhet të zbatohet, ose pastaj bëjmë ‘cherry picking’ [përzgjedhje më të favorshme]. Nëse duhet të bëjmë ‘cherry picking’, po e bëjmë ne. Nëse duhet të zbatohet, atëherë insistoni që të zbatohet në të gjitha rastet”, tha Bislimi në një konferencë për media me ministrin çek për Çështje Evropiane, Martin Dvorak, në Prishtinë.

Paraprakisht, një zëdhënës i Ambasadës amerikane në Prishtinë i tha REL-it se Qeveria e Kosovës duhet të ofrojë kohë për zbatimin e vendimit të BQK-së.

Ai shprehu shqetësim se vendimi do të ketë “ndikim negativ te komuniteti serb në Kosovë” dhe shtoi se “Serbia ka të drejtë t’iu dërgojë ndihmë financiare pjesëtarëve të komunitetit serb në Kosovë”.

Ditë më parë, REL-i bisedoi me disa qytetarë serbë, të cilët e cilësuan si “të tmerrshëm” vendimin e BQK-së, ose si “presion mbi ta”.

Një tjetër, i identifikuar si Stanko, tha se vendimi “erdhi shumë shpejt – njerëzit nuk patën kohë të merreshin me këtë çështje”.

“Për 15 ditë të ndryshohet i gjithë sistemi i pagesave… Duhet të ishte bërë pak më gradualisht”, tha ky banor i Mitrovicës së Veriut.

Çka thonë ekspertët?

Ish-guvernatori i BQK-së, Fehmi Mehmeti, thotë se “BQK-ja duhet të sqarojë më shumë se vendimi ka të bëjë me zbatueshmërinë e legjislacionit në fuqi” dhe se “nuk është kundër komuniteteve – në këtë rast komunitetit serb”.

Duke komentuar kërkesën e SHBA-së për rishqyrtim të vendimit, ai thotë se u mbetet institucioneve të Kosovës që të vendosin për të.

“Të gjitha vendimet që janë marrë, janë në harmoni me ligjin”, thotë Mehmeti për Radion Evropa e Lirë.

Milazim Abazi, ish-kryesues i Komitetit të Financave në Odën Ekonomike Amerikane, thotë se, ligjërisht, i vetmi mjet i pagesës në Kosovë është euroja dhe “këtë duhet të mësohen ta respektojnë të gjithë – edhe serbët, edhe ndërkombëtarët”.

Megjithatë, sipas tij, BQK-ja do të duhej ta shtynte për një muaj apo pak më gjatë zbatimin e vendimit për paratë e gatshme.

Kjo, me qëllim që t’u sqarohet qytetarëve serbë se “asgjë e keqe nuk do të ndodhë”.

“Është mirë që Banka Qendrore e Kosovës ta marrë parasysh kërkesën e Shteteve të Bashkuara… Të jepet një afat prej një muaji, apo 45 ditësh, që serbët të njoftohen më gjerësisht me veprimet e BQK-së, të cilat janë veprime krejtësisht të ligjshme, kushtetuese”, thotë Abazi.

Flamur Keqa, ish-drejtor i Departamentit të Tregtisë në kuadër të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, thotë se qytetarët serbë në veri të Kosovës duhet të binden që “është në interesin e tyre që të përdoret valuta euro, sepse shkakton stabilitet financiar në financat e tyre familjare”.

Ai është i mendimit se BQK-ja duhet ta shtyjë fillimin e zbatimit të vendimit të saj.

“BQK-ja duhet ta respektojë këtë kërkesë [të SHBA-së]. Do të ishte mirë që të zhvillohen takime që të bindet popullata serbe se kjo rregullore është në interes të saj… sepse me kursimet që i kanë në dinarë, ata, realisht, kanë mundësi që ta humbin fuqinë blerëse, për shkak të inflacionit që ka ndodhur në Serbi, për shkak të ndryshimit të kursit të dinarit karshi euros”, shpjegon Keqa për Radion Evropa e Lirë.

Për vite me radhë, dinarët arritën në Kosovë përmes Bankës Popullore të Serbisë, e cila ka një kasafortë në komunën e Leposaviqit, në veri të Kosovës. Ato para, pastaj, i transportonte kompania për transport të parave “Henderson”.

Partia më e madhe serbe në Kosovë, Lista Serbe, nuk e priti mirë vendimin e BQK-së dhe, përmes një deklarate të lëshuar më 18 janar, tha se ai rrezikon mbijetesën e serbëve në Kosovë.

Sipas Listës Serbe, politikëbërësit kosovarë po përpiqen t’i dëbojnë serbët “pa përdorur armë”.

Bashkimi Evropian, i cili prej vitesh ndërmjetëson negociatat për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, tha se ende është duke analizuar vendimin e BQK-së, ndërkohë që kërkon edhe “sqarime” nga Kosova për motivet dhe implikimet që mund t’i ketë vendimi.

Gjykata Themelore në Prishtinë, ka shpallur aktgjykim dënues ndaj deputetit të PDK-së, Xhavit Haliti për sulm fizik ndaj deputetit të LDK-së, Arben Gashi, duke e dënuar me 1 mijë euro gjobë.

Aktgjykimi ndaj Halitit u shpall të hënën, nga gjykatësi Driton Berisha, raporton “Betimi për Drejtësi”

Sipas aktgjykimit, Haliti obligohet që gjobën prej 1 mijë euro ta paguaj në afate prej 15 ditësh pas plotfuqishmërisë se këtij vendimi.

Në aktgjykim po ashtu thuhet se, në rast se i njëjti nuk dëshiron ose nuk mund ta paguaj dënimin me gjobë, gjykata do t’ia zëvendëson dënimin me gjobë në dënim me burgim duke ia llogaritur një ditë burgim me 20 euro gjobë.

Haliti obligohet që në emër të paushallit gjyqësor të paguaj shumën prej 60 euro dhe në emër të kompensimit të Fondit për viktima shumën prej 20 euro.

Gjithashtu, gjykatësi Berisha bëri të ditur se detajet mbi dënimin e Halitit do jepen pas përpilimit të aktgjykimit.

Kurse, ky rast më parë ishte gjykuar nga gjykatësja Sulltane Hoti, mirëpo pas kalimit të saj në Departamentin e Krimeve të Rënda, tani gjykohet nga gjyqtari Driton Berisha.

Për Dreshajn, gjyqtari Berisha tha se e ka pranuar urdhrin dhe ka bërë kërkesë për kthim në gjendjen e mëparshme për ta zënë afatin për kundërshtim, por bazuar në shkresat e lëndës, nuk ka vendim për atë kërkesë nga gjyqtarja Hoti.

Ndryshe, sipas aktakuzës së ngritur në maj të vitit 2019 nga Prokuroria Themelore në Prishtinë, i akuzuari Xhavit Haliti më 18 maj 2018 në Kuvendin e Kosovës në Prishtinë me dashje ka sulmuar deputetin- tani të dëmtuarin Arben Gashi, duke e shtyrë me krahë dhe bërryl në gjoks.

Me këtë, Haliti po akuzohet se ka kryer veprën penale “Sulmi” nga neni 187, par.1 të Kodit Penal, vepër kjo e dënueshme me gjobë ose me burgim deri në tre vjet.

Ndërsa, deputeti Gani Dreshaj thuhet se po të njëjtën ditë, me dashje, e kishte kanosur deputetin Gashi me fjalët “Kom me ta prish fytyrën”. /BetimipërDrejtësi

Hyrja në fuqi e vendimit për lëvizjen e lirë të qytetarëve të Kosovës është pasuar nga një bum kërkesash për pasaporta.

Që nga data 3 janar, rreth 39 mijë qytetarë kanë aplikuar për pasaporta të Republikës së Kosovës, shifër kjo e konsideruar si mjaft e lartë për Agjencinë e Regjistrimit Civil, e cila thotë se po punon në kushte të jashtëzakonshme. Për shkak të fluksit të madh, tani do të duhet të kalojnë më shumë se 30 ditë, që qytetarët të pajisen me pasaportë.

Vonesa me mbi një muaj po ndodh për shkak se prodhimi nuk mban dot të njëjtën ritëm me aplikimet. Kreu ekzekutiv i Agjencisë për Regjistrim Civil, Blerim Camaj, sqaroi se i kanë rritur të gjithë kapacitetet në mënyrë që t`i përgjigjen sa më mirë situatës, por kërkesa është tepër e lartë dhe nuk e përballojnë dot. “Ne i garantojmë qytetarët”, tha ai, se Ministria e Punëve të Brendshme ka pasaporta të mjaftueshme, janë të furnizuar dhe kanë kontratë për 3 vite, por shtetasit e interesuar thjesht duhet të presin pak më shumë se zakonisht për t`i marrë ato. Në kushte normale, afati ligjor i pajisjes me pasaportë është 15 ditë.

Sipas Camajt, edhe qytetarët serbë janë duke aplikuar për pasaporta të Republikës të Kosovës, dhe kërkesat e tyre janë në rritje edhe në komunat veriore me shumicë serbe.sn

Në Zveçan dhe Zubin Potok ka nisur mbledhja e nënshkrimeve për shkarkimin e kryetarëve shqiptarë në këto dy komuna në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe.

Dushan Vuksanoviq, anëtar i grupit nismëtar për inicimin e peticionit në Zveçan, tha se mbledhja e nënshkrimeve për peticionin ka nisur mëngjesin e 19 janarit, duke shtuar se pret që brenda afatit të caktuar kohor të mblidhen nënshkrimet e nevojshme.

Siç raporton ekipi i Radios Evropa e Lirë, në Zveçan është parë një numër i madh i qytetarëve duke nënshkruar peticionin, në mesin e tyre edhe përfaqësues të Listës Serbe, partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, e cila ka mbështetjen e Beogradit.

Ngjashëm, me organizimin dhe nën udhëheqjen e Listës Serbe, më 17 janar nisi mbledhja e nënshkrimeve për shkarkimin e kryetarëve shqiptarë edhe në dy komunat e tjera në veri, përkatësisht në Mitrovicë të Veriut dhe Leposaviq.

Që peticioni të jetë i suksesshëm, kërkohet që të mblidhen së paku 20 për qind e nënshkrimeve nga numri i përgjithshëm i votuesve të regjistruar. Kjo nënkupton se në Zubin Potok duhet të mblidhen 1.347 nënshkrime, ndërkaq peticionin në Zveçan duhet ta nënshkruajnë 1.411. Në Mitrovicë të Veriut kërkohen të paktën 3.640 nënshkrime dhe në Leposaviq 2.689.

Ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, javën e kaluar deklaroi se qytetarët e Mitrovicës së Veriut, Leposaviqit dhe Zubin Potokut kanë afat që deri më 22 janar të mbledhin nënshkrimet e nevojshme për peticionin.

Ai shtoi se afati për qytetarët e Zveçanit është më i gjatë për pesë ditë, për shkak se në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) është dorëzuar më vonë kërkesa për listën me numrin e saktë të votuesve të regjistruar në këtë komunë.

Peticioni për shkarkimin e kryetarit të komunës po mbahet në bazë të Udhëzimit Administrativ që Qeveria e Kosovës e miratoi shtatorin e vitit të kaluar për t’i hapur rrugë shpalljes së zgjedhjeve lokale në komunat në veri, pasi serbët lokalë nuk po i pranojnë kryetarët shqiptarë.

Serbët kishin bojkotuar zgjedhjet e prillit të kaluar, në të cilat u zgjodhën kryetarët e rinj shqiptarë. Nisja e mandatit të tyre në fund të majit, rriti tensionet në veriun e Kosovës.

Më pas, komuniteti ndërkombëtar kërkoi shtensionimin e tensioneve dhe bëri thirrje për mbajtjen e zgjedhjeve të reja.

Nëse KQZ-ja konfirmon se peticioni ka qenë i suksesshëm, më pas organizohet votimi për shkarkimin e kryetarëve. Ky votim duhet të mbahet brenda 45 ditësh. Që ky votim të jetë i suksesshëm, kërkohen 50 për qind, plus një votë e qytetarëve me të drejtë vote.

Më pas, rezultati i dërgohet presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila ka afat nga 30 deri në 45 ditë që të shpallë zgjedhjet e parakohshme.

Avokati serb, Çedomir Stojkoviq, vendosi lule mbi varrin e Blerina Jasharit në kompleksin memorial “Adem Jashari” në Prekaz. Ai tha se askush “nuk do të na pengojë të ecim në rrugën e pajtimit, paqes, solidaritetit dhe drejtësisë”.

Blerina ishte 7-vjeçare kur u vra nga forcat serbe në vitin 1998.

Stojkoviq, shtetas i Serbisë, është avokat i politikanit opozitar në Serbi, Nikolla Sandulloviq, i cili u arrestua më 3 janar 2024, pak kohë pasi publikoi fotografi nga kompleksi memorial në Prekaz.

Ai u arrestua nën dyshimet “se ka kryer vepër penale të nxitjes së urrejtjes dhe mosdurimit kombëtar, racor dhe fetar”. Ndërkohë ai u lirua, por iu konfiskua pasaporta.

Avokati Stojkoviq tha se Sandulloviqi kishte bërë homazhe më 17 shkurt të vitit 2023.

“Njëzet e pesë vjet pas luftës së Kosovës, si lufta e fundit ballkanike, vendi im arreston dhe rrah njerëz që duan pajtim mes kombeve duke vendosur lule mbi varret e fëmijëve shqiptarë. Është dicka që nuk duhet ta injorojmë. Është një paralajmërim i qartë se e keqja nuk është mposhtur, se ajo pret kohën e vet…”, tha ai.

“Unë erdha këtu jo vetëm për të shprehur dhimbjen time për qytetarët e vrarë, pas 26 vjetësh, erdha këtu jo vetëm për të nderuar viktimat, por erdha këtu edhe për të dhënë një mesazh të qartë se ne po ndërtojmë një të ardhme më të mirë për jetën tonë. Njerëz, mos kini frikë. Nuk kemi pasur frikë dje, nuk kemi frikë sot dhe nuk do të kemi frikë nesër. Askush nuk do të na pengojë të ecim në rrugën e pajtimit, paqes, solidaritetit dhe drejtësisë”, shtoi ai.

Stojkoviq, njoftoi paraprakisht për vizitën e tij në Prekaz dhe tha se me këtë sfidon autoritetet në Serbi, që ta arrestojnë edhe atë, njëjtë sikurse Sandulloviqin.

“I arrestuar apo jo, do të vazhdoj të jem njeri i lirë, sepse liria nuk vjen nga gjykimet… Liria vjen nga zemra e njeriut”, u shpreh Stojkoviq.

Ai tha se mesazhi që duhet të dërgohet nga Prekazi është se “liria do të fitojë gjithmonë”.

“Blerina, urrejtja vdes, ti jeton përgjithmonë. Mijëra lotët le të krijojnë mijëra vjet paqe dhe miliona shpresa e ëndrra që fillojnë me fjalën – Më fal”, tha avokati serb.

Bashkë me Blerinën, nga forcat serbe u vranë edhe më shumë se 50 anëtarë të tjerë të familjes Jashari, në mesin e tyre edhe ish-komandanti Adem Jashari – një nga themeluesit e ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK).

Avokati serb bëri të ditur se nesër do të kthehet në Beograd dhe i pyetur nga gazetarët nëse ndihet i frikësuar se mund të arrestohet, ai mohoi diçka të tillë.

Rasti Sandulloviq

Më 2 janar, Sandulloviq e publikoi një video në rrjetin social X, ku ai shihej në kompleksin “Adem Jashari” në Prekaz duke vendosur kurorë me lule në monumentin që përkujton ngjarjet e 5, 6 dhe 7 Marsit 1998, kur forcat serbe vranë më shumë se 50 anëtarë të familjes së Adem Jasharit, një nga themeluesit e ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK).

Një ditë pas publikimit të videos në rrjetin X, avokati Çedomir Stojkoviq bëri të ditur se Sandulloviqi është arrestuar më 3 janar.

Sandulloviq u mbajt në paraburgim nga 5 deri më 15 janar dhe arrestimi i tij nxiti reagime në Kosovë dhe më gjerë.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se ai u keqtrajtua pasi kërkoi falje për krimet e Serbisë.

Ndërkaq, institucionet e Bashkimit Evropian konfirmuan më 9 janar se po monitorojnë situatën dhe informacionet lidhur me arrestimin e Sandulloviqit.

Familjarët thanë se Sandulloviqi u keqtrajtua brutalisht. Prokuroria në Serbi tha se nuk ka prova për këtë.

Ish-shefi i Agjencisë së Sigurisë dhe Informacionit e Serbisë (BIA), Aleksandar Vulin, tha më 6 janar se Sandulloviqi ishte arrestuar me urdhër të tij, për shkak se kishte vendosur kurorë me lule në fshatin Prekaz të Skenderajt.

Sandulloviq është president i Partisë Republikane që u themelua më 2015, por që nuk e ka kaluar pragun zgjedhor për t’u futur në Parlamentin serb.

Ai ka një biografi kundërthënëse, ku përfshihet edhe plagosja e tij nga shpërthimi i një makine 13 vjet më parë, dhe arrestimi i tij për “përhapje paniku” më 2020 gjatë pandemisë së koronavirusit.

Kartëmonedha prej 100 dinarësh serb dhe kartëmonedha të valutës euro. Fotografi ilustruese.

Banka Qendrore e Kosovës ka miratuar një rregullore për operacionet për paratë e gatshme, e cila thotë se monedha e vetme që lejohet për kryerjen e transaksioneve të pagesave me para të gatshme në Kosovë është euro.

Kjo rregullore do të hyjë në fuqi më 1 shkurt.

“Valuta e vetme e lejuar të përdoret për kryerjen e transaksioneve të pagesave me para të gatshme dhe në sistemin e pagesave në Republikën e Kosovës është euro, si valutë e vetme edhe në kuptim të nenit 11 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe neneve 16, 17 dhe 18 të Ligjit Nr. 03/L-209 për Bankën Qendrore të Republikës së Kosovës”, thuhet në nenin 35 të kësaj rregulloreje.

Në Kosovë, në të gjitha vendbanimet me shumicë serbe, popullsia atje përdor dinarin serb për të kryer pagesa dhe ata që punojnë në institucionet serbe në Kosovë, i marrin edhe pagat me dinarë. Me dinarë paguhen edhe pensionet, sipas sistemit serb si dhe shtesat për fëmijë dhe ndihmat sociale.

Gjithashtu, në zonat ku banojnë serbët, dinarët përdoren në objektet tregtare, ndërkaq në katër komunat me shumicë serbe në veri, çmimet janë me dinarë.

Në rregulloren e BQK-së, thuhet se valutat joeuro mund të përdoren vetëm për t’u ruajtur “në formë fizike apo në llogaritë bankare” dhe me to mund të kryen pagesa ndërkombëtare dhe këto valuta po ashtu mund të përdoren për këmbim.

Por këmbimi, sipas BQK-së, mund të kryhet vetëm përmes institucioneve të licencuara nga ajo për këtë shërbim.

Deri tani, dinarët në Kosovë qarkullojnë përmes kompanisë publike serbe “Posta e Serbisë” e cila vepron në vendbanimet e banuara me serb në Kosovë. Llogari në dinarë ka edhe në bankat “Postanska stedionica” (Kursimore e Postes) dhe “NLB Komercijalna banka”.

Dinarët kanë ardhur në Kosovë nga Serbia përmes Bankës Kombëtare të Serbisë, e cila ka një kasafortë në Leposaviq, komunë në veri të Kosovës e banuar me shumicë serbe. Paratë atje janë transportuar nga kompania e transportit të parave “Henderson”.

Në rregulloren e BQK-së thuhet se importi dhe eksporti i kartëmonedhave dhe monedhave metalike euro dhe valutave të tjera në Kosovë është e drejtë ekzekutive e saj.

Më herët, çështjen e transaksioneve me valuta joeuro e ka ngritur edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili ka thënë se Kosova do t’i ndalë transaksionet me dinarë.

Qeveria e Kosovës nuk është deklaruar për këtë çështje.

Ndërkaq, i dërguari i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, ka thënë për televizionin serb, Pink, se për përdorimin e dinarit në Kosovë ka biseduar me zëvendëskryeministrin e Kosovës, Besnik Bislimi, dhe për këtë çështje e ka njoftuar Brukselin. rel

Në Mitrovicë të Veriut dhe Leposaviq, nga sot qytetarët mund të nënshkruajnë peticionin për të shkarkuar kryetarët e komunave nga radhët e komunitetit shqiptar. Mbledhja e nënshkrimeve ka nisur në orën 09:00.

Qytetarët e intervistuar nga Radio Evropa e Lirë në Mitrovicë të Veriut thanë se vendimi i serbëve për bojkotimin e zgjedhjeve lokale – që u mbajtën prillin e vitit të kaluar – megjithatë, ishte i gabuar.

Peticioni është nënshkruar edhe nga përfaqësuesit e Listës Serbe, parti që bojkotoi zgjedhjet dhe përfaqësuesit e saj u larguan nga institucionet e Kosovës dhe nxitën largimin edhe të serbëve të tjerë.

Sipas gazetarëve të Radios Evropa e Lirë, në Mitrovicë të Veriut ka interesim të madh të qytetarëve për të nënshkruar peticionin.

Lista Serbe, e organizuar për nënshkrimin e peticionit

Në vendet ku po grumbullohen nënshkrimet e qytetarëve ishin të pranishëm përfaqësuesit e Listës Serbe, partisë kryesore të serbëve në Kosovë e cila gëzon mbështetjen e Beogradit.

Sipas gazetarëve REL-it, në krye të radhëve të gjata të qytetarëve në Mitrovicë të Veriut ishte kryetari i kësaj partie, Zllatan Ellek. Aty u panë edhe zyrtarët e kësaj partie, Igor Simiq dhe Millan Radojeviq, ish-kryetari i Mitrovicës së Veriut. Po ashtu, i pranishëm ishte edhe Goran Rakiq, ish-udhëheqësi i Listës Serbe, i cili ishte në listën e kandidatëve nga radhët e Partisë Progresive Serbe (SNS) për deputetë në Kuvendin e Serbisë.

Reporteri REL-it raportoi se në Leposaviq, në vendin ku po mblidhen nënshkrimet për peticionin, ishte i pranishëm edhe Zoran Todiq nga Lista Serbe, i cili më parë ka udhëhequr këtë komunë.

Lista Serbe kishte iniciuar largimin e serbëve nga institucionet e Kosovës në nëntor të vitit 2022 dhe më pas kishte bërë thirrje për bojkotimin e zgjedhjeve të prillit të vitit të kaluar.

Mirëpo, në mesin e tetorit të vitit 2023, kjo parti deklaroi se ishte e gatshme të merrte pjesë në zgjedhjet në komunat në veri, pa vendosur asnjë kusht për pjesëmarrje në zgjedhje, siç kishte bërë më herët.

Ky qëndrim i kësaj partie u mor pasi presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, u bëri thirrje përfaqësuesve serbë në veri të Kosovës që të inicionin mbajtjen e zgjedhjeve të reja në mënyrë që “levat kryesore të pushtetit të jenë në duart e tyre”.

Kësaj thirrjeje i parapriu një sulm i armatosur në Banjskë të Zveçanit më 24 shtator, kur një grup serbësh sulmuan Policinë e Kosovës duke vrarë një polic. Përgjegjësinë për sulmin e mori ish-nënkryetari i Listës Serbe, Millan Radoiçiq.

Thirrje për nënshkrimin e peticionit

Në Mitrovicë të Veriut, peticioni po mbahet pasi asamblistët komunalë miratuan kërkesën e iniciatorit që mbledhja e nënshkrimeve të bëhet në sallën e sportit në këtë komunë në veri të Kosovës, të banuar me shumicë serbe.

Ndërkaq në Leposaviq, sipas njërit nga iniciatorët e peticionit, Vesellin Radoviq, është marrë leje që të shfrytëzohet hapësira para komunës për mbledhjen e nënshkrimeve.

Sanja Kërtiniq, një nga nismëtaret e kërkesës për nisjen e peticionit në Mitrovicë të Veriut, përmes mediave njoftoi qytetarët që të marrin me vete dokumentet e nevojshme për nënshkrimin e peticionit.

Ajo ftoi qytetarët që të nënshkruajnë kërkesën për shkarkimin e kryetarit aktual të komunës, duke u bërë thirrje edhe drejtorëve të institucioneve që financohen nga Serbia dhe punonjësve të këtyre institucioneve, që kanë vendbanim në Mitrovicë të Veriut, të marrin me vete letërnjoftimet dhe të nënshkruajnë peticionin.

Sipas disa burimeve të Radios Evropa e Lirë, mesazhe me thirrje të tilla për nënshkrimin e peticionit u janë dërguar punëtorëve të Qendrës Klinike Spitalore në Mitrovicë të Veriut, mësimdhënësve, punëtorëve të institucioneve komunale që punojnë sipas sistemit serb, si dhe atyre që janë larguar nga institucionet e Kosovës më 2022, por që tani paguhen nga buxheti i Serbisë.

Punonjës të institucioneve të ndryshme në Mitrovicë të Veriut pritet që të shkojnë të organizuar në sallën e sportit për të nënshkruar peticionin. Në rrjetet sociale u është bërë thirrje punonjësve që ata në orën 09:00 të jenë atje.

Radio Evropa e Lirë ka mësuar se drejtuesit e institucioneve paralele u kanë thënë punëtorëve që janë në pushime dimërore dhe nuk gjenden në Mitrovicë të Veriut, se mund ta nënshkruajnë peticionin deri më 21 janar.

Javën e ardhshme, mbledhja e nënshkrimeve pritet të nisë edhe në Zveçan dhe Zubin Potok.

Kryetarët në katër komunat në veri të Kosovës, që banohen me shumicë serbe – Mitrovicë e Veriut, Leposaviq, Zveçan dhe Zubin Potok – janë shqiptarë, pasi partitë dhe popullata serbe bojkotoi zgjedhjet lokale të vitit të kaluar.

Nënshkrimet për largimin e tyre tani po mblidhen në bazë të Udhëzimit Administrativ të Qeverisë së Kosovës, i cili është miratuar në fillim të shtatorit 2023.

Në mënyrë që peticioni të jetë i suksesshëm, kërkohet që të mblidhen të paktën 20 për qind e nënshkrimeve nga numri i përgjithshëm i votuesve të regjistruar.

Sipas Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), në Mitrovicën e Veriut duhet të mblidhen së paku 3.640 nënshkrime për shkarkimin e kryetarit të komunës, pasi në listën zgjedhore janë regjistruar 18.199 persona me të drejtë vote.

Në komunën e Leposaviqit të drejtë vote kanë 13.441 persona, që do të thotë se të paktën 2.689 prej tyre duhet ta nënshkruajnë peticionin për shkarkimin e kryetarit.

Në Zubin Potok peticionit duhet t’i përgjigjen së paku 1.347 votues, që është 20 për qind nga 6.732 të votuesve të regjistruar.

E në Zveçan, që peticioni të jetë i suksesshëm duhet të nënshkruhet nga së paku 1.411 persona.

Baza ligjore për largimin e kryetarëve të komunave

Sipas Udhëzimit Administrativ për shkarkimin e udhëheqësit të komunës, një grup qytetarësh, pas marrjes së autorizimit për të shfrytëzuar një zonë publike apo vend për të nisur një peticion, kanë 30 ditë kohë për të mbledhur nënshkrimet për shkarkimin e kryetarit. Ky afat mund të zgjatet vetëm një herë deri në 15 ditë.

Mirëpo, ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, deklaroi javën e kaluar se qytetarët e Mitrovicës së Veriut, Leposaviqit dhe Zubin Potokut kanë afat për të mbledhur nënshkrime deri më 22 dhjetor. Ai shtoi se afati për qytetarët e komunës së Zveçanit është më i gjatë për rreth pesë ditë, për shkak në KQZ është dorëzuar më vonë kërkesa për të ditur numrin e saktë të votuesve të regjistruar.

Nëse KQZ-ja konfirmon se nënshkrimet e mbledhura janë aq sa kërkohet dhe i verifikon ato, më pas organizohet votimi për shkarkimin e kryetarit, i cili duhet të mbahet brenda 45 ditësh. Që ky votim të jetë i suksesshëm, duhet 50 për qind, plus një votë e qytetarëve me të drejtë vote.

Pas kësaj, rezultati i dërgohet presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila ka afat ligjor prej 30 deri në 45 ditë për të shpallur mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme.

Nisja e detyrës së kryetarëve shqiptarë në komunat në veri, nxiti tensione në fund të majit të kaluar, tensione që kulmuan në Zveçan, pasi protestuesit serbë u përleshën me pjesëtarët e misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë, KFOR.

Bashkësia ndërkombëtare ka kërkuar uljen e tensioneve dhe shpalljen e zgjedhjeve të reja në katër komunat në veri të Kosovës.

Ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka bërë të ditur se sot është njoftuar nga nënkoloneli Steve Forrest, këshilltar bilateral në Ministrinë e Mbrojtjes, për vendimin e autoriteteve të Mbretërisë së Bashkuar për udhëtim pa viza për personelin e Ministrisë së Mbrojtjes dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës që zhvillojnë aktivitete ushtarake dhe zyrtare në Mbretërinë e Bashkuar.

Sipas Maqedoncit, ky vendim vjen si rezultat i thellimit të bashkëpunimit në fushën e mbrojtjes dhe angazhimit të Kosovës në aktivitetet e mbrojtjes që udhëhiqen nga Mbretëria e Bashkuar, raporton Klan Kosova.

“Mbretëria e Bashkuar në vazhdimësi ka luajtur rol kyç në procesin e shtetëndërtimit në përgjithësi dhe fuqizimin e kapaciteteve të mbrojtjes të vendit tonë, në veçanti. Kjo është edhe një dëshmi për kredibilitetin që Ministria e Mbrojtjes dhe Forca e Sigurisë së Kosovës gëzon te partnerët tanë”, ka shkruar Maqedonci.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka pritur në zyrë Ambasadorin William Walker në prag të 25 vjetorit të Masakrës së Reçakut.

‘I jemi falënderues përherë Ambasadorit për rolin e tij historik e të pazëvendësueshëm në krye të Misionit Verifikues të OSBE-së, për të vërtetën, për dokumentimin e krimeve të luftës që Serbia ka kryer ndaj shqiptarëve të Kosovës’, shkruan Kurti në Facebook.

Postimi i plotë:

Në prag të 25-vjetorit të Masakrës së Reçakut, mirëprita në kryeministri Ambasadorin William Walker.

Shkëmbyem kujtime prej 26 viteve që kur që jemi takuar për herë të parë. Kënaqësi t’i dëgjoj vlerësimet e Ambasadorit për zhvillimin e Kosovës si shtet dhe arritjet tona në vitet e fundit, si një nga vendet më demokratike në Evropë.

Me neve ishte edhe Atdhe Hetemi, Drejtori i Institutit për hulumtimin dhe dokumentimin e krimeve të kryera gjatë luftës në Kosovë. Bashkë me të, sikurse secili qytetar, i jemi falënderues përherë Ambasadorit për rolin e tij historik e të pazëvendësueshëm në krye të Misionit Verifikues të OSBE-së, për të vërtetën, për dokumentimin e krimeve të luftës që Serbia ka kryer ndaj shqiptarëve të Kosovës.

Sivjet, kur do ta festojmë një çerek shekull prej çlirimit të Kosovës, shprehim si çdo vit mirënjohjen tonë për të gjithë që kanë kontribuar duke dhënë nga vetja e më së shumti ata e ato që sakrifikuan veten.

Ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, tha se të gjitha patrullat policore në vend do të pajisjen me armë të gjata.

“Me blerjen e këtyre armëve për të gjitha patrullat policore anekënd Republikës së Kosovës rritet efikasiteti në luftimin e krimit me çka mundësohet një ambient më i sigurt, rend publik më i qetë dhe më shumë siguri për zyrtarët tanë policorë”, shkroi Sveçla në Facebook.

Megjithatë, ministri i Brendshëm nuk bëri të ditur se për sa armë të blera bëhet fjalë, por ai vetëm falënderoi Kroacinë “për bashkëpunimin e ngushtë dhe korrekt me institucionet e Republikës së Kosovës”.

Buxheti i Ministrisë së Punëve të Brendshme për këtë vit është buxheti më i madh në vitet e fundit, dhe kap vlerën prej 216.523.467 eurosh.

Policia e Kosovës është formuar 24 vjet më parë dhe numëron mbi 9.000 pjesëtarë, të cilët kanë grada të ndryshme. Policia është reaguesja e parë e sigurisë në Kosovë dhe më pas vjen misioni i Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit (EULEX) dhe misioni paqeruajtës i NATO-s, KFOR.

Për sigurinë e kufijve të Kosovës me Serbinë është përgjegjës KFOR-i, ndërsa për pjesën tjetër të vijës kufitare Policia e Kosovës.

Njoftimi për blerjen e armëve të gjata për zyrtarët policorë vjen një ditë pasi Shtetet e Bashkuara konfirmuan se kanë miratuar kërkesën e Kosovës për blerjen e 246 sistemeve kundërtanke, Javelin, që prodhohen në SHBA, për Forcën e Sigurisë së Kosovës.

Procesi i miratimit të këtyre armëve për Kosovën duhet të marrë pëlqimin e Kongresit amerikan.rel

Ambasadori i Gjermanisë në Kosovës, Jorn Rohde, ka bërë të ditur se kryeministri Albin Kurti dhe presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç do të jenë pjesë e Forumit Ekonomik Botëror në Davos, në Zvicër.

“Forumi Ekonomik Botëror në Davosit do të nisë javën tjetër. Nga të gjitha temat relevante, “Arritja e sigurisë dhe bashkëpunimit në një botë të ndarë”, në veçanti reflekton për Kosovën, dialogun Kosovë – Serbi dhe gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor. I kënaqur që shoh se Albin Kurti dhe Aleksandar Vuçiç do të jenë prezent”, ka shkruar Rohde në X.

Forumi në Davos do të mbahet nga 15-19 janar.

Nuk dihet nëse do të ketë ndonjë takim bilateral mes kryeministrit, Albin Kurti, dhe presidentit serb, Aleksandar Vuçiç.sn

Falë teknologjisë, ky sistem raketor drejtohet automatikisht drejt objektivit pas lëshimit. Ushtarët mund të ripozicionohen menjëherë dhe të përgatiten për hedhjen e radhës. Raketa ka aftësi të arrijë shpejtësinë deri në 150 metra në sekondë. Ajo rrallë e huq objektivin. Vepron në një distancë nga 65 deri në 4 mijë metra. Një raketë “Javelin” kushton rreth 180 mijë dollarë

Raketat amerikane antitank “Javelin” së shpejti pritet të jenë pjesë e armatimit të Forcës së Sigurisë të Kosovës (FSK).

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë pranuar kërkesën e Kosovës për blerjen e këtyre raketave, e cila, sipas procedurës, do të përcillet në Kongresin amerikan për miratim.

Raketa “Javelin” është sistem antitank i prodhuar për ushtrinë amerikane. Prodhimi ka nisur në vitin 1996, ndërsa për herë të parë në fushën e betejës është përdorur në Irak e Afganistan më 2003.

Për publikun e gjerë ky lloj armatimi u bë i njohur pas agresionit rus në Ukrainë. Ushtria ukrainase i ka përdorur këto raketa për shkatërrimin e automjeteve të blinduara ruse, që hynë në territorin e saj.

Falë teknologjisë, ky sistem raketor drejtohet automatikisht drejt objektivit pas lëshimit. Ushtarët mund të ripozicionohen menjëherë dhe të përgatiten për hedhjen e radhës.

Raketa ka aftësi të arrijë shpejtësinë deri në 150 metra në sekondë. Ajo rrallë e huq objektivin. Vepron në një distancë nga 65 metra deri në 4 mijë metra.

Një raketë “Javelin” kushton rreth 180 mijë dollarë.

Deri tash janë prodhuar afro 38 mijë raketa të tilla. Rreth 20-25 mijë prej tyre janë përdorur në luftëra apo aksione të ndryshme, pjesa tjetër për testime e stërvitje.

Në vitin 2022 edhe Qeveria e Shqipërisë konfirmoi blerjen e raketave “Javelin”.

Me buxhetin e Kosovës për vitin 2024 janë paraparë 153 milionë euro për FSK-në apo 30 milionë euro më shumë sesa në vitin paraprak. E, ministri i Mbrojtjes i Kosovës, Ejup Maqedonci, konfirmoi se 3 vjetët e fundit janë prokuruar pajisje ushtarake në vlerë të 239 milionë eurove.

Vitin e kaluar FSK-ja ka blerë edhe dronë “Bajraktar TB2” nga Turqia. Në korrik, gjashtë sish i janë shtuar arsenalit luftarak të Kosovës.

Kryeministri Albin Kurti ka prezantuar të dielën në Facebook fotografi të dronëve, që sipas burimeve të KOHËS kanë mbërritur në Kosovë gjatë muajit maj.

Edhe këta dronë i sollën jo pak dëme ushtrisë ruse, gjatë pushtimit të Ukrainës. Ata janë efektivë për të survejuar dhe kanë shkallë të lartë preciziteti për të sulmuar objektiva, qofshin ato tanke apo mjete të tjera luftarake.

“Bayraktarët” u kthyen në sensacion në 2020-n, kur u përdorën në luftën në Nagorno-Karbakh mes Azerbaixhanit dhe Armenisë. Forcat azere të pajisur me këta dronë nga aleati i tyre Turqia i shkaktuan dëme të shumta ushtrisë armene. Sulmet xhiroheshin nga kjo fluturake dhe më pas postoheshin në rrjete sociale, siç po ndodh edhe në Ukrainë.

Droni “Bayraktar” është vetëm 6.5 metra i gjatë, me një hapje krahësh prej 12 metrash dhe ka një motor me 100 kuaj fuqi. Shpejtësia maksimale e tij është 220 kilometra në orë dhe është në gjendje të mbajë një sërë armësh vdekjeprurëse nga arsenali turk. Bayraktar fluturon kryesisht në një lartësi prej 5 mijë metrash. Mund të qëndrojë në ajër deri në 24 orë.

Llogaritet që vlera e një droni të tillë është 5 milionë euro, gjashtëfish më e lirë se e atyre amerikanë “Reaper”.

Zëvendësministri i Mbrojtjes, Shemsi Syla, ka folur për porositjen e antitankëve “Javelin” që Kosova e ka bërë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Syla tha se është momenti në të cilin ShBA-ja ta aprovojë kërkesën dhe janë bashkë me Kosovën që ushtria e kësaj të fundit të pajiset me këtë antitank.

“Ne, varësisht prej vlerësimit të rreziqeve, varësisht prej planit, programit dhe asaj platformës sonë e marrim edhe sasinë. Nuk është e përcaktuar, por varësisht sa janë nevojat në këtë drejtim, ne bëjmë analizë për të bërë blerjet më vonë”.

“Ne jemi duke trajnuar dhe shkolluar ushtarë dhe ushtarakë në të gjitha shkollat më ta avancuara të NATO-s dhe të gjitha këto janë ato të cilat na i pajisin me dije dhe kapacitete ushtarakët tanë”, tha Syla në “Info Magazine” në Klan Kosova.

Më tej, Syla tha se Kosova posedon edhe sisteme të tjera të armatimit, teksa shtoi se ushtarët e Kosovës po përgatiten për çfarëdo sistemi të armatimit që duhet të disponojnë në radhët e tyre.

“Ne jemi duke biseduar në vazhdimësi me ShBA-në, Anglinë, Gjermaninë e Turqinë dhe njëkohësisht duke blerë pajisje të cilat i përshtaten projekteve tona që ne i kemi bërë më herët”, tha ai.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë të enjten se Asociacioni i komunave me shumicë serbe “nuk është top prioriteti për normalizimin” e marrëdhënieve me Serbinë – por Marrëveshja bazë mes dy vendeve.

Kurti i bëri këto deklarata gjatë një konference të përbashkët për media me kryeministrin e Irlandës, Leo Varadkar, i cili, teksa po qëndron për vizitë zyrtare në Prishtinë, tha se Asociacioni duhet të formohet, por jo duke krijuar një mikro-shtet brenda Kosovës.

Pas takimit me kryeministrin irlandez, më 11 janar, Kurti kërkoi që çështja e draft-statutit të Asociacionit mos veçohet, siç tha ai, nga paketa e marrëveshjes bazike.

“Asociacioni nuk është top prioriteti i normalizimit, është marrëveshja bazike, andaj të gjithë kolegët e mi, jo vetëm në Kosovë, unë i lus që të mos e nxjerrin nga paketa draft-statutin ose Asociacionin si një çështje”, tha Kurti, derisa shtoi se “nga 11 nenet e Marrëveshjes bazike, së paku tetë janë shkelur nga Serbia”. Për këtë, ai kërkoi reagim nga Bashkimi Evropian.

“Ne kërkojmë siguri ligjore, jo vetëm për zbatim të marrëveshjes por edhe për respektim dhe mos-shkelje të saj. Kjo është arsyeja kryesore pse kemi kërkuar të ketë nënshkrim të marrëveshjes”, tha Kurti.

Bashkimi Evropian kishte thënë se Kosova në dhjetë vjetët e fundit ka pasur rastin të paraqesë një draft-propozim për formimin e Asociacionit dhe se tani pret që ajo të ndërmarrë hapa konkret.

Te enjten, në Prishtinë, Kurti tha se “kam shprehur aftësi vetjake për ta shkruar dhe le ta diskutojmë por të mos ngatërrojmë hierakrinë e gjerave: marrëveshja bazike, aneksi i zbatimit dhe vetëm më pas mund të flasim për asociacionin”.

Ndërkaq, homologu irlandez i Kurtit tha se themelimi i Asociacionit “duhet të bëhet edhe në koordinim me [komunat veriore të Kosovës], dhe nuk dua të shoh që të kemi një mikro-shtet të krijuar brenda Kosovës, kjo nuk do të ishte diçka e dobishme për të ardhmen”, tha ai.

Udhëheqësi irlandez ka thënë se dialogu ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit është jetik për zhvillim të mëtejmë të vendeve.

Varadkar ka thënë, po ashtu, se është e rëndësishme që “stabiliteti të konsolidohet në Kosovë”, duke shtuar se nuk dëshiron të shohë “kthim të skenave të dhunshme si ato në maj dhe në shtator”.

Pas takimit që zhvilloi me kryeministrin e Kosovës, Varadkar shprehu mbështetjen e Irlandës për anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës dhe Bashkimin Evropian.

Irlanda është ndër vendet e para që e ka njohur pavarësinë e Kosovës, në vitin 2008.

“Kryeministri Kurti dhe unë pajtohemi që e ardhmja e Kosovës është në Bashkimin Evropian dhe në Këshillin e Evropës dhe më shumë endje do ta përkrah Kosovën të bëhet anëtare e Këshillit të Evropës sivjet, dhe të fillojmë edhe procesin e negociatave me Bashkimin evropian për anëtarësim edhe atje”, tha ai.

Varadkar tha se qëndrimi i qeverisë irlandeze është që masat kufizuese të BE-së ndaj Kosovës të largohen.

Pas takimit me Kurtin, në vizitën e tij të parë në Kosovë, kryeministri irlandez është pritur edhe nga presidentja Vjosa Osmani.rel

Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani ka njoftuar se Emiratet e Bashkuara Arabe ia kanë hequr vizat për Kosovës.

Lajmin ajo e ka dhënë nëpërmjet platfomës X shoqëruar me disa foto gjatë takimit që kishte me Presidentin e Emirateve të Bashkuara Arabe, Mohamed Bin Zayed.

Sipas Osmanit, marrëveshja është arritur gjatë një takimi që pati me homologun e saj arab muajin e kaluar.

“Falënderoj Presidentin e Emirateve të Bashkuara Arabe, Mohamed Bin Zayed për pranimin e propozimit tim për heqjen e vizave për qytetarët e Kosovës. Marrëveshja e arritur gjatë takimit tonë muajin e kaluar tashmë është nënshkruar, duke hapur rrugën për më shumë mundësi bashkëpunimi midis vendeve dhe qytetarëve tanë”, ka shkruar Osmani në platformën X.

Beogradi zyrtar nuk ka dhënë përgjigje ndaj kërkesave të Kosovës për lirimin e qytetarëve të saj, të cilët u arrestuan nga autoritetet në Serbi me akuza për krime lufte në fund të viteve ’90.

Hasan Dakaj, ish-pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), është qytetar i Kosovës, i fundit që u arrestua në Serbi. Atij, më 6 janar, i është caktuar masa e paraburgimit prej një muaji.

Më 10 janar, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se Serbia “vazhdon rrugëtimin drejt metodave të [presidentit rus, Vladimir] Putinit” dhe se arrestimet e qytetarëve të Kosovës janë “të qëllimshme dhe të padrejta”.

Përveç Dakajt, në tre vjetët e fundit, në Serbi janë arrestuar edhe dy shtetas të tjerë të Kosovës me dyshimet e pretenduara se kanë kryer krime gjatë luftës në Kosovë.

Ministria e Drejtësisë e Serbisë nuk iu përgjigj pyetjeve të Radios Evropa e Lirë (REL) lidhur me kërkesat e autoriteteve të Kosovës për ekstradimin e qytetarëve të saj dhe bashkëpunimin me Kosovën, në bazë të Marrëveshjes së ndihmës së ndërsjellë juridike që të dyja palët e nënshkruan në vitin 2013, në Bruksel.

Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) – organizatë joqeveritare në Serbi – thotë se në raste të tilla, Serbia duhet t’ia dorëzojë të gjitha provat vendit, shtetasi i të cilit është arrestuar.

“Serbia nuk e njeh Kosovën, prandaj ai lloj bashkëpunimi nuk ekziston me prokurorinë atje, edhe pse, më herët, së paku ka pasur bashkëpunim teknik me misionin [e Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë] EULEX”, thotë për Radion Evropa e Lirë, Jovana Kollariq nga FDH-ja.

Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut i Kosovës paralajmëron për rrezikun e mundshëm të arrestimit për të gjithë ish-pjesëtarët e UÇK-së, prandaj i këshillon ata që të shmangin udhëtimet nëpër Serbi.

Çfarë thonë në Beograd?

Hasan Dakaj dhe vëllai i tij Xhaviti u arrestuan nga autoritetet serbe më 5 janar, pasi kishin hyrë në Serbi përmes pikës kufitare Merdarë nga Kosova.

Xhaviti, pas ndalimit, u lirua. Ndërkaq, Gjykata e Lartë në Beograd, më 6 janar, ia caktoi Hasan Dakajt masën e paraburgimit prej një muaji, siç iu tha REL-it nga kjo gjykatë, për shkak të rrezikut të arratisjes.

Prokuroria për Krime Lufte e Serbisë e akuzon atë si bashkëfajtor për krime lufte kundër popullatës civile.

Prokuroria nuk i është përgjigjur pyetjes së REL-it se për çfarë krimi bëhet fjalë dhe për çfarë saktësisht akuzohet Dakaj.

Përfaqësuesi ligjor i familjes Dakaj, Xhevdet Smakiqi, tha për Radion Evropa e Lirë se Hasan Dakaj akuzohet sipas nenit 142 të Kodit Penal të ish-Jugosllavisë – për krime lufte, heqje lirie të personave joshqiptarë, rrahje, torturë dhe vrasje.

Smakiqi po ashtu deklaroi se autoritetet serbe pretendojnë se këto krime janë kryer në rrethinën e Prizrenit.

Sipas Smakiqit, Dakaj i ka mohuar kategorikisht akuzat para organeve gjyqësore të Serbisë.

“Ai nuk ka vepruar fare në ato lokalitete dhe ndihet krejtësisht i pafajshëm. Ne e konsiderojmë këtë një burgosje politike. Prokuroria nuk ka identifikuar se kë kërkon, e as dëshmitarët që pretendojnë se do të identifikojnë një person 19-vjeçar, i cili tani është rreth 50 vjeç”, tha Smakiqi.

Dakaj ndodhet në paraburgim në Beograd.

Atij i është caktuar një avokat sipas detyrës zyrtare, me të cilin REL-i nuk arriti të kontaktojë.

Çfarë thonë në Kosovë?

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, akuzoi Serbinë për, siç i cilësoi ai, arrestime të padrejta, të qëllimshme dhe dashakeqe të qytetarëve të Kosovës.

“Hasan Dakaj, edhe sot vazhdon të mbahet atje padrejtësisht dhe në mënyrë arbitrare. Kjo nuk është hera e parë dhe as nuk paraqet një rast të izoluar. Kjo është një sjellje e qëllimshme, dashakeqe e Serbisë që bie ndesh me konventat ndërkombëtare për të drejtat e njeriut”, theksoi Kurti, më 10 janar.

Ndërkaq, Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD) e Kosovës, përmes një njoftimi ka bërë të ditur se shefi i Zyrës Ndërlidhëse të Kosovës në Beograd, Jetish Jashari, e ka vizituar të mërkurën, më 10 janar, Hasan Dakajn në Qendrën e Paraburgimit të Gjykatës Speciale për krime të luft; të Beogradit, ku ai është duke u mbajtur.

“Sa i përket trajtimit të tij, qytetari Dakaj ka theksuar se deri më tani nuk ka përjetuar ndonjë dhunë fizike apo formë tjetër të maltretimit. Ndërkohë, atij i është lejuar të kontaktojë me telefon familjen e tij”, u tha në njoftimin e MPJD-së së Kosovës.

Në njoftim, gjithashtu u tha se gjatë vizitës që i është bërë Dakajt, ai ka konfirmuar se Prokuroria e Lartë për Krime të Luftës e Beogradit e ngarkon atë “për gjoja krime të luftës kundër popullsisë joshqiptare gjatë luftës në Kosovë më 1999”.

Të mërkurën, ministrja e Drejtësisë e Kosovës, Albulena Haxhiu, deklaroi se ministria që ajo drejton është në kontakt me Ministrinë e Punëve të Jashtme të Kosovës, e cila ka informacione për Dakajn dhe po mbikëqyrë gjendjen e tij.

Haxhiu i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar t’i bëjë më shumë presion Serbisë, dhe “të mos i injorojë veprimet e tilla që Serbia i bën në vazhdimësi”.

Autoritetet në Kosovë kanë thënë më herët se lidhur me rastin e kanë njoftuar zyrën e Bashkimit Evropian në Serbi dhe ambasadat e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Britanisë së Madhe.

“Kjo nuk është hera e parë që qytetarët tanë keqtrajtohen, arrestohen dhe mbahen me vite në burgjet serbe, përkundër përpjekjeve tona për të krijuar bashkëpunim juridik ndërkombëtar për çështje të tilla”, tha Haxhiu në një konferencë për media.

Ajo theksoi se Petrit Dula, i cili e ka vuajtur dënimin në Serbi, është dënuar padrejtësisht, ndërkaq Nezir Mehmetajt mbahet ende në paraburgim, pa asnjë bazë.

Kosova më herët ka kërkuar ekstradimin e Dulës dhe Mehmetajt nga Serbia, por përgjigja nuk është kthyer asnjëherë.

Kush dhe pse u arrestua nga Serbia?

Sipas të dhënave të Fondit për të Drejtën Humanitare në Beograd, janë arrestuar katër persona në kufirin e Serbisë me Kosovën, të cilët janë gjykuar për krime lufte.

Në prill të vitit 2012, Mark Kashnjeti u arrestua dhe u gjykua për krime kundër civilëve në Prizren të Kosovës.

Kashnjeti u lirua nga akuzat.

“Gjykata konstatoi se provat, të cilave u referohej gjykata e shkallës së parë, nuk tregojnë me siguri të mjaftueshme se i pandehuri ka ndërmarrë veprimet e inkriminuara, për të cilat akuzohet”, thotë për Radion Evropa e Lirë Jovana Kollariq nga FDH-ja.

Në vitin 2018, Ramadan Maloku u arrestua dhe u akuzua për një krim në Nerodimen e Epërme në komunën e Ferizajt.

Duke pranuar marrëveshjen për pranimin e fajësisë, në mars të vitit 2019, ai u dënua me një vit e gjysmë burgim.

“Ashtu si në aktgjykimet e tjera, me të cilat konfirmohen marrëveshjet për pranimin e fajësisë, gjykata në vend që të shpjegojë aktgjykimin sipas rregullores, ajo vetëm i rendit nenet e Ligjit për procedurë penale dhe në fakt, nuk e dimë se mbi çfarë baze është marrë vendimi”, thotë Jovana Kollariq.

Në nëntor të vitit 2022, Gjykata e Lartë në Beograd e shpalli Petrit Dulën fajtor për krime lufte në një fshat afër Gjakovës, në vitin 1999, ndërsa ai ishte pjesëtar i UÇK-së.

Më pas, Dula u lirua nga akuzat në prill të vitit 2023.

Në Beograd, ai kreu dënimin e gjykatës së shkallës së parë, prej dy vjet burgim.
Nezir Mehmetaj, i cili u arrestua nga autoritetet serbe në janar të vitit 2020, në pikën kufitare Merdarë, është ende në paraburgim në Serbi.

Ai akuzohet se ka marrë pjesë në krime lufte kundër popullatës civile në fshatin Rudicë të komunës së Klinës, në Kosovë, në vitin 1999.

Prokuroria e Serbisë ngriti një aktakuzë kundër tij në korrik të vitit 2020, ndërkaq gjykimi filloi në prill të vitit 2021.

Valon Mehmetaj, vëllai i Nezir Mehmetajt, thotë për Radion Evropa e Lirë se seanca e fundit është mbajtur më 14 dhjetor 2023, ndërsa seanca e radhës pritet në fund të shkurtit të vitit 2024.

“Gjykimi po mbahet, por nuk kanë fakte. Vetëm po ja vazhdojnë paraburgimin”, thotë Mehmetaj.

Ai shton se Neziri është vizituar në burg nga fëmijët e tij, por jo nga ai dhe vëllezërit tjerë.

“Gjithmonë kemi dyshimin se mos po biem në grackë”, thotë Valon Neziraj, duke iu referuar mundësisë së arrestimit edhe të tyre eventual nga autoritetet serbe.

Ai vlerëson se mbajtja e vëllait të tij në paraburgim për katër vjet është “mohim i çdo të drejte njerëzore”.

Prokuroria për krime të luftës e Serbisë nuk iu përgjigj pyetjeve të REL-it lidhur me procedurën ndaj Mehmetajt.

“Gjyqi u shty shumë herë për shkak të mosardhjes së dëshmitarëve ose pamundësisë për qasje. Po ashtu, për shkak të ndërrimit të kryetarit të trupit gjykues, shqyrtimi gjyqësor në këtë rast ka filluar sërish në qershor të vitit 2023”, thotë Jovana Kollariq nga FDH-ja.

Ajo shton se për tre vjet Prokuroria ka insistuar që të merret në pyetje një dëshmitar i mbrojtur, praninë e të cilit nuk është në gjendje ta sigurojë dhe gjykata e toleroi një sjellje të tillë, ndonëse vetë dëshmitari në disa raste i tha gjykatës se nuk dëshiron të dëshmojë.

Gjithashtu, në vitin 2016, Nehat Thaçi, ish-komandanti i policisë për Mitrovicën, u arrestua për herë të parë dhe u lirua në bazë të një urdhërarrestimi të lëshuar nga Gjykata e Lartë e Nishit për terrorizëm.

Në të njëjtën ditë që u lirua ai, u arrestua Hilmi Kelmendi, me akuzën për krime lufte, por prokuroria hoqi dorë nga ndjekja dhe pas disa ditësh, ai u lirua.

Rrezik arrestimi për të gjithë ish-pjesëtarët e UÇK-së

Nga Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut në Kosovë thonë se Hasan Dakaj dhe Nezir Mehmetaj, aktualisht janë dy qytetarët e vetëm të Kosovës të cilët po mbahen në paraburgim në Serbi.

Behxhet Shala nga ky këshill thekson se rreziku i arrestimit në Serbi ekziston për të gjithë ish-pjesëtarët e UÇK-së.

“Ka mundur Serbia, që thjesht të marrë emrat që i duhen asaj ose të kopjojë listën e veteranëve [të UÇK-së] dhe ta fusë në databazat e saj. Në bazë të asaj liste të veteranëve, secilin prej tyre në listë, nëse kanë interes ose mundësi, do ta arrestojnë”, thotë Shala.

Ai këshillon që të gjithë ata ta shmangin udhëtimin nëpër territorin e Serbisë.

Shala konsideron se arrestimet e shqiptarëve në kufi me Serbinë, pritet të intensifikohen.

“Arrestimi i shqiptarëve do të intensifikohet si kundërpërgjigje ndaj arrestimit të serbëve [nga autoritetet kosovare] apo ngritjes së aktakuzave për krime të luftës në Kosovë. Kjo është thjesht si kundërpërgjigje”, thekson Shala.

Gjatë vitit 2023, Prokuroria Speciale e Kosovë ka ngritur 15 aktakuza për krime lufte. Tetë prej tyre parashohin gjykimin në mungesë.

Cila është zgjidhja?

“Zgjidhja për situata të tilla sigurisht që do të ishte ekzistenca e bashkëpunimit juridik ndërkombëtar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, përmes nënshkrimit të një protokolli për bashkëpunim ndërmjet prokurorive speciale të Kosovës dhe Serbisë”, thotë Jovana Kollariq nga FDH-ja.

Në vitin 2013, në Bruksel, Serbia dhe Kosova arritën Marrëveshjen për ndihmë të ndërsjellë juridike, me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian (BE).

Ajo parasheh që të dy vendet të shkëmbejnë kërkesat gjyqësore përmes përfaqësuesve të BE-së.

Sipas marrëveshjes, Kosova fillimisht paraqet kërkesë në Zyrën e BE-së në Kosovë, prej nga bartet në Zyrën e BE-së në Serbi dhe prej aty në Ministrinë e Drejtësisë së Serbisë.

Përgjigja përcillet në të njëjtën mënyrë.

Sipas të dhënave të Institutit të Kosovës për Drejtësi, i cili monitoron punën e gjykatave në vend, Serbia nuk ka bashkëpunuar në asnjë rast lidhur me krimet e luftës.

Lidhur me arrestimet e mëhershme të qytetarëve të Kosovës, Bashkimi Evropian ka thënë se “në rastet e ndjekjes penale, prioritet duhet t’u jepet gjykatave të vendbanimeve, në Kosovë apo në Serbi”.

Njohësi i rrethanave politike, Azem Vllasi, në një intervistë për “Lajmet e Fundit” të RTK-së ka deklaruar se nuk beson në idenë e marrëveshjes finale mes Kosovës dhe Serbisë.

“Unë mendoj se marrëveshje përfundimtare nuk do të ketë për arsye se përderisa Serbia vazhdimisht përsërit se Kosova është pjesë e Serbisë, është shtet i ashtuquajtur. Në këto rrethana marrëveshje finale për normalizim të marrëdhënieve nuk mund të ketë”, ka deklaruar Vllasi.

Tutje ai ka thënë se ndërkombëtarët duhet të tregohen seriozë me presion ndaj Serbisë sepse nuk është në interesin e Kosovës shtyerja e dialogut.

“Vuçiqi dhe pushteti i Serbisë veriun e shfrytëzon vetëm për ngritje tensionesh dhe e akuzon vazhdimisht Kosovën se po i malltreton serbët gjithandej, e posaçërisht në veri”, ka thënë ai për RTK-në.

Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, tha se qytetarët e Kosovës mund të udhëtojnë pa viza edhe në Spanjë, pasi Madridi zyrtar tashmë i njeh pasaportat e Kosovës.

Përmes një njoftimi në Facebook, Bislimi tha se ky lajm është kumtuar nga Departamenti për Migrim dhe Çështje të Brendshme i Bashkimit Evropian.

“Ndërsa më 1 janar nisi lëvizja pa viza, Spanja është destinacion që i shtohet vendeve të zonës Schengen ku mund të udhëtojmë përmes liberalizimit, e ku pengesë më herët ishte mosnjohja e pasaportës sonë”, shkroi Bislimi.

Qytetarët e Kosovës, që kanë pasaporta biometrike, nga 1 janari po mund të udhëtojnë pa viza në zonën Schengen me 27 anëtarë, pasi hyri në fuqi vendimi për liberalizimin e vizave për Kosovën.

Megjithatë, udhëtimi pa viza fillimisht nuk ishte i mundur në Spanjë.

Spanja është në mesin e pesë shteteve të BE-së që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, e ku bëjnë pjesë edhe Greqia, Qiproja, Sllovakia dhe Rumania. Megjithatë, të gjitha këto shtete njohin dokumentet e udhëtimit të lëshuara nga autoritetet në Kosovë.

Liberalizimi i vizave u mundëson qytetarëve të Kosovës, që kanë pasaporta biometrike, të qëndrojnë deri në 90 ditë – brenda gjashtë muajsh – në cilindo nga 27 shtetet anëtare të zonës Schengen.