Maqedonia dhe Bullgaria duket se e kanë hapur një faqe të re të historisë, me vizitën e kryeministrit të Maqedonisë, Zoran Zaev në Sofje.

Nga marrëveshja për fqinjësi të mirë mes dy vendeve ka mbetur edhe një detaj i vogël dhe ajo mund të nënshkruhet në ditën e Ilidenit, më dy gusht, deklaroi kryeministri Zaev pas takimit me homologun bullgar, Boyko Borisov.

Zaev në Sofje është përkulur para përmendores së Car Samoilit, të cilën dy vendet e llogarisin si të vetin. Një përmendore e këtij personaliteti ekziston edhe në Shkup, dhe përkulje para tij ka premtuar edhe kryeministri bullgar.

“Sot Maqedonia po e mbyll kapitullin e nacionalizmit dhe po hap faqen e re të së ardhmes evropiane. Ne kemi nevojën për ndihmën bullgare dhe ajo mund të bëjë këtë. Deri në arritjen e marrëveshjes përfundimtare ka mbetur edhe një detaj i vogël të cilin shërbimet tona do ta mbyllin. Më nuk do të ketë komisione për negociata, do të bisedojnë ministrat e punëve të brendshme për harmonizimin e qëndrimeve që të mund të nënshkruajmë marrëveshjen gjatë vizitave të ndërsjella më rastin e shënimit të ditës së Ilindenit”, ka deklaruar Zaev .

Detajet e marrëveshjes janë të rëndësishme, jo për sot, por për gjeneratat e ardhshme, tha kryeministri bullgar, Boyko Borisov, duke theksuar se mbyllja e çështjeve të hapura është hap i mirë edhe për Brukselin, por edhe për qytetarët e të dy shteteve.

“Do të bëjmë gjithçka që të mundur që me Greqinë të punojmë së bashku që t’i zgjidhim të gjitha problemet, sepse destabilizimi i Maqedonisë, do të thotë edhe destabilizim i kufijve tanë. Ne jemi për Maqedoni unitare, ne jemi për anëtarësim të Maqedonisë në NATO e pastaj edhe në Bashkimin Evropian”, është shprehur Borisov.

Maqedonia dhe Bullgaria i kanë disa çështje të hapura ndërmjet tyre. Sofja nuk e pranon identitetin dhe gjuhën maqedonase ndërsa i konteston edhe shumë personalitete historike maqedonase, përfshirë edhe Goce Dellçevin, që llogaritet si një nga heronjt kryesor të maqedonasve.

Rigjykimi i dy ish-zyrtarëve shtetërorë të Serbisë, Jovica Stanishiq dhe Franko Simatoviq, të akuzuar për krime të luftës gjatë luftërave ballkanike në vitet e 90-ta, ka filluar sot në Gjykatën e Kombeve të Bashkuara në Hagë.

Prokurori Douglas Stringer, i tha panelit të përbërë nga tre gjyqtarë në Hagë, se Jovica Stanishiq dhe Franko Simatoviq, kanë luajtur rol kryesor në lehtësimin e mizorive nga paramilitarët serbë në Kroaci dhe Bosnjë-Hercegovinë.

Prokurori Stringer tha se Stanishiq, 66 vjeçar, dhe zëvendësi i tij, Simatoviq, 67 vjeçar, “kanë bërë që këto krime të ndodhin nëpërmjet drejtimit të tyre dhe mbështejtes së vazhdueshme për forcat serbe, që janë përdorë për t’i kryer ato”.

Këta dy persona ishin liruar në vitin 2013 lidhur me akuza për krime të luftës, pasi gjyqtarët që kishin vendosur për këtë rast kishin thënë se nuk kishte dëshmi të mjaftueshme për lidhjen e tyre me krime.

Por, gjyqtarët e apelit, në vitin 2015, e kanë rrëzuar këtë vendim duke thënë se kishin ndodhur disa gabime juridike në procesin gjyqësor.

Rrjedhimisht, ishte vendosur që Stanishiq dhe Simatoviq të rigjykoheshin për katër pika për krime kundër njerëzimit dhe një pike për krime të luftës, të kryera nga njësitë serbe të vdekjes në Bosnjë dhe Kroaci, pas shkatërrimit të ish-Jugosllavisë, në vitin 1991.

Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, sot i ka uruar presidentit, Vladimir Putin, Ditën e Rusisë, dhe i ka bërë thirrje për vizitë në Serbi.

“Jam i sigurt se marrëdhëniet miqësore tradicionale, të cilat karakterizohen me hapje, mbështetje dhe partneritet strategjik, në të ardhmen do të zhvillohen në mënyrë të suksesshme, në interes të popujve tanë dhe prosperitetit tët tyre”, thuhet në urimin e zotit Vuçiq, raporton agjencia Beta.

Mëtutje, ai i ka shkruar Putinit, se Serbia e vlerëson lartë dhe falënderohet për ndihmën e Rusisë në zgjidhjen e çështjes së Kosovës dhe ruajtjen e integritetit territorial dhe sovranitetin e Serbisë dhe se nuk mund të matet mbështetja ruse për luftën diplomatike të Serbisë.

“E shfryrtëzoj këtë rast që juve, edhe njëherë, t’ju shpreh respektin tim personal dhe t’ju dërgoj ftesë për vizitë në Republikën e Serbisë, ku çdoherë jeni i mirëseardhur dhe mysafir i dashur”, thuhet në urimin e Vuçiqit dërguar Putinit.

Serbia po hyn në një fazë të re në procesin drejt anëtarësimit të saj në Bashkimin Evropian dhe ndryshimi i Kushtetutës është një nga kushtet që duhet t’i plotësojë ky vend, vlerësojnë njohësit e zhvillimeve politike në Kosovë.

Sipas tyre, kjo është edhe arsyeja pse presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq ka paralajmëruar hapjen e një debati me të gjitha strukturat e shoqërisë serbe, për ndryshimin e Kushtetutës dhe për Kosovën, e cila aktualisht në preambulën e Kushtetutës serbe figuron si pjesë e territorit të këtij shteti.

“Dua të hap dialogun e brendshëm për çështjen e Kosovës, me të gjitha dallimet tona, pa paragjykime, duke respektuar Kushtetutën e vendit”, pati deklaruar Vuçiq, gjatë ceremonisë së marrjes së postit të presidentit të Serbisë.

Politologu Ramush Tahiri, thotë për Radion Evropa e Lirë se debati i paralajmëruar nga presidenti serb Vuçiq, do të synojë krijimin e klimës së favorshme në opinion për caktimin e saktë të çështjes së Kosovës në Kushtetutën e Serbisë.

Ai vlerëson se ky debati i paralajmëruar që të zgjasë tre deri në gjashtë muaj, nuk është ndonjë manovër politike në raport me Bashkimin Evropian.

“Kjo nuk mund të jetë më taktizim, sepse taktizimi ka zgjatur për shumë kohë. Vuçiq paralajmëroi se ky debat do të jetë i dhimbshëm dhe se ai do të akuzohet edhe për tradhti kombëtare. Por, ai mendon se kjo është në interes të popullit serb, të Serbisë dhe të gjendjes në Ballkan. Pra, unë supozoj – dhe ky supozim është me gjasë – që Serbia do ta gjejë formën, që përmes debatit do ta heqë Kosovën nga preambula e saj. Vetëm ky mund të jetë përfundimi. Nuk mund të ketë asnjë përfundim tjetër”.

Politologu Tahiri ka shtuar se për heqjen e Kosovës nga preambula kushtetuese, Serbia mund t’i qaset disa modaliteteve.

“Më i miri dhe më i lehti do të ishte që vetëm ta fshijë nga preambula. I ndërmjetëm do të ishte, që të thotë se ‘Kosova është nën administrim ndërkombëtar’, ndërsa e ardhmja është në vendosjen e marrëdhënieve diplomatike në pranimin e realitetit. Mundet që edhe debati në Serbi të shkoj drejt pranimit të realitetit, që është tash e 17 vjet, mirëpo të kërkojnë garanci për komunitetin serb në Kosovë”.

Edhe politologu Behlul Beqaj, duke folur për Radion Evropa e Lirë, shpreh mendimin se Serbia do të jetë e detyruar, që me hapjen e kapitullit 35, t’i qaset ndryshimeve formale të kushtetutës së saj.

Por, megjithatë, sipas tij, kjo do të jetë problem i Vuçiqit me Serbinë. Në këtë pikë, sipas tij, Serbia do të përpiqet të trasoj rrugën drejt një zgjidhjeje të kënaqshme për të.

“Serbia, fillimisht, besoj që do të insistojë në krijimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, me kompetenca ekzekutive. Ndërsa, në fazën e mëtejme, nëse bisedat nuk shkojnë s’duhet, epilogu përfundimtarë do të jetë, sipas mendimit tim, i hapur për shumë alternativa tjera, duke përfshirë edhe marrëveshjen për këmbimin eventual të territoreve”.

Politologu Beqaj ka shtuar se Kosova duhet ta ndryshoj qasjen në dialogun me Serbinë, në interes të partneritetit të ndërsjellë dhe n jo ta vazhdojë sikurse deri më tash.

Në variantin e parë, sipas tij, Asociacioni i komunave me shumicë serbe duhet të krijohet sipas Kushtetutës së Kosovës, në rast se Serbia në mënyrë implicite dhe eksplicite e njeh shtetin e pavarur të Kosovës.

Ndërkaq, sipas tij, në variantin e dytë, nëse shkohet në këmbime territoriale, atëherë kjo duhet të ndodhë në masë të barabartë, si dhe të normalizohen raportet në interes të partneritetit të ndërsjellë.

Deri më tash, ndryshimi i kufijve është kundërshtuar në mënyrë të vendosur nga Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Por, politologu Beqaj, vlerëson se nëse kjo ndodhë me marrëveshje dhe me njohje të ndërsjellë, pa e cenuar interesin e palës së tretë, kjo duhet kuptuar si alternativë e mundshme, në pamundësi të gjetjes së ndonjë zgjidhjeje tjetër.

“Në kërkim të zgjidhjes, të themi, universale të së drejtave, unë nuk shoh probleme të natyrës serioze. Çështje tjetër është se çfarë do të bëjnë forcat nacionaliste, por pikërisht këtë zgjidhje duhet të jenë për ti pacifikuar forcat nacionaliste, që ato të mos jenë më faktorë që lëvizin dhe shkaktojnë konflikte dhe kriza në rajon”.

Sido që të jetë, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka theksuar se në debatin e paralajmëruar duhet diskutuar hapur, për t’u liruar nga qasja mitike, por edhe nga dhënia e lehtë e siç ka thënë ai “të asaj në të cilën kemi çdo të drejtë”.

Dialogun e brendshëm në Serbi, ai e ka vlerësuar madje edhe më të rëndësishëm se sa atë Serbia po e zhvillon me Kosovën.

Mediat kanë raportuar dje se Mali i Zi ua ka ndaluar hyrjen në këtë vend 149 rusëve dhe ukrainasve, në përgjigje të ndalesës aktuale të Moskës ndaj shtetasve të Malit të Zi, që udhëtojnë në Rusi.

Këta persona, që janë vendosur në listën e zezë të Malit të Zi, janë selektuar për shkak të rolit të tyre në aneksimin ilegal të Krimesë së Ukrainës, në vitin 2014, me ç’rast është shkelur sovraniteti dhe integriteti territorial i Ukrainës, kanë raportuar mediat në Podgoricë, duke i cituar zyrtarët qeveritarë.

Sipas raporteve, në listën e personave të padëshiruar përfshihen, zëvendëskryeministri rus, Dmitry Rogozin, shefi i shërbimeve të inteligjencës, Nikolai Patrushev, presidenti i Republikës së Çeçenisë, Ramzan Kadyrov, e të tjerë.

Në vitin 2014, Mali i Zi iu bashkua sanksioneve të Bashkimit Evropian kundër Rusisë, të imponuara për shkak të agresionit të Moskës në Ukrainë.

Ky faktor ishte dhënë si shpjegim kur autoritetet e Rusisë, më 28 maj, nuk e lejuan hyrjen e ligjvënësit malazez, Miodrag Vukoviq, në Rusi.

Pas këtij incidenti, zyrtarët e Malit të Zi thanë se Rusia e kishte një listë sekrete të afro 50 liderëve të Malit të Zi, të cilëve nuk u lejohej hyrja në Rusi, përfshirë kryeministrin, Dusko Markoviq, kryetarin e Kuvendit, Ivan Brajoviq, dhe liderin e partisë udhëheqëse në qeveri, Millo Gjukanoviq.

Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç në një intervistë për Radion Evropa e Lirë ka thënë se ka ardhur koha të bisedohet guximshëm për Kushtetutën e Serbisë dhe Kosovën.

“Mendoj se qëndrimi ynë duhet të jetë në harmoni me problemet jetësore, me atë që e mundon popullin tonë në Kosovë, me ato që janë të drejta të shtetit tonë”, ka deklaruar Vuçiq.

“Por harroni se ne jemi të vetmit që vendosim për këtë, sepse e dimë mirë se cili është roli i shqiptarëve në këtë. Gjërat duhet t’i vëmë në rrafsh dhe nivel racional dhe në atë mënyrë të bisedojmë”, ka thënë Presidenti i ri i Serbisë, i cili ka dhënë betimin të mërkurën.

“Unë mendoj ta hap këtë diskutim guximshëm, pavarësisht se e di që përsëri do të lajmërohen disa gjeni që do të ma tundin tabelën “tradhtar” dhe ashtu-kështu të fshihen nga shikimi i vajzës dhe birit tim, sepse nuk e kanë të këndshme t’i shikojnë në sy, derisa mbajnë marri të tilla në duar”, ka theksuar ai.

“Këtë e them pikërisht për shkak se brengosem për të ardhmen e Serbisë”, është shprehur Vuçiq.

“Një temë është edhe ndryshimet kushtetuese. Të flasim për këtë. Unë dëshiroj të hap dialog shoqëror që do të zgjasë tre muaj, gjashtë muaj. Për njërën dhe temën tjetër, edhe për Kushtetutën, edhe për raportin tonë ndaj Kosovës, por nëse doni edhe për raportin tonë ndaj gjithë rajonit dhe kështu me radhë”, ka thënë Vuçiq.

“Ta shohim se çfarë është politika e jonë dhe ku e shohim Serbinë pas disa vitesh dhe jo pas një viti. Të shohim se çfarë është politika për të cilën luftojmë”, ka deklaruar ai.

“Nëse mundemi që ta hapim një lloj të tillë të dialogut me partitë politike, me të gjithë përfaqësuesit politik, e pse jo edhe me bashkësitë fetare, me shoqërinë civile me sektorin joqeveritar, me të gjithë. Të shohim pra, se çfarë janë caqet e Serbisë dhe ku është vendi i Serbisë në të ardhmen. Çfarë është ajo ku ne e shohim Serbinë. Dhe kur të vendosni qëllimet strategjike, atëherë do të mund ta gjeni rrugën”, ka theksuar Vuçiq.

Në fund, Vuçiq ka deklaruar se të ‘ngasësh dhe të mos dish ku të parkosh në fund, asnjëherë nuk mund të përfundoj mirë’.

Vuçiq e ka marrë postin e presidentit nga paraardhësi i tij, Tomisllav Nikoliq.

Betimi dhe fjalimi i tij i parë para Kuvendit të Serbisë si president i këtij vendi, ku përmendet edhe Kosova, është kritikuar nga përfaqësuesit politik në Prishtinë, duke i thënë atij se “Kosova, kurrë nuk do të jetë pjesë e Serbisë”.

Një helikopter i ushtrisë turke u rrëzua pranë kufirit të Turqisë me Irakun, duke lënë të vdekur të 13 njerëzit në bord.

Incidenti ndodhi në provincën kufitare Sirnak, ku trupat turke janë të angazhuara në operacione kundër militantëve kurdë.

Ushtria turke tha se përplasja ishte aksidentale, pasi helikopteri ka goditur një linjë të transmetimit me tension të lartë.

Ushtria nuk dha detaje për identitetin e viktimave, por agjencia private e lajmeve DHA tha se helikopteri po bartte një delegacion të udhëhequr nga një gjeneral i lartë.

Dy politikanë udhëheqës në Mal të Zi ishin viktimë e humoristëve rusë, të cilët janë paraqitur si president dhe kryeministër të Ukrainës në bisedat telefonike javën e kaluar, kanë thënë zyrtarët në Mal të Zi.

Kryeministri i Malit të Zi, Dushko Markoviq, dhe ish-kryeministri, Millo Gjukanoviq, janë mashtruar nga humoristët e njohur si Vovan dhe Lexus, Vladimir Krasnov dhe Alexei Stolyarov, thanë zyrtarët qeveritarë malazezë dhe përfaqësues të Partisë Demokratike të Socialistëve.

Ata thanë se këto thirrje ishin provokim rus dhe pjesë e përpjekjeve të Moskës, që synon diskreditimin e zyrtarëve të Malit të Zi, pasi pranimi i vendit të tyre në NATO e ka zemëruar Rusinë.

Bisedimet e incizuara me humoristët, të cilët në të kaluarën i kanë mashtruar edhe personat e njohur, siç është Elton John, janë transmetuar në televizionin shtetëror rus. Autenticiteti i tyre është konfirmuar nga qeveria dhe partia, e cila udhëhiqet nga Gjukanoviqi.

Qeveria ka njoftuar se Markoviq ka folur me imitatorët, që paraqiteshin si presidenti ukrainas, Petro Poroshenko, për 17 minuta më 24 maj, një ditë para takimit të NATO-s, në të cilin Mali i Zi është mirëpritur si anëtar i ri. Formalisht, Mali i Zi bëhet anëtar i NATO-s në fillim të muajit qershor.

Zoti Markoviq tha se ai nuk do ta ndryshonte asnjë fjalë të asaj që e ka thënë.

Gjukanoviq kishte folur me imitatorët rusë, të paraqitur si kryeministri i Ukrainës, Volodymyr Hroysman, pak më gjatë, thanë zyrtarët malazezë.

Zyrtarët e Malit të Zi i kanë akuzuar nacionalistët serbë dhe rusë për komplot për ta marrë parlamentin në tetor të vitit 2016, gjatë zgjedhjeve, pastaj për ta vrarë kryeministrin e atëhershëm, Millo Gjukanoviq, dhe për të insataluar udhëheqje proruse, në mënyrë që Mali i Zi të mbetej jashtë NATO-s.

Presidenti i ri i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, është betuar sot solemnisht në Kuvendin serb, për mandatin e ri që do ta ushtrojë për pesë vjet.

Gjykata Themelore në Shkup, të martën, i ka dënuar mekusht nëntë të akuzuarit, të cilët ishin të përfshirë në ngjarjet e dhunshme në Kuvendin e Maqedonisë, më 27 prill, me ç’rast qenë lënduar deputetët dhe kryetarët e dy partive politike që përbëjnë shumicën parlamentare, por edhe disa gazetarë.

Që të gjithë të akuzuarit, paraprakisht para Gjykatës kanë pranuar fajin.Vetëm të akuzuarit të parë, Dimçe Hristovskit i është shqiptuar masa me kusht në kohëzgjatje prej një vit e gjysmë.

Kurse për tetë personat e tjerë, dënimi me kusht u është shqiptuar në kohëzgjatje prej gjashtë muajsh.

Të akuzuarit për ngjarjet e dhunshme në Kuvendin e Maqedonisë, para trupit gjykues deklaruan se derisa kanë qëndruar para Kuvendit, turma i ka shtyrë ata drejt dyerve të këtij institucioni, por siç kanë deklaruar ata, sikur ta kishin ditur se situata do të përshkallëzohej, asnjëherë nuk do të ishin futur brenda institucionit ligjvënës.

Pasi kanë dalë nga Gjykata, të akuzuarit për ngjarjet e dhunshme në Kuvend, nga përkrahësit e tyre janë pritur me duartrokitje duke i trajtuarsi heronj.

Më 27 prill, pas zgjedhjes së Talat Xhaferit, kryetar të Kuvendit të Maqedonisë, një grup protestuesish ishte futur me forcënë institucionin ligjvënës, me ç`rast ushtruan dhunë ndaj deputetëve dhe gazetarëve.

Ekspertët e sigurisë dhe njohësit e marrëdhënieve ndërkombëtare vlerësojnë se Qeveria e re e Maqedonisë duhet të angazhohet në kthimin e vendit në binarë të sigurt të ecjes drejt integrimit në strukturat euroatlantike.

Në të kundërtën, qarqe të caktuara kriminale në vend, për të shpëtuar nga dhënia e përgjegjësisë, do të synojnë t’i hapin gjithnjë e më shumë shteg ndikimit rus.

Këto komente vijnë pas qëndrimit të fundit të shprehur nga zyrtari i lartë i Departamentit Amerikan të Shtetit, Hoyt Brian Yee, i cili paralajmëroi se Rusia ka rritur përpjekjet e saj për të ndikuar politikën në Ballkan, duke e cilësuar këtë si “ndikim malinj” të Rusisë.

Mersel Billalli, ish-këshilltar në kabinetin e presidentit të Maqedonisë, për Radion Evropa e Lirë thotë se realisht orientimi i Maqedonisë kah Rusia, paraqet kalkulim nga ana e strukturave të caktuara për të shpëtuar nga përballja me drejtësinë.

“Realisht, orientimi i Maqedonisë kah Rusia, që bëhet i dukshëm kohën e fundit nuk ka qenë aq shumë emocional, apo ‘pansllavjan’ sesa do të thosha ka qenë kalkulim i strukturave të caktuara, që e humbin pushtetin që (vendi) të orientohet drejt Rusisë me regjim kuazidemokratik, të cilët mundësojnë sundim afatgjatë pa rezultate konkrete dhe procedura demokratike”, konsideron Billalli, njohës i marrëdhënieve ndërkombëtare.

Njohësit e çështjeve të sigurisë thonë se shtrirja e kapitalit rus në Maqedoni ka të bëjë me mundësinë e shpëlarjes së parave.

“Meqë Maqedonia në kartën e institucioneve financiare është fokusuar si vend ku mund të shpëlahen paratë, në një situatë të tillë e dimë se Rusia, përkatësisht oligarkia atje është në kërkim të mundësive që paratë e dyshimta t’i shpëlajnë përmes mënyrave më të lehta, duke kërkuar shtete ku nuk funksionon shteti ligjor, përkatësisht institucionet janë të korruptuara”.

“Në këtë dimension, do ta shihja dhe faktin se përnjëherësh me të dalë në shesh kriza kriminale në Maqedoni, shohim një interes nga ana e Rusisë për të shtrirë influencën e saj. Kjo influencë nuk ka qenë e dukshme dy dekadat e fundit që nga pavarësia e Maqedonisë, megjithëse më duhet të theksoj se është shumë e natyrshme që forcat e mëdha në dëm të interesave të shtetit i cili ballafaqohet me problemin e kriminalitetit në institucione të bëjnë pazaret duke vënë në plan të parë interesat e tyre si superfuqi”, deklaron për Radion Evropa e Lirë, Vlladimir Pivovarov, ish-zyrtar i Lartë i Shërbimeve Sekrete në Maqedoni.

Ndryshe, hulumtimi i realizuar nga Instituti për Demokraci “Societas Civilis” në bashkëpunim me fondacionin “Konrad Adenauer” ka nxjerrë në pah se 26.2 për qind e qytetarëve të Maqedonisë konsiderojnë se Bashkimi Evropian do të ishte aleat më i mirë i jashtëm, përderisa vetëm një për qind më pak, përkatësisht 25 për qind e tyre, mendojnë se këtë rol do ta luante Rusia.

Në bazë të hulumtimit në fjalë, 17.5 për qind e qytetarëve parapëlqejnë Shtetet e Bashkuara, si aleate të Maqedonisë.(REL)

Drejtori i Zyrës së Serbisë për Kosovën, Marko Gjuriçi, ka deklaruar sot se për mbetjen dhe të ardhmen e serbëve në Kosovë, është tejet e rëndësishme që ata të mblidhen rreth Listës Serbe, në zgjedhjet e parakohshme të Kosovës, më 11 qershor.

Serbët në Kosovë “nuk dalin në gjashtë kolona, por vetëm në një, që quhet Lista Serbe… Serbia është unike dhe po tubohet rreth përfaqësuesve serbë” në Kosovë, të cilët “i përfaqësojnë interesat e popullit serb”, u tha Marko Gjuriq gazetarëve në qeverinë e Serbisë, pas takimit të kryeministrit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, me përfaqësuesit e Listës Serbe.

Gjuriq ka theksuar se të gjithë përfaqësuesit e serbëve në Kosovë do t’i përdorin të gjitha mjetet për ta penguar vjedhjen e votave dhe përpjekjet për keqpërdorim, raporton agjencia Beta nga Beogradi.

Një gazetë serbe i bëri thirrje ambasadorit amerikan në Beograd të kërkojë falje dhe tha se do ta padisë atë nëse nuk i tërheq fjalët.

Ambasadori Kyle Scott e ka quajtur “plehër” gazetën Informer dhe e ka akuzuar atë për publikim të gënjeshtrave.

“Ambasadori, pa asnjë arsye dhe provokim, ka fyer gazetën në mënyrën më vulgrare”, thuhet në një dekaratë të Informer-it.

Në të njëjtën thuhet se gazeta do ta padisë ambasadorin edhe në Serbi, edhe në SHBA nëse nuk kërkon falje.

Scott i ka bërë komentet e tij më 18 maj, pasi është pyetur nga një gazetar i Informer-i të komentojë një raport të kësaj gazete, i cili thotë se Bashkimi Evropian planifikon të pengojë negociatat për anëtarësimin e Serbisë “sepse disa zyrtarë nuk e pëlqejnë mënyrën se si Aleksandar Vuçiq (v.j. kryeministër dhe president i zgjedhur) udhëheq Serbinë”.

Në videon e postuar nga agjencia serbe e lajmeve Tanjug, ambasadori Scott duket duke thënë në gjuhën serbe: “A jeni ju nga Informer? Më falni që them, por kjo nuk do të ishte gënjeshtra e vetme që kam lexuar në Informer dhe me siguri nuk do të jetë e fundit”.

“Ekziston i ashtuquajturi informacion i bazuar në burime që nuk kam ide se kush janë. Informer është plehër e zakonshme, siç do të thoshte kryeministri juaj. Mediat duhet të bazohen në fakte dhe unë nuk shoh fakte në Informer “, ka thënë Scott.

Zyrtarët nga Ambasada e SHBA-së në Beograd nuk ishin në dispozicion menjëherë për komente.

Beogradi zyrtar do të përpiqet, që pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë, të ndikojë tek politikanët serbë, të cilët pritet t’i fitojnë mandatet e deputetëve në Kuvendin e Kosovës, për të krijuar një grup të përbashkët parlamentar, thonë njohësit serbë të zhvillimeve politike në Kosovë.

Sipas tyre, tashmë është e dukshme që përfaqësuesit politik dhe subjektet politike të serbëve të Kosovës, nuk do t’i qasen të unifikuar zgjedhjeve, të cilat pritet të mbahen me 11 qershor në Kosovë.

Në zgjedhjet e kaluara parlamentare, Beogradi zyrtar pati mbështetur krijimin e Listës Serbe, siç ishte thënë, për të unifikuar zërin e serbëve të Kosovës në institucionet e vendit.

Rangjel Nojkiq, ish deputet i Kuvendit të Kosovës, nga radhët e komunitetit serb, duke folur për Radion Evropa e Lirë, thekson se as në Listën Serbe, përfaqësuesit e saj nuk kanë pasur qëndrim të unifikuar dhe kjo është vërtetuar me ndarjet brenda saj, të cilat kanë ndodhur muajt e fundit, rezultat i të cilave janë dy subjekte politike.

Deri me 19 maj, kur përfundon afati i certifikimit të subjekteve politike pjesëmarrëse në zgjedhje, siç thotë Nojkiq, pritet që në garën zgjedhore të hyjnë disa subjekte politike serbe, të pakënaqura me përfaqësimin e deritashëm të komunitetit serb në institucionet e Kosovës.

“Ata që kanë marrë pjesë në zgjedhjet e kaluara, kanë marrë leksionin dhe kanë parë se ekzistojnë probleme të caktuara. Pastaj, të gjitha opsionet politike të serbëve nuk mund të hyjnë në një listë dhe të jenë të gjithë të kënaqur. Për këtë shkak, ata do të shkojnë në kolona të ndara. Kjo flet mjaft qartë se Beogradi, nëse dëshiron të provoj ta ruaj unitetin, duhet që pas zgjedhjeve përsëri t’i thërras të gjitha subjektet politike dhe përsëri të provojë që të vendos një lloj uniteti. Por, mendoj që kjo do të jetë shumë më e vështirë se sa që ka qenë deri më tash”, tha Nojkiq.

Mendim të përafërt ka edhe Petar Miletiq, ish deputet i Kuvendit të Kosovës nga radhët e komunitetit serb.

Ai thotë për Radion Evropa e Lirë se Beogradi zyrtar përsëri do të përpiqet të krijoj një listë të ngjashme, sikurse në zgjedhjet e kaluara parlamentare, me të cilën synon numrin më të madh të mandateve të deputetëve.

Grupit parlamentar të kësaj liste, sipas tij, do të jenë të detyruar t’i bashkohen edhe deputet nga parti tjera serbe të Kosovës, të cilët eventualisht do të fitonin ndonjë mandat.

“Mua më së shumti më shqetëson mungesa e çfarëdo ideje, politike apo strategjie. Kjo është ajo që mungon në këtë rrëfim, si dhe kjo që nuk ka fare fushatë zgjedhore e as debate ndërmjet subjekteve politike dhe individëve. Thjeshtë, njerëzit po bashkohen ashtu siç mund të gjenden, në këtë periudhë të shkurtë kohore. Frikohem se përsëri nuk do të kemi politikë serioze dhe të përgjegjshme të serbëve të Kosovës”, tha Miletiq.

Por, a do të ndryshojë trendi i ndikimit të Beogradit zyrtarë mbi serbët e Kosovës dhe përfaqësuesit e tyre politik, pas zgjedhjeve të 11 qershorit?

Nojkiq shpreh mendimin se ky trend nuk do të ndryshojë pa e ndryshuar atë vet serbët dhe përfaqësuesit e tyre në kuadër të institucioneve të Kosovës.

“Kjo nuk do të ndodhë në qoftë se serbët nuk ngriten dhe të tregojnë se janë faktor i rëndësishëm dhe që Beogradi duhet t’i respektojë dhe jo t’i shfrytëzojë. Shumëçka varet nga vet serbët. Por, mendoj se gjithnjë e më vështirë Beogradi do të mund të ndikojë që të arrihet një unitet i tërësishëm. Ndoshta do të mund të ndikojë që një numër i vogël i subjekteve politike të unifikohet, por jam shumë skeptik se kjo mund të ndodhë me të gjitha subjektet politike serbe”, tha Nojkiq.

Miletiq, shpreh mendimin se ndikimi i Beogradit zyrtar ndaj përfaqësuesve politik të serbëve në Kosovë, do të jetë i njëjtë sikurse në mandatin e kaluar.

“Unë mendoj se do të jetë plotësisht njëjtë. Nuk mund të jetë ndryshe, sepse në Beograd janë në pushtet njerëzit e njëjtë. Po ashtu edhe në Kosovë do të jenë njerëzit e njëjtë në pushtet, kështu që nuk shoh arsye pse do të ndryshonte diçka. Fundja edhe rrethanat janë të njëjta dhe nuk shoh se mund të ndryshoj diçka, ndonëse ndryshimet janë jashtëzakonisht të nevojshme”, tha Miletiq.

Sidoqoftë, në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, tashmë është regjistruar vetëm një koalicion i subjekteve politike serbe, Partia e Serbëve të Kosovës dhe Iniciativa Aktive Qytetare. (REL)