Politikanët tanë që në kohën kur kërciste artileria mbi shqiptarët e pafajshëm në Kumanovë nuk kishin aq zë dhe aq forcë për të mbrojtur atë që e kanë të sanksionuar në preambulën e Kushtetutës, tani na u bënë trima mbas pilafit. U kujtuan se duhet të ishin patriotë, apo e thënë shqip atdhetarë. Pra bashkimin kombëtar do ta bënin duke bashkuar eshtrat e dy njerëzve që kishin tretur gjithçka për atdheun, pra për dheun e atit, në vendin ku u shpall Pavarësia, në Vlorë. Morëm vesh se eshtrat e Isa Boletinit do të rivarrosen në Vlorë krahas Ismail Bej Vlorës. Isa Boletini në Vlorë ka qenë i mirëpritur kurdoherë. Madje me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë Kombëtare në Sheshin e Skelës, pranë ish godinës që ka qenë seli e Qeverisë Vlora dhe sot ndodhet Muzeu Historik Kombëtar i Pavarësisë u vendos shtatorja e Heroit Isa Boletini. Të mos harrojmë këtu faktin se edhe një lagje e tërë në Vlorë ka emrin “Isa Boletini.”
Por si publiciste vlonjate që kam qenë shumë herë e angazhuar në qytetin tim për probleme historike mendoj se politika në këtë rast gabon duke i sjellë eshtrat e të madhit Isë në Vlorë. Nëse do të kisha qenë pragmatiste do të thosha që mirë është, duke menduar se në Vlorë do të bëhej pelegrinazh për më shumë turistë, por si shqiptare dua të kujtoj dhe një shprehje që i përket popullit tim.Ne nga anët tona themi se guri i rëndë është në vendin e vet. Ky ishte dhe amaneti i Ismail Bej Vlorës që të varrosej në vendin e vet. Atë e varrosën sipas porosisë së tij, në Kaninë, në vendin e të parëve të tij, në shkurt të vitit 1919 nën një terror të madh pasi Vlora ishte e pushtuar nga Italia Imperialiste. Në vitin 1932, me rastin e 20 vjetorit të Pavarësisë Kombëtare eshtrat e tij u vendosën në Vlorë, pikërisht në pronat e familjes Vlora ku u shpall dhe pavarësia. Toka ku është Varri Monumental i Ismail Bej Vlorës dhe gjithë lulishtja në Sheshin e Flamurit nga familja Vlora ( duhet theksuar këtu nga Eqerem Bej Vlora) iu dhuruan shtetit shqiptar për nderim të Ismail bej Vlorës dhe gjithë familjes Vlora për kontributin e dhënë nga ajo në shekuj si simbol i pavarësisë. Dihet që atje ku është shtiza e Flamurit ka qenë ballkoni i shtëpisë së Syrja bej Vlorës, babait të Eqerem bej Vlorës. Në atë shtëpi ku u bë kuvendi i Vlorës, ku Isa Boletini nuk erdhi dot në kohë, të gjithë pjesëmarrësit kishin si mbiemër krahinën shqiptare që ata përfaqësonin. Mund të përmendim për shembull personalitete të tilla si: Vehbi Dibra, Jorgji Karbunara, i njohur si Babë Dudë Karbunara, Rexhep Mitrovica, Qemal Elbasani, Bedri Pejani, Mit΄hat Frashëri, Zihni Abaz Kanina, Hajredin Cakrani, Dhimitër Berati, Dr. Hafiz Myrteza Ali Struga, Dhimitër Mborja, Mustafa Kruja, Ferit Vokopola, Zyhdi Ohri, etj. Të gjithë këta burra e shumë të tjerë ashtu si dhe Isa Boletini kishin një atdhe, pra kishin një truall shqiptar, të cilit i përkisnin ashtu si këndon dhe Çajupi i madh: Mëmëdhe quhetë toka ku më ka rënurë koka,/ ku kam dashur mëm’e atë,/ ku më njeh dhe gur’ i thatë /ku kam pasurë shtëpinë, /ku kam njohur perëndinë,/ stërgjyshët ku kanë qënë /dhe varret q’i kanë vënë, …/ ku rroj me gas e me shpres,/ ku kam dëshirë të vdes.”
Po përse duhet të sillet Isa Boletini në Vlorë, ku është i mirëpritur si krahu i djathtë e Ismail bej Vlorës? Por a nuk duhet të jetë dhe ai simbol i shtetit të ri të Kosovës dhe njëri të jetë në jug dhe tjetri në Veri ku shënjohen kufijtë e atdheut? Në vitin e parë të pavarësisë së Kosovës në shkurt të vitit 2009, në Sallën e Qendrës Kulturore të Mitrovicës, nipi i Ismail bej Vlorës, Pr. Nedim Vlora tregoi disa hollësi të mësuara nga familjarët e tij qysh fëmijë. Ai tha se “Në kohën kur Isa Boletini diskutonte me Ismail Qemalin që si do të bëhet me Kosovën dhe Çamërinë, Ismail Qemali i tha: Do të bëhet patjetër biri im, por edhe po s’arritëm ne, djemtë, nipërit dhe stërnipërit tanë, këtë Flamur do ta ngrenë edhe në Prishtinë, edhe në Mitrovicë edhe në Janinë.”
Mendoj se çdo copë e truallit shqiptar ka heronjtë e vet. Edhe Isa Boletini, i përfaqëson gjithë trojet shqiptare, por në këtë kohë ai është Shtyllë e Flamurit që mban gjallë anën skajore të Atdheut. Pronat e Isa Boletinit tashmë janë të rrethuara me tela me gjemba dhe i përkasin një manastiri serb. Duke i sjellë eshtrat e tij në Vlorë dhe jo në kullën e tij në Boletin, kjo do të thotë që serbi të qëndrojë i qetë në tokat e heroit. Përse luftoi ai, atëherë? Mos ndoshta nuk ka pasur as prona dhe as atdhe? Politika nuk duhet të sundojë mbi historinë. Isa Boletini duhet të rivarroset në tokën e tij sepse bashkimi kombëtar nuk nënkupton ti heqin Kosovës, e aq më tepër Mitrovicës, një simbol të madh, Boletinin. Boletini duhet të varroset në Kullën e tij dhe ajo kullë të bëhet objekt referimi për gjithë shqiptarët.
Vlorë më 15 maj 2015
Në foto Laureta Petoshati me Nedim Vlorën, nipin e Ismail Qemalit