UOLLT UITMAN
(Walter Whitma)
1819 – 1892
Walter Whitman, i njohur si Walt Whitman (/ hwɪtmən /, West Hills, 31 maj, 1819 – Camden, 26 mars 1892), ishte një poet, shkrimtar dhe gazetar. Ai është i njohur si autor i përmbledhjes poetike “Fije bari”, të publikuara në disa edicione që nga 1855.
ZËRI I SHIUT
Po ti je? pyeta shiun që zbriste ëmbël,
dhe çudi të thuhet, m’u përgjigj, e përkthej si vijon:
jam Poema e Tokës, tha zëri i shiut,
përjet ngrihem i pakuptueshëm nga vendi e deti i
padepërtueshëm,
lart drejt qielli, nga ku, në formë fluturake
ndryshuar tërësisht, por ende e njëjta,
zbres për të lag toka të thara skeletike,
shpërfaqje e pafundme e pluhurit të botës,
dhe ajo në to pa mua do të ish vetëm farë, latente,e palindur;
dhe përherë, ditë e natë, kthej jetë vetë origjinës sime,
e bëj të pastër, e qendis;
(Sepse kënga, e dalë nga vendi i saj i lindjes,
pas përmbushjes, endacak,
qoftë se ai qoftë se ai e aio,
kthehet siç duhet me dashuri.)
NJË TË PANJOHURI
I panjohur që kaluar! ti s’e di me ç’dëshirë të shoh,
ti duhet të jesh ai që kërkoja unë për të, ose ajo që kërkoja për
(më vjen si një ëndërr)
sigurisht kam jetuar diku një vend një jetë të gëzua me ty
gjithçka kujtohe, ndërsa ne kalojmë afër njëri-tjetrit
fluid, i dashur, i matur, i pjekur
je rritur me mua, qe djalë apo vajzë me mua,
kam ngrënë e fjeta me ty, trupi yt është bërë diçka
që nuk të përket vetëm ty,
as ke lënë që imi të mbetej vetëm imi,
më ke dhënë kënaqësinë e syve të tu, të fytyrës tënde,
të mishit tënd, ndërsa unë kaloj ti merr në këmbim
nga mjekrra, gjoksi im, nga duart e mia,
nuk duhej të të flisja duhet të medoj për ty, kur ulem vetëm ose shikojnë natën vetëm
duhet të të pres, nuk dyshoj se do të takoj përsëri,
dhe për këtë duhet të kujdesem, që të të mos humbas.
JETESA ME KAFSHËT
Besoj se do të mund të ikja që këtej të jetoja me kafshët,
kaq të qeta janë e dinjitoze.
Unë ndalem dhe i shoh gjatë dhe ende i shoh.
Nuk djersijnë e as ankohen për konditat e tyre,
nuk shtrihen zgjuar në hije për të qarë mëkatet e tyre,
s’më vjen për të vjellë duke diskutuar detyrat e tyre,
asnjë s’është e pakënaqur, asnjëra s’çmendet nga mania
që të posedojë gjërat,
asnjë s’gjunjëzohet para të ngjashmit të saj,
as të atyre që jetuan mijëra vjet më parë,
asnjë s’është e respektuar ose e pakënaqur mbi gjithë tokën.
UELL STIVENS
(Wallace Stevens)
1879-1955
Wallace Stevens (Reading, 2 tetor 1879 – Hartford,
2 gusht 1955) ishte një poet statunitens.
TREMBËDHJETË MËNYRA PËR TË PARËNJË MËLLENJË
I
Midis njëzet maleve me bore
E vetmja gjë e lëvizshme
Syri i mëllenjës së zezë.
II .
Kisha tre dëshira,
Si një pemë
Mbi të cilën rrinë tre mëllenja.
III .
Mëllenja u end erërave të vjeshtës.
Qe pjesë e shkurtër e pantomimës .
IV.
Një burrë dhe një grua
Janë një.
Burri, gruaja dhe mëllenja
Janë një.
V.
S’di nëse të preferoj,
Bukuri kadencash
Ose aludimesh,
Fishkëllimën e mëllenjës
Apo atë që vijon.
VI .
Cikërrima akulli mbulonin dritaren
Me qelqe barbare,
Ku hija e mëllenjës
Kaloi e kaloi përsëri.
Zbuloi gjendjen shpirtërore
Motiv i padeshirueshëm
Në hije.
VII .
O njerëz të varfër të Haddam,
Pse përfytyroni zogj të artë ?
Nuk e shihni që mëllenja
Ecën nëpër këmbët e grave
Që ju rrethojnë ?
VIII .
Unë di thekse fisnike
Dhe ritme të shndritshme e të pashmangshme :
Por, e njohur për mua është,
Mëllenja që është përfshirë
Në gjërat që di unë.
IX .
Kur u zhduk në fluturim ,
Mëllenja shënoi skajin
E një sërë rrathësh.
X.
Në shikimin e mëllenjave
Fluturuese në dritën e gjelbër,
Që prej orgjive të eufonisë
Ia krisnin një britme të mprehtë .
XI .
Udhëtoi për në Konektik
Në një koçi qelqi.
Një here e shtrëngoi pështjellimi,
Kur u kap në llahtar,
Hija e ekuipazhit të tij
Nga një fluturim mëllenjash.
XII .
Lumi alarmohet:
Mëllenja duhet të fluturojë këtë çast.
XIII.
Gjithë pasditja ishte muzg.
Binte borë,
Boronte akoma.
Dhe mëllenja u ul
Midis gjymtyrëve të bredhit.
JOSHJA
Joshja, të veshurit, në orën e vonë
Kafe dhe portokall mbi karrigen në diell,
Liria e gjelbër e një papagalli,
Mbi një tapet shkrihen për t’u përhapur
Heshtje të një sakrifikimi arkaik.
Ajo ëndërron dhe s’e duron
dhunimin e zi të rrënojës, pothuaj të qetë, antike,
Që midis llambave ujore errësohet.
Portokallët e thartë dhe krahët jeshil në të artë
Duken pjesë e një kortezhi funebër
Që zvarritet mbi ujë pa zhurmë.
Dita është si një oqean pa zë,
E qetë gjer te këmbët e tij zhurmuese
Fytyra të kthyera drejt Palestinës,
Mbretëri memece e gjakut dhe varrit.
NJERIU PREJ BORE
Duhet të kesh mendje dimri
të vesh re ngricën dhe degët
e pishave ngarkuar me borë;
dhe të kesh vuajtur shumë së ftohti
duke parë dëllinjat e mbuluara me akull
bredhat e ashpër larg refleksit të largët
të diellit të janarit dhe, të mos mendosh
për mjerimin që kumbon në erë
midis gjetheve të rralla,
të njëjtën zhurmë të tokës
përshkuar nga një erë
që fryn në të njëjtën hapësirë të zhveshur
për atë që në dëgjim, dëgjon në dëborë,
dhe ai vetë që është një hiçgjë, shikon
vetëm Asgjënë që s’është dhe, asgjënë që është.
HËNA ËSHTË NËNA E KEQARDHJES DHE PATOSIT.
Kur në fund e këputur nga nëntori
Drita e saj e lashtë lëviz përgjatë degëve,
Dobët, lehtë, dhe mbështet tek ata;
Kur trupi i Krishtit, njerëzisht
Afër, tundet varur në zbehtësi dhe i prekur
Nga bryma, figura e Marisë tërhiqet
Në një strehë gjethesh të rëna, të kalbura;
Kur një iluzion i artë
çon mbi shtëpi një sezon të largët qetësie
Dhe ëndrrat ngushëlluese të atij që fle në errësirë –
Hëna është nëna keqardhëse prej patosit.
Përktheu: Fasll,i Haliti
Komentet