Sot violonçelisti Gjergj Antoniu, muzikanti par excellence do të festonte 75 vjetorin.
Koncertist karriere me një intensitet befasues koncertesh për kohën, ngriti peshë zemrat e spektatorit dhe u bë legjenda e jetës muzikore shqiptare. Për 35 vite rresht interpretoi në 91 koncerte, krye-vepra të literaturës muzikore botërore dhe pothuajse gjithë veprat e kompozitorëve shqiptarë.
Por…
Në një ditë shtatori të vitit 2012, trupi i tij s’mundi dot t’i rezistonte më sëmundjes fatale, që e mori në një moshë relativisht të re, 63 vjeç.
Sa shumë projekte koncertesh mbetën pezull, sa ëndrra i mbetën pa u realizuar, sa vepra bashkëkohore të blera kohët e fundit edhe pse kurohej për disa vite në Greqi, Ai nuk mundi dot t’i jepte zë me talentin e tij të përveçëm e të pazakontë në mjedisin shqiptar por dhe jo vetëm.
I admiruar nga muzikantët dhe publiku, i vlerësuar me superlativa prej kritikës profesionale në shumicën e rasteve, me të njëjtin respekt edhe u përcoll në banesën e fundtit në atë 29 shtator…
Kur arkëmorti la prapa derën e Universitetit të Arteve, kortezhi instiktivisht e vuri në mes të dy rreshtave dhe po aq instiktivisht heshtja e rëndë u thye nga një duartrokitje e ndrojtur, që vetëm pas disa sekondave u shumëfishua nga të gjithë, me të njëjtin zell të përherëshëm. Për dijen time ishte rasti i parë i një reagimi të tillë dhe s’kish si të ndodhte ndryshe.
Ishin këto duartrokitjet e fundit që i dhanë kolegët instrumentist, të cilët s’linin rast pa u shprehur në media për vlerat e tij, ishin kompozitorët që shumicën e krijimeve për violonçel ia dedikuan Atij e njëkohshëm e konsideruan frymëzues e konsulent profesional, ishin duartrokitjet e fundit të studentëve që do ju mungonte dashamirësia e urtësia e sugjerimeve profesionale, por dhe rreptësia në plotësimin e kërkesave dhe jo vetëm violonçelistët, por të gjithë studentët e tjerë, që përfituan nga kultura e tij dhe që me përkushtim dhe pasion kurrë nuk ia kurseu bashkëbisedimet për faktorët që siguronin cilësinë e interpretimeve. Ishin duartrokitjet e familjarëve të pakët, që koha i kishte rralluar, të cilët për dekada, madje që fëmijë i kishte bërë krenar.
Nga talenti i tij kanë marrë jetë 75 vepra të letërsisë botërore muzikore, 52 vepra të kompozitorëve shqiptarë, 14 vepra të transkriptuara, 9 vepra të muzikës së dhomës. Gjithësej150, prej të cilave një numër i konsiderueshëm i përcolli në skenat tona për herë të parë duke dhënë modelin e perceptimit dhe interpretimit artistik si Ai.
Muzikant i sojmë me fantazi krijuese dhe imagjinate të pasur që pas procesit rigoroz të njohjes, duke realizuar ekzekutime perfekte tekniko-profesionale ndjente misionin t’i përcillte vlerat estetike të veprës përmes prizmit të tij shpirtëror e intelektual.
“Çdo harresë është e dëmshme, por ajo mbi artin, tempujt e tij dhe dishepujt, është e pafalshme” (P. Kabo)
I paharruar kontributi.
(Të dhënat faktike janë nxjerrë nga studimi monografik “ Gjergj Antoniu Një jetë me violonçel”).nga ku po shkëpusim një fragment të karakteristikave të individualitetit.
Qendrimi krijues
Vepra artistike në të në cilën merr trajtë objektive vullneti krijues i kompozitorit, talenti dhe ndjeshmëria subjektive e tij ndaj ideve muzikore , imponohet si një skemë e përgjithshme për muzikantin interpret. Mbajtja e qendrimit realist dhe shprehja me vërtetësi realizon korrektësinë e ekzekutimit , domosdoshmëri edhe kjo e përgjithshme. Vetëm mënyra e përjetimit intelektual dhe shpirtëror të instrumentistit e bën atë variant të përveçëm. Në këtë kuptim, termi interpretim e presupozon , ekzekutimin ndërkohë ai sa është i dallueshëm aq mban edhe varësi lidhjesh me ekzekutimin, si simbiozë e vërtetësisë me individualitetin. Zbatimi me korrektësi i partiturës shfaqet si tipar i ekzekutimit të pastër, interpretimi është mëvetësi e qenësishme, është bazim i shpirtit drejtuar nga intelekti, është përveç sakësisë një vetdhurim plot pasion. Në të gjendet hapësira për të shprehur interpreti qendrimin subjektiv krijues. Në bashkëveprim me lirinë e shprehjes, ky qendrim ndihet në trajtat e ndjeshmërisë e nuancimet shpirtërore individuale, në perceptimin intelektual e artistik, e bëhet i dukshëm në karakterin improvizativ të lojës.
Improvizimi, kur plekset me rreptësinë e formës të çdo detaji e të parashtruar në veprën konkrete krijon në intepretim variantin e përveçm indivdual.
Në librin “Poetika Muzikore” në kapitullin mbi ekzekutimin Stravisnky pohon: “Eshtë e drejtë dhe e natyrshme t’i kërkojmë edhe interpretit nënshkrimin dhe kulturën që i kërkojmë krijuesit. Sepse që të dy do të gjejnë në to lirinë në plotësinë e saj të skajshme dhe në fund të fundit edhe nëse jo përnjëherej , suksesin e vërtetë, shpërblimin e ligjshëm të interpretëve, të cilët në shpalosjen e virtuzitetit të tyre më të shkëlqyer ruajnë atë modesti dhe atë vet përmbajtje të shprehjes që është vula e artistëve të sojmë” (fq. 87)
Natyrisht së bashku me lexuesin e vëmendshëm, biem në sintoni tek pranojmë që në këtë përkufizim të Stravinskit përfaqësohet më së miri edhe Gjergj Antoniu….
Tërë hapësira tingëlluese e veprës në interpretimin e tij vjen te dëgjuesi si refleks i vetëndjerë artistik, në lirinë e shprehjes e qendrimin krijues, dhe kjo padyshim ndihet jo vetëm në raport me literaturën shqiptare, por dhe me atë botërore ………
I.Dema ,12 Prill 2024
In Memory,
Me dr.Elez RRustemin jam njohur ne Konviktin “Tom Kola”,kur isha ne shkollen Shtatvjecare
vjedcare”Ndoc Mazi”ne Shkoder ne vitet 50.
Ishte studjoze,i rregull,i disiplinuar I dashuer,i squte.
Ne e quanim Elez Rrushtemi ne ata kohe nga Iballa e Pukes
per familjen e tij me ka folure shume pronari Grosh Halili dhe I biri Isufi arsimtar edhe keta familje shume e mire ne ata kohe ne fush arse.
Pas 30 vjetesh mora nje leter rekomandimi nga Dr.Vogel Ademi,kisha nje kolle te perhershme qe po shqetsonte,mjket nuk e quaqjten per gje.
Dr.Vogli ishet radiolog
Une nuk po shof gje tha dr.por bene nje kontroll ne spitalin e Tiranes.
Shkova nuk mund te hyje ke porta
Portjeri kishte bllokuar me veshtersi hynin mjket duke thene, me falani me falni.Dikur erdhi Dr. Madh Sali Berisha,Ai avancoi pas tij ishte Dr .Din Abazi,u ndale me foli,Prof .Berisha hyri Brenda.Dr.Dini me tha
ke njeri te shtruar??
Jo I thash por kame nje leter per Dr.Elaz Selimin.Hajde me tha .U futa Brenda me duket kati I III.
Une nuk e njfja Dr.Elez Selimin se me thane esht ne leksione Dr. dilnin e hyni ne katader.Une I thash njerit a thue Dr. Elezi Ka ardhure ??
Ai kthye hapiu deren
Dr.Elezi bisedonte me nje tjeter
Ai e kishte marr letere rekomandimin dhe e dinet kush jame
Une nuk e kisha takuar ,ai buzqesi Fatbardh Velia Je??
Po I thash Une jam Elez Rrustemi tha per te kujture ata kohe ??,
Qenke shendoshure dhe floke tu paskan rralluar hic s te njoha,se edhe emir ishte Dr Elez Selimi,i thash.
Hajade me tha pse ankohesh ??I thash ketu e ashtu.
Mire tha do te shtroj ne spital per ekzaminim
Fati keqe ate dite qe kisha Bronkografin behet nje ‘alarm’ luftarak te gjith mjekte ne “dajte”,bashk me ta edhe Dr.Elezi
Me gjith ata dr ishte Petrit Selenica radiolog I perkryer me nje tjeter…
BERA ANALIZEN PAK E VESHTIRE SE U DESHT ME U RIPERSERITE.
kUR U KTHYE DOKTORI ME THA ,GJERA TE KALAUAR.
PO NUK ME DHANE ilace?
FATBARDH AJO QE ESHT BE NUK CBEHET
‘”JA KA KENDUAR HOXHA TALKININ”‘
Kjo fjale me sherbeu per zbore isha instructor officer per armet kimike ne forcqt vullnetare.Kur u trasferua divizioni ne Q>B>curr,vjen nje nate ushtar e me thote “Alarm”Po ku te paraqitem I thash ??
Ne komande Divizionite.Shkova attje te gjith sheaf ,instruktore koamnafdata e sheaf artileri,kemsorie,kuadri etj.A
Ata ishin te gjith ne Parati.Hynin e dilnin ne orhanizatat e veta I them nje Instruktori Prof Gjimnaz tani shef Kuadri Kom e Partise Ibrahim dizdari,me tha ti je shef I madhe duku ne la…. une plotsoava Lazaret.Po tha.
Pas disa kohe I them Dr.Nuredin selimite hiqem nga kjo detyre?
Jo tha je komandant Lazareti,.Pas pak muajsh I thash Dr.Nuredienit jame vizituar ne Tirane DR.elez Selim me Tha …..
I erdhei keqe.
Vazhdo nje here me tha shohim e bejem
Haren e tret me tha hajde ne Komision .
Shkova Dr Nuredini Foli.
Pas nje viti me tha e gjetem zevensdsusin.
Une pse jam thirre
ME GJITH ATE PATA KUJDES,EDHE nga vitet 86.PUNDHENSIT NUK ME SOROLLATEN SHUME ,VETE KAM QEN KOREKET ME DOKTORET I KAM RESPEKTUAR E FALENDERUAR PER KUJDESIN SI dR.Pergjithshem, CARDIOLOG ,MUHARREM ISUFI,dR. PATHALLOG E KARDIOLOG NDER MARTINI,Dr. Valbona Doci klinik qendrore Tirane, dR .QAZIM UKEN,Ftiziatri Dr Ram Matoshin, ,flas per dr.qe me kane vizituare, ndofta kame harruar ndonje por besoj neper mes ketyre kame shprehur resepktin per bluzat e bardha.etj.
Te gjith njerzite flasin mire me respect per Prof. Dr. Elez Selimin,Akademise,njeri shume I perkushtuar per pacientet e per te semuret
Familjes Studetve,Kolegve, Profesorve ,Pukjanve Ngushllime.
Vecanti Puke duhet falenderuar qe flak per flak e nderua birin intelektuali humanistin e TYRE me cmimin me te madh qe ka Bashkija.
Ju lumte
Kurr mos I Harroni,
ata qe kane kontribuar per jeten e popullit Shqiptare
Me shume Respekt
U Prefet ne Paqe e qetsi
I perjetshem e I pa harruar qoft
Kujtimi dhe Vepra e tij.
Fatbardh Doci
Scientific Collaboratore
New York
February 7.2018
I Nderuari Mr.Fabardh,
Pershkrimi eshte i nje forme tjeter,shume te rendesisheme, te pa thane nga te tjeret.
Te falenderojm,dhe te ngushllojme per shokun e shkolles 7-vjecare ne shkoder,’
Prof.dr.Elez Rrustemin-Selimi.
Po mbaj mend se ne spitalin civil ne vitin 57-58.ne nje Salle te madhe pavioni IV-te
ku pergjegjes pavioni ka qene dr.Nkolla Shurbani qe ju e citoni.
Ne Kahun tende ka qene Dr.Kozma Stefi i semure nga zemra i cili me ka thene fjalet
me te Mira per Ju.
Por njekosishte me ka folure shume mire per dr.Thimi Malinoshi,si dr. shume i
kujdeshme,korrekte qe Dr .Kozmai qe kishte mbarure jashte shtetit ne perendim e quanta
“humaniste”.
Nuke e shenova per vrejtje se me siguri e ke harrure .
Sa per kujtese.
Me respect
Stavri