Kur gazetarja kineze Su Yutong u largua nga vendi i saj në vitin 2010, ajo mendoi se do të gjente sigurinë. Por korrespondenti i Zërit të Amerikës, Liam Scott, njofton nga Berlini se zonja Yutong po sulmohet nga Kina, ndërsa qëndron si azilante në Gjermani.
Su Yutong është bërë një kuzhiniere e mirë. Përgatitja e gatimeve që i pëlqenin në Pekin, e lidh gazetaren me vendin e saj të origjinës dhe e ndihmon të mbushë ditët e gjata që i kalon e vetme në shtëpi.
Arsyeja për vetëizolimin e saj janë sulmet dhe kërcënimet prej vitesh nga Kina.
“Vazhdoj të them të vërtetën. Kështu që duan të më heshtin, edhe duke më kërcënuar”, thotë zonja Yutong.
Shpërndarja e një libri të ndaluar në Sheshin Tiananmen në vitin 2010 ishte fillimi i problemeve për zonjën Su. Policia kineze i bastisi shtëpinë në Pekin dhe ajo u vendos nën arrest shtëpiak.
Por, me ndihmën e miqve, ajo u arratis drejt Evropës.
Për ca kohë, kryeqyteti i Gjermanisë i dha një ndjesi sigurie. Zonja Su shkruajti artikuj për të drejtat e njeriut për rrjetin Deutsche Welle dhe më pas Radion Azia e Lirë. Por në vazhdim ajo e humbi ndjesinë e sigurisë.
Në vitin 2022, burra të çuditshëm filluan të shfaqeshin tek godina e saj, të sjellë aty nga një faqe e paligjshme për seksin në internet ku ishte publikuar adresa e saj.
“Ndjeva neveri dhe poshtërim. Kisha edhe probleme mendore në atë kohë dhe kisha frikë të ecja në rrugë”, thotë ajo.
Më pas gjërat u përkeqësuan. Në vitin 2023, identiteti i zonjës Su dhe dy aktivistëve të tjerë u përdorën për t’u regjistruar në hotele në Berlin dhe qytete të tjera. Nga ato dhoma u bënë telefonata për të lajmëruar për vendosje bombash.
Ekspertët thonë se rasti i saj është ekstrem edhe për Pekinin, që radhitet megjithatë ndër vendet që bëjnë represionin më të madh ndaj personave në vende të tjera.
“Taktikat bazë të represionit transnacional janë përgjithësisht të krijuara me qëllimin për t’i treguar njerëzve se nuk mund t’i shpëtojnë qeverisë kineze”, thotë Marieke Ohlberg, nga Fondi Marshall Gjerman.
Objektivi kryesor është ndalja e kritikave ndaj Kinës në vende të tjera. Ambasada e Kinës në Berlin dhe ministria e Jashtme kineze nuk iu përgjigjën kërkesave për koment të Zërit të Amerikës.
Të qenit objekt i këtyre sulmeve është një përvojë shumë vetmitare. Për një periudhë dyvjeçare, zonja Su pothuajse nuk dilte fare nga apartamenti i saj. Ajo thotë se edhe diçka e thjeshtë, si një shëtitje në park, mund të shoqërohet me ndjesinë e rrezikut.
“Kur dilja, kontrolloja gjithë kohës se mos kishte njerëz të dyshimtë përreth meje dhe rrallë dilja nga shtëpia”, tregon zonja Yutong. Një reagim i këtillë është i pritshëm, thonë ekspertët.
“Paranoja është një reagim i zakonshëm në komunitete të ndryshme. Njerëzit shpesh frikësohen se faktorë të tjerë, apo individë brenda komunitetit mund t’i spiunojnë. Dhe kjo nuk është frikë e pabazë”, thotë Gozde Bocu, nga organizata për teknologjinë dhe të drejtat e njeriut “Citizen Lab”.
Megjithatë, zonja Su thotë se tani ndjehet më pak e frikësuar.
“Nuk e prisnin që pak nga pak unë do të arrija të dal nga hija ku më futën. Mendoj se janë ata që duhet të më kenë frikë mua dhe jo e anasjellta. Nuk munden të më heshtin. Nuk ia arrijnë dot kësaj”, thotë zonja Yutong.
Jeta e saj është përmbushur sërish, por në apartamentin e saj ka mobilje të pakta. Pas incidenteve të vitit 2023, policia gjermane rekomandoi që ajo të ndërronte vendbanimin. Ajo u zhvendos dhe la pothuajse gjithçka pas.
“Kina bllokon të vërtetën. Duhen gazetarë të shumtë që të thonë historitë e vërteta, të tregojnë ngjarjet reale dhe të vërtetën”, thotë ajo.
Në një njëfarë mënyre, zonja Su thotë se të jep një ndjesi të mirë kur mëson se edhe Pekini frikësohet. Nëse nuk do t’ja kishin frikë, mendon zonja Su, nuk do të ishin përpjekur kaq shumë që ta heshtin.
Deri tani 262,000 te vdekur nga Covid 19 ne USA.
Ne daten 1 dhjetor te marten do mbahet nje takim ekspertesh
dhe keshilltaresh ne qendren e kontrollit te semundjeve infektive(CDC)
ne Washington DC ku do diskutohet dhe aprovohet me votim nje plan
per distribucionin e vaksines qe eshte krijuar nga Fajzer dhe BioNTech ne Gjermani.
Agjensia federale e ilaceve dhe ushqimit ne Washington parashikohet te aprovoje
jape te drejten ligjore sipas rregullave te perdorimit te vaksines kunder covid te krijuar
nga Fajzer dhe BioNTech per raste emergjente.
Ne javen e dyte te dhjetorit do filloje shperndarja e vaksines ne shtete te ndryshme te Amerikes
FDA-ja do aprovoje javen e dyte te dhjetorit perdorimin e vaksines se krijuar nga Firma kerkimore
Moderna e Masachusetsit.
Si rregull cdo ilac i ri apo vaksine e re qe krijohet,perpara se te shperndahet dhe perdoret duhet
te kontrollohet per siguri nga FDA-ja(agjensia federale e ilacevee dhe ushqimit) dhe firmoset dhe vuloset dokument qe aprovon perdorimin e ilacit/vaksines.
Ilace vaksina qe nuk kane marre aprovim me dokument nga FDA-ja jane te paligjshme
Komisioni Europian ka bere marreveshje me kompanine amerikane Moderna
e cila ka krijuar vaksinen kunder covid 19.
Sipas marreveshjes ne Europe do hyjne 80 miljon doza vaksinash nga Moderna per
muajin dhjetor dhe 160 miljon doza per muajin janar 2021.
Per vitin tjeter parashikohet qe te behet furnizim i europes
me 1 bilion(miljarde) doza vaksine nga Moderna.
Vaksina e Modernes si koncept eshte identik me ate te fajzer( Pfizer )e BioNTech,por metodologjia
e krijimit te vaksines eshte diferente.
Vaksina e Modernes mund te ruhet ne frigorifer normale
dhe nuk kerkon temperatura shume te uleta si vaksina e BioNTech-ut.