Në një intervistë për gazetën NZZ, Këshilltari Federal në lidhje me alarmin që kanë dhënë epidemiologët thotë se : “Shkencëtarët nuk e sundojnë Zvicrën”. “Nëse Këshilli Federal do të ishte i bindur se spitalet do të mbingarkohen brenda dhjetë ditësh, ai do të kishte vendosur të merrte masa më të rrepta këtë javë, thotë Ministri i Shëndetësisë Alain Berset. “Ky do të ishte shansi i fundit për të parandaluar një bllokim të ri. Zvicra dhe ekonomia nuk mund t’i dorëzoheshin virusit.
“Ne e mundim Corona”, ju thatë në maj. A ishit shumë optimist atëherë?
Alain Berset: Shpresoj qe jo. Do ta shohim këtë gjatë javëve dhe muajve të ardhshëm. Me këtë fjali unë shpreha se ne tani dimë si të merremi me koronavirusin dhe si të mbrohemi. Kjo nuk ishte kështu në shkurt. Sigurisht, ne tani duhet ta implementojmë në mënyrë koherente.
“Dukej shumë mirë për një kohë të gjatë. Pastaj papritmas ndodhi shpejt, dhe tani situata në Zvicër është më e keqe se në çdo vend tjetër në Evropë. Çfarë shkoi keq?“
Alain Berset: Situata ndryshoi në fillim të tetorit. Është ende një mister se çfarë ka ndodhur. Epidemiologët kanë shpjegime të caktuara, por pa përgjigje përfundimtare. Pati një ndryshim në mot në javën e fundit të shtatorit, njerëzit qëndruan më shumë brenda, ku rreziku i infektimit është më i madh. Ne mund të kemi kaluar një prag në atë kohë: Nëse shkalla e infeksionit është shumë e lartë pas një përhapje të caktuar të virusit, ajo përshpejtohet. Ajo që ka rëndësi nuk është motivi se pse kemi hyrë në këtë situatë, por si reagojmë ndaj saj.
“A ka humbur Zvicra kontrollin e pandemisë?“
Alain Berset: Unë nuk do ta thosha atë. Situata sigurisht që është shumë më e keqe sesa ishte një muaj më parë. Në të njëjtën kohë, kantonet kanë rritur shumë kapacitetet e tyre të gjurmimit të kontaktit; Vaud, për shembull, mund të gjurmojë 1000 raste në ditë me një qasje të re. Të mërkurën, Këshilli Federal mori gjithashtu masa të gjera që tejkalojnë gjithçka që do të kishim menduar të jetë e mundur vetëm disa muaj më parë.
“Sot Këshilli Federal kritikohet se ka bërë shumë pak.“
Alain Berset: Jo nga të gjithë. Meqenëse ne dimë shumë më tepër për virusin sot, tani mund ta ndërmarrim këtë hap të ndërmjetëm dhe të shpresojmë se do të jetë e mjaftueshme. Përndryshe do të duhet të marrim përsëri masa që janë vërtet të dhimbshme. Ne duam ta parandalojmë atë.
Shkencëtarët paralajmëruan herët. Pse nuk reaguat më herët dhe më vendosmërisht ju dhe Këshilli Federal?
Alain Berset: Ne reaguam dhe ndoqëm planin që përgatitëm me kantone në verë. Kur kurba filloi të ngjitej, ne menjëherë filluam masa shtesë. Unë kam kontaktuar kantone në raste të ndryshme dhe i kam kërkuar që të veprojnë. Më 18 tetor, Këshilli Federal vendosi të shtrëngojë rregullat për herë të parë. Në javën në vijim, kantonet forcuan regjimet e tyre. Ne nuk jemi në prag të katastrofës. Paniku nuk funksionon.
“Epidemiologët thonë se ata duhet të ishte reaguar në gusht ose shtator kur numri i rasteve ishte edhe më i ulët. A i keni kapërcyer këto zhvillime me një farë gjumi ju dhe kantonet ?”
Alain Berset: Jo, pati një dyfishim të rasteve, por kjo ndodhi shumë ngadalë gjatë një muaji. Kjo kohë u zvogëlua shumë shpejt brënda një jave në tetor, duke habitur që të gjithë. Task forca shkencore më raportoi për herë të parë këtë rritje të shpejtë me 16 tetor. Vetëm dy ditë më vonë, Këshilli Federal vendosi ta shtrëngojë masat.
“Këshilli Federal ka urdhëruar shumë masa që vështirë se mund të zbatohen në jetën e përditshme, për shembull rregulloret për familjet. A ka kuptim nxjerrja e udhëzimeve të tilla?“
Alain Berset: Po. Ne po japim sinjale të qarta. Njerëzit duan të dinë si të sillen në mënyrë që ta kalojmë mirë këtë pandemi. Kjo tregon në reagimet që marr. Është e qartë se jo të gjithë do të jenë dakord në përputhje me rregulloret. Por ne nuk do të kontrollojmë çdo familje. Ka edhe njerëz që shpejtojnë në autostradë me 180 kilometra në orë. Gjithmonë ka disa që nuk i ndjekin rregullat. Në valën e parë, shumica e tyre zbatuan rekomandimet shumë mirë.”
“Duket sikur Këshilli Federal do të vendosë rendin e arsyes të shëndoshë.“
Alain Berset: Të gjithë në fakt dinë si të mbrohemi. Por tani çështja është që ne në fakt u përmbahemi këtyre sjelljeve. Ne nuk mund ta përshkruajmë thjesht këtë, duhet të bindim dhe të apelojmë. Funksionon vetëm nëse marrin pjesë të gjithë.
“A do të thotë kjo se koncepti i përgjegjësisë personale ka dështuar?”
Alain Berset: Jo Udhëzimet mund të zbatohen vetëm me përgjegjësi personale dhe me mendje të shëndoshë. Nuk është gjithmonë e lehtë, veçanërisht në zonën e familjes. Unë gjithashtu kam fëmijë në shtëpi dhe e shoh atë vetë.
“Këshilli Federal dhe qeveritë kantonale kanë marrë masa të shumta shtrënguese. Çfarë do të ndodhë në javët e ardhshme?“
Alain Berset: Ne presim që kantonet të forcojnë më tej masat në zonën e tyre, varësisht nga situata. Një shembull: Qeveria federale vendos një kufi të sipërm prej 50 personash për ngjarjet. Disa kantone tashmë e kanë vendosur kufirin në 15 persona. Gjithashtu mund të ndalohen të gjitha eventet publike. Është e rëndësishme që ne të veprojmë në një mënyrë më të diferencuar rajonalisht sesa në Mars.
“Por sot virusi është përhapur në të gjitha kantonet.“
Alain Berset: Ka akoma dallime të jashtëzakonshme. Për shembull, Valais ka një incidencë pesë herë më të madhe gjatë këtyre 14-ditëve në krahasim me kantonin Solothurn. Kjo mund të shihet në situatën në spitale, e cila është shumë më e tensionuar në Valais sesa në Solothurn.
“Shumë njerëz pyesin se edhe sa kohë duhet të përshtatemi me kufizimet e reja.”
Alain Berset: Vështirë të thuash. Për shkak se masat janë më pak drastike sesa në pranverë, mund të duhet më shumë kohë për të zvogëluar numrin e infeksioneve të reja. Është gjithashtu e rëndësishme për ne që të mund të parandalojmë një efekt yo-yo. Sidoqoftë, kjo do të thotë që masat do të qëndrojnë në fuqi për më gjatë. E kuptoj që jeta pa maskë është më komode. Por ndërhyrja në liri është shumë më e vogël se sa me ndalimin e tubimeve apo edhe një shtetrrethim, të cilin fatmirësisht nuk e kemi pasur kurrë. Në pranverë fola për një maratonë. Imazhi ishte më i saktë se sa prisja në atë kohë.
“Sipas Task Forcës shkencore, kufizimet duhet të qëndrojnë deri në pranverë. A është kjo realiste?”
Alain Berset: Kush e di . . . E kam zakon të mos bëj asnjë parashikim për këtë krizë. Pothuajse të gjithë ata që u përpoqën kishin gabim. Ne mbështetemi në fleksibilitetin dhe reagimin. Vazhdimisht të mësuarit, përshtatja dhe korrigjimi nëse është e nevojshme. Unë pres që situata të mbetet shumë e brishtë gjatë muajve të ardhshëm.
“A nuk duhet të mendohen organizimet e mëdha familjare për festimet për Krishtlindje?”
Alain Berset: Unë mund të them të njëjtën gjë përsëri e përsëri: Unë nuk e di, nuk e di. . . Unë vetë nuk kam plane të mëdha për Krishtlindje.
“Dhe pushime me skijim? Keni thënë së fundmi që keni bërë rezervimin.“
Alain Berset: E vërtetë dhe shpresoj se mund të bëjmë ski. Për turizmin, është me rëndësi të madhe që ta marrim situatën më mirë nën kontroll.
“Task Forca ka llogaritur se do të duhen vetëm dy deri në tre javë derisa të gjitha vendet në njësitë e kujdesit intensiv të jenë zënë. A janë të mjaftueshme masat e marra nga qeveria federale dhe kantonet për të parandaluar mbingarkimin e spitaleve?”
Alain Berset: Unë mendoj kështu. Nëse kjo nuk është e mjaftueshme, ne kemi ende kohë për të vendosur për shtrëngim të mëtejshëm. Nëse ne në Këshillin Federal do të ishim të bindur që spitalet në të gjithë Zvicrën do të mbingarkoheshin për dhjetë ditë, ne do të kishim vendosur për masa edhe më të rrepta këtë javë.
“Nga kjo që thoni mund të lexohet se nuk u besoni plotësisht parashikimeve të shkencëtarëve.”
Alain Berset:Jo, shkencëtarët janë shumë të rëndësishëm për ne, ne jemi në kontakt të vazhdueshëm me ta, por ata nuk qeverisin Zvicrën. Vendimet politike merren nga të tjerët, nga Këshilli Federal dhe qeveritë kantonale. Në Këshillin Federal, ne gjithashtu marrim parasysh informacionin nga kantonet dhe spitalet dhe kështu marrim një situatë të përgjithshme. Spitalet tashmë kanë filluar zvogëlimin e ndërhyrjeve me zgjedhje. Kjo do të na kursejë kohë.”
“Këshilli Federal tani ka një afat prej rreth dhjetë ditësh. Nëse situata nuk stabilizohet, a do të vendosni përsëri mbyllje – lockdown të detyruar në shkallë të gjerë?
Alain Berset: Në një krizë nuk mund të përjashtojmë asnjë mundësi. Ne duhet të shohim nga java tjetër nëse masat aktuale janë efektive. Ne kemi një trend të mirë në zyrat prej shtëpisë, më pak njerëz janë duke lëvizur.
“A do të thotë kjo se po përballemi me shansin e fundit për të parandaluar një bllokim tjetër?”
Alain Berset: Po. Nëse rritja e numrit të rasteve nuk ngadalësohet, duhet t’i përgjigjemi pyetjeve të pakëndshme. Ne jemi duke monitoruar nga afër situatën dhe kemi kohë të mjaftueshme për hapat e ardhshëm.
“Edhe nëse nuk ju pëlqen të bëni parashikime: Nëse Këshilli Federal e konsideron shtrëngimin e mëtejshëm të domosdoshëm, a do të jenë këto mbyllje të detyrueshme të dyqaneve dhe restoranteve përsëri?“
Alain Berset: Ky është një skenar real nëse nuk mund ta marrim situatën nën kontroll me masat aktuale. Thjesht duhet të shihni se cilat ndërhyrje drastike janë duke u vendosur aktualisht në Gjermani, Belgjikë ose Francë. Dhe në të gjitha këto vende, përveç Belgjikës, numri i rasteve është më i ulët se në Zvicër.
“A mendoni se një hap kaq masiv do të fitonte shumicën? A mund ta përballojë Zvicra?“
Alain Berset: Ajo që Zvicra dhe ekonomia e saj mund të përballonin edhe më pak do të ishte dorëzimi ndaj virusit. Ne duhet të mbrojmë popullatën.
“A nuk shqetësoheni nëse vendet e tjera me incidenca më të ulëta marrin një qasje shumë më të mprehtë?”
Alain Berset: Jo, çdo vend ka kulturën e vet politike. Sistemi ynë shëndetësor është i një standardi shumë të mirë. Në mars kishte një presion të madh mbi Këshillin Federal për të vendosur një shtetrrethim. Asokohe, gjithashtu, kemi vepruar më pak rigorozisht. Unë nuk jam duke e përjashtuar, jo madje është e qartë se ne gjithashtu bëjmë gabime. Ne nuk do të dimë nëse kemi vepruar si duhet deri në fund të pandemisë. Atëherë ne mund të bëjmë një vlerësim. Por atëherë ju lutem gjithashtu duhet të kemi kujdes të tashmen se është gjithmonë është më e lehtë në retrospektivë.
“Është përshtypja se Këshilli Federal dhe qeveritë kantonale po llogarisin konsiderata më ekonomike në valën e dytë dhe po peshojnë nëse masat janë më të dobishme apo sesa kushtojnë?
Alain Berset: Në mars pati një konflikt nëse shëndetit apo ekonomisë duhet t’i jepet një peshë më e madhe. Në ndërkohë është vërejtur se kjo nuk është një kontradiktë në terma. Ekziston një optimum ku bëni më të mirën për shëndetin dhe ekonominë tuaj. Ne i bazojmë masat tona në këtë.
“Masat e reja po shkaktojnë dëme ekonomike. Restoratorët thonë se ata preferojnë të kenë mbyllje të detyruar sesa detyrime e kërkesa të reja. A dëshiron shteti të shmangë pagesat e kompensimit?”
Alain Berset: Jo. Në Prill, industria e hotelierisë mbrojti me forcë hapjen e menjëhershme të restoranteve dhe bareve. Mbyllja e gjithçkaje tani nuk do të ishte gjë e mirë. Do të kishte megjithatë kosto fikse. Por një gjë është e qartë: rekomandimi për të punuar nga shtëpia, për shembull, dëmton më shumë disa restorante të caktuara. Ne kemi instrumente për të ndihmuar kompanitë e prekura. Këshilli Federal gjithashtu dëshiron të shkurtojë periudhën dhjetë-ditore të pritjes për tërheqjen e shtesave për kohë të shkurtër.”
“Si e perceptoni gjendjen shpirtërore të vendit sot krahasuar me valën e parë në pranverë?
Alain Berset: Ajo është ndryshe. Njerëzit janë të lodhur nga Corona, përfshirë edhe mua. Do të doja të lëvizja pa maskë ose të shkoja në një koncert. Por ne nuk kemi zgjidhje dhe duhet të mobilizohemi së bashku përmes kësaj krize dhe arsyes tonë të shëndoshë. Në mars, të gjitha forcat kryesore u bashkuan së bashku. Opinionet janë shumë më të ndryshme tani. Por unë nuk jam aq pesimist për situatën sa të tjerët. Ekziston ende një konsensus mjaft i gjerë se duhet të parandalojmë që spitalet të mbingarkohen – dhe atë pa përhapjen dhe mbylljen me forcë të bizneseve.”/Përktheu Elida Buçpapaj
Komentet