Kanga XXXIV

<<Vexilla regis prodeunt Inferni

balle nesh; pra kqyrni, – prisi tha ahera,

– perpara, n’se ne terr me sy e merrni!>>

.

Si kur mblon mjeglla token nganjehera,

O nata n’hemisferin tone ka ra,

Larg shihet nje mulli qe e vertit era,

.

Ashtu m’u duk se pashe nje si kala;

Prej eres me u fshehe qeshe detyrue

Mbas prisit tim, se s’dija c’shpelle te za.

.

Kishe arrite, – me tmer jam n’varg tue e vu, –

Atje ku hijet n’akull zhyten krejt

E duken fije kashte n’xham ngujue.

.

Disa rrijne ndeje, do tjera qendrojne drejte,

Njana me kambe perpjete, tjetra me koke,

Ndonje, ba hark, mes kambesh kryet ka ngrejte.

.

Kur na u futem thelle n’te shkreten toke,

Mesuesi t’me tregonte pat deshire

Ate qe qe ma i bukuri nder shoke,

.

Prandej u shmang e m’la n’ate ere t’veshtire,

Tue thane: <<Ja Dite, vendi ma i shemtuem,

Ku duhet t’armatosesh sa ma mire!>>

.

Si u shtanga krejt i mpime e i akulluem,

Mos pyet, lexues, se s’ka kjo ndjenje, jo, mase,

Nuk dij te flas, çka pashe s’ka t’krahasuem!

.

As vdiqa as nuk mbeta gjalle n’ate rase:

Mendoje vete, ne pac drite fantazije, –

Me t’gjallin as me t’vdekunin s’kishe gjase.

.

Vete perandori i asaj te shkrete mbretnije

Dilte bel e perpjete nga aklli i zi;

Ma afer nje vigani une i rrije,

.

Se sa vigajt i afrohen krahve t’tij;

Sa ish i tane ti pra perfytyroje

N’kete perpjestim te pjeses me tansi.

.

I bukur n’qe, sa t’duket sot rrenoje,

E prap kunder Krijuesit u nderkrye,

Se vjen cdo e zeze prej tij mund t’thuesh pa droje.

.

Oh, sa u trondita thelle, kur pashe me sy

Se tri ftyra n’ate koke ishin radhite!

Ajo perballe ne t’kuqe dukej ngjye

.

E dy te tjerat, qe i rrinin ngjite,

Vareshin mbi dy supa, nder dy ane,

Bashkoheshin te kreshta tue arrite.

.

E djathta – as e verdhe as e bardhe tane

S’dukej, e majta – me nje ngjyre lymore,

Ashtu si zbret lugines Nili i gjane.

.

Per çdo fytyre – dy flatra madheshtore,

Qe me madhsine e atij shpend perkojshin:

S’kam pa kurr vela barkesh kesodore!

.

Me krahe te kaluriqit krejt gjasojshin;

I rrihte me furi si t’fluturote,

E prej tyne tri erna u perftojshin.

.

Ngrica Kocitin mbare e akullote;

Gjashte syte e mdhej vajtonin pa pushue,

E nga tri mjekrrat – gjak e jarg e lote.

.

Nga nje kobtar me dhambe rrinte tue blue

Ne gjithsecilen goje, mulli si t’ishte,

Hatashem te tre shpirtnat tue mundue.

.

Kafshuemjen ai perballe per gja s’e kishte,

Me lnuerjen pa meshire po t’krahasohet,

Qe shpinen hera-here krejt ia dermishte.

.

<<Ai shpirt atje, qe ma per tmer ndeshkohet,

asht Juda Iskarjot, – m’tha prisi at’here,

– kryet – mbrende ne goje, e jashte me kambe terbohet.

.

Nga dy tjeret, qe u varet koka mjere,

Njani asht Bruti, jashte t’zezes goje ka mbete,

Shih si shkapetet e s’bertet njehere.

.

Ai tjetri aq madhosh asht Kasi vete.

Nata po kthehet, me te shpejtet hapa

Te celim shteg, ketu ma s’kem’ ç’me gjete.>>

.

Si m’urdhenoi, per qafe te tij u kapa;

E parasysh ai kohe e vend tue pase,

Kur flatrat krejt u çelen porsi zdapa,

.

Me u kcye brijve tane qime gjeti rase,

Prej shtullunge n’shtullunge teposhte zbriti,

Kapun per lesh bri aklli zu te shkase.

.

E kur me veshtirsi ai ia arriti

Nder vithe, ku nis kofsha per te gjate,

At’here mesuesi im nje cas nuk priti,

.

Ktheu, nga kish kambet kryet vu tue dihate,

E u kap per bashke, si t’donte me u ngjite fill,

Se pata frike se zbret prap n’ferr ate nate.

.

<<Ti mbahu mire, se per nje shkalle te tille,

– tha prisi im, – i lodhun e i dermuem,

prej ksaj hataje duhet na me u zgjidhe.>>

.

Neper vrime te nje shkambi u pershkuem,

Ne zgrip te tij m’vendosi te qendroja,

E ‘j hap bani kah une vemendshem shume.

.

Une ngrita syte e se po shoh besoja

Luciferrin ashtu sikur e lashe, –

E gjeta kambe perpjete, çka s’e mendoja.

.

Ne qe se u turbullova kur e pashe,

T’cuditet gjindja e trashe, qe s’kupton dot

Ç’pike ish ajo neper te cilen rashe.

.

<<Çou n’kambe, – me tha mesuesi, – mos u kot,

e gjate asht rruga, shteg pa shteg t’kam qite,

ne mes te terces dielli arriti sot.>>

.

Neper nje salle pallati tue shetite

S’po shkonim na, por n’nje lugine nen dhe

Qe ishte shkamb e gur e me pak drite.

.

<<Para se ksaj humnere t’i shmangmi ne, o prisi im,

– I thashe, kur drejte qeshe ngritun,

ma hiq ti nje dyshim, per ne paç nge.

.

Ku asht akulli? Ky si asht ngulitun

Me koke teposhte? E valle a ma spjegon

Dielli udhen kaq shpejt si e ka persritun?>>

.

E ai m’u suell: <<Akoma ti mendon

Se gjindesh n’ate ane t’qendres, ku ia ngjita

Leshit te krimbit t’zi, qe boten çpon.

.

N’ate ane qe vetem, derisa une zbrita;

Pastaj na e kaluem piken qendrore,

Qe peshat thith, e ktheva rruge sa arrita.

.

E tash ke dal nen hemisfere qiellore

T’kundert me ate, qe mblon token e thate,

Nen kulm te s’ciles na u ba therore

.

Ai, qe leu e jetoi pa nje mekate;

Ti ke vu kamben ne te voglen sfere,

Qe asht faqja e kundert e Judekes s’ngrate.

.

Atje erret, ktu drita del at’here,

E ky, neper lesh t’cilit shkuem perpjete,

Qe dit’n e pare ka mbete kshtu ngule per mnere.

.

N’kete krah nga dielli i larte ra tatepjete,

E toka qe dikur kish qene n’kete ane,

Friksue prej tij, krejt u mbulue me det

.

E u shperngul ne hemisferen tane;

Ndoshta ketij me i ike keshtu ka sha

Toka, ene kete vis ka ngrehe kalane.>>

.

Asht nje vend larg Belzebu, aq sa

Asht varri qe i ka çele vehtes se vet,

Nuk shihet dot, por njihet veç ne za

.

Te nje sheu, qe tue rrjedhe teposhte zbret

N’per camjen e nje shkambi qe ka grrye

Me rrymen e gjarpnon jo thik tejet.

.

Prisi dhe une, ne t’errtin shteg tue u shty,

U nisem ka nje bote me drite unji

E, pa mendue nje here me mbyllun sy,

.

Hipem, i pari ai e une mbas tij;

Nga gropa pashe, – vegim i mrekullue

E dolem prap me pa yjte e vezllueshem.

FUND