VOAL

VOAL

A kishte sozi Enver Hoxha? 10 misteret që mori me vete në varr

July 27, 2017

Komentet

Babai i Radiologjisë Shqiptare!- Nga Marsida T Najdeni

Po e filloj pak ndryshe, pak personale. Im atë, inxhinieri Xhevat Najdeni, iu dedikua elektro-mjeksisë shqiptare për plot 44 vite. Pa përdor fjalë bombastike, për efekt se do të më qortonte, ai bashk me disa kolegë krijuan të parin repart të tillë në Shqipëri. Punë nga e cila nuk lanë cep të Shqipërise pa vajtur, montuar aparatura, rregulluar, ndihmuar etj. Prej tim eti kam mësuar thellësisht shumë, personazhet e para që kam mësuar prej tij në fëmiri ishin emra si Rongeni (Wilhelm Conrad Röntgen), zonja Kuri (Maria Curie) dhe doktor Tartari (Ismail Tartari).
Dr. Ismail Tartari lindi në Durrës nga një familje e hershme tiranase një degë e së cilës u zhvendos në qytetin fqinj bregdetar. Lidhjet e tyre midis Tiranës dhe Durrësit janë sinonimi i dashurisë dhe respektit që egziston midis banorëve të Shqipërisë së Mesme. Lëvizje të tilla reciproke ishin mëse normale nga mundësitë e kohës. Në këtë familje të dëgjuar intelektuale tiranase-durrsake lindi dhe Dr. Ismail Tartari, të cilin historia do ta njihte si themeluesin e Radiologjisë Shqiptare. Ishte pikërisht një plejadë doktorësh si Dr. Hobdari, Dr. Mara, Dr. Jonuzi, Dr. Tartari, Dr. Pojani, Dr. Tefiku, Dr. Zyma, Dr. Jorgoni, Dr. Ali Deliallisi, Dr. Qemoran Toptani etj. që në vitet ’20-’40-të të shekullit të kaluar sollën frymën moderne në mjeksinë shqiptare. Për të mësuar më shumë mbi jetën e Dr. Ismail Tartarit duhet t’i referohemi një tjetër doktori të shquar të kësaj familje, Dr. Prof. Flamur Tartari, i cili citon:
“Dr. Ismail Tartari fitoi një bursë në shkollën e mesme në Shën Miter të Coronë-s në Kalabri. Aty mbaroi gjimnazin me nota të shkëlqyera, prandaj në vitin 1914 me ardhjen e Princ Vidit në Durrës, Ismaili u vendos në krye të rinisë durrsake të jepte një fjalim përshëndetës. Mbas kësaj Dr. Tartari do të diplomohej nga Universiteti i Romës në Fakultatin e Mjeksisë në vitin 1926. Me mbarimin e studimeve u kthye në Durrës ku po atë vit u vendos nga Bashkia e Durrësit drejtor i Përgjithshëm i Shëndetësisë. Kur më 1 shtator 1932 u përurua spitali modern i Tiranës, ku Dr. Ismail Tartari bashk me mbështetjen e biznesmenit tiranas Ali Begesë, Dr. Tefikut, Dr. Jonuzti etj, ishin nismëtarët e këtij eventi madhor për Shqipërinë. Dr. Tartari u emërua drejtor i parë i Institutit të Rontgendiagnostikës. Ky spital ishte nga më të mirët në Ballkan. Dr. Ismaili ishte i pari doktor shqiptarë që i bëri mbretit Zog një skopi. I pëlqente shpesh doktor Tartarit të thoshte “Pa zhvillimin e radiologjisë në Shqipëri, nuk ka zhvillim të shkencave të mjeksisë.” Ai punoi pa u lodhur, pa u mbrojtur nga rrezatimi. Vetëm në periudhën kohore ‘45-’48-të mendohet se ai ka bërë mbi 700,000 grafi në të gjithë vendin duke shkuar dhe në zonat më të thella. Dr. Tartari gëzonte jo vetëm popullaritetin e qytetarëve të Tiranës, por falë mundit dhe devotshmërisë ai do të njihej në gjithë Shqipërinë. I shërbeu të gjithëve barabartë pa dallim klasash.”
____
Ky është prezantimi që në vitin 2022 i bëra këtij intektuali në kalendarin e Vit të Ri prodhuar dhe sponsorizuar nga “Shoqnia Tirona Autoktone”. Një kalendar me 12 figura të ndritura të mjeksisë shqiptare përpiluar nga unë pa asnjë përfitim financiar thjesht dashuri, dizenjuar nga mikesha ime, Alesia Drazhi.
Nga Marsida T Najdeni

Më 14 qershor 1958 lindi Olaf Scholz, kancelari i Gjermanisë

VOAL- Olaf Scholz lindi më 14 qershor 1958 në qytetin Osnabrück, në Tokën e Saksonisë së Ulët. Ai është një politikan gjerman, karriera e suksesshme e të cilit kulmoi me zgjedhjen si Kancelar, të zyrtarizuar në nëntor 2021. Më poshtë le të zbulojmë se cilat janë fazat e spikatura të rrugës private dhe profesionale të Olaf Scholz, pasardhësi i Angela Merkelit në krye të një kombet më të rëndësishme në Evropë dhe në botë.

Debutimi i tij në politikë me Partinë Socialiste

Olaf kaloi pjesën më të madhe të viteve të formimit në Hamburg, një qytet me të cilin mbeti i lidhur për një kohë të gjatë. Prindërit punojnë në një fabrikë tekstili, ndërsa dy vëllezërit më të vegjël janë të destinuar të kenë sukses në fushën e mjekësisë dhe teknologjisë.

Pas përfundimit të studimeve të shkollës së mesme ai filloi studimet për drejtësi në Universitetin e Hamburgut, duke u fokusuar në politikat e punës. Kjo pasqyron interesin e tij të madh për jetën publike, që kulmoi me anëtarësimin e tij në Partinë Socialiste në moshën 17-vjeçare.

Scholz në moshën 26 vjeçare

Në vitet e para të veprimtarisë politike ai u dallua për pozicionet e tij në kontrast të fortë me NATO-n.

Në vitin 1998, pas gati 25 vitesh angazhim politik, Olaf Scholz u zgjodh në parlamentin gjerman për qarkun e Hamburgut. Ai filloi të vlerësohej nga kolegët e tij dhe nga opinioni publik, aq sa u rizgjodh në zgjedhjet kombëtare të vitit 2002. Ndërkohë fitoi besimin e hierarkive më të larta të SPD-së (Sozialdemokratische Partei Deutschlands,  Partia Social Demokrate e Gjermanisë), duke u bërë sekretar i përgjithshëm i partisë.

Olaf Scholz: nga Ministër në President të qytetit-shtetit Hamburg

Në vitin 2007 Scholz iu bashkua qeverisë së Merkelit dhe u emërua Ministër i Punës dhe Çështjeve Sociale.

Katër vjet më vonë partia e emëroi atë për të udhëhequr shtetin e Hamburgut: ai e fitoi pozitën duke fituar 62 nga 121 vendet. Në këtë cilësi, Scholz përfaqëson qytetin port të rëndësishëm, si dhe Gjermaninë, ndërkombëtarisht.

 

Në qershor 2011 ai mori pjesë në darkën e organizuar nga Barack Obama për nder të Angela Merkel në Shtëpinë e Bardhë. Që nga ai moment filloi të shoqërohej me krerët e shteteve nga e gjithë bota, madje duke i ftuar në Hamburg për festën e Shën Matias.

Nga viti 2015 deri në vitin 2018 ai u fokusua në promovimin e çështjeve kulturore në kuadër të marrëveshjeve të bashkëpunimit franko-gjerman.

Roli themelor në përgjigjen ndaj pandemisë

Në vitin 2017 Olaf Scholz u propozua unanimisht nga partitë e koalicionit si Ministër i Ekonomisë. Pas betimit të tij në mars 2018, ai u bë edhe zëvendëskancelar i Angela Merkel.

Indeksi i popullaritetit të Scholz-it përjeton rritje të vazhdueshme në këtë fazë.

 

Konsensusi i tij midis opinionit publik gjerman rritet më tej falë rolit vendimtar të luajtur në përgjigje të pandemisë COVID-19. Scholz po lufton për të ndarë fonde të paprecedentë të shpëtimit për ekonominë e vendit, e cila mbron bizneset dhe profesionistët e pavarur në veçanti.

Olaf Scholz shquhet gjithashtu për kontributin e tij vendimtar në krijimin dhe zbatimin e planit evropian prej 750 miliardë eurosh që synon mbështetjen e shteteve më të prekura. Ndër elementët më bindës në lidhje me veprimin e tij politik është rezoluta për ndarjen e 90% të kuotës së caktuar për Gjermaninë për qëndrueshmërinë mjedisore dhe dixhitalizimin.

Zgjedhja si kancelar

Në fillim të gushtit 2020, komiteti drejtues i SPD vendosi pa shumë debate të brendshme për emërimin e Olaf Scholz si kandidat për kancelar në funksion të zgjedhjeve kombëtare të planifikuara për vitin e ardhshëm. Shumë komentues lexojnë në zgjedhjen e Scholz-it, që i referohet shpirtit centrist të partisë historike socialiste, kolapsit strukturor të krahut më radikal të formacionit politik.

Megjithatë, sipas asaj që doli nga sondazhet ishte vendimi më i mirë, pasi partia arriti një fitore, ndonëse të ngushtë, me 206 vende të sigurta në parlamentin federal. Kjo i lejon Olaf Scholz-it të luajë letrat e tij sa më mirë që të jetë e mundur, duke u nisur nga një pozicion i fortë në negociatat e nevojshme për të formuar një qeveri koalicioni me të Gjelbërit dhe Liberalët.

Kështu më 24 nëntor 2021 u njoftua se tri forcat politike kishin arritur një marrëveshje, duke konfirmuar emërimin e Scholz si kancelar.

Olaf Scholz: jeta private dhe kuriozitetet

Për shkak të stilit të tij veçanërisht të sofistikuar të oratorisë, Olaf Scholz fitoi pseudonimin Scholzomat në media.

Për sa i përket jetës së tij të dashurisë, kancelari gjermane është i martuar me Britta Ernst, vetë një politikane profesioniste dhe anëtare e SPD-së. Në vitin 2018 çifti u transferua në Potsdam, pasi kishte jetuar për një kohë të gjatë në qytetin e Hamburgut./Elida Buçpapaj

Olaf Scholz me gruan e tij Britta Ernst

Më 8 qershor 1845 u nda nga jeta Andrew Jackson, Presidenti i 7 i Shteteve të Bashkuara të Amerikës

VOAL- Andrew Jackson, Presidenti i 7 i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, lindi më 15 mars 1767 në Karolinën e Veriut, në zonën Waxhaw, nga një familje emigrantësh të përulur irlandezë. I rritur nga nëna e tij (i ati i kishte vdekur disa javë para lindjes), ai mësoi të lexonte dhe të shkruante në shtëpi. Zona ku ai jeton nuk ka shkolla.

Vitet e rinisë

Në vitin 1780, gjatë Luftës Amerikane të Pavarësisë, e cila pa Karolinën të pushtuar nga anglezët, trembëdhjetë vjeçari Andrew Jackson, i cili së fundi ishte bashkuar me një grup të armatosur të përbërë nga vullnetarë, u kap rob pas përleshjes në Hanging Rock.

Pasi ka rifituar lirinë në fund të konfliktit, ai ka mundësinë të kthehet në shtëpi, ku megjithatë e presin një lajm të tmerrshëm. Në fakt, nëna dhe dy vëllezërit e saj kanë vdekur. Pra, Andrew, praktikisht i mbetur vetëm, pa familje, u transferua në Salisbury dhe këtu ai filloi të punonte si çirak samarxhi. Në kohën e lirë i përkushtohet studimeve për drejtësi.

Karriera si avokat

Në 1787, në moshën njëzet vjeç, Jackson u bë avokat. Që nga ai moment karriera e tij mori hov. Në fillim ishte spekulator tokash, më pas u bë tregtar skllevërish dhe kuajsh. Ai gjithashtu mbajti rolin e vullnetarit ushtarak kundër fiseve indiane të fshatit lokal, përpara se të merrte rolin e zyrtarit publik në zyrat politike lokale.

Në vetëm njëzet e katër vjeç, më 1791, Andrew Jackson u bë avokati i Nashville. Në Tenesi, për më tepër, ai martohet, duke u bashkuar në martesë me Rachel, një vajzë që ishte divorcuar me kapitenin Lewis Robards një vit më parë. Problemi është se në kohën e martesës së Andrew dhe Rachel, dokumentet e divorcit të gruas nuk janë ende përfundimtare, gjë që e bën atë zyrtarisht një bigamiste. Pikërisht për këtë arsye martesa konsiderohet e paligjshme. Pasi divorci u zyrtarizua teknikisht, gjithsesi, Jackson arriti të martohej: ishte viti 1794.

Karriera politike dhe ushtarake

Disa vjet më vonë, pas aneksimit të Tenesit në Union si shteti i gjashtëmbëdhjetë autonom, Andrew Jackson u zgjodh në Dhomën lokale të Përfaqësuesve. Më 1797, megjithatë, ai u emërua gjyqtar i Gjykatës së Lartë të Shtetit. I mërzitur nga natyra sedentare e punës së tij si gjyqtar dhe i pakëndshëm në asambletë legjislative në të cilat merrte pjesë për shkak të natyrës së tij grindavece, në vitin 1804 ai zgjodhi të bëhej komandant i milicisë vendase, pasi dha dorëheqjen nga detyra.

Një vit më pas ai bashkëpunon me një politikan të quajtur Aaron Burr, i cili synon të revoltojë territoret koloniale spanjolle të Meksikës së sotme me një ushtri revolucionarësh. Por pikërisht për këtë arsye ai duhet të përballet me një akuzë për tradhti të lartë që vjen drejtpërdrejt nga Presidenti Thomas Jefferson. Megjithatë, duke mësuar për urdhrin për ta arrestuar, Xhekson e lë Burr për t’u bashkuar me pushtetin qendror.

Më 1812 ai u emërua komandant i përgjithshëm i frontit jugor nga James Monroe, Sekretar i Luftës, pas shpërthimit të konfliktit me Anglinë. Fronti jugor është shumë delikat, pasi aty shpërtheu lufta kundër amerikanëve vendas të Creek, të cilët janë në anën e anglezëve.

Heroi kombëtar Andrew Jackson

Në fund të fushatës, e cila zgjati për disa vjet, Jackson mori nënshkrimin e Traktatit të Fort Jackson, në bazë të të cilit amerikanët vendas ranë dakord të jepnin një sipërfaqe prej më shumë se nëntë milionë hektarësh.

Menjëherë më pas, ai iu përkushtua britanikëve, ushtria e të cilëve kishte mbërritur në sektorin jugor dhe u përball me trupat angleze pranë Nju Orlinsit, duke udhëhequr një ushtri të përbërë nga ushtarë të rregullt dhe rezervistë: suksesi ishte për amerikanët, të cilët ata numërojnë vetëm tetë viktima, asgjë në krahasim me shtatëqind vdekjet angleze.

Që nga ai moment, Andrew Jackson, falë asaj fitoreje – e cila në fakt ishte e padobishme pasi disa ditë më parë Bashkimi dhe Anglia kishin nënshkruar tashmë paqen – u bë një hero i vërtetë kombëtar, që meritonte të kishte ngritur nderin e ushtrisë amerikane.

Kandidimi për president

Pasi u bë gjithashtu idhulli i fermerëve të kufirit perëndimor, në nëntor 1824 Jackson u përpoq të bëhej president, duke kandiduar për Demokratët-Republikanët, kundër sfiduesit të tij John Quincy Adams. Objektivi është arritur vetëm pjesërisht, në kuptimin që Andrew fiton shumicën e votave popullore, por nuk arrin të bëjë të njëjtën gjë me atë të Zgjedhësve të Mëdhenj, dhe kështu Kongresi emëron Adams si kreun e ri të shtetit, siç kërkohet nga Amendamenti i Dymbëdhjetë. të Kushtetutës amerikane.

Jackson, megjithatë, nuk u dorëzua dhe u përpoq të luante përsëri kartën presidenciale katër vjet më vonë, këtë herë të mbështetur nga Partia Demokratike, një subjekt i ri politik: në këtë rrethanë Adams u mund, falë aleancës midis agrarëve të Jugu dhe fermerët e Perëndimit. Andrew Jackson mori detyrën më 4 mars 1829. Ai ishte presidenti i parë amerikan me origjinë modeste.

Presidenca e Andrew Jackson

Presidenca e tij, e cila do të zgjasë tetë vjet, do të shohë ndër të tjera një operacion demokratizimi të strukturave politike të Unionit, jo më nën dominimin e oligarkive financiare të Veriut dhe elitave tokësore të Jugut futet sekrete dhe funksionet e shumta publike, vendore dhe shtetërore, bëhen me zgjedhje.

Në përgjithësi, me të jemi dëshmitarë të një heqje progresive të kufizimeve të votimit, me emërimin e drejtuesve partiakë të besuar organeve të zgjedhura në mënyrë demokratike.

Më 3 mars 1837, pasi i kishte mbaruar mandati i fundit, ai u tërhoq në jetën private. Trashëgimia e tij politike i kalon bashkëpunëtorit të tij besnik Martin Van Buren, i cili e pason atë si president i Shteteve të Bashkuara.

Andrew Jackson vdiq më 8 qershor 1845 në Nashville, në moshën 78-vjeçare, në fermën e tij The Hermitage. Ai ishte një nga presidentët e Shteteve të Bashkuara, anëtarë të Masonerisë. Fytyra e tij shfaqet në kartëmonedhën prej 20 dollarësh./Elida Buçpapaj

Novi Pazar, 2023. Me 82 vjeçarin Husein Habibović, veteran i arsimit, historian- gjeograf- Nga XHAFER LECI

Novi Pazar, 2023. Me 82 vjeçarin Husein Habibović, veteran i arsimit, historian- gjeograf, botues i Librit “Gluhavica kroz vekove” -Glluhavica nepër shekuj-,botuar në vitin 2010,360 faqe. Autori përveç historisë së fshatit, rëndësi të madhe i ka kushtuar origjinës së Tij shqiptare. Ku flet për 3 vëllezërit dikur të besimit katolik, Preka, Kuka dhe Tuta. Vetëm në Tutin, jetojnë mbi 100 familje me mbiemrin Tuta-Tutiči. Familjet e këtyre 3 vëllezërve, jetojnë në shumë vendbanime, në Sanxhak, Mal të Zi, Turqi. Në një fshat afër Čačak-ut, përveçse janë asimilimuar, ata janë sllavizuar në serbë ortodoksë, nga Preka-Prekiči…
Në foto të fshatit të autorit, Glluhavicë, pranë një vorri të lashtë, jamë unë. Këtu ka shumë varreza, nuk di as kush, a janë Iliro-Dardane, Romake, Bizantine apo Osmame? Ky fshat në Kohën e osmanëve është quajtur: Demirci Pazar. Në shqip, Tregu i Hekurit. Këtë emër e ka marrë sipas minierës së lashtë të Hekurit, e cila është shfrytëzuar nga Duka i Dubrovnikut. Ai ua paguante doganën osmanëve… Pasi është shfrytëzuar, kjo minierë nuk egziston më, krejt pak shenja ende vërehen se ka egzistuar ndonjëherë…
Në pyetjen time shtruar Huseinit:
– A shihni mundësi për kthimin e shqiptarëve të Sanxhakut në rrënjët e moçme dhe hapjen e shkollave shqipe në Sanxhak?
– Huseini: Me kenë i qartë, me një fjalë, tha:- Sumnjam (Dyshoj)
– Huseinin e falënderoj shumë për mikpritjen e ngrohtë e vëllazërore si dhe për librin të cilin ma ka dhuruar në vitin 2011. Respekt!

Më 6 maj 1758 lindi Maximilien de Robespierre, një nga figurat më të shquara të Revolucionit Francez

Robespierre u ndikua nga filozofet e shekullit te XVIII si Jean-Jacques Rousseau dhe Montesquieu. Ai ishte një mbështetës i krahut te majte te borgjezisë. Ai përshkruhet si një njeri me fizik normal dhe qe nuk i kushtonte rendësi paraqitjes se tij fizike dhe çështjeve te tij personale. Mbështetësit e tij e thërrisnin “I Pakorruptueshmi” kurse kundërshtaret e tij e quanin si “Tiran” si nënshkrues te diktaturës (diktatura e gjakderdhjes).

Jeta e hershme

Maximilien de Robespierre (Maksimilien dë Robespier ) u lind ne Arras, France. Origjina e familjes se tij mund te gjendet ne shekullin e XII, ne Picardy, Francën Veriore ; disa nga paraardhësit e tij ne linjën mashkullore ishin notere ne fshatin e vogël te Carvin afër Arrasit nga fillimi i shekullit te XVII. Një tjetër hipoteze është se ai ka prejardhje nga Irlanda, dhe pretendohet se mbiemri i tij te jete “Robert Speirs”. Lewes, Hamel, Michelet, Lamartine dhe Belloc e kishin cituar këtë teori edhe pse ka shume pak fakte ku ata mbështeten.

Gjyshi i tij, Maximilien de Robespierre, e shpalli veten ne Arras si avokat. Babai i tij, Maximilien Barthélémy François de Robespierre, gjithashtu një avokat ne Këshillin e Artois ishte martuar me Jacqueline Marguerite Carrault, e bija e një birreberesi, ne 1758. Maximilien ishte me i madhi i kater fëmijëve te lindur midis martesës se tyre- vëllezërit dhe motrat e tij ishin Charlotte, Henriette dhe Augustin. Për ta fshehur këtë fakt sa me shume qe te mundej, ndërsa babai dhe mamaja e tij bene një martese te shpejte (te cilën gjyshi i tij refuzoi ta pranonte). Ne 1764, Madame de Robespierre vdiq gjate një lindje. Burri i saj u largua nga Arras, dhe shëtiti rreth Evropës deri sa vdiq ne Mynih ne 1777, duke i lëne fëmijët te rriteshin nga gjyshërit e tyre dhe tezet.

Maximilien ndoqi kolegjin (shkollën e mesme) te Arras kur ishte tete vjeç, ndërsa zotëronte te lexuarin e te shkruarin. Ne tetor te vitit 1769, me një rekomandim nga peshkopi, ai ndoqi shkollën Lycée Louis-le-Grand ne Paris. Këtu ai mësoi te admironte figurën e Republikës se Romes dhe figurave si Ciceroni, Cato dhe te tjerë. Disa nga shokët e tij te klasës ishin Camille Desmoulins dhe Stanislas Fréron. Ai gjithashtu ishte njohur me Rosseaun gjate kësaj kohe dhe morri shume nga parimet e tij. Ai gjithashtu ngjalli interes. Interesi mbi Robespierre u rrit sepse ai ishte i virtytshëm, nje njeri qe rri vetëm ne prani te ndërgjegjes se tij.

Vetëm pak kohe pas kurorëzimit Luigji XVI ai vizitoi kolegjin Louis-le-Grand. Robespierre, atëherë 17 vjeç, ishte zgjedhur nga 500 nxënës për te mbajtur një fjalim qe t’i uronte mirëseardhjen mbretit; si një student me shume trofe, zgjedhja kishte qene e menjëhershme. Ne ditën e fjalimit, Robespierre dhe turma e priti mbretin dhe mbretëreshën për disa ore ne shi. Gjate mbërritjes, çifti mbretëror qëndroi ne karocen e tyre te udhëtimit për ceremoninë dhe u larguan menjëherë pas saj. Robespierre do te ishte një nga ata qe do te kërkonin vdekjen e mbretit.

Politikat e hershme

Pasi kishte përfunduar studimet e tij mbi ligjet, Robespierre u pranua si pjese e klubit avokateve te Arrasit. Kryepeshkopi i Arrasit, Louis François Marc Hilaire de Conzié, e emëroi atë si gjykatesin mbi krimet ne Dioqezën e Arrasit ne Mars 1782. Ky emërim nuk e pengoi atë te ishte pjese e klubit te avokateve te Arrasit. Ai u be shpejt një avokat i suksesshëm dhe zgjodhi si parim te tij përfaqësimin e te varfërve. Gjate seancave gjyqësore ai ishte i njohur si mbrojtës i idealeve te paqes dhe te drejtave te njeriut d.m.th klientëve te tij. Me vone ne karrierën e tij ai lexoi shume dhe shume I interesuar për shoqërinë ne përgjithësi, një nga shkrimtaret me te mire dhe një nga te rinjtë me te njohur te Arrasit.

Ne shtator 1783, ai ishte zgjedhur si anëtar i akademisë se Arrasit, ne takime te cilat ai shkonte rregullisht. Ne 1784, ai fitoi një medalje nga akademia e Mertz për esenë e tij për pyetjen se a duhet te ndajnë dënimin dhe te afërmit e një krimineli te dënuar me te. Ai dhe Pierre Louis de Lacretelle, një avokat dhe gjykatës ne Paris, e ndanë çmimin bashke. Shume nga esetë e tij qe e pasuan këtë te fundit ishin me pak te suksesshme, por këto nuk patën shume rendësi sepse ai ishte i njohur ne letërsinë dhe shoqërinë muziore te Arrasit, te njohur si “Rosatia”, ne te cilin ndodhej edhe Lazare Carnot, qe do te ishte kolegu i tij ne Komitetin e Sigurisë se Përgjithshme.

Ne 1788, ai morri pjese ne një diskutim se si qeveritë provinciale te Francës duhet te zgjidheshin, duke treguar qarte dhe me force ne Addresse à la nation artésienne se n.q.s do te zbatohej përsëri mënyra e votimit nga anëtaret e provincave, shtersat nuk do te përfaqësonin me popullin e Francës. Ka mundësi qe ai e ka thëne këtë gjë qe te kishte mundësi te merrte pjese ne punimet e saj dhe kështu te ndërhytë duke ndryshuar politikat e monarkisë. Mbreti Luigji XVI me vone shapalli zgjedhje te reja për te gjitha provincat duke i lejuar ne këtë mënyre Robespierre te behej deputet për shtresën e trete. Edhe pse anëtaret e bashkisë ishin zgjedhur Robespierre me sukses u zgjodh midis tyre. Ne asamblenë e bailliage , konkurrenca ishte e madhe por Robespierre kishte filluar te merrte pike me politiken e ndjekur ne Arras 1779. Me këtë ai siguroi mbështetjen e zgjedhësve vendas edhe pse tridhjet dhe relativisht te varfër dhe humbja e përkrahjes ai ishte zgjedhur deputet i peste i shtereses se trete te Artois. Kur Robespierre arriti ne Versaje, ai ishte relativisht i panjohur, por ai shpejt u be pjese e Asamblesë se Përgjithshme qe me vone u kthye ne Asamble Kushtetuese.

Ndërsa Asambleja Kushtetuese po merrej me krijimin e një kushtetute te re, Robespierre u kthye qe nga asambleja e avokateve provinciale dhe borgjezisë se pasur tek njerëzit e Parisit. Ai ishte një folës i shpeshte i Asamblesë Kushtetuese ; ai hodhi shume ide te reja për Deklaratën e te Drejtave te Njeriut dhe për Provincat Kushtetuese ; gjithmonë me një sukës te madh. Ai ishte i njohur si Pétion de Villeneuve i dyti dhe një lider i trupit te vogël te ekstremisteve te majte ; “30 zerat” siç Mirabeau i quante shpesh ata.

Robespierre shpejt u përfshi ne Shoqërinë e Shokëve te Kushtetutës, e njohur zakonisht si Klubi i Jakobinëve. Fillimisht ky grup ishte i përberë nga anëtare te erdhur nga Brittany. Pasi Asambleja u zhvendos ne Paris, klubi filloi te pranonte një sere borgjezesh parizinesh ne anëtarësinë e tij. Ndërsa koha ecte shume nga artizanatet inteligjente dhe tregtaret e vegjël u bene pjese e këtij klubi. Ne rradhet e këtyre njerëzve, Robespierre fitoi simpati jo te vogël. Ndërsa borgjezia e pasur e Parisit dhe deputetet e krahut te djathte po përjetonin sukës nga klubi i 1789, ndikimi mbi liderat e vjetër te Jakobineve, si Barnave, Duport, Alexandre de Lameth u zvogëlua. Kur ata te shqetësuar për përparimin e Revolucionit, themeluan klubin e Feuillants ne 1791, te majtët, duke përfshire Robespierre dhe shokët e tij, mbizotëruan ne grup.

Ne 15 maj 1791, Robespierre propozoi qe asnjë deputet qe ulej ne Kuvend nuk mund te ulej ne Asamble, i vetmi propozim i tij i pranuar nga kjo Asamble. Përleshja ne 20 qershor, dhe pas kësaj arrestimi i Luigjit te XVI dhe i familjes se tij ne Versajë qe përfundoi duke vetëshpallur Robespierre ne grupin e Jakobineve, “ni monarchiste ni républicain” (as monarkist as republikan). Por kjo nuk ishte e pazakonte; shume pak ne këtë pike u pranuan si republikane.

Pas masakrës te Kampit te Marsit ne 17 korrik 1791, duke dëshiruar te ishte me afër me Asamblenë dhe Jakobinët, ai u zhvendos tek shtëpia e Maurice Duplay, një mobilier qe jetonte ne Rue Saint-Honoré dhe një admirues i flkte i Robespierre. Robespierre jetoi atje (përjashtohen vetëm dy periudha te shkurtra largimi) deri ne vdekjen e tij. Ne fakt, ne baze te disa burimeve, duke përfshire doktorin Souberbielle, Vilate, një anëtar jurie i Gjyqit Revolucionar, dhe me e reja nga vajzat e te zotit te shpise (qe me vone do te martohej me Philippe Le Bas nga Komiteti i Sigurisë se Përgjithshme), u fejua me vajzën me te re te te zotit te shtepise, Éléonore Duplay.

Ne 30 shtator, kur Asambleja Kushtetuese u shpërnda, kurorëzuan Pétion dhe Robespierre si dy patriote te pakorruptuar me qellim qe te tregohej pastërtia e parimeve te tyre., te mënyrës modeste se si ata jetonin dhe për refuzimin e ryshfeteve te ndryshme.

Me shpërndarjen e Asamblesë ai u kthye për një vizite te shkurtër ne Arras, ku u prit ne mënyre madhështore. Ne nëntor u kthye ne Paris për t’u vendosur ne pozicionin e Prokurorit Publik te Parisit. Wikipedia

Më 25 prill 1507 hartografi gjeman Martin Waldseemuller përdor për herë të parë emrin Amerikë.

1507 – Hartografi gjeman Martin Waldseemuller përdor për here të parë emrin Amerikë. Në librin e tij, “Cosmographiae Introductio”, ai shkroi: “Duke qenë se Evropa dhe Azia kanë emra femrash, unë nuk shoh ndonjë arsye pse kjo pjesë e kontinentit të ri të mos quhet Amerigo apo Amerikë, emri i zbuluesit të saj, Amerigo Vespucci”. Duket se Waldseemuller ende nuk kishte dëgjuar për zbulimin e Kolombit. Dhe kështu, hartografi gjerman shtypi një mijë harta me emrin Amerige për atë pjesë të botës që sot quhet Amerika e Jugut; më pas e gjithë Hemisfera Perëndimore do të quhej Amerige.

Martin Waldseemüller, latinizuar si Martinus Ilacomylus ose Hylacomylus (11 shtator 1470 – 16 mars 1521), ishte një hartograf dhe humanist gjerman. Ai ishte i pari, në marrëveshje me Matthias Ringmann, që përdori emrin “America” ​​për nder të Amerigo Vespucci në punimin e tij Universalis Cosmographia të 25 prillit 1507.

 

Waldseemüller lindi (sipas Enciklopedisë Katolike) në Wolfenweiler afër Freiburg im Breisgau. Burime të tjera tregojnë qytetin e Radolfzellit si vendlindjen e tij, por në arkivat e qytetit të këtij qyteti nuk ka asnjë dokument që lidhet me lindjen e tij; me sa duket ishte vendlindja e nënës. Nga viti 1490 ai studioi në Universitetin e Freiburg im Breisgau. Në vitin 1507 ai punoi në Saint-Dié në Lorraine dhe këtu, në emër të René II, Duka i Lorenës, ai krijoi një glob dhe një hartë botërore me përmasa 34,2 x 18 cm të quajtur Planisfera Waldseemüller dhe Ringmann.Wikipedia

Sali Çekaj, aktivist dhe ushtarak, Hero i Kosovës, shqiptar nga Kosova- Nga SAIM TAHIRAJ, Zvicër

Sali Çekaj lindi më 22 qershor 1956 Broliq-Pejë 19 prill 1999 Koshare – aktivist dhe ushtarak, Hero i Kosovës, shqiptar nga Kosova.
Te flasësh për figurën e Sali Qekut është një nder i madhe, por është edhe një përgjegjësi e madhe, sepse kemi te bëjmë me një nder figurat me te mëdha te kombit në historinë me te re te Kosovës.
Aj ishte një figurë poliedrike, shume dimensionale e cila ngërthen në vete te gjitha ato veti që rralle here në histori mund te i gjeje te kompletuar te një personalitet udheqes te cilin e bëjnë te pranueshëm për te gjitha shtresat e shoqërisë. Te Sali Qeku gjeje vetit e burrërisë tipike shqiptare, trimerin, bujarin, besnikërinë, dashurin ndaj familejes dhe shokëve. Te Sali Qeku gjeje juristin, politikanin, oficerin, guerilin dhe intelektualin e madh i cili diti në mënyrën me unikate që te gjitha te i fus në shërbim te çështjes madhore kombëtare. Figura e ti ka nevoje për një studim te mirëfillte shkencore adekuat, e cila do ta zbërthej nga tere kompleksiviteti i saje dhe te dali në pah e gjithë e verteta te cilën e ka mboluar pluheri i harresës nga injoranca e elitës totalitare bolshevike. E tera kjo behet me te vetmin qëllim që te i vazhdohet jeta gënjeshtrës se madhe historike, e cila u ndertue nga hajnat e historisë mbi te cilën ndërtuan karrierën e tyre politike dhe sote qëndrojnë në majat e pushtetit në Kosove.
Aktivitetin patriotik Sali Qeku e filloj me 1981 ku demonstratat masive gjithëpopullore e gjejnë në mesin e tyre. Ndryshimet e mëdha politike te viteve te 1990 e gjejnë në krye te udhëheqjes politike në komunën e Deçanit. Aj vihet në balle tete gjitha kërkesave gjithpopullore te kohës, sichishin protestat tubimet dhe marshimet drejt Prishtinës në përkrahje te minatorëve te Trepçës.
Aj doli haptas në përkrahje te tyre në emër te te gjitha strukturave udhëheqjes se komunës se Deçanit. Ishte në balle te luftës politike kundër ndryshimeve kushtetuese, dorëzimit masiv te librezave te LKJ e cila filloj pikërisht në gjykatën komunale ku e kishte bazën. Jo rastësisht kjo gjykatë u quajt çerdhe e nacionalizmit shqiptar nga UDB. Ishte njëri nder themeluesit e LDK dhe pluralizmit në Deçan, ishte edhe kryetar KKPP. Ishte njëri nder hartuesit kryesor te statutit komunal në bazë te kushtetutës se Kaçanikut. Te gjitha këto aktivitete dhe shume te tjera, Sali Qekun e vejnë në shënjestër te UDB te cilët e gjurmojnë hap pas hapi edhe një dite vërsulen për ta arrestuar, por fale gjeturis se ti dhe disa shokëve aj arriti te ju shpëtoj dhe arratiset në Gjermani. Menjëherë pas arritjes në Gjermani aj vazhdon aktivitetin e ti politik pranë degës së LDK. Krahas saj edhe atë ushtarak pranë M.M.R.K.
Pas një marrëveshje në mes te udheqjes se Shqipërisë dhe asaj te Kosovës për stërvitje ushtarake te te rinjeve nga Kosova dhe trevat shqiptare Sali Qekun e gjejmë nder te paret në këto stërvitje, edhe pse aj kishte njohuri te mjafuteshme profesionale sepse ishte oficer rezervë. Qëllimi i ti ishte që krahas stërvitjeve taktiko fizike te nihej për se afërmi me te gjithë shokët me te cilët me vone do te bëheshin bartësit kryesor te ngjarjeve te mëdha që ndodhen në Kosovë, që nga sulmet e para guerile e gjere ke lufta e hapur. Te dy grupet, tash me te njohura për opinionin shqiptar si grupi i pare në përbërje te te cilit ishin heronjet e kombit Sali Qeku, Zahir Pajaziti dhe Ahmet Hoxha dhe grupi i dyte që në mes kishte edhe heronjet Adem Jashari, Ilaz Kodra dhe te tjer, ishin edhe do te mbeten bazamenti kryesor mbi te cilën u ndërtua e gjithë ajo që quhet luftë e armatosur.
Fillimi i saj ishte në dhjetor te 1991 kur këta trima te armatosur gjere në dhembe thyen kufirin Shqiptaro-Shqiptar dhe nen komandën e Sali Qekut u futen në Kosove duke u shpërndare në te gjitha trevat Shqiptare edhe kështu filluan luftën e armatosur për te mos e ndalur deri në qlirimin definitiv te vendit. E tera kjo ngjarje që nga Shqipëria e gjer sa përfundoj ishte nen komandën e Sali Qekut. E theme ketë argument për te vërtetuar me fakte konkrete një te vërtete shum te madhe mbi te cilën do te ndërtohet e gjithë e vërteta historike për luftën në Kosove. Këta ishin nismëtaret e pare te luftës në Kosove dhe Sali Qeku ishte komandanti i pare i kësaj nisme i cili nuk e ndali kurrë deri në renjen e ti heroike si komandant në koshare. Te gjitha aksionet guerile që u kryhen në Kosove u kryen nga këta trima te udhequr dhe koordinuar nga tre kolosët Sali Qeku, Adem Jashari dhe Zahir Pajaziti. Q`do veprimtari politiko ushtarake që ndodhi në Dukagjinin në këto periudha kohore është e lidhur ngushtë me emrin e Sali Qekut. Sa do që elita e kuqe panslaviste tenton ta eliminoj ketë figurë te madhe prej nacional demokrati, nga historia ma e re e Kosovës, ajo ngritët edhe rritet edhe me madhështore, me fitimtare duke u shtrire dhe përqafuar në tere hapësirën Shqiptare dhe behet figura me e dashur, me çmuar dhe ma e respektuar e kohës.
Pas gjithë këtyre aktiviteteve politiko-ushtarake në Dukagjin edhe me gjere Sali Qekun lufta e hapur e gjene në majat e organizimit ushtarak pran MMRK te udhequr nga Ahmet Krasniqi. Sali Qeku se bashku me shok vuri bazat e para te keti organizimi në Dukagjin. Nga prilli i 1998 aj se bashku me Rrustem Bruqin, Adem Ukhagjen e shume shoke te tjerë shtrinë ketë organizim në shume territore te Dukagjinit ku me vone do te vendoset shtabi me te tri brigadat operative 131, 133,134 te komanduar nga komandat Tahir Zemaj. Baza në tropoj për shpërndamjen e armatimit, via e funizimit përmes vokshit që komandohej nga komandant Guri-Adem Ukhagja, baza në shkollën e viqidolit ku vendos komanda e udhequr nga Tahir Zema, mbi 100 Ushtar që Rrustem Bruqi me shoke i solen nga Kosova në Shqipëri me te cilët u formuan këto tri brigada operative, via e furnizimit nga shtetet premdimore ishin rezultat i punës se Sali Qekut me shok. Pas futjes se njësive operative në Kosove nen komandën te Tahir Zemes Saili Qeku pati rol kyqe në komandën e keti shtabi aj ishte edhe komandant i brigadës 134. Këto njësi operative patën një mori suksesesh në disa bedeja si ajo e Llukës dhe ajo e Logjes në te cilën ra heroikisht bashkëpunëtori dhe bashkideatori me i ngushtë i Saliut Rrustem Bruqi. Krahas këtyre sukseseve ata patën edhe shume pengesa serioze nga i ashtuquajturi SHPUQK. Edhe pse në mes te MMRK dhe SHPUQK u arrit një marrëveshje në Oslo, SHPUQK kurrë nuk e respektoj atë. Aj në vazhdimësi I sabotoj dhe ju solli pengesa me serioze në teren. Ata arritën deri në aktin me te shëmtuar te histories duke bere atë në kryeqendern e Shqiptaries Tiran, vranë ministrin e mbrojtjes kolonel Ahmet Krasniqin. Historia po përsëritet si në luftën e dyte botërore dhe pas saj. Komunistet Shqiptar te dirigjuar nga ideologët bolshevik panslavist, Dushan Mugosha, Milladin Popovici, prishen marrëveshjen e Mukjes në Shqipëri dhe filluan likuidimin e elitës nacionaliste Shqiptare në te dy anët e kufirit e cila vazhdoj deri në ditët e sotme. Në Tiran ndodhi vazhdimsija, Mugoshet dhe Popovicet e rinje tradhtuan marrëveshjen e Oslos dhe filluan likuidimet ndaj udheqjes institucionale. Ata nuk mund ta shihnin në krye te ushtries se Kosovës një bire te familjes nacionaliste, një nip te nacionalistit Aziz Zhilivoda, një nxënës te ideologut te madh nacional-demokrat Metush Krasniqit.
Prandaj duhet përdorur strategjia e njohur bolshevike, pastrim kokash te mëdha që nesër rruga drejt pushtetit te jetë pa pengesa. Dhe kjo ndodhi, filloj me Ahmet Krasniqin dhe përfundoj me Isuf Haklin. Këtu ngjarjet morën tatepjeten, Sali Qeku i përjetoj shum rand, ati ja gjymtuan pjesët kryesore te trupit dhe kështu i plagosur shum rend vazhdoj rrugën drejt kosharas i cili se bashku me Agim Ramadanin ishin ideologët dhe zbatuesit kryesor te ngjarjes se madhe historike te pastrimit te kufirit Shqiptaro-Shqiptar deri në renjen e tyre heroike në fushën e nderit te cilët ranë për te mos vdekur kurrë edhe kështu u bene gurthemel i fort i përmotshëm i shtetit te Kosovës.
Saim Tahiraj, Zvicer

Myzafere Hatipi, ndër të parat mësuese që erdhi në Kosovë

Mësuesinë e nisi në Tepelenë, e vazhdoi në Tiranë e në Shkodër, në Korishë, në Prizren e në Gjakovë, e përmbylli në Prishtinë. Bëri shkollë në Institutin “Nana Mbretneshë” të Tiranës dhe la gjurmë në arsimin shqiptar.

Po e kujtojmë sot mësuesen Myzafere Hatipi, e lindur në vitin 1917, e cila bëri një jetë të vetmuar gati, me të birin, Blerimin, në Prishtinë.

Mësuesja, prizrenasja e dikurshme, është ndër mësueset që me punën e saj la gjurmë në arsimin shqiptar.
“Zilja e shkollës akoma më jehon në veshë, rreshtat e nxënësve tek ngarendnin të ngjiteshin shkallëve, zhurma e tyre korridoreve të shkollës, janë tablo jete profesionale e imazhe që më shoqërojnë gjithë jetën” tregon mësuesja për Sanije Gashin në librin ku kjo e fundit ka përfshirë gratë shqiptare që lanë gjurmë me jetën e tyre.

Rruga e shkollimit për Myzaferen, që ishte fëmija i parë në familjen Gjinali, nis kur babai i saj, Ismail Gjinali, kalon për të jetuar në Shkodër në vitin 1932, me qëllim që ti shkollonte fëmijët. Myzaferja shkollohet në Institutin “Nana Mbretneshë” që ishte shkollë e vajzave për atë kohë, më e njohura në Shqipëri. Veç mësimeve, ajo ndjek edhe ligjëratat dhe në shkollën e dramës, shquhet si basketbolliste, luan në violinë, mëson frëngjishten e italishten, turqishten e zotëronte qysh më herët.

Në vitin 1937 ajo emërohet mësuese në Tepelenë. Si 20 vjeçare, këtu ajo merr ditarin për herë të parë në dorë. Me këtë përvojë ajo më pas transferohet në Shkollën “Nami Frashëri” në Tiranë.

Gruaja e quajtur Ngadhënjim ( në arabishte Myzafer do të thotë Ngadhënjim ) me gjithë vuajtjet më pas kalon të japë mësim në Gjakovë. Me hapjen e Normales Shqipe, 1946/47, ajo bashkë me elbasanasen Lirie Tanefi, si mësimdhënëse të para dhe me përvojë pedagogjike, fillojnë punën në ushtrimoren e Normales. Myzaferja ligjëronte edhe në lëndën e biologjisë, ndonëse, siç thotë ajo, dashuri të madhe ndiente ndaj matematikës, ndërsa Liria ligjëronte metodikën e mësimdhënies, vizatimin dhe punëdoren. Të dyja ishin shembull për emancipimin dhe shkollimin e vajzave të mbyllura. / KultPlus.com

Më 17 prill 1790 u nda nga jeta Benjamin Franklin, krijuesi vizionar i Shteteve të Bashkuara të Amerikës

VOAL- I lindur në Boston më 17 janar 1706, bir i një tregtari anglez, Benjamin Franklin pati një fëmijëri të vështirë: ai ndoqi shkollën shumë pak dhe në rini ai bëri pak nga çdo gjë, nga printeri në stacion, nga shkrimtari në botues, gjithmonë dallues. vetë, megjithatë, për inteligjencën dhe këmbënguljen e tij. I martuar në vitin 1730, ai pati tre fëmijë dhe vetëm kur mbushi të dyzetat filloi t’i përkushtohej në mënyrë më konkrete studimeve shkencore, duke themeluar Shoqërinë Filozofike Amerikane.

Benjamin Franklin ishte një polimatist amerikan, një shkrimtar, shkencëtar, shpikës, burrë shteti, diplomat, botues dhe filozof politik. Ndër intelektualët më me ndikim të kohës së tij, Franklin ishte një nga Etërit Themelues të Shteteve të Bashkuara; hartues dhe nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë.

Më 1746 ai mori pjesë në një konferencë në Boston mbi mrekullitë dhe zbulimet e energjisë elektrike që e emocionoi atë deri në pikën e blerjes së të gjitha pajisjeve të ekspozuara; duke qenë mjaft i vetëdijshëm për veprat dhe përvojat e Gilbert, von Guericke e Nollet, ai iu përkushtua pothuajse tërësisht studimeve të energjisë elektrike.

Zbulimi i tij më i njohur është se rrufeja nuk është gjë tjetër veçse një manifestim i elektricitetit, një besim që lindi nga një sërë vëzhgimesh rreth ngjashmërisë midis rrufesë dhe shkëndijave elektrike, në formën, ngjyrën dhe shpejtësinë e tyre.

Më 1747 Franklin sqaroi efektin elektrik të pikave dhe filloi kërkimin për krijimin e një rrufeje praktike. Gjatë studimeve, në vitin 1752, ai kreu eksperimentin e famshëm si një demonstrim i besimeve të tij rreth rrufesë. Prandaj ai propozon instalimin, mbi kullat ose kullat e kambanave, një kafaz metalik me një platformë izoluese mbi të cilën operatori duhet të qëndrojë, i shoqëruar nga një shufër hekuri me majë afërsisht nëntë metra e lartë: në prani të një re stuhie, hekuri do të elektrizohej dhe, nga duke lëvizur një tel hekuri pranë shufrës, operatori do të kishte shkaktuar një rrymë të menjëhershme midis shufrës dhe masës.

Eksperimenti u krye, me sukses të plotë, në 1752 nga shkencëtari francez Dalibard.

Duke qenë i sigurt për intuitën e tij, Franklin shpiku më pas shufrën e rrufesë: Rastësisht, sistemi i parë kryesor i rrufepritësit u instalua në vitin 1760 në farin Eddystone në Plimouth.

Por Franklin bën dy zbulime të tjera themelore: “fuqia e pikave”, tema e së cilës trajtohet në një seri letrash mbi energjinë elektrike midis viteve 1747 dhe 1754, dhe se elektriciteti përbëhet nga “një lëng i vetëm”, ​​duke shkatërruar kështu teoria dualiste e C.Du Fay. Më 1751 ai ekspozoi zyrtarisht të gjitha idetë e tij mbi fenomenet elektrike në botimin “Opinionet dhe hamendjet në lidhje me vetitë dhe efektet e lëndës elektrike”.

Në vitet në vijim zhvilloi një veprimtari të dendur politike; më 1757 ishte në Londër si përfaqësues i kolonive të ndryshme amerikane, duke u kthyer në atdhe vetëm me shpërthimin e Luftës Civile, ndërsa më 1776 ishte në Francë si përfaqësues diplomatik në Kongresin Kontinental.

Pas kthimit në Amerikë më 1785, ai punoi deri në vdekjen e tij në Filadelfia më 17 prill 1790 për zbulime dhe shpikje të reja në fushat më të ndryshme. Për angazhimin e tij si patriot dhe që më 1754 kishte paraqitur një projekt për bashkimin e të gjitha kolonive amerikane, ai do të njihet si krijuesi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës./Elida Buçpapaj

Ndërron jetë stilisti i famshëm Roberto Cavalli

Bota e modës është sot në zi! Gjeniu kreativ i koleksioneve të jashtëzakonshme të veshjeve, çantave dhe aksesorëve, Roberto Cavalli ka ndërruar jetë në Firence, në moshën 83-vjeçare pas një sëmundjeje të gjatë nga e cila vuante prej kohësh. Ai ka lënë pas gjashtë fëmijë, më i vogli Giorgio vetëm një vjeç.

Mediat italiane thonë se në momentet e fundit të jetës, pranë stilistit ka qenë partnerja e tij, Sandra me të cilën ai bashkëjetonte prej 15 vitesh.

Kush ishte Roberto Cavalli

Roberto Cavalli ishte themeluesi i shtëpisë së modës fiorentine me të njëjtin emër. Gjyshi i tij, Giuseppe Rossi, ishte i njohur për koleksionet e veprave të artit që i ekspozonte në Galerinë Uffizi në Firence. Babai i tij Giorgio u vra nga nazistët gjatë një përplasjeje në komunën Cavriglia në vitin 1944. Cavalli ka gjashtë fëmijë: Tommaso, Cristiana dhe Robert nga martesa e tij e parë, Rachele dhe Daniele nga martesa e tij e dytë. Ndërsa, Giorgio lindi më 8 mars të vitit të kaluar dhe është fëmija i gjashtë që stilisti pati në moshën 82-vjeçare me partneren suedeze, Sandra Nilsson.

Humbja e Cavall-it sigurisht që ka lënë një boshllëk të madh në fushën e modës, ndonëse ai e shiti kompaninë me të njëjtin emër në vitin 2015. Elementi dallues i markës së tij ishte printi animal, peliçet me qëndisje, fustanet e gjata me të çara të theksuara dhe shumë transparencë.

Krahas koleksioneve të veshjeve, Cavalli krijoi dhe linjën e dedikuar për të brendshmet e meshkujve e quajtur Just Cavalli. Ndërsa, në vitin 2012, krijoi edhe sektorin e dedikuar për arredimin dhe shtëpitë me emrin Cavalli Home.

Industria e modës nga sot ka një mjeshtër më pak!sn

Në përvjetorin e lindjes së Gjergj Antoniut (12.04.1949 – 29. 09. 2012) Nga Ilirjana Dema

 

Sot violonçelisti Gjergj Antoniu, muzikanti par excellence do të festonte 75 vjetorin.

Koncertist karriere me një intensitet befasues koncertesh për kohën, ngriti peshë zemrat e spektatorit dhe u bë legjenda e jetës muzikore shqiptare. Për 35 vite rresht interpretoi në 91 koncerte, krye-vepra të literaturës muzikore botërore dhe pothuajse gjithë veprat e kompozitorëve shqiptarë.

Por…

Në një ditë shtatori të vitit 2012, trupi i tij s’mundi dot t’i rezistonte më sëmundjes fatale, që e mori në një moshë relativisht të re, 63 vjeç.

Sa shumë projekte koncertesh mbetën pezull, sa ëndrra i mbetën pa u realizuar, sa vepra bashkëkohore të blera kohët e fundit edhe pse kurohej për disa vite në Greqi, Ai nuk mundi dot t’i jepte zë me talentin e tij të përveçëm e të pazakontë në mjedisin shqiptar por dhe jo vetëm.

I admiruar nga muzikantët dhe publiku, i vlerësuar me superlativa prej kritikës profesionale në shumicën e rasteve, me të njëjtin respekt edhe u përcoll në banesën e fundtit në atë 29 shtator…

Kur arkëmorti la prapa derën e Universitetit të Arteve, kortezhi instiktivisht e vuri në mes të dy rreshtave dhe po aq instiktivisht heshtja e rëndë u thye nga një duartrokitje e ndrojtur, që vetëm pas disa sekondave u shumëfishua nga të gjithë, me të njëjtin zell të përherëshëm. Për dijen time ishte rasti i parë i një reagimi të tillë dhe s’kish si të ndodhte ndryshe.

Ishin këto duartrokitjet e fundit që i dhanë kolegët instrumentist, të cilët s’linin rast pa u shprehur në media për vlerat e tij, ishin kompozitorët që shumicën e krijimeve për violonçel ia dedikuan Atij e njëkohshëm e konsideruan frymëzues e konsulent profesional, ishin duartrokitjet e fundit të studentëve që do ju mungonte dashamirësia e urtësia e sugjerimeve profesionale, por dhe rreptësia në plotësimin e kërkesave dhe jo vetëm violonçelistët, por të gjithë studentët e tjerë, që përfituan nga kultura e tij dhe që me përkushtim dhe pasion kurrë nuk ia kurseu bashkëbisedimet për faktorët që siguronin cilësinë e interpretimeve. Ishin duartrokitjet e familjarëve të pakët, që koha i kishte rralluar, të cilët për dekada, madje që fëmijë i kishte bërë krenar.

Nga talenti i tij kanë marrë jetë 75 vepra të letërsisë botërore muzikore, 52 vepra të kompozitorëve shqiptarë, 14 vepra të transkriptuara, 9 vepra të muzikës së dhomës. Gjithësej150, prej të cilave një numër i konsiderueshëm i përcolli në skenat tona për herë të parë duke dhënë modelin e perceptimit dhe interpretimit artistik si Ai.

Muzikant i sojmë me fantazi krijuese dhe imagjinate të pasur që pas procesit rigoroz të njohjes, duke realizuar ekzekutime perfekte tekniko-profesionale ndjente misionin t’i përcillte vlerat estetike të veprës përmes prizmit të tij shpirtëror e intelektual.

“Çdo harresë është e dëmshme, por ajo mbi artin, tempujt e tij dhe dishepujt, është e pafalshme” (P. Kabo)

I paharruar kontributi.

(Të dhënat faktike janë nxjerrë nga studimi monografik “ Gjergj Antoniu Një jetë me violonçel”).nga ku po shkëpusim një fragment të karakteristikave të individualitetit.

Qendrimi krijues

Vepra artistike në të në cilën merr trajtë objektive vullneti krijues i kompozitorit, talenti dhe ndjeshmëria subjektive e tij ndaj ideve muzikore , imponohet si një skemë e përgjithshme për muzikantin interpret. Mbajtja e qendrimit realist dhe shprehja me vërtetësi realizon korrektësinë e ekzekutimit , domosdoshmëri edhe kjo e përgjithshme. Vetëm mënyra e përjetimit intelektual dhe shpirtëror të instrumentistit e bën atë variant të përveçëm. Në këtë kuptim, termi interpretim e presupozon , ekzekutimin ndërkohë ai sa është i dallueshëm aq mban edhe varësi lidhjesh me ekzekutimin, si simbiozë e vërtetësisë me individualitetin. Zbatimi me korrektësi i partiturës shfaqet si tipar i ekzekutimit të pastër, interpretimi është mëvetësi e qenësishme, është bazim i shpirtit drejtuar nga intelekti, është përveç sakësisë një vetdhurim plot pasion. Në të gjendet hapësira për të shprehur interpreti qendrimin subjektiv krijues. Në bashkëveprim me lirinë e shprehjes, ky qendrim ndihet në trajtat e ndjeshmërisë e nuancimet shpirtërore individuale, në perceptimin intelektual e artistik, e bëhet i dukshëm në karakterin improvizativ të lojës.

Improvizimi, kur plekset me rreptësinë e formës të çdo detaji e të parashtruar në veprën konkrete krijon në intepretim variantin e përveçm indivdual.

Në librin “Poetika Muzikore” në kapitullin mbi ekzekutimin Stravisnky pohon: “Eshtë e drejtë dhe e natyrshme t’i kërkojmë edhe interpretit nënshkrimin dhe kulturën që i kërkojmë krijuesit. Sepse që të dy do të gjejnë në to lirinë në plotësinë e saj të skajshme dhe në fund të fundit edhe nëse jo përnjëherej , suksesin e vërtetë, shpërblimin e ligjshëm të interpretëve, të cilët në shpalosjen e virtuzitetit të tyre më të shkëlqyer ruajnë atë modesti dhe atë vet përmbajtje të shprehjes që është vula e artistëve të sojmë” (fq. 87)

Natyrisht së bashku me lexuesin e vëmendshëm, biem në sintoni tek pranojmë që në këtë përkufizim të Stravinskit përfaqësohet më së miri edhe Gjergj Antoniu….

Tërë hapësira tingëlluese e veprës në interpretimin e tij vjen te dëgjuesi si refleks i vetëndjerë artistik, në lirinë e shprehjes e qendrimin krijues, dhe kjo padyshim ndihet jo vetëm në raport me literaturën shqiptare, por dhe me atë botërore ………

I.Dema ,12 Prill 2024

Më 11 prill 1957 lindi gazetari dhe intelektuali i shquar Agron Bala

Agron Bala ka lindur në qytetin e Shkodrës më 11 prill të vitit 1957. U diplomua në vitin 1982 në Universitetin e Tiranës, në degën gjuhë letërsi, më pas mbaron studimet për gazetari. Ka pasur një karrierë të pasur në televizion si skenarist, autor programi, pedagog dhe shkrimtar. U nda nga jeta në Tiranë më 15 janar 2016.

Kontributin e tij në gazetari Bala ka filluar t’a japi që në mesin e viteve ’80 si skenarist në RTSH. Mbi 100 filma dokumentarë dhe programe, ku bien në sy dokumentarët për Luigj Gurakuqin, Vaso Pashën, Hoxha Tahsinin, Mihal Gramenon, Shote Galicën kanë edhe kontributin e Agron Balës. Pas viteve ’90, Bala u bë një zë i njohur në pasqyrimin e zhvillimeve demokratike në vend. Ai ishte organizor dhe pjesmarrës në disa emisione radiofonike dhe televizive, për të kulmuar në vitin 2006 me programin e njohur “7X7” në RTSH. Një kontribut të vlerësuar Agron Bala ka dhënë edhe për krijimin e brezit të rinj të gazetarëve si pedagog në Faklutetin e Gazetarisë. Ndarja e tij nga jeta është pritur me hidhërim. Në rrjetin social Fejsbuk, ku Agron Bala ishte mjaft i lexuar me statuset e tij mbresëlënës, miqtë e tij po shprehin keqardhjen për humbjen e thellë, por edhe vlerësimin maksimal dhe respektin për mikun e tyre. “Thuhet jeta fillon 20,30 apo 40 vjec! Në fakt jeta fillon atëhere kur ti vendos të jetosh…jo mbi bazën e viteve që ke në kurriz!” është një nga statuset e fundit të tij.

Përsa i përket krijimtarisë letrare, ai publikoi dhe dy romane.

 


Send this to a friend