Komisioneri Shtetëror i Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashi regjistroi koalicionin “Bashkë Fitojmë”.

Ai hoqi nga ky koalicion siglën e Partisë Demokratike.

Celibashi u shpreh se PDa nuk ka shprehur vullnet për t’u bërë pjesë e këtij koalicioni dhe si e tillë, sigla nuk mund të jetë pjesë e koalicionit “Bashkë Fitojmë”.

“Jemi përballë të njëjtës situatë si përpara zgjedhjeve të pjesshme të 6 marsit 2022. Regjistrojme koalicionin “Bashkë Fitojmë”, por vetëm me pjesëmarrëse PL, PBDNJ dhe PDK”, theksoi Celibashi gjatë fjalës së tij.

Në këtë mënyrë ky koalicion do të jetë i përbërë nga tre parti, PL, PBDNJ dhe PDK. syri.net

“Sot, pata nderin të vlerësoj me titullin “Mjeshtër i Madh”, etnografen e shquar, Afërdita Onuzi.

Zonja Onuzi, përfaqëson një nga emrat më frymëzues të etnografisë shqiptare. Përmes jetës së saj të dedikuar studimit, kërkimit, dokumentimit të pasurisë sonë etnografike, ajo ka kontribuar në njohjen, ruajtjen dhe promovimin e vlerave të identitetit kombëtar shqiptar.

Nëse sot e njohim më mirë identitetin tonë, nëse sot jemi edhe më të vetëdijshëm për pasurinë etnografike të Shqipërisë, është edhe falë kontributit të paçmuar të zonjës Onuzi.

Përgjithmonë mirënjohës ndaj punës së të gjithë studiuesve dhe kërkuesve të etnografisë shqiptare!”, shkruan Presidenti Begaj.

Prof. Dr. Afërdita Onuzi ia ka kushtuar gjithë karierën e saj trashëgimisë kulturore shqiptare, kryesisht Xhubletës, e cila tash së fundi është marrë në mbrojtje nga UNESCO.

Me këtë rast lind pyetja, me këtë kontribut të shquar a nuk e meriton Prof. Dr.Afërdita Onuzi të jetë Nderi i Kombit, sepse ka bërë që Xhubleta 4000 vjeçare të fitojë vendin që meriton?!

Më poshtë po i sjellim lexuesit një shkrim të Anila Dedajt kushtuar Etnografes dhe xhubletës.

Etnografja Afërdita Onuzi rrëfen historinë e rrallë 4000-vjeçare të Xhubletës: Shqiptarët e ruajtën, se Alpet i dhanë besën.

Etnografja Afërdita Onuzi, sjell botimin e rrallë “Xhubleta”. Në kuadër të përurimit të librit dhe ekspozitës me këtë veshje dhe objekte të tjera shoqëruese në Institutin e Antropologjisë (ASA), gjatë “Ditëve të Albanologjisë” ajo rrëfen historinë e kësaj dukurie prej gjurmëve të para 4 mijë vjeçare deri më sot.

“Kërkush tjetër nuk mun e majë”; “Asht e dhënave tona, prandaj e kemi rujtë e do ta ruejmë”; “Kërkund tjetër nuk e gjen”. Janë vetëm disa nga fjalët që Afërdita Onuzi, pat dëgjuar plot gjysmë shekulli më parë, teksa ecnin rrafsh nga Nikaj-Mërtur, në Dukagjin e der në Shkodër. Gjatë asaj ekspedite në Alpet e Shqipërisë, etnografja do të mahnitej krahas natyrës e mikpritjes me  veshjen e “ujdisur” të xhubletës; teknikën artizanale të krijimit, zellin e ruajtjes apo edhe legjendat që e rrethonin e krijonin dyzimet mes mitit e reales.

Studiuesja i përcjell këto dëshmi edhe përmes ilustrimeve, në botimin shkencor “Xhubleta” si dhe një ekspozite unikale, të çelur këtë të martë në Institutin e Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit, duke tentuar të krijohet mjedisi tipik etnokulturor i kësaj veshje. Shoqërohet nga të tjera objekte karakteristike, si një karrige agallarësh, vendi i lahutarit, ku Afërdita Onuzi thotë se në një të ngjashme është ulur Papa i Romës në Mesjetë, stoli grash, breza pështjellaku, e të tjera pjesë të mbledhura nga “i dashuruari” pas xhubletës, studiuesi Rrok Zojzi. Onuzi gjatë kësaj ngjarje, tërheq vëmendjen mbi vlerat e rralla të kësaj pjese të trashëgimisë sonë, gjurmët e së cilës, siç rrëfen datojnë mbi 4 mijë vjet më parë.

“Në fakt edhe këtu konsiston specifika e kësaj veshje, siç e thatë dhe ju, mbi 4 mijë vjeçare, fakt i dokumentuar nga arkeologë shqiptarë dhe të huaj”, thotë studiuesja etnografe Afërdita Onuzi, autore e librit “Xhubleta”.

Ndonëse në zanafillë, hapësira e përdorimit të kësaj veshje ka qenë më e zgjedhuar, përgjatë këtyre mijëvjeçarëve sipas studiueses, e sjell deri në ditët e sotme në vendin tonë  jo vetëm mjedisi natyror, por edhe ai njerëzor…

“Ka qenë një veshje, jo vetëm në territorin e banuar nga parailirët, ilirët e më pas pasardhësit e tyre por që gjendej në gjithë Pellgun e Mesdheut, çka e dëshmojnë të gjitha këto gjetje arkeologjike. Bashkë me këto veshje i shtohet edhe pjesa e Ilirisë. Por ndryshe nga këto vendet e tjera të Pellgut të Mesdheut si Kreto-Mikena, Serbi, Bosnje etj., dhe zona të tjera, kjo veshje erdhi tek shqiptarët duke kaluar te ilirët, e më pas shqiptarët e Mesjetës së Hershme dhe Mesjetës së Vonë, deri në fillim të shekullit të XX-të, e patundur nga istikami, të themi përsa i përket formës së saj”, shprehet më tej studiuesja.

Studiues të ndryshëm, siç rrëfen Onuzi, e konsiderojnë si veshje në formë kambane të valëzuar.

“Është forma, është sistemi dekorativ i përdorur në xhublet i cili na sjell jehonën e periudhave më të hershme historike. Dhe specifikë tjetër është që ndryshe nga veshje të tjera që pësojnë evolucionin e tyre jo vetëm në formë, por edhe në dekorative, xhubleta nuk ka ceduar fare. Është ruajtur krejtësisht brenda tipit llojit të vet pa pësuar ndryshime që të na e tjetërsojnë sadopak këtë veshje”, thotë më tej Onuzi.

Xhubleta nuk është prodhuar me porosi nga artizanë të zonës, por në gjirin e çdo familje shqiptare. Është përçuar brez pas brezi nga gratë tek gratë. Nga nënat te bijat. Nga punimi i saj, me sqimë, tek mënyra e veshjes, çdo detaj është respektuar si ritual i vetëm.

“Ka pasur gra të zonës që e prodhonin, e për këtë arsye kishte shije kolektive, kishte rregulla kolektive që ato nuk kalonin… Duhej diçka që pranohej nga kolektivi, ishte brenda shijeve, brenda etnopsikologjisë. Një grua e një zone tjetër nuk mund ta punonte xhubletën, për shumë arsye. E para, dhe kjo është arsyeja, që kur ne dëgjojmë fjalën “ne jemi bijë të xhubletës”, pra duhet ruajtur xhubleta me identitetin e saj dhe jo të veshjeve të tjera. Pra, jemi banorë të këtij mjedisi gjeografik, ku ka qarkulluar xhubleta, Dhe kjo çon “ujërat e mullirit”, që pse u ruajt në këtë zonë. Se Alpet, ku u ruajt, i dhanë besën xhubletës”, shton Onuzi.

Siç rrëfen Onuzi, në esencë të konceptit të saj, në veshjen e xhubletës studiuesit kanë pikasur elementë të vendeve të ndryshme, si forma e fundit në Serbi, apo objekte të ngjashme të Mikenës e Kretës,  mirëpo konservimi i saj në Shqipëri deri në ditët e sotme, u shoqërua më përshtatje në material me zonën klimatike të ftohtë në Alpe.

“E tjetërsoi në fakt në material sepse kur ishte në Pellgun e Mesdheut, nuk kishte material kaq të trashë, por ishte prej liri. Dimë që pëlhurat më të hershme janë prej liri, por fije të trasha që e ruanin atë pamjen statike. Më pas duke qenë se mbeti në një zonë me dëborë me të ftohtë, u bë me material leshi, me material të trashë, gjë që e përforcoi pamjen statike”

Ndonëse tanimë ngjyra mbizotëruese e xhubletës është e zeza, etnografja, thotë se deri në tri shekuj më parë, kjo veshje ka qenë e plotësuar me një larmishmëri ngjyrash që i jepnin një pamje më të gëzueshme.

“Xhubleta deri në shekullin e XVIII-të ka qenë me më shumë ngyra. E thonë dhe shumë udhëtar të huaj, mes tyre një udhëtar hungarez që thoshte ‘as palloi nuk ka pasur kaq shumë ngjyra”, rrëfen etnografja.

Tjetërsimi i ngjyrës në të zezës, është rrëfyer nga populli gojarisht si shenjë zie, për vdekjen e heroit, Gjergj Kastriot Skënderbeun, por parë shekujt e vonë kur ndryshimi ka ndodhur, siç tregon Onuzi, ky variant bie…

“E thotë populli kështu, por në fakt është bërë për prakticitet. se nuk mund të lahej kollaj. U bë e zezë me qëllim për të pasur sa më pak ndotje.. Ndonëse edhe për ta pastruar xhubletën ka një teknologji të veçantë hidhej mbi borë, dhe pastaj pastrohej duke e goditur që t’i binin papastërtitë”, tregon ajo.

Onuzi tregon se tradita e ka dashë, që një nuse të kishte në pajë 5 xhubleta, nga dita që martohej deri në moshë të tretë… Xhubleta e nusërisë quhej e mira. Ajo mund të vishej në festa fetare, ose në vitet e para të martesës kur martoheshin vëllezërit. E pasmira përdorej deri në moshën 40 vjeç. E treta i takonte një dekade më pas në ciklin jetësor të gruas, ndërsa më tej pasonin e parakeqja dhe e keqja. Ndërsa me kalimin e viteve, stolitë përdoreshin gjithnjë e më pak.

“Një vajzë në pajë duhet të kishte 5 xhubleta, edhe mund të mos i kishte, por t’i  merrte nga nëna, nga gjyshja, të kalonte brez pas brezi e të  trashëgohej. Sepse të bëje 5 xhubleta do të thoshte të angazhohej “një ushtri” e tërë për ta punuar brenda një kohe të shkurtër. Në këto raste ndihmonin farefisi, vajzat, gratë, kishte një angazhim sepse kërkonte shumë kohë, shumë punë për ta bërë xhubletën.”, shton studiuesja.

Lidhja e grave shqiptare me xhubletën, është kthyer për gratë e Alpeve në një simbolikë të fortë. Në librin “Xhubleta”, Onuzi sjell në vëmendje rastin e një zonje të moshuar nga Berisha e Pukës, që kishte të trashëguar një xhubletë të mirë, të cilën studiuesi Rrok Zojzi i kishte propozuar t’ia blinte e që ajo refuzonte përballë çdo kërkese ta jepte, pasi donte që ribashkimi me të shoqin të ndarë nga jeta ta kishin si në martesë, po me atë veshje.

“Ka qenë në atë goditjet e mia, ndjesitë e mia pasi u ktheva nga ekspedita, kur morëm vesh që një grua në Berishë të Pukës, kishte xhubletën e mirë të parën, të cilën Rrok Zojzi e kishte parë dhe ëndërronte ta kishte pjesë të Arkivit. Kur hyn në bisedime me të ajo ishte në prag të vdekjes, dhe tentuan t’ia merrnin duke i ofruar një shumë me të vërtetë të konsiderueshme për kohën. Por ajo refuzoi sepse donte që ta kishte… Me atë xhubletë kishte ardhur nuse, dhe donte, që kur i shoqi t’i dilte përsëri përpara, ta njihte duke e parë sërish me atë veshje”, tregon Onuzi.

Kjo ishte vetëm një dëshirë e zonjës së moshuar që u respektua ngë fëmijët e saj, por siç thotë Onuzi, nuk është pjesë e traditës.

“Jo, nuk ishte pjesë e traditës. Përgjithësisht në traditë ka qenë që zonat me popullsi katolike, me banorë katolikë, kanë shkuar të veshur, dhe jo me qefinin e bardhë. Zakonisht katoliket kudo shkonin të veshura. Madje në Shkodër ka pasur, për t’i përcjellë,  çarçafët e kuq dhe çarçafët e bardhë. Kush vdiste i pari, i vendosnin çarçafët e kuq me vete dhe i veshur me rrobat më të mira. Edhe burrat kur vdisnin në disa kujtime të autorëve të ndryshëm dhe priftërinjve që kanë udhëtuar në zonën e Dukagjinit, flasin për diçka të tillë. Ka pasur një rast kur një zotëri vdiq, për shkak të gjakëmarrjes, dhe nuk e futën në dhem derisa u gjet edhe brezi i mirë, tirqi i mirë për ta çuar në atë botë si zotni”, tregon Onuzi.

Xhubletat janë punuar me gajtanë e penjë të fortë, e për të duhen një numër i madh copash edhe rripash për t’i dhënë formë kompakte. Ajo shkon deri në 14 kg e  gratë malësore siç rrëfen etnografja, e përkufizojnë si veshje që “rri në këmbë”. Tri pjesët kryesore të saj janë shtati, prehri e shpina, ndërsa ka një sërë elementësh të tjerë si paraniku, pështjellaku, kërdhokla, kraholi, grykësja, kallmat, ruba e kresë si dhe opaktë. Onuzi rrëfen se kjo veshje, nuk ka asnjë të ngjashme në Evropën Juglindore.

“Absolutisht me asnjë lloj veshje, ndoshta më gjerë, jo vetëm në Evropën Juglindore. Kam pasur raste të shoh muze jo vetëm të vendeve evropiane, të shoh edhe Muzeun e Artit Metropolitan, ku janë veshje të kulturave të ndryshme botërore po edhe muzetë e popujve ballkanikë. Xhubleta është vetëm në zonën e Alpeve të Shqipërisë.”, shprehet ajo.

Janë të rrallë stilistët, siç thotë Onuzi, që i qëndrojnë besnik, traditës së xhubletës, duke synuar të mos devijojnë nga origjinali.

“Për fat të keq shumë rrallë arrihet të ruhet pamja… Ka pak emra, si, Edlira Sula, që merret me veshje popullore. Dhe kur ajo ka marrë guximin për të riprodhuar xhubletën, sepse në fakt është një punë që kërkon guxim, ka ardhur këtu (Instituti i Antropologjisë Kulturore dhe Studimit të Artit-ASA) dhe  ka konsultuar disa lloj xhubletash, duke gjetur edhe materialin më të trashë për të qenë sa më afër materialit të xhubletës. Nga ana tjetër, xhubleta do dhe ruajtjen e motiveve.Sot vëmë re që rëndom i shtohen lule të ndryshme, që janë krejtësisht kundër natyrës së xhubletës.”, thotë ajo.

Edhe në mënyrën se si vishet sot xhubleta në Festivale, apo ngjarje të tjera, Onuzi thotë se shumica, veçmas brezi i ri nuk i përmbahen mënyrës tradicionale që ajo është përdorur nder shekuj

“Do përjashtoja brezin e ri, që ka qejf ta vesh xhubletën për të dalë, por nuk ka qejf t’i rrijë strikt disiplinës së xhubletës, edhe pjesë të veçanta të saj nuk vendosen në vendin e tyre, ndoshta sepse nuk e njohin. Dhe në këto raste edhe në festivale apo aktivitete të ndryshme, ne merrnim si konsulentë të para, gratë e moshuara, sepse ato nuk çedonin as në radhë, as në mënyrën e vendosjes së pjesëve të veçanta”, shprehet Onuzi.

Por, në këto rrethana, a rrezikon tradita e xhubletës të humbasë?

“Dije bërja po! Rrezikon sepse kërkon dije të bëhet. Xhubleta kërkon njohje të mirë, nuk pritet në një pjesë, por përdoren për disa rripa për ta realizuar…Rripi i poshtëm që krijon valëzimin, duhet të jetë më i gjatë dhe më i gjerë, pastaj vjen gradualisht duke u ngushtuar dhe problemi kryesor është ngjitja e këtyre rripave që bëhet me spik, me disa lloje gajtanësh. Dhe kjo është punë e vështirë shumë e vështirë, që njëkohësisht kërkon të mos krijohet asnjë rrudhosje, që sipërfaqja të jetë krejtësisht e rrafshuar”, thotë studiuesja.

Edhe vetë Ministria e Kulturës e konsideron mbajtjen gjallë të dukurisë së xhubletës si sfidë. Xhubleta është dosja e parë që është futur në proces për t’u pranuar në UNESCO prej marsit të kaluar. E pasi ka kaluar fazën e parë të kontrollit administrativ, siç tregon Kumbe, pritet që në dhjetor komiteti të marrë një vendim.

“Për UNESCO-n do më vinte keq nëse nuk e ka në avantazh madje do të thosha në maj të majave. Duhet të jetë xhubleta e para në çdo drejtim , sepse është një veshje unikale, është çelës edhe për kulturën evropiane”, shprehet Onuzi.

Në pritje të vendimit të UNESCO-s, reflektimi kërkohet prej institucioneve tona të kulturës për të marrë masa për ndërgjegjësim e investim në komunitete, ku kjo dukuri, mund të vijojë të trashëgohet.

“Sigurisht duke mbështetur së pari dije bërjen dhe së dyti ne kemi Arkivin tonë (pjesë e IAKSA-së) shumë të pasur me këtë rast, sa mund të dëgjojnë ato që i kanë në dorë këto punë, të na krijojnë mundësi për ruajtjen në dollap të posaçëm. Ne këtu bëjmë punë me mjete rrethanore mund të themi me kujdesin, me vëmendjen, ne dashurinë tonë… Por sa do vazhdojë ruajtja me dashuri? Pra mjedis më të mirë, kimikatet e duhura, publikime dhe ruajtja e panteonit të xhubletës.”, shprehet ajo./shqiptarja.com

Gazetarja Klodiana Lala raportoi për “BalkanWeb” se Bushi ka mbërritur në Prokurorinë e Posaçme, por nuk dihet arsyeja e thirrjes së tij nga SPAK.

Artur Bushi është një emër i përfolur dhe i akuzuar shpesh nga opozita për të kaluarën e tij.

Po dje ish-kryebashkiaku i Durrësit Vangjush Dako ka dëshmuar për 3 orë në SPAK, por nuk dihet motivi. Ndërkohë që të tre zyrtarët dhe ish-zyrtarët kanë çështje të hapura në SPAK.

Pas verifikimeve të kryera në lidhje me materialet kallëzuese ndaj shtetasit Artur Bushi, rezulton se kanë ardhur gjithsej 7 materiale kallëzuese, nga të cilët:

Për 3 materiale kallëzuese është regjistruar procedim penal.
Për 2 materiale kallëzuese është vlerësuar të dërgohen për kompetencë në Prokuroritë e Rretheve Gjyqësore.
Për 2 materiale kallëzuese është vendosur mosfillim procedimi.

Në lidhje me procedimet penale rezulton:
Për një procedim penal është vendosur të dërgohet në Gjykatë me kërkesë për pushim (pa persona të regjistruar në regjistrin e procedimeve penale);
2 procedime penale janë në fazën e hetimit dhe emri i shtetasit Artur Bushi, deri në këtë faze të hetimit, nuk është i regjistruar në regjistrin e procedimeve penale.bw

Ish-gjenerali i Flotës Detare në Forcat e Armatosura Artur Meçollari, është rikthyer në Prokurorinë e Posaçme për të dhënë deklarime mbi kallëzimin e bërë prej tij, në lidhje me pronat e ushtrisë në portin e Shëngjinit.

Ai ka kallëzuar ish-shefin e shtabit Bajram Begaj, sot president Republike, shefin e zyrës së informacionit dhe ish-komandantin e Flotës Detare të Shëngjinit.

Bëhet fjalë ndërtimin e një objekti 4-katësh në bazën e forcave të armatosura në këtë port.bw

Tirana u trondit të dielën në mbrëmje nga një atentat me armë zjarri që mori jetë të pafajshme në zonën e Don Boskos.

Shënjestra e atentatorëve i shpëtoi breshërisë së plumbave, por e pësoi banakierja e lokalit, Mimoza Paja e cila humbi jetën, ndërsa mbesa e saj 10-vjeçare mbeti e plagosur.

Në Çim Peka Live, Sekretari i Përgjithshëm i PD, Flamur Noka u shpreh se Fatjon Murati, që mendohet se ishte objektivi, duhet të ishte në burg, por që gjykata e ka nxjerrë.

Ai tha se ka qenë një vendim i gjyqtares bashkëjetuese të gazetarit Mustafa Nano.

“E di pse e përmenda Muç Nanon? Se vendimin për lirimin në shtëpi të këtij Muratit, po bashkëjetuesja e Muç Nanos e ka dhënë. Te ky rreth mbetemi”, u shpreh Noka.

Kryetari i opozitës shqiptare, Sali Berisha, reagoi në konferencën për shtyp të ditës së hënë, ndaj qëndrimit që mbajti presidenti serb, Aleksandër Vuçiç ndaj kërkesës së shqiptarëve në Serbi për një asociacion.

“Vuçiç është një ultranacionalist i verbër serb, që nuk respekton asnjë parim të Kushtetutës së vendit të tij, të Konventës Europiane të të Drejtave të Njeriut.

Në një deklaratë të papërgjegjshme, kërkesës së shqiptarëve në Serbi, për një asociacion të komunave shqiptare, iu është përgjigjur me një deklaratë që do ta kishte lakmi edhe Gebëlsi po të ishte gjallë.

Ai, të drejtën e qytetarëve të lirë kudo në Europë, për të pasur asociacionin në përputhje me Kushtetutën e vendit të tyre, e quajti marrëzi.

Marrëzi nuk mund të jetë kurrë e drejta e qytetarëve për asociacion. Nuk mund të pretendosh kurrë për një standard për bashkëkombasit e tu, të cilin nuk ua njeh qytetarëve të etnive të tjera.

Të gjithë pakicat mund të kenë shoqatat e tyre në përputhje me Kushtetutën, por Vuçiç e quan marrëzi këtë sepse përdor metodat më të dënueshme spastrimit në Medvegjë, Bujanoc dhe Preshevë.

Përdor metodat e çregjistrimit të detyruar, sa herë që postieri u troket në derë dhe nuk gjen njeri për të marrë lekët, paçka se i zoti i shtëpisë u vjen në dyqan duke bërë pazare. I çregjistron nga Gjendja Civile në mënyrën më absurde.

Por regjistri më i fundit dëshmoi se në këto komuna u regjistruan 130 mijë. Po të mos kishte manipuluar në mënyrë të paskrupullt dhe po të mos kishte ndjekur politika të qarta të spastrimit etnik të shqiptarëve, ky numër sot do të shkonte 170 deri në 200 mijë.

Dënoj qëndrimin e tij. Dënoj gjithashtu deklaratat se në kuadrin e turit të tij në rajonet e Serbisë, do vizitojë Kosovën. Këto janë deklarata që rrisin tensionet në rajon.

Të gjitha këto deklarata bëhen në prag të një ngjarje shumë të rëndësishme, datës 18 mars, takimit që zhvillohet në Ohër për firmosjen e planit franko-gjerman, i cili ka marrë mbështetjen më të gjerë ndërkombëtare, por edhe rajonale.

Të cilin kryeministri i Kosovës e ka miratuar plotësisht, por nuk e ka firmosur presidenti i serbomadhisë dhe tani nxjerr teori pas teorie. 

I bëj thirrje komunitetit ndërkombëtar të qëndrojë fort ndaj këtij autokrati serbomadh. Mbështes krijimin e asociacionit në përputhje me Kushtetutën e Kosovës.

Me politikat e tij, Vuçiç është gjeneratori kryesor i tensioneve në rajon,” tha Berisha. syri.net

Izraeli i konfirmoi zyrtarisht Shqipërisë, njohjen për shpëtimin e hebrenjve vendas dhe strehimin e hebrenjve nga vendet e tjera.

Aliza Ben Nun, drejtore politike në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Izraelit, i dorëzoi Sokol Dedjes, Drejtor i Përgjithshëm i Ministrisë së Jashtme të Shqipërisë, pllakatin e njohjes.

Të pranishëm ishin edhe ambasadori i Shqipërisë në Izrael, Bardhyl Canaj; Shefi i Zyrës për Ballkanin, Dan Oryan, dhe diplomatë nga të vendet.

POSTIMI NË TWITTER

Faleminderit Simona Halperin të Ministrisë së Jashtme të Izraelit, për pritjen e zyrtarëve të lartë të Ministrisë së Jashtme të Izraelit në Jerusalem. Lidhjet e forta ndërmjet Shqipërisë dhe Izraelit konfirmohen në konsultimet politike. Aliza Bin Noun, duke i dorëzuar Sokol Dedjes,
njohjen nga Izraeli të Shqipërisë, për shpëtimin e hebrenjve vendas dhe strehimin e hebrenjve nga vendet e tjera.

Edhe Ministria e Jashtme e Shqipërisë reagoi.

🤝 Lidhjet e forta ndërmjet #Shqipërisë dhe #Izraelit konfirmohen në konsultimet politike. 📌 Identifikuam mënyra për të thelluar më tej bashkëpunimin. 👉 Krenar për njohjen e #Shqipërisë për shpëtimin e hebrenjve në mes të Shoah. 🇦🇱🤝🇮🇱

Izraeli i konfirmon zyrtarisht Shqipërisë, njohjen për shpëtimin e hebrenjve

Ish-prokurori i Krimeve të Rënda, Eugen Beci tha se fakti që DEA ka zgjedhur të vijë në Shqipëri tregon se trafiku i kokainës është bërë i rrezikshëm.

I ftuar në Euronws, Beci tha ky investim i bërë prej DEA-s në Shqipëri tregon se trafiku i kokainës në vend është bërë më problematiku në të gjithë rajonin.

‘Dea ndërhyn zakonisht në vende ku tregu i kokainës bëhet problematik. Në këtë formë bashkëpunimi ka qenë i ngushtë me organet ligjzbatuese edhe para shumë viteve, por me anë të një filiali që DEA e kishte në Athinë.

Fakti që vitet e fundit kokaina është bërë trafiku më i rëndësishëm sa i takon paligjshmërisë në këtë luftë kundër narkotikëve duket se i ka dhënë DEA-s të drejtën të ketë një investim shumë të rëndësishëm në republikën e Shqipërisë.

E përkthyer më shqip, trafiku i lëndëve narkotike dhe i kokainës, është bërë më problematiku në tërë rajonin dhe për këtë arsye, DEA ka kthyer vëmendjen totale në Republikën e Shqipërisë.

Fakti që DEA vjen në Shqipëri është sirenë alarmi që trafiku i kokainës është bërë i rrezikshëm”,- tha Beci. syri.net

Pas presionit të Edi Ramës në një emision televiziv dhe deklaratëve të sotme për mediat, SPAK dhe BKH kanë nisur sulmin ndaj Arben Ahmetajt.

Burimet bëjnë me dije se, agjentët e Byrosë Kombëtare të Hetimit kanë ushtruar kontrolle në banesat e bashkëshortes dhe ish-bashkëshortes së Arben Ahmetajt.

Prej datës 6 mars të këtij viti, Prokuroria e Posaçme ka nisur hetimin pasuror ndaj Ahmetajt

Në një procesverbal të kësaj date që SYRI TV disponon, evidentohen pasuritë në emër të Albina Mançkas dhe Erjola Hoxhës

Një prej vilave në emër të Erjola Hoxhës i është vënë shiriti ndërsa është kontrolluar edhe shtëpia e ish-bashkëshortes së Ahmetajt.

Në kontrollin e kryer në shtëpinë e ish-bashkëshortes nuk është gjetur asgjë e paligjshme.

Ndërsa në shtëpinë e partneres deri tani është gjetur një shumë parash prej 30 mijë eurosh.

Dokumentet të cilat u administruan:

I- Kopje e Projektit teknik për Vilën e shtetases Albina Mancka, në zonën e Rolling Hills (Vila A00).

2- Kopje Projekt Konceptit në zonën Valamar, për objektin “Vila 22″ në ngarkim të shtetases Erjola Hoxha (Building Design Vila Vale Mar 0765) si dhe planvendosja e objektit.

3- Kopje e Projektit teknik për Apartamentin në Kompleksin *Valamar”, Interior Design, porositur nga shtetasja Erjola Hoxha.

4- Kopje e Projekt Idesë për vilën Nr. 73 Green Coast në lidhje me vilën e shtetases Albina Mancka,

5- Kopje e dokumentacionit të ndodhur në folderin me emër 1097 AP Albina, mbi projektimin koncept ide të banesës ekzistuese të shtetases Albina Mancka. Ky objekt ndodhet në pallatin “Tuborg”, në zonën e Bllokut, Tiranë.

6- Foto që tregojnë se kur janë punuar projektet: Vila Green Coast, Aparamenti Vala Mar dhe Vila Vala Mar.

7- Ofertë numër OS0323 19, datë 06.01.2023, lëshuar nga Brunes sh.p.k., me blerës klientin
Albina Mancka.

8- Plani i organizimit personal për apartamentin në pronësi të Albina Mancka (pallati Tuborg), referuar nenit 7 për aplikimin në emër të Albina Mancka.

Këqyrja filloi në orën 14:40 dhe përfundoi në orën 15:20.

Në shumë ura të rrjetit rrugor kombëtar të Shqipërisë është bërë e domosdoshme ndërhyrja prej vjetërsisë së tyre dhe problemeve të erozionit.

Një program i qeverisë shqiptare me mbështetjen e Bankës Botërore synon të përmirësojë infrastrukturën e 30 urave të para që shfaqin nevojat më urgjente.

Projekti pritet të nisë me një urë në Qarkun e Gjirokastrës, një prej zonave me probleme të mëdha në këtë sektor.

Në Shqipëri një numër i lartë urash në rrjetin kombëtar rrrugor të vendit kanë nevojë për ndërhyrje, jo vetëm prej vjetërsisë, por edhe prej problemeve të erozionit.

Qeveria shqiptare me mbështetjen e Bankës Botërore do të fillojë këtë vit një program të sigurisë së urave i cili parashikon financimin me rreth 55 milionë dollarë për 30 urat e para që kanë nevoja të menjëhershme për ndërhyrje.

Sipas Zyrës së Bankës Botërore në Shqipëri nga programi kanë një përfitim të drejtëpërdrejtë rreth 800 mijë banorë.

Inxhinieri i Autoritetit rrugor shqiptar në Gjirokastër, Aristotel Noni flet për këtë program dhe për fillimin e investimit me një nga urat në këtë qark.

Programi i Bankës Botërore paarshikon rehabilitimin e disa prej urave më problematike në gjtihë territorin e Shqipërisë. Nga urat e para që u përfshi në këtë projekt është Ura e Viroit që ndodhet në hyrje të qytetit të Gjirokastrës, ku punimet pritet të nisin këtë vit.

Zoti Noni thotë më tej se projekti i urës së Viroit sjell zgjidhje për problematikat e shfaqura gjatë këtyre viteve si me sigurinë e këtij segmenti, përmbytjet apo pamundësisë për këmbësorët për të përshkuar pjesën natyrore të liqenit.

“Me ndërhyrjen zgjidhen tre objektiva shumë të rëndësishëm në këtë segment rrugor. E para zgjidhet siguria rrugore pasi parametrat gjeometrikë do të jenë bashkëkohorë, së dyti zgjidhet problemi i përmbytjeve pasi rruga e re dhe ura do të ketë një mbingritje rreth një metër nga rruga aktuale dhe së treti zgjidhet edhe qasja e vizitorëvë nga njëra anë e liqenit tek tjetra pasi do të ketë një trotuar për këmbësorët.”

Çdo gjashtë muaj Autoriteti Rrugor monitoron urat kryesore dhe problemet janë të shumta thotë inxhinieri Noni.

“Urat monitorohen nga ana jonë një herë në 6 muaj përmes një inspektimi të specializuar. Problem është amortizimi, sidomos i urave të vjetra metalike. Këto ura janë 100 vjeçare dhe ne kemi në inventarin tonë urën e Dragotit dhe urën e Leklit. Janë bërë disa ndërhyrje gjatë viteve të fundit por përsëri amortizimi i tyre ngelet problem dhe duhet menduar në të ardhmen ndërtimi i urave të tjera apo ndërtimi i aksit të ri rrugor Tepelenë – Dragot.”

Specialistët shohin problematikë si për urën e Dragotit edhe urën e Leklit kalimin e mjeteve me tonazhe të rënda mbi kapacitetin që lejojnë të dy urat.

Rrjeti rrugor kombëtar me rreth 4mijë km në Shqipëri përfshin 803 ura dhe struktura të tjera të lidhura, disa prej te cilave ende të painventarizuara plotësisht. Ndërtimi i shumë prej urave dhe strukturave të tjera të rrjetit rrugor të Shqipërisë daton në vitin 1930 me standarde të ndryshme projektimi.

Sipas raportit të Autoritetit Rrugor Shqiptar dhe Bankës Botërore “gjatë nëntë dekadave të fundit këto struktura u ndërtuan në faza të ndryshme të zhvillimit bazuar në standarde të ndryshme të projektimit dhe vitet e fundit gradualisht standardet e projektimit dhe ndërtimit të rrugëve përfshirë urat po përafrojnë me standardet evropiane të Eurokodeve”.

Krahas autoritetit rrugor edhe qeveritë vendore kanë përgjegjësitë e tyre në mirëmbajtjen e urave, sidomos atyre rurale. Por shumë prej bashkive thonë se kanë pamundësi fianciare për të mbuluar ndërhyrjet .

Në hyrje të qytetit të Këlcyrës dimri i këtii viti ka shkëputur njërën pjesë të rrugës ndërsa probleme janë paraqitur edhe në disa prej urave. “Përjekjet e bashkisë janë për të frenuar dëmtimet që më pas do të sillnin pasoja më të mëdha”, thotë nënkryetari i bashkisë së Këlcyrës, Riza Allamani.

“Ne në territorin e bashkisë kemi 12 ura në rrugët rurale dhe 5 ura që përshkojnë aksin kombëtar. Urat fillojnë që në hyrje të grykës së Këlcyrës, në dalje të saj dhe në drejtim të zonës së Dishnicës. Urat e rrugëve rurale janë të mirëmbajtura, konsoliduara, me përjashtim të shirave të fundit që u dëmtua pjesa anësore e urës në hyrje të qytetit të Këlcyrës e cila u riparua nga autoriteti rrugor shqiptar”.

Zoti Allamani thotë se qeveritë vendore duhet të kenë më shumë foncde për inevstimet në infrastrukturën rrugore dhe sidomos urat.

Institucionet e larta të shtetit shqiptar, ministritë përkatëse duhet të alokojnë patjetër fonde, thotë zoti Allamani.

Krahas urave të rrjetit kombëtar dhe atij rural problematika edhe më të forta shfaqen në urat monumentale të ndërtuara kryesisht në shekullin e XVIII-te dhe që përbëjnë një pasuri të rrallë të trashëgimisë kulturore shqiptare.

Vaso Polo, specialist në drejtorinë e Kulturës Kombëtare në Gjirokastër thotë se programet e mirëmbajtjes kombinohen edhe me projekte ndërhyrëse për urat e vjetra, në bashkëpunim me Instititutin e Trashëgimisë Kulturore.

Drejtoria Rajonale e Monumenteve, thotë zoti Polo ndërmerr veprime herë pas here në terren për pastrimin e bimësisë në disa nga këto ura dhe ndërhyrje mirëmbajtëse. Këto ura janë një potencial i madh për turizmin, thotë zoti Polo.

“Pjesa dërmuese e këtyre urave aksesohen nga vizitorët dhe janë me të vërtetë një nga tërheqjet më të mëdha për turistët që duan të shohin këto ura të vjetra, stilin e ndërtimit të tyre dhe të marrin informacion për mjeshtërit që i ndërtuan”.

Pak kohë më parë ndërhyrje shpëtuese përfshinë Urën e Kordhocës në Gjirokastër, por nevoja për mirëmbajtje dhe ndërhyrje paraqiten në mjaft ura të tjera monumentale.

Më 14 maj shqiptarët nuk do të zgjedhin vetëm kryetarët e rinj të bashkive, por do të zgjedhin e ‘parlamentet’ lokale.

Thënë ndryshe, do të votojnë për këshilltarët bashkiakë.

Ndërsa Shqipëria me një reformë të njëanshme të Edi Ramës u nda në 61 bashki, numri i këshilltarëve bashkiakë është më shumë se 1600.

Më saktë bëhet fjalë për 1603 këshilltarë bashkiakë. Numrin më të madh të këshilltarëve  ka Tirana me plot 61. Ndërsa numri më i vogël i këshilltarë është në disa bashki të vendit, kryesisht në jug të Shqipërisë.

Më poshtë keni dhe listën e këshilltarëve sipas bashkive:

Qarku Berat:

Bashkia Berat 31 këshilltarë,

Bashkia Kuçovë 21 këshilltarë,

Bashkia Poliçan 15 këshilltarë,

Bashkia Skrapar 15 këshilltarë,

Bashkia Dimal 21 këshilltarë.

Qarku Dibër:

Bashkia Bulqizë 21 këshilltarë,

Bashkia Dibër 31 këshilltarë,

Bashkia Klos 21 këshilltarë,

Bashkia Mat 21 këshilltarë.

Qarku Durrës:

Bashkia Durrës 51 këshilltarë,

Bashkia Krujë 31 këshilltarë,

Bashkia Shijak 21 këshilltarë.

Qarku Elbasan:

Bashkia Belsh 21 këshilltarë,

Bashkia Cërrik 21 këshilltarë,

Bashkia Elbasan 51 këshilltarë,

Bashkia Gramsh 21 këshilltarë,

Bashkia Librazhd 21 këshilltarë,

Bashkia Peqin 21 këshilltarë,

Bashkia Prrenjas 21 këshilltarë.

Qarku Fier:

Bashkia Divjakë 31 këshilltarë,

Bashkia Fier 51 këshilltarë,

Bashkia Lushnjë 41 këshilltarë,

Bashkia Mallakastër 21 këshilltarë,

Bashkia Patos 21 këshilltarë,

Bashkia Roskovec 21 këshilltarë.

Qarku Gjirokastër:

Bashkia Dropull 21 këshilltarë,

 Bashkia Gjirokastër 31 këshilltarë,

Bashkia Këlcyrë 15 këshilltarë,

Bashkia Libohovë 15 këshilltarë,

Bashkia Memaliaj 15 këshilltarë,

Bashkia Përmet 15 këshilltarë,

Bashkia Tepelenë 15 këshilltarë.

Qarku Korçë:

Bashkia Devoll 21 këshilltarë,

Bashkia Kolonjë 15 këshilltarë,

Bashkia Korçë 41 këshilltarë,

Bashkia Maliq 31 këshilltarë,

Bashkia Pogradec 31 këshilltarë,

Bashkia Pustec 15 këshilltarë.

Qarku Kukës:

Bashkia Has 21 këshilltarë,

Bashkia Kukës 31 këshilltarë,

Bashkia Tropojë 21 këshilltarë.

Qarku Lezhë:

Bashkia Kurbin 31 këshilltarë,

Bashkia Lezhë 41 këshilltarë,

Bashkia Mirditë 21 këshilltarë.

Qarku Shkodër:

Bashkia Fushë-Arrëz 15 këshilltarë,

Bashkia Malësi e Madhe 31 këshilltarë,

Bashkia Pukë 15 këshilltarë,

Bashkia Shkodër 51 këshilltarë,

Bashkia Vau-Dejës 31 këshilltarë.

Qarku Tiranë:

Bashkia Kamëz 41 këshilltarë,

Bashkia Kavajë 31 këshilltarë,

Bashkia Rrogozhinë 21 këshilltarë,

Bashkia Tiranë 61 këshilltarë,

Bashkia Vorë 21 këshilltarë.

Qarku  Vlorë:

Bashkia Delvinë 15 këshilltarë,

Bashkia Finiq 21 këshilltarë,

Bashkia Himarë 21 këshilltarë,

Bashkia Konispol 15 këshilltarë,

Bashkia Sarandë 31 këshilltarë,

Bashkia Selenicë 21 këshilltarë,

Bashkia Vlorë 51 këshilltarë.

Burimi i të dhënave: KQZ

Ditën e sotme u mblodh Këshilli Kombëtar i thirrur gna Berisha, i cili vendosi që kandidatët për kryebashkiakë do të hyjnë në zgjedhje me koalicion.

Ndërkohë në mbledhjen e mbajtur këtë të diel, Këshilli doli me një deklaratë me 6 pika, ku rendit vendimet e marra. Në deklaratë thuhet se Partia Demokratike është vetëm një dhe parti e anëtarëve të saj.

Teksa i bëhet thirrje të gjithë demokratëve të mbështesin kandidatët e Partisë Demokratike në deklaratë thuhet se: “Vendimi gjyqësor i Edi Ramës për të përjashtuar Partinë Demokratike nga zgjedhjet konfirmon tmerrin e tij nga opozita e vërtetë dhe planin e tij për të zhbërë opozitën, konsolidimin e monizmit të bazuar në vjedhjen, drogën, krimin. Ky plan ka dështuar dhe sot Partia Demokratike është më e fortë se kurrë”.

Në deklaratën e Këshillit Kombëtar theksohet se Partia Demokratike dënon Lulzim Bashën dhe Enkelejd Alibeajn, të cilët i konsideron si pengje të Edi Ramës dhe instrumenta të tij në vendimin e “Apelit” për “vulën” e PD-së.

NJOFTIM PËR SHTYP

• Skenar armiqësor i Edi Ramës ndaj Partisë Demokratike/ Këshilli Kombëtar i PD del me  deklaratë. Ja 6 pikat e vendimit.

Këshilli Kombëtar i Partisë Demokratike në mbledhjen e mbajtur këtë të diel, doli me deklaratë, ku në 6 pika, rendit vendimet e marra. Në deklaratë thuhet se Partia Demokratike është vetëm një dhe parti e anëtarëve të saj.

Teksa i bëhet thirrje të gjithë demokratëve të mbështesin kandidatët e Partisë Demokratike në deklaratë thuhet se: “Vendimi gjyqësor i Edi Ramës për të përjashtuar Partinë Demokratike nga zgjedhjet konfirmon tmerrin e tij nga opozita e vërtetë dhe planin e tij për të zhbërë opozitën, konsolidimin e monizmit të bazuar në vjedhjen, drogën, krimin. Ky plan ka dështuar dhe sot Partia Demokratike është më e fortë se kurrë”.

Në deklaratën e Këshillit Kombëtar theksohet se Partia Demokratike dënon Lulzim Bashën dhe Enkelejd Alibeajn, si pengje të Edi Ramës, që ishin instrumenta të tij, në vendimin e tij antikushtetues”.

DEKLARATA E KËSHILLIT KOMBËTAR TË PD

Këshilli Kombëtar i Partisë Demokratike, në mbledhjen e tij të datës 5 mars 2023, analizoi gjerësisht gjëndjen politike në vend në tërësi, dhe veçanërisht vazhdimin e skenarit armiqësor ndaj Partisë Demokratike nga Edi Rama dhe shteti i tij monist. Këshilli Kombëtar i Partisë Demokratike deklaron se:

1.   Partia Demokratike është vetëm një! Ajo është parti e anëtarëve të saj! Ajo është parti e njerëzve të lirë dhe asgjë nuk na ndal ne në misionin tonë për të shpëtuar Shqipërinë!

2.   Vendimi gjyqësor i Edi Ramës për të përjashtuar Partinë Demokratike nga zgjedhjet konfirmon tmerrin e tij nga opozita e vërtetë dhe planin e tij për të zhbërë opozitën, konsolidimin e monizmit të bazuar në vjedhjen, drogën, krimin. Ky plan ka dështuar dhe sot Partia Demokratike është më e fortë se kurrë!

3.   Partia Demokratike dënon gjithashtu Lulzim Bashën dhe Enkelejd Alibeajn, pengje të Edi Ramës, që ishin instrumenta të tij, në vendimin e tij antikushtetues.

Partia Demokratike në betejën e saj me monizmin, është sot forcë politike më e fuqishme, më e përgatitur se kurrë  për të hyrë në zgjedhje dhe për t`i fituar ato. Ne jemi të bindur se në këtë mënyrë, ne përfaqësojmë aspiratat dhe ëndrrat e shqiptarëve që duan ta shohin Shqipërinë si e gjithë Evropa!

4.   Ne u bëjmë thirrje të gjithë demokratëve të mbështesin kandidatët e Partisë Demokratike të cilët janë votuar nga anëtarësia, në procesin më transparent dhe më fisnik, më të civilizuar që ka njohur Shqipëria. Kështu u shërbejmë interesave të Shqipërisë dhe shqiptarëve!

5.   I bëjmë thirrje shqiptarëve të mbështesin kandidatët e Partisë Demokratike si e vetmja mundësi për  të ndryshuar Shqipërinë!

6.   Partia Demokratike fton demokratet dhe demokratët, mbështetësit tanë të vazhdojmë revolucionin tonë paqësor demokratik gjer në shpëtimin e Shqipërisë nga monizmi i Edi Ramës!

ZYRA E SHTYPIT DHE KOMUNIKIMI, PARTIA DEMOKRATIKE

Gjatë takimit me kandidatët e PD-së për kryetarë të Bashkive, kreu demokrat Sali Berisha tha se, gjykatësit e Apelit kishin lexuar një shkresë të Elira Kokonës, këshilltare juridike e Edi Ramës.

Sipas Berishës, ajo është një eksponent i rrezikshëm i mafies së Edi Ramës

Pjesë nga fjala e kreut të PD-së, Sali Berisha:

Ju guxuat, hytë në garë. Treguat të gjithë CV-në tuaj, kurrikulën tuaj, qëllimet tuaja për qytetarët. Në këtë kontekst keni një epërsi shumë të madhe nga kandidatët e mafies shtetërore.

Edi Rama me qëllim që të na pengonte të hynim në zgjedhje e shtyu deri në tri ditët e fundit vendimin e gjykatës, gjykatës të cilët lexuan një shkresë që iu kishte ardhur aty me Elira Kokonën, edhe ajo një eksponent i rrezikshëm e mafes shtetërore të Edi Ramës.

Duhet të pranojmë se ky skenar nuk ishte vetëm i Edi Ramës. Ky skenar që filloi me McGonigal nga Edi Rama vazhdoi në etapa, morën peng ish kryetarin dhe duhet t’u them ju dhe qytetarëve shqiptarë se ka qenë kundërshtimi im i prerë para të dërguarve të Bashës, edhe të Ramës që PD të bëhej koalicion me PS, ai që pastaj nxiti në thelb të gjitha veprimet ndaj meje.

Unë nuk e kam kundërshtuar atë për asnjë lloj interesi personal, por në thelb unë e kam kundërshtuar atë ofertë dhe në mënyrë shumë të prerë, sepse kam besuar se ky ishte interesi i çdo demokrati dhe i çdo qytetari shqiptar. Unë e kam kundërshtuar dhe besoj se kam marrë një vendimet më të drejta.

Në këtë kontekst nuk iu dolën llogaritë. Bazoheshin në mashtrimin dhe gënjeshtrën dhe dështuan. Ndaj dhe e nisëm ku e nisëm dhe ku jemi sot. Forcë politike në Shqipëri. Opozita më e fuqishme në vend. Më e mirëorganizuar, më demokratike.

E shfrytëzoj rastin t’iu bëj thirrje të gjithë demokratëve që t’u mbështesin ju. Çdo demokrati, çdo qytetari. Asnjë prej jush nuk jeni kandidatë, as të Sali Berishës, as të Kryesisë së PD. Ju jeni kandidatë të qytetarëve, aq sa jeni pastaj të Sali Berishës dhe të Kryesisë së PD.

Pra, ky është një motiv për çdo demokrat, për çdo mbështetës të PD që t’ju mbështesë ju. Ata që menduan se si shërbëtorë apo vegla të Edi Ramës  se mund t’i imponohen PD njëherë me bravë, pastaj me vulë, ata i merr turpi dhe dëshmohen si politikanët që vetëposhtëruan veten e tyre në një mënyrë dhe shkallë ta atillë sa nuk e ka poshtëruar kush në 30 vite politike pluralizmi. Kjo është e vërteta.

Ftoj edhe njëherë edhe njëherë çdo demokrat të bashkohet, t’ju mbështetsë. E garantoj se vlerësojmë shumë dhe do vlerësoj investimin e secilit. Nuk besoj se ka sot demokratë të vërtetë që mund të bashkojë moralin, bindjen politike me dyshen Alibasha-Brava. Jo.

Mos të harrojmë se ku e nisëm dhe ku jemi sot, dhe e vërteta është që së shpejti do të jemi në pushtet, jo për karrige, po për t’i dhënë Shqipërisë ndryshimin që meriton. Le ta vazhdojmë këtë betejë të bindur dhe të sigurt në fitoren tonë.

Të diskutojmë këtu në këtë takim hapur, të shkëmbejmë, të shprehim mendime lirshëm për gjithçka në mënyrë që sot pasdite Këshilli Kombëtar të marrë vendimet përfundimtare mbi qëndrimet do adaptojë në këtë situatë PD. syri.net

Shtrenjtimi i çmimeve të apartamenteve në Tiranë ka rritur kërkesën e të pasurve për prona jashtë Shqipërisë. Agjencitë e pasurive të patundshme pohojnë se po bëhen më shumë blerje apartamentesh në Dubai, Malin e Zi dhe Greqi, për shkak të diferencës së ngushtë të çmimeve dhe kohës më të ulët të kthimit të investimit nga qiraja. Interes për shtëpi banimi ka edhe në SHBA, ndërsa Zvicra ka më tepër shpenzime nga shqiptarët për prona komerciale.

Ndërtuesit parashikojnë që çmimet e banesave të reja në Tiranë të mos shënojnë rënie, shkruan Dorina Azo në Monitor.

Çmimet e larta të apartamenteve në Tiranë kanë shpejtuar shpenzimet e shqiptarëve për blerje pronash jashtë vitet e fundit. Diferenca e ngushtë e çmimeve, veçanërisht me rajonin, ka rritur kërkesën për të blerë prona me qëllim investimi, nëpërmjet dhënies së qirave në Tivar në Malin e Zi apo Selanik në Greqi.

Blerësit e pronave jashtë shtetit janë sipërmarrës dhe individë me të ardhura të larta. Të pasur të tjerë kanë investuar në disa zona të shtrenjta të Europës, me qëllim banimi, ndërsa parapëlqehet edhe Zvicra për prona komerciale, për shkak të moskufizimit të ligjit.

Ekspertë të tregut pohojnë se kjo tendencë është zhvilluar vitet e fundit në Shqipëri, duke përfshirë edhe atë për blerje shtëpie përtej Oqeanit Atlantik, në shtetet e SHBA-së, për shkak të lehtësive fiskale për investimet në sektorin e pasurive të patundshme.

Përveç Europës dhe rajonit, dy vitet e fundit është rritur kërkesa për blerje pronash në Dubai. Agjencitë e pasurive të patundshme pohojnë se arsyeja e investimit në këtë treg janë çmimet e larta në Tiranë, sidomos qendrës, norma shumë e lartë e kthimit të investimit nëpërmjet qiradhënies mbi 20 vjet krahasuar me Dubain që është deri në 10 vjet.

Për prona të caktuara me pozicion gjeografik të favorshëm, kthimi i investimit në Dubai shkon deri në 5 vjet. Arsyet e tjera të rritjes së kërkesës në këtë treg janë edhe lehtësitë fiskale, që nga zero taksa për tatimpaguesit, pranimi i parasë cash në blerje dhe mosdeklarimi i origjinës së tyre.

Sipas të dhënave të seksionit të llogarive kombëtare të INSTAT, në vitin 2020, shpenzimet e shqiptarëve rezidentë në Shqipëri për prona jashtë vendit arritën 65,5 mld lekë. Krahasuar me 2019-n, shpenzimet janë ulur 6%.

Shpenzimet erdhën duke u rritur pas krizës së vitit 2008. Nga 6 mld lekë shpenzime për prona jashtë vendit në 2007-n, një vit më pas, më 2008, kjo vlerë u rrit më shumë se pesëfish, në 32 mld lekë.

Gjatë periudhës 2008-2013, shpenzimet e shqiptarëve rezidentë në Shqipëri për prona jashtë vendit ishin rreth 208 mld lekë apo 1,8 mld euro. Në vitin 2013, pati rënie të treguesit, ku shihet të jenë shpenzuar vetëm 11 mld lekë, ose tre herë më pak se më 2012.

Blerjet e pronave jashtë vendit nisën sërish me ritme të shpejta pas vitit 2014. Sipas të dhënave të INSTAT, nga viti 2014 deri në vitin 2018, shpenzimet e shqiptarëve për prona jashtë vendit arritën në 1,5 mld euro.

Në periudhën nga viti 1996 deri në 2020, rekordin e mban viti 2019, ku investimet arritën në vlerën e 69,7 mld lekëve, apo 606 mln eurove. Në 24 vitet e fundit, të ardhurat për blerje pronash jashtë vendit arrijnë në vlerën e rreth 5 mld eurove.

Si ndryshojnë çmimet e apartamenteve në Tiranë në raport me qytetet europiane

Çmimet e apartamenteve në qendër të Tiranës janë më të shtrenjta se në disa qytete europiane, si Selaniku i Greqisë apo qyteti i Udines së Italisë (20 km larg nga Roma) sipas të dhënave të Numbeo-s për 23 qytete të listuar nga “Monitor” (përzgjedhja e qyteteve është bërë duke u mbështetur nga kërkesa e shqiptarëve për prona jashtë shtetit sipas të dhënave të agjencive imobiliare dhe investimeve të ndërtuesve).

Në raport me disa kryeqytete të Europës, si: Athina, Brukseli apo Budapesti, diferenca e çmimeve është tepër e ngushtë. Çmimi mesatar i apartamenteve në qendër të Tiranës, sipas Numbeo-s, për vitin 2023 është 2,203 euro/m² dhe 1,064 euro për prona jashtë qendrës.

Çmimet e qendrës së Tiranës janë 300 euro më të lira se ato të apartamenteve në qendër të Athinës dhe qytetit të Tivarit, ku agjencitë imobiliare nënvizojnë se janë shtuar këtë vit investimet e shqiptarëve për prona, dhe 600 euro më shumë se Beogradi.

Diferencë e ngushtë çmimesh shfaqet në raport edhe me qytete të tjera europiane. Në qendër të Budapestit, çmimet e apartamenteve janë 1,300 euro/m² më shtrenjtë se në qendër të Tiranës, në Bruksel janë 1,600 euro/m² më shumë dhe 2,000 euro më shumë se banesat e qendrës së Eindhoven në Holandë. Diferencë të lartë çmimesh, qendra e Tiranës ka me qytetet, si: Zyrihu, Parisi, Mynihu dhe Londra, ku çmimet e banesave në qendër variojnë nga 12,000 deri në 19,500 euro/m².

Tendenca për blerje pronash jashtë po zhvillohet prej vitesh në Shqipëri nga të pasurit që blejnë apartamente në zona elitare të Europës dhe SHBA-së, për shkak të rritjes së lartë të çmimeve të apartamenteve në kryeqytet, sipas Ylli Sulës, drejtuesi i indeksit “Keydata”. Ai thekson se shumë të pasur investojnë në blerje pronash edhe për arsye diversifikimi të të ardhurave.

“Prej disa vitesh, të pasurit po e shohin më të leverdishme të blejnë prona jashtë sesa në Shqipëri, pasi çmimet kanë shënuar rritje të lartë, ndërsa interesat e depozitave të kursimeve janë të ulëta. Në Europë parapëlqehet të investohet më tepër për shtëpi banimi, në zona elitare të Milanos apo Vjenës.

Tendencë e re është edhe blerja e pronave në SHBA, për shkak të politikave fiskale lehtësuese që ofrojnë disa shtete për këtë sektor”.

Vjet, në ndërtesat luksoze të kryeqytetit, siç janë kullat, çmimet e apartamenteve arritën 5,000 euro/m².

Kompania Invest Society, që po zhvillon në Tiranë 4 projekte luksoze, Rainbow Center, West Residences, Book Building, Green Terrace, në kullën “Book Building”, që ka filluar të ndërtohet pas Sahatit, i shiti apartamentet e banimit 5,000 euro/m².

Rainbow Center te Blloku është godinë me 7 kate (nga të cilat dy kate janë qendra tregtare). Në vitin 2022, në këtë ndërtim përfundoi shitja e apartamenteve të banimit.

Sipas përfaqësuesve të zyrës së shitjes, apartamentet u shitën 5,000 euro/m² (ndërtimi është ngritur në truallin e ish-bar Rovena). Në zona të tjera, si ish-Blloku apo pranë selisë së LSI-së, çmimet e apartamenteve nisin mbi 3,200 euro/m².

Dubai kryeson për kthimin e shpejtë të investimit; Shtohen shpenzimet nga shqiptarët

Në indeksin për 23 qytete të listuara nga “Monitor”, qyteti i Dubait renditet i pari për kohën më të ulët të kthimit të investimit nëpërmjet qiradhënies. Rendimenti bruto i qirasë, që është totali i qirasë bruto vjetore, pjesëtuar me çmimin e shtëpisë për këtë qytet është 10%. (Sa më e lartë të jetë vlera, është më mirë).

Pas Dubait referuar të dhënave nga Numbeo, më e leverdishme për kthimin e qirasë me afat të shkurtër është edhe qyteti i Majamit në SHBA me 9,4%, për një pronë që blihet në qendër. Më pas renditet Udine në Itali, ku ndërtues shqiptarë kanë filluar të ndërtojnë apartamente banimi, Brukseli me 5,2%, qyteti i Tivarit në Malin e Zi me 5,1% dhe Beogradi, me 4,7%.

Çmimet e shtrenjta të Tiranës, por edhe norma e lartë e kthimit të investimet nëpërmjet qiradhënies, ka shtuar kërkesën për prona jashtë shtetit. Norma e ulët e kthimit të investimit për shkak të nivelit të lartë të qirave në Dubai dhe ofrimi i lehtësive fiskale, si dhe lejimi i përdorimit të parasë cash ka nxitur kërkesën për prona nga shqiptarët në këtë vend.

Sokol Çili, drejtuesi i agjencisë “Falcon”, tha për “Monitor” se vitet e fundit është rritur kërkesa për prona në Dubai. Agjencia ofron një portofol të gjerë pronash edhe në Zvicër, Itali, Çeki dhe Poloni.

Arsyet kryesore janë çmimet e larta të apartamenteve në qendër të Tiranës, norma e lartë e kthimit të investimit të qirasë që shkon mbi 23 vjet, krahasuar me Dubain, që arrin deri në 10 vjet, ndërsa për tipologji pronash me pozicion strategjik, ku dhe qiraja është më e lartë, kthimi i investimit arrin deri në 5 vjet.

“Në Dubai, çmimet e pronave luksoze nisin nga 3,000-3,500 euro/m², ndërsa qiratë fillojnë minimumi nga 6,000 euro.

Koha optimale e kthimit të investimit nga qiraja është 5 deri në 10 vjet. Në Shqipëri, treguesi i kthimit nga qiraja vijon të mbetet më i lartë, gati mbi 23 vjet për shkak të çmimeve të shtrenjta dhe nivelit të ulët të qirasë. Kjo është një ndër arsyet pse shumë individë, kryesisht sipërmarrës, po investojnë në Dubai.

Arsye të tjera do të rendisja lehtësitë fiskale që ofron për ata që investojnë në sektorin e pasurive të paluajtshme, nga zero taksë për të gjithë tatimpaguesit, kthim të investimit 5-8% në vitet e para, procedura me kosto të ulët për investimin, pranimi i parasë cash dhe mosdhënia e llogarisë për origjinën e tyre, si dhe dhënia e vizës.

Konkretisht për investime me vlerë mbi 200 mijë USD përfiton vizën me afat 2-vjeçar dhe për investim me vlerë 545 mijë USD, përfitohet viza me 10-vjeçare”.

Z. Çili shton se përveç kërkesës për blerje pronash me qëllim investimi, nga sipërmarrësit ka interes edhe për blerje me qëllim banimi, për t’u transferuar në Dubai.

Cilat janë detyrimet e pronarëve shqiptarë të pronave në Dubai? Drejtuesi i agjencisë “Falcon Real State” nënvizon se pronarëve të shtëpisë, ju kërkohet të paguajnë një taksë të rregullt mirëmbajtjeje për ndërtesën dhe zonën përreth (e cila do të tarifohet një herë në vit) dhe kryerjen e pagesave për faturat e shërbimeve.

Stela Dhami, nga “Colliers International”, thotë se shtimi i kërkesave nga agjencitë e huaja që ofrojnë shërbime konsulence për ndërtim, por edhe blerje pronash në Dubai, është ndikuar edhe nga linjat e transportit ndërkombëtar, që bëjnë lëvizjen e lirë të njerëzve, të cilët kërkojnë alternativa tërheqëse investimi.

“Duke pasur linja të drejtpërdrejta transporti ajror dhe vende si Dubai, me ofertë shumë të lartë në pasuri të paluajtshme, bëhen edhe më të afërta”.

Vitet e fundit, kërkesa për prona në Dubai nga të huaj të shteteve të botës është shtuar vrullshëm. Jonian Antoni, drejtuesi i agjencisë imobiliare “Century 21”, u shpreh se shpenzimet e shqiptarëve për prona në Dubai janë të papërfillshme krahasuar me shpenzimet e vendeve të tjera. Sipas përllogaritjeve të agjencisë për prona jashtë Shqipërisë, potenciali i blerësve është 1% e shqiptarëve më të pasur.

“Sipas një analize të bërë tregut të Dubait, llogaritej se një agjenci vendase shiste 30-40 njësi në ditë dhe me llogarinë tonë, nëse do të bashkëpunonim, do të flisnim për 20-30 njësi në vit.

Si rrjedhojë, as për palën e huaj dhe as për ne si palë shqiptare nuk kishte interes. Sasia dhe vlerat që mund të blejnë shqiptarët për tregje të mëdha, si: Dubai, janë shumë të papërfillshme.

Po është e vërtetë se marketimi që bëjnë agjencitë e Dubait është ndër më të suksesshmit.

Kur ata e bëjnë marketingun dhe targetojnë gjithë botën, ai vjen deri në Shqipëri, por nga tentativat e bëra për bashkëpunim me agjenci aty nuk ka pasur ndonjëherë interes, po ashtu nuk ka pasur as për një bashkëpunim me Londrën, Nju Jorkun dhe Majamin kur i kemi analizuar.

Gjithnjë potenciali blerës i 1% bazuar në të ardhurat e supozuara të 1% në Shqipëri nuk linte shumë hapësira fitimi.

Këto janë investime luksi. Edhe nëse një amerikan investon p.sh., në Dubai e bën për diversifikim të portofolit pronave. Familjet e pasura në SHBA kanë shpenzime të mëdha, por edhe teprica të mëdha të cilat i riinvestojnë (kryesisht jo në fushën ku kanë biznesin kryesor).

Menaxherët e riinvestimit zakonisht e ndajnë portofolin: 30-50% në prona; 30-50% në bursë; 30-50% në materiale të çmuara (materiale të çmuara flori/ naftë/ merkur etj., etj.). Në këtë mënyrë i pasuri është i mbrojtur nga rastet e falimentimit të biznesit kryesor, sepse ka diversifikuar portofolin.

Si rrjedhojë, kur janë shumë të pasur, përveç mbrojtjes në shumë industri, bëjnë dhe mbrojtje në shumë shtete. Pra blejnë prona në vende të ndryshme, për të mos pasur rrezikun që kur bie njeri vend, të bien të gjithë”, pohon z. Antoni.

Në lidhje me investimet e shqiptarëve për prona në Zvicër, drejtuesi i agjencisë “Falcon” tha se tipologjia më tepër e kërkuar nga sipërmarrësit është për prona komerciale, për shkak të moskufizimit të ligjit. ./MONITOR