Me një degë peme të thyer, një banor i ishullit Evia lufton dëshpërimisht për të fikur zjarrin që po i drejtohet shtëpisë së tij.
Me dhjetëra të tjerë, të ndihmuar nga zjarrfikësit vullnetarë nuk ju binden urdhrave të autoriteteve për evakuim duke shprehur kritikat njëkohësisht se të gjithë fshatrat në veri të ishullit për rreth 6 ditë nuk u ndihmuan sa duhet me mjetet ajrore të fikjes së zjarrit.
“Për 40 vitet e ardhshme nuk do të kemi punë dhe në dimër do të mbytemi nga përmbytjet pa pyjet që na mbronin,” -shprehen me lot në sy shumë banorë të kësaj zone.
Flakët tashmë kanë shkrumbuar mbi 55 mijë hektarë pyje me pisha, kanë shkatërruar qindra shtëpi dhe kanë detyruar turistët dhe vendasit të largohen. Deri në mesditën e së hënës zjarret kanë qenë të pakontrolluar në pjesën veriore të ishullit grek ndërsa një front tjetër flakësh regjistrohet edhe në fshatrat e jugut të tij.
Sipas zyrtarëve të shërbimit zjarrfikës, temperatura nga flakët në ishull është aq e lartë sa fluturimet e 17 avionëve zjarrfikës dhe helikopterëve që po operojnë janë të pamjaftueshme. Autoritetet kanë evakuuar mbi 2500 banorë të cilët janë dërguar në vende të sigurta me anije.
Deri në mesditën e së hënës, vlerësohet se janë djegur në gjithë vendin mbi 70 mijë hektarë pyje, kur mesatarisht digjen prej vitit 2008 çdo vit gati 1700 hektarë.
Ndërsa janë arrestuar disa persona nga policia për zjarrvënie të qëllimshme, autoritetet po punojnë për furnizimin me ujë dhe energji të zonave të djegura, ndërsa sipas planit qeveritar që deklaron qeveria Mitsotakis, çdo familje që i është djegur shtëpia do të marrë një ndihmë prej 6000 eurosh për mbulimin e nevojave të menjëhershme.
Më shumë se 20 shtete kanë dërguar e vazhdojnë të dërgojnë qindra zjarrfikës dhe dhjetëra mjete në Greqi, ndërkohë që zjarret në veri të Athinës janë shuar, por ka ende vatra zjarri në Peloponez.
Imazhet satelitore tregojnë sipërfaqet që janë djegur në Greqi, ndërsa tymi ka mbuluar diellin në shumë zona. Një prej fotografive që shpreh dramën e kësaj katastrofe dhe që po bën xhiron e mediave të huaja dhe rrjeteve sociale është ajo që pasqyron reagimin.
Pothuajse gjysma e Greqisë është nën pushtetin e flakëve që kanë shkrumbuar mijëra hektarë tokë, shtëpi, makina.
Frontet më të vështira që ishin në Atikë, Evia dhe Ilia ku qindra banorë duhej të evakuoheshin.
Qytetarët u zgjuan nga frika, pasiguria, por edhe dëshpërimi duke i pushtuar. Ka pasur shumë raste kur qytetarët refuzojnë të heqin dorë nga prona e tyre, duke besuar se ata mund ta mbrojnë vetë. Në këto raste, ndërhyrja e policisë ishte e nevojshme. Derë më derë, policia u kërkoi qytetarëve që të largoheshin menjëherë.
Një fotografi e ngarkuar në Facebook nga faqja “Promovimi i Evisë” ka bërë xhiron e internetit për orët e fundit.
Aty shihet plazhi i Agia Anës i “mbytur” në të kuqe dhe i rrethuar nga zjarri, duke kapur në mënyrën më tronditëse situatën në zonë.
Në foto, disa njerëz mund të shihen në ujë, ndërsa të tjerët shikojnë skenën e makthit me flakët … bw
Situata nga zjarret në Greqi duket e pashpresë teksa prej ditësh zjarrfikësit janë në betejë me flakët.
Pasditen e sotme situata është përkeqësuar në rajonin e Evias ku flakët mbuluan rrugën nga Liqeni në Rovies, dhe si rezultat Policia ndaloi të gjithë trafikun në mënyrë që të mos rrezikohej jeta e njerëzve.
Vihet re se i gjithë fshati u evakuua ndërsa njerëzit u evakuuan me anije trageti. Më konkretisht, 85 persona u hoqën nga pesë anije të Rojës Bregdetare dhe anije private.
Sipas informacioneve, manastiri i Shën Davidit po digjet në këtë kohë, ndërsa të gjithë murgjit janë shpëtuar.
Të paktën 150 shtëpi janë djegur deri më tani në komunën Mantoudi në Evia, tha nënkryetari i bashkisë për mbrojtjen civile Argyris Liaskos për SKAI 100.3, ndërsa bëri thirrje për më shumë mjete ajrore, pasi zjarri vazhdon të jetë i pakontrolluar.
“Situata është shumë e vështirë. Zjarri është jashtë kontrollit ”, tha nga ana e tij të mërkurën në mëngjes kryebashkiaku i Mantoudi, George Tsapourniotis, për zjarrin e madh që është ndezur që dje në zonën më të gjerë të Liqenit Evia.
Sipas kryebashkiakut, aktualisht ka dy fronte kryesore.
Njëri lëviz drejt fshatit Kalamoudi dhe tjetri drejt fshatrave Kourkouli dhe Skepasti.
95 zjarrfikës me 35 automjete po marrin pjesë në operacionin e shuarjes së zjarrit, ndërsa dy avionë dhe një helikopter po operojnë nga ajri.
“Frontet janë të mëdha. Nuk mund të kontrollohet nga forcat që janë atje ”, theksoi ai, duke folur për Mega.
“Më shumë se 20,000 hektarë u dogjën. Zjarri mbuloi një distancë prej kilometrash brenda 25 minutave. Ka një gjatësi dhe gjerësi të madhe ”, tha kryebashkiaku.
Greqia ka regjistruar 2 mijë e 760 raste të reja me COVID-19. Varianti Delta po jep efektet në vendin fqinj teksa piku pritet të arrihet në mes të muajit gusht.
Në këtë ditë të fundit të korrikut ra në sy rritja e viktimave. 17 pacientë humbën jetën nga COVID-19. Atika vijon ti prijë rasteve të reja me 948 të infektuar, ndjekur nga Selaniku me 258. bw
Parlamenti i Republikës Sërpska të premten miratoi me procedurë urgjente Ligjin për Moszbatimin e Vendimit të Përfaqësuesit të Lartë në Bosnje dhe Hercegovinë (BeH) Valentin Inzko për ndalimin e mohimit të gjenocidit në këtë shtet.
Deputetët po ashtu miratuan ndryshime ligjore në bazë të cilave do të dënohen ata të cilët Republikën Sërpska e thrrasin si “krijim gjenocidial”.
“Me këtë vendim, Inzko e shtyu Bosnjën në krizën më të madhe pas luftës”, deklaroi në një konferencë për media, Nedelko Qubrilloviq, kryetari i Parlamentit të Republikës Sërpska.
“Institucionet e Republikës Sërpska nuk do të bashkëpunojnë me autoritetet e Bosnjës në lidhje me zbatimin e vendimit të Përfaqësuesit të Lartë”, shtoi ai.
Përfaqësuesi i lartë ndërkombëtar në Bosnje e Hercegovinë, Valentin Inzko, duke i përdorur kompetencat e Bonit, me 23 korrik vendosi ndryshime në Kodin Penal të këtij shteti, me të cilat ndalohet dhe dënohet mohimi i gjenocidit dhe madhërimi i kriminelëve të luftës.
Kompetencat e Bonit i japin atij të drejtë për të shtyrë përpara vendime, për të cilat akterët e tjerë politikë nuk shfaqin vullnet. Inzko e mori këtë vendim disa ditë para përfundimit të mandatit të tij në Bosnje.
Ky vendim parashikon burgim nga tre muaj deri në tre vjet, për të gjithë ata persona që publikisht nxisin dhunë ose urrejtje ndaj një grupi personash ose ndaj një anëtari të një grupi racor, fetar apo që ka kombësi e origjinë tjetër etnike.
Pas njoftimit të vendimit të Përfaqësuesit të Lartë, Milorad Dodik, anëtar i Presidencës së Bosnje e Hercegovinës, tha se Valentin Inzko nuk ka të drejtë të imponojë një ligj që ndalon mohimin e gjenocidit, duke shtuar se ky vendim është “i pabazuar”.
“Republika Sërpska duhet të fillojë procesin e shpërbërjes, nuk ka dialog në Bosnje e Hercegovinë”, kishte deklaruar Dodik.
Përfaqësues të Republika Sërpskës nisën më 26 korrik bojkotimin e institucioneve qendrore të Bosnjës, për shkak të ndryshimeve në Kodin Penal.
Ligji me ndryshimet e Inzkos ka hyrë në fuqi më 28 korrik.
Gjatë luftës së viteve 1990, forcat serbe vranë mbi 8,000 burra dhe djem myslimanë në Srebrenicë.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë konstatoi në vitin 2007 se këto vrasje kanë përbërë gjenocid.
Deri më tani, 47 persona janë dënuar me më shumë se 700 vjet burgim për masakrën në Srebrenicë.
Ish-udhëheqësi i serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiq, u dënua me burgim të përjetshëm, ashtu si edhe ish-udhëheqësi ushtarak në Bosnje, Ratko Mlladiq.
Pamje e Urës së Peleshacit që lidh dy brigjet e Kroacisë. 29 korrik 2021.
Ndërtimi i saj në vlerë të 420 milionë eurove, është financuar 85 për qind nga Bashkimi Evropian.
Pas instalimit të segmentit të fundit, ceremonia e hapjes së Urës së Peleshacit është zhvilluar në mesnatën mes 28 dhe 29 korrikut.
Pamje nga ceremonia e hapjes së Urës së Peleshacit.
Kryeministri kroat, Andrej Plenkoviq, ka thënë gjatë ceremonisë së hapjes se Ura prezanton “një arritje stategjike fantastike e popullit dhe shtetit kroat”, e cila përmbush ëndrrën që ka ekzistuar për kohë të gjatë, për të lidhur brigjet e Adriatikut.
Ura dhe rrugët lidhëse pritet të finalizohen në qershor të vitit të ardhshëm.
Deri atëherë, udhëtarët që dëshirojnë të vizitojnë destinacionet më atraktive të Kroacisë, siç është zona e Qytetit të Vjetër të Dubrovnikut, ende do të duhet të kalojnë dy pika kufitare në mes të Bosnjës dhe Kroacisë.
Zyrtarët e Bosnjës nuk kanë qenë të lumtur kur ka nisur ndërtimi i projektit, duke pretenduar se Ura, që i shmanget territorit të Bosnjës, shkel të drejtën sovrane për qasje në ujërat në Adriatik.
Plenkoviq ka thënë se Ura nuk do të ndajë, por do të bashkojë njerëz dhe kombe.
“Ura jo vetëm që lidh Kroacinë, por lidh edhe BE-në si dhe Bosnje-Hercegovinën”, ka thënë ai.
Nga e mërkura në Bosnjë e Hercegovinë është i ndaluar me ligj mohimi i gjenocidit në Srebrenicë dhe shkelësit e ligjit mund të dënohen me burgim.
Vendimi i Përfaqësuesit të lartë ndërkombëtar në Bosnje, Valentin Inzko për plotësimin e Kodit Penal për këtë çështje hyn sot në fuqi.
Javën e kaluar zoti Inzko, shpalli të premten vendimin me të cilin ndalon mohimin e gjenocidit, duke iu kundërvënë përpjekjeve të serbëve të Bosnjës për të mohuar masakrën e vitit 1995 në Srebrenicë, gjenocidi i vetëm në Evropë pas Luftës së Dytë Botërore.
Vendimi nxiti reagime të ashpra nga Republika Sërpska, entiteti me shumicë serbe në Bosnje. Anëtari i presidencës trepalëshe të Bosnjës, Milorad Dodik, paralajmëroi se Bosnja mund të shpërbëhet dhe nisi një peticion për mospranimin e ndryshimeve në Kodin Penal.
Përfaqësuesit e serbëve thanë se nuk do të marrin pjesë më në institucionet shtetërore të Bosnje-Hercegovinës.
Zyra e Përfaqësuesit të lartë tha se çdo veprim për bllokimin e institucioneve të Bosnjës është hap në drejtim të gabuar.
Republika Sërpska paralajmëroi për datën 30 korrik debatin mbi dy ligje që parashohin moslejimin e zbatimit të vendimit të zotit Inzko dhe dënimin e të gjithë atyre që, siç thuhet, “fyejnë” këtë entitet.
Ndryshimet në Kodin Penal të vendosura nga zoti Inzko parashohin dënime me heqje lirie deri në pesë vjet për mohuesit e gjenocidit dhe për çdo madhërim të kriminelëve të luftës, përfshirë emërtimin e rrugëve ose institucioneve publike me emrat e tyre.
Si organi më i lartë ndërkombëtar që mbikëqyrë zbatimin e marrëveshjes së paqes që i dha fund luftës së Bosnjës të viteve 1992-1995, OHR-ja ka autoritetin të imponojë vendime ose të shkarkojë zyrtarë që dëmtojnë ekuilibrin etnik të pasluftës dhe përpjekjet për pajtimin midis boshnjakëve myslimanë, serbëve dhe kroatëve të Bosnjës.
Gjenocidi në Srebrenicë u krye pasi serbët e Bosnjës morën kontrollin mbi enklavën lindore në korrik të vitit 1995, ndonëse ishte shpallur zonë e mbrojtur nga Kombet e Bashkuara. Ata ekzekutuan burrat dhe djemtë boshnjakë dhe hodhën trupat e tyre në varre masive të cilat më vonë u hapën dhe trupat u rivarrosën në pjesë të ndryshme për të mbuluar krimin. Edhe më tej vazhdon procesi i zhvarrimit dhe identifikimit të viktimave.
Serbët e Bosnjës dhe Serbia e kanë quajtur masakrën një krim, por kanë refuzuar ta njohin atë si gjenocid.
Lufta e Bosnjës e viteve 1992-1995 që la pas vetes mbi 100 mijë të vrarë dhe miliona të zhvendosur, mori fund me marrëveshjen e paqes që u arrit në vjeshtën e vitit 1995 në Dayton të Ohios.
Zjarrfikësit dhe ambulanca arrijnë në vendin ku u aksidentua autobusi i linjës Frankfurt-Prishtinë. Sllavonski Brod, 25 korrik 2021.
RFE/RL
Ministri i Punëve të Brendshme në Qeverinë e Kosovës, Xhelal Sveçla, tha udhëtarët që kanë shpëtuar nga aksidenti do të kthen të martën në Kosovë me transport të linjës ajrore. Arritja e tyre në Kosovës, sipas Sveçlës, pritet pas orës 22:00.
Sveçla tha për Radion Evropa e Lirë se gjatë natës të së martës, pritet që në Kosovë të arrijnë trupat e viktimave. Por ai shtoi se nuk dihet ora e saktë se kur trupat do të arrijnë, për shkak të autopsisë që po kryejnë autoritetet kroate.
Viktimat do të kthehen përmes transportit rrugor, shtoi Sveçla.
Radio Evropa e Lirë merr vesh se transporti i viktimave të këtij aksidenti do të bëhet përmes Malit të Zi dhe jo Serbisë, pasi kjo e fundit nuk po e njeh dokumentacionin për këtë rast. Një kompani private do të bëjë transportimin e kufomave nga Kroacia në Kosovë.
Shoferi dërgohet në burg
Shoferit të autobusit që u aksidentua më 25 korrik në Kroaci, të martën iu shqiptua masa e paraburgimit prej 30 ditësh, thanë autoritetet kroate.
Masa e paraburgimit u shqiptua nën arsyetimin se ka rrezik që shoferi, 52-vjeçar, shtetas i Kosovës, mund të arratiset.
Gjykatësi i rastit, Mille Solldo tha për mediat se Kroacia dhe Kosova kanë marrëveshje bashkëpunimi për çështje penale, por kjo marrëveshje nuk parasheh ekstradimin e shtetasve kosovarë dhe kjo është arsyeja pse është caktuar masa e paraburgimit.
“Procedurat do të zhvillohen në Kroaci. Por, sipas marrëveshjes midis Kosovës dhe Kroacisë, ekziston mundësia ligjore që procedura të zhvillohet edhe në Kosovë. Por për këtë duhet pajtimi i të dyja shteteve. Mbrojtja mund ta kërkojë këtë, por propozimi për këtë çështje duhet të vijë nga shteti”, tha ai.
Gjykatësi Solldo shtoi se gjatë ditës po ashtu pritet që të merren në pyetje disa dëshmitarë.
Ndërkaq, zëvendësprokurori i Shtetit për qarkun Sllavonski Brod, Franjo Kopuniq tha se shoferi tani do të dërgohet në burg.
“Ai është deklaruar sot vetëm rreth paraburgimit dhe nuk dha asnjë dëshmi”, tha për gazetarët Kopuniq.
I pyetur se pse shoferi në deklaratën paraprake ka thënë se ishte i lodhur dhe i paaftë për të drejtuar automjetin dhe pastaj u mbrojt në heshtje gjatë marrjes në pyetje, Kopuniq tha se ky konstatim erdhi nga mënyra në të cilën u krye, nga gjurmët e gomave dhe të gjitha rrethanat e tjera.
Kopuniq konfirmoi se do të kërkohet një ekspertizë e detajuar e autobusit.
Shoferi do të mbrohet nga dy avokatë: Igor Cishper dhe Lubo Pavasoviq Viskoviq.
“Në asnjë moment ai nuk më tha se e ka zënë gjumi”, u tha Cishper gazetarëve.
Shoferi gjatë së hënës, para autoriteteve kroate u mbrojt në heshtje.
Nga aksidenti rrugor në Sllavonski Brod, kanë vdekur dhjetë persona me prejardhje nga Kosova, ndërkaq janë lënduar edhe 40 të tjerë.
Në autobus kanë qenë 67 udhëtarë dhe dy shoferë, ku njëri nga shoferët ka vdekur. Autobusi po udhëtonte në linjë të rregullt Frankfurt-Prishtinë.
Autoritetet kroate kanë thënë se ekziston dyshim i bazuar se i dyshuari 52-vjeçar ishte duke vozitur autobusin në kundërshtim me ligjin për trafikun rrugor.
Sipas autoriteteve, shoferi, në gjendje të lodhjes dhe paaftësisë për të drejtuar automjetin në mënyrë të sigurt, nuk ka lëvizur në distancë të mjaftueshme dhe ka përfunduar në sipërfaqen me bar.
Për pasojë, autobusi më pas është rrokullisur.
Të lënduarit lirohen nga spitali
Ministri i Mbrojtjes së Kosovës, Armend Mehaj, njoftoi të martën, më 27 korrik se 26 të lënduar në aksidentin me autobus, janë liruar nga spitali në Kroaci. Ai ka thënë se edhe 15 persona janë duke marrë trajtim mjekësor, ku një prej tyre është në gjendje të rëndë.
Gjatë të hënës, autoritetet shëndetësore kroate njoftuan se kanë kryer shtatë operacione te të lënduarit në këtë aksident trafiku.
Të hënën, në Kosovë ishte ditë zie për të nderuar viktimat e aksidentit në Kroaci.
Kosova ul flamujt për të nderuar viktimat në Kroaci
RFE/RL
Njëzet pacientë, të lënduar nga aksidenti me autobus në Kroaci, janë të gatshëm të lëshohen të hënën nga spitali, ka mësuar Radio Evropa e Lirë. Ndërsa, njëri nga pacientët është në gjendje kritike.
Në pansionin, që ka pranuar udhëtarët që nuk kanë qenë të lënduar nga aksidenti, janë 15 persona.
Të dielën, dhjetë vetë me prejardhje nga Kosova humbën jetën dhe mbi dyzet u plagosën kur autobusi me të cilin udhëtonin, doli nga rruga në qytetin kroat, Sllavonski Brod.
Autobusi me 67 pasagjerë, përfshirë fëmijë, ishte nisur nga Frankfurti për në Prishtinë.
Në mesin e viktimave është njëri shofer, ndërsa dy nga pasagjerët e plagosur janë të shtrirë në njësi të kujdesit intensiv në Sllavonski Brod.
Ministrja e Jashtme e Kosovës, Donika Gërvalla, tha se në organizim e sipër është udhëtimi për në Kosovë i të gjithë atyre që janë në gjendje të udhëtojnë.
“Sapo të jenë kryer procedurat e nevojshme, trupat e atyre që humbën jetën në këtë aksident të tmerrshëm, do të sillen në destinacionin e dëshiruar nga familjet e tyre”, tha po ashtu Gërvalla.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, shpalli të hënën ditë zie në nderim të viktimave, ndërsa ndërpreu vizitën në Japoni për shkak të aksidentit.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, vizitoi të dielën mbrëma të plagosurit në Sllavonski Brod.
“Kjo fatkeqësi, kjo tragjedi është tejet e rëndë për ne”, tha Kurti.
Gërvalla, së bashku me kryeministrin Kurti dhe zyrtarë të tjerë të Qeverisë dhe Presidencës së Kosovës udhëtuan të dielën drejt Kroacisë.
Disa prej tyre u kthyen tashmë në Kosovë, ndërsa ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, dhe ministri i Shëndetësisë, Arben Vitia, vazhdojnë të qëndrojnë në Kroaci.
Ata janë atje “për të koordinuar tutje veprimet dhe të gjitha masat e nevojshme për kujdesin dhe trajtimin e të gjithë udhëtarëve që janë lënduar në këtë aksident tragjik”, thuhet në një njoftim të Qeverisë së Kosovës.
Ministri kroat i Shëndetësisë, Vili Berosh, tha se disa të lënduar lehtë do të lirohen gjatë ditës së sotme nga spitali.
“Të gjithë të përfshirëve në këtë ngjarje tragjike do t’iu ofrohet ndihmë psikologjike”, tha ai.
Autoritetet thanë se shoferi që po voziste autobusin, u ndalua nga policia.
“Ai [shoferi] tha se e mori gjumi për një moment”, tha zëvendësprokurori lokal, Sllavko Pranjiq.
“Kam parë të plagosur, kam parë të vdekur, kam parë gjithçka”, tha Ramo Gashi, njëri nga pasagjerët, për televizionin kroat HRT.
Kryeministri i Kroacisë, Andrej Pllenkoviq, tha se është “i trishtuar” dhe “i pikëlluar” nga ngjarja, ndërsa u shprehu ngushëllime familjarëve të viktimave dhe popullit të Kosovës.
Presidenti kroat, Zoran Millanoviq, gjithashtu shprehu ngushëllime dhe uroi shërim të shpejtë për të plagosurit.
Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës në Kosovë publikoi numrin e telefonit: +383 (0) 38 200 76 000, si kontakt për të gjithë ata që kanë nevojë për informata rreth situatës apo gjendjes së familjarëve në Kroaci.
Dhjetëra qytetarë ndezën qirinj të dielën mbrëma para Teatrit Kombëtar në Prishtinë, në nderim të viktimave të aksidentit.
Drejtori i Spitalit të Përgjithshëm në spitalin e Slavonski Brod, në Kroaci, Josip Samarxhiç, ka folur për gjendjen e të plagosurve, pas aksidentit tragjik të një dite më parë.
Sipas tij, 42 pasagjerë kishin kërkuar ndihmë mjekësore, ndërsa 15 prej tyre me lëndime të rënda.
“Ne i mbajtëm ata në trajtim. 15 prej tyre kanë lëndime të rënda trupore, dhe dy të plagosur janë vendosur në njësinë e kujdesit intensiv dhe po kryhen të gjitha procedurat e kujdesit intensiv. Katër u operuan. Ne vazhdimisht po monitorojmë situatën”, tha ai në Dnevnik N1.
Ata ofruan ndihmë psikologjike për fëmijët, shton Samarxhiç.
“Ne kemi 15 të mitur, njëri prej të cilëve ka dëmtime serioze. Kemi pasur ndihmë të madhe nga Ministria e Brendshme dhe Ambasada e Kosovës. Ne kemi emrat e njerëzve që janë në spitalin Brod-Posavina”, u shpreh ai.
Ndërkaq, kryeministri Albin Kurti bashkë me homologun e tij kroat, Andrej Plenkoviç, kanë mbajtur konferencë për media në lidhje me aksidentin e rëndë që ka ndodhur sot në Kroaci.
Kurti ka thënë se kjo është një ditë e rëndë për mbarë popullin shqiptarë.
I pari i Qeverisë ka falënderuar shtetin kroat për trajtimin e të lënduarve nga ky aksident.
“I vizitova pacientët në dhomat e spitalit. Falënderoj profesionistët shëndetësorë për kujdesin e treguar dhe angazhimin e pakursyer”, ka deklaruar Kurti, përcjell Telegrafi.
Kurti ka kujtuar rolin që ka mërgata kosovare në zhvillimin e ekonomik të Kosovës.
“Qindra mijëra qytetarë të vendit tonë kthehen për pushime në vendlindje. Shteti dhe mirëqenia jonë, ajo çfarë e kemi, varet shumë prej tyre, prandaj kjo tragjedi është tepër e rëndë për ne”, tha ndër të tjera Albin Kurti.
Duke marrë parasysh rrugën midis Frankfurtit dhe Prishtinës, dhe vetëm dy shoferë, ky është një problem shumë i madh.
Kështu thotë eksperti kroat i komunikacionit, Goran Husinec, pas aksidentit tragjik të autobusit që ndodhi në autostradën e Slavonski Brodit, duke shtuar se për një rrugë kaq të gjatë, dy shoferë janë pak.
“Secili shofer i autobusit mund të ngasë për 9 orë brenda 24 orëve, pas së cilës ka një pushim të detyrueshëm. Dhe kur bëhet fjalë për autobus, ai duhet të pushojë për 2 ditë pas 21 orësh punë, por kjo nuk respektohet”, thotë Husinec.
“Kjo rrugë zgjat rreth 25 orë, duke marrë parasysh qëndrimet në kufij. Dhe me turmat kur është sezoni, një udhëtim i tillë mund të zgjasë deri në 30 orë, kështu tani merreni me mend”, shton ai.
Ai tregon se si duhet të pushojnë shoferët gjatë këtyre rrugëve të gjata.
“Zgjidhja është e thjeshtë. Duhet të sigurosh banesa, ku shoferët do të ndërroheshin dhe ata që vozisnin duhet të pushonin”, tregon ai.
Sa i përket aksidenteve në rrugë, Husinec thotë se problemi më i madh është se gjobat shkruhen por janë të vogla.
“Policia jep gjoba, por kur ishte hera e fundit që keni dëgjuar se dikush kishte paguar të njëjtën shumë”, pyet ai.
Kujtojmë se 10 persona kanë humbur jetën dhe mbi 40 të tjerë janë lënduar në një aksident trafiku sot në afërsi të Slavonski Brod të Kroacisë, kur një autobus nga Kosova doli nga rruga duke shkaktuar aksident.
Shoferi i autobusit është arrestuar dhe sipas dëshmisë së tij dhënë policisë kroate, atë në momentin tragjik e kishte zënë gjumi.
Autobusi po vinte nga Frankfurti i Gjermanisë për në Kosovë. Në autobus ishin 69 pasagjerë.
Në seancën e Qeverisë së Kroacisë tema kryesore ishte sërish epidemia e koronavirusit në kulmin e sezonit turistik në Adriatik dhe masa të reja më të rrepta epidemiologjike që parashikojnë kontroll më rigoroz mbi tubimet dhe aktivitetet më të mëdha si dhe hyrjen e qytetarëve nga vendet të cilat shënojnë rritje të numrit të rasteve, raporton Anadolu Agency (AA).
“Në tre javët e kaluara, Kroacia ka shënuar ndërmjet 500 deri në 600 raste me COVID-19 në javë ndërsa javën e kaluar ka pasur një rritje të konsiderueshme prej 871 raste”, tha kryeministri kroat, Andrej Plenkoviç.
Ai vuri në dukje se 1.6 milionë qytetarë u vaksinuan me dozën e parë të vaksinës kundër COVID-19 dje dhe se përqindja e personave të vaksinuar po i afrohet numrit të përgjithshëm prej 48 për qind të të rriturve në Kroaci.
“Nga 100 të shtruar në spital, 94 persona nuk ishin vaksinuar. Kushdo që zgjedh të mos vaksinohet e vë veten në rrezik që mund të përfundojë në mënyrë fatale. Prandaj, të vaksinohemi tani dhe të mos e presim vjeshtën të mbrohemi nga shpërthimi i valës së katërt të mundshme”, tha Plenkoviç.
Ministri kroat i Shëndetësisë, Vili Berosh tha se sot në ditën e 514-të të shfaqjes së koronavirusit në Kroaci janë regjistruar 179 raste të reja të infeksionit dhe se përqindja e të prekurve nga virusi në numrin e përgjithshëm të të testuarve në 24 orët e fundit ishte 4.56 për qind.
“Fatkeqësisht, numri i të infektuarve po rritet. Rritja e rasteve pozitive në shtatë ditët e fundit është 46.1 për qind. Jemi dëshmitarë të një përhapje jashtëzakonisht me lehtësi të variantit të ri të virusit”, tha Berosh duke shtuar se: “Teoritë e konspiracionit në lidhje me rreziqet e vaksinave, të tilla si instalimi i çipave dhe krijimi i fushave magnetike, i përkasin zhanrit të fantashkencës dhe nuk duhet të jenë pjesë e imazhit të mediave publike”.
Ministri i Brendshëm kroat, Davor Bozhinoviç njoftoi një shtrëngim të mëtejshëm të masave për hyrjen e shtetasve nga vendet e treta me shkallë të lartë të incidencës të tilla si Britania e Madhe dhe Rusia ndërsa masat e reja epidemiologjike do të zbatohen nga e hëna, 26 korrik për të kontrolluar më mirë COVID-19 në kulmin e sezonit turistik.
“Një nga shtrëngimet do të jetë mosdhënia e pëlqimit për tubime dhe aktivitete që janë në aspektin epidemiologjik të vështira për t’u kontrolluar”, theksoi mistri Bozhinoviç.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq, tha të enjten se “nëse dikush merr vendim për njohjen e Kosovës shtet të pavarur”, Serbia “do të nisë menjëherë fushatën për tërheqjen e njohjeve të Kosovës”.
“Kam shumë respekt për presidentin turk [Recep Tayyip] Erdogan dhe duam marrëdhëniet më të mira me Turqinë, por ne kemi vendin tonë dhe interesat tona dhe do të sillemi në përputhje me to”, tha Vuçiq.
Ai i bëri këto komente pas deklaratave të Erdoganit këtë javë, se ai do të punojë me presidentin amerikan, Joe Biden, për të rritur numrin e shteteve që njohin Kosovën.
Erdogan tha se do ta ngrejë këtë çështje gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, këtë vjeshtë.
Vuçiq tha një ditë më herët se do të bisedojë me Erdoganin rreth Kosovës.
Kosova ka shpallur pavarësinë në vitin 2008.
Sipas listës së publikuar në ueb-faqen e Ministrisë së Jashtme të Kosovës, janë 117 vende që e njohin atë.
Serbia, qysh në vitin 2017, thuhet se ka bërë fushatë për tërheqjen e njohjeve të shtetit të Kosovës dhe, për pasojë, disa vende thuhet se i kanë ngrirë raportet e bashkëpunimit me Kosovën.
Në shtator të vitit të kaluar, Kosova dhe Serbia kanë nënshkruar një marrëveshje në Uashington, në bazë të së cilës Serbia është dashur të pezullojë fushatën për çnjohjen e Kosovës, ndërsa Kosova është dashur të respektojë një moratorium njëvjeçar, për të mos aplikuar për anëtarësim në organizata ndërkombëtare.
Afati i këtij moratoriumi skadon në fillim të shtatorit.
Presidentja e Komitetit Serb të Helsinkit, Sonja Biserko ka deklaruar se çështja e shqiptarëve të ç’adresuar në Luginën e Preshevës është më tepër një çështje politike. Në një intervistë për Euronews Albania, Biserko ka nënvizuar se çështja, është peng e statusit të Kosovës, që për Beogradin është ende i pazgjidhur.
“Të gjitha minoritetet jetojnë në një lloj veçimi dhe komuniteti shqiptar është ndoshta më i prekuri sepse Kosova është ende një çështje e hapur për Beogradin dhe e lidhur direkt me zgjidhjen e statusit të saj”, tha Biserko.
Sipas aktivistes së njohur të të drejtave të njeriut, çështja duhet të përfshihet në dialogun e ndërmjetësuar nga Brukseli dhe të trajtohet me seriozitet.
“Mendoj se kjo çështje duhet të përfshihet në dialogun Prishtinë-Beograd, sepse është një nga problemet e pazgjidhura dhe njerëzit jetojnë në një vakum. Dhe duke qenë se nuk do të ketë shkëmbim territoresh, apo ndryshim kufijsh, situata e tyre duhet të zgjidhet në një mënyrë që garanton integrimin e tyre në shoqërinë serbe, në institucionet serbe dhe në kulturën serbe”, deklaroi presidentja e Komitetit Serb të Helsinkit.
Biserko ka shtuar më tej se, faktori ndërkombëtar duhet të rrisë presionin ndaj Beogradit në mënyrë që të zbatojë marrëveshjet e nënshkruara për integrimin e minoriteteve.
“Ata duhet ta marrin këtë problem seriozisht dhe ta nxisin Serbinë të implementojë marrëveshjet e arritura mes dy palëve pas vitit 2000. Në 2001-shin, vit pas të cilit ka pasur tre marrëveshje për integrimin e komunitetit shqiptar në institucionet shtetërore dhe publike, kjo gjë që nuk ka ndodhur. Në fillim u duk se kjo linjë do të ndiqej, por fatkeqësisht gjithçka ndaloi dhe fare pak njerëz janë integruar në këto institucione. Ndaj duhet të bëhet më shumë”, përfundoi Biserko.
Aleksandër Pemaj është dënuar me burgim të përjetshëm për trafikun e 1.2 ton kokainë nga ishulli St. Vincent në Karaibe drejt Greqisë.
Operacioni e ka zanafillën në vitin 2020 teksa Pemaj u arrestua në cilësinë e organizatorit. Bashkë me të edhe 4 të tjerë janë dënuar nga Gjykata greke me burg të përjetshëm. 8 të pandehurit e tjerë u dënuan me 12 deri në 18 vjet burg.
Kokaina u kap në Greqi, në Agios Vikentios në Astakos, Etoloakarnania në 2020 teksa Sandër Pemaj nuk është një emër i panjohur për drejtësinë greke.
Ai ka qenë disa herë në burg, madje emri i tij njihet gjerësisht për përplasjen me armë me policinë greke në lagjen Virona të Athinës, ku protagonistë ishin dhe Marian Kolaj që u vra më pas në kufirin greko-shqiptar dhe Nikolla Todi që u ekzekutua në vend.
Sasia e kokainës që kapte vlerën e 50 milion eurove ishte gati për tu hedhur në tregun e paligjshëm të Europës dhe Afrikën Perëndimore, por u kap në një banesë në Greqi pasi kishte ardhur me një varkë me vela nga Karaibet. ‘Truri’ i organizatës që bëri transportin thirrej ‘Doktori’ dhe ishet shqiptar.
Në operacion morën pjesë dhe dy policë të infiltruar që dëshmua dhe në gjyq ndaj të akuzuarve teksa në transportin e drogës ishin përfshirë disa shqiptarë. bw
Deklarata e ministrit të Punëve të Brendshme të Serbisë, Aleksander Vulin, në lidhje me projektin e bashkimit të serbëve kudo që janë, të cilët do të ruheshin nga Ushtria serbe në vendet e rajonit, është perceptuar si ndërhyrje në punët e brendshme të shteteve sovrane dhe si paralajmërim i kthimit të politikës destruktive të Serbisë.
Bosnje dhe Hercegovina i ka bërë thirrje presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, që të distancohet nga agjenda politike e Vulinit. Ndërkaq nga Kosova vijnë vlerësimet që porositë kërcënuese të Vulinit pasqyrojnë politikën e Beogradit zyrtar. Nga Mali i Zi, Vulinin e mbështet Fronti Demokratik, parti kjo në pushtet.
Vulin: Më Vuçiqin drejt “Botës serbe”
Ideja e “Botës serbe”, të cilën tash e disa kohë është duke proklamuar ministri i Punëve të Brendshme i Serbisë, Aleksandar Vulin dhe të cilën ide ai e ka ripërsëritur më 18 korrik, e kthen Serbinë në vitet 90-të të shekullit të kaluar dhe është formë e kërcënimit për vendet e rajonit në përgjithësi, kanë vlerësuar zyrtarë të vendeve të rajonit dhe njohës të zhvillimeve politike.
Deklaratat e ministrit të Punëve të Brendshme të Qeverisë së Serbisë, Aleksandar Vulin, se detyra e gjeneratës aktuale të politikanëve në Serbi është që “të krijojnë botën serbe dhe të bashkojnë serbët kudo që jetojnë ata”, ka nxitur reagime të shumta në rajon.
Deklaratat e tilla Vulin i ka bërë në shënimin e 13-vjetorit të subjektit politik që ai drejton, Lëvizjes Socialiste, në të cilën ceremoni ishte i pranishëm edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, si kryetar i Partisë Përparimtare Serbe.
“Në mënyrë që ‘Bota serbe’ të bëhet, Serbia duhet të jetë e suksesshme ekonomikisht, Serbia duhet të udhëhiqet mirë, duhet të ketë një ushtri që është në gjendje ta ruajë vet Serbinë dhe serbët kudo që jetojnë. Për të ruajtur një Serbi të tillë, ne duhet të bëjmë gjithçka që të vazhdohet politika e Aleksandar Vuçiqit. Vetëm ajo është fitore, vetëm ajo është një garanci për mbijetesën e popullit tonë dhe asgjë tjetër”, ka thënë Vulin.
Cilat vende të Ballkanit kanë investuar më së shumti në ushtri më 2020?
Ndërkaq, presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, i cili ishte mysafir nderi në shënimin e 13-vjetorit të Lëvizjes Socialiste, ka thënë që këtë parti nuk e sheh “vetëm si partnere të koalicionit, por si bashkëluftëtare për Serbinë e fortë, moderne dhe të lirë”.
Kosova: Deklarata e Vulinit, vazhdim i diskursit nacionalist
Nga Zyra e Presidentit të Kosovës, kanë theksuar se deklarata e ministrit serb Aleksandar Vulin, nuk paraqet befasi.
Bekim Kupina, këshilltar i presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, në një përgjigje me shkrim për Radion Evropa e Lirë, ka theksuar se ministri serb Vulin “është i njohur për qëndrimet e tij ultra nacionaliste”.
“Kjo deklaratë nuk përbën asgjë të re. Deklaratat serbomëdha janë vetëm vazhdim i diskursit të viteve të 90-ta, të kohës të regjimit gjenocidal të Millosheviqit, të cilat prodhuan luftëra dhe pasojat e të cilave ende po i bartim. Kjo retorikë duhet gjykuar edhe nga autoritetet e BE-së, pjesë e së cilës synon të bëhet Serbia. Një deklarim i tillë, gjithashtu është në kundërshtim të plotë me qëndrimet e administratës së presidentit Biden për mosndryshimin e kufijve të shteteve në rajon”, ka thënë Kupina.
Ai ka shtuar se shteti që përfaqëson Vulini ende nuk ka kërkuar falje për krimet që ka bërë në Kosovë, ndaj rikthimi i diskursit kërcënues me “bashkimin e serbëve”, është tregues se Serbia nuk po arrin as sot e kësaj dite të shkëputet nga politika gjenocidale e regjimit të Milosheviqit.
“Vulin në vend se ta projektojë Serbinë në BE, po e dëshiron ‘Serbinë e madhe’. Në real-politikë, e para e përjashton të dytën fuqishëm”, ka thënë këshilltari i presidentes së Kosovës.
Deklaratat e Vulinit janë bërë një ditë para se në Bruksel të takohej kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve, proces ky i lehtësuar nga Bashkimi Evropian.
Kurti: Keqardhje që Vuçiqi nuk distancohet nga deklaratat e Vulinit
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, pas takimit që ka pasur të hënën, më 19 korrik, me presidentin e Serbisë, Vuçiq, ka deklaruar se gjatë takimit është prekur edhe çështja e deklaratës së Vulinit për “Botën serbe”.
Kryeministri Kurti, duke u përgjigjur në pyetjen e gazetarëve lidhur me këtë çështje, ai ka theksuar se nga presidenti serb nuk është distancuar nga deklaratat e Vulinit.
“Fatkeqësisht, presidenti i Serbisë nuk distancohet as nga Vulini, as nga (Ivica) Daçiqi, as nga (Slobodan) Milosheviqi e nga kushdo qoftë që ka qenë në pushtet gjatë viteve të 90-ta. Kjo është vërtetë për keqardhje. Fakti që kemi dhjetë vjet dialog në Bruksel, pa një marrëveshje përfundimtare, është për shkak se ekziston kjo rezistenca problematike për t’u ballafaquar me të kaluarën”, ka thënë Kurti.
Bosnja e Hercegovina: Vuçiq të distancohet nga deklarata e Vulinit
Ministrja e Punëve të Jashtme të Bosnjës dhe Hercegovinës, Bisera Turkoviq, tha se ajo priste që presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, të distancohej menjëherë nga deklaratat e ministrit Vulin, për bashkimin e “Botës serbe”.
Në qoftë se Vuçiq nuk e bën këtë, Turkoviq beson që kjo vetëm do të konfirmojë se politika zyrtare e tij dhe e Serbisë është përmbysja e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit dhe që synon të bashkojë me Serbisë pjesë të Bosnjë dhe Hercegovinës.
“Deklarata e Vulinit, në të cilën ai vendosmërisht tha se bashkimi i serbëve do të thotë një ‘shtet i unifikuar’, do të thotë shkeljen flagrante të Marrëveshjes së Paqes së Dejtonit, destabilizim të të gjithë rajonit të Ballkanit Perëndimor, si dhe një kërcënim ogurzi për qytetarët e Bosnjës dhe Hercegovinës që mbroheshin nga agresioni dhe gjenocidi 26 vjet më parë. Një retorikë e tillë i bën absolutisht të pakuptimta të gjitha deklaratat dhe politikat e presidentit serb, Vuçiq me të cilat ai pretendon se Serbia dëshiron paqe dhe marrëdhënie të mira fqinjësore me Bosnjën dhe Hercegovinën”, ka thënë Turkoviq.
Vulin: Deklaratat janë vetëm të miat
Vulin, më 19 korrik, ka reaguar ndaj deklaratës së ministres së Punëve të Jashtme të Bonjë e Hercegovinë, Bisera Turkoviq.
Ai theksoi se idetë dhe deklaratat e tij ishin vetëm të tijat.
“Aleksandar Vuçiq dhe unë jo gjithmonë kemi të njëjtin mendim për çdo çështje dhe nëse keni ndonjë pyetje lidhur me pikëpamjet e mia, ma dërgoni mua, do të merrni një përgjigje të zëshme që mund ta kuptoni. Për të hyrë në diskutim me Vuçiqin, ju megjithatë do të duhet të gjeni fjalët e tij dhe të provoni që t’i kontestoni. Por, paraprakisht, na tregoni se kush tentoi ta vriste Aleksandar Vuçiqin në Srebrenicë dhe pse nuk janë ende emra autorëve dhe urdhërdhënësve”, ka thënë Vulin, sipas një deklarate nga ministria që ai drejton.
Deklarata e tij i referohet ngjarjes nga viti 2015, kur Vuçiq, si kryeministër i Serbisë, mori pjesë në përkujtimin për viktimat e gjenocidit të Srebrenicës në Potoçari, ku disa pjesëmarrës, të pakënaqur me praninë e tij, filluan të hidhnin shishe plastike dhe sende të tjera ndaj tij.
Në vazhdim të deklaratës, Vulin përkujton se në deklaratën e tij më 18 korrik, ai ka thënë se “serbët do të bashkohen paqësisht, pa asnjë plumb kur të plotësohen kushtet për një gjë të tillë”.
“Nëse kanë mundur gjermanët, pse nuk munden edhe serbët, apo ju jeni edhe kundër një Gjermanie të bashkuar?”, ka pyetur Vulin, Bisera Turkoviqin.
Ai gjithashtu i bëri thirrje Turkoviqit që të distancohej nga deklarata e anëtarit të Presidencës së Bosnjë dhe Hercegovinës, Shefik Xhaferoviq, se Kosova është e pavarur dhe se ai do ta njihte Kosovën.
Përndryshe, siç deklaroi ai, “unë do të konsideroj që ju mbështesni copëtimin e Serbisë dhe se doni të shkëputni një pjesë të vendit tim”.
Në Mal të Zi, “për” dhe “kundër”
Mbështetja e parë për Vulinin lidhur me idenë e realizimit të projektit “Bota serbe”, ka ardhur nga përfaqësuesi pro-serb i Frontit Demokratik, Andrija Mandiq.
Në televizionin N1, Mandiq ka deklaruar se ideja e “Botës serbe”, për të cilën ka folur ministri serb Vulin, u ka pëlqyer serbëve përtej kufirit të Serbisë. Ai ka theksuar se tashmë po punohet për realizimin e një ideje të tillë.
“Serbë nga Mali i Zi, serbë nga Republika Serbe, serbë nga Maqedonia (e Veriut), ata kufij që ekzistojnë mes nesh nuk duhet të ekzistojnë në kokën e tyre. Pastaj ne do të bashkëpunojmë më mirë, do të jemi më afër njëri-tjetrit, në fund të fundit ne jemi një popull”, tha Mandiq.
Lëvizja Qytetare URA vlerëson se të gjitha “projektet” që propozojnë shënjimin e kufijve të rinj në Ballkanin Perëndimor, përfshirë projektin “Bota serbe”, janë të rrezikshëm për stabilitetin e rajonit dhe ndikojnë në nacionalizmin në rritje.
Nënkryetarja e partisë, Jovana Maroviq, i tha Radios Evropa e Lirë se është problematike që “projekti” u mbështet publikisht nga udhëheqësi i Frontit Demokratik, Andrija Mandiaq, por që pozicioni i tij nuk mund të interpretohet si pozicion i qeverisë.
“Qeveria u formua në bazë të parimeve të përcaktuara në marrëveshje nga shtatori i vitit të kaluar, dhe vetëm një qeveri që funksionon në përputhje me ato parime mund të ketë mbështetjen e lëvizjes qytetare URA, dhe jo projektet e bazuara në nacionalizëm”, theksoi Maroviq.
Gjukanoviq: Gabim i njëjti, sikurse i Milosheviqit
Dy ditë më parë, presidenti i Malit të Zi, Milo Gjokanoviq, kishte folur për rreziqet e idesë së një bote serbe.
Në konferencën “Ballkani Perëndimor: Një pjesë kryesore e enigmës së sigurisë evropiane”, që u mbajt në Bratislavë, më 16 korrik, Gjukanoviq tha se Serbia nuk e ka pranuar kurrë pavarësinë e Malit të Zi dhe se ai e sheh Malin e Zi si pjesë të “Botës serbe”.
“Kur shihni qëndrimin e Serbisë në rajon, ai rol është potencialisht shkatërrues, sepse Serbia është kthyer në politikat e fillimit të viteve të 90-ta. Serbia është këtu për të ruajtur interesin e serbëve kudo që ata jetojnë në rajon. Ky është i njëjti gabim që kishte bërë Slobodan Milosheviq në vitet e 90-ta. E dimë se çfarë ndodhi në Bosnjë dhe Hercegovinë”, vuri në dukje Gjukanoviq.
Ai tha se presidenti i Serbisë, Vuçiq po përpiqej të paraqiste mbrojtjen e interesave të popullit serb në Malin e Zi, si një qëllim të ligjshëm.
“Ndërhyrja në punët e brendshme të një vendi nuk mund të jetë një qëllim legjitim. Më vjen keq që Serbia po përsërit gabimet dhe kam frikë se është një potencial real për krijimin e paqëndrueshmërisë në rajon. Serbia po e bën atë duke u bazuar në mbështetjen e Moskës”, theksoi Gjukanoviq.
Maliqi: Serbia në pikën zero të viteve të 90-ta
Njohësi i zhvillimeve politike, Agon Maliqi, në një bisedë me Radion Evropa e Lirë, thekson që deklaratat e ministrit serb të Punëve të Brendshme, Aleksandar Vulin, duhet parë në rajon si një formë kërcënimi dhe se ato e shpërfaqin më qartë dhe më drejtpërdrejtë atë që është politika e Serbisë në rajon.
Sipas tij, Vulin prej kohësh i artikulon në mënyrë më të drejtpërdrejtë ato që janë vërtetë qëndrimet e presidentit serb, Vuçiq. Siç thotë Maliqi, kjo vërtetohet edhe me faktin që vet Vulin e thotë që ideja e “Botës serbe”, e cila është një eufemizëm për “Serbinë e madhe”, mund të realizohet vetëm duke e ndjekur politikën e Vuçiqit. Ndërkaq, ky i fundit, sipas Maliqit, e ka komentuar deklaratën e Vulinit duke thënë se atë e ka “më shumë se partner të koalicionit”.
“Unë këtë e shoh si kërcënim, si konfirmim i faktit që Serbia jo vetëm që nuk ka ndryshuar, por është kthyer në pikën zero të viteve të 90-ta, me strategji dhe taktikë më ndryshe, duke e vënë theksin te ekonomia së pari. Por, duke e potencuar dhe duke e lënë gjithmonë të hapur opsionin militarist, që do të thotë të projektit të ‘Serbisë së madhe’ të rikonceptuar, por edhe duke e lënë gjithmonë të hapur rikthimin te luftërat”, tha Maliqi.
Ai shtoi se politika që po ndjekë Serbia, bazuar edhe në deklaratat e Vulinit, janë të rrezikshme dhe kërcënim real. Kjo sipas tij, vërehet nga fryma, të cilën regjimi në Serbi po e krijon në opinionin publik.
“Një shtet dhe një regjim i cili synon paqen, nuk i fryn luftës në opinionin publik dhe nuk militarizohet në masën në të cilën është militarizuar Serbia në vitet e fundit. Kështu që, padyshim që kërcënimi është real. Serbia, në mënyrë deklarative synon paqen, por paqen me kushtet e saj, të cilat kushte janë të papranueshme për fqinjët. Kështu që unë mendoj që Vuçiq, realisht, e lë hapur mundësinë për një luftë në këtë dekadë që jemi futur”, vlerësoi Maliqi.
Biserko: Të caktohen vijat e kuqe për Serbinë
Sonja Biserko, themeluese e organizatës joqeveritare Komiteti i Helsinkit për të drejta të njeriut në Serbi, thotë për Radion Evropa e Lirë, se deklaratat e Vulinit nuk e befasojnë sepse, sipas saj, ai ka pasur edhe më herët deklarata të tilla. Ajo rikujton tekstin autorial të Vulinit, të vitit të kaluar, në të përjavshmen serbe “Peçat”, në të cilin për herë të parë ka thënë se detyrë e gjeneratës së tij të politikanëve, është që t’i bashkojnë të gjithë serbët.
“Tash, në përvjetorin e Lëvizjes së Socialistëve, i cili në njëfarë mënyre është fillim i fushatës për zgjedhjet presidenciale, ai i tha të gjitha ato porosi kërcënuese dhe të rrezikshme për të gjithë rajonin, gjë të cilën, për më shumë, e përkeqëson që presidenti Vuçiq ishte i ulur aty dhe nuk u distancua nga ato që u thanë”, theksoi Biserko.
Duke iu referuar pranisë së presidentit serb, Aleksandar Vuçiq në kremtimin, në të cilin Vulin e quajti atë president i ardhshëm i të gjithë serbëve, Biserko shprehet se Vulin thotë atë që mendon Vuçiqi.
“Kjo është diçka me të cilën ata tundohen për çdo ditë, që të shohin se sa larg mund të shkojnë dhe sa do t’i tolerojë bashkësia ndërkombëtare. Natyrisht, kur të krijohet ai realitet, atëherë është shumë vështirë që ai të kthehet në gjendjen e mëparshme”, tha Biserko.
Themeluesja e Komitetit të Helsinkit shtoi se ky është fillimi i fushatës për zgjedhjet e ardhshme presidenciale në Serbi, të cilat do të mbahen vitin e ardhshëm, por prekje e pulsit të bashkësisë ndërkombëtare, për të cilën ajo thotë se shpreson që do t’i vendosë vijat e kuqe kur bëhet fjalë për deklarata dhe aspirata të tilla.
“Duhet të caktohen vijat e kuqe për politikanë të tillë në rajon, marrë parasysh që kufijtë ndërkombëtarë në Ballkan tashmë janë të pranuar dhe që ata nuk ndryshojnë më. Por, gjithsesi që nxitjet e këtilla dhe në njëfarë mënyre edhe kontestimi i kufijve tashmë të pranuar në rajon, nënkupton destabilizim serioz të rajonit, sidomos sepse bëhet fjalë për vende të vogla dhe të pakonsoliduara në fqinjësi, mbi të cilat, Serbia, si një vend më i madh në rajon, shumë lehtë mund të ndikojë në kuptimin e destabilizimit”, u shpreh Biserko.
Vujoviq: Serbia po e imiton Rusinë
Zlatko Vujoviq, analist i çështjeve politike nga Mali i Zi, në një bisedë me Radion Evropa e lirë, vlerëson që kur bëhet fjalë për orientimin ideologjik, Serbia po shkon gjithnjë e më shumë drejt Rusisë.
“Serbia, nën presidentin Vuçiq, po përpiqet të imitojë sjelljen e Rusisë, si një fuqi rajonale që përfaqëson një fqinj të rrezikshëm për të gjithë ata që ndajnë kufijtë me të”, tha Vujoviq.
Por, siç shprehet ai, Serbia nuk ka burime si Rusia për të krijuar konflikte të ngrira, siç krijoi Rusia në Gjeorgji, Moldavi, Ukrainë, por të përpiqet të destabilizojë rajonin përmes luftës mediatike, duke përdorur komunitetet kombëtare të saj që jetojnë në vendet e tjera.
Kjo krijon konflikt midis Serbisë dhe Perëndimit, thotë Vujoviq, duke iu përgjigjur pyetjes nëse ai pret reagimin e Bashkimit Evropian ndaj afirmimit të “Botës serbe”.
“Kjo është diçka që çon gjithnjë e më thellë në konflikt me politikën e SHBA-së, me presidentin (Joe) Biden, por gjithashtu edhe me atë që do të duhej të ishte politikë e Bashkimit Evropian. Megjithatë, Bashkimi Evropian, në shtatë apo tetë vjetët e fundit, nuk ka politikë të qartë për Ballkanin Perëndimor. Për këtë shkak, presidentit Vuçiq i është hapur mjaft hapësirë”, tha Vujoviq.
Ai vlerëson se vetë Vuçiqi e përdor këtë situatë për të zbatuar politikën e tij rajonale.
“Ndonëse Vuçiq i bën disa lëvizje të mira taktike, ai po bën po bën gabime të mëdha strategjike. Duke krijuar një hendek me Shtetet e Bashkuara dhe duke thelluar ndikimin e Rusisë në Serbi, duke u bërë një instrument i politikës ruse në Ballkanin Perëndimor. Vuçiqi në terme afatgjata, afatmesme dhe kam frikë edhe në afatshkurta, po e shemb pozicioni mbi të cilin e ka ndërtuar sundimin në Serbi”, tha Vujoviq.
Prej kur përmendet termi “Bota serbe”?
Termi “Bota serbe” u përdor për herë të parë nga Aleksandar Vulin, më 26 shtator 2020, derisa ishte shef i Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë.
“Vuçiq duhet të krijojë ‘Botën serbe’. Beogradi duhet të mbledhë të gjithë serbët brenda dhe rreth vetes, ndërkaq që presidenti i Serbisë është presidenti i të gjithë serbëve”, pati thënë Vulin.
Ai më vonë pati folur më hollësisht për atë që ai e konsideroi termin “Bota serbe”, duke aluduar në nevojën e bashkimit të popullit serb në një shtet të vetëm.
Serbia i thekson lidhjet e ngushta, duke financuar mjediset me popullsinë serbe në të gjitha vendet në rajon. Gjatë vitit 2017, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq dhe ai i Republikës Serbe, entitet ky brenda Bosnjë e Hercegovinës, Milorad Dodik, patën paralajmëruar gjithashtu Deklaratën për mbijetesën e popullit serb në rajon, por ajo nuk është miratuar deri më sot.
Besimtarët myslimanë në vendet e rajonit vijojnë me përgatitjet e fundit për festimin e festës së Kurban Bajramit.
Anadolu Agency (AA) ka përpiluar informacione rreth përgatitjeve të festës së Kurban Bajramit në Maqedoninë e Veriut, Shqipëri dhe Kosovë.
Maqedoni e Veriut
Në kryeqytetin e Maqedonisë së Veriut, Shkup, besimtarët myslimanë të cilët kanë mundësi të therin kurban me rastin e Kurban Bajramit, vizituan tregun e bagëtive në periferi të qytetit.
Shitësit e kurbaneve, duke mos dashur të prononcohen para kamerës, thanë se këtë vit autoritetet nuk kanë lejuar shitblerjen në lokacionet tradicionale brenda qytetit, ndërsa u ankuan për kushtet e pafavorshme në tregun e bagëtive. Sipas tyre, kjo ka ndikuar paksa në uljen e interesimit.
Sivjet, çmimi i kafshëve të vogla është 120 deri në 300 euro, ndërsa kafshët e mëdha shiten nga 700 deri në 1.200 euro.
Ndërkohë, nga Ndërmarrja Publike “Higjiena Komunale-Shkup” kanë bërë të ditur se edhe sivjet, në vendbanimet ku festohet Kurban Bajrami, janë vendosur kontejnerë të posaçëm ku besimtarët muslimanë do të mund të hedhin mbetjet e kurbanëve.
Shqipëri
Besimtarët myslimanë në Shqipëri vazhdojnë përgatitjet për pritjen e festës së Kurban Bajramit, duke u kujdesuar për kurbanin, por edhe për blerjen e produkteve të ndryshme.
Në prag të festës, tregu i bagëtive i Qarkut të Tiranës frekuentohet më shumë, ndërsa besimtarët blejnë kafshët për kurbane për familjen e tyre, por edhe për të ndihmuar familjet në nevojë.
Prej disa ditësh vazhdojnë përgatitjet për blerjen e kurbanit, ndërkohë çmimi i përcaktuar i kurbanit për këtë vit është 130 euro për bagëtitë e imëta, njëjtë sa viti i kaluar.
Nga ana tjetër, tregu “Pazari i Ri” në Tiranë në prag të Kurban Bajramit është më i frekuentuar nga qytetarët, të cilët blejnë produktet nga më të ndryshmet, nga ato tradicionale, por edhe të tjera.
Ndërkohë, programi qendror për faljen e namazit të Kurban Bajramit në Shqipëri do mbahet në Sheshin “Skënderbej” në Tiranë.
Kosovë
Qytetarët në të gjitha vendet e Kosovës po bëjnë përgatitjet e fundit para festës së Kurban Bajramit.
Ardhja e një pjese të madhe të mërgimtarëve në vend, moti me shi dhe nevoja për t’i blerë gjërat e nevojshme për këtë festë ka shkaktuar fluks dukshëm më të madh nëpër rrugët e Kosovës në prag të festës, sidomos në kryeqytet, Prishtinë.
Në tregun e bagëtive në lagjen “Vranjevc” të Prishtinës, interesimi i qytetarëve për të blerë kurban, sipas tregtarëve, gjatë këtij viti krahasuar me vitin e kaluar, ka qenë më i madh.
Kjo si pasojë se gjatë vitit të kaluar, kishte masave të vendosura të cilat përfshinin edhe kufizime për prerjet e kafshëve, për shkak të pandemisë së koronavirusit të ri (COVID-19).
Çmimet për një dele në këtë treg varijojnë nga 120 euro deri në 250 euro, ndërsa më së shpeshti blihen delet me çmimet më të ulëta dhe ato mesatare.
Studentët e Universitetit Bogazici duke protestuar kundër Presidentit Recep Tayyip Erdogan
Dorian Jones
STAMBOLL – Pas muajsh protestash nga profesorët dhe studentët, Presidenti turk Recep Tayyip Erdogan ka bërë një hap pas duke hequr rektorin e debatueshëm që kishte imponuar në krye të universitetit kryesor të Stambollit. Universiteti Bogazici konsiderohet si qendra e mendimit liberal dhe lirisë akademike.
Profesorët e universitetit duartrokitën ndërsa në sfond luhej muzikë për të festuar shkarkimin e rektorit Melih Bulu, nëpërmjet një dekreti të nënshkruar në mesnatë nga Presidenti Erdogan.
Për muaj të tërë, mësuesit kishin zhvilluar protesta të përditshme kundër emërimit të zoti Bulu, sërish me një dekret të Presidentit Erdogan. Rektorët janë zgjedhur tradicionalisht nga akademikët e universitetit. Can Candan, profesor në universitetin Bogazici, mirëpriti heqjen e zotit Bulu.
“Është rezultat i një rezistence prej gjashtë muajsh e gjysëm. Dhe është jashtëzakonisht domethënëse pasi ka qenë një model për të gjithë vendin. Pra nëse rezistojmë paqësisht dhe në një mënyrë shumë të vendosur, do t’ia dalim mbanë”, tha profesori Candan.
Policia pati shpërndarë me forcë shumë nga demonstratat e studentëve dhe akademikëve kundër vendimit të Presidentit Erdogan për të imponuar emërimin e zotit Bulu.
Një numër i madh studentësh janë arrestuar, disa gjatë bastisjeve të kryera në orët e agimit nga policë të anti-terrorit të armatosur rëndë. Masat e ashpra u dënuan me shpejtësi brenda dhe jashtë vendit, përfshirë edhe nga Shtetet e Bashkuara.
Mësimdhënia në universitetin Bogazici zhvillohet në gjuhën angleze dhe universiteti mban lidhje historike me Shtetet e Bashkuara. Bogazici radhitet ndër universitetet më të mira të Turqisë, me një reputacion për mendimin liberal dhe të pavarur, që e ka shndërruar në një objekt sulmi nga Presidenti Erdogan, thotë akademikja e këtij universiteti, Seda Altug.
“Ka qenë objekt sulmi prej disa kohësh për shkak të mjedisit të tij liberal, mjedisit liberal të mësimdhënies, për shkak të aktiviteteve liberale të studentëve. Prej kësaj atmosfere shumë liberale është bërë e mundur që shumë tema të debatueshme dhe shumë tabu në Turqi të diskutohen këtu pa asnjë lloj dhune”, tha zonja Altug.
Qeveria e Turqisë është përballur me kritika në rritje për largimin e qindra akademikëve nga postet e tyre, si pjesë e asaj që thotë se është një goditje kundër terrorizmit.
Presidenti Erdogan deri më tani nuk ka dhënë asnjë shpjegim për vendimin e tij për të hequr zotin Bulu, i cili pasoi një takim të autoritetit të arsimit të lartë të Turqisë, ku u diskutua për trazirat e Universitetit Bogazici.
Disa anëtarë të shquar të partisë AKP në pushtet të Presidentit Erdogan kishin filluar të paralajmëronin për rritjen e shqetësimit në radhët e mbështetësve për qëndrimin e qeverisë ndaj disidentëve. Sondazhet e opinionit publik treguan simpati të fortë për protestuesit e universitetit, madje edhe mes disa mbështetësve të Presidentit Erdogan.
Profesor Candan, ndërsa përshëndet lëvizjen e Erdoganit, mbetet i kujdesshëm.
“Lufta vazhdon. Vetëm pse ai është tërhequr nuk do të thotë që ne të gjithë do të jemi në gjendje të zgjedhim rektorin tonë. Lufta vazhdon. Por është padyshim një sukses i madh në rrugën drejt disa ndryshimeve të mëdha, jo vetëm për Bogazicin por edhe për institucionet e tjera të arsimit të lartë”, tha zoti Candan.
Studentët dhe akademikët po bëjnë thirrje për rikthimin e zgjedhjeve nga akademikët për të gjitha postet e rektorëve të universiteteve. Mbetet e paqartë nëse Presidenti Erdogan do të kërkojë të imponojë një rektor të ri për Universitetin Bogazici.
Nëse Serbia një ditë bashkohet me Bashkimin Evropian (BE), ajo do të detyrohet të tërhiqet nga marrëveshja euroaziatike e tregtisë së lirë
Beograd
Serbia është bashkuar me bllokun tregtar të Bashkimit Ekonomik Euroaziatik (EAEU) të udhëhequr nga Rusia, duke e vendosur vendin në një treg prej 180 milionë njerëzisht për rreth 99 për qind të mallrave të saj të brendshme, transmeton Anadolu Agency (AA).
“Ky është një moment historik për Serbinë. Si rezultat i marrëdhënieve tona të shkëlqyera politike, janë hapur perspektiva të reja për zhvillimin e lidhjeve tona ekonomike të cilat mbajnë rëndësi thelbësore për vendin, ekonominë dhe qytetarët tonë”, tha Nenad Popoviç, ministri serb i Inovacionit dhe Zhvillimit Teknologjik.
Në muajin tetor të vitit të kaluar, Serbia në Moskë nënshkroi një marrëveshje me vendet anëtare të EAEU-së, përkatësisht me Rusinë, Kazakistanin, Bjellorusinë, Armeninë dhe Kirgistanin.
Ndërsa marrëveshja e tregtisë së lirë, e nënshkruar dje, zëvendëson marrëveshjet bilaterale aktuale të Serbisë me vendet anëtare të EAEU-së, kryesisht ato me Rusinë.
Tregtia bilatarele serbe me udhëheqësen e EAEU-së, Rusinë, arriti në 3,4 miliardë dollarë në vitin 2019 dhe përbën afërsisht 90 për qind të tregtisë serbe me vendet anëtare të EAEU-së. Produktet bujqësore përbëjnë më shumë se gjysmën e eksporteve serbe në Rusi.
Megjithatë, nëse Serbia një ditë bashkohet me Bashkimin Evropian (BE), ajo do të detyrohet të tërhiqet nga marrëveshja euroaziatike e tregtisë së lirë.
Blloku euroaziatik u themelua në vitin 2015.
Serbia është vend kandidat për anëtarësim në BE që nga viti 2012.
Kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabic, tha se në vitin 1995 në Srebrenicë “ka ndodhur një krim i tmerrshëm”, por shtoi se zyrtarët e Serbisë nuk e kanë vendin në ngjarjet përkujtimore atje, derisa të mos ndiqen penalisht personat që, gjashtë vjet më parë, sulmuan kryeministrin e atëhershëm të Serbisë, Aleksandaer Vuçiç.
Në Bosnje dhe Hercegovinë sot u shënua përvjetori i 26-të i gjenocidit në Srebrenicë. Mbi 8,000 burra dhe djem myslimanë u vranë në korrik të vitit 1995 nga forcat serbe të Bosnjës.
“Derisa nuk dalin para drejtësisë të gjithë ata që sulmuan presidentin e Serbisë, Aleksander Vuçiç – atëherë kryeministër – i cili shkoi në Srebrenicë për të shprehur respekt për viktimat dhe popullin boshnjak, ne, zyrtarët, nuk e kemi vendin atje”, tha Bërnabic për Televizionin Prva të Serbisë.
Sipas saj, është “skandal” që askush nuk ka dhënë përgjegjësi për sulmin ndaj Vuçiqit, çfarë do të thotë se “diçka e tillë mund të ndodhë përsëri”.
“Shpreh keqardhje të madhe, sepse një krim i tmerrshëm ka ndodhur në Srebrenicë dhe nuk kam asnjë problem të shpreh respekt për të gjitha viktimat”, tha Bërnabic.
Në korrik të vitit 2015, Vuçic mori pjesë në përkujtimin e viktimave të gjenocidit në qendrën përkujtimore Potoçari në Srebrenicë, ku disa pjesëmarrës, të pakënaqur me praninë e tij, hodhën shishe plastike dhe sende të tjera në drejtim të tij.
Gjatë luftës në Bosnje në vitet 1990, Vuçiç ishte zyrtar i Partisë Radikale Serbe, e cila kishte formacionet e saj paraushtarake në fushat e betejës në Bosnje dhe Hercegovinë dhe Kroaci.
Vuçiç ishte pjesë e kësaj partie deri në vitin 2008, kur formoi Partinë e tij Përparimtare Serbe, e cila sot mban pushtetin në Serbi.
Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdoğan, përkujtoi 26-vjetorin e gjenocidit të Srebrenicës, duke shprehur simpatinë e tij për viktimat, transmeton Anadolu Agency (AA).
Në një video-mesazh për ceremoninë përkujtimore ku po shënohet përvjetori i gjenocidit, Erdoğan tha se Turqia do të vazhdojë të qëndrojë me Bosnjë dhe Hercegovinën dhe boshnjakët.
“Në asnjë mënyrë, nuk do të lejojmë që kjo njollë e zezë e historisë së Evropës dhe njerëzimit (gjenocidi i Srebrenicës) të shtyhet në plan të dytë”, theksoi Erodğan.
“Plagët që Srebrenica hapi në zemrat tona janë ende duke derdhur gjak edhe pse kanë kaluar 26 vjet”, shtoi presidenti turk.
Më shumë se 8.000 muslimanë boshnjakë u vranë kur forcat serbe të Bosnjës sulmuan Srebrenicën në korrik 1995, megjithë praninë e trupave paqeruajtëse holandeze.
Këshilli i Sigurimit i OKB-së e kishte shpallur Srebrenicën “zonë të sigurt” në pranverën e vitit 1993. Megjithatë, trupat e drejtuara nga gjenerali Ratko Mlladiç pushtuan zonën e OKB-së. Ai më vonë u shpall fajtor për krime lufte, krime kundër njerëzimit dhe gjenocid.
Duke kujtuar dekretin e gjykatës për kriminelin e luftës, Erodğan tha se megjithëse dekreti nuk mund të lehtësojë vuajtjet e “tragjedisë në zemër të Evropës”, ai mund të ndihmojë në parandalimin e gjenocideve të tjera.
Ai nënvizoi rëndësinë e paqes në Bosnjë dhe Hercegovinë, ku jetojnë besime, kultura dhe etni të ndryshme, duke thënë se stabiliteti i saj është i nevojshëm për gjithë Evropën, veçanërisht Ballkanin.
Presidenti turk u bëri thirrje figurave politike të kundërshtojnë urrejtjen, dhunën dhe diskriminimin dhe të ribashkohen bazuar në vlerat e përbashkëta njerëzore.
“Është detyra jonë e përbashkët ta bëjmë paqen të përhershme në këto toka”, tha ai.
Erodğan gjithashtu shprehu ngushëllimet e tij për familjet e viktimave të gjenocidit dhe u lut për mëshirën e Allahut për të vrarët.
Optimizmi dhe kthimi. Banorët e Srebrenicës thonë se kjo i solli ata të kthehen në vatrat e para luftës, shtëpitë ku ata lindën, jetuan dhe kaluan shumë momente të lumtura.
Dikur çarshia e pasur, jetonte “me mushkëri të plota” ndërsa sot një numër i madh i të rinjve e lënë atë. Ka vetëm disa kafene, pa restorante, thertore, furra buke dhe gjithçka që nevojitet për një jetë normale. Gjatë ditës, ju mund të takoni disa banorë në qytet, megjithatë, kur dyert e një numri të vogël të ndërmarrjeve dhe institucioneve janë të mbyllura, qytetin e mbulon heshtja.
Elvis Shpiodiç, që i mbijetoi gjenocidit si 11-vjeçar në vitin 1995, u kthye në Srebrenicë para 15 vitesh.
“Nuk erdha në varrimet e para që ishin në Potoçari. Pasi erdha në njërën prej tyre, diçka më tërhoqi që të kthehem këtu duke marrë parasysh gjithçka që mbijetova. U ktheva 15 vjet më parë dhe pastaj isha optimist se ky qytet do të jetësohet. Në qytet ishte njëfarë optimizmi. Punonin shumë kafene, restorante, hotele, furra buke. Megjithatë, në katër apo pesë vitet e fundit shoh situatën dhe mund të them se ky është një qytet që gradualisht po vdes. Gjenocidi e ka bërë të veten, që një popull të shkatërrohet në këto hapësira”, tha Shpiodiç.
Sot nuk ka furrë buke në Srebrenicë, vetëm disa kafene, nuk ka hotele, thertore dhe pajisje të tjera të nevojshme për të jetuar në një qytet.
“Kur të shkoni në qytet do të shihni se nuk keni asnjë restorant, hotel, keni dy ose tre kafene. Fatkeqësisht, unë shpesh them se ky do të jetë një qytet i pensionistëve. Këtu kanë mbetur vetëm pensionistë. Shohim se vetëm një ose dy njerëz jetojnë në shtëpi, ata janë persona të moshuar. Të rinjtë po largohen, jo vetëm nga Srebrenica por edhe nga qytetet tjera, e veçanërisht nga këto mjedise më të vogla, sepse këtu nuk ka perspektivë për jetë. Nuk hapen ndërmarrje të reja. Kohët e fundit kam menduar gjithnjë e më shumë të largohem nga ky qytet”, u shpreh Shpiodiç.
Ai është i mendimit se ndërmarrjet dhe punësimi janë të nevojshme që të rinjtë të qëndrojnë në Srebrenicë.
Senad Gjoziç, 42-vjeç, është kthyer në Srebrenicë në vitin 2009.
“Atëherë u ktheva vetë. Pasi mbarova studimet, m’u ofrua mundësia në Koleksionin e Muzeut të Bibliotekës Kombëtare të Srebrenicës. Pastaj u ktheva vetëm, ndërsa nëna ime një vit më vonë. U martova dhe krijova familje”, tha Gjoziç.
Ai konsideron se kur bëhet fjalë për punësimin në Srebrenicë situata nuk është e kënaqshme.
“Ka shumë nga ata që merren me bujqësi, kultivim të tokës dhe blegtori dhe ata jetojnë mjaft vështirë”, tha Gjoziç.
Siç tha, ai ka jetuar në këtë qytet për një kohë të gjatë dhe është mësuar me jetën pa disa gjëra që janë normale në disa qytete më të mëdha si furra e bukës, restorante, kinema …
“Nëse do të kisha ardhur të jetoja në Srebrenicë për herë të parë sot, do të ishte e pakonceptueshme të jetoja pa këto gjëra që janë normale në disa qytete të tjera. Por, meqë kam jetuar këtu për 12 vjet, dikur mësohesh, bëhet normale, gjithçka është çështje zakoni. Unë, mbi të gjitha, drejtohesha nga dashuria për vendlindjen time. Kur e doni qytetin tuaj, atëherë mësoheni me të gjitha vështirësitë që hasni”, thotë Gjoziç.
Sipas tij, kur bëni krahasimin me vitin 2009 kur u kthye, me situatën e sotme, sa njerëz kishte në Srebrenicë atëherë dhe gjithçka që bënte, jeta sociale dhe ekonomike në këtë qytet po shkon drejt greminës.
“Në një farë mënyre, mund të thuhet se ky është një qytet që po vdes dhe po bëhet një qytet i të moshuarve. Tendencat janë që njerëzit shkojnë masivisht në Evropën Perëndimore në kërkim të punës. Pavarësisht të gjitha vështirësive me të cilat përballemi, për mua ende është bukur këtu dhe nuk e kam ndërmend të shkoj askund”, tha Gjoziç.
Srebrenica, kthimi dhe lugina e nishaneve të bardha, siç i quajnë varrezat e Qendrës Përkujtimore Srebrenica-Potoçari, është ajo në të cilën jetojnë nënat e këtij qyteti, ku u krye gjenocidi në verën e vitit 1995 kundër disa mijëra burrave dhe djemve joserbë.
Një numër i vogël i tyre u kthyen në qytetin nga i cili u dëbuan dhe ikën në vitet e 90-ta. Shumica mbetën vetëm sepse të gjithë anëtarët e familjes së tyre u vranë. Sot, ata duan vetëm paqen, të vërtetën dhe bashkëjetesën në qytetin ku kanë vendosur të qëndrojnë për gjithë jetën e tyre.
Fadila Efendiç është njëra prej tyre. Ajo u kthye në Potoçari ku varrosi burrin e saj Hamedin dhe djalin Fejza në varrezat e Qendrës Përkujtimore Srebrenica-Potoçari.
“Ne erdhëm në të shkatërruar dhe luftuam për të mbijetuar. Duhet vullnet i madh për t’u përballur me të vërtetën dhe për të ecur përpara. Qytetin e përbëjnë njerëzit, e jo ndërtesat. Aq shumë njerëz u vranë, ndërsa kjo që ka mbetur, mua më duket se jeton në një farë frike se diçka e keqe do t’u ndodhë edhe atyre. Është e vërtetë se edhe unë po ashtu isha më optimist në fillim, megjithëse gjithçka u shkatërrua, mund të shiheshin mbetjet e vrasjeve”, tha Efendiç.
Në gjenocidin e Srebrenicës në korrik të vitit 1995, e cila në atë kohë ishte zonë e mbrojtur e OKB-së, u vranë rreth 8.000 kryesisht burra dhe djem boshnjakë ndërsa u dëbuan më shumë se 40.000 gra, fëmijë dhe të moshuar. Mbetjet mortore të atyre që ishin varrosur në varrezat e Qendrës Përkujtimore Srebrenica-Potoçari u gjetën në dhjetëra varre masive primare dhe sekondare pas luftës në Bosnjë e Hercegovinë.
Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban dhe presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq. Beograd, 8 korrik 2021.
RFE/RL
Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, tha se zgjerimi duhet të jetë projekti më i rëndësishëm i Bashkimit Evropian (BE) dhe se Serbia është vendi kyç i Ballkanit Perëndimor në këtë proces.
“Pa Serbinë, rajoni nuk mund të bëhet pjesë e BE-së”, tha kryeministri Orban më 8 korrik në Beograd, pas takimit me presidentin e Serbisë, Aleksander Vuçiq.
Vizita e tij në Serbi vjen dy ditë pasi ai i paraqiti BE-së disa propozime sesi të fuqizohet blloku. Njëra ndër pikat thoshte se Serbia duhet të bëhet pjesë e BE-së.
Gjatë një konference për media, pas takimit me Vuçiqin, Orban tha se në kohën kur vendi i tij ishte në proces të integrimit, ishte e qartë për të gjithë se nga vendet e Evropës Qendrore, atëbotë Polonia ishte një vend kryesor për integrimin e këtyre vendeve.
“Për këtë arsye unë e mbështes anëtarësimin e Serbisë në BE, sepse pas saj është i gjithë Ballkani Perëndimor. Derisa Serbia të integrohet, Ballkani Perëndimor nuk do të integrohet”, tha Orban.
Në anën tjetër presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq tha se Serbia beson në të ardhmen evropiane, por se do të rrisë bashkëpunimin me Hungarinë dhe vendet e Grupit të Vishegradit.
Grupi i Vishegradit, i cili përbëhet nga vendet anëtare të BE-së, Hungaria, Polonia, Çekia dhe Sllovakia, ka kohë që bën presion për përshpejtimin e integrimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian.
Orban gjatë takimit me Vuçiqin ka ngritur edhe çështjen e emigrantëve.
Hungaria ka qenë ndër vendet e para evropiane që ngriti një gardh me tela në kufirin me Serbinë për të parandaluar hyrjen e refugjatëve dhe migrantëve nga Lindja e Mesme dhe Afrika.
Orban tha se pandemia e zhvendosi në plan të dytë problemin e emigrantëve, mirëpo kjo çështje është rikthyer.
“Zhvillime dramatike po ndodhin në Afganistan dhe qindra mijëra njerëz po largohen nga ai vend. Unë mendoj se Serbia është pjesa jugore e Evropës Qendrore. Pa një Serbi dhe Ballkan Perëndimor të fuqishëm, as Hungaria nuk është e sigurt”, tha Orban.
Presidenti i Serbisë nuk e adresoi në mënyrë të veçantë këtë çështje, por tha se Serbia do të “bashkëpunojë ngushtë” me Hungarinë sa i takon pandemisë dhe emigrantëve.
Qeveria konservatore e Orbanit është kritikuar disa herë për trajtimin që u bën emigrantëve, por edhe për ngecjet në sundimin e ligjit dhe të drejtat e njeriut.
Organizata “Reporterët pa Kufij” ka publikuar një listë me emrat e 37 udhëheqësve të shteteve ose qeverive, të cilët, sipas kësaj organizate, po e shtypin lirinë e mediave.
Organizata thotë se që nga marrja e pushtetit më 2010, Orban ka sulmuar pavarësinë e medias.
Homazhe në Prishtinë për vëllezërit Bytyqi. Shkurt, 2002.
RFE/RL
Prokuroria për Krime të Luftës në Serbi tha se është duke mbledhur prova të reja me qëllim që të “përcaktohet identiteti” i autorëve të vrasjes së vëllezërve Bytyqi më 1999.
Agron, Mehmet dhe Yll Bytyqi, shtetas amerikanë, me prejardhje nga Kosova, janë arrestuar në vitin 1999 në Serbi, për shkak të, siç kanë thënë zyrtarët serbë, kalimit të paligjshëm të kufirit.
Ata janë liruar nga burgu pasi janë dënuar dhe më pas janë vrarë. Trupat e tyre janë gjetur në një varr masiv, pranë Petrovo Sellos në lindje të Serbisë, në vitin 2001.
Në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë, Prokuroria serbe tha se vrasja e vëllezërve Bytyqi është në fazën e hetimeve që po zhvillohen kundër “autorëve të panjohur mbi bazën e dyshimit se ishte kryer krim lufte ndaj të burgosurve të luftës”.
“Është e vërtetë se po mblidhen prova të reja në mënyrë që të përcaktohet identiteti i autorit të krimit. Të gjitha këto veprime po ndërmirren në mënyrë që të ngritet niveli i provave në atë shkallë që kërkohet për ngritje të aktakuzës”, thuhet në deklaratë.
Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi, që luftuan përkrahë Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), në kuadër të Batalionit “Atlantiku”, pas bombardimeve të NATO-s, më 1999 u arrestuan në kufirin mes Kosovës dhe Serbisë, për kalim të paligjshëm të kufirit.
Pasi qëndruan në burg për 15 ditë, ata u liruan, por policia serbe i dërgoi ata në bazën e Njësive speciale kundër terrorit të Ministrisë së Brendshme serbe në Petrovo Sello, që ishte nën komandën e Goran Radosavleviqit Guri.
Trupat e tyre, që u gjetën me duar të lidhura dhe me plagë të shkaktuara nga plumbat në pjesën e pasme të kokës, u zbuluan më 2001 në një varrezë masive në Petrovo Sello, në lindje të Serbisë, së bashku me trupat e pajetë të shqiptarëve të tjerë të Kosovës.
“Problemi në rastin tonë dhe në shumë raste të tjera është se Serbia madhëron dhe mbron kriminelët e luftës”, tha për Radion Evropa e Lirë, Ilir Bytyqi, vëllai i tre shtetasve të vrarë amerikanë, Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi.
Këto komente të Ilir Bytyqit vijnë pasi Serbia nderoi me një medalje mirënjohjeje ish-komandantin e xhandarmërisë serbe, Goran Radosavleviq-Guri.
Përmes një përgjigjeje me shkrim, Ilir Bytyqi tha për Radion Evropa e Lirë se “afërsia midis presidentit serb, Aleksandar Vuçiq dhe qeverisë së tij me kriminelët e luftës është turp” dhe se kjo “parandalon drejtësinë dhe i privon viktimat që të arrijnë paqe”.
“Në vitin 2016, presidenti Vuçiq i premtoi nënpresidentit të atëhershëm, Biden (presidentit aktual të Shteteve të Bashkuara) se ai personalisht do të angazhohej në zgjidhjen e vrasjes së vëllezërve të mi. Vuçiqi më pas i tha familjes time dhe zyrtarëve amerikanë se Goran Radosavleviq ishte përgjegjës për vrasjen e tyre. Për një kohë të gjatë ekzistojnë prova të gjata dhe të mjaftueshme (për këtë)”, tha Bytyqi.
Nga Presidenca serbe nuk i janë përgjigjur pyetjes së REL-it nëse Vuçiqi ka folur para zyrtarëve amerikanë për përgjegjësinë e Radosavleviqit për vrasjen e vëllezërve Bytyqi dhe se çfarë informacionesh ka Vuçiqi për këtë rast. Zyrtarët serbë, të udhëhequr nga presidenti Vuçiq, nuk kanë konfirmuar këto pretendime të Ilir Bytyqit, të cilat ai i ka bërë publike para mediave.
Pas raportimit të Radios Evropa e Lirë më 30 qershor, se xhandarmëria, në shenjë mirënjohjeje për bashkëpunimin e suksesshëm i ndau një medalje Radosavleviqit, që ishte komandanti i parë i njësisë speciale të xhandarmërisë, reagoi Ambasada amerikane në Beograd.
Duke kujtuar se Radosavleviqi ishte në krye të kampit ku u gjetën eshtrat e tre shtetasve amerikanë, Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi, ambasada tha më 3 korrik se Radosavleviq “duhet të përballet me drejtësinë dhe nuk duhet të marrë medalje”.
Në një postim në Twitter, Ambasada amerikane po ashtu kujtoi se Shtetet e Bashkuara e kishin sanksionuar Radosavleviqin, për përfshirjen e tij në vrasjen e vëllezërve Bytyqi.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se ka qenë e pritshme që Kuvendi i Kosovës të miratojë rezolutën që dënon gjenocidin në Srebrenicë, por shtoi se është befasuar që një rezolutë të tillë e ka miratuar edhe Kuvendi i Malit të Zi.
Kuvendi i Kosovës e miartoi të mërkurën rezolutën për Srebrenicën, ku forcat serbe të Bosnjës vranë mbi 8,000 burra dhe djem myslimanë, gjatë luftës në Bosnje e Hercegovinë, më 1995.
Një rezolutë që ndalon mohimin e gjenocidit në Srebrenicë u miratua në Kuvendin e Malit të Zi më 17 qershor.
“Rezoluta të tilla do të vazhdojnë. Ne mund t’i shmangim ato në disa parlamente, falë marrëdhënieve miqësore, por disa do të vazhdojnë me abuzimin politik të serbëve”, u tha Vuçiq gazetarëve gjatë një vizite në një spital të Beogradit.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë ka konstatuar në vitin 2007 se masakra në Srebrenicë ka përbërë gjenocid.
Masakra është cilësuar si më e rënda në Evropë që pas Luftës së Dytë Botërore.
Nga vendet e Ballkanit, Maqedonia e Veriut ka miratuar një rezolutë për dënimin e gjenocidit në Srebrenicë në vitin 2010, ndërsa Shqipëria, deri më tani, nuk ka miratuar ndonjë dokument të ngjashëm.
Në Kuvendin e Serbisë janë dy rezoluta: në njërën kërkohet që Srebrenica të dënohet si krim, kurse në tjetrën si gjenocid. Diskutimi për to nuk është futur ende në rend të ditës.
Komisioneri i Bashkimit Evropian për Fqinjësinë dhe Zgjerimin, Oliver Varhelyi, gjatë fjalës së tij në Samitin e Berlinit është ndalur tek Integrimi i Ballkanit Perëndimor duke theksuar se luan një rol kryesor në planet e Bashkimit Evropian.
Varhelyi, më tej ka shtuar se po investohet për mbylljen e hendekut ekonomik dhe të ndihmojnë rajonin me rimëkëmbjen pas Covid-19.
Sipas tij plani për rimëkëmbjen e Ballkanit Perëndimor është me vlerë 30 miliard euro.
Mes të tjerash komisioneri i BE ka bërë apel që tregu u përbashkët rajonal apo ajo që ka nisur si “Shengeni Ballkanik” të bëhet funksional.
“Në Samitin e Procesit të Berlini me Ballkanin Perëndimor sot: Rajoni luan një rol kryesor në planet tona për një Evropë më të begatë, të lidhur më mirë, më të gjelbër dhe më elastike. Kjo është arsyeja pse ne duhet të shpejtojmë integrimin e tij në BE.
Ne gjithashtu po investojmë shumë në mbylljen e hendekut ekonomik dhe të ndihmojmë me rimëkëmbjen pas COVID-19. Plani ynë Ekonomik dhe i Investimeve për Ballkanin Perëndimor me vlerë afër 30 miliardë € mund të jetë një ndryshues i lojërave. Por Plani do të funksionojë vetëm nëse rajoni funksionon si një.
Vendosja e Tregut të Përbashkët Rajonal duhet të bëhet realitet – Unë shpresoj në udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor për të ofruar këtë. Ashtu si ata bënë #RoamFree & #GreenLanes, të dyja ne synojmë t’i shtrijmë në BE.
Të kënaqur që me shpërndarjen e vaksinave COVID19 ne ishim në gjendje të rritnim fushatat e vaksinimit dhe që të gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor janë tani në listën e partnerëve që mund të udhëtojnë në BE. Ne gjithashtu do të shohim përpara për të mirëpritur Ballkanin Perëndimor në Certifikatën dixhitaleCOVID sa më shpejt të jetë e mundur.
Kur bëhet fjalë për të ardhmen e Procesit të Berlinit, Komisioni Europian është gati të luajë një rol të fortë, me pronësinë e rajonit çelësi i suksesit”, ka theksuar Varhelyi.
Ministri i Punëve të Brendshme i Serbisë, Aleksander Vulin (djathtas) dhe ambasadori i Rusisë në Beograd, Aleksandar Bocan Harchenko. Beograd, 5 korrik, 2021.
RFE/RL
Ministri i Punëve të Brendshme i Serbisë, Aleksander Vulin, dhe ambasadori i Rusisë në Beograd, Aleksander Bocan Harchenko, ranë dakord të hënën që të vazhdojnë trajnimin e policëve serbë në institucionet e arsimit të lartë rus.
Trajnimi do të përqendrohet në luftën kundër terrorizmit, krimit të organizuar dhe të teknologjisë së lartë, trafikut të paligjshëm të drogës, si dhe në fushën e situatave emergjente, njoftoi Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë.
Më parë, Vulin ka paralajmëruar edhe një stërvitje të përbashkët anti-terroriste të njësive speciale të Serbisë dhe Rusisë, që do të mbahet në vjeshtë.
Në muajin maj, Vulin ka vizituar bazën e Gardës Kombëtare të Federatës Ruse, të njohur si Rosgvardiya.
Atëbotë, ai ka thënë se Serbia “po realizon bashkëpunim të mirë me të gjitha shërbimet e sigurisë të Federatës Ruse”.
Rosgvardiya, sipas informacioneve në ueb-faqen e saj, është themeluar në prill të vitit 2016, me dekretin e presidentit rus, Vladimir Putin.
Rosgvardiya është nën kontrollin e drejtpërdrejtë të Putinit.
Serbia bashkëpunon me Rusinë në fushat e sigurisë dhe mbrojtjes dhe mban lidhje të ngushta me të, përkundër kërkesave të Bashkimit Evropian që Serbia – si vend kandidat për anëtarësim në BE – të harmonizojë politikën e saj të jashtme me politikën e bllokut.
Bashkimi Evropian ka vendosur sanksione ndaj Rusisë, pasi kjo e fundit ka aneksuar Gadishullin ukrainas të Krimesë në vitin 2014.
Në Ohër të Maqedonisë së Veriut vazhdoi të premten konferenca ndërkombëtare “Prespa Forum”, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të lartë të shteteve nga rajoni, Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara.
Në ditën e dytë të këtij forumi po merr pjesë edhe ushtruesi i detyrës së ndihmësit të sekretarit amerikan të Shtetit për Çështje Evropiane dhe Euroaziatike, Philip Reeker, si dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.
Diplomati i lartë amerikan u takua me presidentin e Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski, me të cilin bisedoi për “forcimin e mëtejmë të partneritetit strategjik mes dy vendeve”, thuhet në një njoftim të kabinetit të presidentit maqedonas.
“Anëtarësimi në BE mbetet qëllimi ynë strategjik dhe Bashkimi Evropian duhet të gjejë një mënyrë për të vlerësuar atë që është bërë deri më tani dhe të mundësojë zhbllokimin e procesit të integrimit evropian. Çdo vonesë e mëtejme për fillimin e negociatave rrit euroskepticizmin e qytetarëve dhe reflekton negativisht mbi situatën politike në vend”, tha Pendarovski në takimin me diplomatin amerikan, Philip Reeker.
Reeker, në anën tjetër, tha se beson se Maqedonia e Veriut së shpejti do t’i nisë bisedimet e anëtarësimit në BE, ndërsa Marrëveshjen e Prespës tha se e sheh si shembull se si përmes dialogut mund të zgjidhen çështjet e hapura mes shteteve.
“Maqedonia e Veriut është në rrugën për të filluar negociatat e anëtarësimit në BE. Unë jam i bindur që kjo do të ndodhë. Ne ia kemi bërë të qartë Qeverisë bullgare, si dhe një numri të anëtarëve të BE-së se ky proces duhet të ecë përpara… Por, ne kemi besim se kjo do të ndodhë. Diplomacia mund të sjellë një ndryshim të madh, duke ndihmuar vendet të gjejnë mënyra për t’i zgjidhur problemet dhe për të bërë përparim”, tha Reeker.
“Shikoni se çfarë do të thotë Marrëveshja e Prespës, në lidhje me marrëdhëniet me Greqinë dhe më gjerë me marrëdhëniet në rajon. Për këtë po flet edhe presidenti [i SHBA-së, Joe] Biden, kur thotë se duhet të përqendrohemi në përdorimin e institucioneve dhe të diplomacisë për të bërë përparim. Ka sfida të mëdha në botë dhe askush nga ne, përfshirë Shtetet e Bashkuara, nuk mund t’i zgjidhë ato vetë. Ne duhet t’i zgjidhim me miqtë, partnerët dhe aleatët”, tha Reeker për mediat në Ohër.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në kuadër të forumit të Ohrit, u takua me kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, dhe kryetarin e partisë Bashkimi Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti, ndërsa paraprakisht me të dërguarin e posaçëm të Bashkimit Evropian për dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, Mirosllav Lajçak.
Në forum merr pjesë edhe kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabic. Bashkëpunimi dhe raportet e mira ndërfqinjësore janë tema e konferencës dyditore ndërkombëtare “Prespa Forum”.
Në ditën e parë të forumit, zëvendësi i ndihmëssekretarit amerikan të Shtetit, Matthew Palmer, shprehu dëshpërimin e tij që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria nuk arritën të nisin negociatat e anëtarësimit me Bashkimin Evropian, gjë që, sipas tij, mund të rrisë skepticizmin, por edhe mund të minojë rolin e SHBA-së dhe Evropës në sigurinë dhe integrimin e rajonit.
Palmer shprehu zhgënjimin edhe për mosliberalizimin e vizave për Kosovën.
Anëtari i i Lidhjes Social Demokrate të Vojvodinës që udhëhiqet nga Nenad Çanak, Aleksandar Marton, ka shkruar për Masakrën e Mejës së vitit 1999, raporton Gazeta Express.
Marton ka pyetur se sa njerëz në Serbi e dinë që policia serbe ka vrarë 377 banorë të fshatit civilë të paarmatosur.
“Sa njerëz në Serbi e dinë fshatin Meje afër Gjakovës? Fshati është i banuar nga shqiptarët katolikë. Në prill të vitit 1999, policia serbe vrau 377 fshatarë civilë. Në mesin e tyre kishte edhe fëmijë. Shumë nga ata që u vranë u gjetën në varrezën masive në Batajnicë, 15 kilometra larg Beogradit”, ka shkruar ai.
Në postim i kanë reaguar shumë komentues serbë me sharje e fyerje.
Në kuadër të ditës së dytë të Forumit të Prespës për Dialog, në temën “Rivendosja e sinergjisë ndërmjet BE-së dhe SHBA-së ndaj Ballkanit Perëndimor”, që mbahet në Ohër, kryeministrat e vendeve të Ballkanit Perëndimor, kanë theksuar se Bashkimi Evropian pavarësisht zhgënjimit për moscaktimin e datës për fillimin e bisedimeve për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë me Brukselin, mbetet alternativë e vetme për rajonit.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti në kuadër të ditës së dytë të Forumit të Prespës, në fillim të fjalimit të tij, ka theksuar se Kosova si shtet me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, ndan zhgënjimin për moscaktimin e datës për fillimin e bisedimeve, për anëtarësimin e këtyre dy vendeve fqinje në familjen evropiane
Kurti tha se bllokimi i procesit eurointegrues për këto dy vende, paraqet mesazh dekurajues për të gjitha shtetet e rajonit, përfshirë këtu edhe Kosovën, si vend që i është mohuar liberalizimi i vizave edhe një herë, potencoi se kupton këtë zhgënjim. Kurti tha se Evropës i mungon uniteti.
Kryeministri i Kosovës tha se Kosova e refuzon ashpër “Mini Shengenin”, duke theksuar se rajoni duhet t’i kthehet agjendës së Bashkimit Evropian, pasi siç ka nënvizuar ai, kjo iniciativë nuk ka vizion për rajonin.
“Inkurajoj të gjithë t’i kthehemi agjendës së Bashkimit Evropian dhe asaj transatlantike. Pakënaqësia me BE-në, nuk duhet të instrumentalizohet nga vendet të cilat që nuk e duan NATO-n, apo që e mbështesin Federatën e Rusisë”, ka theksuar kryeministri i Kosovës Albin Kurti, në kudër të forumit në Ohër, ku e pranishme në të njëtin panel diskutimi, ishte edhe kryeministrja e Serbisë Ana Bërnabiq.
Bërnabiq: Integrimet evropiane po bëhen një proces i ndërlikuar
Kryeministrja e Serbisë Ana Bërnabiq, në kuadër të Forumit të Prespës, integrimet evropiane i ka cilësuar si një proces të ndërlikuar.
“Është një proces i ndërlikuar (integrimi në BE) dhe po bëhet gjithnjë e më i ndërlikuar dhe më i komplikuar çdo ditë. Siç e pamë me këtë edhe me Maqedoninë e Veriut, më duhet ta theksoj këtë. Më nuk bëhet fjalë për vlera evropiane, për përparim në fushat kyçe, ndërsa ato janë sundimi i së drejtës. Tani vendosen çështje bilaterale dhe atë jo çështje bilaterale në kuptim të zakonshëm, por çështje të gjuhës, interpretimit të linguistikës, historia dhe kështu më radhë. Ato janë çështje për të cilat nuk mund të kryeni asnjë ndikim, aspekte të tjera që e komplikojnë integrimin evropian”, ka theksuar Bërnabiq.
Rama: Vendet e Ballkanit perëndimor të bëjnë vetë tregti pa barriera
Ndërkaq Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama në kuadër të forumit në fjalë, është shprehur me një fjalor më të ashpër duke nënvizuar se BE-ja nuk është ajo që duhet tu tregojë vendeve të Ballkanit Perëndimor se çka duhet të bëjnë.
Ai këto vlerësime i bëri duke folur për Jo-në e Brukselit për sa i përket caktimit të datës për fillimin e bisedimeve me Bashkimin Evropian për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Kryeministri Rama, në forumin e Prespës që mbahet në Ohër, ka insistuar për formimin e Mini-Shengenit ballkanik, duke nënvizuar se Mini-Shengeni nuk do të thotë alternativë për BE-në, por tentativë për t’i dhënë më shumë njerëzve duke përdorur potencialet e të gjithëve në rajonin e Ballkanit Perëndimor.
“Të falënderojmë Zotin që nga njëra anë Evropa nuk mund të na tregojë ç’të bëjmë në këtë rajon. Nga ana tjetër, ne mund të tregojmë se mund të bëhemi. Jemi mjaftueshëm të mëdhenj. Pse të presim të bëhemi pjesë e BE-së, ku mund të bëjmë vetë tregti pa barriera,…? “, ka theksuar Edi Rama kryeministër i Shqipërisë.
Zaev : BE të ridefinojë rolin e saj
Nga ana tjetër, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev është shprehur se Bashkimi Evropian duhet ta ridefinojë rolin e saj, pasi bllokada bullgare për Maqedoninë e Veriut, paraqet mossukses të madh të politikës për zgjerim të Bashkimit Evropian.
“Vendimi për mosmbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare, ishte shumë zhgënjyese për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë. Ky është një mossukses i madh i politikës për zgjerim të Bashkimit Evropian dhe porosi e keqe për rajonin, se BE-ja nuk e përmbushi premtimin e saj”, ka theksuar në kuadër të Forumit të Prespës, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zaev.
Presidenti i Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski, ka mbajtur fjalimin kryesor në sesionin plenar të nivelit të lartë të titulluar “Rivendosje e sinergjisë ndërmjet BE-së dhe SHBA-së ndaj Ballkanit Perëndimor”, që zhvillohet në kuadër të Forumit të Prespës për Dialog (FPD), raporton Anadolu Agency (AA).
Presidenti Pendarovski tha se nuk është e mundshme që të ketë një rivendosje të sinergjisë ndërmjet BE-së dhe SHBA-së ndaj Ballkanit Perëndimor si në vitet e 90-ta të shekullit të kaluar, gjë që sipas tij është një lajm negativ për rajonin.
Ai tha se që atëherë bota ka parë një ndryshim dramatik, duke shtuar se nuk vihet në pikëpyetje vullneti politik, por ka ndryshime ne interesat kombëtare të aktorëve.
“BE kuptohet që nuk është një gjendje të udhëheq e vetme, SHBA nuk do të dëshironte të udhëheq e vetme, ndërsa elitat rajonale nuk janë të interesuara. Do të doja të jem plotësisht i sinqertë me të gjithë pasi edhe unë jam pjesë e atyre elitave rajonale, nuk jemi të interesuar të bëjmë përpjekje për ndryshim real dhe thelbësor në shoqëritë tona”, tha Pendarovski.
Ai tha se rezultat i kësaj është se Ballkani Perëndimor mbetet prapa ekonomikisht në krahasim me BE-në, ndërsa përmendi edhe largimin e të rinjve nga vendet e rajonit.
“Ballkani Perëndimor ka 18 milionë banorë vetëm në letër, ndërsa në realitet ka 4 milionë më pak”, tha Pendarovski, duke shtuar se të rinjtë, që sipas tij janë fuqia më e mençur dhe dinamike, po e braktisin rajonin.
Mes tjerash, në panel diskutim morën pjesë edhe presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor. ndihmës sekretari në detyrë për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike në Departamentin amerikan të Shtetit, Philip Reeker, si dhe ish-komisioneri i BE-së për Politikën Evropiane të Fqinjësisë dhe Negociatat e Zgjerimit, Johannes Hahn.
Kujtojmë se dje dhe sot në Ohër dhe Oteshevë të Maqedonisë së Veriut për herë të parë mbahet Forumi i Prespës për Dialog me konferencën e titulluar “Ballkani Perëndimor: Pjesa që mungon për të qenë Evropa e plotë”.
Një tjetër pistë e cila mund të ndryshojë gjithë historinë e krimit në Glyka Nera po hetohet nga Policia greke.
Babis Anagnostopoulos mund të ketë qenë një trafikant droge i cili furnizonte kartelet. Piloti grek dyshohet se vrau gruan e tij, Caroline Crouch pasi kjo e fundit zbuloi për aktivitetin e tij.
Një prej dyshimeve bazohet tek pasuria dhe jeta e çiftit, Anagnostopoulos jetonte mes luksit, shtëpi 140 mijë paund, tokë 47 mijë paund dhe së fundmi pushime në Dubai.
Pavarësisht profesionit si pilot, Anagnostopoulos mund të ketë pasur një burim tjetër alternativ të ardhurash.
Këtë pistë e konfirmon edhe babai i Caroline Crouch, David i cili thotë se janë disa lidhje që e çojnë ish-dhëndrin e tij drejt bashkëpunimit me kartelet e drogës. bw
Personi i dyti në krye të partisë së ekstremit të djathtë “Agimi i Artë”, Christos Pappas u arrestua të enjten vonë në Zografos, në periferi të kryeqytetit grek Athinë, transmeton Anadolu Agency (AA).
Pappas, i cili ishte dënuar me 13 vjet burg në tetor 2020 së bashku me anëtarët e tjerë të lartë të partisë për krijimin e një organizate kriminale, ishin arratisur pas vendimit.
Sipas televizionit publik ERT, arrestimi i tij erdhi pasi një skuadër kundër terrorizmit bastisi një shtëpi private.
Anëtarët e tjerë të lartë të partisë së ekstremit të djathtë u dënuan nga Gjykata e Apelit të Athinës për formimin dhe drejtimin e një organizate kriminale nën pretekstin e një partie politike. Ata përfshinin udhëheqësin e saj Nikos Michaloliakos si dhe Ilias Kasidiaris, Ioannis Lagos, Giorgos Germenis dhe Ilias Panagiotaros.
Grupi u akuzua për therjen fatale me thikë të muzikantit të majtë Pavlos Fyssas dhe sulmet ndaj aktivistëve të lidhur me grupet e majta si dhe peshkatarët egjiptianë.
Diplomatë të shumë vendeve kanë marrë pjesë në sesionin e titulluar “Ndërtimi i besimit përmes dialogut” në kuadër të Forumit të Prespës për Dialog (FPD), raporton Anadolu Agency (AA).
Mes tjerash, në sesion fjalim kishin zv/ministri i Punëve të Jashtme të Turqisë, Faruk Kaymakcı; kryediplomati i Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani; ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme të Shqipërisë, Olta Xhaçka; si dhe kryediplomatja e Kosovës, Donika Gёrvalla-Shvarc.
Në raport me procesin e eurointegrimeve, zv/ministri Kaymakcı në fjalën e tij u shpreh se nuk duhet emëruar rajoni si “Ballkani Perëndimor” për të diskriminuar Turqinë si vend-kandidat, duke bërë thirrje për qasje gjithëpërfshirëse.
Ai u shpreh se fatkeqësisht deri tani kemi parë bllokim të dialogut në zona të ndryshme, duke theksuar se bllokimi i bën dëm edhe vetë BE-së.
“Bllokimi nuk i ndihmon BE-së. Bllokimi nuk i ndihmon transformimit në vendet kandidate. Në fund, mund të përdorni të drejtën e vetos nëse doni, por të mos lejojmë nacionalizimin e politikës së zgjerimit të BE-së”, tha Kaymakcı.
Ai gjithashtu tha se dëshiron të shohë një Komision Evropian më të fuqishëm, si dhe vëmendje në interesin e përbashkët evropian, që sipas tij, është që të gjithë të jenë në familjen e BE-së.
Kaymakcı tha se Turqia mbështet procesin integrues në strukturat euroatlantike të vendeve ballkanike, si dhe dialogun mes këtyre vendeve, duke theksuar se së fundmi, Turqia ishte në gjendje të ketë dialog më të mirë me Greqinë.
“Shpresoj të mund të shohim dialogun e njëjtë në ishullin e Qipros, ku qipriotët turq dhe grekë të mund të bisedojnë për menaxhimin e ardhshëm të resurseve hidrokarbure, që mund të ndihmojë në krijimin e besimit”, tha ai.
Kaymakcı gjithashtu theksoi se Turqia nuk është një pjesë që mungon në tërësinë e BE-së, “por është një shtyllë që i mungon Evropës, dhe do të jetë shtylla e BE-së gjeopolitike dhe gjeostrategjike, kur të ndodh anëtarësimi i saj”.
Ai gjithashtu vuri në dukje se dialogu i nivelit të lartë është suspenduar nga BE-ja për shkak të çështjes së Qipros.
“Sa i përket dialogut me BE-në, takimet e dialogut të nivelit të lartë janë suspenduar nga BE-ja. Pse? Pasi kemi çështjen e Qipros, pra nuk mund të kemi dialog për migracionin, nuk mund të kemi dialog për energjinë, transportin, lidhshmërinë. Mendoj se kjo nuk është qasja e duhur”, tha ai, duke theksuar rëndësinë e punës në agjendën pozitive.
“Zhvillimi i dialogut pa besim, nuk prodhon dhe nuk jep rezultatet e dëshiruara”
Duke folur për dialogun, kryediplomati i Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani, tha se nëse flisni për Ballkanin në çfarëdo periudhe kohore, do të vëreni se ajo që mungon është dialogu, duke theksuar gjithashtu rëndësinë e besimit të ndërsjellë.
“Zhvillimi i dialogut pa besim, nuk prodhon dhe nuk jep rezultatet e dëshiruara, edhe kur dialogu në dukje është i suksesshëm”, tha Osmani.
Ai gjithashtu tha se zhgënjimi që erdhi si pasojë e dështimit të BE-së të fillojë bisedime me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë është i madh, duke shtuar se Ballkani Perëndimor ka nevojë për vendime të vështira, komplekse dhe të guximshme.
Ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme të Shqipërisë, Olta Xhaçka, në fjalën e saj tha se procesi i integrimit të vendeve të rajonit në BE ka shërbyer si element që ka bashkuar rajonin, por shtoi se vërehet që BE-ja ka mungesë të qasjes strategjike.
“Besoj se pyetja para nesh është: Si ta rrisim vëmendjen strategjike të BE-së për rajonin tonë? Në një farë mase, kjo tashmë po ndodh sepse BE-ja po kupton dëmtimin e kredibilitetit të saj dhe e dyta që vakumet nuk ekzistojnë në gjeopolitikë”, tha Xhaçka.
Ndërkohë, kryediplomatja e Kosovës, Donika Gёrvalla-Shvarc, tha se diplomacia në Ballkan shpesh herë është keqpërdorur për të bllokuar të vërtetën dhe progresin, duke shtuar se vendet e Ballkanit kanë nevojë të bisedojnë me më sinqeritet mes vete, si dhe në raport me BE-në.
“Të gjithë e dinë se integrimi në BE i gjithë rajonit do të bllokohet, për sa kohë që Serbia bllokon këtë rrugë duke refuzuar të pranojë realitetet”, tha Gёrvalla-Shvarc.
Kujtojmë se sot dhe nesër në Ohër dhe Oteshevë të Maqedonisë së Veriut për herë të parë mbahet Forumi i Prespës për Dialog, me konferencën e titulluar “Ballkani Perëndimor: Pjesa që mungon për të qenë Evropa e plotë”.
Në faqen zyrtare të forumit thuhet se FPD është platformë e krijuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut për t’u mundësuar vendeve, udhëheqësve, organizatave dhe qytetarëve të ndërtojnë marrëdhënie afatgjata dhe t’i forcojnë partneritetet.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiç dhe ministri i Turizmit dhe Mjedisit i Shqipërisë, Blendi Klosi, diskutuan mundësitë për përmirësimin e bashkëpunimit midis dy vendeve në këtë sferë, transmeton Anadolu Agency (AA).
Ndonëse një numër gjithnjë në rritje i turistëve nga Shqipëria vizitojnë Serbinë dhe anasjelltas, Vuçiç dhe Klosi konstatuan se ekzistojnë potenciale të pashfrytëzuara dhe të mëdha dhe se për këtë arsye është e nevojshme të punohet në promovimin e ndërsjellë të ofertës turistike të të dy vendeve. Në këtë kuptim, ata theksuan rëndësinë e ekzistencës së një fluturimi direkt të linjës ajrore ‘Air Serbia’ midis Beogradit dhe Tiranës, njoftoi Presidenca e Serbisë.
Vuçiç dhe Klosi mirëpritën heqjen e roamingut në Ballkanin Perëndimor, i cili hyri në fuqi sot, si një nga stimujt për qarkullim më të madh turistik në rajon. Ata gjithashtu arritën në përfundimin se nisma për bashkëpunim midis Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, e njohur si “Shengeni i Vogël”, hap mundësi për qarkullimin e lirë të njerëzve dhe për një shkëmbim më të madh turistik.
Presidenti serb propozoi masa konkrete për avancimin e aktiviteteve turistike midis dy vendeve si dhe mbështetje për rritjen e nivelit të investimeve në fushën e turizmit.
“Në kuadër të Procesit të Berlinit dhe Mini Shengenit, është e mundur të punohet edhe më shpejt në zhvillimin e ofertës turistike si në Shqipëri dhe Serbi, ashtu edhe në të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor”, përfunduan bashkëbiseduesit.
Një qytetare e Kosovës duke vaksinuar në Prishtinë.
RFE/RL
Kroacia ndau të enjten 20 000 vaksina kundër koronavirusit për Kosovën.
Kryeministri i këtij vendi, Andrej Pllenkoviq, tha se sasi e njëjtë dozash do të ndahet edhe për Malin e Zi, Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut dhe Kirgizinë, ndërsa për Bosnje e Hercegovinën do të ndahen 210,000.
“Në bazë të porosive tona, do të kemi doza të mjaftueshme dhe do të bëjmë edhe donacione të tjera gjatë vitit”, tha Pllenkoviq.
Tash për tash, nuk është e qartë se të cilit prodhues janë vaksinat e dhuruara.
Kroacia i ka dhuruar më herët Kosovës edhe 10,000 vaksina, të cilat janë dorëzuar në muajin qershor.
Kosova ka nisur fushatën e vaksinimit kundër koronavirusit në fund të marsit, ndërsa më 15 qershor ka nisur vaksinimi masiv i qytetarëve.
Imunizimi, deri më tash, është bërë me vaksina të dhuruara nga programi COVAX i Organizatës Botërore të Shëndetësisë, Bashkimi Evropian dhe shtetet individuale.
Këtë javë, në Kosovë kanë nisur të arrijnë edhe kontingjentet e para të vaksinës Pfizer/BioNTech, të parapara me kontratën që ka nënshkruar Qeveria e Kosovës me kompaninë farmaceutike amerikane Pfizer.
Kontrata për blerjen e mbi një milion dozave është nënshkruar në muajin maj.
Deri tash, në Kosovë janë dhënë mbi 179,000 vaksina.
Mbi 41,000 qytetarë janë vaksinuar me nga dy doza.
Gjykata e Kombeve të Bashkuara në Hagë dënoi me nga 12 vjet burgim dy ish-shefa të shërbimit të sigurimit shtetëror të Serbisë, të akuzuar për udhëheqjen e grupeve paraushtarake gjatë luftërave në ish-Jugosllavi, në vitet 1990.
Të dënuarit janë Jovica Stanishiq, 70 vjeç, ish-shef i shërbimit të sigurimit shtetëror të Serbisë, dhe zëvendësi i tij, Franko Simatoviq, 71 vjeç.
Prokuroria kishte kërkuar dënim të përjetshëm, ndërsa mbrojtja, lirimin e tyre.
Grupet paraushtarake, të udhëhequra nga ta, kanë përfshirë njësitë elitare, të quajtura Beretat e Kuqe dhe Tigrat e Arkanit.
Të dyja njësitë dyshohet se kanë vrarë qindra njerëz.
Gjykata në Hagë ka liruar Stanishiqin dhe Simatoviqin nga akuzat për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në vitin 2013.
Por, pas protestave dhe apelit të prokurorëve, gjykatësit kanë urdhëruar në vitin 2015 rigjykim të rastit kundër tyre.
Rigjykimi ka nisur në vitin 2017.
Të dy të pandehurit janë deklaruar të pafajshëm për krime kundër njerëzimit, të tilla si: përndjekjet, vrasjet, dëbimet dhe transferimet me forcë.
Të dy kanë qenë bashkëpunëtorë të ngushtë të ish-presidentit serb, Sllobodan Millosheviq, i cili ka luftuar luftëra në Slloveni, Kroaci, Bosnje e Hercegovinë dhe Kosovë.
Millosheviq është gjykuar po ashtu në Hagë, por ka vdekur përpara se t’i shqiptohej dënimi, në vitin 2006.
Goran Radosavleviq Guri duke pranuar mirënjohjen gjate ceremonisë në Novi Sad.
RFE/RL
Serbia e ka nderuar me një medalje mirënjohjeje ish-komandantin e xhandarmërisë serbe, Goran Radosavleviq Guri, i cili e ka të ndaluar hyrjen në Shtetet e Bashkuara për shkak të “përfshirjes së tij në shkelje të rënda të të drejtave të njeriut”.
Në kremtimin e “Ditës së Xhandarmërisë” më 30 qershor në Novi Sad, komandanti i Xhandarmërisë, Dejan Lukoviq, i ndau një medalje komandantit të parë të kësaj njësie policore në Serbi, Goran Radosavleviq Guri, në shenjë falënderimi për bashkëpunimin e suksesshëm.
Shtetet e Bashkuara e kishin vendosur në listë të sanksioneve atë që nga dhjetori i vitit 2018, për shkak të siç ishte thënë: “Radosavleviq besohet se është i përfshirë në vrasjen e vëllezërve Bytyqi më 1999″.
Agron, Mehmet dhe Yll Bytyqi, shtetas amerikanë, me prejardhje nga Kosova, janë arrestuar në vitin 1999 në Serbi, për shkak të, siç kanë thënë zyrtarët serbë, kalimit të paligjshëm të kufirit.
Ata janë liruar nga burgu pasi janë dënuar dhe më pas janë vrarë. Trupat e tyre janë gjetur në një varr masiv, pranë Petrovo Sellos në lindje të Serbisë, në vitin 2001.
Dy policë të akuzuar për ndihmë në likuidimin e vëllezërve Bytyqi, Sreten Popoviq dhe Millosh Stojanoviq, janë shpallur të pafajshëm me vendim të Gjykatës së Lartë në Beograd për krime lufte.
Gjykata ka thënë se nuk ka prova për përfshirjen e tyre në vrasjet e kryera në korrik të vitit 1999.
Radosavljeviq ka mohuar përgjegjësinë për vdekjen e vëllezërve Bytyqi.
Ai ka thënë se vendimi i Departamentit të Shtetit për të ndaluar hyrjen në Shtetet e Bashkuara “as nuk i intereson dhe as që i ndikon atij”.
Një rezolutë e miratuar nga Dhoma e Përfaqësuesve e Shteteve të Bashkuara, në tetor të vitit të kaluar, u referohet fakteve për përfshirje në vrasje edhe të ish-zëvendësministrit të Brendshëm të Serbisë, Vllastimir Gjorgjeviq, dhe të ish-komandantit të xhandarmërisë serbe, Goran Radosavleviq Guri.
Fondi për të Drejtën Humanitare disa herë ka thënë se Goran Radosavljeviq ishte udhëheqës i kampit në Petrovo Sello, ku u vranë vëllezërit Bytyqi. Sipas kësaj organizatate, me seli në Beograd në këtë kamp asgjë nuk ka ndodhur pa dijeninë e tij.
Greqia dhe Shqipëria hapin një kapitull të ri në marrëdhëniet e tyre bilaterale, me vendimin për të referuar caktimin e kufijve detarë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë”, ka deklaruar sot Ministri i Jashtëm grek Nikos Dendias.
Teksa ka folur për marrëdhëniet shqiptaro-greke, Dendias ka prekur sërish çështjen e kufirit detar mes dy vendeve.
“Ky vendim është shembullor në atë se si çështjet e rëndësishme mund të zgjidhen kur të dy palët janë përqendruar në respektimin e ligjit ndërkombëtar dhe marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë”, tha Nikos Dendias në mesazhin e tij.
Këto deklarata kryediplomati grek i ka bërë në një organizim të zhvilluar online nga ELIAMEP në bashkëpunim me Fondacionin e Shoqërisë së Hapur Shqipëri (OSFA), mbi marrëdhëniet Greko-Shqiptare.
Në nisje të fjalës së tij, Dendias përmendi lidhjet historike midis Greqisë dhe Shqipërisë, si dhe kontributin e Minoritetit Kombëtar Grek, po ashtu edhe atë të shtetasve shqiptarë që jetojnë dhe prosperojnë në Greqi, në krijimin e një ure të qëndrueshme miqësie midis dy vendeve.
Ministri i Jashtëm përsëriti gjithashtu se Greqia mbështet perspektivën Evropiane të Shqipërisë, ndërsa përmendi gjithashtu dhurimin e 20,000 vaksinave për të trajtuar COVID-19.
