Forca të shtuara të misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë u panë të shtunën në urën kryesore mbi lumin Ibër në Mitrovicë, një ditë pasi autoritetet e Kosovës mbyllën komunat paralele serbe në veri, në një operacion që u kritikua menjëherë nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian dhe ka të ngjarë të rrisë tensionet me Serbinë fqinje.

Forcat paqeruajtëse nuk e komentuan praninë e shtuar në urë dhe nëse kjo ka të bëjë drejtpërdrejtë me situatën e re në veri.

Policia e Kosovës, tha se operacioni në katër komunat në veri të vendit u zhvillua për të ndërprerë veprimtaritë në “pesë objekte të cilat janë shfrytëzuar në cilësi të komunave ilegale, e të cilat janë në kundërshtim me rendin juridik kushtetues”.

Ministri i Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, tha se “janë mbyllur institucionet paralele ilegale të vetëqeverisjes Lokale, të cilat kanë funksionuar nën direktiva të Serbisë duke cenuar kushtetutshmërinë dhe ligjet e Republikës së Kosovës”.

Ndihmës Sekretari amerikan i Shtetit për Evropën, Jim O’Brien, tha se “Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara nga veprimet e vazhdueshme të pabashkërenduara dhe provokuese të Qeverisë së Kosovës”.

Në një postim në të cilin i bëri jehonë një deklarate të mëparshme të Ambasadës amerikane në Prishtinë, zoti O’Brien tha se Shtetet e Bashkuara i bëjnë thirrje “Kryeministrit të Kosovës Albin Kurti dhe qeverisë së tij që të këshillohen dhe bashkërendohen me komunitetin ndërkombëtar dhe të ndërpresin veprimet e pabashkërenduara që ndikojnë negativisht në partneritetin tonë”.

Më herët të premten, ambasada amerikane në Prishtinë tha se operacioni i autoriteteve të Kosovës për mbylljen e komunave paralele serbe në veri të vendit, “nuk ishte i bashkërenduar” dhe vazhdimi i veprimeve të tilla paraqet “përkeqësim real dhe në rritje të partneritetit tonë”.

Bashkimi Evropian u shpreh “i zhgënjyer” me mungesën e vazhdueshme të bashkërendimit të Kosovës me partnerët ndërkombëtarë dhe ofruesit e sigurisë.

“BE-ja dëshiron të përsërisë se Kosova është zotuar të shtensionojë situatën në veri. BE-ja vazhdimisht i ka bërë thirrje Kosovës që të shmangë çdo veprim që mund të ndikojë negativisht në sigurinë e qytetarëve në terren. Fatkeqësisht thirrjet tona janë shpërfillur nga qeveria e Kosovës”, thuhet në një postim të zyrës së BE-së në Prishtinë në të cilin theksohet se operacioni i së premtes “mund të çojë në përshkallëzim të mëtejshëm të një situate tashmë të paqëndrueshme”.

Zyrtarët e Serbisë reaguan me zemërim ndaj operacionit. Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, u shpreh “i shqetësuar me dhunën” dhe “shkeljen e sërishme të të drejtave të serbëve dhe rrezikimin e tyre nga veprimet arrogante dhe ta paligjshme të Prishtinës”. Ai tha pas një takimi me të dërguarin evropian Miroslav Laçak në Pragë se ka kërkuar “reagimin e BE-së jo vetëm për dënimin e veprimeve të tilla, por edhe pengimin e tyre dhe mbrojtjen e serbëve”.

Policia e Kosovës, tha të shtunën se situata është e qetë në veri, ndërsa raportoi se pas mesnatës “në afërsi të objektit të ish komunës ilegale në Leposaviq, është hedhur një mjet shpërthyes”, por pa dëme.

Kosova i cilëson institucionet komunale të emëruara nga Beogradi të paligjshme.

Shuarja e institucioneve paralele serbe është paraparë me marrëveshjen e vitit 2013, për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi, por zbatimi i saj ka ngecur.

Në fillim të muajit gusht autoritetet mbyllën Postën e Serbisë në veri dhe shpalosën planet për të hapur urën kryesore mbi lumin Ibër në Mitrovicë për trafikun e makinave.

Perëndimi kërkon nga Kosova që çështjet që lidhen me situatën në veri të Kosovës të trajtohen në kuadër të dialogut në Bruksel.

Por bisedimet 13 vjeçare për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi kanë shënuar përparime të pakta.

Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara u kanë bërë trysi palëve që të zbatojnë një marrëveshje për të cilën ranë dakord në shkurt dhe mars të vitit të kaluar në Bruksel dhe në Ohër.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti deklaroi se duan bashkëpunim të ngushtë dhe mbështetje ndërkombëtare, duke përfshirë edhe Francën, derisa potencoi se e konsiderojnë aleat dhe partner shumë të rëndësishëm.

Kurti këtë deklarim e bëri pas homazheve në përmendoren dedikuar personave të zhdukur gjatë luftës së fundit në Kosovë, pasi u pyet rreth arritjes së marrëveshjes së Serbisë me kompaninë e Francës, për blerjen e 12 avionëve ushtarak.

“Ne bëjmë sundim ligji, rend publik, njëkohësisht me paqe dhe siguri për të gjithë qytetarët pa dallim dhe në këtë aspekt duam edhe bashkëpunimin e ngushtë edhe mbështetjen ndërkombëtare përfshirë këtu edhe Francën që e konsiderojmë vend mik, aleat dhe partner shumë të rëndësishëm edhe në Bashkimin Evropian edhe në NATO”, tha Kurti.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, dhe ai i Francës, Emmanuel Macron, u takuan të enjten në Beograd. Ai ka folur edhe për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës.

Ai ka deklaruar se vendi i tij do të vazhdojë të mbështesë përpjekjet për të arritur progres në normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, i cili është i një rëndësie kyçe për Ballkanin Perëndimor.

Presidenti i Francës ka theksuar se janë për formimin e asociacionit të komunave me shumicë serbe, teksa ka shtuar se BE-ja do të vazhdojë të mbështesë përpjekjet për normalizimin e raporteve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.  sn

Posta e Kosovës e ka hapur sot degën e saj të parë në Mitrovicë të Veriut.

Zyrtarë të lartë të Qeverisë së Kosovës, ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli, dhe ai i Administrimit të Pushteit Lokal, Elbert Krasniqi, kanë marrë pjesë në hapjen e kësaj dege, në orët e hershme të mëngjesit.

Venhar Isufi gazetar, i ftuar në Edicionin e Mesditës në Syri Tv, komentoi këtë vendim teksa e quajti atë një lajm të mirë për qytetarët serbë, të cilat do të marrin fasilitetin e duhur.

Kjo është pika e 9-të e postës së republikës së Kosovës që po hapet në veri të Mitrovicës.

Ajo çfarë e bën dhe më të veçantë se postat tjera që janë hapur në veri është sepse aty tashmë është një pikë e përbashkët e Telekomit të republikës së Kosovës.

Sepse së fundmi qeveria e Kosovës ka punuar shumë që të shtrihet edhe rrjeti tokësor dhe nëntokësor i valës atje dhe rrjetit … që pastaj të kenë mundësi që të funksionojë gjithçka më lehtë në pjesën veriore, sepse e dimë që gjithmonë në veri ka pasur probleme me rrjetin.

Kështu që edhe hapja e degës së re këtu në veri të Mitrovicës, në fakt ka bërë që kjo të ketë lehtësira për qytetarët e komunitetit serb, por që sot hapja e saj, ku morën pjesë dy ministrat dhe u shprehën të lumtur që kjo ka ndodhur sot.

Sepse sipas tyre, kjo degë do ju shërbejë qytetarëve të të gjithë komuniteteve të cilët do i kryejnë shërbimet duke u nisur që nga pagesat bankare.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka bërë të ditur të enjten se kanë filluar përgatitjet për gërmime në lokacionin Kozhle në Serbi, në kërkim të personave të zhdukur gjatë luftës së fundit në Kosovë.

Ai i ka bërë këto deklarata në një debat të dedikuar për personat e zhdukur me dhunë gjatë luftës së viteve 1998/99 në Kosovë.

Duke folur për përgatitjet për gërmim në Kozhle, ai ka thënë se shpreson që kjo ”nuk është një përpjekje e re nga shteti serb për të evituar nga agjenda e gërmimeve lokacionet e tjera të shënjuara nëpër Serbi”.

“Nuk ka kufomë, nuk ka krim, ishte strategjia e Serbisë për fshehjen e krimeve të kryera mbi shqiptarët në Kosovë. Kjo strategji vazhdon të zbatohet edhe sot nga trashëgimtarët politikë të [ish-liderit serb, Sllobodan] Millosheviqit në Beograd”, ka thënë Kurti.

Ai ka bërë thirrje edhe një herë që Serbia t’i hapë arkivat shtetërore.

Kurti ka thënë se Kosova ka bërë kërkesa zyrtare për hapjen e arkivës së Brigadës 37 të motorizuar të ushtrisë jugosllave, “përgjegjëse për shumë masakra në Kosovë, sidomos në Drenicë”.

Ai ka përmendur se Serbia obligohet për hapje të arkivave edhe përmes një marrëveshjeje të arritur për këtë çështje, më 2 maj të vitit të kaluar në Bruksel.

Zotimet e bëra mes Kosovës dhe Serbisë në Deklaratën e përbashkët për personat e zhdukur përfshijnë: qasje të plotë në informacione të besueshme, mes tyre edhe ato me status të klasifikuar; vënie në dispozicion të të gjitha dokumenteve me rendësi për përcaktimin e fatit të personave të zhdukur, si dhe punë të përbashkët përmes një komisioni të kryesuar nga Bashkimi Evropian.

Deri më tani, gjithçka ka mbetur në letër.

Kurti ka thënë se Qeveria është e përkushtuar për trajtim të secilës informatë që kontribuon në zgjidhjen e rasteve të personave të zhdukur.

Sipas tij, tashmë janë adresuar 13 lokacione brenda territorit të Kosovës “në kuptim të gërmimit vlerësues”.

“Familjet e të zhdukurve i kemi lart edhe mes prioriteteve e në përkujdesje të Qeverisë”, ka thënë mes tjerash Kurti.

Gjatë luftës së fundit në Kosovë më 1998-99 janë vrarë më shumë se 13.000 civilë dhe mijëra të tjerë janë zhdukur.

Sipas Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq, në Kosovë vazhdojnë të jenë të pagjetur edhe 1.612 pesona, pjesa më e madhe e tyre shqiptarë.

Dita e të Pagjeturve në Kosovë shënohet më 27 prill, ndërsa më 30 gusht shënohet Dita Ndërkombëtare e Viktimave të Zhdukjeve me Forcë.REL

Qeveria e Kosovës ka marrë vendim të mërkurën për zgjatjen e afatit të procesit të regjistrimit të diasporës deri në fund të këtij viti.

Kjo është hera e dytë që zgjatet procesi i regjistrimit të diasporës, i cili bëhet online përmes portalit eDiaspora, me kërkesë të Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Diasporës.

Në maj, procesi ishte zgjatur deri më 31 gusht, por ai tani do të vazhdojë deri më 31 dhjetor 2024.

Ministrja e Jashtme e Kosovës, Donika Gërvalla, tha se intensiteti i regjistrimit të diasporës është rritur ditëve të fundit dhe për këtë ajo kërkoi në mbledhjen e Qeverisë të mërkurën që anëtarët e kabinetit të votojnë për zgjatjen e procesit deri më 31 dhjetor.

“Të dhënat që duhet të dalin nga regjistrimi i mërgatës do të na shërbejnë edhe institucioneve të vendit, por edhe vetë mërgatës për një organizim më të mirë të nevojave dhe potencialit. Ndërkohë, gjatë ditëve të fundit kemi pasur një dinamikë me rreth 3.000 regjistrime në ditë, që do të thotë se do të përpiqemi që këtë dinamikë mos ta ndalim përmes përfundimit të afatit”, tha ajo.

Në korrik, Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) tha se deri në atë kohë ishin regjistruar rreth 600.000 pjesëtarë të diasporës.

Regjistrimi i popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave, u zhvillua në të gjitha komunat e Kosovës nga 5 prilli deri më 24 maj.

Sipas të dhënave paraprake të ASK-së për regjistrimin e popullsisë Kosova i ka 1.586.659 banorë rezidentë. REL

Analisti Lutfi Dervishi ka reaguar me kritika në drejtim të Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Europës, pasi kjo e fundit ka hapur një projekt ku do të hapë një departament të veçantë që të merret ekskluzivisht me çështjet që ndërlidhen me shqiptarët në rajon, duke futur edhe shqiptarët në Kosovë.

Në postimin e tij në Facebook, Dervishi thekson se ky është një problem i madh pasi Shqipëria nuk mund të  krijoje një  departament për  shqiptarët e Kosoves.

‘Kosova, nëse ende nuk e dinë në ministrine për Punët e Jashtme dhe Europën, është një  shtet i pavarur dhe jo një krahine e pavarur e Shqipërisë…’, shkruan Dervishi.

Postimi i plotë:

Problemi ( dhe jo i vogel) është  se Shqipëria nuk mund të  krijoje një  departament për  shqiptarët e Kosoves.

Kosova, nëse ende nuk e dinë  në ministrine per Punët e Jashtme dhe Europen, është një  shtet i pavarur dhe  jo një  krahine e pavarur e Shqiperise…

Menaxhmenti i ndërmarrjes publike, Trepça, ka shpallur gjendje të jashtëzakonshme dhe ka vendosur që të pezullojë përkohësisht pushimet vjetore të punëtorëve.

Shpallja e gjendjes së jashtëzakonshme, sipas vendimit të siguruar nga Radio Evropa e Lirë, vjen me qëllim të “realizimit të planit të biznesit për sasinë e koncentratit të humbur gjatë ditëve të grevës”.

Ndërkaq, pushimet vjetore janë pezulluar përkohësisht për muajt shtator, tetor dhe nëntor të këtij viti.

Punëtorët e ndërmarrjes Trepça hynë në grevë në korrik deri më 14 gusht, për shkak të mosekzekutimit të pagave për muajt qershor dhe korrik, si dhe për shkak të mungesës së shujtave ditore për ushqim.

Më 14 gusht, Qeveria e Kosovës ndau 4 milionë euro për pagat e minatorëve të gjigantit metalurgjik Trepça.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, deklaroi se kjo shumë u nda për të tejkaluar krizën aktuale, pasi “ndërmarrja nuk ka arritur t’i sigurojë pagat nga prodhimi”.

Menaxhmenti i Trepçës, më 31 korrik, mosekzekutimin e pagave e kishte arsyetuar në mungesë të mjeteve financiare dhe rënie të prodhimit.

Në një situatë të ngjashme, minatorët e Trepçës e kishin gjetur veten disa herë edhe gjatë vitit të kaluar.

Në fund të muajit tetor të vitit 2023, për dhjetë ditë me radhë ata qëndruan në grevë brenda minierës pikërisht për shkak të mosrealizimit të pagave dhe ankesave për kushtet e punës.

Produktet kryesore që Trepça prodhon janë koncentratet e plumbit dhe zinkut me përmbajtje të argjendit, arit dhe elementeve të tjera. Miniera e Stantërgut, që gjendet në rajonin e Mitrovicës, është vendburimi kryesor i nxjerrjes së xehes.

Kompleksi metalurgjik Trepça është shoqëri aksionare dhe 80 për qind e aksioneve janë të Qeverisë së Kosovës, kurse 20 për qind janë të punonjësve të kësaj ndërmarrjeje. REL

Depozitat e qytetarëve të Kosovës po vazhdojnë të rriten nëpër bankat komerciale.

Banka Qendrore ka njoftuar se depozitat e klientëve në korrik 2024 kanë arritur vlerën prej 6.26 miliardë euro, duke shënuar rritje me 120.79 milionë euro, ose 1.97% krahasuar me muajin paraprak.

Vlera e kredive të reja në muajin korrik 2024 ishte 228.8 milionë euro., kurse norma mesatare e interesit në kredi në muajin korrik 2024 ishte 6.17% (në qershor ishte 6.12%).

“Vlera e depozitave të reja në muajin korrik 2024 ishte 164.4 milionë euro. Norma mesatare e interesit në depozita në muajin korrik 2024 ishte 3.04% (në qershor 2024 ishte 2.89%)”, njofton BQK.

Diferenca e normës së interesit në kredi dhe depozita në muajin korrik 2024 ishte 3.12% (nga 3.23% sa ishte në qershor). Raporti kredi-depozita në muajin korrik 2024 ishte në nivelin 86.24%.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës, njofton se gjithsej kapitali i bankave komerciale në fund të muajit korrik 2024 arriti vlerën në 906.39 milionë euro, kurse provizionet për kredi u rriten për 0.18 milion euro apo 0.12% krahasuar me muajin paraprak duke arritur vlerën 144.01 milion euro.

“Asetet e bankave komerciale në fund të muajit korrik 2024 kanë arritur vlerën në 7.66 miliardë euro, duke shënuar rritje për 0.85% krahasuar me muajin paraprak, kryesisht për shkak të rritjes së kredive bruto, të cilat në fund të muajit korrik kanë arritur vlerën në 5.39 miliardë euro. Krahasuar me muajin paraprak kreditë bruto në korrik 2024 janë rritur për 47.89 milionë euro ose 0.90%”. /Fatos Shala

Prokuroria Speciale e Kosovës njoftoi se ka ngritur aktakuzë ndaj Z.N, të nacionalitetit serb, nën dyshimet se ka kryer veprën penale “krime lufte kundër popullatës civile” në Kosovë.

“Hetimet kanë vërtetuar se gjatë periudhës kohore të luftës në Kosovë gjatë vitit 1998-1999, i pandehuri ka kryer dhunë seksuale si krim i luftës ndaj një viktimë të nacionalitetit shqiptar”, u tha në njoftimin e Prokurorisë Speciale.

Prokuroria Speciale tha se i pandehuri tashmë gjendet në paraburgim, duke mos dhënë më shumë detaje.

Por, më 4 mars të këtij viti Policia e Kosovës kishte njoftuar se Z.N., i nacionalitetit serb ishte arrestuar në Mitrovicë të Veriut gjatë një aksioni të përbashkët mes Policisë dhe Prokurorisë Speciale të Kosovës, nën dyshimet për krime lufte dhe dhunë seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë.

Atëbotë, autoritetet thanë se i pandehuri, 70 vjeç, dyshohet se ka kryer krimet gjatë vitit 1999 në qytetin e Vushtrrisë.

Dhjetorin e kaluar, Prokuroria Speciale e Kosovës kishte thënë se ka ngritur gjithsej 33 akuza, që përfshijnë 89 persona, për krime lufte në Kosovë.

Që nga përfundimi i luftës së fundit në Kosovë, rreth 70 persona janë dënuar për krime lufte para institucioneve vendore dhe ndërkombëtare.

Nga viti 2000 deri në vitin 2008, krimet e luftës në Kosovë janë hetuar nga Misioni i Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK), ndërsa nga viti 2008, prej Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit (EULEX).

Në vitin 2018, ky mision i ka dorëzuar lëndët në Prokurorinë e Kosovës dhe në gjykatat vendore.
Gjatë luftës së fundit në Kosovë më 1998-99 janë vrarë mbi 13.000 civilë dhe mijëra të tjerë janë zhdukur.

Mbi 1.600 persona vazhdojnë të jenë ende të pagjetur – pjesa më e madhe e tyre shqiptarë.
Ndërsa, numri i saktë i viktimave të dhunës seksuale gjatë luftës, nuk dihet.

Sipas një raporti të Qendrës Amerikane për Kontrollimin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, kjo shifër arrin deri në 20 mijë. REL

Kosovë – Ipeshkëvia Prizren-Prishtinë në bashkëpunim me Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve-Shkup, sot, organizon Akademi Solemne me rastin e ditëlindjes së  Shën Nënë Terezës me të cilën hap “Ditët e Nënë Terezës”, që zgjasin deri më 5 shtator.

Fituesja e çmimit Nobel për Paqe, e Shenjta Nënë Tereza sot ka datën e lindjes. E lindur 114 vjet më parë në Shkup, Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, e njohur më vonë si Shën Nënë Tereza, vazhdon të mbetet një nga personalitetet më të njohura shqiptare në gjithë botën.

Nënë Tereza është nderuar me çmimet dhe nderimet më të larta, duke përfshirë: më 1962 Çmimin e Paqes “Ramon Magsaysay” dhe 1979 Çmimin “Nobel për Paqe”.

Më 19 tetor 2003, ajo u lumturua dhe u quajt “Tereza e Bekuar e Kalkutës”. E për t’u kanonizuar në shenjtore, asaj i duhej t’i njihej një mrekulli e dytë, në bazë të rregullave të kishës katolike.

Një mrekulli e dytë i është njohur nga Papa Françesku, në dhjetor të vitit 2015, duke i hapur rrugën që ajo të shpallet e shenjt nga Kisha Katolike e Romës. Kanonizimi i saj është bërë më 4 shtator 2016, një ditë para 19-vjetorit të vdekjes së saj 5 Shtator, ku njihet edhe si dita e saj e festës.

Nënë Tereza kujtohet si ambasadorja më e mirë që ndonjëherë ka pasur populli shqiptar. Ndërkohë në Katedralën që e manë emrin e saj Ipeshkvia e Kosovës organizon akademi solemne në ditëlindjen e Shën Nënë Terezës.

Edhe shoqatat “Organizata Shqiptaria” dhe “Artistët për Artistë”, hapin ekspozitën për nder të ditëlindjes së Shenjtores Nënë Tereza. (Sheshi “Nënë Tereza”, Prishtinë, ora 12:00-18:00)

Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve-Shkup, organizon edicionin e katër të manifestimit tradicional kulturor-shkencor “Ditët e Gonxhës”, që përkon me 114 vjetorin rilindjes dhe 27 vjetorin e vdekjes së Nënës Terezë. (Sheshi Nënë Tereza, Prishtinë, ora 13:00)

Ipeshkëvia Prizren-Prishtinë në bashkëpunim me Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve-Shkup, organizon Akademi Solemne me rastin e ditëlindjes së  Shën Nënë Terezës me të cilën hap “Ditët e Nënë Terezës”, Manifestimi mbahet në Qendren Bogdani Polis, në Prishtinë, dhe fillon në ora 19:00.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, u takua të enjten me ambasadorin e Rusisë në këtë vend, Aleksandr Botsan-Kharchenko, me të cilin, siç tha, bisedoi për situatën në Kosovë dhe mundësinë “e hapjes me forcë” të urës mbi lumin Ibër.

Në një postim në llogarinë e tij në Instagram, Vuçiq shkroi se ka pasur “një bisedë të hapur dhe të sinqertë me ambasadorin Botsan-Kharchenko për të gjitha temat me interes për Serbinë dhe për Federatën Ruse, si dhe për qëndrimet e Serbisë në lidhje me zhvillimet aktuale gjeopolitike globale”.

“Unë shpreha shqetësim të thellë për pasojat e mundshme që mund t’i ketë hapja me forcë e urës së Ibrit, si dhe për aktivitetet e tjera të planifikuara të regjimit të Prishtinës, të drejtuara kundër popullit serb në Kosovë”, shkroi Vuçiq, por pa dhënë detaje apo burime informacioni për planet që i përmendi.

Vuçiq, po ashtu, e falënderoi Rusinë për mbështetjen e vazhdueshme diplomatike për Rezolutën 1244 të OKB-së, si garanci të vetme ndërkombëtare për, siç tha, mbijetesën e serbëve në Kosovë.

Një ditë më herët në Beograd, Vuçiq diskutoi për të njëjtat tema me ndihmëssekretarin e përgjithshëm të NATO-s për çështje politike dhe të sigurisë, Boris Ruge.

Qeveria e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, njoftoi qysh në mes të korrikut se synon ta hapë urën kryesore mbi Ibër, e cila ndan Mitrovicën në jugun me shumicë shqiptare dhe veriun me shumicë serbe.

Ura, aktualisht, është e hapur vetëm për këmbësorë, edhe pse është rënë dakord që të hapet për qarkullim në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi.

Por, shtetet e QUINT-it – SHBA-ja, Britania e Madhe, Gjermania, Franca dhe Italia – njoftuan më 2 gusht se nuk e mbështesin hapjen e urës për qarkullimin e automjeteve tash për tash, duke thënë se një gjë e tillë mund të çojë në tensione të reja në Kosovë.

Rusia dhe Serbia konsiderohen si vende miqësore dhe Beogradi e ka mbështetjen e Moskës në refuzimin e njohjes së pavarësisë së Kosovës.

Edhe pse Beogradi zyrtar ka mbështetur disa rezoluta të OKB-së që e kundërshtojnë pushtimin rus të Ukrainës, Serbia është i vetmi vend në Ballkanin Perëndimor që nuk ka vendosur sanksione kundër Rusisë, pavarësisht presionit nga Perëndimi.

Krahas bashkëpunimit politik, dy vendet po zhvillojnë edhe atë ushtarak dhe ekonomik. REL

Mesditën e 22 gushtit, një avion i ushtrisë amerikane, me të cilin besohet se ka udhëtuar shefi i Agjencisë Qendrore amerikane të Inteligjencës (CIA), William Burns, në Bosnje dhe Serbi, është parë në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”.

Ambasada amerikane në Prishtinë nuk i është përgjigjur pyetjes nëse Burns po viziton Kosovën. Përgjigje për Radion Evropa e Lirë për këtë çështje nuk dhanë as nga Presidenca e Kosovës, e as nga Ministria e Punëve të Brendshme.

Ekipi i Radios Evropa e Lirë mesditën e së enjtes e fotografoi aeroplanin e ushtrisë amerikane të ndalur para zonës “VIP” në Aeroportin e Prishtinës.

Me këtë avion besohet se Burns ka udhëtuar nga Sarajeva në Beograd. Ndërkaq, më 22 gusht ky aeroplan udhëtoi nga Beogradi drejt Bullgarisë, Maqedonisë së Veriut dhe në fund Kosovës, sipas ueb-faqes për gjurmimin e fluturimeve, Flightradar.

Gazetarët e REL-it po ashtu kanë parë një autokolonë duke u larguar nga zona “VIP” e aeroportit “Adem Jashari” drejt Prishtinës.

Kjo autokolonë është përcjellë nga makina të Policisë së Kosovës.

Në Bosnje e Hercegovinë më 20 gusht, Burns u takua me homologët e tij nga sektori i inteligjencës, me anëtarët e Presidencës së këtij shteti dhe me ministrin e Jashtëm të Bosnjës.

Siç tha për Radion Evropa e Lirë një zyrtar i Qeverisë amerikane, i cili foli në kushte anonimiteti, arsyeja e vizitës së shefit të CIA-s në Sarajevë, ndër të tjera ishte edhe për shkak të retorikës dhe veprimeve shqetësuese separatiste të presidentit prorus të entitetit të Republikës Sërpska, Millorad Dodik dhe Qeverisë së këtij entiteti.

Ndërkaq, më 21 gusht shkoi në Beograd, por kjo vizitë nuk u konfirmua dhe as u mohua nga zyrtarët në Serbi dhe Shtetet e Bashkuara.

Vizita e Burnsit në rajon vjen në kohën kur ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, ka thënë se shteti i tij është sfiduar në disa aspekte nga Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga Albin Kurti.

SHBA-ja dhe shtete të tjera të bashkësisë ndërkombëtare kanë kritikuar disa vendime dhe veprime të ndërmarra së fundi nga Qeveria e Kurtit, që janë konsideruar si “të njëanshme” dhe “të pakoordinuara”.

Departamenti amerikan i Shtetit i ka kërkuar Qeverisë Kurti që të rikthehet në “angazhim konstruktiv dhe të ngushtë” me Uashingtonin, Bashkimin Evropian dhe NATO-n, teksa Uashingtoni po ashtu po kërkon që institucionet e Kosovës të mos e hapin për qarkullim urën mbi lumin Ibër, duke u thirrur në shqetësime të sigurisë.

Vizita e shefit të CIA-s në rajonin e Ballkanit Perëndimor, për ish-komandantin e Forcave të Sigurisë së Kosovës, Kadri Kastrati, mund të jetë për shkak se “Rusia po bën një luftë hibride në Ballkanin Perëndimor”.

“Rreziku më i madh i konfliktit është në Bosnje dhe Hercegovinë, përmes Republikës Sërpska, dhe në veri të Kosovës. Vizita e zyrtarëve të lartë në këtë rajon tregon se ata kanë informacione të mjaftueshme për përpjekjet ruse – përmes satelitit të saj, Serbisë – se kjo pjesë e Evropës është në rrezik të një konflikti të mundshëm… dhe është e sigurt që kanë ardhur këtu për t’i dhënë rekomandimet e tyre”, tha Kastrati më 21 gusht.

Burns është ish-ambasador i SHBA-së në Rusi. Ai është një figurë qendrore në administratën e presidentit amerikan, Joe Biden, pasi ai është edhe anëtar i kabinetit presidencial të Shtëpisë së Bardhë.

Ai u emërua nga presidenti Biden në postin e drejtorit të CIA-s në janar të vitit 2021.

Radio Evropa e Lirë

Prishtinë –  Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur në takim ambasadorin e Republikës Federale të Gjermanisë në Kosovë, Jörn Rohde.

Në takim u diskutua për zhvillimet e fundit në vend, përfshirë çështjen e hapjes së urës së Ibrit, thuhet në njoftimin e Presidencës.

Sipas njoftimit, Osmani ka ripotencuar rëndësinë që plani i zbatimit për hapjen e urës të bëhet në konsultim e koordinim midis institucioneve tona dhe partnerëve tanë të sigurisë, dhe se hapja e saj është në interes të të gjithë qytetarëve, pa dallim etnie.

Në takim u diskutua edhe për zhvillime që ndërlidhen me Procesin te Berlinit, me ç’rast, Presidentja Osmani përsëriti mbështetjen e saj të plotë për marrëveshjet e dalura nga ky proces. sn

Dhomat e Specializuar të Kosovës në Hagë njoftuan të mërkurën se avokati Ben Emmerson është tërhequr nga ekipi mbrojtës i ish-eprorit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Kadri Veseli, i cili është duke u gjykuar nën akuzat për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, të cilat i mohon.

“Trupi Gjykues në çështjen Thaçi dhe të tjerët miratoi përfundimin e përfaqësimit ligjor të Kadri Veselit nga mbrojtësi Ben Emmerson. Veseli dhe Emmersoni u pajtuan me këtë vendim, duke bërë që Trupi Gjykues të aprovojë përfundimin e përfaqësimit ligjor për arsye të vlefshme”, thuhet në njoftim.

Veseli dhe Emmerson u pajtuan për ndarjen për shkak të “prishjes së parevokueshme të marrëdhënieve të tyre klient-avokat”, sipas njoftimit.

Gjykata tha se trupi gjykues “u bind se do të sigurohet vazhdimësia e përfaqësimit të Veselit dhe se ndryshimi i kryembrojtësit nuk do të shkaktojë vonesa në procesin gjyqësor”.

Emmerson, avokat ndërkombëtar dhe ish-raportuesi Special i OKB-së për Kundër Terrorizëm dhe të Drejtat e Njeriut, ishte emëruar në krye të mbrojtjes së Veselit në fund të vitit 2020.

Emmerson është i njohur për publikun kosovar, sidomos për proceset gjyqësore ndaj ish-kryeministrit Ramush Haradinaj në kuadër të Tribunalit Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë.

Në Gjykatën Speciale aktualisht janë duke u zhvilluar disa gjykime ndaj ish-eprorëve të lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Deri tani, gjykata ka dënuar ish-eprorin e UÇK-së, Salih Mustafa me 22 vjet burgim për krime lufte si dhe janë shqiptuar dënime për pengimin e drejtësisë për dy ish-figura të Organizatës së Veteranëve të UÇK-së, Hysni Gucati dhe Nasim Haradinaj.

Ndër gjykimet që po vazhdon është edhe ai ndaj Veselit, ish-kryeparlamentarit Jakup Krasniqi, ish-presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, dhe ish-deputetit Rexhep Selimi.

Ata kanë një aktakuzë të përbashkët për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, akuza që i kanë mohuar.

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar hetojnë krimet e pretenduara të pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të kryera kundër pakicave etnike dhe rivalëve politikë që nga janari i vitit 1998 deri në dhjetor të vitit 2000.

Gjykata është themeluar në vitin 2015 nga Kuvendi i Kosovës dhe është pjesë e sistemit gjyqësor të Kosovës, por vepron me personel ndërkombëtar dhe ka selinë në Hagë. REL

Kosova dhe Agjencia amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) nënshkruan marrëveshjen për grantin, që ofron ndihmë shtesë për institucionet e Kosovës në vlerë prej 34.5 milionë dollarësh.

Fondet shtesë prej 34.5 milionë dollarësh janë pjesë e marrëveshjes së arritur më herët, që arrin vlerën prej 146.2 milionë dollarësh, që sipas presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, – e cila nënshkroi grantin në emër të Kosovës – synon të ofrojë shërbime më të mira për qytetarët, të rrisë llogaridhënien e institucioneve dhe të mundësojë qeverisje efektive.

“Marrëveshja që sapo nënshkruam me SHBA-në, me USAID-in është edhe një rikonfirmim drejt vizionit tonë të përbashkët, drejt një të ardhmeje më të mirë dhe më të qëndrueshme për të gjithë qytetarët tanë”, tha Osmani gjatë një konference për media me ambasadorin amerikan në Kosovës, Jeffrey Hovenier, më 21 gusht.

Hovenier, ndërkaq tha se ndihma e tillë për Kosovën nga Qeveria amerikane ka nisur 25 vjet më parë dhe deri më tani, Uashingtoni ka ofruar mbi 1 miliard dollarë për të mbështetur popullin e Kosovës.

Ai tha se me këto fonde është ndihmuar qeverisja lokale dhe qendrore, zhvillimi ekonomik, forcimi i sektorit të energjisëm i mediave të pavarura dhe fusha të tjera në Kosovë.

“Këto fonde të reja, ngjashëm do të shkojnë në forcimin e ekonomisë së Kosovës dhe të mbështesin qeverisjen e mirë dhe shërbime më efektive nga Qeveria për të gjithë qytetarët nga Kosova. Mendojmë se kjo do të ndihmojë Kosovën që të integrohet më shumë në tregun evropian dhe ta afrojë shtetin me institucionet euroatlantike, sikurse BE-ja, që sigurisht është qëllim që e ndajmë të gjithë”, tha Hovenier.

Gjatë konferencës, Hovenier sërish foli për cilësinë e partneritetit mes SHBA-së dhe Qeverisë së Kosovës, të udhëhequr nga Albin Kurti.

Ai përsëriti deklaratat e bëra më 13 gusht gjatë një interviste dhënë Radios Evropa e Lirë se Uashingtoni po përballet me disa sfida nga Qeveria e Kosovës “dhe ato sfida kanë ndikuar në cilësinë e partneritetit tonë”.

“Thënë këtë, disa nga fushat e bashkëpunimit me Qeverinë aktuale të Kosovës janë më pak pozitive sa që kemi shpresuar, angazhimi i Qeverisë amerikane për popullin e Kosovës është më i fort se kurrë më parë”, tha Hovenier.

Ndihma shtesë për Kosovën, përmes USAID-it, sipas Hovenierit është tregues i angazhimit të Qeverisë amerikane për të mbështetur popullin e Kosovës.

“Ngjarja e sotme, përmbyllja e marrëveshjes prej 34.5 milionë dollarë si mbështetje shtesë për popullin e Kosovës, për rritje ekonomike, integrimin evropian mendoj se qartësisht thekson këtë qëndrim. Megjithatë, duhet ta pranoj se ky angazhim ndaj popullit të Kosovës jo domosdo vlen për ndonjë qeveri të veçantë apo për zgjedhjet e politikave apo veprime të asaj qeverie”, tha ai.

SHBA-ja, por edhe shtete të tjera të QUINT-it (Mbretëria e Bashkuar, Franca, Italia dhe Gjermania) si dhe Bashkimi Evropian kanë kritikuar disa veprime të ndërmarra nga Qeveria e Kosovës në veri.

Bashkësia ndërkombëtare e ka cilësuar si veprim të pakoordinuar dhe të njëanshëm mbylljen e disa zyrave të Postës së Serbisë në veri të Kosovës në fillim të gushtit, ndërkaq SHBA-ja dhe QUINT kanë thënë po ashtu se nuk duhet tani që autoritetet e Kosovës të hapin për qarkullim të automjeteve urën kryesore mbi lumin Ibër.

Qeveria e Kurtit ka thënë se po vazhdon konsultimet dhe koordinimet me bashkësinë ndërkombëtare për hapjen e urës, që ndan Mitrovicën e Jugut me shumicë shqiptare dhe atë të Veriut me shumicë serbe. REL

Këshilli Ndërkombëtar i Aeroporteve në Europë (ACI EUROPE) ka publikuar raportin më të fundit për trafikun ajror, që përfshin periudhën e katërmujorit të dytë të vitit 2024.

Raporti thekson se Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës “Nënë Tereza” ka shënuar rritjen më të lartë të numrit të pasagjerëve në Europë, krahasuar me vitin e pandemisë 2019.

Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës po ashtu ka treguar rezultate të jashtëzakonshme, me një rritje prej 71.2% të trafikut të pasagjerëve gjatë katërmujorit të dytë të këtij viti.

Ky trend tregon një rimëkëmbje të vazhdueshme dhe një afrim të dukshëm drejt rikuperimit të plotë krahasuar me vitin e pandemisë.

Raporti i ACI EUROPE gjithashtu nënvizon se, përveç Shqipërisë dhe Kosovës, disa vende të tjera në Evropë si Uzbekistani, Armenia, Kazakistani dhe Bosnja, kanë përjetuar rritje të ndjeshme të trafikut të pasagjerëve gjatë kësaj periudhe.

Gushti pritet të sjellë një rritje të mëtejshme të numrit të udhëtarëve, veçanërisht për shkak të ardhjes së mërgimtarëve, duke kontribuar në një fluks të shtuar pasagjerësh në Aeroportin e Prishtinës.

Parashikimet janë optimiste për rritjen e vazhdueshme të trafikut të pasagjerëve në aeroportin e Prishtinës, duke e pozicionuar atë ndër më të suksesshmit në rajon./MONITOR

Prishtinë – Qytetarët Kosovës po vazhdojnë konvertimin e patentë shoferëve nga ato ilegalet në ato të Republikës së Kosovës.

Zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Veton Elshani, tha për RTKlive se deri dje janë konvertuar 6100 patenta shoferi.

“Në Leposaviq janë konvertuar 1866 patentë shoferë, në Mitrovicën Veriore 1471, në Zubin Potok 916, në Zveçan 1121, në Graçanicë 210, në Kamenicë 99, në Shtërpcë 65, në Gjilan 469etj”, tha ai.

Ndryshe Ministra e Punëve të Brendshme e Kosovës e ka zgjatur afatin për konvertimin e patentë shoferëve nga ata të lëshuar nga institucionet ilegale serbe në patentë shoferë zyrtar të Republikës së Kosovës deri më 23 gusht.

Vendimi për shtyrje të konvertimit të patentë shoferëve ka ardhur pas kërkesës së madhe të serbëve të Kosovës për konvertim.

Por pas datës 23 gusht, është paralajmëruar se policia do të marrë masa, duke shqiptuar edhe gjoba.

Ndihmëssekretari i Përgjithshëm të NATO-s për Çështje të Jashtme dhe Siguri, Boris Ruge, ka bërë thirrje për vetëpërmbajtje nga veprimet dhe deklaratat e njëanshme, të cilat mund të ndikojnë në rritjen e tensioneve, pasi autoritetet kosovare po punojnë për hapjen e urës kryesore mbi lumin Ibër në veri.

Rogue u prit të martën në një takim në Prishtinë nga presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, me të cilën bisedoi për çështjen e urës, e cila ndan Mitrovicën në jug me shumicë shqiptare dhe në veri me shumicë serbe.

“Është thelbësore që të gjithë aktorët të përmbahen nga veprimet dhe deklaratat e njëanshme, të cilat mund të krijojnë tensione. Kjo është e rëndësishme për sigurinë afatgjate në Kosovë – për të mirën e të gjithë njerëzve dhe komuniteteve – dhe për stabilitetin rajonal”, shkroi Rogue në X.

Ai shtoi se NATO-ja është krenare që i ka ofruar mjedis të sigurt të gjithëve në Kosovë në 25 vjetët e fundit, dhe shtoi se për urën mbi Ibër në takim me Osmanin e theksoi qëndrimin e aleancës se vendimet duhet të merren “përmes dialogut dhe në mënyrë të koordinuar”.

Ambasadori gjerman në Prishtinë, Jorn Rohde, e mbështeti qëndrimin e Ruge dhe shtoi se “stabiliteti i arritur nuk duhet të vihet në rrezik përmes mungesës së dialogut, apo veprimeve të pakoordinuara”.

Ndërkohë, Osmani e përsëriti gjatë takimit se autoritetet kosovare duhet të konsultohen dhe koordinohen me NATO-n në veçanti për ndërtimin e një plani të përbashkët për hapjen e urës.

“Presidentja Osmani ka përsëritur se hapja e urës si akt normalizimi e integrimi është në interes të të gjithë qytetarëve, pa dallim etnie. Presidentja Osmani ka cekur rëndësinë e konsultimit dhe koordinimit në mes të institucioneve tona dhe partnerëve tanë të sigurisë, veçanërisht me NATO-n, në mënyrë që të ndërtohet plani i përbashkët i zbatimit për hapjen e urës”, thuhet në njoftimin e Presidencës.

Takimi i Osmanit me Ruge vjen një ditë pasi ajo e priti në një takim komandantin e misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR, Ozkan Ulutas.

Qeveria e Kosovës njoftoi në fillim të gushtit synimet e saj për ta hapur urën mbi lumin Ibër edhe për qarkullim të automjeteve, pasi ajo është e hapur vetëm për këmbësorë, me gjithë kundërshtimin nga bashkësia ndërkombëtare.

Kjo nxiti edhe protestë të serbëve të Kosovës në veri javën e kaluar, të cilët e kundërshtojnë hapjen e urës.

Një ditë më parë, Osmani tha në një intervistë për Radion Evropa e Lirë se hapja e urës së Ibrit në Mitrovicë duhet të bëhet në bazë të një plani me partnerët ndërkombëtarë.

Vendet e QUINT-it, SHBA, Britania, Franca, Gjermania dhe Italia, e kanë quajtur të njëanshëm synimin e Qeverisë së Albin Kurtit për rihapjen në këtë kohë. Bashkimi Evropian ka bërë thirrje që çështja e urës të diskutohet në dialog me Serbinë.

Megjithatë, kryeministri Kurti tha të hënën për Zërin e Amerikës se hapja e urës mbi lumin Ibër do të bëhet bazuar në një plan të cilin Qeveria e tij, siç tha ai, e ka ndarë me partnerët amerikanë dhe evropianë.

“Duam që ta bëjmë sa më parë. Por as nuk do t’i befasojmë partnerët, miqtë dhe aleatët tanë evropianë dhe amerikanë në njërën anë, por as nuk do të mund të lejojmë që kjo çështje të zvarritet pafundësisht”, tha Kurti.

Arton Demhasaj nga organizata joqeveritare “Çohu” thotë për Radion Evropa e Lirë se e sheh si pozitive “zbutjen” e qëndrimit të kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, lidhur me hapjen e urës mbi lumin Ibër.

“Qeveria nuk duhet asnjëherë të ndërmarrë veprime të pakoordinuara dhe të padakorduara me partnerët ndërkombëtarë, sepse pastaj do të jetë e vështirë të zbatohen. Kësaj here po shihet që kryeministri është zbutur nga deklaratat e tij fillestare, me gjasë ka kuptuar që urën nuk mund ta hapë i vetëm, ose mund ta hapë, por prapë mund të mbyllet. Kështu që, një koordinim me partnerët ndërkombëtarë me gjasë mund të jetë shumë më i efektshëm për arritjen e qëllimit të Qeverisë së Kosovës, që ura e Ibrit të hapet për qarkullim për qytetarët”, tha ai.

Kosova dhe Serbia u pajtuan më 2014, gjatë dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja, që ura të hapet për qarkullim, por kjo nuk është realizuar kurrë në praktikë.

Tani ura është e hapur vetëm për këmbësorë dhe ushtarët italianë të KFOR-it ndodhen në të. Pjesëtarët e Policisë së Kosovës ndodhen afër saj gjithashtu. REL

Zëvendësdrejtori i përgjithshëm i Radiotelevizionit të Kosovës, Adi Krasta tha të hënën në mbrëmje se ky medium publik nuk e ka parësor “ndëshkimin” por zgjidhjen e problemeve, duke iu përgjigjur kësisoj kritikave për mosveprim pas reagimeve që nxiti një shkrim i publikuar në fund të muajit të kaluar nga RTK-ja, që pretendonte se dy gazeta në internet me seli në Prishtinë, janë financuar nga Serbia.

Shkrimi nxiti reagime të shoqatave të gazetarëve, mediave dhe organizatave joqeveritare të cilat i bënë thirrje Bordit të RTK-së që ta shqyrtojë situatën. Bordi shpalli formimin e një komisioni për të hetuar përgjegjësinë editoriale.

Të shtunën kryetari i bordit Besnik Boletini, dhe anëtarët e tij, Arta Berisha dhe Safet Kabashi, dhanë dorëheqje.

Zoti Boletini, shkroi të shtunën në rrjetet sociale se “gjetjet e raportit të komisionit ishin të qarta. Që nga data 9 gusht, zëvendësdrejtori Adi Krasta (që ka përgjegjësitë e drejtorit) nuk po e trajton këtë raport. Të jesh në krye të transmetuesit publik edhe për një ditë është privilegj, por edhe përgjegjësi. Siç po shihet ai nuk ka vullnet për të marrë masa ndaj atyre që e shkaktuan skandalin”.

Zoti Krasta tha në një intervistë në RTK të hënën se “nuk është primare historia e ndëshkimit, neve nuk jemi institucion policesk. Nuk është primare për ne heqja e kokave. Kjo historia e shkarkimit është një kulturë e vjetër në RTK dhe në institucione të tjera ku ka shqiptarë, që e zgjidh duke e hequr tjetrin, duke e shkatërruar tjetrin, duke e hequr nga pozicioni. Dhe nuk zgjidhet problemi i vërtetë por merret një vendim për të lëviz njerëz, për të destabilizuar njerëz…dhe ndërkohë problemi është po i njëjti. Mua më intereson zgjidhja e problemit”, tha zoti Krasta.

Ai tha se RTK-ja tashmë ka ngritur “një kolegjium njerëzish të rëndësishëm që marrin vesh nga profesioni, vumë një filtër të menjëhershëm dhe thamë kurrë më në të ardhmen RTK-ja nuk mund të trajtojë një lajm të cilin e krijon vetë ose e merr nga burime të tjera kur ka ndjeshmëri të madhe, pa pasur një dakordim të këtij kolegjiumi, nuk do të ndodh më”, theksoi ai, duke nënvizuar se RTK-ja nuk mund të nxitojë për hir të trysnisë.

Zoti Krasta tha se pajtohet me qëndrimin e Misionit në Kosovë të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, i cili duke komentuar dorëheqjet nga bordi i RTK-së, nënvizoi është e domosdoshme që Parlamenti i Kosovës “të zgjedhë anëtarët e rinj të bordit të RTK-së me përparësi të lartë sapo të mblidhet, në mënyrë që bordi të funksionojë përsëri. Emërimi i anëtarëve të rinj të bordit dhe i një drejtori të ri të përgjithshëm duhet të jetë transparent dhe i bazuar qartë në merita”.

Misioni nënvizoi po ashtu “rëndësinë e llogaridhënies dhe transparencës për ruajtjen e besimit të publikut në RTK dhe përkushtimin e tij për raportim të paanshëm dhe të përgjegjshëm mediatik…”.

Shoqëria civile dhe disa pjesëtarë të komunitetit serb në veriun e Kosovës pretendojnë se në katër komunat – Mitrovicë e Veriut, Leposaviq, Zveçan dhe Zubin Potok – policia përdoret për vendosjen e pushtetit “me forcë” dhe kontrollin e qytetarëve përmes një lloj “represioni”.

Disa pretendojnë gjithashtu se Policia e Kosovës ka një “trajtim diskriminues” ndaj anëtarëve të komunitetit serb, dhe se në disa raste përdoret forcë e tepruar, për të cilën organizata joqeveritare Aktiv ka shkruar në raportin e saj “Gjendja e të drejtave të njeriut në veriun e Kosovës”.

Nga ana tjetër, Inspektorati Policor i Kosovës ka konfirmuar se gjatë katër viteve të fundit nga komunat në veri janë bërë gjithsej 180 ankesa dhe informacione anonime, dhe se ka raste që pas shqyrtimit, janë përcjellë për procedurë disiplinore ose te prokurori. Për krahasim, në nivel vendi, në të gjithë Kosovën, në gjashtë muajt e parë janë bërë mbi 900 ankesa ndaj zyrtarëve të policisë.

Nga Ministria e Punëve të Brendshme të Kosovës thanë për Radion Evropa e Lirë se janë në dijeni për ankesat e qytetarëve nga radhët e komunitetit serb në lidhje me punën e policisë, dhe për këtë arsye bashkëpunojnë ngushtë me Inspektoratin Policor të Kosovës.

Megjithatë, zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës (PK) për rajonin e veriut, Veton Elshani, në një prononcim për Radion Evropa e Lirë mohoi pretendimet e qytetarëve.

Prania e Policisë së Kosovës në veri është rritur nga fundi i majit të vitit të kaluar, kur kryetarët shqiptarë morën pushtetin, gjë që u kundërshtua nga komuniteti serb.

Në zgjedhjet e prillit 2023, fituan kandidatët e partive shqiptare, pasi serbët bojkotuan zgjedhjet me nismën e Listës Serbe – partia më e madhe e serbëve në Kosovë. Kësaj i parapriu tërheqja e serbëve nga institucionet e Kosovës në fillim të nëntorit 2022, për shkak të vendimit të Qeverisë së Kosovës për t’i larguar nga përdorimi targat serbe që lëshohen me emrat e qyteteve të Kosovës nga Serbia. Në atë kohë, policët nga radhët e komunitetit serb dhanë dorëheqje dhe më pas u zëvendësuan kryesisht nga policë të komunitetit shqiptar.

Tensionet kulmuan në shtator të vitit 2023 kur një grup i armatosur serbësh sulmoi Policinë e Kosovës në Banjskë të Zveçanit dhe vrau një polic, ndërsa në shkëmbimin e zjarrit që pasoi, u vranë edhe tre sulmues.

Përgjegjësinë për sulmin e mori Millan Radojçiq, ish-nënkryetar i Listës Serbe – partia kryesore e serbëve të Kosovës.

Për çfarë bëhen konkretisht ankesat e qytetarëve?

Qytetarë nga komunat në veri të Kosovës, disa prej të cilëve nën kushte anonimiteti, deklaruan për REL-in se kanë përjetuar “një lloj force të tepruar ose diskriminimi nga policia”. “Ata na konsiderojnë të gjithëve si kriminelë”, tha njëri prej bashkëbiseduesve të REL-it, identiteti i të cilit është i njohur për redaksinë.

N.N. nga Zveçani tha se kur policia e ndalon atë, ata sillen sikur gjithçka u lejohet. Si shembull, ai përmend rastin kur policia e ndaloi për kontroll në rrugën Mitrovica e Veriut – Zveçan, dhe kur ai konstatoi se e kishin ndaluar nga drejtimi i kundërt në mënyrë të pasigurt, polici i kishte thënë: “Unë mund të bëj çfarë të dua”.

Ai shtoi se policët nuk duan të flasin në gjuhën serbe dhe se gjoba i është shkruar në gjuhën shqipe. Si shembull tjetër, N.N. përmend se djalin e tij në Mitrovicën e Veriut e ndaluan pjesëtarët e Njësisë Speciale me armë të gjata, dhe se ata ishin të ashpër dhe përdorën fjalë vulgare si kërcënime nëse i filmonte me telefon.

Ata nuk kanë raportuar asgjë tek Inspektorati Policor i Kosovës sepse, ata thanë se nuk kanë besim në atë institucion.

“Kujt t’i raportoj, njerëzve të tyre që do ta mbulojnë gjithçka. Nuk kam besim tek ata, janë të gjithë të njëjtë. Nuk kam dëshirë t’u them asgjë, këtë mund t’ia them vetëm KFOR-it, por ata më thonë se nuk mund të ndërmarrin asgjë”, tha ai.

Sërxhan Gjorgjeviq nga Mitrovica e Veriut, gjatë një debati publik për sigurinë në komunën e Mitrovicës së Veriut më 8 gusht, dha një shembull personal, duke shprehur bindjen se policia veproi në mënyrë joprofesionale dhe të njëanshme gjatë hetimit të një incidenti që ndodhi.

“Në vend që unë të jem pala e dëmtuar, u akuzova”, tha ai i bindur se kjo ndodhi vetëm sepse kishte targa të BG (Beogradit).

Në atë debat, Olivera Milosheviq tha se sjellja e keqe e Policisë së Kosovës nuk mund të përgjithësohet, dhe se ka prej tyre që janë shumë korrektë. Megjithatë, ajo kritikoi numrin e madh të patrullave të policisë.

Çfarë thonë Policia e Kosovës dhe MPB-ja?

Zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës (PK) për rajonin e veriut, Veton Elshani, në një prononcim për REL-in, mohoi se pjesëtarët e PK-së sillen në mënyrë diskriminuese apo se ushtrojnë ndonjë formë të represionit.

Ai theksoi se pas dorëheqjes së serbëve nga policia në fund të vitit 2022, në veri ishin vetëm katër policë nga komuniteti serb, por aktualisht janë rreth 60 të tillë dhe se ata përpiqen të kenë dikë në çdo patrullë që e kupton dhe e flet gjuhën serbe.

“Do të ishte mirë që të gjithë policët të flisnin serbisht ose të gjithë qytetarët në veri të Kosovës të flisnin shqip, por në praktikë situata nuk është e tillë. Ne përpiqemi që gjithmonë të kemi në patrullë dikë që flet serbisht”, tha Elshani.

Ai shtoi se edhe qytetarët në jug të Ibrit ankohen për sjelljen e pjesëtarëve të Policisë së Kosovës kur marrin gjobë dhe thonë se policia është “e pafytyrë”, porse “në fakt, janë aty për të ndëshkuar ata që nuk respektojnë ligjin”.

“Nëse ka ndonjë rast të sjelljes diskriminuese, ata mund të kontaktojnë gjithmonë me mua ose me Inspektoratin. Gjithmonë është dikush që është lart dhe mbikëqyr atë që bëjmë ne”, tha Elshani.

Ndërkaq, praninë e madhe të patrullave të policisë ai e shpjegoi me sulmin e vitit të kaluar në Banjskë:

“Është e vërtetë që ka shumë postblloqe, por kjo është e gjitha për shkak të ngjarjeve të mëparshme. Duhet të shqetësohemi edhe për sigurinë e policisë. Vitin e kaluar u vra një polic. Duhet të jemi të pranishëm për sigurinë e qytetarëve”.

Jeta Tela nga Ministria e Brendshme e Kosovës tha se monitorohen ankesat e qytetarëve lidhur me punën dhe sjelljen e pjesëtarëve të policisë dhe se bashkëpunojnë ngushtë me Inspektoratin Policor të Kosovës. Sipas saj, pavarësisht ankesave, besimi i pjesëtarëve të komunitetit serb në institucionet e Kosovës po rritet, por ky besim duhet të rritet më tej përmes përpjekjeve të tyre.

Tela theksoi se Inspektorati Policor i Kosovës është një mekanizëm që monitoron punën e policisë dhe se ai është në dispozicion të të gjithë qytetarëve.

“Zyra e Inspektoratit ekziston edhe në Mitrovicën e Veriut. Ne zhvillojmë një fushatë informuese që ekziston ky mekanizëm për raportimin e punës (së Policisë së Kosovës)”, shtoi Tela.

Inspektorati Policor i Kosovës: Numri i ankesave të qytetarëve është në rënie

Nga Inspektorati Policor i Kosovës, në një përgjigje për REL-in, thanë se që nga fillimi i vitit kanë marrë 23 ankesa për punën e policisë në veriun e Kosovës, por nuk specifikuan për cilat shkelje bëhet fjalë. Ata sqaruan se në 10 raste ka elemente të veprës penale, ndërsa në 13 raste po shqyrtohet procedura disiplinore.

Sipas tyre, në rastet që është duke i hetuar Inspektorati Policor i Kosovës, ka gjithsej gjashtë ankesa nga komuniteti serb, tri raste janë iniciuar nga Policia e Kosovës dhe Inspektorati Policor i Kosovës në përputhje me detyrat e tyre zyrtare dhe një ankesë është anonime.

Ata thanë se bazuar në rezultatet e hetimeve, Prokurorisë së Shtetit i janë dorëzuar tri raste të kallëzimeve penale – një me raport të veçantë dhe dy me raporte informative. “Rastet e tjera janë në proces të shqyrtimit”, bënë të ditur nga Inspektorati Policor i Kosovës.

Ata theksuan se numri i ankesave të qytetarëve nga veriu është në rënie krahasuar me vitet e mëparshme.

Përdorim i tepruar i forcës?

Organizata joqeveritare Aktiv në raportin e saj “Gjendja e të drejtave të njeriut në veriun e Kosovës”, të publikuar në qershor të këtij viti, ka thënë se përdorimi i tepruar i forcës nga policia e Kosovës është raportuar në nëntor të vitit 2023, kur një person i arrestuar ka pësuar lëndime fizike.

“Gjatë aksionit policor, ai nuk ka rezistuar në asnjë mënyrë dhe ka ofruar të bashkëpunojë plotësisht, por gjithsesi është nxjerrë dhunshëm nga automjeti dhe ka marrë disa goditje, ndërsa fytyra i ishte shtypur kundër furgonit që drejtonte”, thuhet në raport.

Aty shtohet se më pas policët e kanë poshtëruar në paraburgim duke i hedhur letër higjienike në drejtim të tij.

Në të njëjtin raport thuhet se policia ka përdorur forcë të tepruar më 19 dhjetor 2023, kur në kalimin Jarinë ndodhi një debat verbal nëse ai është një kalim administrativ apo kufitar.

Kalimet kufitare mes Kosovës dhe Serbisë, Beogradi zyrtar i quan kalime administrative, pasi nuk e njeh pavarësinë e Kosovës.

“Debati verbal u shndërrua në përleshje fizike, gjatë së cilës ai mori goditje, duart i ishin përdredhur, i ishin vënë pranga dhe ishte mbyllur në një dhomë të errët. Pas gati pesë orësh, më në fund ishte liruar”, thuhet në raportin “Gjendja e të drejtave të njeriut në veriun e Kosovës”.

Ndërkohë, drejtori i organizatës joqeveritare Aktiv, Miodrag Miliçeviq, në mes të nëntorit 2022 njoftoi se ishte subjekt i “maltretimit fizik dhe verbal” nga pjesëtarët e Policisë Speciale të Kosovës, sepse nuk kishte dokumente të Kosovës. Policia e Kosovës e mohoi një gjë të tillë, por ai gjithsesi e raportoi rastin në Inspektoratin Policor.

“Inspektorati Policor i Kosovës ka përfunduar hetimin dhe rastin e ka dorëzuar në prokurori, nga të cilët deri më sot nuk kam marrë asnjë përgjigje”, theksoi Miliçeviq.

REL-i i është drejtuar Prokurorisë me pyetjen se deri ku kanë arritur rastet që po trajton Inspektorati Policor i Kosovës, por nuk ka marrë përgjigje.

Sjellja e policisë së Kosovës ka ngjallur reagime edhe nga disa përfaqësues politikë serbë në Kosovë. Aleksandar Arelnijeviq, lider i Demokracisë Serbe, në fund të qershorit tha se policia nuk reagoi kur ai u sulmua në Gazimestan afër Prishtinës në praninë e tyre.

Ai publikoi pamjet e këtij sulmi në rrjetet sociale, pas së cilës reagoi ministri për Komunitete dhe Kthim në Qeverinë e Kosovës, Nenad Rashiq, si dhe zëvendësi i Avokati i Popullit, Sërxhan Sentiq. Rashiq bëri thirrje për një hetim urgjent të këtij rasti, ndërsa Sentiq i bëri thirrje Inspektoratit Policor që të reagojë.

Radio Evropa e Lirë

Kontribuoi: Maja Fiqoviq

Besnik Boletini ka dhënë dorëheqje nga pozita e kryetarit dhe anëtarit të Bordit të Radio Televizionit të Kosovës (RTK), për shkak të mosmarrjes së masave për personat përgjegjës që transmetuan në RTK një pjesë të artikullit të portalit boshnjak, “Slobodna Bosna” .

Boletini njoftoi përmes Facebookut se gjatë këtyre javëve, “kundër vështirësive” ka pasur përpjekje që të adresohet “skadali i publikimit të një artikulli të paverifikuar”. Por, shtoi se në RTK nuk ka vullnet që të ndërmerren masa ndaj përgjegjësve për këtë rast.

“Gjetjet e raportit të komisionit ishin të qarta. Që nga data 9 gusht, zëvendësdrejtori Adi Krasta [që i ka përgjegjësitë e drejtorit] nuk po e adreson këtë raport. Të jesh në krye të transmetuesit publik edhe për një ditë është privilegj, por edhe përgjegjësi. E siç po shihet ai nuk ka vullnet për të marrë masa ndaj atyre që e shkaktuan skandalin”, shkroi Boletini në Facebook.

Në artikullin e “Slobodna Bosna” (Bosnja e Lirë), të publikuar në korrik, supozohej se disa media të caktuara në rajonin e Ballkanit i janë nënshtruar regjimit të presidentit serb, Aleksandar Vuçiqit.

Në atë artikull janë përmendur edhe dy portale të Kosovës: “Nacionale” dhe “Periskopi”.

Në Kosovë ka pasur reagime rreth këtij artikulli, kryesisht për faktin që RTK-ja transmetoi një pjesë të tekstit dhe ai më pas është shpërndarë prej disa deputetëve të partisë në pushtet.

Pas publikimit të një pjese të artikullit të portalit serb në RTKlive dhe në RTK, Bordi i RTK-së u mbodh më 23 korrik dhe shprehu shqetësim për publikimin e “artikullit kontrovers në RTK.

Bordi e kishte cilësuar publikimin e tij si “ “lëshim të qartë”, duke kërkuar sqarime të detajuara nga menaxhmenti. Për këtë çështje ishte formuar një komision.

Më 24 korrik, 16 organizata joqeveritare dhe tre aktivistë të shoqërisë civile në Kosovë, kanë kërkuar dorëheqjen e Bordit të Radiotelevizionit të Kosovës (RTK).

Çfarë portali është “Slobodna Bosna”?

Boro Kontiq, gazetar veteran nga Bosnja dhe Hercegovina dhe drejtor i Qendrës Mediale në Sarajevë, ka shpjeguar për Radion Evropa e Lirë se, “Slobodna Bosna” është një media e themeluar në vitet 1989-1990 nga Senad Avdiq.

Sipas mendimit të tij, Avdiq ishte një nga gazetarët më të mirë në atë kohë dhe “Slobodna Bosna” një nga mediat kryesore të besueshme që luajti një “rol revolucionar” në vitet 1990 në nxjerrjen në pah të planit për rrethimin e Sarajevës nga ushtria jugosllave.

“Për shumë, ajo ishte një surprizë, por doli që shumica e asaj që publikuan ishte e vërtetë”, ka thënë Kontiq gjatë muajit korrik.

Megjithatë, ai ka thënë se nuk e di nëse mund të flasë më për besueshmëri, pasi ky portal ka pësuar disa ndryshime. Në mesin e viteve ’90, kjo media u kthye në gazetë të përjavshme dhe në 15 vjetët e fundit është vetëm online.

“Në një moment u fol shumë se ata u mbështetën nga SDA [Partia e Veprimit Demokratik], partia më e madhe boshnjake. Nuk e di se çfarë po ndodh. Unë njoh disa nga gazetarët që punojnë atje, janë gazetarë të mirë, profesionistë. Prandaj, është një media që ka një të kaluar të madhe, por çfarë është sot, t’iu them të drejtën, nuk e di”, ka thënë mes tjerash Kontiq. REL

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dekretoi të premten mbajtjen e zgjedhjeve të reja parlamentare me 9 shkurtin të vitit të ardhshëm, duke bërë kësisoj qeverinë aktuale, të parën në vend që çon mandatin e saj deri në fund.

Shpallja e datës së zgjedhjeve pasoi këshillimet me partitë politike që kishin propozuar që ato të mbaheshin me 26 janar ose në fillim të muajit shkurt.

Presidenca e Kosovës tha se “data 9 shkurt të vitit 2025 u zgjodh si një datë optimale që balancon preferencat e të gjitha palëve të përfshira. Presidenca ka vlerësuar se është me rëndësi që fushata zgjedhore të fillojë pas përfundimit të një sërë festash kalendarike të cilat vazhdojnë deri me datën 7 janar”.

Presidenca thotë se tashmë ka ftuar Bashkimin Evropian që të dërgojë një mision për vlerësim paraprak dhe një mision vëzhgues për vëzhgimin e fushatës zgjedhore dhe ditën e votimeve.

Presidentja Osmani sipas një komunikate shtypi u ka bërë thirrje të gjitha subjekteve politike, organizatave të shoqërisë civile dhe qytetarëve që të angazhohen në këtë proces me seriozitetin dhe përkushtimin “duke ruajtur standardet demokratike dhe rregullat më të larta të etikës, në mënyrë që Kosova të vazhdojë të mbetet shembull i zgjedhjeve të lira e demokratike”.

Sipas ligjit zgjedhjet e rregullta duhet të mbahen jo më herët se 60 ditë dhe jo më vonë se 30 ditë para përfundimit të mandatit të parlamentit. Legjislatura aktuale u mblodh me 22 mars të vitit 2021.

Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës në opozitë Memli Krasniqi shkroi në rrjetet sociale se është e rëndësishme “se tani kemi një datë, e cila do të shënojë ikjen e një qeverie të papërgjegjshme dhe ardhjen e një tjetre, kredibile e të aftë, në krye me Bedri Hamzën”.

Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës Lumir Abdixhiku bëri thirrje në rrjetet sociale që “më 9 shkurt, le të ringritemi si një!”.

Kryetari i Aleancës përr Ardhmërinë e Kosovës Ramush Haradinaj tha se po vjen koha e ndryshimit dhe bashkimit. “Ta rikthejmë Kosovën në mesin e shteteve normale! Drejt fitores me 9 shkurt 2025!”, shkroi ai në rrjetet sociale.

Me 14 shkurt të vitit 2021, lëvizja Vetëvendosje së bashku me lëvizjen Guxo të presidentes Vjosa Osmani, dolën fituese në zgjedhjet parlamentare duke siguruar mbi 50 për qind të votave.

Të dy udhëheqësit vitin e fundit janë përballur me mospajtime posaçërisht rreth marrëdhënieve të Kosovës me aleatët perëndimorë, të cilët kanë kritikuar disa nga veprimet e qeverisë kundrejt situatës në veriun e vendit të banuar me shumicë serbe.

Shpallja e zgjedhjeve mbylli debatet në skenën politike gjatë këtij viti. Në muajin maj Partia Demokratike në opozitë propozoi një mocion mosbesimi ndaj qeverisë së Kosovës për të çuar vendin në zgjedhje të parakohshme dhe që ato të mbahen në fillim të muajit korrik.

Nisma dështoi megjithëse u mbështet nga partia në pushtet, meqë dy partitë tjera në opozitë kundërshtuan një hap të tillë, duke kërkuar dorëheqjen e kryeministrit Albin Kurti si kusht për shpërndarjen e parlamentit dhe mbajtjen e zgjedhjeve të reja parlamentare.

Charles Kupchan, ish-drejtor i çështjeve europiane në Këshillin e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, thotë se Kosova ka të drejtë të hapë në mënyrë të njëanshme Urën e Ibrit.

Megjithatë, profesori për Marrëdhënie Ndërkombëtare në Universitetin Georgetown në Washington, thotë se nëse dëshiron që të normalizojë marrdhëniet me Serbinë është mirë që ta zgjidhë këtë çështje në tavolinën e Brukselit.

“Edhe pse Kosova ka të drejtë të ushtrojë sovranitet dhe të hapë në mënyrë të njëanshme urën e lumit Ibër, Prishtina, pasi synon përfundimisht të normalizojë marrëdhëniet me Beogradin, është më mirë të veprojë përmes procesit të dialogut”- tha Kupchan.

Kupchan tha se Kosova dhe Serbia përballen me një mosmarrëveshje të vështirë dhe të gjatë që duhet të shtensionohet.

“Në një mosmarrëveshje të këtij lloji, veprimet e njëanshme priren të tërhiqen dhe të pengojnë përparimin, jo të përmirësojnë situatën”- shtoi Kupchan.

Gjendja në Kosovë është ngarkuar javëve të fundit pas këmbënguljes të autoriteteve kosovare për të hapur Urën e Ibrit që ndan Mitrovicën e Veriut me atë të Jugut.

Hapja e Urës në këtë momentum po kundërshtohet nga faktori ndërkombëtar. Megjithatë, kritika të tilla nuk i kanë zmbrapsur qëndrimet e krerëve të shtetit të Kosovës.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha se vlerësimet e sigurisë së bashku me aleatët e saj, nuk janë të jashtëzakonshme, por pothuajse identike si shumicën dërrmuese dhe se SHBA asnjëherë nuk ka kërkuar që mos të hapet Ura e Ibrit.

“Ajo urë nuk është dashtë me u mbyllë kurrë. Ajo urë është mbyllë për arsye krejtësisht politike. Ura që patjetër duhet të hapet, por ne duhet të sigurohemi që kur të hapet, të mbetet e hapur. E jo që kur hapet e nxit një prezencë shumë më të madhe të NATO-s në të”- tha Osmani në një konferencë për media më 15.08.2024.

Sipas saj, është krejtësisht normale të bëhen vlerësime, jo vetëm për Kosovën, por për çdo vend të botës ku ShBA ose NATO ka rol në mirëmbajtjen e sigurisë.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë ndarë me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, vlerësimet e sigurisë që kanë të bëjnë me rrezikimin e jetës së ushtarëve amerikanë, tha Presidenca në disa përgjigje  më 15.08.2024.

Edhe SHBA i ka bërë thirrje Qeverisë së Kosovës që të ndërpresë çdo veprim të mëtejshëm të njëanshëm dhe t’i kthehet angazhimit konstruktiv në dialogun e lehtësuar nga BE-ja për të zgjidhur çështjet që kanë të bëjnë me normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Në anën tjetër, se a duhet të zgjidhet statusi i Urës së Ibrit përmes dialogut Kosovë- Serbi, Osmani tha nuk ka asnjë arsye dhe e kundërshton në çdo mënyrë një gjë të tillë.

“Nuk kemi çka e pyesim Serbinë … Nuk ka çka pyetet Serbia për një urë që është brenda territorit të Kosovës”- tha Osmani, duke i quajtuar raciste deklarimet e zëdhënësit të BE-së Peter Stanon, cili kishte thënë se planifikojnë që në takimin e  ardhshëm Kosovë-Serbi të vihet në agjendë zgjidhja e statusit të Urës së Ibrit.

Sipas saj, dialog për këtë temë me Serbinë nuk do duhej të pranonte askush. Do të ishte anti-kushtetues dhe kundër sovranitetit të Kosovës.

“Por, dialog me shpëtimtarët tanë, ajo jo që është e nevojshme dhe domosdoshme por është në interesin tonë mbi të gjitha”- shtoi ajo.

Daniel Serwer, profesor në Universitetin Johns Hopkins në SHBA, në një bisedë me KALLXO më 24.07.2024  kishte thënë se nuk sheh ndonjë arsye që hapja e urës të mos diskutohet në dialog, nëse Prishtina apo Beogradi duan ta bëjnë këtë.

“Por, [ura] është në territorin e Kosovës, ku vendimet i merr qeveria e saj e zgjedhur në mënyrë demokratike. Nuk e imagjinoj se Beogradi do ta lejonte Prishtinën të vendoste për hapjen e një ure në Serbi”- shprehet Serwer.

Sipas tij, hapja eventuale e urës, do të jetë e mirë për tregtinë, ekonominë dhe bashkëpunimin dhe se njerëzit më afër urës dhe përgjegjësit për sigurinë publike duhet ta bëjnë thirrjen për hapjen e urës.

Edhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se hapja e Urës së Ibrit nuk është kundër askujt “e aq më pak kundër partnerëve ndërkombëtarë” për çka edhe shtoi se janë duke vazhduar koordinimin për këtë çështje.

Kurti më 13.08.2024, tha se me Komandantin e KFOR-it, Ozkan Ulutash kanë diskutuar që të hapet Ura e Ibrit, pasiqë “ne e konsiderojmë si një gjë të drejtë, të nevojshme dhe të dobishme për të gjithë”- tha Kurti.

“Qeveria e Kosovës dhe unë si kryeministër besojmë thellësisht se liria e lëvizjes dhe sundimi i ligjit në njërën anë si dhe paqja e siguria në anën tjetër janë të mundura bashkë dhe të duhura për vendin, shoqërinë dhe shtetin, qytetarët dhe komunitetet”- shtoi ai.

Misioni paqeruajtës i NATO-s në Kosovë, KFOR, ka bërë thirrje që çdo vendim lidhur me urën kryesore mbi lumin Ibër të merret në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi, të ndërmjetësuar nga Bashkimi Europian.

Për sa kohë që po ndodhin këto zhvillime, mbi Urën e Ibrit janë duke u kryer punime si lyerje e punë jo të vrazhda.

Raporti për stabilitetin e urës nëse është e gatshme për qarkullim të automjeteve ka vënë në pah se kjo urë në aspektin teknik është e gatshme për shfrytëzim pa asnjë kufizim.

Aty shkruan se Ura mbi lumin Ibër është stabile, e qëndrueshme dhe funksionale.

Raporti është përpiluar nga kompania “IPE-PROING”, e cila ka bërë matjet dhe testimet me mauna mbi Urë, gjatë javës së kaluar.

Riaktualizimi i temës së hapjes të Urës së Ibrit u bë që nga 31.05.2024, kur asamblistët e partisë në pushtet, Lëvizjes Vetëvendosje në Kuvendin Komunal të Mitrovicës së Veriut, kanë kërkuar që të zbatohet një vendim i marrë vitin e kaluar për hapjen e Urës së Ibrit.

Vendimi për hapjen e urës është marrë në prill të vitit 2023, por nuk janë marrë asnjëherë hapa drejt zbatimit të tij.

Kjo urë ka një sërë historish për vite me radhë. Rivitalizimi 1.5 milionësh ishte përfunduar nga Bashkimi Europian më 2018.

Është pikërisht Plani i Ahtisaarit, baza mbi të cilën Kosova e shpalli pavarësinë e saj më 2008 dhe parashikoi ndarjen e Mitrovicës në dy komuna.

Megjithatë, pak vite pas shpalljes të pavarësisë së Kosovës, përkatësisht në vitin 2011, serbët lokalë vendosën në urën e Ibrit disa barrikadat si kundërshtim ndaj autoriteteve të Kosovës. Ndërsa dy vite më pas, më 2013, më saktësisht duke u bazuar në ligje të Kosovës, u formua Komuna e Mitrovicës së Veriut.

Në vitin që u arrit marrëveshja mes Kosovës dhe Serbisë në Bruksel për heqjen e barrikadave, më 2014, vendi u quajt “Parku i Paqes” duke i zëvendësuar barrikadat me copa betoni dhe me pemë.

Por, parku nuk ishte jetëgjatë, pasi që u largua në vitin 2015. sn

Deklaratën e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurtit, se Qeveria e tij do t’i vazhdojë konsultimet dhe koordinimin me partnerët ndërkombëtarë, lidhur me hapjen e urës së Ibrit në Mitrovicë, analisti politik, Rrahman Paçarizi, e konsideron një shenjë pozitive.

Edhe një pjesë e opozitës në Kosovë thotë se Qeveria e Kosovës gabon nëse vepron pa koordinim me faktorin ndërkombëtar.

Kryeministri Kurti, më 14 gusht, tha se Qeveria e tij do t’i vazhdojë konsultimet dhe koordinimin me partnerët e Kosovës lidhur me hapjen e urës mbi lumin Ibër në veri.

“Hapja e urës nuk është kundër askujt, veçanërisht kundër partnerëve ndërkombëtarë”, tha Kurti gjatë një mbledhjeje të Qeverisë së tij të mërkurën.

Ai, gjithashtu, shtoi se Qeveria e Kosovës e konsideron hapjen e urës si “gjë të drejtë, të nevojshme dhe të dobishme për të gjithë”.

Këto deklarata vijnë një ditë pasi ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, tha se, popullata lokale dhe ushtarët e NATO-s, përfshirë ata amerikanë, mund të rrezikohen nëse Qeveria e Kosovës vendos të hapë urën në këtë kohë.

Rihapja e urës për qarkullim të automjeteve, e cila që nga paslufta e vitit 1999, ndan Mitrovicën në jug me shumicë shqiptare me atë në veri me shumicë serbe, është kundërshtuar nga bashkësia ndërkombëtare dhe nga serbët lokalë. Në këtë urë ka një prani të vazhdueshme të ushtarëve të KFOR-it, aktualisht ushtarë italianë, ndërsa pjesëtarët e Policisë së Kosovës ndodhen afër saj, gjithashtu.

Kosova dhe Serbia, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve, janë pajtuar që ura të hapet për trafik, por një gjë e tillë nuk ka ndodhur ende në terren. Qeveria tashmë ka deklaruar se synon të hapë urën, në pajtim me atë që është dakorduar në Bruksel.

Misioni i KFOR-it mendon se kjo çështje duhet të kthehet në tavolinën negociuese në Bruksel dhe ka përsëritur disa herë se “nuk do të hezitojë të veprojë në përgjigje të çdo zhvillimi të rëndësishëm të sigurisë dhe në përputhje me mandatin tonë të OKB-së”.

Vendet e QUINT-it, Shtetet e Bashkuara, Britania, Franca, Gjermania dhe Italia, e kanë cilësuar si të njëanshëm synimin e Qeverisë së Kurtit për rihapjen në këtë kohë. BE-ja ka bërë thirrje që çështja e urës të diskutohet në dialog me Serbinë.

Haziri: Hapja e urës duhet të bëhet ekskluzivisht në koordinim me QUINT-in

Partitë opozitare në Kosovë i bëjnë thirrje Kurtit që çdo vendim lidhur me çështjen e urës në Mitrovicë të merret në koordinim me SHBA-në, NATO-n dhe partnerët e tjerë ndërkombëtarë, në mënyrë që të shmangen tensionet e mundshme.

Nënkryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lutfi Haziri, tha për Radion Evropa e Lirë se LDK-ja ka paralajmëruar më herët se për shkak të moskoordinimit me aleatët, sidomos me NATO-n, çështja e urës po i rikthehet negociatave në Bruksel.

“Është e domosdoshme që Qeveria të ndërtojë një ambient politik dhe koordinim sa më të mirë me të gjitha shtetet anëtare të QUINT-it, në mënyrë që ky moskoordinim të mos ketë ndikim në çështjet që janë shqetësim serioz për partnerët tanë, siç janë siguria dhe integrimi i procesit. Ne e shohim se lojaliteti dhe besimi i qytetarëve duhet të fitohet. Ata janë në bojkot, dhe kjo tregon qartë se ka nevojë për një dialog të brendshëm, mirëpo mendësia e Qeverisë dhe e kryeministrit është e kundërta e kësaj”, tha Haziri.

Kreu i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj, përmes një postimi në Facebook, ka vlerësuar se kushdo që rrezikon ushtarët amerikanë në kuadër të misionit të NATO-s, është “armik i Kosovës”.

Nga Partia Demokratike e Kosovës nuk kanë qenë të qasshëm për koment.

Paçarizi: Ura nuk do të mund të hapej pa një konfrontim me NATO-n

Analisti politik, Rrahman Paçarizi, e konsideron si një shenjë pozitive faktin që Kurti ka deklaruar se po vazhdon konsultimet me faktorin ndërkombëtar dhe se kjo është e vetmja mënyrë për të hapur urën, pa ngritur tensione.

“Ura nuk do të mund të hapej pa një konfrontim me praninë ndërkombëtare ushtarake, KFOR-in, në Kosovë”, tha ai.

Paçarizi vlerëson se Kurti dhe bashkëpunëtorët e tij, deri më tani, e kanë shfrytëzuar çështjen e urës për qëllime parazgjedhore, duke pasur parasysh se zgjedhjet e reja priten në fillim të vitit të ardhshëm.

“Natyrisht, kjo nuk do të thotë se dikush në Kosovë është kundër hapjes së urës, por kjo nuk do të thotë se duhet në asnjë mënyrë të cenohen aleancat e caktuara. Kosova mund të konsiderojë aleate SHBA-në dhe partnerët e tjerë evropianë, vetëm në rast se veprimet janë të koordinuara dhe nuk rrezikojnë në asnjë mënyrë, jo vetëm paqen në një vend të caktuar, por as momentin e përgjithshëm politik apo gjeostrategjik nëpër të cilin kalojnë aleatët përgjithësisht”, tha ai.

Mosmarrja parasysh e këtyre kërkesave, sipas tij, mund të sjellë pasoja.

“Ne tashmë për më shumë se një vit jemi nën sanksione dhe qytetarët e Kosovës nuk i ndjejnë drejtpërdrejt pasojat e këtyre sanksioneve, por në mënyrë indirekte, Kosova po vuan mjaftueshëm prej tyre dhe ashpërsimi i këtyre sanksioneve do të ishte një dëmtim i mjaftueshëm për Kosovën”, tha Paçarizi.

Njoftimi për hapjen e urës në Kosovë erdhi pasi autoritetet e Kosovës mbyllën nëntë degë të Postës së Serbisë në veri, duke deklaruar se ato kanë operuar ilegalisht dhe pa licencë nga autoritetet e Kosovës, për çka edhe Perëndimi reagoi duke e quajtur këtë një hap të njëanshëm dhe të pakoordinuar.

Në dy vjetët e fundit, Qeveria e kryeministrit Kurti ka punuar intensivisht për të shtrirë autoritetin në veri të Kosovës, gjë që ka rezultuar me rezistencë nga popullata lokale dhe me kritika nga komuniteti ndërkombëtar.

Disa nga vendimet e zbatuara përfshijnë riregjistrimin e automjeteve nga targat serbe në ato të Kosovës, ndryshimin e patentave, ndalimin e përdorimit të dinarit serb, si dhe mbylljen e disa institucioneve që funksionojnë në sistemin serb. Radio Evropa e Lirë

Qeveria e Kosovës ka vendosur ta rrisë numrin e gazetarëve ukrainas dhe familjeve të tyre të ngushta të cilëve u ofron strehim të përkohshëm në vend, si pasojë e luftës në Ukrainë.

Qeveria e kryeministrit Albin Kurti e miratoi të mërkurën ndryshimin e një vendimit të vitit 2022 për ta rritur numrin e gazetarëve ukrainas, të cilëve u ofron strehim të përkohshëm.

“Do të rritet numri i gazetarëve ukrainas, përfshirë anëtarëve të ngushtë të familjeve të tyre, të cilëve Republika e Kosovës do t’iu sigurojë mbrojtje të përkohshëm”, tha Kurti gjatë mbledhjes së Qeverisë.

Në vitin 2022, Qeveria e kishte marrë një vendim për strehimin e 20 gazetarëve ukrainas. Besohet se deri tani në Kosovë janë strehuar 13 gazetarë ukrainas.

Blerim Gashani, zëvendësministër i Punëve të Brendshme, foli më në hollësi për strehimin e gazetarëve ukrainas, por nuk tregoi se për do të rritet numri i tyre.

“Kosova vazhdon të tregojë solidaritet ndërkombëtar për mbrojtjen e të drejtave të njeriut duke u ofruar mbrojtje të përkohshme gazetarëve ukrainas dhe familjeve të tyre të rrezikuar nga lufta në Ukrainë”, tha Gashani.

“Mbrojtja e përkohshme do të ofrohet në përputhje me ligjin për azil dhe do të ketë ndikim të menjëhershëm, nga data e hyrjes në fuqi të këtij vendimi”, shtoi ai.

Gjatë qëndrimit të tyre në Kosovë, ata do të jetë të detyruar ta respektojnë legjislacionin e Kosovës dhe do t’i gëzojnë të gjitha të drejtat që ky legjislacion ua garanton, sipas Gashani.

Kosova gjithashtu është rreshtuar krah Perëndimit, duke i vënë sanksione Rusisë për luftën e nisur më 2022 në Ukrainë.

Aktualisht, mbi 6 milionë njerëz jetojnë si refugjatë jashtë Ukrainës.

Kjo luftë, e cila po vazhdon, sipas Kombeve të Bashkuara, ua mori jetën mbi 10.000 civilëve në Ukrainë.

Të paktën 40 për qind e popullsisë kanë nevojë për një lloj të ndihmës humanitare. REL

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha të mërkurën se Qeveria e tij do t’i vazhdojë konsultimet dhe koordinimet me partnerët e Kosovës në lidhje me rihapjen e urës mbi lumin Ibër në veri.

“Hapja e urës nuk është kundër askujt, veçmas kundër partnerëve ndërkombëtarë”, tha Kurti gjatë një mbledhjeje të Qeverisë së tij të mërkurën.

Rihapja e urës për qarkullim edhe të automjeteve, e cila ndan Mitrovicën në jug me shumicë shqiptare dhe në veri me shumicë serbe, është kundërshtuar nga bashkësia ndërkombëtare dhe nga serbët lokalë. Ushtarët italianë të KFOR-it ndodhen në urën mbi lumin Ibër, ndërsa pjesëtarët e Policisë së Kosovës ndodhen afër saj gjithashtu.

Vendet e QUINT-it, SHBA, Britania, Franca, Gjermania dhe Italia, e kanë quajtur të njëanshëm synimin e Qeverisë së Kurtit për rihapjen në këtë kohë. BE-ja ka bërë thirrje që çështja e urës të diskutohet në dialog me Serbinë.

Ambasadori i amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, tha në një intervistë për Radion Evropa e Lirë të martën se ka rrezik të vërtetë lidhur me hapjen e urës në Mitrovicë në këtë kohë, që mund të ndikojë në sigurinë e ushtarëve të NATO-s, përfshirë ata amerikanë.

“Ne besojmë se ky rrezik rrit kërcënimin, mundësinë e dhunës dhe problemet e tjera, si për komunitetin lokal, ashtu edhe për ushtarët e NATO-s, përfshirë ushtarët amerikanë që po punojnë për të siguruar paqen dhe sigurinë në Kosovë”, tha Hovenier.

Çështja e urës ishte edhe temë diskutimi mes Kurtit dhe komandantit të misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR, Ozkan Ulutash, të martën vonë.

“Me komandantin e KFOR-it biseduam për hapjen e urës kryesore mbi Ibër në Mitrovicë, të cilën ne e konsiderojmë si një gjë të drejtë të nevojshme dhe të dobishme për të gjithë”, tha Kurti të mërkurën.

Pas takimit të së martës mes Kurtit dhe Ulutasit, KFOR-i tha se është thelbësore që të gjithë aktorët të përmbahen nga deklaratat dhe veprimet e njëanshme që mund të krijojnë tensione.

“Ne kemi një prani të dukshme dhe fleksibile në të gjithë Kosovën dhe komandanti i KFOR-it ka autoritetin ta rregullojë atë sipas nevojës dhe nuk do të hezitojë të veprojë në përgjigje të çdo zhvillimi të rëndësishëm të sigurisë dhe në përputhje me mandatin tonë të OKB-së”, thanë nga ky mision.

Ditë më parë KFOR-i tha se nuk dëshiron të spekulojë për ndonjë skenarë në të ardhmen, nëse institucionet e Kosovës i kërkojnë që të largojë praninë e saj nga ura mbi lumin Ibër.

Ndërkohë, Ministria e Infrastrukturës e publikoi të martën më herët një raport fillestar për testimet e kryera në urë, duke thënë se është e “qëndrueshme dhe funksionale” dhe se ajo mund të përdoret për shfrytëzim pa asnjë kufizim ngarkese.

Në periudhën pasluftës, ura mbi lumin Ibër, ishte simbol i trazirave dhe barrikadave të ngritura nga serbët e Kosovës për t’i kundërshtuar përpjekjet e Kosovës për të vendosur autoritetin në veri.

Ura, aktualisht, është e hapur vetëm për këmbësorë, edhe pse në kuadër të dialogut mes Kosovës dhe Serbisë është rënë dakord që të hapet edhe për qarkullimin e automjeteve.

Pjesëtarët e komunitetit serb protestuan javën e kaluar kundër rihapjes së urës mbi Ibër. REL

Kryeministri  Albin Kurti, priti në takim Komandantin e KFOR-it, Özkan Ulutas, në kuadrin e konsultimeve intensive dhe koordinimit të vazhdueshëm.

Siç njoftohet, gjatë takimit u diskutua rreth bashkëpunimit ndërmjet Qeverisë, institucioneve të sigurisë dhe misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR-it, në shërbim të ruajtjes së sigurisë dhe paqes në vend.

Ndër temat qendrore ishte hapja e urës kryesore mbi Ibër në Mitrovicë si një gjë e drejtë, e nevojshme dhe e dobishme.

Kurti e njoftoi komandantin e KFOR-it mbi punët e përgjithshme që po zhvillohen në urën kryesore mbi lumin Ibër dhe rezultatet nga raporti preliminar i vlerësimit të qëndrueshmërisë së urës, të dorëzuar nga operatori ekonomik tek Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës.

Në kuadër të hapave të nevojshëm të ndërmarrë nga Qeveria për hapjen e urës, ai rikujtoi dhe takimin publik me qytetarët e Mitrovicës së Veriut, të organizuar më 8 gusht nga komuna e Mitrovicës së Veriut e ku të pranishëm ishin qytetarë nga komuniteti serb, organizata joqeveritare dhe përfaqësues nga niveli qendror e lokal si dhe KFOR-i dhe EULEX.

Kryeministri u shpreh i bindur se liria e lëvizjes dhe sundimi i ligjit, paqja dhe siguria janë të gjitha të mundura bashkë dhe të duhura.

Në këtë takim u diskutua dhe rreth ballafaqimit me zjarret në këto ditë të nxehta vere dhe ndihmës që KFOR-i do të mund të ofronte në shuarjen e tyre që nisën me fusha e arritën maleve. sn

Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit e Kosovës (MASHTI) do t’ua transferojë paratë prindërve edhe sivjet, në mënyrë që ata t’i blejnë pastaj tekstet shkollore për fëmijët e tyre për vitin e ri shkollor, tha të martën ministrja Arbërie Nagavci.

Ky është viti i dytë radhazi që Ministria do t’u ndajë mjete në llogaritë e tyre bankare prindërve që ata t’i blejnë vetë librat shkollore për fëmijët e tyre në shkollë fillore.

“Edhe sivjet, tekstet dhe mjetet mësimore do të ofrohen si në praktikën e vitit të kaluar duke subvencionuar prindërit”, tha Nagavci në një konferencë për media.

Ajo tha se prindërit mund të fillojnë të aplikojnë online qysh nga e mërkura e 14 gushtit në platformën E-Kosova për rimbursim.

Nxënësit nga klasa e parë deri në klasën e pestë do të subvencionohen me nga 80 euro, ndërsa ata nga klasa e gjashtë deri në klasën e nëntë do të subvencionohen me 110 euro, njoftoi ajo.

Nagavci zbuloi se në vend do ta ndjekin mësimin nga klasa e parë deri në klasën e pestë 218.696 nxënës. Por, ajo nuk tregoi numrin e përgjithshëm të nxënësve nga klasa e gjashtë deri në të nëntën.

Ministria i kishte blerë librat direkt nëpër shtëpi botuese, nga ku ato u shpërndante nxënësve nëpër shkolla, prej vitit 2008 deri vitin e kaluar, kur e ndryshoi strategjinë.

Në vendimin e saj për ndryshimin e praktikës vitin e kaluar, Nagavci kishte thënë se ndryshimi ndodhi për shkak të dështimit të marrëveshjes me shtëpitë botuese për furnizimin e shkollave me libra, duke thënë se shtëpitë botuese kishin ofertuar çmime shumë më të larta se ato që i vendosin në libraritë e tyre.

Vendimi i vitit të kaluar ishte kundërshtuar nga nga opozita, e cila kishte kërkuar dorëheqjen e ministers Nagavci, si dhe nga vetë Këshilli i Prindërve i Kosovës.

Viti i ri shkollor në Kosovë do të nisë më 1 shtator. REL