Ilia Kurvarin e kam njohur krejt rastësisht. Isha në Athinë dhe asaj dite kthehesha. Te këmbët e mia u ndal një Benz. Koka e një djali doli në dritare.
– Për në kufi? – pyeti.
– Ke vend?
– Si s’ka vend për ty, zotëri?
Ilia ngriti një djalë të ulur në ndenjësen e parë. Pas ishin dy të tjerë. Unë u ula në vend të tij. Ndërkohë Ilia kroi zërin.
– Profesor je?
– Jo.
– Gazetar më duket. I njoh unë njerëzit, s’ma shket dot njeri mua.
– E gjete. Po ti nga je?
– Nga Gjirokastra.
– Kam shumë shokë nga Gjirokastra. E njeh Ilirian Llurin?
– Aktorin? Po. Mos je aktor edhe ti?
– Ta dhashë përgjigjen njëherë se ç’jam.
– S’e mora vesh. Më shkau se po mendoja për atë që thosha vetë. Se ne, një takëm, vetvetja na merr më qafë.
– Më duket sikur the se të quanin Ilia? – e pyeta.
– Po, po, Ilia Kurvari më thonë.
– Çfarë?
– E mo!
Pas u dëgjua një pingërimë të qeshure.
– Hë mo, fshiji qurrat ti, kam profesorin këtu unë!
U kolla edhe unë për t’i dhënë të kuptuar. Ilia qeshi si me zor. Ndërkohë lëviza këmbët. Diçka preka. Një shuk i madh, i mbështjellë me gazetë. Hoqa këmbën dhe u përkula për të parë, ose për të prekur me dorë. Me majë të gishtit e kuptova se qenë pará. Lëviza çantën.
– Hë, profesor, ndihesh keq? Apo ke zor? Mos ki dert, jam shofer i mirë unë!
Makina ecte përpara me shpejtësi. Ne do të udhëtonim gjithë natën.
– Këta çunat i ke nga Fieri, nga Lushnja dhe një nga Lezha.
Punojnë në Greqi. Refugjatë hesapi. Ta këputin shpirtin. Po s’ke ç’i bën. Edhe ne që drejtojmë makinat keq e kemi, sepse na qëllojnë shpesh hundëleshë që na përshëndesin me grusht…
– Ekziston ende?
– Si jo! Hall i madh! Po mua, s’ma shket dot njeri, jo!
– Pse kot je…
Ai qeshi me zë.
Këmba ime lëvizi sërish mbi shukun e mbuluar me gazetë e që unë e kuptova se qenë pará. Mos i ka lënë ky djali që ishte këtu? Sa para duhet të jenë? Dhrahmi, me siguri.
Makina ecte. Ilia fliste me shpejtësi dhe shante greqisht. Gjumi ndërkohë m’u arratis. Pas meje tre refugjatët ia kishin marrë me gjumë plot gërhima. Këmba ime preku gazetën e shukut.
– Ç’ke që lëviz kaq?
– Asgjë.
Shtriva këmbët dhe u shtriqa paksa në shpinë të ndenjëses. Më pëlqente kjo mënyrë të ndenjuri. Ilia ngiste makinën. Duket kishte fjetur gjithë ditën. Biseda ime bëhej e shkëputur. Ca këtu, ca atje. Një kafe në Artë. Natë. Kafja tjetër në të gdhirë në Janinë. Pastaj në kufi. Pasaportat. Kontrolli doganor. I thatë. I zbrazët. Pa fjalë. Ftohtë në sy. Ftohtë në shpirt. Në Gjirokastër ai mori kthesën për në shtëpinë e tij.
– Deri këtu jam unë, – tha ai.
– Jo, – i thashë, – vazhdo rrugën deri në Tiranë. Paguaj unë, mos ki merak.
– Merak? Jo mo shpirt. Unë paret dua. Kaq. U tha, u ba, si thonë shkodranët.
– Atë s’e dimë kush e thotë.
Ai qeshi. – Mbiemri kot më rrika mua!
– Ec, ec, tako nënën, gruan, fëmijët. Ne të presim.
Ai sërish qeshi. – Kot nuk je profesor ti!
Unë qesha lehtë sa për t’i dhënë të kuptuar.
Filluam të rrugëtojmë. Aty nga dreka ishim te kthesa e Patosit.
– Hë mo, fierak, lëviz. Po le që ç’fierak them unë. Nga je ti mo?
– Nga Libofsha.
– Thashë unë. Hë zbrit dhe tundu.
Tundu do të thoshte «hidh paratë».
– Mirë, mirë. Ai nxori ca dhrahmi nga xhepi i pasmë.
Te këmbët e mia sikur ishte rritur shuku i parave mbuluar me gazetë. Zemra më rrihte. Sa duhej të qenë? Shumë? Ndoshta. Dengu ishte i madh. Mos ka ndonjë gjë të pahijshme brenda dhe mua më duken pará? Makina ecte me shpejtësi. Pas një ore lamë Lushnjën dhe në krye të dy orëve e gjysmë hymë në Tiranë. Lezhjani zbriti i fundit.
– Do pimë një kafe? – pyeti Ilia.
– E pimë. Pse jo.
Kafe i thënçin. Nuk më pëlqeu.
– E po do të ndahemi, profesor.
Unë sërish qesha paksa dhe ai e kuptoi. Më tha çmimin dhe unë i zgjata dhrahmitë. Ai do të më çonte deri te shtëpia dhe do të ndaheshim. Në sheshin e pallatit tim makina u ndal dhe u parkua anash. Po e shihja me vëmendje.
– Hë, Ilia?
– Ç’ka ndodhur, profesor?
– Më thirr në emër, Ilia. Nejse. Këtu në këmbët e mia është një top me pará.
– Çfarë?
– Një deng me pará.
– Ç’thua mo! Fol më qartë se nuk kuptoj.
Ngrita shukun e mbledhur më gazetë dhe e hapa. Ilia filloi të dridhej.
– Mos i ka lënë ai hutaqi i Fierit dhe i ka harruar?
– Kur u largua nga vendi?
Ilia tundi kokën dhe duket se u kujtua për një gjë të rëndësishme.
– Lëri aty profesor. Po kthehem dhe po ia çoj. Nga tha se ishte?
– Nga Libofsha.
– Hë po, nga Libofsha. Mos ki dert, profesor. E kryej unë këtë punë.
– Jo Ilia. Paratë ishin në vendin tim dhe mua më bie barra për t’i çuar ato.
– Po sa të jenë, xhanëm?
– Duken si nja shtatë a tetë milionë dhrahmi. Domethënë
shumëzim për katër dhe del vetë përfundimi në lekë.
– Pu, pu, pu! Ç’thua mo! Si, a nuk i ndajmë, o profesor?
– Jo, Ilia. Ndize makinën. Paguaj unë. Do të shkojmë
bashkë në Libofshë dhe ia japim paratë atij djali.
– Domethënë s’paske besim tek unë!
– Ta thashë: paratë i gjeta unë. Nuk është punë besimi.
Makina u ndez me inat dhe u nis me vërtik. Deri në Libofshë pothuaj nuk folëm fare. Ilia shfrynte me një inat që nuk e nxirrte dot. Pasdite vonë mbërritëm në fshat. Edhe Benzi qe lodhur mesa duket. Në fshat nuk pipëtinte këmbë njeriu. Pyetëm andej-këtej dhe na thanë se ku mund ta gjenim. I ka ndodhur hata e madhe! Pse? Paskej humbur paratë dhe nuk i kujtohej gjësendi. (Ilia më ra me bërryl në ijë). Na çuan te shtëpia. Djali kishte lidhur kokën me një leckë të madhe të kuqe. Dhe qante. Sytë i qenë ënjtur. Por na njohu dhe nuk i ra në të. Një mirë se erdhët e vakët. Dhe përhumbje.
– Mblidhe veten, – i tha Ilia Kurvari dhe më pa me një inat të tërbuar. – Paratë e tua i ka profesori. Ia kishe lënë te këmbët.
– Çfarë? O Zot!
M’u hodh në qafë dhe më lau me lot e jargë. Se si rrëshqiti dhe ra fuqiprerë, duket nga të fikët. Ujë të ftohtë. Njerëzit e tij vinin vërdallë. Më në fund u përmend. I zgjata dengun me pará mbështjellë me gazetë. Ai vijoi të qante e jargavitej.
Zot, ta shihje! Dridhej e të këpuste shpirtin.
– Aty ishin tërë paratë e shokëve mbledhur pikë-pikë.
Djersë e gjallë. Nder i madh ky, profesor. Ti je njeri i vërtetë.
– E di vetë profesori ç’është, po ti bëj detyrën.
E pashë me kujdes dhe desha ta pyesja se ç’ishte ajo detyrë. Menjëherë më shkoi mendja te ndonjë shpërblim.
Me të vënë re që djaloshi u qetësua u ndamë me ta. Hipëm në makinë dhe Ilia Kurvari më shikoi fort në sy.
– Ti duhet të jesh i shkalluar, profesor! Por, më fal, ndihem keq. Të kërkoj të falur por edhe dua të të pështyj në fytyrë!
Dridhej. I zgjata dorën, nuk ma dha të tijën. Zbrita dhe u largova, duke mbajtur çantën në dorë…
Korrik, 2014
Komentet