VALENTINA MADANI/ Ish-kryeministri Sali Berisha do të paraqitet nesër në SPAK ndërkohë që demokratët do të mblidhen në protestë.

Z.Berisha është thirrur në Prokurorinë e Posaçme (SPAK) ku në orën 12:00 pritet t’i komunikohet akuza në lidhje me hetimet për privatizimin e ish-kompleksit “Partizani”. Po këtë ditë, pritet që PD-ja të nisë protestat.

Në SPAK do të paraqitet dhe dhëndri i tij, Jamambër Malltezi, ku edhe ai do të njihet me akuzën lidhur me aferën e privatizimit të ishkompleksit “Partizani”. SPAK pa pasur afat ligjor deri në 2 tetor për të përfunduar hetimet, por prokurorët i kanë mbyllur hetimet para afatit ligjor. Seanca për aferën e dyshuar korruptive ku nën hetim është ish-kryeministri Sali Berisha dhe dhëndri i tij Jamarbër Malltezi, është shtyrë.

Dje pritej të bëhej bilanci 2 mujor i hetimeve të SPAK për dosjen e privatizimit të ish-klubit sportiv “Partizani”. Por seanca u shty pasi sipas gjykatës Berisha dhe Malltezi nuk rezultojnë të kenë marrë njoftim për procesin. Avokati i Berishës tha zvarritjet janë të qëllimshme. “Afatet ata i kanë 6 mujore, dhe mund të marrin zgjatje. Nuk e dimë, por seanca pasardhëse është regjistruar në 11 korrik. Nuk ishim vënë në dijeni më parë, pasi këta veprojnë si kokë autonome dhe veprojnë kur të duan, sipas direktivës. Ne kemi kërkuar ndryshim të masës dhe do të kërkojmë”,-tha avokati Genc Gjokutaj.

Ndërkohë pritet që në seancën e radhës Prokuroria e Posaçme të kërkojë shtyrjen me 3 muaj të tjerë të hetimeve, vendim që do të merret nga trupi gjykues pas dorëzimit të kërkesës nga organi i hetimit. Ndaj Malltezit Gjykata e Posaçme ka vendosur masën e sigurisë “Arrest shtëpie”. Ndërkohë edhe për Berishën, Gjykata e Posaçme ka vendosur masën e sigurisë “Arrest shtëpie”. Sipas vendimit, Berisha nuk duhet të largohet nga banesa dhe të mos komunikojë me persona të tjerë përveç atyre që bashkëjetojnë në të njëjtën shtëpi me të.

PROTESTA

Por ndërsa pritet që Berishës t’i komunikohet zyrtarisht akuza, në PD ka nisur mobilizimi i anëtarëve të Kryesisë dhe drejtuesve të strukturave të PD-së. Përmes një mesazhi, sekretari i përgjithshëm Flamur Noka u kërkon anëtarëve organizimin e një proteste, para godinës së SPAK. Në mesazhin drejtuar anëtarëve të Kryesisë dhe Këshillit Kombëtar, Noka bën thirrje për protestë të fuqishme “në solidaritet me të drejtën, të vërtetën dhe kundër narkodrejtësisë”. “Të dashur miq. Ditën e mërkurë në ora 12:00 kryetari i PD Prof Dr Sali Berisha do shkojë pranë organizatës kriminale të SKAP. Të mobilizohemi të gjithë maksimalisht për protestë të fuqishme solidariteti me të drejtën, me të vërtetën, kundër narkodrejtësisë”,-thuhet në mesazhin që Flamur Noka ua drejton anëtarëve të Kryesisë dhe drejtuesve të strukturave të PD-së. Që prej muajit dhjetor kur SPAK e la në arrest shtëpie, mbështetës të PD-së kanë protestuar poshtë ballkonit të Berishës, aty ku ky i fundit ka mbajtur në mënyrë të vazhdueshme fjalimet e tij, ku nuk kanë munguar as akuzat ndaj qeverisë.

REAGIMET

Deputeti i Partisë Demokratike, Titan Shehu, reagoi pas njoftimit të Prokurorisë së Posaçme për thirrjen e ish-kryeministrit Sali Berisha dhe dhëndrit të tij ditën e mërkurë në SPAK. Përmes një reagimi në rrjetet sociale, Shehu e cilësoi Berishën si të pandehur politik, ndërsa shton se procesi gjyqësor sipas tij, është i pilotuar.

“Në 9 muaj “hetim” nën arrest shtëpie ai është thirrur në SPAK vetëm një herë, për rreth 20 minuta, në fillim të atij procesi politik”, shkruan deputeti demokrat.

Më tej, ndalur te mbyllja e hetimeve, Shehu pyet se pse “Berisha u mbajt i izoluar pa u pyetur, duke shkelur edhe mbi të drejtat e njeriut, të deputetit, mbi vetë Kuvendin tonë”. “Një hetim i tillë politik nuk mund të mos prodhojë veçse një dosje politike”, shprehet deputeti Tritan Shehu.

Po dje reagoi edhe koordinatorit rajonal për Tiranën në PD, Klevis Balliu pasi ish-kryeministri Sali Berisha është thirrur në SPAK ditën e mërkurë, pasi do t’i komunikohet akuza lidhur me hetimet për privatizimin e ish-kompleksit “Partizani”. Balliu shprehet se Berishës duhet vetëm t’i kërkohet ndjesë pasi është mbajtur për 10 muaj në arrest shtëpie ka akuzë.

“E vetmja gjë që duhet të bëjnë të mërkurën është të kërkojnë ndjesë. Kryetarit të opozitës dhe opozitës gjithë Shqipërisë! 10 muaj nën masë arresti dhe SPAK akoma nuk ka ngritur akuzë. Tani pas 10 muajsh dhe pas 4 vite hetime të dala bosh pa asnjë provë dhe asnjë fakt drejtësia Rama thotë se do të ngrejë akuzë”, – shprehet z.Balliu./Gazeta Panorama

Administrata e Presidentit Joe Biden i ka dërguar Kongresit një raport të klasifikuar mbi strategjinë e saj për luftën në Ukrainë, thanë të hënën tre burime.

Një zyrtar në Kongres tha se raporti kishte mbërritur tek ligjvënësit të hënën dhe se ata nuk kanë patur ende mundësi ta shqyrtojë atë. Dy burime të tjera, të cilat nuk pranuan të identifikohen, konfirmuan dorëzimin e raportit. Shtëpia e Bardhë nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.

Kongresi ka miratuar afro 175 miliardë dollarë ndihmë për Ukrainën dhe vendet aleate që kur Rusia nisi agresionin ndaj Kievit.

Pas muajsh të tëra vonese, Dhoma e Përfaqësuesve e udhëhequr nga republikanët miratoi në prill projektligjin prej 95 miliardë dollarësh që përfshinte 61 miliardë dollarë financime për Ukrainën, si dhe miliarda dollarë ndihmë për Izraelin, civilët në zonat e konfliktit në mbarë botën dhe për vendet e rajonit Indo-Paqësor që përballen me rrezikun e Kinës.

Si pjesë e projektligjit, Kongresi i kërkoi administratës së Presidentit Biden të paraqiste një strategji të detajuar për Ukrainën deri në fillim të qershorit.

Mbështetja e Presidentit Biden për Ukrainën përkrahet nga demokratët dhe shumë republikanë në Kongres. Megjithatë, disa republikanë kanë kritikuar administratën e tij për kufizimin e mënyrës sesi Ukraina mund të përdorë armatimet amerikane, si për shembull refuzimin për dërguar armë që mund të godasin objektiva thellë brenda Rusisë, nga shqetësimi se një gjë e tillë mund të çonte në përshkallëzim të konfliktit.

Pasi kaluan disa javë dhe raporti nuk u dërgua në Kongres, disa anëtarë të Kongresit thanë se ishin zemëruar dhe se do të shqyrtonin edhe idenë e bllokimit të fondeve të mëtejshme.

Lideri i opozitës thirret në SPAK këtë javë

Kreu i Partisë Demokratike, Sali Berisha, është thirrur për t’u paraqitur këtë të mërkurë në SPAK, sa i përket hetimeve ndaj tij për dosjen ‘Partizani’.

Berisha ndodhet në arrest politik prej 30 dhjetorit të vitit 2023.

Ndaj tij ka më shumë se katër vite që hetohet dhe drejtësia nuk ka mundur dot të ngrejë asnjë akuzë pasi nuk ka gjetur fakte.

Si Berisha ashtu edhe Malltezi i kanë kundërshtuar akuzat dhe e kanë cilësuar hetimin si të orkestruar nga qeveria.sn

Numri i fëmijëve në shkolla do të reduktohet me shpejtësi sipas të dhënave të zbuluara në censin e vitit 2023.

Përveç rënies së lindjeve, numri i fëmijëve në parashkollor po pakësohet ndjeshëm nga fenomeni i emigracionit me familje.

Sipas të dhënave nga cens 2023, numri i fëmijëve në moshën 6 vjeç ishte 24,812. Duke marrë në konsideratë numrin e fëmijëve të lindur në vitin 2017 që janë 6-vjeçarët e vitit 2023, shihet se ka një tkurrje të ndjeshme.

Numri i fëmijëve që lindën në vitin 2017 ishte rreth 31 mijë, por fëmijët që i korrespondonin këtij viti ishin vetëm 24,812 kur u zhvillua censi.

Sipas të dhënave nga cens, këtë vit hyjnë në klasën e parë jo më shumë se 24 mijë fëmijë në të gjithë vendin. Gjithsej fëmijët e grupmoshës 0-6 vjeç janë 160,719 sipas cens 2023, nga më shumë se 260 mijë që ishin në vitin 2011.

Duke krahasuar numrin e foshnjave të lindura nga viti 2017 deri në vitin 2023, dhe atyre që ka gjetur cens, rezulton një numër më i ulët fëmijësh. Diferencat janë deri në 20% që është një tregues i pastër i emigrimit të fëmijëve me familjet.

INSTAT ka raportuar se në vitin 2022 në të gjithë vendin kishin lindur 24,688 foshnja, por nga numërimi i Cens ishin vetëm 21 mijë foshnja të moshës 1 vjeç.

Në dy vitet e fundit ka një zbutje emigrimit si azilkërkues, por ka një fenomen në rritje të punonjësve me kontrata të rregullta pune drejt vendeve të BE sidomos drejt Gjermanisë. Fillimisht si punonjës sezonalë, tani ky kontingjent ka siguruar kontrata dhe po merr edhe familjet e fëmijët.

Gjithashtu të dhënat e Cens 2023 kanë zbuluar se numri individëve +6 vjeç që ndjekin arsimin parauniversitar ishte 317,213 nxënës, teksa në të njëjtin vit shkollor (2023-2024) INSTAT, referuar Ministrisë së Arsimit, raportoi se arsimin parauniversitar +6 vjeç e ndiqnin 349,827 nxënës.

Numri i nxënësve që ndjekin arsimin nga klasa e parë deri në përfundim të shkollës së mesme ishte rreth 27 mijë nxënës më pak ose 9.3% më i ulët se sa shifra zyrtare që është referuar në fillimin e vitit akademik.

Të dhënat e Cens 2023 kanë treguar rënie drastike të numrit të nxënësve në shkolla. P.sh., INSTAT referoi se në vitin akademik 2023-2024 e ndiqnin arsimin 9-vjeçar mbi 258 mijë nxënës, ndërsa sipas Cenc 2023 ky nivel arsimor ndiqej nga rreth 231 mijë nxënës.

Gjithashtu Cens referoi se në momentin kur u krye anketa, vetëm 86 mijë persona ishin duke ndjekur arsimin e mesëm, ndërsa sipas të dhënave zyrtare, në vitin akademik 2023-2024 ishin regjistruar në arsimin e mesëm 91 mijë nxënës, ose rreh 5 mijë më pak se të dhënat zyrtare të regjistrimit./MONITOR

Deputetja e Partisë Demokratike Ina Zhupa ka reaguar me nisjen e vitit të ri shkollor. Ajo në një mesazh ne facebook shkruan se janë mbyllur në të gjithë vendin 295 shkolla.

“Aftësitë e nxënësve tanë janë kthyer mbrapa, në vitet 2000 dhe është thelluar analfabetizmi funksional”, shkruan ajo.

Postimi i plotë:

Vit të mbarë shkollor për nxënësit dhe mësuesit!

2024 nis si një vit shkollor me rekorde të zeza të arsimit parauniversitar.

Shqipëria e fundit në Testin Pisa duke lënë pas edhe Palestinën që është në luftë.

Aftësitë e nxënësve tanë janë kthyer mbrapa, në vitet 2000 dhe është thelluar analfabetizmi funksional.

Ky vit rregjistron me të dhëna zyrtare mbylljen e 295 shkollave 9-vjeçare gjatë qeverisjes Rama.

Ministria e Arsimit Manastirliu, ose zonja Abuzimi , po bën centralizimin dhe burokratizimin e arsimit, duke shtuar patronazhist dhe facebokist për fushatë por jo punë dhe para për cilësinë e arsimit. Ngelemi vendi me 2.1% të GDP-së për arsimin, më e ulta në rajon.

47% e fëmijëve do shkojnë në shkollë me barkun bosh, ose të kequshqyer, duke pasur në duart disa libra të përdorur që vetëm dije nuk dhurojnë dot.

Mësuesit në rrethe numërojnë nxënësit që ikin, me shpresën që nuk do ju bjer ngarkesa dhe nuk do shkarkohen si të panevojshëm, sidomos ata që bindjet politike i kanë të ndryshme nga drejtorët politik patronazhist.

Mësuesit e dinë që detyra themelore për këtë vit shkollor do jenë listat e zgjedhësve që do cojnë si votues të Partisë Socialiste sesa lista e notave dhe e librave për nxënësit e tyre.

Në 2024 ende do bëhet mësim me turne, edhe në mes të Tiranës, ende do ketë klasa të mbipopulluara dhe mungesë infrastrukture dhe mjete didaktike.

Klasat digjitale dhe fjalimet pompoze me to nuk janë realitete të prekshme ku në 50% të shkollave rurale as nuk ka internet fare.

Panorama e 2024 është e zymtë por detyra jonë është që të luftojmë së bashku për ndryshimin, për përmirësimin dhe për shkuljen e të keqes.

Si kryetare e komisionit të Edukimit do shfrytëzoj cdo mjet parlamentar që arsimi të jetë në qëndër të vendimarrjes dhe llogaridhënia të jetë detyrim. sn

Zona veriore e Shqipërisë ofron pasuri të shumta natyrore për zhvillimin e turizmit, kryesisht atij malor. Një prej tyre është edhe Lugina e Drinit, e cila përshkohet mes Alpeve, ku gjatë dy-tre vitet e fundit kanë nisur aktivitetin në fushën e turizmit rreth 70 biznese, kryesisht nga banorët vendas. Por, siç njofton Zërit i Amerikës, problem mbetet gjendja e rrugës automobilistike që shkon drejt Komanit dhe mbeturinat që derdhen në liqen.

Lugina e Drinit, me tre liqenet e saj dhe majat e Alpeve, ofron një potencial turistik që sa ka nisur të shfrytëzohet nga operatorët turistik privat, por edhe banorë të zonës, të cilët kanë hapur bujtinat dhe qendrat e para turistike për vizitorët vendas dhe të huaj.

Por, krahas tyre, në zonë janë shfaqur edhe problematikat e para, siç janë vështirësitë e udhëtimit dhe mbeturinat, të cilat shfaqen herëpashere mbi sipërfaqen e ujit, sidomos në Liqenin e Komanit.

Rruga e Komanit, me një gjatësi prej rreth 36 kilometrash, e cila nis nga qyteza e Laçit në Vau Dejës për të përfunduar në tunelin e Komanit, është një nga rrugët më të dëmtuara në Shqipëri, e cila nuk ofron siguri rrugore për dhjetëra automjete që lëvizin çdo ditë nëpër këtë aks të rëndësishëm rrugor duke transportuar banorë të zonës së Alpeve, por edhe turistë që shkojnë drejt pikave turistike si ajo e Lumit të Shalës, Valbonës si dhe qytetit Bajram Curri e deri në Gjakovë.

Shqetësimin për gjendjen e rrugës e kanë paraqitur disa herë përmes protestave banorët e zonës, operatorët turistik që veprojnë në Luginën e Drinit, por edhe organizatat joqeveritare.

Mirsad Basha i shoqatës “Eko Mendje” thotë se rruga e Komanit nuk është vetëm një rrugë e keqe, por ajo është me rrezikshmëri të lartë për jetën për shkak të shumë kthesave, humnerave, erozionit.

“Ndaj, duhet një vëmendje më e madhe për atë zonë. Megjithëse janë organizuar shumë protesta nga shoqëria civile dhe nga operatorët turistik të zonës, situata nuk ka ndryshuar”, thotë ai.

Kryetari i Bashkisë “Vau Dejës”, Kristian Shkreli, thotë ndërkohë se rruga ka degraduar plotësisht për shkak të automjeteve të tonazhit të rëndë që punojnë për nevojat e hidrocentralit të Komanit, por edhe numrit të lartë të automjeteve që shkojnë drejt pikave turistike të zonës.

“Është një rrugë ku prej 30 vitesh askush nuk ka vënë dorë dhe për këtë shkak ka ardhur edhe degradimi i saj. Por, ne si bashki nuk e kemi në ngarkim, pasi kjo rrugë është në inventarin e ARSH-së. Edhe po të ishte e Bashkisë Vau Dejës ne do ta kishim të pamundur investimin në atë rrugë, sepse është një investim shumë i madh. Por, kryeministri na ka premtu që, shumë shpejt, do të nisin punimet për rrugën Vau Dejës-Koman”, thotë ai.

Në qershor të vitit 2021, KESH-i paraqiti një plan për zhvillimin e zonës dhe rikonstruksionin e rrugës së Komanit, por në fund të vitit Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë deklaroi se “rruga e Komanit nuk është parashikuar në buxhetin e vitit 2022 dhe as buxhetin afatmesëm”.

Biologia Aurora Piroviç, një eksploruese e pasionuar e Veriut të Shqipërisë dhe udhërrëfyese e grupeve turistike në këtë zonë, veçon nevojën e një vëmendje më të madhe ndaj kësaj zone, e cila po tërheq me shpejtësi flukse turistike nga shumë vende të botës.

“Eksplorimi i Lumit të Shalës dhe Valbonës si dhe udhëtimi me motovarka apo me traget nëpër tre liqenet e luginës janë një nga përvojat më mbresëlënëse për vizitorët vendas dhe të huaj, thotë Aurora, por mbeturinat, që shfaqen herëpashere në ujërat e liqeneve, e dëmtojnë turizmin në këtë zonë.

“Gjatë të gjithë vitit në këtë basen problematike është ndotja, ndotja plastike që kryesisht vjen nga hedhja e mbeturinave në përrenj, lumenj, si mënyra më e shkurtër për të hedhur mbeturinat, por që është edhe rruga më e gabuar, e cila nuk po gjen zgjidhje. Duhet ndërgjegjësim, përmirësim i infrastukturës dhe hapësira për venddepozitimet e mbetjeve”, thotë ajo.

Pothuajse çdo vit, Korporata Elektroenergjitike, së bashku me vullnetarët e shoqatës mjedisore “Eko Mendje”, ndërmarrin aksione për pastrimin e Liqenit të Komanit nga mbeturinat. Megjithatë, sipas drejtuesit të kësaj shoqate, Mirsad Bashës, është përgjegjësi e bashkive mbrojtja e zonës nga ndotja prej mbeturinave.

Në pikën turistike të Lumit të Shalës, sipas kryetarit të Bashkisë Vau Dejës, Kristian Shkreli, aktualisht operojnë rreth 70 subjekte private në funksion të turizmit, të cilët paguajnë taksat në Bashkinë e Shkodrës, ndërsa pastrimin e zonës e bën Bashkia Vau Dejës, një bashki me fonde të pakta për të menaxhuar një territor kaq të gjërë.

“Këtë vit kemi pasur jashtëzakonisht shumë mbetje që na kanë sjellur shumë probleme. Sivjet ja kemi dalë, por shpresojmë që për vitin tjetër të bëjmë ndonjë kontratë me Bashkinë e Shkodrës për t’a patur sa më të lehtë pastrimin e tyre, sepse Bashkia e Shkodrës, për shkak të largësisë me Liqenin e Komanit, e ka të pamundur të bëjë pastrimin e mbeturinave që hidhen në liqen”, thotë ai.

Megjithë potencialin e madh për një zhvillim të turizmit malor të qëndrueshëm dhe gjithëvjetor, Lugina e Drinit, ashtu si e gjithë zona Veriore e Shqipërisë përballet me problematika, të cilat kanë ardhur nga një mungesë e gjatë ndër vite e vëmendjes ndaj kësaj zone, shoqëruar me investime të pakta në krahasim me zonat e tjera të Shqipërisë.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani po merr pjesë në ceremoninë e zbulimit të shtatores së ish-presidentit, Ibrahim Rugova në Podujevë.

Osmani është shprehur se shtatorja e Rugovës po përjetësohet dhe po përurohet në 7 shtatorin historik.

Presidentja u shpreh se sot presidenti Rugova po i kthehet në bronz Llapit, siç u shpreh ajo, duke u bërë banor i përhershëm i Podujevës.

“Shtatorja e presidentit Rugova po përjetësohet dhe po përurohet në 7 shtatorin historik, në të njëjtën datë, 34 vjet më parë, u miratua Kushtetuta e Kaçanikut, një moment historik në udhëtimin e Kosovës drejt lirisë dhe pavarësisë, për të cilën gjë, tërë jetën ia kushtoi presidenti ynë historik”.

“Shtatorja e presidentit Rugova nuk është vetëm një monument prej bronzi, por një testament i idealeve për të cilat ai punoi deri në vdekje, për Kosovën të lirë, të pavarur dhe demokratike”.

“Prandaj sot po nderojmë kujtimin për udhëheqësin e madh, vizionarin e pashoq, për njeriun i cili me guxim dhe mençuri e orientoi Kosovën drejt vizionit euroatlantik dhe solli vëmendjen e gjithë botës demokratike, pikërisht në Kosovë”.

“Presidenti Rugova ishte simbol i shpresës, një njeri që besonte në fuqinë e fjalës. Në ditët më të errëta të historisë sonë, ai qëndroi i palëkundur me vizionin e tij “pavarësi dhe asgjë më pak”.

“Në ditët më të errëta ai dëshmoi se forca e kombit tonë është përbashkimi dhe vullneti i pathyeshëm për liri, paqe, demokraci dhe pavarësi. Presidenti Rugova i dha, siç themi gjithmonë politikës dimensionin më të rëndësishëm të saj, dimensionin human”, u shpreh Osmani. sn

“Ne, vazhdimisht, themi se po përpiqemi ta ndajmë Serbinë nga Rusia. [Presidenti i Serbisë, Aleksandar] Vuçiq pretendon se edhe ai e do këtë, por se i duhet më shumë kohë dhe hapësirë, andaj luan në të dyja anët”, thotë për Radion Evropa e Lirë Kurt Volker, ish-ambasador i SHBA-së në NATO.

“Kjo është ajo që SHBA-ja dhe Franca thonë se është politikë e tyre – ne duhet ta ndajmë Serbinë nga Rusia. Por, ta arrish këtë duke forcuar personin që ruan marrëdhëniet midis Rusisë dhe Serbisë, duket se nuk ka shumë kuptim. Nën Vuçiqin, kemi parë forcimin e nacionalizmit serb, përpjekje për të minuar Malin e Zi, për të mbështetur [presidentin e Republikës Sërpska] Millorad Dodik dhe për të minuar Bosnje e Hercegovinën…”, thotë Volker.

Sipas tij, Perëndimi është duke u angazhuar më shumë me presidentin serb, Aleksandar Vuçiq, teksa ngadalë është duke humbur Bosnje e Hercegovinën, Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut.

“Ekziston një shprehje në SHBA, që ne shpenzojmë më shumë kohë për armiqtë sesa për miqtë. Vuçiq nuk është armik, por ne shpenzojmë më shumë kohë duke u marrë me marrëdhëniet me të, sesa duke promovuar vlerat demokratike, institucionet dhe reformatorët në pjesën tjetër të Ballkanit Perëndimor”, thotë Volker.

Radio Evropa e Lirë: A është marrëveshja e Serbisë me Francën për blerjen e avionëve luftarakë francezë “Rafale” një kthesë strategjike e Beogradit, apo një marrëveshje e zakonshme tregtare?

Kurt Volker: Le të fillojmë nga ana franceze. Nëse Franca mund të shesë aeroplanë, ajo do ta bëjë këtë. Prandaj, nuk është politikisht e rëndësishme për Francën. Ajo e sheh nga pikëpamja e biznesit. Asaj i pëlqen ideja që njerëzit të blejnë avionë Rafale. Pra, është thjesht biznes.

Nga ana serbe, ka disa gjëra në lojë. Mendoj se Vuçiq, në thelb, po përpiqet ta shndërrojë Serbinë – le të themi – në një Rusi në Ballkan. Kështu, ta bëjë një komb dominues në mesin e të tjerëve në Ballkanin Perëndimor, që luan me kartën e minoritetit serb në vende të tjera, duke u mbështetur në masë të madhe te Rusia, burimet e saj energjetike, Kisha Ortodokse Ruse…

Megjithatë, ajo ende përpiqet të ruajë një farë lirie dhe pavarësie. Pra, disa kontrata dhe marrëdhënie me vende të tjera e ndihmojnë Vuçiqin në marrëdhëniet me Rusinë. Ato e ndihmojnë, gjithashtu, që ta portretizojë Serbinë si më të orientuar drejt reformave sesa është në të vërtetë.

Radio Evropa e Lirë: Ju thatë se për palën franceze është vetëm një marrëveshje biznesi. Por, është edhe interes strategjik i Francës që ta distancojë Serbinë nga Rusia përmes zgjerimit të BE-së…

Kurt Volker: Kështu thonë të gjithë. Kjo është ajo që SHBA-ja thotë se është politikë e saj. Kjo është ajo që Franca thotë se është politikë e saj – ne duhet ta ndajmë Serbinë nga Rusia. Por, ta arrish këtë duke forcuar personin që ruan marrëdhëniet midis Rusisë dhe Serbisë, duket se nuk ka shumë kuptim.

Nën Vuçiqin, kemi parë forcimin e nacionalizmit serb, përpjekje për të minuar Malin e Zi, për të mbështetur Millorad Dodikun, për të minuar Bosnje e Hercegovinën dhe për të ndryshuar Qeverinë në Maqedoninë e Veriut, e cila është më pak proevropiane.

Të gjitha këto janë gjëra, në të cilat Vuçiq luan një rol të madh në prapaskenë, e të cilat shkojnë në favor të nacionalizmit serb. Edhe me Perëndimin luan duke thënë: mirë, e dini, unë duhet të bashkëpunoj me Rusinë, por premtoj se do të vendos sanksione ndaj Rusisë. Ai e luan këtë lojë.

Vuçiq përdor ndikimin rus si atu në marrëdhëniet me SHBA-në dhe BE-në

Radio Evropa e Lirë: Por, ka shumë dëshmi se ndikimi i Rusisë në Serbi, në fakt, po zvogëlohet. Gjeografikisht, midis Rusisë dhe Serbisë ka shumë vende që janë anëtare të NATO-s. Kështu që tani është madje e pamundur që armët ruse të dorëzohen në Serbi.

Së dyti, Serbia nuk është më e varur nga gazi rus, sepse nuk mund ta importojë atë nga Rusia, marrë parasysh situatën aktuale.

Dhe, së treti, nëse i shikoni shifrat, shkëmbimi ekonomik midis Rusisë dhe Serbisë është vetëm disa për qind, ndërsa me BE-në është pothuajse 70 për qind. Kjo do të thotë se Serbia është ekonomikisht shumë e varur nga Bashkimi Evropian.

Kurt Volker: Është e vërtetë se Serbia është e varur kryesisht nga BE-ja sa i përket ekonomisë. Por, ajo ka ende një marrëdhënie shumë më të ngushtë me Rusinë sesa thatë ju. Merreni gazin rus, për shembull. Nuk ka dyshim se gazi rus arrin në Serbi.

Radio Evropa e Lirë: Një pjesë e gazit. Jo 100 për qind siç ka qenë më parë.

Kurt Volker: Jo 100 për qind, por ende bëhet fjalë për sasi serioze. Unë supozoj se 60 deri në 70 për qind e gazit rus ende arrin në Serbi, që është domethënëse.

Ndikimi i Kishës Ortodokse Ruse në Kishën Ortodokse Serbe është tepër i fortë. Dhe, mënyra se si Rusia mund ta ndihmojë Serbinë për të luajtur rolin e një faktori përçarës në Ballkan, është me të vërtetë e çuditshme. Kështu që unë mendoj se Rusia ka ndikim të madh në Serbi dhe se Vuçiq po e përdor atë si atu në marrëdhëniet me Bashkimin Evropian dhe me Shtetet e Bashkuara.

Dhe, siç e thashë, ne vazhdimisht themi se po përpiqemi ta ndajmë Serbinë nga Rusia. Vuçiq pretendon se edhe ai e do këtë, por se i duhet më shumë kohë dhe hapësirë, andaj luan në të dyja anët.

Radio Evropa e Lirë: Ju keni qenë edhe i dërguar i SHBA-së në Ukrainë. Keni thënë se Serbia i shet Ukrainës granata dhe municione të tjera – sipas disa vlerësimeve – me vlerë 800 milionë euro. Kjo është një e treta e sasisë totale të granatave që Evropa i dërgon Ukrainës. Si përshtatet e gjithë kjo në këtë peizazh?

Kurt Volker: Mendoj se këtu bëhet fjalë më shumë për interesin e Vuçiqit. Ato janë granata të vjetra. Nuk janë prodhuar së voni dhe Serbia mund t’i shesë. Është pjesë e përpjekjeve për të luajtur nga të dyja anët, për të ruajtur rolin e Vuçiqit në Ballkan dhe të Serbisë si fuqi e madhe.

Le të jenë SHBA-ja dhe BE-ja të lumtura, por jo plotësisht të lumtura. Serbia vazhdon të ketë marrëdhënie të veçanta me Rusinë, por nganjëherë devijon prej tyre.

Perëndimi merret më shumë me Vuçiqin sesa me promovimin e demokracisë në pjesën tjetër të Ballkanit

Radio Evropa e Lirë: Kur bëhet fjalë për anëtarësimin në BE, në Serbi janë mbajtur së voni zgjedhjet. Për parregullsitë në to ka pasur shumë prova. BE-ja, fillimisht, ishte shumë kritike. Por, më vonë, për shkak të kësaj marrëveshjeje për avionët Rafale, dhe më herët për litiumin, kjo çështje duket se është futur nën tepih.

Shumë njerëz që po protestojnë tani në Serbi, janë disi të zhgënjyer me këtë qasje të BE-së. A është politikë e gabuar?

Kurt Volker: Po, unë mendoj kështu. [Presidenti i Francës, Emmanuel] Macron do që të shesë avionë, nëse mund ta bëjë një gjë të tillë. Dhe, kjo do të ndikojë në zvogëlimin e çdo pushteti apo ndikimi politik. Nëse Macron e bën shitjen, ai nuk do të angazhohet shumë për çështje të tjera. Unë mendoj se po shohim një trend shumë të keq në Ballkan.

Duket se po angazhohemi më shumë rreth Vuçiqit, ndërkohë që po humbasim nga pak Bosnje e Hercegovinën, Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut. Bullgaria është në një gjendje të tmerrshme.

Ekziston një shprehje në SHBA, që ne shpenzojmë më shumë kohë për armiqtë sesa për miqtë. Unë mendoj se BE-ja është disi fajtore për këtë në Ballkan. Vuçiq nuk është armik, por ne shpenzojmë më shumë kohë duke u marrë me marrëdhëniet me të, sesa duke promovuar vlerat demokratike, institucionet dhe reformatorët në pjesën tjetër të Ballkanit Perëndimor.

Radio Evropa e Lirë: Pra, Vuçiq është si Titoja, luan me shumë karta. Titoja ka luajtur kartën e Lindjes, Perëndimit, Lëvizjes së të Paangazhuarve. Vuçiq po luan me gjashtë apo shtatë karta që janë, nëse jo armiqësore, atëherë mjaft të kundërta… pra, Shtetet e Bashkuara dhe Evropa në njërën anë dhe Kina dhe Rusia në anën tjetër. Për sa kohë mund ta vazhdojë Vuçiq këtë lojë?

Kurt Volker: Mendoj se Vuçiq nuk e ka një pikë përfundimtare në mendje. Për dikë në pozicionin e tij, është si të ngasësh një biçikletë. Ai duhet të vazhdojë kështu përgjithmonë. Dhe ky është një synim më vete, vetëm të jesh në pushtet.

Radio Evropa e Lirë: Por, kjo vjen me shumë pasiguri dhe rrezik…

Kurt Volker: Po, nëse nuk jeni në pushtet, atëherë jeni të sigurt që nuk jeni në pushtet.

Kushtet për armëpushim në Ukrainë nuk janë krijuar ende

Radio Evropa e Lirë: Kalojmë te situata gjeopolitike globale. Ditëve të fundit kemi qenë dëshmitarë të ofensivës së Ukrainës në rajonin e Kurskut në Rusi, por edhe të avancimit të forcave ruse drejt Pokrovskut.

A do të përfundojë kjo luftë me një lloj armëpushimi të përkohshëm, në një lloj konflikti të ngrirë, do të shndërrohet në një luftë të tretë botërore, apo Rusia do të përpiqet ta përhapë luftën përtej kufijve të Ukrainës?

Kurt Volker: Dëshira e Putinit për ta rindërtuar perandorinë ruse ka çuar në luftë. Ai ka vendosur ta pushtojë Ukrainën dhe të marrë territore. Ai beson se nëse e kontrollon të gjithë Ukrainën dhe e eliminon identitetin kombëtar ukrainas, Rusia do të kthehet si një perandori. Kështu që Putin do të vazhdojë ta bëjë këtë dhe do të përpiqet ta arrijë atë vizion nëse nuk ndalohet.

Nëse ai ka sukses në Ukrainë, ai do të ketë shumë pjesë të perandorisë ruse për të rimarrë, përfshirë shtetet baltike, Korridorin Kovalski, ndoshta disa pjesë të Polonisë, Gjeorgjisë, Moldavisë. Thjesht, oreksi i tij nuk ka fund, ai e do gjithë perandorinë.

Por, nëse ndalohet fizikisht, ai nuk do të jetë në gjendje të përparojë. Nëse mbetet pa forca, ai do të duhet të pranojë një pazar. Në atë rast mund të imagjinoni një lloj të negociatave, një lloj të pushtimit rus të pjesëve të Ukrainës, por jo të pjesëve të tjera, një armëpushim të përhershëm, hyrjen e Ukrainës në BE dhe NATO… Kjo do t’i jepte fund konfliktit.

Putin nuk është gati për një marrëveshje të tillë. Ukraina nuk dëshiron të heqë dorë nga asnjë pjesë e territorit të saj, por, në fund, mund t’i duhet, nëse fiton anëtarësimin në NATO dhe siguron stabilitet më pas.

Tani, nuk mund t’i shohim kornizat se si do të dukej kjo. Nuk janë krijuar ende kushtet për një marrëveshje të tillë.

Për të pasur kushte për këtë, Putin duhet të kuptojë se ai nuk mund të fitojë dhe se sa më shumë që përpiqet ta bëjë këtë, ai vetëm se do ta dobësojë edhe më shumë Rusinë. Kjo është pika ku mund të zhvillohen negociatat.

Radio Evropa e Lirë: Ju thatë nëse ndalet… a ka mundësi të ndalet në kuptimin ushtarak? Dhe, po ashtu, thatë se Ukraina duhet të kuptojë se disa territore duhet të pushtohen përkohësisht – nëse e kuptova mirë…

Kurt Volker: Po, të pushtuara përkohësisht.

Putin do ta pranojë anëtarësimin e Ukrainës në BE dhe NATO

Radio Evropa e Lirë: Por, a do të ishte Putin gati ta pranonte këtë? Dhe, në anën tjetër, ekziston një rrezik – siç ka bërë me Gjeorgjinë në vitin 2008, gjashtë vjet më vonë ka aneksuar Krimenë dhe tetë vjet pas kësaj ka pushtuar Ukrainën në shkallë të plotë – që ai ta shfrytëzojë armëpushimin e përkohshëm për t’u rikuperuar…

Kurt Volker: Kjo është pikërisht ajo që ai do të bëjë. Nuk kam asnjë dyshim për këtë. Por, unë mendoj se do të ketë presion nga bota, Perëndimi, gjithashtu nga Ukraina, për të bërë një marrëveshje dhe për të parë nëse ajo mund të bëhet ndryshe nga ato të mëparshmet.

Ajo që me të vërtetë do ta dallonte atë marrëveshje, do të ishte anëtarësimi i Ukrainës në NATO dhe në BE.

Kjo do t’i ndryshonte gjërat edhe nëse Putin do t’i rindërtonte forcat e tij të armatosura dhe do të ishte sërish gati të sulmonte.

Radio Evropa e Lirë: A mund ta pranojë Putin anëtarësimin e Ukrainës në NATO?

Kurt Volker: Një ditë, po. Nëse forcat e tij mposhten dhe ai nuk mund të bëjë asgjë, atëherë ai do të duhej të pranonte një lloj zgjidhjeje.

Dhe, BE-ja dhe NATO-ja do të shkojnë përpara dhe do të thonë: nuk do të lejojmë që kjo të ndodhë më. Ne do ta sjellim Ukrainën në NATO dhe BE.

Përgatiti: Valona Tela

Shënim: Intervista është shkurtuar dhe përshtatur në shqip për qëllime të qartësimit.

Ministrja e Punëve të Jashtme e Kosovës, Donika Gërvalla, ka bërë thirrje Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës që të marrin masa ndaj presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç.

“Ai duhet të ndalet para se të hyjë në luftë”, ka shkruar Gërvalla në Twitter mbrëmjen e së premtes.

Pas bllokadave në anën serbe të pikëkalimeve kufitare nga grupet që po protestojnë kundër vendimeve të autoriteteve kosovare në veri të Kosovës, Gërvalla ka thënë se shteti serb ka gisht në këtë ngjarje.

“Përtej kufirit në Bërnjak, serbët e maskuar po ndalojnë veturat me regjistrim gjerman dhe nuk po i lënë shqiptarët të kalojnë. Policia e Vuçiçit po e mbështet këtë përshkallëzim racist, duke shikuar e duke mos vepruar asgjë”, ka shkruar ajo. “Kosova do ta mbajë kufirin e mbyllur deri sa të garantohet lëvizja e lirë dhe shqiptarët të sigurohen nga skenat më të këqija të kriminelëve serbë të maskuar, që i ndjekin e kërcënojnë sërish. Ne i bëjmë thirrje BE-së dhe SHBA-së që të kundërshtojnë me vendosmëri hapat e ardhshëm përshkallëzues të Vuçiçit. Ai duhet të ndalet para se të hyjë në luftë”.

Më herët të premten, ministri i Punëve të Brendshme Xhelal Sveçla, njoftoi për mbylljen e pikëkalimit në Bërnjak. Në një rast, sipas Sveçlës, një familjes që po udhëtonte nga Kosova në Gjermani i është pamundësuar vazhdimi i udhëtimit dhe është kthyer prapa me forcë. Këto akte ai i ka quajtur fashiste. Ka thënë se ato po ndodhin para syve të Policisë së Serbisë, të cilën e ka quajtur bashkëfajtore.

Edhe rrugët tjera në Serbi, e që çojnë drejt pikëkalimeve kufitare me Kosovën në Merdar dhe Jarinjë, janë bllokuar pasditen e së premtes nga grupet që po protestojnë kundër vendimeve të autoriteteve kosovare në veri të Kosovës.

Qytetarët serbë që janë futur në Kosovë nga pikëkalimi kufitar në Jarinjë kanë thënë se po u kërkohen dokumente.

Bllokada ishte paralajmëruar nga “Këshilli për Bllokada i Serbisë” pasi Policia e Kosovës mbylli 5 zyra të strukturave paralele në veri me dyshimet për falsifikim me dokumente.

Në aksionin e 30 gushtit u mbyllën zyrat e katër komunave paralele: Mitrovicë, Leposaviq, Zubin-Potok e Zveçan, si dhe Zyra e Qarkut të Mitrovicës.

Të mërkurën e të enjten Policia ka intervistuar udhëheqësit e këtyre zyrave me dyshimet për falsifikim me dokumente.

Bashkësia ndërkombëtare ka kritikuar Qeverinë për këtë dhe për aksionet e tjera në veri, duke e ftuar të përmbahet “nga veprimet që mund të nxisin tensione”.

Pas paralajmërimit për bllokadë, institucionet e Kosovës u kanë bërë thirrje qytetarëve që ta evitojnë kalimin nga Serbia. Ministria e Punëve të Jashtme ka kërkuar nga qytetarët të shmangin kalimin transit nëpër pikëkalimet kufitare me Serbinë. E Qendra Kombëtare për Menaxhim të Kufirit ka bërë thirrje të enjten që kufiri të mos kalohet as në pikëkalimin e vetëm me Malin e Zi, Kullë. sn