Kur Fatos Nano u “zgjodh Kryeminister, mbas trazinave të përgjakshme të vitit 1997, VATRA me iniciativën e kryetarit të mirënjohun Ing. Agim Karagjozi, u mblodh Bordi për shqyrtimin e ardhjës në pozitë, nji komunist i thekun dhe në mënyrë joligjore, sepse ky tranzicion ishte jo me formen Demokratike, por me dhunë e gjakderdhje.
Prandaj gjithë anëtarët e Bordit të Vatrës votuem unanimisht kundër kësaj qeverie të majtë.
VATRA nëpërmes të organit të saj DIELLI botoi këtë lajmërim në ballinën e gazetës:
FEDERATA PAN SHQIPTARE E AMERIKËS VATRA NUK E NJEH QEVERINË NANO.
Ky gjest i randë për Demokracinë u shfaq si veprim i Nanos ishte tjetër krim, por ndryshe nga krimet alla Edi Rama, që me vite vjedh votat e Shqiptarëve.
Vatra sot, që simbas akteve dhe veprimeve të saj ka vertetue se preferon heshtjen.
Arsyet janë se Qeveria ka kapë edhe këtë institucion historik të Kombit Shqiptar.
Kur Fatos Nano u “zgjodh” kryeminister i Shqipnisë, i cili erdhi në pozitë mbas trazinave të përgjakshme të vitit 1997, VATRA me iniciativën e kryetarit të mirënjohun Ing. Agim Karagjozi
u mblodh Bordi për shqyrtimin e ardhjës në pozitë nji komunist 100 karatësh dhe në mënyrë joligjore, sepse ky ishte tranzicion jo demokratik, por me gjakderdhje e forcë.
Prandaj ne votuem unanimisht kundër kësaj qeverie të majtë, komuniste ekstreme.
VATRA nëpërmes të organit të saj DIELLI , botoi lajmërimin në ballinën e gazetës:
FEDERATA PAN SHQIPTARE E AMERIKËS VATRA, NUK E NJEH QEVERINË E MAJTË NANO.
Ky gjest i randë dhe fyes për Demokracinë ishte hile e madhe e Fatos Nanos, por dallohet nga veprimi i Edi Ramës, i cili vjedh votat e Shqiptarëve, tash sa vite.
Vatra formale, që sot ekziston nuk bza, sepse për herë të parë në ma se nji shekull asht e kapun nga qeveria Shqiptare, që preferojnë heshtjen.
Sidoqoftë VATRA dhe SHQIPNIA janë të destinueme me mbijetue, kuptohet me nder.
My presentation at the meeting with Senator Corry Booker organized by AACL (my speech and pocket book “Never forget” by Nusret Pllana and Agim Aliçkaj documenting Serbian genocide)
FACT-BASED SITUATION
The Albanian people of Kosova and Albania, surrounded by Albanians living in four other neighboring Balkan countries (Serbia, Montenegro, North Macedonia, and Greece) are the most pro-American people in the world.
Serbia will never turn away from Russia and never align itself with America for any reason. Albania and Kosova were created by America, while Serbia was created by Russia.
Kosova and other Albanian lands were occupied by Serbia in 1887, after the fall of the Ottoman Empire, beginning the genocide and ethnic cleansing of territories in central Serbia (Nish, Toplice, Leskovc, Vranje and other).
There have been five phases of genocide against the Albanian people by Serbia, culminating in 1999: hundreds of thousands killed, millions expelled to Turkey and other countries.
In 1999 alone, 15,000 people were killed, 20,000 women were raped, 800,000 were expelled from Kosova, 1,600 are still missing, and most tragically, 1,543 children, including infants, were massacred in front of their parents
The Serbian genocide against Albanians was carefully planned and executed by Serbian governments, in cooperation with the Serbian Orthodox Church and the Serbian Academy of Sciences. This was documented in 1937 by Serbian politician and writer Vaso Čubrilović in his pamphlet “The Expulsion of the Albanians.”
After the breakup of the former Yugoslavia, Kosova was liberated in 1999 through ground fighting by the KLA and air strikes by NATO, led by the United States. The Serbian army and paramilitary terrorist forces were expelled from Kosova. Unfortunately, the job was not completed after the war, as then–Senate Foreign Relations Committee Chairman (former President) Joe Biden stated.
Serbia was never de-Nazified. It was never punished for its four unjust wars and two genocides in Bosnia and Kosova. Most war criminals remain free in Serbia. Only Serbian dictator Slobodan Milošević and a few others faced justice in The Hague. Therefore, today’s Serbia has not changed at all, it is the same as Milošević’s Serbia. Ruled by Vučić’s autocratic regime, Serbia has become Europe’s biggest problem after Russia.
On September 24, 2023, an act of aggression was carried out against Kosova by Serbian terrorists. Their commander, Radoičić, and others who escaped, now live freely and lavishly within the Serbian regime’s circles in Belgrade. Serbia constantly destabilizes Kosova and neighboring countries at will and supports Russia’s war in Ukraine.
Serbia’s demand for greater autonomy for its 4% minority in Kosova has only one goal: to make Kosova dysfunctional, divide it, and destroy it. Meanwhile, around 80,000 Albanians living in southern Serbia are discriminated against and ethnically cleansed by the Serbian regime. Why can’t they enjoy the same rights as Serbs in Kosova? Why can’t they also have an association of Albanian-majority municipalities?
A comparison of rights shows that Serbs in Kosova have their own hospital, a university in the Serbian language, recognized diplomas, 10 reserved seats in parliament with veto power, a minister, and more. Albanians in Serbia have none of these, while over 6,000 of their registered addresses have been removed, stripping them of voting rights.
Criticism of Kosova for violating the human rights of the Serbian minority is absurd.
Kosova is under constant oversight from many journalists, NGOs, international intelligence agencies, and organizations such as KFOR, UNMIK, and EULEX. It could not abuse anyone even if it wanted to.
Serbia has managed to facilitate the creation of a party in Kosova, called Serbian List, controlled and directed by the Serbian regime, to destabilize Kosova from within. The international community forced Kosova to register it as a political party even though it does not recognize Kosova. Imagine the U.S. allowing a political party funded and trained by Cuba or Venezuela to participate in American democracy!
Kosova, led by great democratically elected leaders, President Vjosa Osmani and Prime Minister Albin Kurti, is building bridges, a country for all, promoting human rights and democracy. Unjustly, it has been punished by Europe with “temporary measures” simply for enforcing law and order, just to please the Serbian rebels.
Kosova has accepted and is ready to sign the Brussels Agreement, but Serbia has not. EU diplomats unfairly pressure Kosova to implement only one point of it, the creation of the Association of Serb Municipalities, which would divide and destroy the country.
Europe has fundamentally mishandled the Serbian problem. For geopolitical reasons, and with false hope that Serbia will break away from Russia, many EU politicians and diplomats have appeased Serbia, using the mantra of “both sides” to de-escalate problems Serbia itself has created and escalated.
Unfortunately, the last two US administrations have been supporting Europe’s mistaken policies and failed dialogue, designed to reward the aggressor (Serbia) and pressure the victim (Kosova) to make additional concessions.
Former U.S. Ambassador to Belgrade, Chris Hill, a lobbyist for Serbia, went so far in March 2023 to apologize to Serbia for NATO’s U.S.-led bombings. This act goes against U.S. congressional policy and American interests in Europe.
The main U.S. politician openly opposing Kosova and U.S. interests in Europe is former Ambassador and Envoy Richard Grenell. Influenced by Serbian dictator Aleksandar Vučić, he interferes in Kosova’s internal affairs and tries to undermine democracy.
Grenell has publicly criticized Prime Minister Albin Kurti many times. He now collaborates with the Serb List and the opposition parties (PDK, LDK, AAK) to prevent Kurti, who won 42% of the vote, from forming a new government.
It is widely believed that Grenell and Hill pressured Chargé d’Affaires Anu Pratipati in Kosova to suspend the U.S.–Kosova Strategic Dialogue initiative, to punish Kurti for upholding law and order.
The Trump administration, preoccupied with wars in Palestine and Ukraine, has not paid enough attention to Kosova. However, apart from the strategic dialogue issue, other areas such as economic and military support and confronting Serbia at the UN are encouraging.
In conclusion, America has invested heavily in Kosova since 1999. This investment must be protected, maintained, and further developed. It is essential that America becomes directly and decisively involved. The conflict between Kosova and Serbia can only be resolved by America.
WHAT CAN BE DONE IN AMERICA?
All that the people of Kosova expect from American and European diplomats is a fair and equal approach to the problems with Serbia. They seek justice, not revenge against Serbia—which still has not accepted responsibility or apologized for genocide.
While Serbia seeks war and domination over others, Kosova seeks only freedom and the right to exist in peace and harmony with other nations.
I believe that Senator Booker and other senators and congress members involved in foreign policy, from both parties, should consider the following:
Make public statements, amendments, and congressional resolutions supporting peace, democracy, territorial integrity, and the independence of Kosova.
Demand the lifting of the suspension of the U.S.-Kosova Strategic Dialogue.
Ensure that a new U.S. ambassador to Kosova is appointed as soon as possible, in consultation with Albanian Americans.
Urge the five European countries that have not yet recognized the Republic of Kosova to do so.
Condemn Serbia for the 2023 aggression and demand the extradition of Radoičić and other Serbian criminals involved in the Banjska terrorist act of September 2023 to face justice in Kosova.
Pressure the Vučić regime to ensure that Albanians in the Presheva Valley and Sanxhak enjoy the same rights that the Serb minority has in Kosova.
Demand that Serbia stop promoting hatred and destabilization in Kosova and neighboring countries.
Make it clear to the Serbian regime that unless it accepts and signs the Brussels Agreement, it has no path to Europe.
Inform European leaders that they have no right to impose pressure or sanctions on Kosova to create the Association of Serb Municipalities unless Serbia signs the EU agreement and recognizes the Republic of Kosova. Changing borders is absolutely not unacceptable.
Help Kosova strengthen its defense capabilities.
The United States should sign a defense agreement with Kosova until Kosova’s membership in NATO is made possible. This is the only way to keep Serbia at bay.
Senator Booker, I hope that you will use your power and influence in Congress to help the most pro-American people in the world, the Albanians of Kosova, live freely, in peace and democracy, in their ancestral homeland.
– Prezantimi im në takimin me senatorin Corry Booker të organizuar nga LQSHA (fjalimi im dhe libri i xhepit “Mos harro kurrë” nga Nusret Pllana dhe Agim Aliçkaj që dokumenton gjenocidin serb)
GJENDJA E BAZUAR NË FAKTE
Populli shqiptar i Kosovës dhe Shqipërisë, i rrethuar nga shqiptarë që jetojnë në katër shtete të tjera fqinje të Ballkanit (Serbi, Mali i Zi, Maqedoni e Veriut dhe Greqi), është populli më pro-amerikan në botë.
Serbia kurrë nuk do të largohet nga Rusia dhe asnjëherë nuk do të rreshtohet me Amerikën për asnjë arsye. Shqipëria dhe Kosova u krijuan nga Amerika, ndërsa Serbia u krijua nga Rusia.
Kosova dhe trojet e tjera shqiptare u pushtuan nga Serbia në vitin 1887, pas rënies së Perandorisë Osmane, duke filluar gjenocidin dhe spastrimin etnik të territoreve në Serbinë qendrore (Nish, Toplicë, Leskovc, Vranjë dhe të tjera).
Kanë qenë pesë faza të gjenocidit kundër popullit shqiptar nga Serbia, që kulmuan në vitin 1999: qindra mijëra të vrarë, miliona të shpërngulur në Turqi dhe vende të tjera.
Vetëm në vitin 1999, 15,000 njerëz u vranë, 20,000 gra u dhunuan, 800,000 u dëbuan nga Kosova, 1,600 ende janë të zhdukur, dhe më tragjikisht, 1,543 fëmijë, përfshirë foshnja, u masakruan para prindërve të tyre.
Gjenocidi serb kundër shqiptarëve u planifikua dhe u zbatua me kujdes nga qeveritë serbe, në bashkëpunim me Kishën Ortodokse Serbe dhe Akademinë Serbe të Shkencave. Kjo u dokumentua që në vitin 1937 nga politikani dhe shkrimtari serb Vaso Çubriloviq në pamfletin e tij “Dëbimi i Shqiptarëve”.
Pas shpërbërjes së ish-Jugosllavisë, Kosova u çlirua në vitin 1999 përmes luftës tokësore nga UÇK-ja dhe sulmeve ajrore të NATO-s, të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara. Ushtria dhe forcat paramilitare terroriste serbe u dëbuan nga Kosova. Fatkeqësisht, puna nuk u përfundua pas luftës, siç deklaroi atëherë Kryetari i Komisionit për Marrëdhënie me Jashtë të Senatit Amerikan (ish-Presidenti) Joe Biden.
Serbia nuk u denazifikua kurrë. Nuk u ndëshkua për katër luftërat e saj të padrejta dhe dy gjenocidet në Bosnjë dhe Kosovë. Shumica e kriminelëve të luftës janë ende të lirë në Serbi. Vetëm diktatori serb Sllobodan Millosheviq dhe disa të tjerë dolën para drejtësisë në Hagë. Prandaj, Serbia e sotme nuk ka ndryshuar aspak — është e njëjtë me Serbinë e Millosheviqit. E udhëhequr nga regjimi autokratik i Vuçiqit, Serbia është bërë problemi më i madh i Evropës pas Rusisë.
Më 24 shtator 2023, u krye një akt agresioni kundër Kosovës nga terroristët serbë. Komandanti i tyre, Radoiçiq, dhe të tjerë që shpëtuan, jetojnë sot lirshëm dhe me luks në qarqet e regjimit serb në Beograd. Serbia e destabilizon Kosovën dhe vendet fqinje sa herë të dojë dhe mbështet luftën e Rusisë në Ukrainë.
Kërkesa e Serbisë për më shumë autonomi për pakicën e saj 4% në Kosovë ka vetëm një qëllim: ta bëjë Kosovën jofunksionale, ta ndajë dhe ta shkatërrojë. Ndërkohë, rreth 80,000 shqiptarë që jetojnë në jug të Serbisë diskriminohen dhe pastrohen etnikisht nga regjimi serb. Pse ata nuk mund të gëzojnë të njëjtat të drejta që kanë serbët në Kosovë? Pse edhe ata nuk mund të kenë një asociacion të komunave me shumicë shqiptare?
Krahasimi i të drejtave tregon se serbët në Kosovë kanë spitalin e tyre, universitet në gjuhën serbe, diploma të njohura, 10 vende të rezervuara në parlament me të drejtë vetoje, një ministër, e shumë të tjera. Shqiptarët në Serbi nuk kanë asnjërën nga këto, ndërsa mbi 6,000 adresa të tyre të regjistruara janë fshirë, duke ua hequr të drejtën e votës.
Kritikat ndaj Kosovës për shkelje të të drejtave të njeriut të minoritetit serb janë absurde. Kosova është nën mbikëqyrje të vazhdueshme nga shumë gazetarë, OJQ, agjenci ndërkombëtare të inteligjencës dhe organizata si KFOR, UNMIK dhe EULEX. Ajo nuk mund të abuzojë me askënd, edhe po të donte.
Serbia ka arritur të krijojë një parti në Kosovë, të quajtur Lista Serbe, e kontrolluar dhe e drejtuar nga regjimi serb, për ta destabilizuar Kosovën nga brenda. Bashkësia ndërkombëtare e detyroi Kosovën ta regjistrojë si parti politike, megjithëse ajo nuk e njeh Kosovën. Imagjinoni sikur SHBA të lejonte një parti të financuar dhe trajnuar nga Kuba apo Venezuela të merrte pjesë në demokracinë amerikane!
Kosova, e udhëhequr nga liderët e saj të mëdhenj demokratikisht të zgjedhur, Presidentja Vjosa Osmani dhe Kryeministri Albin Kurti, po ndërton ura, një shtet për të gjithë, duke promovuar të drejtat e njeriut dhe demokracinë. Në mënyrë të padrejtë, ajo është ndëshkuar nga Evropa me “masa të përkohshme” vetëm pse zbaton ligjin dhe rendin dhe vetëm për t’i kënaqur rebelët serbë.
Kosova e ka pranuar dhe është gati të nënshkruajë Marrëveshjen e Brukselit, por Serbia jo. Diplomatët e BE-së ushtrojnë presion të padrejtë ndaj Kosovës për të zbatuar vetëm një pikë të saj — krijimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe — që do ta ndante dhe shkatërronte vendin.
Evropa e ka trajtuar në mënyrë tërësisht të gabuar problemin serb. Për arsye gjeopolitike dhe me shpresën e rreme se Serbia do të shkëputet nga Rusia, shumë politikanë dhe diplomatë të BE-së e kanë përkëdhelur Serbinë, duke përdorur mantrën “të dyja palët” për të zbutur problemet që vetë Serbia i ka krijuar dhe i ka përshkallëzuar.
Fatkeqësisht, dy administratat e fundit amerikane kanë mbështetur politikat e gabuara të Evropës dhe dialogun e dështuar, të dizajnuar për ta shpërblyer agresorin (Serbinë) dhe për ta detyruar viktimën (Kosovën) të bëjë lëshime shtesë.
Ish-Ambasadori amerikan në Beograd, Chris Hill, një lobist për Serbinë, shkoi aq larg në mars 2023 sa të kërkojë falje ndaj Serbisë për bombardimet e NATO-s të udhëhequra nga SHBA-të. Ky veprim bie ndesh me politikën e Kongresit amerikan dhe me interesat e Amerikës në Evropë.
Politikani kryesor amerikan që kundërshton hapur Kosovën dhe interesat amerikane në Evropë është ish-ambasadori dhe i dërguari Richard Grenell. I ndikuar nga diktatori serb Aleksandar Vuçiç, ai ndërhyn në punët e brendshme të Kosovës dhe përpiqet të minojë demokracinë.
Grenell e ka kritikuar publikisht Kryeministrin Albin Kurti shumë herë. Ai tani bashkëpunon me Listën Serbe dhe partitë opozitare (PDK, LDK, AAK) për të penguar Kurtin, i cili fitoi 42% të votave, që të formojë një qeveri të re.
Besimi i përgjithshëm është se Grenell dhe Hill kanë ushtruar presion mbi Chargé d’Affaires Anu Pratipati në Kosovë për të pezulluar nismën e Dialogut Strategjik SHBA–Kosovë, për ta ndëshkuar Kurtin për mbrojtjen e ligjit dhe rendit.
Administrata Trump, e përfshirë me luftërat në Palestinë dhe Ukrainë, nuk i ka kushtuar mjaft vëmendje Kosovës. Megjithatë, përveç çështjes së dialogut strategjik, fusha të tjera si mbështetja ekonomike dhe ushtarake, si dhe përballja me Serbinë në OKB, janë inkurajuese.
Në përfundim, Amerika ka investuar shumë në Kosovë që nga viti 1999. Ky investim duhet mbrojtur, mirëmbajtur dhe zhvilluar më tej. Është thelbësore që Amerika të përfshihet drejtpërdrejt dhe vendosmërisht. Konflikti midis Kosovës dhe Serbisë mund të zgjidhet vetëm nga Amerika.
ÇFARË MUND TË BËHET NË AMERIKË?
Gjithçka që populli i Kosovës pret nga diplomatët amerikanë dhe evropianë është një qasje e drejtë dhe e barabartë ndaj problemeve me Serbinë. Ata kërkojnë drejtësi, jo hakmarrje ndaj Serbisë – e cila ende nuk ka pranuar përgjegjësi apo kërkuar falje për gjenocidin.
Ndërsa Serbia kërkon luftë dhe sundim mbi të tjerët, Kosova kërkon vetëm lirinë dhe të drejtën për të ekzistuar në paqe dhe harmoni me kombet e tjera.
Besoj se senatori Booker dhe senatorë e kongresmenë të tjerë të përfshirë në politikën e jashtme, nga të dyja partitë, duhet të marrin parasysh sa vijon:
Të bëjnë deklarata publike, ndryshime ligjore dhe rezoluta në Kongres që mbështesin paqen, demokracinë, integritetin territorial dhe pavarësinë e Kosovës.
Të kërkojnë heqjen e pezullimit të Dialogut Strategjik SHBA–Kosovë.
Të sigurojnë që një ambasador i ri amerikan në Kosovë të emërohet sa më shpejt, në konsultim me shqiptarët e Amerikës.
Të nxisin pesë vendet evropiane që ende nuk e kanë njohur Republikën e Kosovës, ta bëjnë këtë.
Të dënojnë Serbinë për agresionin e vitit 2023 dhe të kërkojnë ekstradimin e Radoiçiçit dhe kriminelëve të tjerë serbë të përfshirë në aktin terrorist të Banjskës të shtatorit 2023, për t’u përballur me drejtësinë në Kosovë.
Të ushtrojnë presion ndaj regjimit të Vuçiçit për të siguruar që shqiptarët në Luginën e Preshevës dhe në Sanxhak të gëzojnë të njëjtat të drejta që ka minoriteti serb në Kosovë.
Të kërkojnë që Serbia të ndalojë nxitjen e urrejtjes dhe destabilizimin në Kosovë dhe në vendet fqinje.
T’i bëjnë të qartë regjimit serb se, përderisa nuk pranon dhe nënshkruan Marrëveshjen e Brukselit, nuk ka rrugë drejt Evropës.
Të informojnë liderët evropianë se ata nuk kanë të drejtë të ushtrojnë presion apo të vendosin sanksione ndaj Kosovës për krijimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, nëse Serbia nuk nënshkruan marrëveshjen me BE-në dhe nuk njeh Republikën e Kosovës. Ndryshimi i kufijve është absolutisht i papranueshëm.
Të ndihmojnë Kosovën në forcimin e kapaciteteve të saj mbrojtëse.
Shtetet e Bashkuara duhet të nënshkruajnë një marrëveshje mbrojtjeje me Kosovën deri sa anëtarësimi i saj në NATO të bëhet i mundur. Kjo është mënyra e vetme për ta mbajtur Serbinë larg.
Senator Booker, shpresoj që ju të përdorni fuqinë dhe ndikimin tuaj në Kongres për të ndihmuar popullin më pro-amerikan në botë, shqiptarët e Kosovës, të jetojnë të lirë, në paqe dhe demokraci, në atdheun e tyre stërgjyshor.
– A very important event organized by the Albanian American Civic League
From the moment Senator Booker arrived until the end, there prevailed a warm atmosphere and an open conversation. The entire meeting was dedicated to advancing Albanian and American interests in the Balkans.
The presentation by the leaders of the Civic League—the legendary figures of lobbying in America, Joe DioGuardi and Shirley Cloyes DioGuardi—and others, was at the highest level, marked by sincerity and professionalism.
Kosova was liberated from the claws of the Serbian beast thanks to the centuries-long resistance of the Albanian people, which culminated in the war of the Kosovo Liberation Army, supported from the air by NATO’s bombings led by America.
America helped create the state of Kosova, just as it helped create the state of Albania more than a century ago.
On the other side stands hegemonic Serbia, created by Russia, whose chauvinistic government continues its efforts to destroy Kosova and subjugate the Albanian nation. Unchanged since the time of Milosevic, it continues to act aggressively against neighboring states, destabilizing the Balkans and causing problems for Europe and the democratic world.
Senator Cory Booker, a member of the U.S. Senate Committee on Foreign Relations and the Subcommittee on Europe, is committed to peace, justice, and the protection of human rights around the world. In his remarks, he highly praised the close relationship between the two friendly peoples, the Americans and the Albanians.
We know the suffering of the Albanian people under Serbian occupation, the terrible crimes and the attempt at genocide with the aim of exterminating the Albanian people. We are also well aware of the Serbian government’s aggressive actions to undermine Kosova’s achievements, as well as the destructive activities of the current autocratic Serbian government, its ties and cooperation with Russia and other states hostile to America.
The Republic of Kosova is a peaceful, democratic state, with a people of deep tradition and a permanent friendship with America. America has invested greatly in Kosova and will continue to support it in the development and strengthening of its statehood.
I will use all the opportunities available to me, in my position on the Senate Committees and everywhere possible, to contribute to advancing America’s relations with Kosova in all fields, in the interest of peace and stability in the Balkans and Europe. Recognition of Kosova’s independence by all European states and by Serbia, and its integration into the democratic world, have no alternative.
The importance of this meeting was greatly enhanced by the participation of the delegation from the Presheva Valley, including the Member of the Serbian Parliament Shaip Kamberi, and patriotic activists Ragmi Mustafa and Ragmi Mustafi. The cooperation of the AACL with the leaders of Eastern Kosova has been at a very high level for the past three decades.
In his speech, MP Kamberi emphasized the continuous institutional discrimination by Serbia—the deactivation of addresses, denial of basic rights to Albanians—through the so-called “Serbian World” project, which poses a direct threat to peace and stability in the region. The role of the United States remains decisive in maintaining peace and supporting the new democracies in the Balkans.
After my brief remarks, I handed Senator Booker the full written version of my speech and the pocket-sized book by authors Nusret Pllana and Agim Aliçkaj, “Mos harro kurrë” (Never Forget), which summarizes documented information about the Serbian genocide against Albanians, carried out in five phases from 1884 to 1999.
This meeting represents a valuable activity within the historic mission of the Albanian American Civic League in defense of the interests of Kosova and the entire Albanian nation.
Një ngjarje shumë e rëndësishme e organizuar nga Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane
Që nga momenti i arritjes së senatorit Booker e deri në fund, mbretëroi një atmosferë e ngrohtë dhe një bashkëbisedim i hapur. I gjithë takimi iu kushtua avancimit të interesave shqiptare dhe amerikane në Ballkan.
Paraqitja e liderëve të Ligës Qytetare – figurave legjendare të lobimit në Amerikë, Joe DioGuardi dhe Shirley Cloyes DioGuardi – dhe të tjerëve, ishte në nivelin më të lartë, e karakterizuar nga sinqeriteti dhe profesionalizmi.
Kosova u çlirua nga kthetrat e bishës serbe falë rezistencës shumë-shekullore të popullit shqiptar, e cila kulmoi me luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të mbështetur nga bombardimet ajrore të NATO-s të udhëhequra nga Amerika.
Amerika ndihmoi në krijimin e shtetit të Kosovës, ashtu siç kishte ndihmuar në krijimin e shtetit të Shqipërisë më shumë se një shekull më parë.
Në anën tjetër qëndron Serbia hegjemoniste, e krijuar nga Rusia, qeveria shoviniste e së cilës vazhdon përpjekjet për të shkatërruar Kosovën dhe për ta nënshtruar kombin shqiptar. E pandryshuar që nga koha e Millosheviqit, ajo vazhdon të veprojë në mënyrë agresive kundër shteteve fqinje, duke destabilizuar Ballkanin dhe duke shkaktuar probleme për Evropën dhe botën demokratike.
Senatori Cory Booker, anëtar i Komitetit të Senatit të SHBA për Marrëdhënie me Jashtë dhe i Nënkomitetit për Evropën, është i përkushtuar për paqen, drejtësinë dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut në mbarë botën. Në fjalën e tij, ai vlerësoi lart marrëdhëniet e ngushta midis dy popujve miq, amerikanëve dhe shqiptarëve.
Ne e dimë mirë vuajtjen e popullit shqiptar nën pushtimin serb, krimet e tmerrshme dhe përpjekjet për gjenocid me synim shfarosjen e popullit shqiptar. Jemi gjithashtu të vetëdijshëm për veprimet agresive të qeverisë serbe për të minuar arritjet e Kosovës, si dhe për aktivitetet destruktive të qeverisë aktuale autokratike të Serbisë, lidhjet dhe bashkëpunimin e saj me Rusinë dhe shtete të tjera armiqësore ndaj Amerikës.
Republika e Kosovës është një shtet paqësor e demokratik, me një popull me tradita të thella dhe me miqësi të përhershme me Amerikën. Amerika ka investuar shumë në Kosovë dhe do të vazhdojë ta mbështesë atë në zhvillimin dhe forcimin e shtetësisë së saj.
Unë do të shfrytëzoj të gjitha mundësitë që më ofron pozicioni im në Komitetet e Senatit dhe kudo që të jetë e mundur, për të kontribuar në avancimin e marrëdhënieve të Amerikës me Kosovën në të gjitha fushat, në interes të paqes dhe stabilitetit në Ballkan dhe Evropë. Njohja e pavarësisë së Kosovës nga të gjitha shtetet evropiane dhe nga Serbia, si dhe integrimi i saj në botën demokratike, nuk kanë alternativë.
Rëndësinë e këtij takimi e shtoi pjesëmarrja e delegacionit nga Lugina e Preshevës, ku bënin pjesë Deputeti i Parlamentit të Serbisë Shaip Kamberi dhe veprimtarët patriotë Ragmi Mustafa dhe Ragmi Mustafi.
Bashkëpunimi i Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane me udhëheqësit e Kosovës Lindore ka qenë në një nivel shumë të lartë gjatë tri dekadave të fundit.
Në fjalën e tij, deputeti Kamberi theksoi diskriminimin institucional të vazhdueshëm nga Serbia – çaktivizimin e adresave, mohimin e të drejtave themelore të shqiptarëve – përmes të ashtuquajturit projekt “Bota Serbe”, i cili përbën kërcënim të drejtpërdrejtë për paqen dhe stabilitetin në rajon. Roli i Shteteve të Bashkuara mbetet vendimtar në ruajtjen e paqes dhe në mbështetjen e demokracive të reja në Ballkan.
Pas fjalës sime të shkurtër, i dorëzova senatorit Booker versionin e plotë të shkruar të fjalimit tim dhe librin e vogël xhepi të autorëve Nusret Pllana dhe Agim Aliçkaj, “Mos harro kurrë”, i cili përmbledh informacione të dokumentuara mbi gjenocidin serb ndaj shqiptarëve, të kryer në pesë faza nga viti 1884 deri në 1999.
Ky takim përfaqëson një aktivitet me vlerë të madhe brenda misionit historik të Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane në mbrojtje të interesave të Kosovës dhe të mbarë kombit shqiptar.
Komuniteti shqiptar-amerikan në Nju Jork po tregon mbështetje të fortë për Curtis Sliwa, aktivistin dhe politikanin republikan, në garën për kryetar bashkie. Sliwa, themelues i organizatës “Guardian Angels”, njihet për përpjekjet e tij për sigurinë publike dhe për qëndrimet konservatore kundër kriminalitetit dhe socializmit.
Marko Kepi, një aktivist shqiptar-amerikan, ka nxitur komunitetin të votojë për Sliwa, duke theksuar se është koha për udhëheqje reale që qëndron pranë qytetarëve, larg politikanëve tradicionalë. Ai ka ftuar qytetarët të shfrytëzojnë mundësinë e votimit të hershëm dhe të tregojnë unitetin e komunitetit.
Albanian Americans We have a true friend in Curtis Sliwa!
The momentum is with us — it’s time to stand strong for our city and our community.
Early Voting starts TODAY! Let’s show our unity and pride — vote Curtis Sliwa for Mayor and take our city back!
Say NO to Socialism and NO to Career Politicians — it’s time for real leadership that stands with the people!
We’ve never backed down, and we’re not starting now. Vote early, vote proud, vote Sliwa!
Find your early voting site: https://findmypollsite.vote.nyc
Respectfully, Marko Kepi
Sliwa ka kandiduar më parë për kryetar bashkie të Nju Jorkut dhe njihet si një figurë e njohur për mbrojtjen e komuniteteve dhe për iniciativat kundër kriminalitetit, duke mbajtur gjithmonë një profil aktiv në çështjet lokale dhe politike.
Në një video të shpërndarë në rrjet, duket kandidati Silwa teksa është me komunitetin shqiptar të Nju Jorkut gjatë një takimi elektoral dhe flet duke përshëndetur Marko Kepin, si një aktivist krenar republikan. gsh
Ndodh dhe kështu. Një pakujdesi mer jetën e një familjeje. I tillë ishte fati dhe për Anita Bitrin. Por i njëjti fat nuk kurseu as nënën dhe as vajzën e saj. Ikën në gjumë. Megjithatë, më në fund e vërteta e shuarjes së familjes Bitri nuk vjen më nëpërmjet kronikave televizive apo mediave. Shkaku se si ndërroi jetë Anita Bitri, tashmë ka një variant zyrtar. Ditët e fundit të saj, përbëjnë faqet e një raporti të posaçëm të policisë së New Yorkut.
Sipas konkluzioneve të drejtësisë amerikane kjo tragjedi ka ardhur nga bllokimi i tubit të shkarkimit të monoksidit të karbonit, të bojlerit nga ana e punëtorëve gjatë ndërtimit të ballkonit në krahun anësor të shtëpisë. Në këto rrethana, institucionet shtetërore kanë vendosur që të mos ndalohet dhe të mos ndiqet penalisht asnjë person, pasi tragjedia ishte aksidentale.
Ishte thjesht një tragjedi.
Tragjedia ndodhi si pasojё e neglizhencës dhe e injorancës teknike nga ana e punëtorëve gjatë kryerjes së punimeve ndërtuese tek shtëpia e Anita Bitrit. Ky nuk është një aludim, por përgjigjia ka ardhur nga tre ekspertiza të njëpasnjëshme dhe një pune shumë të gjatë për qartёsimin e tragjedisë së familjes Bitri nga ana e policisë nё New York. Që të treja këto ekspertiza nxorrën një konkluzion të vetëm: “Për shkak të kohës së ftohët u vu në përdorim sistemi i ngrohjes(boljeri).
Ky sistem ngrohje(boljeri), funksionon me një lloj gazi, qё gjatë djegies në kaldajë, prodhon monoksidin e karbonit,(CO2), i cili është gaz helmues dhe vdekjeprurës për ambiente të mbyllura. Për këtë arsye përdoret tubi i shkarkimit, i cili bën të mundur daljen në atmosferё të këtij gazi helmues. Mirëpo bllokimi i tubit të shkarkimit të monoksidit të karbonit nga ana e punëtorëve gjatë ndërtimit të një ballkoni në pjesën e majtë anësore të shtëpisë, bëri të mundur që në brendësi të shtëpisë, të krijohej një sasi monoksidi karboni e barabartë me 762 mijë për centimetër/kub. Tragjedia ishte aksidentale”.
Pra sasia e lartё e monoksidit të karbonit 762 mijë për centimetër/kub, brenda ambienteve të brendëshme të shtëpisë bëri që të shuhen njëkohësisht tre jetë të pafajshme, kur mjaftonte vetëm një sasi prej 6 mijë për centimetër/kub, për vdekjen e çdo qënieje të gjallë..
Konkluzioni është i qartë dhe i pakundërshtueshëm bazuar në teknologjinë më moderne amerikane. Tragjedia ishte aksidentale.
Dinamika e kësaj tragjedie.
Gusht 2004, dy muaj para tragjedisë. Anita së bashku me nënë Hazbijen, vendosën të bënin disa punime ndërtuese rreth shtëpisë. Për këtë qëllim kontaktojnë një person, i cili pretendon se ka një kompani të madhe ndërtimi. Duke bërë shumë publicitetet si ndërtues, ky person me origjine nga Berati hiqet sikur ka dhe një eksperiencë të madhe në këtë fushë, por në realitet ishte vetëm një murator i thjesht dhe pa eksperincë projektimi. Në fillim ky “specialist bën projektin”, duke rënë dakord dhe për shumën përkatëse. Ai do të ndërtonte murin rrethues rreth shtëpisë, gjithashtu do të bënte shtrimin me beton të oborrit përreth, si dhe portën kryesore të jashtme të saj. Punimet filluan. Bashkë me të punonin dhe tre punëtorë të tjerë(një italian dhe dy spanjollё). Më 4 Tetor 2004, Anita dëshironte dhe disa punime shtesë para shtëpisë, pasi ishin të nevojshme. Pra do të lartësohej trualli i jashtëm para hyrjes kryesore të shtëpisë dhe njëkosishtë do të ndërtohej dhe një ballkon në pjesën e majtë anësore të saj.
Punimet tek ballkoni.
Punime të cilat shkaktuan dhe fatkeqësinë.
Fillimisht u ndërtua armatura për lartësimin e truallit para shtëpisë dhe njëkosisht dhe armatura e ballkonit në pjesën e majtë anësore të shtëpisë, 13 Tetor 2004, e mërkurë, në orët e para të mëngjesit, në shtëpinë e Anitës, makina betoniere filloi hedhjen e betonit në truallin para shtëpisë dhe njëkosisht në armaturën e ballkonit në pjesën e majtë anësore të shtëpisë. Atё ditё punonin vetёm dy punёtorёt spanjollё dhe ndihmёs-punёtori italianё qё drejtonte punimet, pasi kryepunёtori ishte sёmurё dhe ndodhej pёr visit nё spital. Puna filloj. Në fillim u hodh betoni nga makina betoniere në pjesën përpara shtëpisë dhe pastaj u kalua në pjesën e majtë të saj për hedhjen e betonit në ballkonin anësor. Në momentin kur makina betoniere hedh betonin në armaturë, betoni është i lëngshëm(si ujë) dhe futet në të gjitha hapësirat boshe të armaturës dhe punëtori Italian me një palë çizme të gjata ndodhej në brendësi të armaturës së ballkonit dhe bënte shpërndarjen e betonit qё hidhej direkt nga tubat e makinёs betoniere. Kur u arrit në pjesën e lartme të armaturës së ballkonit hedhja e betonit u ndërpre, pasi u vu re se nga faqja anësore e shtëpisë dilte nje tub i cili ishte brenda sipërfaqes së armaturës dhe gati 10 cm nën nivelin e armaturës së ballkonit ku do tё hidhej betoni. Nga ana e punёtorёve u kërkua me urgjencë një copё plasmasi e cila u bë si shtup dhe punëtori Italian bëri bllokimin e këtij tubi me qëllim që të mos futej betoni i lëngshëm në brendësi të tubit. Hedhja e betonit vazhdoj dhe punëtorët bën nivelimin e sipërfaqes së ballkonit. Makina betoniere ishte e paguar dhe ata nxitonin që brenda ditës të shtrohej me beton i gjithë trualli para shtëpisë dhe ballkoni anësorё njëkosishtë. Një punë shumë e madhe për një kohë shumë të shkurtër. Kështu, betoni u hodh dhe dita e punës u ndërpre në orën 19:00 të asaj pasditeje, pasi filloj të errësohej, duke mos përfunduar punimet dhe me premtimin që do të vazhdonin punën të nesërmen dhe duke harruar edhe qeskën e plasmasit tek tubi i shkarkimit të monoksidit të karbonit pa ditur rëndësinë e këtij tubi.
Pra, një gabim fatal. Ky tub, që dilte nga muri anësorë i shtëpisë, ishte tubi i shkarkimit që dilte nga kaldaja(boljeri) dhe nëpërmjet tij bëhet e mundur dalja në atmosferë e monoksidit të karbonit dhe që absolutisht nuk mund të betonohej ose të bllokohej. Konstruksioni i shtëpisë ishte i vjetër dhe tubin e shkarkimit të monoksidit të karbonit nuk e kishte në çati, por në pjesën e majtë anësore të shtëpisë, pikërisht ku po ndërtohej ballkoni. Punёtorёt nuk kishin asnjё dijeni pёr çfarё shёrbente ky tubё. Punëtorët ishin të pakualifikuar dhe pa eksperiencën e duhur në punimet ndërtuese dhe asnjё kontroll nga ana e tyre nuk u bё pёr tё saktёsuar përse shërbente ky tub.
Por lind pyetja: “Pse tragjedia nuk ndodhi menjëherë por pas një jave dhe kush e vendosi qeskën plastike tek tubi i shkarkimit?
– Arsyeja është shumë e thjeshtë. Ishte ende ngrohtë dhe nuk ishte e nevojshme të vihej në funksionim sistem i ngrohjes(boljeri). Gjithashtu të gjitha ekspertizat kanë gjetur në copën plastike që bllokonte tubin e shkarkimit të monoksidit të karbonit shenjat e gishtave të punëtorëve që bënin punimet ndërtuese tek ballkoni. Dhe ky është fakt i pakundërshtueshëm. Qeska gjithashtu ka mbetur e ngjitur në beton, pasi u vendos përpara se të hidhej betoni i lëngshëm. Janë bërë shumë e shumë ekspertiza nga ana e policisë për të rifutur nga ana e jashtёme qeskёn e plasmasit qё bllokonte tubin nga jashtë, por është e pamundur kjo gjë pasi sipërfaqja e ngurtё e betonit është 10 cm më e lartë se ky tub shkarkimi dhe këndi që krijohet është gati 90 gradë, kënd që nuk të lejon të futësh asnjë gjë nga ana e jashtëme në këtë tubë. Pra është shumë e qartë që kjo qeskë plastike është bërë e mundur të vendoset në tub vetëm përpara se të hidhej betoni i lëngshëm tek ballkoni.
Më 14 Tetor, e enjte. Në New York binte shi dhe punëtorët nuk u paraqitën në punë për shkak të kohës.
Të nesërmen, e premte 15 Tetor, e njëjta situatë. Punimet kishin mbetur në mes. Anita detyrohet të bëjë një seri telefonatash dhe pas këmbënguljes së saj, në punimet e pambaruara mbërrin krypunёtori dhe ndimёs-punëtori italian.
Ata i hodhën një sy punimeve të së mërkurës. Pas ankesave të Anitës edhe vetë “specialisti” u bind që punimet ishin kryer pa asnjë lloj cilësie teknike. Por duke qenë se nuk ndihej mirë fizikisht, u largua me premtimin që do të vinte sërish të nesërmen për të rregulluar ballkonin dhe do të sistemonte punimet.
Ishte e shtunë 16 Tetor. Që në orët e para të mëngjesit Anita merr një telefonatë nga ana e kreypunёtorit, që ndodhej në spital dhe i duhej të operonte urgjentisht apendisitin. Kjo gjë ishte e vërtetë, kështu që Anitës nuk i mbeti gjë tjetër veçse ti uronte një shërim të shpejtë. Punimet mbetën sërish të pa mbaruara.
E Diel 17 Tetor. Në New York koha u ftohë shumë dhe njerëzit u detyruan të ndezin bojlerët për ngrohjen e shtëpive. Atë të dielë, në orën 12:00, tё asaj paradite tё ftohёt, Anita niset në një koncert jashtë New Yorkut. Nënë Hazbija dhe Sibora shkojnë për vizitë tek mikesha e tyre, vogëlushja luante me shoqen e shkollës. Aty kanë qëndruar deri në orën 16:00. Më pas u kthyen në shtëpinë e tyre. Në orën 21:15 të asaj nate, nënë Hazbija telefonon teze Ëngjëllushen për ta përshëndetur. Nënë Hazbija ankohet se ambjeniti i brendshëm i shtëpisё ishte shumë i ftohët dhe se kishte merak se mos i ftohej Sibora e vogël, por ajo nuk dinte ta vinte në funksionim boljerin. Ka qenë ora 22:30, kur në shtëpinë e ftohtë mbërrin Anita. Menjëherë ajo bën ndezjen në maksimum të bojlerit pasi ambjenti brënda shtëpisë ishte shumë i ftohët. Familja Bitri bie në gjumë. Kaq u desh që Anita, Hazbija dhe Sibora e vogël të flenë përjetësisht, duke ëndërruar për një botë më të bukur dhe më të mirë. Ndonjëherë duket ironi e fatit, por në fakt ishte neglizhenca totale nga ana e punëtorëve, tё cilёt me injorancёn e tyre teknike sollёn kёtё tragjedi.
Opinioni shqiptar dhe amerikan është prekur nga tragjedia “Bitri” e 19 Tetorit 2004. Ishte pikërisht këngëtarja që për famë kishte kaluar kufijtë shqiptarë, Anita Bitri, që ka ndërruar jetë së bashku me nënën Hazbijen dhe vajzën e saj, Siborën.
Kjo tragjedi preku thellësisht gjithë zemrat e shqiptarëve dhe bëri të mundur që Diaspora Shqiptare në Amerikë të rimblidhej si kurrë ndonjëherë dhe me një koncert humanitar të shpaloste bukurinë shpirtërore dhe virtytet fisnike të popullit tonë të mrekullueshëm shqiptarё. Duke marr shkakë nga kjo tragjedi, Qeveria e New Yorkut miratoj ligjin për vendosjen e detyrueshëm të dedektorit kundër monoksidit të karbonit duke shpëtuar nga ky gaz fatal me qindra familje të pafajshme. Në këtë linjë mbetet për tu vlerësuar qëndrimi i Qeverisë së New York-ut, të cilët me respektin dhe humanizmin që treguan ndaj kësaj tragjedie, si dhe me vënien e ligjit mbi vendosjen e detyrueshëm të dedektorit kundër monoksidit të karbonit, emrin “Ligji Anita”, lehtësuan zemrat e plagosura të familjarëve dhe fansave të këngëtares së famëshme shqiptare Anita Bitri.
Imelda Pojani është një nga ato gra që i jep dritë çdo aktiviteti ku merr pjesë.
E dashur, e organizuar dhe gjithmonë me një buzëqeshje të ngrohtë, ajo është bërë një emër i njohur mes shqiptarëve të Tampa Bay dhe më gjerë.
Për Imeldën, puna në komunitet nuk është detyrë, por pasion — një mënyrë për të mbajtur gjallë rrënjët shqiptare, për të afruar njerëzit me njëri-tjetrin dhe për të treguar vlerat tona më të mira.
Në çdo event kulturor, humanitar apo festë kombëtare, Imelda është aty: e pranishme, e përkushtuar dhe gjithmonë gati të ndihmojë.
Ajo di të bashkojë njerëz me energji pozitive, të motivojë të rinjtë dhe të frymëzojë bashkëpunim.
Me përvojën dhe qetësinë e saj, Imelda është shpesh ura që lidh organizatat shqiptare mes tyre dhe me institucionet lokale amerikane.
Për miqtë e saj, ajo është një shpirt bujar që ndan dashuri dhe respekt; për komunitetin, një shtyllë që mban lart flamurin e identitetit shqiptar në një vend të huaj.
Imelda Pojani është shembulli më i mirë i një gruaje që jeton me zemër shqiptare, kudo që ndodhet.
Si sot, 19 Tetor 2010, 15 vjet më parë, sipas porosisë që kishte lënë vetë, hiri i Prof. Peter Priftit u hodh në ujërat e lumit Erzen.
Ai ishte një studjues dhe autor librash e shkrimesh, një veprimtar e figurë e shquar i komunitetit shqiptar në Amerikë. Studimet dhe shkrimet e tij ndihmuan drejtpërdrejt në kauzën e Kosovës dhe të shqiptarëve në ish-Jugosllavi dhe botës shqiptare në tërësi.
Një xhentëlmen i pashoq dhe anëtar i Bordit të Nderit të gazetës “Illyria”, ai ishte një mik i për ne dhe gjithmonë i gatshëm e vëmendshëm për çdo nevojë që kishim.
Është vëllai i shkrimtari të njohur shqiptar Naum Prifti, me të cilin u ndanë për t’u ritakuar pas gati 50 vjetësh prej mbylljes së Shqipërisë nën regjimin komunist.
Me këtë rast po ribotojmë intervistën që i ka dhënë Vehbi Bajramit për gazetën “Illyria”, botuar në librin “Shqiptarët e Amerikës’, ku flet për jetën e tij, njohjen dhe bashkëpunimin me Fan Nolin, etj.
I përjetshëm qoftë kujtimi i Prof. Peter Priftit.
Ruben Avxhiu
Me Peter R. Priftin në San Diego – Intervista e vitit 1995
Nga Vehbi Bajrami
SAN DIEGO (California)
Ndërkohë që bëhesha gati për të biseduar me Peter R. Priftin në San Diego (California), vështrimin ma rrëmbenin raftet e dhomës së tij plot libra. M’u kujtua në çast një aforizëm i Ciceronit: “Librat janë ushqim i djalërisë, zbavitje e pleqërisë, stoli e përparimit, mburojë dhe prehje në mundime, dritë në shtëpinë e errët, shokë ditën, natën, në ndjenja dhe në udhëtim”. Solla ndërmend vizitat dhe takimet e shumta me shqiptarë të Amerikës, një pjesë e të cilëve tepër të pasur, në dhomat e të cilëve s’gjendet një libër. (Ciceroni thoshte: “Shtëpia pa libra si trupi pa shpirt”). Sa shumë libra, përsërita me vete, nuk di për të satën herë, përzier me kënaqësi e dësh- përim të njëkohshëm. Si nuk kemi edhe më shumë shqiptarë të penës këtu në Amerikë si ky që po i kush- toj këto radhë modeste, autor e bashkautor i gjithë atyre veprave, studimeve, kumtesave e artikujve?
* * *
Peter R. Prifti, 71 vjeç, prej më shumë se gjysmë shekulli jeton në Amerikë, por, siç thotë ai, “me zemër e shpirt kam ruajtur farën shqiptare, pasi jam brumo- sur me ajrin e vendlindjes”.
Kur Prifti 15 vjeç erdhi në Amerikë nga Rehova e Kolonjës, një fshat rrëzë Gramozit, nuk ishte në një mendje me shumë moshatarë të tij, që, në plan të parë kishin përfitimin material, se si të bëheshin sa më parë të pasur. Qëkur ishte nxënës i fillores në fshat apo në konviktin e Ersekës, tek Prifti hodhi rrënjë dëshira e madhe për të lexuar e shkruar. Qysh në moshën djaloshare bëri hapin e parë duke shënuar në defterin e vogël emra të vendeve, zogjve, të lojërave në fshat e kështu me radhë. Nga ato që pat lexuar kur qe i ri i pëlqenin më tepër poezitë e Asdrenit, sidomos ato të stinëve të vitit. Shumë prej tyre i kishte mësuar për- mendësh dhe i recitonte me pasion. Djaloshit të ri i pëlqente më shumë lënda e gjeografisë, sepse ajo e nji- hte me “botën e madhe e të çuditshme, përtej horizon- tit të ngushtë të Kolonjës”. Kjo dëshirë e flaktë për të njohur botën ishte si një parandjenjë për të ardhmen e tij, meqë qysh i ri do të merrte rrugën e largët për në kontinentin e ri matanë oqeanit, ku do të kalonte pjesën më të madhe të jetës me libër e penë në dorë.
Mësuesi i tij i parë Kostë Cere, sapo ishte kthyer nga Amerika, nga vendi ku Prifti do të emigronte me të kryer shkollën fillore, për të takuar babanë dhe vëllanë. Dy vjet para se të merrte udhën e largët me vapor, ai e pa për herë të parë Korçën, qytetin “me drita elektrike e bulevarde të gjera, me rrugët plot me njerëz, me monumente, me kinemanë, me hotelet ‘e larta’ me 3 – 4 kate”.
– Asnjë qytet në botë, as Bari, as Napoli, as New York-u nuk më bënë përshtypje aq të madhe, sa Korça,- thotë Prifti, jeta pastorale e të cilit në fshat “kishte dramat e veta, po që në përgjithësi ishte një jetë e thjeshtë dhe e mbyllur”.
Peter R. Prifti erdhi në Philadelphia në mars të vitit 1940, ku banonin babai Rafaili dhe vëllai i madh, Toli.
Gjyshja, mëma Parashqevi, vëllai i vogël Naumi dhe motra Elisaveta mbetën në vendlindje.
– Ishte një ndarje e dhimbshme, – pohon Prifti. – Nuk isha entuziast për të ardhur në Amerikë.
Në Korçë është një shesh të cilin e quajnë “Lëndina e Lotëve”, toponim ky që shpreh gjithë tragjedinë njerëzore të asaj treve dhe zonave përreth. Pikërisht aty ndaheshin me lot nga dheu i tyre kurbetçinjtë. Ishte kohë lufte. Shumë rrugë me jashtë u mbyllën. Por edhe kur mbaroi Lufta e Dytë Botërore, qeveria komuniste e Shqipërisë, ndryshe nga shtetet e tjera të botës që po I rihapnin rrugët që mbylli lufta, vuri edhe “një mur të dytë”, perden e hekurt. Shumë njerëz u ndanë për të mos u takuar kurrë më. Këtë fat pati edhe Prifti e familja e tij. Vapori italian me të cilin udhëtoi ishte i parafunndit nga Shqipëria që kapërceu Atlantikun gjatë Luftës. Për udhëtimin e tij të parë dhe më të gjatin në jetë me vapor, Prifti thotë se ishte shumë i vështirë, meqë “më zuri deti” dhe mendova se “nuk do të arrija i gjallë në New York”.
Peter Prifti (majtas) në moshën 3 vjeç me gjyshen Dhespina Simon Priftin dhe vëllaun Paul-in, 5 vjeç (Rehovë, 1927).
* * *
Amerika u shfaq para Peter Priftit si një botë krejt tjetër.
– Merreni me mend: të shpërngulesh nga një vend i prapambetur e të gjendesh papritur në një vend jashtëzakonisht të zhvilluar; të kapërcesh nga jeta provinciale e fshatit, tek jeta kozmopolite e një qyteti gjigand si Philadelphia! Doemos që do të hutohesh.
Mënyra e jetës në botën e re m’u duk jo normale, e cekët, e kotë dhe, si e tillë, më shqetësoi pa masë. U desh një kohë e gjatë para se ai të “pajtohej” dhe të “miqësohej” me Amerikën. Nga ana tjetër, Amerika për Priftin ishte befasuese me kulturën e përparuar, me veprat klasike të muzikës, të pikturës dhe skulpturës, të letërsisë, teatrit, etj.
– Ajo qe si një aventurë shpirtërore dhe mendore, me vlera të pallogaritshme. A e imagjinoni çdo të thotë që për 2 – 3 vjet të njihesh me muzikën e Puçinit e të Bethovenit, me veprat e Dostojevskit, Tolstoit e Molierit, me pikturat e gjenive Van Gog, Renuar e Tintoretto, – rrëfen ai.
Realiteti i ri për të ishte një përmbushje e etjes së madhe rinore për dituri dhe kulturë.
Babai i tij, Rafaili, arsimdashës, duke kuptuar dëshirën e të birit nuk u kursye për të financuar shkol- limin e tij. Madje ai ndihej krenar kur shihte pasionin e të birit për dije. “Shqiptari i brezit tim, kur erdhi në Amerikë, ishte “një copë mish me dy sy”, u tha fëmi- jëve një ditë ai, “për më tepër që s’dinte as anglishten”. Duke qenë se ai s’desh që djemtë e tij të hiqnin si ai, i dërgoi në shkollë.
Babai i Peter Priftit kishte një karakter të rrallë. Ai pat ardhur në Amerikë qysh më 1916. Në fillim, si të gjithë emigrantët e tjerë, bëri punë të rënda në një hekurudhë e më pas në restorante, derisa hapi restorantin e vet.
Prifti shkollën e mesme e kreu më 1944. Pastaj u regjistrua në “Pennsylvania State College” ku u mor më tepër me “liberal arts”: gjuhësi, letërsi, histori, psikologji, shkenca politike etj. Pas katër vjetësh u diplomua në “bachelor of arts”. Kjo shkollë, kujton ai, kishte një peisazh të bukur përreth “që i ngjante natyrës së Kolonjës e që më shuante disi mallin e fshatit ku u rrita”. Studimet i vazhdoi në “University of Pennsylvania”, një nga universitetet më të njohura në Amerikë, i themeluar më 1740. Qëllimi i tij ishte që të thellonte studimet në filozofi. Më 1955 fitoi diplomën “Master of Arts” në këtë degë.
– Filozofia më pasuroi mendjen dhe shpirtin, – thotë Prifti, – por jo xhepin, sepse nuk e përdora dot për të fituar bukën e gojës. Rrojtjen e bëra me punë të tjera. Mbase kjo është një ironi e jetës sime.
* * *
Dhjetë vjet pasi mori diplomën “master of arts”, Peter Prifti vajti në Paris për të përvetësuar gjuhën frenge në shkollën “L’Alliance Française” ku kishte studentë nga e tërë bota.
– Meqenëse nuk bëra ndonjë karrierë në studimet filozofike, – thotë ai, – m’u desh që në fillim të zë çfarë- do pune. Gjatë dy vjetëve, 1955 – 57, punova në zyrën e një shoqërie të hekurudhës në Baltimore, afër Washington-it. “Kjo punë s’është për ty”, më tha një ditë një koleg i punës. “Ti je i aftë për punë më të mira”.
Tri vjet më vonë, ai gjeti një punë më të përshtat- shme. Kryetari i Federatës “Vatra”, Kristo Thanasi e ftoi të punonte si redaktor i gazetës “Dielli” bashkë me Qerim Panaritin dhe si sekretar i Federatës. Prifti, i cili kishte filluar të bashkëpunonte me “Dielli”-n qysh nga dhjetëvjeçari 4-të (1940-ës), e priti këtë ftesë me kënaqësi, sepse “Vatra” dhe “Dielli” kishin një prestigj të madh në komunitet. Kjo edhe për një arsye tjetër: në atë kohë në Boston rronte akoma i madhi Fan Noli.
Duke punuar aty ai do të kishte rastin ta takonte e të bisedonte, ta dëgjonte kur meshonte te “Katedralja e Shën Gjergjit”, apo kur mbante fjalë në festat dhe dark- at që bënin shqiptarët. Por dhe intervista e parë që bëri Prifti për “Dielli”-n ishte pikërisht me imzot Nolin.
Kur e pyeti peshkop Nolin se cili ishte aktiviteti i tij më i vlefshëm për kombin, i qe përgjigjur: “Puna që bëra për pranimin e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve më 1920”. Për pyetjen se “cila gjë e kish dëshpëruar më shumë në jetë”, Noli kishte thënë “largimi nga Shqipëria, për arsye se ky largim i dha fund punës time brenda në atdhe”. Për ata që mendonin se feja nuk zë vendin e parë në veprimtaritë e peshkopit, ai qe përgjigjur: “Kjo nuk është e vërtetë. E nisa karrierën fetare që kur isha fëmijë dhe e kam vazhduar këtë aktivitet pa ndërprerje. Feja për mua është numri një, pastaj vijnë të tjerat”.
Peter Prifti, ruan një album me fotografi të Nolit.
Peter Prifti me vëllain Paul-in (majtas) dhe babain, Rafailin në Philadelphia më 1940.
* * *
Puna në “Vatra” P. Priftit i dha mundësinë të njihej më mirë me botën shqiptare në Amerikë, si “me mos- marrëveshjet politike dhe fetare që përçanin bashkatd- hetarët tanë”, ashtu edhe “me vlerat e çmuara kom- bëtare dhe kulturore që shqiptarët i ruanin me kre- nari”. Në gazetën “Dielli”, më 1958, ai shkruante: “Sundimi i gjatë i Turqisë në Shqipëri i kishte dobësuar tepër ndjenjat kombëtare midis shqiptarëve dhe në shumë persona i kishte zhdukur krejt. Shumë nga shqiptarët që erdhën në SHBA, as që pohonin se ishin shqiptarë, por thonin se ishin grekë ose turq. Dihet tashmë se sa e vështirë ishte për peshkop Fan Nolin dhe pionierët e tjerë të lëvizjes kombëtare n’Amerikë që të zgjonin ndjenjat kombëtare në zemrat e bashkatd- hetarëve të tyre. Ishin njerëz të thjeshtë, pa shkollë dhe pa mjeshtëri…”.
Përveç Nolit e Konicës, Prifti përmend edhe disa emra të tjerë që mbeten të shënuar në historinë e Diasporës shqiptare të Amerikës, siç janë Kostë Çekrezi, aktivist i zoti që i bëri shërbime me vlerë çështjes kombëtare.
Një emër tjetër i nderuar i Diasporës shqiptare në Amerikë, sipas Priftit është Kristo Dako, publicist dhe dashamirës i arsimit. Ai bashkëpunoi ngushtë me motrat Qiriazi që botonin revistën “Ylli i Mëngjesit”, aq e çmuar në mes shqiptarëve të Amerikës. Nga ata që janë gjallë, ai përmend Anthony Athanasin biznes- menin e suksesshëm, i cili ishte dhe bashkëpunëtori i tij i ngushtë kur qe redaktor e sekretar i “Vatra”-s.
Peter Prifti, 24 vjeç, vitin që u diplomua në “Penn State College” më 1949.
* * *
Tek flet për rolin e shqiptarëve të vjetër të Amerikës për Shqipërinë, Prifti shpeshherë pohon se ne duhet të mbajmë atë qëndrim që mbajtën ata për atdheun, të kemi atë dashuri e lidhje e të mos lejojmë plasaritje dhe përçarje fetare e krahinore. Për strumbullarin e bashkimit të Diasporës shqiptare, “Vatra”-n dhe organin e saj “Dielli”,-n ka shkruar disa herë. Ai është kundër atyre që thonë se “Vatra” e “Dielli” e mbaruan qëkur misionin e tyre e se tani po i ngrysin ditët e fun- dit. “Misteri” i jetëgjatësisë së “Vatra”-s për kaq vjet, lidhet me shërbimin madhështor që i bëri ajo atdheut gjatë 12 vjetëve (1912 – 1924). Me punën që bëri në atë periudhë, “Vatra” rrëmbeu zemrat dhe mendjet e shqiptarëve dhe u fut thellë në shpirtin e tyre, aq thellë, sa nuk mund ta harronin as brezi i emigrantëve të parë, që e krijoi atë shoqatë e as brezat që pasuan vite më vonë e deri më sot. Jeta e kësaj federate është paralele me jetën e Shqipërisë moderne. Të dyja kanë një moshë. Prandaj, kur kujton apo bisedon për të, shqip- tari, dashur ose pa dashur, e lidh emrin e saj me kom- bin shqiptar, me vendin e lindjes ose të origjinës së tij.
Kjo ndjenjë fisnike i ka nxitur shqiptarët ta mbajnë gjal- lë këtë federatë jetëgjatë për më se 90 vjet. Për gazetën “Dielli”, Prifti pohon se ajo përbën regjistrin më të vjetër të jetës kolektive të shqiptarëve të Amerikës. Në faqet e saj është shkruar gati gjithë historia e tyre, që kur shkeli këmba e emigrantit të parë, e deri te ata më të fundit. Vetë ky fakt i lidh shqiptarët me “Dielli”-n e “Vatra”-n në një mënyrë intime, të ngrohtë, pak a shumë ashtu siç lidhen njerëzit në familje, apo me shokë e miq të vjetër e të paharruar.
* * *
Shumica e shqiptarëve të Jugut që erdhën në SHBA kanë pasur një brengë të vjetër: disa bashkëkombas nuk u bënë me “Vatra”-n e me Nolin, por me grekët.
– Këta shqiptarë, të quajtur ndryshe, grekomanë, kanë qenë një pakicë, – thotë Prifti. – Pjesa kryesore dhe më e shëndoshë e shqiptarëve ka qenë në përkrahje të Shqipërisë, Federatës “Vatra” dhe Nolit. Ata kanë punuar me zemër për Kishën Ortodokse Autoqefale, e cila u themelua më shumë me motiv kombëtar, se sa fetar. Kisha Autoqefale Shqiptare, e themeluar më 1908 dhe Federata Pan – Shqiptare “Vatra”, e formuar katër vjet më vonë, janë dy shtyllat që i vunë bazat lëvizjes kombëtare shqiptare në Amerikë, – thotë ai. – Por ishin disa shqiptarë që përpiqeshin të hiqnin gurët nga kjo piramidë, e cila po ngritej në një terren të shëndoshë.
Grekomanët e shihnin më me simpati Kishën Ortodokse Greke, se atë Shqiptare. Këta njerëz kishin trashëguar idetë e mykura të disa shqiptarëve të kohës së Perandorisë Otomane, të cilët vuanin nga që ishin të krishterë dhe për këtë ata simpatizonin armikun e Turqisë, Greqinë. Një arsye tjetër është se mësuesit e klerikët grekë ishin shumë të pranishëm në Shqipërinë e Jugut në fillimet e këtij shekulli. Ata përhapnin mes shqiptarëve idetë greke dhe mohimin e qenies sonë. Kështu pra, ka ndodhur që edhe sot disa shqiptarë të kenë lidhje emocionale e shpirtërore me grekët dhe u duket se ata që nuk janë të lidhur me Patrikanën e Stambollit, nuk janë ortodoksë të vërtetë.
– Ç’mendim keni ju për peshkopin Janullatos që drejton sot Kishën Ortodokse në Shqipëri? – e pyes unë.
– E kundërshtova, sapo mora vesh se ai do të jetë në krye të Kishës sonë. Nuk është as në interesin e Kishës, as në interesin e kombit tonë që një i huaj të udhëheqë Kishën Shqiptare Ortodokse, – thotë Prifti duke sjellë shembuj të shumtë nga e kaluara jonë e hidhur his- torike me Patrikanën e Stambollit.
– Ne e dimë, – shton ai – se Kisha jonë u shkatërrua gjatë diktaturës komuniste në Shqipëri. Duhej pritur edhe ca kohë, deri sa të gjendej një peshkop shqiptar. Unë nuk pajtohem me mendimin që Kishën tonë ta drejtojnë të huajt.
* * *
Frymën e shqiptarizmës në Diaporën shqiptare të Amerikës është përpjekur ta mbajë gjallë sidomos shtypi. Që nga viti 1906, kur doli e para gazetë shqipe në Amerikë, e deri në fund të Luftës së Dytë, në SHBA u botuan 52 gazeta e revista shqiptare. Pas Luftës së Dytë, numri i botimeve ishte më i vogël. U botuan (deri më sot) 33 gazeta e revista. Sikurse është rasti tani, edhe në të kaluarën, shtypi shqiptar ka folur më shumë se në një gjuhë. Mbi 30 botime kanë qenë shtypur në shqip dhe në anglisht dhe të paktën katër prej tyre kanë botuar edhe materiale në frëngjisht e italisht.
– Sikundër shtypi i grupeve të tjera etnike në Amerikë, edhe shtypi shqiptar, në përgjithësi aspironte të përmirësonte kushtet sociale, ekonomike, edukative dhe politike të shqiptarëve, – thotë Peter Prifti. Mirëpo, ndryshe nga një pjesë e madhe e shtypit të emigrantëve të tjerë, ai i rezistoi asimilimit nga shoqëria amerikane dhe, në anën tjetër, u tregua i përmbajtur ndaj rrymave radikale dhe revolucionare të kohës. Shkurt, ai i mën- janoi të dy ekstremet. Nëse duhet përdorur një fjalë për të karakterizuar apo përkufizuar shtypin shqiptar në Amerikë, pohon P. Prifti, është fjala nacionalizëm, që nënkupton formimin dhe ruajtjen e kombit shqiptar.
Me prof. Gjon Sinishtën në San Francisco, California më 1986.
* * *
Nga biografia e pasur e protagonistit të këtij shkrimi shënojmë edhe kohën kur punoi 15 vjet në MIT (Massachusetts Institute of Technology, sektori për studime ndërkombëtare) në Cambridge, institut shumë i njohur në botë. Më të shumtën e kohës ai u muar aty me çështjen shqiptare. Këtu, në një mjedis intelektual të ngritur, ai filloi edhe veprimtarinë e vet të mirëfilltë akademike. Gjatë kësaj kohe ai shkruajti e botoi studime mbi vendlindjen e mbi ngjarjet në Kosovë. Studimet për problemet shqiptare ai i vazhdoi në San Diego të California-s, ku u shpërngul më 1976. Kjo lëvizje e tij lidhej me një projekt të Fakultetit të Gjuhës të Universitetit të California-s në këtë qytet për studimin e gjuhës shqipe. Priftin e ftuan që të punonte aty si specialist i shqipes. Puna që ai bëri bashkë me kolegët amerikanë u kurorëzua me botimin e dy librave “Spoken Albanian” (Shqipja e folur) më 1980 dhe “Standard Albanian” (Shqipja standarde), botuar dy vjet më vonë, që trajton probleme të gramatikës së gjuhës shqipe, sipas parimeve të gjuhës së njësuar.
Të dy librat u pritën shumë mirë nga kritika dhe lexuesi. Peter R. Prifti qysh nga dita kur erdhi në Amerikë, në një mënyrë ose tjetër, pa ndërprerje, mbajti marrëd- hënie të ngushta me botën shqiptare. Kur ishte në Philadelphia, ai drejtoi një radioprogram të përjavshëm në gjuhën shqipe (1949 – 55). Gjatë tërë kësaj kohe ai u muar vazhdimisht me kërkime dhe botime në fushën e studimeve shqiptare. Në listën e botimeve, vendin e parë e zë libri “Socialist Albania Since 1944” (Shqipëria socialiste që nga viti 1944) që u botua më 1978. Duke e parë Shqipërinë në kontekst të zhvillimeve politiko – ekonomike në raport me të kaluarën, ai në atë kohë konstatonte në librin e vet se Shqipëria një ditë do të shkëputet nga bota komuniste, për shkak se ajo his- torikisht ishte e lidhur me Perëndimin. Një kapitull në këtë libër, studiuesi ynë ia kushtoi Kosovës, për t’i treguar botës anglishtfolëse se “ka Shqipëri, por ka edhe Kosovë” dhe se “Shqipëria e Kosova janë një”.
Mjaft libra që janë botuar për Shqipërinë, Kosovën dhe Evropën Lindore në tri dekadat e fundit në Amerikë, përfshijnë edhe kapituj të shkruar nga P. Prifti, për çështje të ndryshme, si: marrëdhëniet ndërkombëtare, konfliktet etnike, ekonomi, ushtri, fe, letërsi e kujtime.
– Unë kam shkruar për Kosovën më shumë se për çdo gjë tjetër. Kam një dosje të ngjeshur, – thotë Prifti dhe shton: – Pavarësisht se cili është opinioni i botës për Kosovën, rruga më e mirë është që ajo të deklaro- het haptas për t’u bashkuar me Shqipërinë, sepse është pjesë e saj, është gjysma e tokës shqiptare që padrejtë- sisht u shkëput nga Fuqitë e Mëdha.
– Ky gabim tragjik duhet të korrigjohet, – konkludon ai. – Shqiptarët duhet të banojnë në një komb të bashkuar. Në këtë kënd duhet ta shohin ata ardhmërinë dhe të punojnë deri në arritjen e qëllimit. Shqipëria, për sa kohë që do të jetë e ndarë me Kosovën, e ka vështirë të ekzistojë. Këtë e tha edhe Ismail Qemali në kohën e vet. Këtë e kanë pohuar edhe shumë të tjerë, – thotë ai.
* * *
Disa nga punimet e Peter Priftit gjenden në enciklo- pedi të ndryshme të botuara në Amerikë dhe në Evropë. Një nga këto është edhe enciklopedia e famshme “Britannica”, për të cilën ai përgatiti një artikull mbi historinë e Shqipërisë. Ai ka botuar gjithashtu edhe studime, recensione të librave, repor- tazhe, intervista etj., nëpër revista akademike dhe në shtypin shqiptar dhe sidomos në gazetat “Dielli”, “Liria” në Boston dhe më vonë në “Illyria” në New York. Një pjesë e mirë e veprimtarisë së tij lidhet me përkthimet që ka bërë nga gjuha shqipe në anglisht, me qëllim që letërsia e vendlindjes të bëhet sa më e njohur në botën anglishtfolëse. Ndër përkthimet më serioze ai përmend veprat e të vëllait, shkrimtarit, Naum Prifti dhe një libër të Stavre Frashërit “Përmes Mirditës në dimër”.
Përveç përkthimeve dhe studimeve, P. Prifti ka qenë mjaft aktiv në veprimtaritë e kolonisë shqiptare në Amerikë, si në organizimin e festave kombëtare, në shfaqjen e dramave dhe filmave, në lëvrimin dhe përhapjen e folklorit e kulturës së popullit shqiptar. Ai ka marrë pjesë e ka folur në mjaft konferenca akademike si në simpoziumin për Nolin në “Harvard University” më 1982, në Konferencën për Kosovën në New York, po atë vit, etj.
Verë, 1995
Peter Prifti në banesën e tij në San Diego duke iu përgjigjur pyetjeve të autorit të shkrimit, Vehbi Bajrami.
Bashkia Vlorës ka nderuar dje me titullin “Qytetar Nderi” Mira Muratin, biznesmenen, drejtuesen dhe pioneren inovatore të teknologjisë dhe inteligjencës artificiale OpenAI, dhe aktualisht lancuese e start-up-it të njohur “Tninking Machines Lab”.
Bashkë me të, me të njëjtin titull, u nderua edhe tenori Josif Gjepali. Ceremonia u zhvillua në Teatrin “Petro Marko” të qytetit, ku merrnin pjesë drejtues vendorë dhe qytetarë.
Mira Murati nuk ishte vetë prezentë, por titullin në emër të saj e tërhoqi nëna, që shprehu mirënjohjen.
Në fjalën e saj, mes të tjerash ajo tha:
“Faleminderit Vlorës, qytetin ku Mira lindi dhe u rrit. Ju falenderojmë edhe si familje. Pavarësisht se Mira tani jeton dhe punon jashtë, ajo ndjek me shumë vëmendje dhe interes zhvillimet dhe rrugën e Shqipërisë dhe të qytetit të saj, Vlorës. Shpreh në emër të Mirës dhe familjes tonë mirënjohjen më të thellë për Shqipërinë dhe Vlorën për këtë vlerësim dhe ju uroj suksese të gjithëve në punën dhe kontributin tuaj për qytetin”.
Mira Murati është një drejtuese biznesi shqiptaro-amerikane, e lindur dhe rritur në Vlorë, më 16 dhjetor 1988. gsh
Samantha Shkreli Sarelli, e cila u kurorëzua me titullin prestigjoz “The Miss Globe USA 2025” në Amerikë, ka mahnitur publikun me performancën shqip në skenën e madhe.
Shqiptarja nga Kosova interpretoi “Trim mbi trima Gjergj Kastrioti” në skenën e Miss Globe USA.
Ajo u shpreh para performancës se këngën do e interpretonte në nder të prindërve të saj shqiptarë.
“Dua të këndoj një këngë në nder të prindërve të mi që janë shqiptar dhe në nder të diasporës shqiptare të cilët kanë ruajtur traditën përmes kulturës tonë, përmes muzikës tonë dhe nuk e kemi harruar prej nga kemi ardhur”, u shpreh Samantha Shkreli. gsh
Komentet