Tre ditë pas trazirave të reja politike që goditën Vernier të dielën—të cilat çuan në pezullimin e mëtejshëm të rezultateve të zgjedhjeve, të anuluara tashmë qershorin e kaluar për shkak të dyshimeve për mashtrim—

VOAL- Partia Popullore e Gjenevës (SVP) njoftoi qëllimin e saj për të nisur një iniciativë për të shfuqizuar të drejtën e votës së të huajve në nivel komunal. Aktualisht, ata që nuk kanë shtetësi zvicerane, por kanë banuar në komunë për të paktën tetë vjet, mund të hedhin votën e tyre në qendrat e votimit. 03:48

Mashtrim zgjedhor në Vernier

Deri tani, nuk ka prova për një lidhje midis banorëve të huaj dhe mashtrimit—dyshohet se “mbi 200 fletë votimi” nga votimi i së dielës mund të jenë plotësuar nga të njëjtat duar; Për zgjedhjet e pranverës, një ekspert kishte përcaktuar se 278 fletëvotime ishin plotësuar nga vetëm 9 persona – por Partia Popullore Zvicerane (SVP) nuk ka dyshime. “Është e qartë se parregullsitë e zbuluara në Vernier nxjerrin në pah një paragjykim të fortë pro-komunitar, duke pasur parasysh se shumë fletëvotime të falsifikuara u mblodhën brenda komuniteteve të huaja”, deklaroi partia e Gjenevës në një deklaratë të mërkurën. “Vernier është një qytet me një përqindje veçanërisht të lartë të banorëve të huaj afatgjatë”, shtoi Yves Nidegger, anëtar i komitetit drejtues të Gjenevës të Partisë Popullore Zvicerane. Reagimi i Qendrës nuk mungoi: “Është një veprim klasik i UDC-së. Duket pak si një veprim politik. Do të shohim se çfarë thotë sistemi i drejtësisë. Por unë besoj se sot, mbi të gjitha, është e nevojshme të luftohen fajtorët pa stigmatizuar individët”, tha presidenti i partisë Philippe Rochetin.

Socialistja Xhevrie Osmani beson se e drejta e votës e dhënë deri më tani “forcon demokracinë, ndjenjën e përkatësisë dhe, mbi të gjitha, forcon përfshirjen dhe integrimin e popullsisë së huaj”. Programi i lajmeve i RSI mblodhi gjithashtu mendimin e sociologut Sandro Cattacin, një profesor në Gjenevë. “Sistemi demokratik është shumë i brishtë, sulmohet lehtë. Por jo nga disa të huaj që mund të votojnë në Vernier: nga ndërhyrjet nga shtete të tjera. Rusia, siç e dimë, ndërhyn në fshatrat tona.” Cattacin theksoi më pas se si “gjesti i dhënies së të drejtës së votës për të huajt është themeli i një ‘fryme qytetare që kthehet’. Njerëzit janë të lumtur dhe pastaj ata gjithashtu angazhohen në një mënyrë tjetër ndaj shoqërisë. Simbolikisht, është jashtëzakonisht e rëndësishme.” Ndërkohë, Kancelaria së shpejti do të duhet të sqarojë arsyet e pezullimit të së dielës, ndërsa rezultatet e hetimit të Prokurorit Publik për zgjedhjet e 23 marsit, të cilat u anuluan në qershor, ende priten.RSI

Një video zbulon uniformën e re… të frymëzuar nga pasaporta zvicerane

Një uniformë që kombinon traditën dhe modernitetin

VOAL- Përmes një videoje të ndarë në kanalet e tyre të mediave sociale, ekipi kombëtar zviceran i futbollit zbuloi fanellën e projektuar për Kupën e Botës verën e ardhshme në Amerikë. I frymëzuar nga dizajni i pasaportës zvicerane, uniforma u prezantua me moton “E kuqja jonë, krenaria jonë”. “Detajet e fanellës më kujtojnë nga vijmë dhe çfarë përfaqësojmë: një Zvicër që mund të arrijë gjëra të mëdha përmes unitetit dhe vendosmërisë”, tha kapiteni Xhaka, një nga fytyrat e zgjedhura për lançimin e uniformës së bashku me Elvedi dhe Ndoye. Shpresa është që uniforma e re do t’u sjellë fat të mirë djemve të Yakin ndërsa presin shortin e së premtes për të përcaktuar kundërshtarët e tyre në grup. RSI

VOAL- Politikani i Graubündenit, Stefan Engler (Qendër), është Presidenti i ri i Këshillit të Shteteve. Zgjedhja e tij u zhvillua vonë këtë pasdite, të hënën, përpara se Dhoma e Kantoneve të hynte në zemër të debateve të sesionit të dimrit. Vota për Engler, i cili pason Andrea Caroni (FDP), ishte unanime.

Engler, i cili ka shërbyer në Këshillin e Shteteve për katërmbëdhjetë vjet, ka ndjekur atë që deri pak vite më parë ishte rruga klasike për pothuajse të gjithë politikanët zviceranë: nga shkalla më e ulët e shkallës komunale deri te elita kombëtare, përmes zyrave kantonale, pa harruar partinë e tij.

Portret

I lindur në vitin 1960, kapiten ushtrie dhe avokat me profesion, ai shërbeu gjithashtu si president i një gjykate rrethi. Në një moshë shumë të re, ai u bë kryetar i bashkisë së Suravës, tani një fshat i vogël i Albulas, dhe njëkohësisht shërbeu si Këshilltar i Madh në Chur për dymbëdhjetë vjet. Në vitin 1998, ai u zgjodh në Qeverinë Retiane, ku drejtoi Departamentin e Ndërtimit, Transportit dhe Pylltarisë për tre mandate deri në vitin 2010.

Vitin pasardhës, ai u bë anëtar i Këshillit të Shteteve dhe president i Hekurudhës Retiane. Nga viti 2012, ai kryesoi me sukses Partinë Demokratike Kristiane Retiane (CVP) për tetë vjet, duke arritur të rifitojë vendin e saj të dytë në qeveri. Aktualisht ai kryeson Caritas Graubünden dhe Kompaninë e Energjisë Elektrike Davos.

“Një personalitet i shkëlqyer dhe një punëtor i palodhur”

Stefan Engler përshkruhet si i përkushtuar, i zellshëm dhe i ditur për dosjet e tij, aq sa është përmendur disa herë si kandidat për një vend në Këshillin Federal.

“Ai është një personalitet i këndshëm, një punëtor i palodhur që gjithmonë kërkon të gjejë zgjidhje që kënaqin të gjitha palët e përfshira, duke arritur të krijojë dhe sigurojë kompromise”, thotë Këshilltari i Madh Kevin Brunold, president aktual i Qendrës Grraubynden. “Ai është një njeri që nuk dëshiron të mburrej me çdo kusht dhe nuk bën shfaqje. Ai është praktik, i thjeshtë dhe gjithmonë i ka mbetur besnik vetes, si Këshilltar Shtetëror dhe si Këshilltar i Shteteve.”

Një Zgjedhje Pa Festime

Për zgjedhjen e sotme të Stefan Engler, një vendas i Grisons, si President i Këshillit të Shteteve, ka të ngjarë të mos ketë festime në Grisons. Siç e shpjegoi ai në një intervistë javën e kaluar, politikani beson se në mes të sesionit dimëror, shumë të ftuar do ta shihnin një ngjarje të tillë si një detyrim dhe jo si një kënaqësi.

Megjithatë, Engler synon të takohet me popullsinë retiane në ngjarje të ndryshme gjatë vitit të tij si president, duke i kursyer kështu kantonit afërsisht 200,000 franga. RSI

Politikani 65-vjeçar i Partisë Popullore Zvicerane nga Fribourg, një fermer, kurorëzon karrierën e tij politike me postin më të lartë parlamentar.

I zgjedhur në Këshillin Kombëtar në vitin 2015, ai u rizgjodh me sukses të shkëlqyer në vitet 2019 dhe 2023.

VOAL- Politikani i Partisë Popullore Zvicerane, Pierre-André Page, u zgjodh sot (e hënë) President i Këshillit Kombëtar (Dhomës së Deputetëve), duke kurorëzuar kështu karrierën e tij politike. Page mori 173 vota nga 180 fletëvotime të vlefshme të hedhura dhe do të pasojë Maja Riniker, një Liberale Radikale nga Aargau. Fermeri 65-vjeçar nga Châtonnaye është anëtar i Bernës që nga viti 2015.

Page, i martuar dhe baba i tre fëmijëve, do të festohet në kantonin e tij më 3 dhjetor. Një tren special do ta çojë atë nga Berna në Flamatt, pastaj në Bulle dhe së fundmi në Romont, kryeqytetin e rrethit Glâne.

I rrënjosur në rajonin e tij, Page hyri në politikë gati 30 vjet më parë si këshilltar bashkiak në Châtonnaye, duke shërbyer si kryetar bashkie nga viti 2002 deri në vitin 2006. Nga viti 1996 deri në vitin 2015, ai shërbeu si anëtar i Këshillit të Madh të Fribourg-ut, duke shërbyer si president i tij në vitin 2009.

I zgjedhur në Këshillin Kombëtar në vitin 2015, ai u rizgjodh me sukses në vitet 2019 dhe 2023. Më parë ai kishte tentuar pa sukses të rizgjidhej katër herë.

Një fermer me profesion, Page ka mbrojtur gjithmonë interesat e sektorit bujqësor, duke mbajtur pozicione të ndryshme në organizatat tregtare. Që nga mesi i viteve 1980, Page ka menaxhuar gjithashtu fermën e tij prej 62 hektarësh, një zonë e përdorur si për të korra në shkallë të gjerë ashtu edhe për prodhimin e qumështit.

Zgjedhja e tij në presidencën e Këshillit Kombëtar është e para për një banor të Fribourg-ut që nga viti 2018, kur posti mbahej nga deputeti i Qendrës Dominique de Buman. ATS/RSI

VOAL- Çdo vit, revista e biznesit “Bilanz” publikon një listë me 300 njerëzit më të pasur në Zvicër. Edicioni i vitit 2025 përfshin rreth një duzinë të sapoardhurish. Pesë prej tyre janë tashmë miliarderë:

Andrea Pignataro: 27-28 miliardë franga

Me një pasuri neto prej 27-28 miliardë frangash, italiani kryeson listën e të sapoardhurve. Në listën e përgjithshme zvicerane, ai renditet i treti. Ai filloi si tregtar në bankën e investimeve Salomon Brothers dhe themeloi Grupin ION në Britaninë e Madhe në vitin 1998. Ky grup specializohet në të dhëna financiare dhe softuerë tregtimi. Pignataro zotëron gjithashtu disa prona – duke përfshirë vila dhe hotele luksoze – dhe jeton në St. Moritz.

Torstein Hagen: 11-12 miliardë franga

Norvegjezi ka jetuar në Zvicër që nga viti 1985. Pasuria e tij neto vlerësohet midis 11 dhe 12 miliardë franga. Në vitin 1997, ai themeloi Viking Cruises, e cila filloi me katër anije dhe tani krenohet me më shumë se 90. Listimi i kompanisë në bursë vitin e kaluar i solli Hagen një vlerë neto prej 450 milionë frangash. Kjo e bën 82-vjeçarin një nga sipërmarrësit më të suksesshëm të kroçerave në botë.

Arne Alexander dhe Bent Christian Wilhelmsen: 3.5-4 miliardë franga

Vëllezërit Arne Alexander dhe Bent Christian Wilhelmsen janë gjithashtu pronarë anijesh norvegjezë. Për shkak të një ligji të ri tatimor norvegjez, ata u zhvendosën në Zvicër vitet e fundit. Me një vlerë neto prej 3.5-4 miliardë frangash, ata renditen të tretët midis të sapoardhurve në listë. Ata zotërojnë aksione në Royal Caribbean Cruise Line, të bashkëthemeluar nga babai i tyre. Pak para vdekjes së tij në vitin 2020, ai transferoi kontrollin e pasurisë familjare, përfshirë aksionet e tij në kompani, te vëllezërit e tij.

Pietro Gussalli Beretta: 2.5-3 miliardë franga

Pietro Gussalli Beretta ia detyron pasurinë e tij armëve dhe verës. Ai është president dhe drejtor ekzekutiv i Beretta Holding, kompania mëmë e njërit prej prodhuesve më të vjetër të armëve në botë. Kompania 500-vjeçare prodhon armë zjarri për përdorim privat, policor dhe ushtarak. Gussalli Beretta themeloi vreshtarinë Ticino Tivinum në vitin 1974. Përveç Tivinum, familja Beretta menaxhon edhe disa prona vere jashtë vendit.

Familja Korányi-Arduini: 1.5-2 miliardë franga

Familja industrialiste zvicerano-braziliane e bëri pasurinë e saj përmes investimeve në sektorët hekurudhorë dhe automobilistikë. Asetet e tyre vlerësohen në midis 1.5 dhe 2 miliardë franga. Familja është gjithashtu pjesë e një grupi investitorësh të cilët, pasi humbën investimet e tyre në Signa Holding, tani po ndërmarrin veprime kundër René Benko për të rikuperuar paratë e tyre.

VOAL- Në Zvicër, italishtja flitet nga afërsisht 8% e popullsisë: një përqindje e qëndrueshme, por “jo e dhënë”, vërejti Këshilltari Federal Ignazio Cassis, i ftuar në Il Faro del Telegiornale. “Nuk është e dhënë, sepse është e vogël, veçanërisht ndryshe nga gjuhët frënge dhe gjermane që dominojnë skenën kombëtare. Dhe pikërisht sepse është e vogël, është e çmuar […] pa italishten, nuk do të kishte Zvicër”, deklaroi kreu i Departamentit Federal të Punëve të Jashtme.

Presioni i anglishtes në shkolla, e cila është bërë gjuha e parë e huaj në disa kantone, po ndikon në zgjedhjet gjuhësore të brezave të rinj. “Prindërit mund ta kuptojnë; ata kanë nevojë që fëmijët e tyre të jenë në gjendje të gjejnë forcën e tyre në tregun e punës”, shpjegoi Cassis, ndërsa vuri në dukje gjithashtu një interes të ripërtërirë për italishten më vonë në jetë, të lidhur me kulturën dhe kreativitetin.

Pavarësisht sfidave, prania e italishtes në Zvicër mbetet e qëndrueshme dhe e mbështetur nga iniciativa të përbashkëta nga kantonet dhe Konfederata. Cassis theksoi gjithashtu rëndësinë e politikave federale gjuhësore, përfshirë edhe për romanshin, të cilit ai i ka kushtuar vëmendje të veçantë vitet e fundit.

Debati mbi statusin e italishtes sot po zhvillohet brenda një konteksti më të gjerë ndërkombëtar. Në Romë, 19 vende kanë krijuar komunitetin e parë italishtfolës, të konceptuar si një hapësirë ​​për bashkëpunim kulturor dhe politik. Platforma e re, shpjegoi Cassis, është “një mjet i fuqisë së butë […] për të mundësuar dialogun dhe unitetin”, i modeluar sipas Frankofonisë dhe takimeve midis vendeve gjermanishtfolëse.

Në nivel të brendshëm, Këshilltari Federal mbështet një prani në rritje të italishtes në punën e përditshme të administratës. “Unë shkruaj shumë më tepër email-e kolegëve me udhëzime, etj., në italisht […] Unë gjithashtu kam vetëdije dhe besim më të madh në përdorimin e kësaj gjuhe.” Kjo praktikë, falë mjeteve të përkthimit që janë në dispozicion sot, lehtëson të kuptuarit dhe kontribuon simbolikisht në njohjen e italishtes si një gjuhë federale e plotë.RSI

Festa e 28 Nëntorit, e organizuar para pak ditësh në Gjenevë, ishte një mbrëmje plot dritë, emocion dhe gjallëri, ku komuniteti shqiptar u mblodh për të nderuar një nga datat më të rëndësishme të historisë sonë kombëtare. Atmosfera festive u gjallërua nga veprimtari të shumta kulturore e artistike, ku muzika, vallet dhe energjia e pjesëmarrësve bashkuan breza të tërë rreth një trashëgimie të përbashkët shpirtërore. Muzika që kumbonte në sallë, valltarët që ndiqnin ritmin e këngëve dhe mënyra se si gëzimi i tyre i lidhte njerëzit mes vete, do të mbeten përherë pjesë e identitetit tonë kulturor.

Në këtë mbrëmje të pasur artistike, një ndër zërat që dha një kontribut të veçantë ishte këngëtarja e re dhe e talentuar, Ejona Bytyqi. Ajo solli në skenë freski, spontanitet dhe emocion, duke e bërë publikun të përjetojë momente të bukura e të paharrueshme. Gjatë një prej pushimeve mes këngëve, patëm rastin të bisedonim shkurt me atë, një artiste e re me origjinë nga Deçani i Kosovës, por e lindur dhe rritur në Gjenevë të Zvicrës. Në këtë aktivitet ajo ishte e shoqëruar nga prindërit e saj, të cilët e përkrahin në çdo hap të rrugës së saj artistike.

– Mund të prezantohesh për komunitetin e shqiptarëve në Zvicër?
“Jam 13 vjeçe dhe kam lindur në Gjenevë, Zvicër. Jeta këtu është shumë e qetë dhe e bukur. Ka shumë kultura të ndryshme dhe ndihem me fat që jam rritur në një qytet kaq të hapur.
Unë jam rritur mes dy gjuhëve – shqipes dhe frëngjishtes. Është shumë e bukur të jetosh me dy gjuhë: shqip flasim në familje, ndërsa frëngjisht me shokët dhe shoqet në shkollë.
Kur flas shqip, ndjehem më afër familjes dhe prejardhjes time. Është një ndjenjë e ngrohtë që më kujton rrënjët e mia. Shqipen e kam mësuar nga prindërit dhe gjyshërit, të cilët gjithmonë kanë dashur që unë të mos e humbas gjuhën e tyre.”

Ejona me shumë emocion tregon për përjetimin e saj kur doli kënga e re:
“Kur doli kënga ‘Tregimet e gjyshit’, u ndjeva shumë e lumtur dhe pak e emocionuar. Ishte një moment i veçantë për mua, sepse ishte kënga ime e parë që e ndava me publikun. Kjo këngë më kujton tregimet që më kanë thënë gjyshi dhe gjyshja, sidomos për fëmijërinë e tyre dhe se si ka qenë jeta dikur në vendin tonë.”

Ajo shton më tej:
“Vendosa të këndoj shqip sepse dua ta ruaj gjuhën dhe kulturën tonë, edhe pse jam larg atdheut. Muzika është mënyra më e bukur për të treguar se kush jam. Ajo që më pëlqen më shumë nga gjyshërit e mi është dashuria, kujdesi dhe mënyra e veçantë se si më tregojnë histori që nuk i gjej askund tjetër. Unë dua të vazhdoj me muzikën edhe kur të rritem. Ajo më bën të lumtur dhe shpresoj që një ditë të bëhem edhe më e suksesshme.”

– Cilat këngë keni kënduar deri tani?
Deri tani, Ejona ka interpretuar disa këngë solo dhe në duet, të cilat tashmë janë pritur mjaft mirë nga publiku:

• “Prindërit e mi”
• “Shqipëri, sa shumë të dua”
• “Në Kosovë më gëzohet zemra”
• “Lulja e Dukagjinit”
• “Dardania ime”
• dhe së fundi, kënga që po pëlqehet mjaft nga publiku, “Tregimet e gjyshit”.

Të gjitha këngët janë krijuar nga producenti LMN, i cili po i jep mbështetje profesionale këtij talenti të ri që po rritet përkrah komunitetit shqiptar në diasporë.

Babai i saj, Përparim Bytyqi: “Çdo sukses i saj është krenaria jonë”

Shkëpusim edhe disa fjalë nga biseda me babain e saj, Përparim Bytyqi, i cili nuk e fsheh emocionin teksa flet për rrugëtimin artistik të vajzës.

“Unë në Zvicër kam ardhur nga Deçani i Kosovës në vitin 1998. Ejona që në fëmijëri ka treguar prirje të jashtëzakonshme për muzikë. Ajo këndonte me shpirt dhe pasion, si të ishte e lindur për skenën. Edhe dashurinë për vallëzimin e ka trashëguar prej meje, sepse edhe unë kam qenë pjesë e grupit të vallëzimit ‘Rinia Contact’ këtu në Gjenevë. Ndërsa Ejona, prej disa vitesh, është anëtare e ‘Ansamblit Gëzuar’, ku po e rrit talentin e saj me përkushtim.”

Me një buzëqeshje plot krenari, ai shton:
“Çdo sukses i saj është krenaria jonë më e madhe. Çdo dalje e saj në skenë për ne është një lumturi e madhe, sepse shohim që Ejona po i realizon ëndrrat e saj, me hapa të vegjël por të sigurt.”

Sa i përket së ardhmes, për prindërit mbështetja është e palëkundur:
“Dëshira jonë është që Ejona të ketë suksese në shkollë dhe, njëkohësisht, të vazhdojë të ndjekë ëndrrën e saj për muzikën shqipe, kulturën dhe identitetin tonë kombëtar. Ajo është e re, por ka shumë vullnet.”

Në fund, Përparimi jep një mesazh për të gjithë të rinjtë shqiptarë në diasporë:
“Mos hezitoni të ndiqni talentin dhe ëndrrat tuaja. Me besim në vetvete, punë të palodhshme dhe pasion, asgjë nuk është e pamundur. Dhe mbi të gjitha, mbani gjithmonë gjallë krenarinë për origjinën dhe rrënjët tuaja shqiptare.”

Një talent që premton shumë

Ejona Bytyqi është shembulli i bukur i një gjenerate të re shqiptare në diasporë, që rritet mes dy kulturave, por nuk e harron gjuhën, traditën dhe identitetin. Ajo ecën përpara me zërin e saj të pastër, me ëndrra të mëdha dhe me një mbështetje të fuqishme familjare.

Në mbrëmjen e 28 Nëntorit në Gjenevë, ndriçoi si një yll i vogël – dhe padyshim, është vetëm fillimi i rrugës së saj artistike

Gjenevë, 27.11.2025                                   Nexhmije Mehmetaj

“Gjurmëve të rrënjëve tona”, një organizim i nivelit të lartë, për identitet e kujtesë nga pasuria kombëtare e trashëguar, po bëhet traditë trevjeçare, në Lucern, duke sjellë tema dhe figura për debat historik dhe njohuri të reja. Aktivitet kulturore, humanitare që përbashkon mërgatën janë duke zhvilluar në vazhdimësi nga Shoqata Humanitare “Nënë Tereza” në Zvicër, shpesh në bashkëpunime edhe me Misionin Katolik Shqiptarë dhe subjekte tjera.

Duke qenë në jubileun e 400 vjetorit të lindjes, kësaj radhe u përzgjodh një akademi, kushtuar Imzot Pjetër Bogdanit.

Në historinë e pasur kulturore dhe shpirtërore shqiptare pak figura janë aq dimensionale sa Imzot Pjetër Bogdani (1630–1689). Ai është konsideruar si preludi i Rilindjes Kombëtare, një dijetar, teolog, filozof dhe humanist i rrallë, i cili ngriti kulturën dhe gjuhën shqipe në një nivel të lartë shpirtëror dhe intelektual.

Manifestimi u çel me fjalën përshëndetëse të Kryetarit të Shoqatës “Nëna Tereza”, z. Nue Zalli, i cili theksoi rëndësinë e kujtesës historike dhe nderimit të figurave madhore të kombit tonë.

Mikpritja dhe mirëseardhja janë qasja e tij për të gjithë të pranishmit, e cila buronte nga zemra, duke krijuar një frymë uniteti e respekti për të gjithë pjesëmarrësit.

Prezantimi i programit nga moderatorja Besiana Qani Mehmeti, me një elegancë dhe fisnikëri ashtu siç dinë vetëm vajzat shqiptare të rritura dhe të ushqyera me vlera kombëtare, e vuri të gjithë mbrëmjen në një kornizë profesionale dhe kulturore. Nderimi i figurave të tilla si Pjetër Bogdani, janë burim frymëzimi, krenarie dhe patriotizmi, vlera të pashoqe të historisë, kulturës, besimit dhe atdhedashurisë sonë.

Mbrëmja u shoqërua me mjeshtëri nga këngëtari i vlerave shqiptare, z. Shkodran Tolaj, dhe u përshkua nga finesa e pianistes znj. Ermira Lefort, e cila me talentin dhe interpretimin e saj i dha ngjyrë artistike, butësi dhe madhështi këtij programi festiv.

Kumtesa akademike nga prof. dr. Elena Kocaqi – 400 vjetori i lindjes së imzot Pjetër Bogdanit

Pjetër Bogdani – Historian, Gjuhëtar, Letrar, Filozof, Teolog e Patriot.

Kumtesa akademike kushtuar 400-vjetorit të lindjes së eruditit imzot Pjetër Bogdanit mbajtur nga studiuesja dhe historiania e njohur në mbarë trevat shqiptare dhe më gjerë për forcën e mendimit analitik profesional, për fakte në trashëgiminë historike Prof. Dr. Elena Kocaqi.

Në qendër të mbrëmjes qëndroi përkujtimi i 400 -vjetorit të lindjes së At Pjetër Bogdanit, njërës prej figurave shumëdimensionale të kulturës shqiptare:

Nga kumtesa e historianes u theksua për Bogdanin si: Historian që dokumentoi realitetin e kohës së tij, elitë filozofike dhe shpirtërore me mendime që paraprinë Rilindjen Kombëtare.

Gjuhëtar që ngriti shqipen në piedestalin e kulturës evropiane.

“Gjuha është dritë e shpirtit të një kombi; humbja e saj është shuarje e vetvetes.” – Pjetër Bogdani.

Patriot i fjalës dhe i pushkës, gjithnjë në mbrojtje të besimit dhe vlerave kombëtare të popullit të tij. Ajo e portretizoi si figurë qendrore të identitetit shqiptar, një mendimtar që zgjoi vetëdijen kombëtare. Çeta e profetëve është cilësuar si vepra e parë në prozë me vlera të mëdha në letërsinë e shkruar.

At Ndue Kajtazi, vështrim mbi “Çeta e Profetëve” – Trashëgimi historike dhe shpirtërore.

Patër Ndue Kajtazi në kumtesë analizoi veprën monumentale “Çeta e Profetëve”, duke e vënë në kontekst biblik dhe historik. Bogdani i konsideronte tri shtyllat kryesore të jetës shqiptare: gjuhën, si lidhje e shenjtë kombëtare; besimin dhe kombin, si amanet shekullor. Në këtë kuptim, ai i parapriu Rilindjen Kombëtare, duke dhënë shembullin e besimit, dijes, kulturës dhe patriotizmit.

Vepra është një manifest i besimit të krishterë dhe një udhërrëfyes për brezat e ardhshëm.

Vallet dhe Fryma e Traditës

Momente të gjalla i solli Ansambli “Shqiponjat”, me vallet e tyre të frymëzuara nga tabani kulturor shqiptar, i dhuruan mbrëmjes ngjyrime, dinamizëm dhe një larmi që e bëri atmosferën edhe më festive dhe të paharrueshme.

Kremtimi i Ditës së Alfabetit dhe Ditës së Flamurit

Me këtë rast u shënua edhe Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, monumenti themelor i identitetit tonë kombëtar. U rikujtua me nderim Kongresi i Manastirit, si akti që vulosi unitetin e alfabetit gjuhësor të shqiptarëve. Sot, duke shënuar përvjetorin e alfabetit, ne nderojmë vizionin e tyre dhe përmbushim thirrjen e Bogdanit:

“Gjuha asht arma e parë e lirisë.” – P. Bogdani

Nderimi për këtë ditë është nderim për familjet që ruajtën gjuhën, për të moshuarit që përcollën traditat, për rilindësit që mbajtën gjallë dritën në epoka të errëta dhe për ata burra e gra që sakrifikuan për të ardhmen.

Artistët e këngës shqipe, Mezosoprano Besiana Mehmeti dhe Tenori, Shkodran Tolaj

U interpretua me nota të veçanta Himni i Alfabetit nga Besiana Qani Mehmeti, duke u dhuruar të pranishmëve emocione të forta për shkronjat e arta të gjuhës së shpirtit.

Po ashtu u kremtua edhe Dita e Flamurit, ku këngëtari Shkodran Tolaj ngjalli emocionet e patriotizmit me këngët e tij plot patos, duke sjellë në zemrat e të pranishmëve frymën e 28 Nëntorit – simbolit të Lirisë, nga Pavarësia e Shqipërisë – Fati i shkruar me gjak, vizion dhe dritë.

Në fund, u mbyll me fjalën përmbyllëse nga Don Anton Uka, në emër të dy institucioneve, ku falënderoi të gjithë ata që kontribuuan, në pararojë apo në prapavijë, për ta bërë këtë manifestim një sukses të vërtetë kulturor e shpirtëror. ´´Gjurmëve të Rrënjëve tona´´ është më shumë se një akademi historike, janë vlera praktike, të prekshme, që na dallojnë si popull: mikpritja, bujaria, qëndrueshmëria dhe fryma e atdhetarisë. ”

Një mbyllje festive

Mbrëmja u finalizua me një aperitiv të mrekullueshëm, të ngrohtë e mikpritës, ndërsa atmosfera festive u krijua nga interpretimet e artistëve që i dhanë ngjarjes finesë, madhështi dhe një ndjesi të thellë bashkimi.

Ajo çfarë u përjetua ishte më shumë se një aktivitet kulturor. Ishte frymëzim, histori, gjuhë, kulturë, dhe traditë.

Një mbrëmje që të ngulitet në kujtesë dhe të bën të reflektosh mbi rrënjët, mbi krenarinë dhe mbi rrugën e përbashkët që na mban si komb.

Ndahemi me një lutje në zemrat tona; qofshim ne, bijtë e këtij kombi, dritë për historinë, rojë për gjuhën tonë të shenjtë, forcë për rrënjët tona, nderim për gjakun dhe sakrificën e të parëve.

Paçim urtësi për të ruajtur vlerat tona, për të ecur në paqe dhe me nder!

Gëzuar Ditën e Pavarësisë së Shqipërisë!

“Ne zviceranët mund të jemi vetëm dashamirës ndaj shqiptarëve. Shqipëria është Zvicra e Lindjes. Nga aspekti fizik, nga jeta baritore e banorëve të saj, nga thjeshtësia dhe ndershmëria e tyre, nga trimëria dhe kujdesi për besën e dhënë, Shqipëria është shumë pranë nesh”.

Eugène Pittard, Gazeta La Suisse, 17 dhjetor 1920.

• • • • • •

Happy Independence Day to Albania!

“We Swiss can only be kind to Albanians. Albania is the Switzerland of the East. From the physical aspect, from the pastoral life of its inhabitants, from their simplicity and honesty, from their bravery and care for the oath given, Albania is very close to us.” –

Eugène Pittard, La Suisse newspaper, 17 December 1920.

VOAL- Ndërsa podiumi i pasurive më të mëdha të Zvicrës mbetet i dominuar nga familja Wertheimer, pronare e markës luksoze Chanel, e ndjekur nga familja Hoffman (e kompanisë farmaceutike Roche), vendi i tretë është marrë nga financuesi italian Andrea Pignataro, i cili zëvendësoi Klaus-Michael Kühne, aksionarin kryesor të grupit të transportit Kühne+Nagel. Renditja e 300 “shumë të mëdhenjve” të Zvicrës u botua nga revista Bilanz.

Zakonisht relativisht i qëndrueshëm, individët më të pasur në renditje “përjetuan një vit të trazuar me fitues dhe humbës, përfshirë dy zyrtarë aktualë”, mes “tensioneve të gjeneruara nga presidenti i SHBA-së mbi tregtinë ndërkombëtare”, shkruan revista në gjuhën frënge Bilan. “Në këtë lojë, vendi i parë i Wertheimer është tani nën kërcënim.”

Ndër ndryshimet në krye janë familja Blocher, që drejton Ems-Chemie dhe Läckerli Huus, e cila nuk është më në 10 më të mirat. Guillaume Pousaz, i lindur në Gjenevë, krijuesi i platformës së pagesave online checkout.com, gjithashtu nuk është më në 10 më të mirat.

Duke u kthyer në 10 më të mirat, pasuria e familjes Wertheimer vlerësohet midis 33 dhe 34 miliardë franga, ajo e familjes Hoffmann midis 30 dhe 31 miliardë, dhe ajo e Pignataro, i cili themeloi Ion Group (një kompani softuerësh financiar me seli në Londër) më shumë se 25 vjet më parë, midis 27 dhe 28 miliardë.

Pak më pak se 10 më të mirat, Bilan liston familjen Aponte, e cila drejton MSC Group, dhe familjen Safra, e cila zotëron bankën private J. Safra Sarasin, të dyja me pasuri të vlerësuara midis 24 dhe 25 miliardë franga.

Kush fiton dhe kush humb

Bilanz vëren gjithashtu rritjet dhe uljet më të mëdha sipas sektorit, me një fitim prej 100 milionë eurosh për Jean-Paul dhe Martine Clozel (laboratori Idorsia), 100 milionë euro të tjera për Roger Federer dhe 1.5 miliardë euro për familjen Stern, pronarë të orëve luksoze Patek Philippe.

Nga ana e vështirë, miliarderi brazilian Marcel Telles thuhet se humbi 2 miliardë euro, dhe çeku Radovan Vitek, i njohur për marrjen në pronësi të resortit Crans-Montana, 500 milionë euro. ATS/RSI

VOAL- Të gjithë entuziastët e skijimit shpresonin që testet që Lara Gut-Behrami iu nënshtrua në Gjenevë do t’i linin ende me shpresë për ta parë skijatoren nga Tiçino të garojë në Lojërat Olimpike Milan-Cortina 2026. Fatkeqësisht, siç kishin frikë të gjithë, mjekët zviceranë mund të konfirmonin vetëm se 34-vjeçarja ka këputur ligamentin kruciat dhe ligamentin medial, si dhe ka dëmtuar një meniskus në gjurin e majtë, gjë që do ta pengojë atë të rikuperohet në kohë për Lojërat. Skiatorja nga Comano do t’i nënshtrohet një operacioni javën e ardhshme, por e ka bërë të qartë se nuk po tërhiqet ende: “Qëllimi im është të rikuperohem plotësisht nga ky dëmtim dhe të rifitoj performancën time. Vetëm atëherë do ta di se çfarë rezervon e ardhmja”, shkroi ajo në njoftimin për shtyp të Swiss-Ski.

Lara Gut-Behrami shtoi: “I kisha imagjinuar muajt e ardhshëm ndryshe dhe doja ta shijoja pjesën tjetër të sezonit. Kohët e fundit kemi përjetuar ngjarje dramatike në sportin tonë, me disa atletë të rinj që pësuan aksidente fatale. Pra, një dëmtim në gju, sado kompleks, nuk është një tragjedi.”

Sezoni 2025-26 për yllin zviceran të skive të 20 viteve të fundit zgjati vetëm një garë, në të cilën ajo mori një vend në podium në slalomin gjigant hapës në Sölden, i cili nisi në mënyrë të përkryer atë që supozohej të ishte dimri i fundit i Lara Gut-Behrami. Pastaj javën e kaluar, një aksident gjatë një seance stërvitore super-G në Copper Mountain ndryshoi perspektivat e një lamtumire triumfuese pas Lojërave. Tiçinsja,, nëse shërohet plotësisht, mund të synojë Kampionatin Botëror 2027 në Crans-Montana…

VOAL- Konfederata Zvicerane do të ndajë një kontribut total prej 23 milionë CHF për të përmirësuar situatën humanitare në Gaza, veçanërisht për të adresuar nevojat e fëmijëve, për të forcuar institucionet palestineze dhe për të promovuar stabilitetin rajonal. Në takimin e së mërkurës, Këshilli Federal vendosi të mbështesë zbatimin e “Planit të Paqes në Gaza për paqen në Lindjen e Mesme” të paraqitur nga Shtetet e Bashkuara me masa konkrete. Kjo ndihmë është përveç 127 milionë CHF të ndara tashmë nga Konfederata duke filluar nga tetori 2023, për një mbështetje totale humanitare prej 150 milionë CHF.

Për të përmbushur nevojat më urgjente, Departamenti Federal i Punëve të Jashtme (FDFA) po ndan 17.5 milionë CHF për organizatat humanitare të afta për t’u përgjigjur menjëherë. Vëmendje e veçantë do t’i kushtohet, me një total prej 5.5 milionë CHF, situatës së fëmijëve në Territorin e Pushtuar Palestinez (OPT).

Një paketë financimi prej 5.5 milionë CHF do të shërbejë në vend të kësaj për të konsoliduar institucionet, për të përmirësuar qëndrueshmërinë e tyre financiare dhe për të promovuar qeverisjen e unifikuar për Bregun Perëndimor, duke përfshirë Jerusalemin Lindor dhe Gazën, një parakusht themelor për një zgjidhje me dy shtete.

Këshilli Federal gjithashtu mirëpret rezolutën e miratuar më 17 nëntor nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së që autorizon krijimin e një “Këshilli Paqeje” dhe një Force Ndërkombëtare Stabilizimi (ISF) për Gazën. Qeveria do të shqyrtojë pjesëmarrjen e mundshme në këtë forcë sapo të përcaktohen nevojat, mandati dhe kushtet operative.

Më shumë fëmijë nga Gaza në rrugë për në Zvicër

Trembëdhjetë fëmijë të plagosur nga Rripi i Gazës janë në rrugë për në Zvicër. Kjo u konfirmua të mërkurën në një konferencë shtypi mbi mbështetjen zvicerane për “Planin e Paqes në Gaza”, nga Këshilltari Federal Ignazio Cassis, kreu i Departamentit Federal të Punëve të Jashtme (FDFA). Në takim, ai fillimisht kishte përmendur 17 fëmijë. RSI