Presidenti Joe Biden e shfrytëzoi fjalimin e tij të lamtumirës drejtuar amerikanëve të mërkurën për të paralajmëruar për një “oligarki” të ultra të pasurve që po hedh themelet në vend dhe për një “sektor të industrisë së teknologjisë” që po cenon të drejtat e amerikanëve dhe të ardhmen e demokracisë.

Duke folur nga Zyra Ovale teksa përgatitet t’i dorëzojë pushtetin Presidentit të zgjedhur Donald Trump të hënën, zoti Biden dha alarmin, për siç tha ai, akumulimin e pushtetit dhe pasurisë tek një grup i vogël individësh.

“Sot, një oligarki me pasuri, fuqi dhe ndikim ekstrem po merr formë në Amerikë, çka përbën kërcënim për demokracinë tonë, të drejtat dhe liritë tona themelore dhe dëmton të drejtën që të gjithë të përparojnë”, tha zoti Biden.

Ai tërhoqi vëmendjen për “një përqendrim të rrezikshëm të pushtetit në duart e disa individëve ultra të pasur dhe pasojat e rrezikshme nëse shpërdorimi i tyre i pushtetit nuk vihet nën kontroll”.

Duke përsëritur paralajmërimet e Presidentit Dwight Eisenhower lidhur me sektorin ushtarako-industrial në fjalimin kur u largua nga detyra në vitin 1961, zoti Biden shtoi, “Jam po aq i shqetësuar për fuqizimin e sektorit teknologjiko-industrial që mund të paraqesë rreziqe të vërteta për vendin tonë”.

Alarmi i zotit Biden vjen pasi disa nga individët më të pasur në botë dhe titanët e industrisë teknologjike muajt e fundit janë rreshtuar përkrah zotit Trump, kryesisht pas fitores së zgjedhjeve të nëntorit.

Miliarderi Elon Musk shpenzoi më shumë se 100 milionë dollarë për të ndihmuar republikanin Trump që të fitojë zgjedhjet. Drejtues të tjerë të lartë, si Mark Zuckerbeg i kompanisë META dhe Jeff Bezos i firmës Amazon, kanë dhuruar para për komisionin e inaugurimit të presidentit të ri dhe janë takuar me zotin Trump në rezidencën e tij në Florida.

Më herët gjatë ditës së mërkurë, Presidenti Biden lajmëroi arritjen e një marrëveshjeje të shumëpritur armëpushimi mes Izraelit dhe Hamasit, çka mund t’i japë fund gjakderdhjes në Lindjen e Mesme.

Por Presidenti Biden nuk po largohet nga Shtëpia e Bardhë në mënyrën që ai shpresonte. Ai kandidoi për një mandat të dytë, duke lënë mënjanë shqetësimet e votuesve për moshën e tij. Pas një paraqitjeje të dobët në debatin me kundërshtarin e tij republikan Donald Trump, nën trysninë e Partisë Demokrate Presidenti Biden hoqi dorë nga gara për një mandat të dytë. Ai mbështeti Nënpresidenten Kamala Harris, e cila humbi përballë zotit Trump në zgjedhjet e nëntorit.

Ndërkohë, Presidenti Biden po përgatitet t’i dorëzojë Shtëpinë e Bardhë një individi të cilin e cilësoi si kërcënim ekzistencial për institucionet demokratike në vend.

Në një letër të hapur të publikuar të mërkurën, Presidenti Biden e pranoi nuk i kishte realizuar premtimet e tij.

“Kandidova për president sepse besoja se shpirti i Amerikës ishte në rrezik. Vetë natyra se kush jemi ishte në rrezik dhe kjo ende vazhdon të jetë”, thuhet në letrën e zotit Biden.

Më tej në letër, Presidenti Biden theksonte arritjet e tij, duke përfshirë drejtimin e vendit dhe luftën kundër pandemisë së koronavirusit, mbështetjen e prodhimit brenda vendit dhe uljen e kostos së barnave me recetë.

Fjalimi prej 15 minutash i zotit Biden mbrëmjen e së mërkurës jo vetëm që shënon fundin e presidencës së tij, por edhe pesë dekadat e tij në politikë. Pas zgjedhjes në moshën 30-vjeçare për të përfaqësuar shtetin e tij të lindjes Delauer në vitin 1972, zoti Biden ishte senatori më ri.

Zoti Biden kandidoi për postin e presidentit në vitet 1988 dhe 2008 përpara se të bëhej nënpresident pas fitores së demokratit Barack Obama. Pasi shërbeu 8 vjet në postin e nënpresidentit, zoti Biden u konsiderua se i kishte dhënë fund politikës. Por ai u kthye në skenën politike në vitin 2020, duke larguar me sukses Presidentin Trump nga Shtëpia e Bardhë.

Presidenti i zgjedhur Donald Trump tha të hënën se do të takohet me Presidentin rus Vladimir Putin “shumë shpejt” pasi të ketë marrë detyrën, javën e ardhshme.

Zoti Trump nuk dha një afat kohor se kur mund të mbahej takimi, i cili do të ishte i pari mes udhëheqësve të të dy vendeve që kur Rusia nisi sulmin në shkallë të gjerë ndaj Ukrainës në shkurt të vitit 2022.

Kur u pyet mbi strategjinë e tij për t’i dhënë fund luftës, zoti Trump i tha televizionit Newsmax se “ka vetëm një strategji dhe ajo varet nga Putini dhe nuk ma do mendja se është shumë entuziast për mënyrën se si ka shkuar lufta sepse nuk ka shkuar mirë as për atë”, tha zoti Trump.

“E di se ai do të më takojë dhe unë do ta takoj shumë shpejt. Do ta kisha takuar më parë, por duhet marrë detyra. Për disa gjëra, është më mirë të kesh marrë detyrën”, tha Presidenti i zgjedhur.

Ligjvënësi Mike Waltz,i cili pritet të jetë këshilltari i ri për Sigurinë Kombëtare tha të dielën se pritet që të ketë një bisedë telefonike mes zotit Trump dhe zotit Putin “në ditët apo javët e ardhshme”.

Zjarret vdekjeprurëse në zonën e Los Anxhelosit po vazhdojnë prej një jave mes përpjekjeve të zjarrfikësve për t’i vënë ato nën kontroll. Të paktën 24 persona kanë humbur jetën prej tyre. Zyrtarët thonë se më shumë se 7,000 objekte, shtëpi banimi, shkolla dhe biznese, janë djegur deri tani. Një prej tyre është shtëpia zjarrfikësit Isaac Baeza dhe familjes së tij, e cila u dogj plotësisht nga zjarri në qytetin e Altadenës.

Baeza, një zjarrfikës me më shumë se 20 vjet përvojë, thotë se zjarri ka qenë i pashembullt.

“Kurrë nuk kam parë një forcë natyre si kjo, erëra dhe thatësirë të tillë”, thotë ai për Zërin e Amerikës.

Gruaja e Baezas, Rosary kujton se si morën një njoftim evakuimi të martën në mbrëmje, por nuk menduan që nuk do të gjenin më asgjë: zjarri dukej larg dhe i vogël, ata paketuan vetëm disa sende.

Në mëngjes, Baeza dhe një shok i tij u kthyen në përpjekje për të shpëtuar shtëpinë, por nuk kishte ujë.

“Ne menduam se mund ta shpëtonim shtëpinë, por zbuluam që nuk kishte ujë. Flakët po përhapeshin me shpejtësi dhe unë u largova me makinë. Mbaj mend që nga pasqyra munda të shoh pjesën e pasme të shtëpisë duke marrë flakë dhe mendoja: Ndoshta nëse do të kisha pasur ujë, do të kisha mundur t’i shuaja këto zjarre të vogla dhe ndoshta shtëpia ime nuk do të ishte djegur”, thotë ai.

Ekipet e zjarrfikësve kanë hasur mungesë uji ose presion të ulët të tij, në përpjekje për të shuar këtë vatër zjarri në Altadena dhe një tjetër, më të madhe në zonën Palisades. Guvernatori i Kalifornisë Gavin Newsom ka njoftuar për një hetim për këtë çështje.

Aktualisht zjarret në Los Anxhelos, janë shtrirë në një sipërfaqe prej rreth 150 kilometrash katrorë. Më shumë se 150,000 vetë kanë marrë urdhër evakuimi. Erërat e thata dhe të shpejta të Santa Anas, që përhapin flakët, po fuqizohen sërish të hënën, thotë shefja e zjarrfikësve të Los Anxhelesit, Kristin Crowley.

“Paralajmërimi për rrezikshmëri të lartë është në fuqi deri në orën 18:00, të mërkurën në mbrëmje. Erërat e forta të Santa Anas pritet gjithashtu të zgjasin deri të mërkurën dhe erërat më të forta do të jenë të martën”.

Familja e zotit Baeza po qëndron me disa miq, duke pritur pagesën nga kompanitë e sigurimeve. Ata thonë se kanë në plan ta rindërtojnë shtëpinë.

“Të gjithë do të kthehemi dhe do të rindërtojmë, ne dhe fqinjët tanë. Ky është komuniteti ynë. Fëmijët tanë luanin në fund të rrugës me fëmijët e tjerë. I festonim ditëlindjet bashkë. Jemi shumë të afërt”, thotë gruaja e tij Rosary Villegas.

Komuniteti i Los Anxhelosit është bashkuar në këtë kohë fatkeqësie për të ndihmuar familjet e zhvendosura, si dhe për të mbështetur zjarrfikësit. Strehat për të evakuuarit dhe stacionet e zjarrfikësve janë të stërmbushura me ushqime dhe rroba, saqë autoriteteve u është dashur të njoftojnë se tani po pranojnë vetëm dhurime monetare.

Rreth 600 mijë shtetas nga Venezuela dhe më shumë se 230 mijë të tjerë nga El Salvadori që aktualisht jetojnë në Shtetet e Bashkuara mund të qëndrojnë në vend ligjërisht edhe për 18 muaj të tjerë, njoftoi të premten Departamenti amerikan i Sigurisë Kombëtare, më shumë se një javë para se Presidenti i zgjedhur Donald Trump të marrë detyrën me premtimin për politika më të ashpra ndaj emigracionit.

Administrata e Presidentit Biden ka përkrahur fort Statusin e Mbrojtjes së Përkohshme, përfitues të të cilit janë rreth 1 milionë njerëz nga 17 vende të ndyshme.

Statusi i Mbrojtjes së Përkohshme, i njohur me inicialet TPS, lejon individët që ndodhen aktualisht në Shtetet e Bashkuara që të qëndrojnë dhe punojnë në mënyrë të ligjshme në SHBA në rast se atdheu i tyre konsiderohet i pasigurtë, për shkak të fatkeqësive natyrore, konflikteve të armatosura apo ngjarjeve të tjera të jashtëzakonshme.

E ardhmja e programit të ‘Statusit të Mbrojtjes së Përkohshme’ është e pasigurt nën drejtimin e Presidentit Trump, i cili u përpoq të kufizonte ndjeshëm përdorimin e tij gjatë mandatit të parë si President.

Ekipi i tranzicionit të Presidentit të zgjedhur Trump nuk iu përgjigj një kërkese për koment nga agjencia Reuters deri në publikimin e këtij lajmi.

Departamenti amerikan i Sigurisë Kombëtare zgjati afatin e qëndrimit në SHBA edhe për 103 mijë shtetas nga Ukraina dhe 1900 nga Sudani, që tanimë jetojnë në Shtetet e Bashkuara.

Për José Palma, një 48-vjeçar nga El Salvadori, i cili jeton në SHBA që prejv itit 1998, vendimi do të thotë se të paktën tani për do të vazhdojë të punojë ligjërisht në Hjuston. Ai është i vetmi person në familjen e tij me status të përkohshëm; katër fëmijët e tij kanë lindur në SHBA dhe kanë shtetësi amerikane dhe bashkëshortja e tij ka marrë statusin e banores së përheshme në Shtetet e Bashkuara. Nëse afati i programit TPS nuk do të zgjatej, ai mund të dëbohej dhe ndahej nga pjesa tjetër e familjes. “Më sjell pak paqe. Më ofron pak qëndrueshmëri”, shprehet ai.

Ky status i lejon individët që të qëndrojnë ligjërisht në vend, por nuk u siguron atyre një rrugë afatgjatë drejt marrjes së shtetësisë. Ata varen nga qeveria, nëse do ta rinovojë statusin e tyre kur të skadojë. Kritikët konservatorë kanë thënë se me kalimin e kohës, rinovimi i ndodh automatikisht, pavarësisht gjendjes në vendin e origjinës së personit.

Njoftimi i së premtes, i cili erdhi pasi Presidenti i Venezuelës Nicolás Maduro mori detyrën për një mandat të tretë gjashtëvjeçar, “bazohet në emergjencën e rëndë humanitare me të cilën vazhdon të përballet vendi për shkak të krizave politike dhe ekonomike nën regjimin e Maduros”, tha Departamenti amerikan i Sigurisë Kombëtare

Ky Departament përmendi “kushtet mjedisore në El Salvador që pengojnë individët të kthehen”, veçanërisht shirat e dendur dhe stuhitë në dy vitet e fundit.

Presidenti i zgjedhur Donald Trump dhe Nën Presidenti i zgjedhur, JD Vance kanë sugjeruar se do kufizojnë përdorimin e programit TPS dhe politikave që japin status të përkohshëm ndërsa zbatohet politika për dëbimet masive.

Në muajt e fundit, aktvitistët kanë shtuar trysninë ndaj administratës Biden për të kërkuar zgjatje të pragamit TPS për ata që tashmë janë përfitues si edhe për të mbrojtur njerëzit nga vende të tjera si Guatemala dhe Ekuadori.

Gjykatësi i Nju Jorkut Juan Merchant vendosi që Presidenti i zgjedhur Donald Trump, të mos vuajë masë dënimi për çështjen e Nju Jorkut. Kjo do të thotë që ai është i dënuar zyrtarisht dhe kjo është pjesë e historisë së tij penale, por se nuk do të marrë dënim me burg, ose pasoja të tjera ndëshkuese. Zoti Trump dhe avokati i tij morën pjesë në seancën e dënimit përmes një videolidhjeje. Donald Trump do të betohet më 20 janar si i vetmi President i Shteteve të Bashkuara me dënim penal për krime.

Presidenti i zgjedhur Donald Trump shfrytëzoi të gjitha mundësitë ligjore për apelim dhe madje kërkoi nga Gjykata e Lartë që të bllokonte dhënien e dënimit lidhur me një nga gjyqet e tij të profilit më të lartë. Por të enjten vonë, Gjykata e Lartë hodhi poshtë kërkesën e tij për shtyrjen e dënimit.

Zoti Trump u shpall fajtor nga një juri më 30 maj të vitit 2024 për 34 akuza penale në lidhje me falsifikimin e të dhënave të biznesit, me qëllim fshehjen e një pagese prej 130 mijë dollarësh për të fituar heshtjen e një aktoreje të filmave pornografikë, pak përpara zgjedhjeve presidenciale të vitit 2016.

“Ky ishte një turp”, tha zoti Trump pas përfundimit të këtij gjyqi.

Analistët politikë si Shannon Bow O’Brien nga Universiteti i Teksasit thonë se kjo çështje ishte personale për zotin Trump.

“Atij nuk i pëlqen të pranojë fajin, dobësitë apo mangësitë”, thotë ajo.

Gjykatësi i Nju Jorkut, Juan Merchan, i cili kryesoi gjyqin, ka refuzuar kërkesat për shtyrjen e dënimit, por gjithashtu ka thënë më parë se nuk do ta dënonte me burg ish-presidentin.

“Mendoj se synimi i vëtetë është që të përçohet mesazhi se askush nuk është mbi ligjin dhe që procesi të çohet deri në fund”, thotë eksperti Gary Rose nga Universiteti Sacred Heart.

Një gjykatëse e emëruar nga zoti Trump këtë javë bllokoi përkohësisht kërkesat e Departamentit të Drejtësisë për publikimin e raporteve përfundimtare të dy hetimeve nga Prokurori i Posaçëm Jack Smith. Të dyja çështjet kanë të bëjnë me mbajtjen e dokumenteve sekrete dhe ndërhyrjen në zgjedhje që kulmoi me sulmin e 6 janarit në Kapitol.

Këtë javë, presidenti i zgjedhur ritheksoi mendimin e tij se prokurori Smith ishte emëruar në mënyrë të paligjshme.

“Ai u tërhoq nga çështja me turp. Pse duhet të lejohet të shkruajë një raport të rremë? Do të ishte vetëm një raport i rremë”, tha ai.

Prokurorëve të posaçëm u kërkohet me ligj që të përpilojnë raporte përmbledhëse. Prokurori i Përgjithshëm i Shteteve të Bashkuara tha se do të publikonte raportin e prokurorit Smith mbi sulmin e 6 janarit në Kapitol. Bërja publike e këtij raporti mund të pengojë përpjekjet e zotit Trump për të falur personat e arrestuar për këtë sulm.

“Publikimi i raportit mund të nxjerrë në dritë faktin që shumë nga veprimet e 6 janarit ishin të planifikuara, keqdashëse dhe kriminale. Kjo do ta bënte atë të dukej se ai po falë aktivitetin kriminal të këtyre njerëzve”, thotë ekspertja Shannon Bow O’Brien nga Universiteti i Teksasit në Austin.

Çështja e kartërt penale ka të bëjë me ndërhyrjen në zgjedhje në shtetin e Xhorxhias. Prokurorja u detyrua të tërhiqej nga kjo çështje për shkak të një marrëdhënieje të papërshtatshme me një punonjës. Pra, çështja është bllokuar derisa të pushohet apo të caktohet një prokuror tjetër.

“Mendoj se votuesit në të vërtetë shpresojnë që e gjithë kjo gjë të marrë fund dhe se tani ne mund të fillojmë përsëri me një mandat të dytë të zotit Trump”, thotë eksperti Gary Rose.

Mandati i dytë i Presidentit të zgjedhur Trump fillon të hënën, më 20 janar.

Funerali i qytetit të lindjes së ish-Presidentit Carter u mbajt në Kishën Baptiste Maranatha të enjtën në mbrëmje, para se në shoqërinë e familjes dhe pastorit të tij ai të varrosej pranë gruas së tij të ndjerë Rosalynn Carter në Plains të Xhorxhias.

Kisha e vogël ofroi një kontrast të fortë me madhështinë e funeralit shtetëror të enjten në Katedralen Kombëtare të Uashingtonit. Pastori personal i ish-Presidentit Carter, Tony Lowden, theksoi besimin e thellë të krishterë të ish-Presidentit Carter, duke vënë në dukje vazhdimisht përkushtimin e tij ndaj mësimeve të Jezu Krishtit.

Pastori Lowden u bëri thirrje anëtarëve të kishës t’i bënin vetes dhe të tjerëve pyetjet që ai tha se Carter i bënte gjithmonë: “Ku ke qenë? Çfarë keni bërë? Kë keni ndihmuar? Dhe si mund t’ju ndihmoj?”

Pastori falënderoi infermieret që u kujdesën për ish-Presidentin Carter dhe të tjerët që ishin pranë tij gjatë jetës së tij.

Arkivoli i ish-Presidentit Carter u largua nga kisha në shoqërinë e këngëve të krishtera “It is Well With My Soul” dhe “Old Rugged Cross”.

Të paktën pesë njerëz kanë vdekur nga zjarret që kanë kapluar një pjesë të konsiderueshme të Los Anxhelosit. Rreth 2 mijë struktura, përfshirë shumë shtëpi janë shkatërruar thellë në zemër të industrisë amerikane të filmit. Erërat që arritën shpejtësinë 160 kilometra e kanë përhapur zjarri në një sipërfaqe të madhe, duke arritur në lagjen e mirënjohur ‘Hollywood Hills’ vazhdon të shkatërrohet nga zjarret, njëri prej të cilëve vlerësohet si më i rëndi në historinë e qytetit. Në mes të shumë shtëpive që janë djegur në tërësi përfshihen edhe rezidencat e një mori yjesh të njohura të Hollivudit.

Auroritetet vazhduan përpjekjet për të shuar zjarret masive në orët e para të së enjtes në zonën e Los Anxhelosit që shkatërruan komunitete të tëra.

Mbi 100 mijë njerëz janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre. Zjarret që filluan të martën kanë shkaktuar tashmë disa vdekje dhe kanë shkatërruar rreth 2 mijë struktura.

Pamjet dramatike kanë vazhduar gjatë natës deri në orët e para të mëngjesit.

Kalimtarë të rastit u munduan ta shpëtojnë një shtëpi e cila rrezikonte të digjej nga flakët që kishte përfshirë një palmë aty pranë. Kalimtarët komunikuan me banorët e evakuuar të shtëpisë për t’i lejuar të hipin në çati të hedhin ujë mbi pemën që të mos lejonin përhapjen e zjarrit në tërë lagjen. Shumë situata të ngjashme janë publikuar gjithandej në rrjete sociale.

Banorët në qendër të Los Anxhelosit dolën në bulevardin e njohur të Hollivudit ku gjenden disa prej pikave më të njohura të industrisë së filmit për të parë zjarrin që i afrohej qytetit.

“Unë jam shumë e frikësuar sepse kishim një inspektim sot dhe na thanë që zjarret nuk do të kenë mundësi të kalojnë mbi kodra. Kur dolëm këtu në bulevard, fillova të qaja. Është vërtet e frikshme. E di që është më e frikshme për njerëzit që kanë humbur shtëpitë e tyre, por është vërtet e frikshme të mendosh se zjarri është kaq afër nesh”, thotë Allison Martin, banore e qytetit.

Imazhet nga hapësira tregojnë shpërndarjen e zjarrit duke kapluar qytetin dhe zonat përreth ndërsa pamjet që tregojnë situatën para dhe pas zjarreve tregojnë nivelin e shkatërrimeve masive.

Presidenti Joe Biden shpalli gjendjen e jashtëzakonshme për Kaliforninë që autorizon fonde dhe burime të tjera për katastrofën. Shtëpia e Bardhë gjithashtu njoftoi se Presidenti Biden anuloi një vizitë të planifikuar më parë për në Itali për shkak të situatës në Los Anxhelos.

“E di se bota po shikon imazhet e shkatërrimit të qytetit tonë. Unë pashë fushat e betejës me zjarrin dhe ato janë tronditëse”, tha në orët e vona të së mërkurës kryetarja e bashkisë së qytetit Karen Bass.

Deri të enjten në mëngjes, katër zjarre ishin ende aktive në Los Anxhelos, përfshirë edhe kodrat në pjesën perëndimore ku gjenden shumica e rezidencave të yjeve të njohura të Hollivudit.

Në mesin e atyre shtëpitë e të cilëve u janë djegur në tërësi janë edhe aktorët Billy Crystal dhe Mandy Moore. Zyrtarët e qytetit treguan se situata po ndryshon nga çasti në çast.

“Momentalisht zjarri ka kapluar një hapësirë mbi 6300 hektarësh. Dua ta bëj të qartë se ky incident është shumë dinamik dhe situata po ndryshon nga çasti në çast”, tha Kristin Crowley, shefja e departamentit të zjarrfikësve të Los Anxhelosit.

Kalifornia po kalon atë që njihet si sezoni i zjarreve në male. Ky sezon megjithatë ka filluar më herët dhe do të marrë fund më vonë si pasojë e rritjes së temperaturave dhe thatësirës për shkak të ndryshimeve mjedisore.

Shirat që zakonisht përfundojnë sezonin e zjarreve po vonohen, që do të thotë se zjarret mund të vazhdojnë të digjen edhe gjatë muajve të dimrit.

Ndërsa autoritetet po përballen me zjarret masive, republikanët dhe demokratët kanë këmbyer akuza për situatën. Republikanët, përfshirë Presidentin e zgjedhur Donald Trump kanë akuzuar udhëheqjen demokrate të Kalifornisë dhe Los Anxhelosit për keqmenaxhim të situatës, ndërsa demokratët kanë akuzuar rivalët e tyre se po shfrytëzojnë tragjedinë për qëllime politike.