Organizata joqeveritare “Krimet e Luftës në Gjakovë” më 16 gusht dorëzoi në Prokurorinë Speciale të Kosovës kallëzim penal për krime lufte ndaj tashmë nënkryetarit të Kuvendit të Serbisë, Bozhidar Deliq.

Shkëndije Hoda, përfaqësuese e kësaj organizate, tha se kanë mbledhur dëshmi civile për, siç tha ajo, krime që dyshohet se Deliq i ka kryer ndaj civilëve shqiptarë në luftën e fundit në Kosovë.

“Në fakt janë tri kallëzime penale të bashkëngjitura me disa dokumentacione faktike, një lloj ditari i operimit të brigadës”, tha Hoda.

Gjatë luftës në Kosovë në vitin 1999, Bozhidar Deliq ishte komandant i Brigadës së 549 të ushtrisë jugosllave.

Hoda tha se kanë besim që organet e drejtësisë do të kryejnë punën në hetimin e këtyre krimeve, duke marrë për bazë dëshmitë që i ka ofruar kjo organizatë.

Sipas përfaqësuesve të organizatës që dorëzoi sot kallëzimin penal, civilë nga rrethi i qytetit të Gjakovës e kanë identifikuar Deliqin si person që “ka kryer krime lufte”.

Ndryshe, Bozhidar Deliq, fëmijërinë e hershme e ka kaluar në fshatin e tij të lindjes, Lugbunar të Gjakovës dhe më pas është zhvendosur në Beograd ku dhe përfundoi akademinë ushtarake.

Më 2 gusht, anëtarët e Kuvendit serb zgjodhën shtatë nënkryetarë, në mesin e të cilëve edhe Bozhidar Deliq nga koalicioni NADA (Shpresa).

Për zgjedhjen e tij në këtë post kishte reaguar edhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, pasi ajo tha se Deliq ka qenë i përfshirë në luftën në Kosovë.

Osmani tha se nënkryetari i sapozgjedhur i Kuvendit të Serbisë ishte “komandanti i një brigade ushtarësh që masakruan mijëra kosovarë”.

Radio Evropa e Lirë ka intervistuar banorët e dy fshatrave Tërrnje dhe Landovicë, ku dyshohet që janë kryer krime kundër popullsisë civile shqiptare nga brigada që udhëhiqte Deliq. Ata shprehën mllef dhe zemërim që deri më tani ai nuk është përballur me drejtësinë.

Ndërkaq, Fondi për të Drejtën Humanitare në Beograd, që heton krimet e luftës, ka ngritur dy kallëzime penale kundër Bozhidar Deliq për ato që ata tha se ishin krime në Kosovë.

Deri tani nuk ka nisur ndonjë proces penal ndaj tij në Serbi.

“Rreth 30,000 tregtarë, mjekë, infermierë dhe teknikë nga Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut pritet të shkojnë për të punuar në Serbi që nga muaji shtator pa pasur nevojë për dokumente shtesë, viza pune apo leje special,”  njoftojnë mediat serbe, Vesti-online dhe Serbian Monitor, duke i bërë publicitet, nismën serbe “Open Balkans”.

Në vijim thuhet: “Kjo është bërë e mundur falë nismës Open Balkans dhe hapjes së tregut të vetëm të punës. Për më tepër, me këtë iniciativë, i gjithë rajoni do të bëhet shumë më tërheqës për investitorët e huaj, sepse sipas ekspertëve do të jetë më e lehtë për të gjetur punonjësit që aktualisht mungojnë.

Drejtori i Zyrës për IT dhe e-Qeverisjen e Serbisë, Mihailo Jovanoviç, komentoi: “Ne mendojmë se do të shohim punonjës të të gjitha shkallëve të arsimit – si ata me diplomë universitare, si dhe ata me diplomë të shkollës së mesme dhe që kanë përfunduar arsimin fillor.. Punonjësit e ndërtimit dhe bujqësisë janë aktualisht me kërkesë të madhe. Ne presim të shohim shumë interes edhe për punët në shëndetësi, për shkak të pagave më të larta.”

Për të punuar në një nga këto tre shtete, qytetarët e Serbisë, Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë do të duhet të fusin të dhënat e tyre në faqen e internetit të e-Government. Më pas atyre do t’u jepet një numër ID, i siguruar nga nisma Open Balkans. Çdo punëtori, të cilit i jepet numri i ID-së do të jetë në gjendje të aksesojë punët e disponueshme në të tre tregjet e punës. Procedura është e njëjtë për qytetarët e të tre shteteve.” vazhdon shpjegimi në shtypin serb.

syri.net

Greqia do të largohet më 20 gusht nga e ashtuquajtura kornizë “e mbikëqyrjes së shtuar” e Bashkimit Evropian, tha Ministria e Financave të mërkurën. Kjo lëvizje do t’i lejojë Athinës që të ketë liri më të madhe në krijimin e politikave ekonomike.

Zhvillimet dhe politikat ekonomike të Greqisë janë monitoruar nga blloku, përmes kësaj kornize, që nga viti 2018, pasi Athina doli nga tri paketat ndërkombëtare të shpëtimit. Këto ndihma ishin në vlerë prej mbi 260 miliardë eurosh që Greqia mori nga Bashkimi Evropian dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar në mes viteve 2010 dhe 2015.

“Pas 12 vjetësh… një kapitull i vështirë për shtetin tonë po mbyllet”, tha ministri grek i Financave, Christos Staikouras.

“Greqia i rikthehet normalitetit evropian dhe nuk do të jetë më një përjashtim në Eurozonë”, shtoi ai.

Staikouras tha se Athina ka përmbushur një sërë kriteresh dhe reformash dhe largimi nga korniza evropiane është konfirmuar përmes një letre nga zëvendëspresidenti i Komisionit të BE-së, Valdis Dombrovskis, dhe komisioneri për Ekonomi, Paolo Gentiloni.

Qëkur ka dalë nga pakot e shpëtimit më 2018, Greqia është varur krejtësisht nga tregjet për financimin e nevojave të shtetit.

Korniza mbikëqyrëse kishte për qëllim që Greqia të vazhdonte zbatimin e masave që do të parandalonin vështirësitë ekonomike, por edhe realizimin e reformave strukturore që kanë për synim rritjen e qëndrueshme ekonomike.

Njëri nga shtatë nënkryetarët e sapozgjedhur të Kuvendit të Serbisë është Bozhidar Deliç, gjenerali në pension, i cili ka udhëhequr një brigadë gjatë luftës në Kosovë ku ndodhën krimet më të rënda kundër shqiptarëve.

Përveç reagimeve nga Kosova dhe Shqipëria, kundër këtij emërimi kanë dalë edhe aktivistë të të drejtave të njeriut në Serbi.

Aktivistja Natasha Kandiç thotë se janë dokumentuar mbi dy mijë civilë të vrarë në zonat ku ka komanduar Deliç.

Gjenerali në pension, i cili ka udhëhequr një brigadë gjatë luftës në Kosovë, ku u ndodhën krimet më të rënda ndaj shqiptarëve, Bozhidar Deliç, tani është një nga shtatë nënkryetarët e sapozgjedhur të Kuvendit të Serbisë.

Por për aktivistët e të drejtave të njeriut kjo nuk përbën befasi. Sipas Natasha Kandiç nga Fondi për të Drejtën Humanitare, zgjedhja e tij i përshtatet kornizës politike te vendit.

Kandiç thekson se në zonën e tij të përgjegjësisë, gjatë luftës në Kosovë janë kryer ndër krimet më të rënda ndaj civilëve shqiptarë.

“Bozhidar Deliç ka qenë në zonën e Prizrenit, Rahovecit, Suharekës, Dragashit. Një numër i madh krimesh kanë ndodhur në ato komuna. Janë dokumentuar mbi dy mijë civilë të vrarë, janë gjetur mbetje mortore të më shumë se 450 të vrarëve. Këto janë arsye të mjaftueshme që prokuroria të merret seriozisht dhe të ngrejë akt-akuzë, por asgjë nuk ndodh dhe nuk pritet”, ka thënë Kandiq për RTK-në.

Bozhidar Deliç vjen nga grupi i partisë së djathtë NADA. Me herët ka qenë anëtar i partisë radikale dhe i Partisë Progresive te Vuçiçit.bw

Spanja mbështet Serbinë për çështjen e Kosovës, tha kryeministri i Spanjës, Pedro Sanchez, i cili ndodhet për një vizitë dy ditore në Beograd.

Ai tha kështu pas takimit me presidentin serb, Aleksandër Vuçiq më 29 korrik.

Sanchez do të vizitojë edhe katër vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor.

Kosova është i vetmi vend në rajon që Sanchez nuk do ta vizitojë gjatë vizitës së tij në Ballkan.

Spanja është një nga pesë vendet anëtare të Bashkimit Evropian që nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.

Gjatë një konferencë të përbashkët për media me Vuçiqin, ai tha se Spanjën dhe Serbinë i lidhë nevoja për të “respektuar të drejtën ndërkombëtare dhe sovranitetin dhe integritetin territorial të dy vendeve” dhe se “Spanja do të jetë gjithmonë me Serbinë në respektimin e këtyre parimeve”.

Ai gjithashtu tha se mbështet Serbinë dhe Ballkanin Perëndimor në rrugën e integrimit evropian.

“Spanja do të jetë gjithmonë me ju dhe ju keni mbështetjen tonë për t’u bërë anëtare e Bashkimit Evropian”, tha ai.

Marrëdhëniet politike mes Serbisë dhe Spanjës, Sanchez i cilësoi si “fantastike”, duke shtuar se edhe marrëdhëniet ekonomike dhe tregtare duhet të arrijnë në të njëjtin nivel.

Ai tha shkëmbimi tregtar ka qenë në rritje në pesë vjetët e fundit, por shtoi se dëshiron që ky shkëmbim të rritet edhe më shumë, duke paralajmëruar ardhjen e kompanive të reja nga Spanja në Serbi.

Sanchez tha se me Vuçiqin ka folur edhe për luftën në Ukrainë dhe pasojat e luftës në Evropë, duke bërë thirrje për përfundimin e menjëhershëm të luftës dhe vendosjen e paqes në Ukrainë.

Vuçiq: Serbia i është mirënjohëse Spanjës për mbështetjen e saj

Serbia i është mirënjohëse Spanjës për mbështetjen e vazhdueshme dhe pa kushte në procesin e anëtarësimit në BE, tha presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

“Serbia e konsideron Spanjën një mik të madh”, shtoi ai.

Duke e falënderuar Spanjën për mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës dhe “respektimin e integritetit territorial të Serbisë”, Vuçiq tha se e ka njoftuar kryeministrin Sanchez për rrjedhën e dialogut që Serbia dhe Kosova Beogradi po zhvillojnë nën lehtësimin e BE-së.

Vuçiq tha se me kryeministrin spanjoll kanë analizuar situatën në Ukrainë dhe se ia ka atij “shpjeguar qëndrimin e Serbisë”.

Beogradi zyrtar refuzon t’i bashkohet sanksioneve të Bashkimit Evropian kundër Rusisë.

Vuçiq tha se ai dhe Sanchez janë “të shqetësuar” dhe se “do të ishte mirë që lufta të përfundonte në mënyrë që ne të ktheheshim në jetën normale”.

Vuçiq tha se në vitin 2021, shkëmbimi tregtar mes Serbisë dhe Spanjës ishte 811 milionë euro dhe se pret që të dy vendet “për herë të parë në historinë e marrëdhënieve ekonomike të kalojnë një miliard euro shkëmbim [tregtar]”.

Presidenti serb deklaroi se në tetor në Beograd do të mbahet një forum i madh biznesi, i cili do të jetë vendtakim për biznesmenët nga Spanja dhe Serbia.

Vuçiq përmendi edhe bashkëpunimin mes dy vendeve në industrinë e mbrojtjes. Ai tha se Serbia ka blerë dy avionë transportues nga Spanja dhe se do të vazhdojë të blejë edhe pajisje tjera.

Presidenti i Serbisë tha se me kryeministrin spanjoll ka diskutuar edhe për pozicionin e Serbisë në Ballkan dhe për nismën rajonale Ballkani i Hapur, e cila përveç Serbisë përfshinë Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë.

Vizitën e tij në Beograd, Sanchez do ta përfundojë më 30 korrik me një takim me kryetarin e Kuvendit të Serbisë, Ivica Daçiq.

Deri më një gusht, kryeministri spanjoll do të vizitojë edhe Sarajevën, Mostarin, Podgoricën, Shkupin dhe Tiranën.

Sanchez po viziton rajonin me qëllim të “ringjalljes së procesit të zgjerimit” të BE-së në Ballkanin Perëndimor.

Zsuzsa Hegedus, pjesëtare e rrethit të ngushtë të kryeministrit hungarez, Viktor Orban, ka dhënë dorëheqje pasi ai është pozicionuar kundër “popujve me racë të përzier”.

Hegedus, e cila e ka njohur nacionalistin Orban për 20 vjet, e ka përshkruar fjalimin si “tekst të pastër nazist”, sipas mediave hungareze.

Komiteti Ndërkombëtar i Auschwitzit për të mbijetuarit e Holokaustit, e ka konsideruar fjalimin si “të rrezikshëm”.

Zëdhënësi i Orbanit ka thënë se mediat kanë keqinterpretuar komentet.

Orban ka mbajtur fjalimin të shtunën në një rajon të Rumanisë, që ka komunitet të madh hungarez.

Ai ka thënë se popujt evropianë duhet të jenë të lirë që të bashkohen me njëri-tjetrin, mirëpo përzierja me joevropianët krijon “një botë me raca të përziera”.

“Ne kemi vullnet të përzihemi me njëri-tjetrin, mirëpo nuk duam të bëhemi popuj të racave të përziera”, ka thënë ai.

Qëndrimet e Orbanit kundër migrimit tashmë janë të ditura, mirëpo për Hegedus fjalimi i së shtunës ka kaluar kufirin.

Orban ka folur edhe për luftën në Ukrainë, duke thënë se mbështetja e Perëndimit për këtë shtet ka dështuar, sanksionet kundër Rusisë nuk janë duke funksionuar dhe se një marrëveshje për paqe duhet të jetë prioritet.

Pavarësisht se pranon fonde të mëdha evropiane, Qeveria hungareze e Orbanit përplaset shpesh me Bashkimin Evropian për çështje që lidhen me sundimin e ligjit, sikurse migrimi dhe të drejtat e mediave.

Në të kaluarën, Orban ka pasur marrëdhënie të mira me presidentin rus, Vladimir Putin dhe është lideri i vetëm i BE-së që ka kritikuar publikisht presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Portet e kontejnerëve në Evropën Juglindore janë gjithnjë e më të cenueshme ndaj kontrabandës së mallrave të paligjshme nga organizatat kriminale. Kështu thuhet në raportin e titulluar “Eksplorimi i rrugëve detare të ekonomive të paligjshme në Ballkan”, nga rrjeti “Iniciativa Globale Kundër Krimit të Organizuar Ndërkombëtar”.

Në këtë raport të publikuar më 26 korrik përshkruhen mënyrat se si operojnë organizatat kriminale që kontrollojnë kontrabandën e mallrave të paligjshme në vendet e Ballkanit Perëndimor.

Fokusi i këtij raporti është i kufizuar në portet e kontejnerëve. Kjo pasi këto porte duket se janë pikat kryesore të hyrjes për dërgesat kryesore të drogës – si ajo e kokainës nga Amerika Latine (kryesisht Kolumbia dhe Ekuadori) ose heroinës nga Azia perëndimore (Afganistani, Irani dhe Turqia).

Gjatë hulumtimit mbi veprimtarinë kriminale në vendet e Ballkanit Perëndimor dhe aktiviteteve të grupeve kriminale ballkanike jashtë vendit, u bë e qartë se në dekadën e fundit kishte një numër në rritje të konfiskimeve të dërgesave të kokainës dhe heroinës në portet në Shqipëri, Bullgari, Kroaci, Greqi, Mal të Zi, Rumani dhe Slloveni.

Hulumtimet e fundit tregojnë se tentakulat e grupeve kriminale nga Ballkani Perëndimor po shtrihen tashmë në mbarë botën.

Sipas autoritetit policor të BE-së, EUROPOL, rreth 30 për qind e trafikut të lëndëve narkotike nga Amerika Latine në Evropë, tashmë kontrollohet nga grupet kriminale të Ballkanit Perëndimor. Paratë e jashtëligjshme në vendet e Ballkanit Perëndimor përbëjnë rreth 6 për qind të Bruto Prodhimit Vendor (BPV) të tyre.

“Duke marrë parasysh edhe statistikat mbi konsumin e kokainës në rajon, ne besojmë se çdo gjë që kalon nëpërmjet këtij rajoni ka për destinacion përfundimtar Evropën Perëndimore. Ky [Ballkani Perëndimor] është thjesht një pikë transiti”, tha autori kryesor i këtij studimi, Ruggero Scaturro.

Sipas raportit, mes viteve 2018 dhe 2021, rreth tetë tonë kokainë u kapën në portet e Evropës Juglindore, me Pireun (Greqi), Durrësin (Shqipëri) dhe Konstancën (Rumani) që përbënin gjysmën e totalit të kësaj sasie.

Durrësi, porta kyçe për trafikantët nga Shqipëria dhe Kosova

Sipas raportit, porti i Durrësit, i cili është porti më i madh i Shqipërisë, është arteria kryesore për tregtinë e ligjshme dhe të paligjshme, jo vetëm për Shqipërinë, por edhe për fqinjët e saj që nuk kanë qasje në det, si Kosova dhe Maqedonia a Veriut. Porti është i lidhur me skajin perëndimor të autostradës Durrës-Kukës-Prishtinë që lidh Shqipërinë dhe Kosovën, me lidhje të mëtejshme me Shkupin, Maqedoninë e Veriut.

Theksohet se ky port trajton afërsisht 90% të tregtisë ndërkombëtare detare të Shqipërisë dhe 85% të tregtisë së import-eksportit të vendit. Përmendet se në vitin 2018, 26 për qind e të gjitha eksporteve shqiptare ishin të destinuara për në Kosovë, pjesa më e madhe e së cilave kaloi në Durrës.

Kokaina në Shqipëri përmes frutave ekzotike

Përdorimi i frutave, si bananet, është veçanërisht i përshtatshëm për trafikantët e drogës, sepse ato ofrojnë një zinxhir të besueshëm dhe të qëndrueshëm logjistike nga burimi deri në tregun e shumicës, theksohet në raport. Shtohet se natyra e tyre degraduese, së bashku me taksimin e ulët dhe frekuencën e lartë të transportit, i bën kutitë e bananeve për kontejnerë dërgesash ideale për kokainën, pasi ngarkesat në përgjithësi zhdoganohen me shpejtësi përmes kontrolleve dhe me një ritëm më të madh se mallrat që nuk prishen.

Porti i Tivarit në Malin e Zi, nën shënjestrën e grupeve kriminale

Porti i Tivarit në Mal të Zi ka qenë një qendër famëkeqe për kontrabandën e cigareve që nga vitet 1990 dhe, gjatë dekadës së fundit, një pikë kyçe hyrëse për trafikimin e kokainës. Porti i Tivarit, është i vetmi port detar tregtar në bregdetin Adriatik të Malit të Zi.

Kokaina ka mbërritur rregullisht në portin e Tivarit në sasi relativisht të mëdha që nga viti 2010. Dërgesat zakonisht kanë origjinën nga Ekuadori. Nga Tivari, droga transportohet me kamionë në tregjet në Evropën Qendrore dhe Perëndimore, kryesisht përmes Kosovës dhe Serbisë.

Sipas raportit, në prill të 2019-ës, policia sekuestroi 60 kilogramë kokainë në bordin e një anijeje trajnimi të marinës malazeze që supozohej të shkëmbehej me heroinë në Turqi. Disa dërgesa të mëdha kokaine u kapën në portin e Tivarit në vitin 2021.

Në gusht 2021, një kontejner i dyshimtë nga Ekuadori, i cili transportonte banane, mbërriti në Tivar në bordin e ‘MSC Charlotte’ , nëpërmjet Koper-it, në Slloveni.

Autoritetet e zbatimit të ligjit gjurmuan kontejnerin në Mojanoviq, në veri-perëndim të Podgoricës. Aty u zbulua se ishte e mbushur me rreth 1.4 tonë kokainë.

Teknikat e fshehjes së mallrave të paligjshme

Rrjeti “Iniciativa Globale Kundër Krimit të Organizuar Ndërkombëtar” thotë se trafikantët kanë zhvilluar teknika të reja dhe më të sofistikuara për fshehjen e drogës.

Dëshmitë nga rrugët detare të Ballkanit tregojnë se droga po trafikohet me teknika që nuk kërkojnë përdorimin e kontejnerëve, duke e bërë më të rrezikshme dhe më të vështirë punën e autoriteteve zbatuese të ligjit.

Në maj 2021, Roja Bregdetare Greke publikoi një video që tregon një praktikë që është mjaft e zakonshme në Amerikën Latine, por jo shumë e përdorur përgjatë rrugëve detare të Ballkanit: zhytësit zbuluan më shumë se 46 kilogramë kokainë të fshehur pas një grile nënujore në bykun e një pjese të anijes në portin e Korintit, në Greqi.

Gjatë një operacioni në bordin e një anijeje me kontejnerë në portin e Ploces në nëntor të vitit 2021, zhytësit e policisë kroate gjetën rreth 61 kilogramë kokainë në një kuti metalike të lidhur me magnet në fundin e një anijeje nga Ekuadori ose Peruja.

Pavarësisht se ishte një teknikë tepër e njohur për agjencitë e zbatimit të ligjit në Amerikën Latine, zbulimi i përdorimit të magneteve është i pari i këtij lloji përgjatë rrugës detare ballkanike.

Kontrollorët e kontejnerëve, pika e dobët e porteve

Për ekspertët e sigurisë çelësi i të gjithë trafikut që zhvillohet nëpërmjet këtij porti, qëndron në njësinë e kontrollit të kontejnerëve. Me një mesatare prej 6.800 kontejnerësh, që futen çdo muaj në portin e Durrësit, Njësia e Kontrollit të Kontejnerëve, në përbërje të së cilës ka përfaqësues të Doganave dhe Policisë Kufitare, duket se mbetet ende një strukturë delikate.

Raporti i rrjetit thotë se të gjithë ata kontejnerë që mbërrijnë nga Amerika Latine, i nënshtrohen skanimit dhe kontrollit. Në këtë situatë ekspertët sugjerojnë të ndiqet praktika e vendeve të tjera, siç janë Holanda apo Belgjika, ku bëhet vazhdimisht ndërrimi i zyrtarëve të portit, me qëllim që të mos korruptohen nga grupet kriminale.

Zyra e Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Krimin prej vitit 2013 ka nisur zbatimin e Programit të Kontrollit të Kontejnerëve, që aplikohet në 21 porte të ndryshme të botës. Raporti thotë se brenda një viti nëpër botë qarkullojnë për qëllime tregtare rreth 850 milionë kontejnerë dhe vetëm 2 deri në 4 për qind e tyre arrin të kontrollohet. Ata që kontrollohen, përzgjidhen duke u bazuar te vendet e origjinës, por, nëse vijnë nga Amerika Latine, janë me “alarm të kuq” dhe i nënshtrohen kontrollit.

Konfiskime të mëdha të drogës, por asnjë procedim i krerëve të organizatave kriminale

Konfiskimet e mëdha të drogës shpesh pasohen nga arrestimet e “peshqve të vegjël”, megjithatë ka pak ndjekje penale të krerëve ose përpjekje për të ndjekur rrugët e dërgesave me qëllim kapjen e “peshqve të mëdhenj”.

Ky raport zbaton qasjen e ‘pikave të nxehta’ që është përdorur nga Observatori i Ekonomive të Paligjshme të Iniciativës Globale kundër Krimit të Organizuar Ndërkombëtar në Evropën Juglindore për të analizuar krimin e organizuar në Ballkanin Perëndimor, si dhe aktivitetet e grupeve kriminale nga vendet e Ballkanit Perëndimor në pjesë të tjera të botës.

Përgatiti: Besmir Nenaj

Fëmijët e lindur nga përdhunimet gjatë luftës në Bosnje e Hercegovinë kanë marrë statusin e viktimave civile të luftës në Qarkun e Bërçkos – njësi kjo e posaçme administrative e këtij vendi.

Është hera e parë në Bosnje dhe Hercegovinë që Qeveria pranoi se kjo kategori duhet të jetë “e dukshme”.

Karim Khan, prokuror i Gjykatës Penale Ndërkombëtare, përgëzoi Asamblenë e Bërçkos dhe organizatat joqeveritare që morën pjesë në propozimin dhe krijimin e zgjidhjes ligjore.

“Këtyre fëmijëve do t’u kushtohet vëmendje e veçantë nga zyra ime, në hetime dhe ndjekje penale”, shkroi Khan në Twitter.

Në pjesën tjetër të këtij vendi, në entitetin e Republika Sërpskës dhe në Federatën e Bosnje e Hercegovinës, gjegjësisht në dhjetë kantone të kësaj federate, fëmijët e lindur pas përdhunimeve gjatë luftës, nuk e kanë statusin e viktimave civile të luftës.

Simbolike, por domethënëse

Nga organizata “Trial”, e cila punon për përmirësimin e të drejtave të viktimave të dhunës seksuale të luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, thanë se ky është një mesazh që këta fëmijë nuk janë harruar.

“Me këtë lloj njohjeje askush nuk do të mund të mohojë ekzistencën e tyre apo pasojat specifike psikologjike, sociale dhe ekonomike, me të cilat ata po përballen edhe sot”, tha për Radion Evropa e Lirë Amina Hujdur, bashkëpunëtore për komunikim nga organizata “Trial”.

Nevojiten hapa të mëtejmë dhe përparime

Deri më 15 korrik, kur u miratua Ligji për viktimat civile, Bërçko ka rregulluar të drejtat dhe nevojat e kësaj kategorie përmes Vendimit për mbrojtjen e viktimave civile të luftës.

Ligji rregullon edhe të drejtat e viktimave për përparësi në arsim dhe bursa, të drejtën mbi përfitimet për invalidët ose rehabilitim mjekësor.

Çfarë ndodhi me pjesën tjetër të Bosnje e Hercegovinës?

Vështirësitë administrative janë tejkaluar, por vetëm në disa bashkësi lokale.

Nuk ka të dhëna për numrin e fëmijëve të lindur nga përdhunimet gjatë luftës

As për Bërçkon, as për pjesën tjetër të Bosnje e Hercegovinës nuk ka të dhëna të sakta dhe zyrtare për numrin e fëmijëve të lindur nga përdhunimet gjatë kohës së luftës, sepse nuk është mbajtur asnjë evidencë për lindjen e tyre.

Nuk ka të dhëna të sakta as për numrin e grave të dhunuara gjatë luftës në Bosnje dhe Hercegovinë. Vlerësimet e Kombeve të Bashkuara thonë se bëhet fjalë për 20.000 deri në 50.000 gra.

Nënat e tyre shpesh i kanë rritur në kushte të vështira socio-ekonomike, pa asnjë mbështetje shtesë.

Ajna Jusiq, e lindur nga përdhunimi, tha se veprimi që është ndërmarrë në Bërçko, aq sa është i rëndësishëm për fëmijët, po aq është edhe për nënat.

Shembull për vendet e tjera?

Përgatiti: Bekim Bislimi

Ministrat e jashtëm të Maqedonisë së Veriut dhe të Bullgarisë e nënshkruan të dielën në Sofje, Protokollin e dytë midis dy vendeve fqinje përmes së cilit i mundësohet Maqedonisë së Veriut hapja e rrugës drejt negociatave me Bashkimin Evropian. Takimi vjen një ditë pas miratimit në Parlamentin e Maqedonisë së Veriut të propozimit francez. Protokolli është pjesë e Marrëveshjes për Fqinjësi të mirë midis dy vendeve të arritur në vitin 2017.

Kryediplomati i Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani tha se ky akt paraqet një shans historik që pas 17 vjetësh me status kandidat Maqedonia e Veriut fiton rastin t’i hapë që nga e marta bisedimet me BE-në me që do të pasonte fillimin e fazës së fundit të aderimit drejt BE-së.

“Shpresojmë që ky proces dypalësh i bashkëpunimit me Republikën e Bullgarisë dhe rruga e negociatave integruese me me BE-në do të mundësojnë një bashkëpunim më të ngushtë midis dy shteteve tona” tha zoti Osmani.

Ndërkohë, ministrja e jashtme bullgare Teodora Gençovska tha se është arritur përparim në të gjitha grupet sektoriale që janë pesë gjithsej në numër; Se ekspertët e Ministrisë së Jashtme bullgare janë të gasthëm të vazhdojnë punën me grupet e punës së Ministrisë së Jashtme maqedonase dhe se tani mbetet të zbatohet marrëveshja e arritur dhe për këtë, sipas saj, duhet një angazhim serioz nga të dy shtetet.

“Bullgaria, tha zonja Gençovska, është shteti që më fuqimisht e mbështet integrimin evropian të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë”, teksa u uroi atyre sukses në këtë rrugë.

Megjithatë, Protokolli, përmbajtja e të clit ende nuk dihet, u tha se do të bëhej publik pas nënshkrimit të tij. Kjo do të sqaronte një sërë çështjesh të diskutuara si në qarqet politike por dhe më gjerë në Shkup lidhur me pretendimet se autoritetet maqedonase kanë bërë lëshime sa i takon gjuhës, historisë dhe identitetit maqedonas.

Mediat kroate raportuan sot se autoritetet vendase i mohuan presidentit serb, Aleksandar Vuçiç, vizitën private që ai kishte planifikuar të mbante.

Sipas ‘Jutarnji list’, Vuçiç kishte planifikuar të vizitonte sot rajonet e Jasenovac dhe Pakrac, por autoritetet kroate nuk do ta lejojnë atë të hyjë në vend.

Vuçiq kontaktoi kreun e SDSS, Milorad Pupovac dhe i tha atij se po planifikonte një vizitë private në zonën përkujtimore ku vdiqën shumë serbë në Luftën e Dytë Botërore.

Gazeta shton se qeveria ka deklaruar jozyrtarisht se Vuçiq nuk respektoi asnjë protokoll dhe se donte të bënte gjithçka jashtë procedurave dhe rregullave të marrëdhënieve diplomatike dhe se donte të kalonte kufirin kroat me ekipet e tij televizive.

syri.net

Avioni i kompanisë “Hainan Airlines”, ka kryer fluturimin e parë nga Pekini në Beograd, duke ateruar në aeroportin “Nikola Tesla” në mëngjesin e së shtunës.

“Ky është fluturimi i parë direkt nga Kina në Serbi. Tash për tash, do të ketë fluturime një herë në javë dhe nga shtatori dhe tetori do të ketë dy fluturime brenda javës për në Kinë”, tha presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili doli në aeroportin e Beogradit “Nikola Tesla” për të mirëpritur avionin e parë të kësaj linje të re ajrore.

Vuçiq shtoi se fluturimi Beograd-Pekin zgjat nëntë orë e gjysmë dhe kjo linjë ajrore do të emërohet “Mihailo Pupin”.

Presidenti serb tha se kjo linjë e kësaj kompanie ajrore kineze do të tërheqë numër më të madh të turistëve dhe biznesmenëve të cilët do të vijnë në Serbi, teksa njoftoi po ashtu se një linjë për në Çikago do të nisë në një të ardhme të afërt.

Në aeroport për të mirëpritur avionin kinez doli edhe ambasadori i Kinës në Serbi, Chen Bo, ministri serb i Financave, Sinisha Mali, ministri i Ndërtimit, Transportit dhe Infrastrukturës, Tomislav Momiroviq dhe drejtori i Air Serbia, Jirzhi Marek.

Avioni kompanisë “Hainan Airlines” do të kryejë fluturime Pekin-Beograd vetëm gjatë të shtunave.

Vuçiq, gjatë pritjes së avionit nga Pekini, tha se Qeveria e ardhshme do të ruajë miqësitë tradicionale serbe” dhe nuk do të jetë anti-ruse.

“Se çfarë lloji i qeverisë do të jetë, besoj se do të jetë një qeveri serbe, e cila do të punojë për anëtarësimin më të shpejtë të Serbisë në Bashkimin Evropian”, u tha Vuçiq gazetarëve në aeroportin “Nikola Tesla”.

Kur u pyet se si po shkojnë konsultimet për formimin e institucioneve të reja, Vuçiq tha se tashmë ka një “shumicë të paqartë” në Kuvendin e Serbisë, por shtoi se do të flasë për konsultimet kur ato të përfundojnë.

Gjykata Kushtetuese e Bosnjë dhe Hercegovinës e ka shpallur antikushtetues Ligjin për moszbatimin e Vendimit të Përfaqësueses së Lartë në Republika Srpska i cili i referohet mohimit të gjenocidit në Srebrenicë dhe glorifikimit të kriminelëve të luftës.

Kështu bëri të ditur Gjykata Kushtetuese të premten, më 15 korrik. Vendimi është marrë në bazë të kërkesës për vlerësimin e kushtetutshmërisë së atij ligji, e cila është dërguar nga shtatë delegatë në Këshillin e Popujve të Republika Sërpskas.

“Gjykata Kushtetuese është udhëhequr nga praktika e saj e mëparshme në disa raste të ngjashme, sepse përfaqësuesi i lartë ka vepruar si institucion legjislativ, duke zëvendësuar autoritetin kompetent, që në këtë rast është Asambleja Parlamentare e Bosnjës dhe Hercegovinës”, tha Mirsad Çeman, zv. kryetar i Gjykatës Kushtetuese të Bosnje, në konferencën për gazetarët në rrethin Brçko.

Delegatët e paraqitën ankesën në Gjykatën Kushtetuese të Bosnjë-Hercegovinës pasi Gjykata Kushtetuese e Republikës Sërpska hodhi poshtë veton e Klubit Boshnjak në Këshillin e Popujve të RS-së për ligjin e miratuar në shtator të vitit të kaluar.

Këshilli për Mbrojtjen e Interesit Vital Kombëtar pranë Gjykatës Kushtetuese të RS vlerësoi në atë kohë se ligji nuk cenonte interesin kombëtar të popullit boshnjak.

Çka i parapriu vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Bosnjës dhe Hercegovinës?

Në korrik të vitit të kaluar, Asambleja Kombëtare e RS miratoi Ligjin për moszbatimin e ndryshimeve të imponuara në Kodin Penal të Bosnjë-Hercegovinës në procedurë urgjente dhe në një seancë të mbyllur.

Ishte përgjigja e partive politike në RS ndaj vendimit të ish-Përfaqësuesit të Lartë Valentin Inzko, me të cilin ai vendosi ndryshime në Kodin Penal të Bosnjë-Hercegovinës disa ditë më parë.

U tha që institucionet e RS-së të mos bashkëpunojnë me organet kompetente të Bosnje në lidhje me zbatimin e vendimit të përfaqësuesit të lartë. Kjo u pasua nga një bllokadë njëmujore e institucioneve të Bosnjes nga përfaqësues të RS-ë, me një kërkesë për tërheqjen e vendimit të përfaqësuesit të lartë.

Vendimi i Inzkos ndryshoi nenin 145 a të Kodit Penal të Bosnjë-Hercegovinës, i cili parashikon një dënim me burg nga gjashtë muaj deri në pesë vjet për këdo që publikisht miraton, mohon, pakëson rëndë ose përpiqet të justifikojë krimin e gjenocidit, krimit kundër njerëzimit. ose krim lufte i përcaktuar me aktgjykim të formës së prerë.

Sipas Zyrës së Prokurorit të BeH, rreth 40 kallëzime janë paraqitur kundër qytetarëve dhe zyrtarëve në më pak se një vit nga fillimi i ndalimit të mohimit të gjenocidit.

Deri më tani nuk është ngritur aktakuzë, ndërsa nga Prokuroria thonë se “po punojnë sipas rasteve të konstatuara”, dhe se kërkohen kontrolle shtesë për shkak se kallëzimet nuk janë dorëzuar nga institucionet kompetente, por nga individë dhe organizata joqeveritare.

Milorad Dodik, anëtari serb i presidencës së BeH-së, është mes atyre të regjistruar për mohimin e gjenocidit.

Më 11 korrik, Srebrenica shënoi 27 vjetorin e gjenocidit të kryer nga forcat serbe në atë vend në vitin 1995, në të cilën forcat serbe vranë mbi 8,000 burra dhe djem myslimanë.

Masakra është cilësuar si mizoria më e rëndë në Evropë që prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, ndërsa Gjykata Ndërkombëtare e Hagës e ka njohur si gjenocid.

Sipas Institutit të Personave të Zhdukur të Bosnje e Hercegovinës, mbi 1,200 viktima të masakrës së Srebrenicës mbeten ende të zhdukura.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka nisur konsultimet për mandatin e Qeverisë së re me një takim me kryetarin e Partisë për Veprim Demokratik, Shaip Kamberi, i cili është përfaqësues i Koalicionit të Shqiptarëve të Luginës.

Ky koalicion do të ketë një mandat në Kuvendin e Serbisë.

Kamberi ka thënë se kërkon integrimin e shqiptarëve dhe se pjesëmarrja në Qeverinë e Serbisë nuk është prioritet i tyre.

“Zbatim të marrëveshjeve për Luginën, ndryshim të ligjeve për pakicat dhe fond për zhvillim”, ishin kërkesat që sot ia dorëzuam presidentit Vuçiq, ka shkruar Kamberi në Facebook.

Ai ka thënë se prioritet i koalicionit është integrimi në institucionet publike, ato në nivel lokal dhe regjional, ndalimi i pasivizimit të adresave, fondi zhvillimor për Luginën dhe ndryshimi i Ligjit për flamurin.

Në prononcimet e mëparshme për media, Kamberi ka thënë se në bisedë do të insistojë në zbatimin e “Planit shtatëpikësh”, që u miratua nga Qeveria e Serbisë në vitin 2013, dhe ku përmenden probleme të shumta me të cilat përballet pakica kombëtare shqiptare në Serbi, si integrimi ekonomik i shqiptarëve, njohja e diplomave, mospërdorimi i shprehjeve fyese ndaj tyre.

Pas largimit nga Presidenca e Serbisë, Kamberi u tha gazetarëve se shqiptarët në Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë ende nuk janë integruar as në nivel lokal të institucioneve shtetërore e as në rajon.

“Kërkesa jonë është që integrimet të fillojnë nga fundi dhe jo nga maja e Qeverisë”, ka thënë Kamberi, përcjell agjencia Beta.

Presidenti i Serbisë gjatë ditës është paraparë të takohet me përfaqësuesit e listave të pakicave që kanë fituar ulëse në Kuvendin e Serbisë – mes tyre lista “Së bashku për Vojvodinë – Vojvodinë” dhe listën “Amaneti i Myftiut – Partia e Drejtësisë dhe Pajtimit”, e udhëhequr nga Usama Zukorliq.

Sot në takim ka qenë i ftuar edhe përfaqësuesi i partisë boshnjake, SDA – Sanxhak, Sulejman Uglanin, por kjo parti ka vendosur që të mos i përgjigjet ftesës, raporton portali N1.

Vuçiq do të vazhdojë konsultimet edhe në tri ditët e ardhshme.

Siç ka raportuar gazeta e përditshme “Danas” më 10 korrik, partitë nga lista e Bashkuar për Fitoren e Serbisë nuk janë të bashkuara për të shkuar te presidenti serb për konsultime për qeverinë e ardhshme.

Më herët kryetari i Partisë Popullore, Vuk Jeremiq, ka bërë të ditur se partia nuk do të shkojë në konsultime me kryetarin e shtetit dhe të Partisë Përparimtare Serbe, Aleksandar Vuçiq.

Në zgjedhjet e 3 prillit, Partia Progresive Serbe (SNS) në pushtet fitoi me shumë vota si në zgjedhjet presidenciale ashtu edhe në ato parlamentare.

Por për herë të parë nuk do të kenë deputetë të mjaftueshëm për të formuar vetë shumicën në Kuvend, për këtë arsye detyrohen ta bëjnë atë në koalicion me njërën nga partitë e tjera.

Pesë shtete të Evropës Qendrore, që të gjitha anëtare të Bashkimit Evropian, i bën thirrje bllokut që t’i japë statusin e shtetit kandidat Bosnjë e Hercegovinës.

“Bëhet fjalë për një sinjal nga qeveritë tonë se Ballkani Perëndimor është i rëndësishëm për BE-në”, tha më 13 korrik në Budapest, ministri i Jashtëm i Austrisë, Alexander Schallenberg.

Ministrat e Jashtëm të grupit të quajtur C5 – Austria, Hungaria, Republika Çeke, Sllovakia dhe Sllovenia – kërkuan që në samitin e radhës së BE-së, që do të mbahet në tetor, çështja e statusit kandidat për Bosnjë e Hercegovinën të jetë në agjendë.

Në qershor, Ukraina dhe Moldavia morën statusin e vendit kandidat për anëtarësim në BE.

Bosnjë e Hercegovina, shtet që ende vuan nga efektet e luftës së viteve 1992-95, nuk u përfshi në marrjen e statusit gjatë samitit të qershorit.

Nga gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor, vetëm Bosnjë e Hercegovina dhe Kosova nuk kanë status të kandidatit.

Në fund të qershorit, liderët e gjashtë shteteve të Ballkanit u ankuan për mungesën e përparimit në përpjekjet e tyre për t’u anëtarësuar në BE, para se blloku të merrte vendim për dhënien e statusit për Moldavinë dhe Ukrainën.

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, kishte mirëpritur dhënien e statusit të kandidatit për Ukrainën dhe Moldavinë, por kishte theksuar se këto dy shtete nuk duhet të kenë iluzione.

Ai kishte theksuar se Shqipëria dhe shtetet e tjera të Ballkanit për vite me radhë kanë statusin e kandidatit. Maqedonia e Veriut e ka marrë statusin më 2005 dhe Shqipëria më 2014.

Rama dhe pesë liderët e tjetër të Ballkanit që po kërkojnë anëtarësimin në BE, u takuan me liderët e BE-së për katër orë para njoftimit për dhënien e statusit për Ukrainën dhe Moldavinë.

Kryeministri i Malit të Zi, Dritan Abazoviq, tha se deklarata e tij në 27-vjetorin e gjenocidit në Srebrenicë ishte “e paqartë” dhe u kërkoi falje familjarëve të viktimave.

“U kërkoj falje nënave të Srebrenicës për mendimin e shprehur në mënyrë të paqartë. Dihet se çdo vepër varet nga qëllimi i saj. Qëllimi im është paqja. Gjenocidi i kryer kundër boshnjakëve në Srebrenicë të mos përsëritet ndaj askujt”, shkroi ai në Telegram.

Kjo kërkim-falje vjen pasi familjarët e viktimave të gjenocidit, shoqatat dhe përfaqësuesit e partive politike në Mal të Zi, thanë se Abazoviq relativizoi gjenocidin në Srebrenicë.

“Gjenocidi nuk u krye kundër boshnjakëve, por kundër njerëzve, dhe nuk u krye nga ushtritë, por nga politikanët, politika e së keqes, politika e vdekjes dhe politika e mashtrimit”, tha Abazoviq, në përkujtim të 27-vjetorit të gjenocidit kundër boshnjakëve në Srebrenicë.

Pas kësaj deklarate, familjarët viktimave dhe shoqatat i kërkuan Abazoviqit që të kërkojë falje sepse definicioni i gjenocidit thotë se ai përbën “synimin për të shkatërruar plotësisht ose pjesërisht një grup kombëtar, etnik, racor apo fetar”.

Më herët gjatë 11 korrikut, shoqata “Nënat e Srebrenicës” tha se Abazoviq duhet t’iu kërkojë falje të gjithë viktimave të gjenocidit në Srebrenicë.

“Fëmijët tanë u vranë vetëm sepse ishin boshnjakë, ata u vranë nga një ushtri e organizuar. Në Potoçari nuk ka vend për relativizim të krimit”, tha kjo shoqatë përmes Twitterit.

Qendra Memoriale e Srebrenicës e falënderoi Abazoviqin, por gjithashtu kërkoi nga ai që të lexojë vendimet e gjykatave ndërkombëtare.

“Megjithatë, ndaj boshnjakëve u krye gjenocid – sepse motivi i vrasjeve nuk ishte ‘vrasja e njerëzve’, por vrasja dhe shkatërrimi i një popullo. Këtë ju mësojnë vendimet e gjykatave ndërkombëtare. Lexoni ato”, shkroi kjo qendër në Twitter.

Reagime për deklaratën e Abazoviqit ka pasur edhe nga Mali i Zi, përkatësisht nga Partia Socialdemokrate, subjekt që është pjesë e Qeverisë së pakicës së Abazoviqit.

“Kryeministri i Malit të Zi po e relativizon gjenocidin në Srebrenicë? Turp për ty Dritan”, ka shkruar deputetja e kësaj partie, Draginja Vuksanoviq-Stankoviq.

Në 27-vjetorin e Masakrës në Srebrenicë, në Qendrën Përkujtimore në Potoçari u varrosën eshtrat e 50 viktimave të gjenocidit që janë identifikuar së voni.

Forcat serbe vranë mbi 8,000 burra dhe djem myslimanë gjatë luftës së viteve ’90.

Masakra është cilësuar si mizoria më e rëndë në Evropë që prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, ndërsa Gjykata Ndërkombëtare e Hagës e ka njohur si gjenocid.

Kryeministri bullgar në largim, Kiril Petkov tha të dielën se propozimi francez për zgjidhjen e kontestit me Maqedoninë e Veriut është jashtëzakonisht i mirë për Sofjen.

Petkov në një intervistë për televizionin bullgar, BTV tha se “për Maqedoninë e Veriut për momentin është shumë e vështirë të pranohen ato pozicione”, por sipas tij “ky vend duhet ta bëjë këtë dhe të zgjedhë rrugën evropiane”.

Ai tha se “do të ishte e tmerrshme nëse Shqipëria vazhdon procesin e anëtarësimit në BE dhe Maqedonia e Veriut mbetet jashtë saj”, njofton Radio Evropa e Lirë.

“Në Maqedoninë e Veriut duhet të kuptojnë se nëse duan të zhvillohen, rruga evropiane është e vetmja rrugë për atë vend”, ka deklaruar Petkov.

Propozimi francez për fillimin e negociatave me BE-në pritet të shqyrtohet javën e ardhshme nga deputetët në Kuvendin e Maqedonisë.

Kryetari i Kuvendit, Talat Xhaferi, tha të premten, më 8 korrik, se në koordinimin e rregullt të së hënës në Kuvend, duhet të diskutohet se kur mund të mbahet seancë plenare për informimin e qeverisë për propozimin e kornizës negociuese për negociatat e anëtarësimit me BE-në.

Më 30 qershor, qeveria publikoi propozimin francez për fillimin e negociatave ndërmjet Maqedonisë së Veriut dhe BE-së, i përbërë nga tre dokumente, pas së cilës filluan protestat në Shkup ku morën pjesë mijëra qytetarë nën moton “Stop bullgarizimit të Maqedonisë”.

Protestat janë bërë nga partitë opozitare VMRO-DPMNE dhe “E Majta”, të cilat propozimin e vlerësojnë të dëmshëm për interesat shtetërore dhe kombëtare maqedonase.

Partitë në pushtet kanë thënë se ky është propozimi më i mirë që garanton gjuhën maqedonase sikur edhe identitetin dhe të kaluarën historike andej edhe duhet të pranohet që Maqedonia e Veriut të mos lëshoj mundësinë për zhbllokimin e procesit integrues.

Ambasadorja amerikane në Shkup, Kate Marie Byrnes, të premten përmes një letre të hapur drejtuar qytetarëve të Maqedonisë së Veriut, ka bërë thirrje që të pranohet propozimin e Francës për zgjidhjen e kontestit me Bullgarinë, gjë që do t’i hapte derën integrimit evropian.

Mesazh të njëjtë ka drejtuar edhe presidenti i Francës, Emmanuel Macron. Ai tha të enjten se “propozimi francez nuk është i përsosur”, por se e fut vendin në Bashkimin Evropian.

Të premten, më 8 qershor, Parlamenti gjerman (Bundestag) miratoi një rezolutë për Bosnjë e Hercegovinën (BeH), në të cilën theksohet se “veprimet e Milorad Dodikut dhe Dragan Çoviqit janë të dizajnuara për të shkatërruar Bosnjë e Hercegovinën, si një shtet dhe shtëpi e popullatës së shumëllojshme”.

“Kjo është e papranueshme dhe kërkon rezistencë të vendosur dhe të fortë nga Bashkimi Evropian, shtetet e tij anëtare dhe komuniteti ndërkombëtar”, thuhet në rezolutë, e cila kërkon vendosjen e sanksioneve të Bashkimit Evropian kundër atyre që minojnë Bosnjë e Hercegovinën.

U theksua se “veprimet e politikanëve nacionalistë”, të Dodikut, i cili është anëtar i presidencës shtetërore dhe lider i Lidhjes së Socialdemokratëve të Pavarur (SNSD) në pushtet, si dhe Çoviq, presidenti i Bashkësisë Demokratike Kroate të Bosnjë e Hercegovinës (HDZ), janë “kërcënim për paqen në Evropën Juglindore”.

Ndër të tjera, përfaqësuesit gjermanë i bëjnë thirrje qeverisë federale që “të thërrasë me vendosmëri lidershipin politik të Bosnjë e Hercegovinës që të eliminojë përshkallëzimin dhe të ulë tensionet e brendshme”.

Udhëheqësi i serbëve, Dodik, që është edhe anëtar i Presidencës trepalëshe të Bosnjës, ka disa muaj që ka intensifikuar përpjekjet për ndarjen e Republikës Sërpska nga pjesa tjetër e territorit. Që nga vjeshta, ky entitet ka bllokuar shumicën e institucioneve shtetërore të Bosnjës. Mbi 200 ligje dhe akte ligjore janë pezulluar. Entiteti do, po ashtu, që të krijojë ushtrinë e tij dhe të pushojë së njohuri juridiksionin e gjyqësorit kombëtar dhe të autoritetit tatimor.

SHBA-ja, në muajin janar, e ka sanksionuar Dodikun, pasi e ka akuzuar për kërcënim të satibilitetit të rajonit.

Në Bosnje e Hercegovinë nisi të premten Marshi i përvitshëm i Paqes, në kujtim të viktimave të masakrës së Srebrenicës.

Gjatë tri ditëve të ardhshme, pjesëmarrësit do të përshkojnë rrugën që mijëra qytetarë të Srebrenicës kanë kaluar në verën e vitit 1995, në përpjekje për të shpëtuar nga forcat serbe.

Pas një rrugëtimi prej rreth 110 kilometrash, që nisi nga fshati Nezuk, ata do të arrijnë në Qendrën Përkujtimore Potoçari, ku më 11 korrik shënohet 27-vjetori i masakrës.

Atë ditë do të rivarrosen mbetjet e 50 viktimave të masakrës, të gjetura së voni.

Më 11 korrik të vitit 1995, forcat serbe të Bosnjës kanë hyrë në Srebrenicë, në zonën që ishte shpallur e sigurt nga Kombet e Bashkuara.

Në ditët që kanë pasuar, ato kanë vrarë mbi 8,000 burra dhe djem myslimanë, ndërsa trupat e tyre i kanë hedhur në gropa në pyjet përreth.

Vrasjet kanë ndodhur për pak ditë, por procesi i gjetjes së trupave ka marrë vite dhe identifikimi dhe varrimi i eshtrave vazhdojnë ende.

Masakra e Srebrenicës, e cila ka ndodhur pesë muaj para përfundimit të luftës në Bosnje, është cilësuar si më e rënda në Evropë që prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, ndërsa nga Gjykata Ndërkombëtare e Hagës është njohur si gjenocid.

Deri më tani, 47 persona janë dënuar me më shumë se 700 vjet burgim për rolet e tyre në masakër.

Ish-udhëheqësi i serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiq, është dënuar me burgim të përjetshëm, ashtu si edhe ish-udhëheqësi ushtarak në Bosnje, Ratko Mlladiq.