”Të bashkuar për Maqedoni” thonë se mbështetja për protestat kundër ”Deklaratës së Tiranës” marrin mbështetje nga të gjithë qytetarët e Maqedonisë.
Përndryshe, kjo është fundi i javës së dytë ku mbahen protesta kundër gjuhës shqipe.
Presidenti i Maqedonisë Gjorge Ivanov të hënën ka theksuar se nuk do t`ia japë mandatin liderit të Social Demokratëve Zoran Zaevit pasi që siç theksohet në komunikatën drejtuar mediave nga kabineti i tij, akoma nuk janë shmangur pengesat për të ndarë mandatin.
Më 1 mars Ivanov në një paraqitje drejtuar opinionit tha se platforma e partive shqiptare sic u shpreh ai ‘platforma e Tiranës’ paraqet pengesë për mos ndarjen e mandatit ngase ajo siç tha rrënon karakterin unitar të Maqedonisë si shtet.
Qëndrimi i përsëritur i presidentit Ivanov vjen pas insistimit të Social Demokratëve që presidenti Ianov t’ia ndajë mandatin Zoran Zaevit ngase programi qeveritar i prezantuar të premten nga ai dëshmoi se në asnjë mënyrë nuk cenohet karakteri unitar i shtetit.
“Programi i Qeverisë së re reformuese e garanton unitaritetin e shtetit dhe siguron zhvillim dhe përparim të vendit, për këtë arsye Gjorge Ivanov është i detyruar ta respektojë Kushtetutën, t’ia japë mandatin kryetarit Zaev, i cili siguroi 67 nënshkrime për formim të Qeverisë dhe të mundësojë transfer të qetë të pushtetit”, theksohet në kumtesënpër media të Lidhjes Social Demokrate të Maqedonisë.
Social Demokratët shprehen të bindur se presidenti Ivanov do të jetë i detyruar të ndajë mandatin brenda dhjetë ditëve pas mbledhjes së parlamentit dhe konstatimit të një shumice të re parlamentare pa precizuar se cilën ditë do të mund të mblidhej parlamenti me iniciativë të 20 deputetëve.
Burime për Radion Evropa e Lirë thonë se Lidhja Social Demokrate e Maqedonisë po zhvillon bisedime me partitë politike shqiptare për zgjedhjen e kryetarit të ri të parlamentit të Maqedonisë dhe me gjasë parlamenti pritet të thirret të enjten e kësaj jave.
Arben Taravari, sekretar i përgjithshëm i Lëvizjes për Reforma në Partinë Demokratike Shqiptare, për Radion Evropa e Lirë thotë se pret nga Lidhja Social Demokrate e Maqedonisë të marrë guximin që me nënshkrimet e 20 deputetëve të thirret seanca parlamentare dhe të zgjidhet kryetari i ri parlamentit.
“Presim që LSDM e cila në rastin konkret ka numrin më të madh të deputetëve sesa ne. Tani presim që zoti Zaev të ndërmarrë hapa konkret drejt konstituimit të parlamentit. Në politikë kërkohet dhe guxim dhe ai duhet të tregohet i guximshëm në këtë moment nëse presidenti Ivanov nuk e ndan mandatin 20 deputetë mund të marrin iniciativë për mbledhjen e kuvendit ose ta detyrojnë drejtuesin e mbledhjes konstituive të thirrë mbledhje për përzgjedhjen e kryetarit të ri të parlamentit”.
“Si LR PDSH, qëndrojmë pas kësaj dhe gjatë bisedimeve kemi theksuar se një nga tri postet kyçe të shtetit, presideni, kryetari i parlamentit dhe Qeverisë, duhet t`ju takojë shqiptarëve”, thotë Arben Taravari sekretar i përgjithshëm i Lëvizjes për Reforma në Partinë Demokrate Shqiptare.
Ndërkohë nga Lëvizja Besa shprehen se janë në pritje të ndërmarrjes së iniciativës për mbledhjen e Parlamentit dhe zgjedhjen e kryetarit të këtij institucioni.
“Do të presim të shohim nëse do të ketë ndonjë lëvizje konkrete për zhbllokimin e parlamentit dhe pas kësaj do të marrim qëndrim si parti”, thotë Orhan Murtezani zëdhënës i Lëvizjes Besa.
Njohësit e çështjeve politike thonë se nuk duhet humbur kohë meqë në rrethana kur presidenti Ivanov refuzon të ndajë mandatin rruga e vetme për zhbllokimin e krizës politik mbetet mbledhja e parlamentit ku do të zgjidhej kryetari i ri duke reflektuar një shumicë të re parlamentare si rezultat i zgjedhjeve të 11 dhjetorit vitin e kaluar.
“Si e para duhet që në një afat sa më të shkurtër kohorë të zgjidhet kryetari I ri I parlamentit të Maqedonisë që të vetëdisohemi të gjithë ne për shumicën e re parlamentare e cila doli nga zgjedhjet e fundit parlamentare dhe menjëherë pas kësaj duhet të filojnë bisedat për qeverinë e re”, vlerëson Nikolla Dujovski analist politik, duke shtuar se “nuk duhet pasur frikë nga protestat kundër të drejtave të shqiptarëve, ngase në esencë këto protesta janë në funksion të mbrojtjes së pushtetarëve aktual që duhet të japin llogari para organeve të drejtësisë”.
Konstituimi I parlamentit pritet të mbahet në një atmosferë të tensionuar, në njërën ana presidenti Ivanov refuzon të ndajë mandatin dhe anën tjetër lideri I VMRO DPMNE Nikolla Gruevski ish kryeministër, ka intensifikuar kërcënimet për destabilizimin e vendit, si shenjë revolte e popullatës pasi partia e tij nuk arriti të formojë qeverinë pavarësisht se ka siguruar dy ulëse më shumë në parlament kundrejt LSDM.
VMRO-DPMNE të hënën përmes një komunikate drejtuar mediave ka kërkuar që LSDM publikisht dhe qartë të heqë dorë nga platforma e Tiranës dhe elementet në të, të cilat, siç ceket në kumtesë, do ta ridefinojnë Republikën e Maqedonisë, e cila nga një shtet shumë etnik do ta shndërronin në shtet binacional.
Nga VMRO-DPMNE konsiderojnë se revolta tek populli nga, siç thonë, politika e këtillë jo e sinqertë dhe retorika e Zaevit dhe LSDM-së, po bëhet gjithnjë e më e madhe.
Ndërkohë në vazhdimësi, zyrtarët e lartë të BE-së dhe SHBA-së u kanë bërë thirrje forcave relevante politike në vend dhe veçanërisht presidentit Ivanov që sa më shpejtë të ndaj mandatin për t’i hapur rrugë formimit të një qeverie e cila në agjendën e saj do të vendos si prioritet luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar. (REL)
SHKUP- Pas prezantimit të programit të tij qeveritar, Zoran Zaev i ka dhënë presidentit Gjorgje Ivanov 10 ditë kohë për ta mandatuar me krijimin e qeverisë së re. Presidenti deri tani ka përdorur argumentin se koalicioni me partitë shqiptare dhe pranimi i platformës së tyre rrezikojnë shtetin në Maqedoni.
I dërguari gjerman në Shkup, Christian Hellbach, u bë zëri më i fundit që i kërkoi Ivanovit të tërheqë vendimin e tij e të respektojë parimet demokratike, shkruan “tch”. Kreu i shtetit maqedonas shfrytëzoi rastin e 25 vjetorit të komandës së forcave të armatosura për të deklaruar se ushtria është e gatshme të mbrojë integritetin territorial dhe pavarësinë e vendit.
“Edhe sot, ashtu si përpara një çerek shekulli, përballemi me sfida. Por edhe sot, ashtu si atëherë, kemi ushtrinë e Republikës, e cila do të na mbrojë nga kërcënimet”, ishte komenti i Ivanov.
Jane shtuar ndërkohë shqetësimet se ato që përshkruhen si protesta “patriotike” mund të marrin një kthesë të dhunshme. Disa prej tubuesve të intervistuar nga media rajonale kanë shpërthyer në zemërim vetëm nga përmendja e emrit të Zaevit.
Pranimin e platformës së shqiptarëve nga ana e tij, ata e kanë quajtur të papranueshëm, ndërsa përmbajtjen e platformës e cilësojnë një tradhti.Organizatorët e marshimeve pretendojnë se nuk kanë lidhje me VMRO-DPMNE-në, por fakti mbetet që protestat nisën menjëherë pas thirrjeve të Nikola Gruevskit për “mobilizim” në mbrojtje të vendit.
“Maqedonia ka probleme shumë më të mëdha dhe esenciale me të cilat duhet të ballafaqohet se sa të merret me rezolutë, e cila mund të shkaktojë probleme me vendet fqinje”, deklaron Zekiri
SHKUP – Besar Ademi – Admir Fazlagikj
Zgjedhjet parlamentare të parakohshme të 11 dhjetorit në Maqedoni që kishin për qëllim zgjidhjen e krizës politike të këtij vendi, thelluan edhe më shumë këtë krizë duke e transferuar në krizë institucionale. Shkak i thellimit të kësaj krize është vonesa e formimit të qeverisë së re të cilën pas dështimit të liderit të VMRO-DPMNE-së, Nikolla Gruevski, presidenti Gjorgje Ivanov refuzoi të mandatojë liderin e Lidhjes Social Demokratike të Maqedonisë (LSDM), Zoran Zaev, duke u arsyetuar se “nuk do të mandatojë çdo kë që negocion për platforma të vendeve të huaja me të cilat cenohet populli maqedonas, kërcënohet shteti unitar, sovraniteti dhe pavarësia e saj”.
Ndërkohë, ditëve të fundit mijëra qytetarë maqedonas marshojnë rrugëve të Shkupit kundër platformës shqiptare që u arrit pas zgjedhjeve të 11 dhjetorit nga subjektet politike shqiptare në Maqedoni përmes së cilës liderët shqiptar zotohen se nuk do të marrin pjesë në Qeverinë e Maqedonisë nëse nuk zbatohen kërkesat e theksuara në të. Një ndër kërkesat kyçe të protestuesve është refuzimi i Ligjit të dygjuhësisë në tërë territorin e Maqedonisë, sepse sipas tyre, përdorimi i gjuhës shqipe në mbarë territorin do të çojë vendin drejt ridefinimit.
Deputeti shqiptar nga radhët e Lidhjes Social Demokratike të Maqedonisë (LSDM) dhe ish-gazetar, Muhamet Zekiri, në një prononcim për Anadolu Agency (AA) thotë se do të ishte më e ndershme sikur ajo platformë shqiptare të ishte bërë para fillimit të fushatës zgjedhore.
“Unë mendoj se kjo është produkt i panikut dhe frikës së partive shqiptare kur panë se elektorati shqiptar më nuk mund dikush ta kontrolloj ashtu siç ka menduar se mund ta kontrollojë. Votat e shumta që erdhën në LSDM e ngritën alarmin tek subjektet politike shqiptare dhe për të demonstruar se tani po unifikohet spektri politik shqiptar, ata vendosën ta bëjnë këtë platformë”, deklaron Zekiri për AA.
Zekiri thotë se në platformën shqiptare nuk ka asgjë kundër Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë, mirëpo në programet e subjekteve politike shqiptare me anë të të cilave kanë garuar para elektoratit, janë pothuajse të gjitha pikat e platformës shqiptare. Sipas tij, kërkesat në platformë partitë politike shqiptare i kanë artikuluar përmes subjekteve të tyre politike dhe nuk janë diçka e re që opinioni në Maqedoni nuk ka njohuri.
Zekiri nuk sheh asgjë të keqe në këtë platformë, por thekson se VMRO-DPMNE e shfrytëzoi këtë platformë për të bërë propagandë dhe për të pasur alibi se po thyhet karakteri unitar i Maqedonisë me këtë platformë, sepse është nënshkruar në një shtet fqinj dhe nuk është produkt i brendshëm, gjë e cila për Zekirin nuk është e vërtetë.
“Nëse dikush e garanton karakterin unitar të Maqedonisë dhe kujdeset për të mirën e Maqedonisë, janë pikërisht shqiptarët si komunitet i dytë këtu në Maqedoni”, shprehet Zekiri.
Pika për të dënuar gjenocidin në Maqedoni, nuk e ka pasur vendin në platformë
Siç thotë Zekiri e vetmja gjë që nuk është pjesë e programeve të subjekteve politike është Miratimi i një Rezolute në Kuvendin e Maqedonisë me të cilën dënohet gjenocidi ndaj popullit shqiptar në Maqedoni në periudhën pas Pavarësisë së Shqipërisë (1912-1956).
“Ajo pikë ndoshta nuk e ka pasur vendin aty. Maqedonia nuk ka qenë shtet në kohën kur kërkohet që Maqedonia ta dënoj atë gjenocid. E dimë se kanë vuajtur shumë popuj, të gjithë që kanë jetuar në këtë territor. Është punë kjo që duhet t’ua lëmë historianëve dhe të shohim se a ka nevojë apo nuk ka nevojë për një rezolutë të tillë. Maqedonia ka probleme shumë më të mëdha dhe esenciale me të cilat duhet të ballafaqohet se sa të merret me rezolutë, e cila mund të shkaktojë probleme me vendet fqinje”, deklaron Zekiri për AA.
Ai shton se Maqedonia prioritare e ka kthimin e drejtësisë dhe përmbushjen e kushteve që kërkohen nga Bashkimi Evropian dhe NATO, sepse Maqedonia sipas tij, e ka vendin në familjen evropiane dhe askund tjetër.
Projektligji për përdorimin e gjuhëve do të vlejë për të gjitha pakicat etnike
Në lidhje me paralajmërimet e kreut të LSDM-së për një projektligj të ri mbi zbatimin e gjuhëve të bashkësive etnike me mbi 20 përqind të popullsisë, Zekiri sqaron se ky projektligj nuk do të vlejë vetëm për shqiptarët, por edhe për të gjitha bashkësitë tjera etnike që përfaqësojnë mbi 20 përqind të popullsisë.
“Ka komuna ku gjuhë zyrtare është edhe gjuha e komuniteteve tjera. Kemi Gostivarin ku gjuhë zyrtare është edhe gjuha turke. Në Kumanovë gjuhë zyrtare janë katër gjuhë, është ajo maqedonase, shqipe, serbja dhe më duket edhe ajo turke. Funksionojnë komunat e tilla. Ligji i ri që do të sjellet, i cili ende nuk është përpiluar, detajet do të dihen pasi të fillojë të funksionojë Parlamenti”, shprehet Zekiri.
Zekiri në vijim thotë se gjithçka që do të propozohet do të jetë në kuadër të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë dhe nuk do të dal nga ato korniza. Ai foli edhe për debatin në lidhje me dygjuhësinë në uniformat e policisë dhe ushtrisë dhe në banknotat e vendit, duke theksuar se kjo u takon ekspertëve të cilët do të tregojnë se a është komform Kushtetutës.
“Nuk është puna që ne të propozojmë diçka dhe të votojmë diçka anti-kushtetuese, nëse është anti-kushtetuese, dhe pastaj të bie në Gjykatë Kushtetuese. Puna është të jetë ligj funksional dhe të jetë për të mirën e qytetarëve, pasi që edhe partnerët tanë të koalicionit e kanë përsëritur se kërkesat e tyre do të jenë komform Kushtetutës aktuale të Republikës së Maqedonisë”, deklaroi Zekiri për AA.
E vërteta për ngjarjet e “Sopotit”, “Monstrës” dhe “Kumanovës”, “Neshkovskit”, “Mlladenov” doemos të dalin në sipërfaqe
Kryetari i LSDM-së, Zoran Zaev, duke prezantuar “Propozim Programin e Qeverisë” në selinë e partisë, paralajmëroi zbardhjen e ngjarjeve të Kumanovës, si dhe të rasteve “Monstra” dhe “Sopoti”, “Neshkovski dhe “Mlladenov”, duke deklaruar se do të kërkojnë edhe mbështetje ndërkombëtare për hetimin.
Në këtë kontekst Zekiri thekson se prioritet për qytetarët e Maqedonisë është sundimi i së drejtës.
“Kjo doemos të ndodh, kjo është një nga prioritetet tona. Prioritare për qytetarët e Maqedonisë është sundimi i së drejtës. Këto janë raste që janë përmendur dhe të cilat përmenden në programin tonë dhe të cilat janë shfrytëzuar për nxitjen e tensioneve ndëretnike, e që për fat të keq pati edhe viktima në njerëz të pafajshëm. Ngjarjet e Kumanovës janë paksa më të komplikuara, prandaj do të kërkojmë ndihmë nga bashkësia ndërkombëtare e cila duhet të na ndihmojë për të zbardhur këtë rast. Mund të zbardhet, ka mjaft dëshmi për të parë se kush qëndron prapa kësaj ngjarje dhe për çfarë qëllimesh është bërë”, thekson Zekiri duke shtuar se e vërteta duhet të mësohet për të mirën e të gjithë qytetarëve.
Ai në prononcimin e tij më tej tha se “Nuk guxon asnjë qytetar i pafajshëm i Maqedonisë të qëndrojë në burg”, duke shtuar se për të gjitha rastet marrin detyrim t’i zbardhin deri në fund.
Do të jem kritikuesi më i madh i partisë, nëse nuk u përmbahemi premtimeve
Si politikanë të rinj në politikën e Maqedonisë, thotë deputeti i LSDM-së për AA, nuk janë futur që të përsërisin gabimet e politikanëve më të hershëm, por janë futur se mundet politika të ushtrohet edhe ndryshe, duke mbajtur fjalën dhe duke realizuar atë që premtohet.
“Në momentin nëse shoh se dikush tenton të devijojë nga programi jonë dhe nga ajo që ne e kemi përfaqësuar para elektoratit gjatë fushatës, sigurisht që unë nuk do të hesht dhe do të ngre zërin siç kam ngritur edhe para se të jem në politikë. Duke qenë këtu nuk do të thotë jam pjesë e një subjekti politik dhe nëse shoh se aty brenda dikush devijon dhe bën gabim se unë do të heshti. Unë do ta ngre zërin dhe do të jem kritikuesi më i madh brenda partisë nëse ne nuk i përmbahemi asaj që i kemi premtuar qytetarëve tanë”, deklaron Zekiri.
Sipas Zekirit, Zoran Zaev dhe LSDM-ja si subjekt politik nuk do të heq dorë nga sigurimi i të drejtave të bashkësive etnike pakicë në Maqedoni dhe në përgjithësi të qytetarëve të Maqedonisë. Ai shton se koncepti i barazisë së plotë i të gjithë qytetarëve të Maqedonisë është e ardhmja e këtij vendi, ndërsa çdo gjë tjetër është dështim për qytetarët dhe politikën e vendit.
“Zoran Zaev është i vendosur dhe këmbëngulës që këtë ta realizojë. Të gjithë atë që e kemi premtuar gjatë zgjedhjeve ne do ta bëjmë. U prezantua edhe programi i ri i qeverisë së ardhshme dhe aty janë të gjitha punët dhe aspektet që i kemi premtuar gjatë fushatës zgjedhore që kanë qenë pjesë e programit. Këtë ne do ta realizojmë dhe do të qëndrojmë pas asaj që e kemi para qytetarëve”, shprehet Zekiri.
Zekiri thotë se Maqedonia do të jetë një shtet i të gjithë qytetarëve, koncept të cilin e beson ai dhe për të cilin thekson se LSDM-ja garoi në zgjedhjet e fundit që të gjithë qytetarët dhe bashkësitë etnike t’i gëzojnë të drejtat e barabarta në vend. Ai theksoi se qëndrimet të cilat i merr LSDM-ja janë të njëzëshëm dhe brenda në parti nuk ka zëra kundër kësaj politike që udhëheq ky subjekt politik në krye me liderin Zoran Zaev.
Maqedonia vetëm me Shqipërinë dhe Kosovën nuk ka çështje të hapura
Zekiri beson se vetëm duke ndërtuar marrëdhënie të mira fqinjësore mund të ndërtohet një e ardhme e ndritshme dhe një perspektivë më e mirë. Ai shton se nuk është mirë për asnjë vend të Ballkanit, nëse ka grindje, por gjithmonë, sipas tij duhet të “trajtohemi si miq në mënyrë të ndërsjellë”. “Me kokëfortësi nuk do të arrijmë askund dhe ajo nuk është politikë e mirë”, shprehet ai.
Sipas tij, në kohë turbulente është normale që të paraqiten individë për të provokuar, por siç thekson ai, ndoshta është më mirë të injorohen këta politikanë, sipas tij, të papërgjegjshëm nga vendet fqinje “që dëshirojnë qëllimisht të provokojnë debate apo të hapin diskutime mes vendeve.”
“Fqinjët duhet t’i trajtojmë si miqtë tanë më të mirë. Nëse dikujt i ndodh diçka e keqe, së pari duhet të ndihmojnë fqinjët dhe ne duhet të punojmë këtu për t’i qetësuar ato marrëdhënie. Mënyra se si t’i relaksojmë është që mos të provokojmë njëri-tjetrin. Ne e dimë se Maqedonia ka probleme të jashtëzakonshme me pothuajse të gjithë fqinjët e saj. Të vetmet vende me të cilat Maqedonia nuk ka çështje të hapura janë Shqipëria dhe Kosova”, thotë Zekiri.
Turqia është një nga vendet më miqësore të Maqedonisë
Republikën e Turqisë, Zekiri e sheh se si një nga vendet më miqësore të Maqedonisë, si dhe konsideron se marrëdhëniet me këtë vend duhet edhe më shumë të thellohen dhe të përmirësohen.
“Turqia është një nga vendet më miqësore të Maqedonisë. Ky vend është partner strategjik i Maqedonisë dhe marrëdhëniet vetëm të thellohen, edhe në planin ekonomik, edhe në atë diplomatik, por edhe në atë miqësor. Ne këto marrëdhënie do t’i nxisim dhe do t’i përmirësojmë, kjo është edhe në interes të qytetarëve tanë. Ne e dimë se sa emigrantë ka në Turqi dhe sa turistë kemi ne nga Turqia. Këta marrëdhënie duhet të ushqehen dhe të përmirësohen”, deklaron Zekiri.
Protesta në Shkup kundër platformës së partive shqiptare.
Programi i qeverisë së re i prezantuar nga kreu i Lidhjes Social-Demokrate, Zoran Zaev, i cili është në pritje të mandatit nga presidenti Gjorge Ivanov, ka nxitur reagime të shumta.
Ai gjatë paraqitjes para opinionit të premten tha se programi i tij garanton të ardhmen e vendit, zhvillimin ekonomik, integrimin euroatlantik, raporte të mirë ndëretnike, gjyqësor të pavarur, zbardhjen e të gjitha proceseve gjyqësore që besohet të jenë të montuar për motive të ndryshme, e çështje tjera.
VMRO DPMNE-ja programin e quajti “pamflet politik” që synon zbatimin e platformës së partive shqiptare të arritur në Tiranë dhe rrënimin e karakterit unitar të shtetit. Programi parasheh avancimin e gjuhës shqipe, por nga BDI-ja shprehën vërejtje se me të nuk parashihet përdorimi i shqipes në kartëmonedha dhe uniformat e policisë.
Megjithatë, njohësit e çështjeve politike, programin e shohin si hap drejt zgjidhjes së krizës, e në veçanti të asaj institucionale, me të cilin hidhen poshtë pretendimet para së gjithash të VMRO DPMNE-së, se gjoja shumica e re parlamentare synim parësor ka federalizimin, kantonizimin apo aplikimin e dygjuhësisë në shtet.
Sefer Taniri, profesor i Komunikimit në Universitetin Evropës Juglindore në Tetovë, thotë për Radion Evropa e Lirë se programi qeveritar i pretendentit për kryeministër, Zoran Zaev, është i bazuar në Kushtetutën aktuale dhe jo në platforma politike të hartuara jashtë vendit, siç pohon Nikolla Gruevvski.
“Vlerësoj se të gjitha këto manipulim apo tentime për të mjegulluar opinionin publik maqedonas, për të ngritur tensione etnike, për të ngritur artificialisht nacionalizmin maqedonas, me kohë do të zmbrapsen, do të zbehen, sepse në fakt nuk bëhet fjalë për tentim për ndarje të Maqedonisë apo për kantonizim të saj, por për një përpjekje që Maqedonia përfundimisht të bëhet shtet i përbashkët dhe i barabartë për maqedonasit dhe shqiptarët”, thotë Tahiri.
Ai shton se reagimet e ashpra që vijnë nga VMRO DPMNE-ja nuk kanë aspak të bëjnë me përmbajtjen e programit qeveritar, porse ai përdoret nga ana e tij për të mashtruar opinionin me qëllim të zhvendosë vëmendjen nga problemet reale, e që, sipas tij janë krimet që po hetohen për zyrtarët shtetërorë, përfshirë edhe Nikolla Gruevskit.
“VMRO DPMNE-ja gjithë këtë frikë që tenton ta imponojë tek opinioni maqedonas, gjoja se platforma e partive shqiptare, e cila në një pjesë të saj do të jetë pjesë edhe e programit qeveritar bëhet më tepër për motive jo vetëm politike, por edhe për motive që në një farë mënyre t’i iket drejtësisë, t’i iket Prokurorisë Speciale dhe të amnistohet kriminaliteti apo veprat e dyshuara për krime që janë bërë gjatë qeverisjes së VMRO DPMNE-së”, thekson Tahiri.
Ai, gjithashtu, vlerëson edhe pjesët e programit që kanë të bëjnë me përfaqësimin, sistemimin e mijëra administratorëve që marrin paga duke ndenjur nëpër shtëpitë e tyre, programin ekonomik për zhvillim të barabartë rajonal, sikurse edhe çështjen e mediave që synon pavarësimin e tyre dhe garantimin e lirisë së shprehjes.
Programi i prezantuar nga kreu i LSDM-së, sipas Nano Ruxhin, njohës i çështjeve politike dhe ish-ambasador i Maqedonisë në NATO, është pro perëndimor, për zgjidhjen e problemeve të brendshme etnike, zbatimin e reformave dhe krijimin e kushteve për anëtarësimin e vendit në Bashkimin Evropian dhe Aleancën e Atlantikut të Veriut.
“Një hap i këtillë pritej nga Zoran Zaev, si i tillë mbështetet edhe nga bashkësia ndërkombëtare. Vlerësoj se bëhet fjalë për një program qeveritar evropian me përparësi dhe qëllime për vendin në rrugën e integrimit euroatlantik. Sundimi i së drejtës, rikthimi i demokracisë së humbur, konsolidimi i raporteve ndëretnike dhe zhvillimi ekonomik, vlerësoj se janë themelet e këtij programi që garanton të ardhme”, vlerëson Ruzhin.
Edhe ai nuk beson se Gruevski do të arrijë të shkaktojë trazira të përmasave të mëdha. Ai thotë se qëllimi i grupit rreth tij, por edhe i vetë ish -kryeministrit është që ta shpëtojë veten e tij, andaj për të arritur këtë, ai mund të nxisë edhe incidente.
“Mendoj se pavarësisht thirrjeve të Gruevskit, mendoj se tani ai i takon historisë dhe se ai tani po lufton për të shpëtuar veten e tij dhe është i kuptueshëm kërcënimi i tij. Por, populli nuk do t’u përgjigjet thirrjeve të tij pasi e ka kuptuar se bëhet fjalë për manipulim, andaj edhe nuk do të përfshihet në gjakderdhje. Mund të ketë incidente sporadike, por assesi kaos në shtet, të cilin e dëshiron Gruevski”, thotë Nano Ruxhin.
Zoran Zaev në paraqitjen e tij të premten tha se beson se tanimë presidenti Gjorge Ivanov nuk do të ketë dilema se kush angazhohet për ruajtjen e karakterit unitar të shtetit e kush për rrënimin e tij, andaj edhe pret nga ai që sa më parë t’ia japë mandatin për formimin e qeverisë së re mes partisë së tij, LSDM, dhe partive shqiptare.(REL)
Presidenti i Maqedonisë, Gjorge Ivanov, ka deklaruar se Armata e Maqedonisë është e gatshme t’i përgjigjet sfidave dhe të mbrojë integritetin territorial dhe pavarësinë e vendit.
Në një manifestim ushtarak në Kriva Pallanka, Ivanov ka thënë se “edhe sot, sikur edhe para një çerek shekulli, po ballafaqohemi me sfida. Por, edhe sot sikur para çerek shekulli, kemi Armatën e Maqedonisë e cila është mbrojtëse nga kërcënimet, krenari për qytetarët dhe shpresë për paqen në vend”.
Ndërkohë, kryetari i VMRO DPMNE-së, Nikolla Gruevski, tha se populli maqedonas nuk do të tërhiqet ndërsa gjendjen në vend lidhur me krizën qeveritare e vlerëson si tensionuese dhe të paqartë.
“Është të vështirë të parashikohet tjetër pos protestave, kur veproni në kundërshtim me vullnetin e qytetarëve”, ka deklaruar Gruevski në një intervistë për Telegrafin e Serbisë.
Gruevski ka akuzuar liderin opozitar, Zoran Zaev, për siç ka thënë, “skenar për ridefinimin e plotë të shtetit dhe ndryshimin e konceptit të saj”.
Në pyetjen nëse gjendja në Maqedoni mund të përkeqësohet, Gruevski tha se mllefi i popullit është i madh.
Kryetari i Lidhjes Social Demokrate, Zoran Zaev, ka prezantuar programin qeveritar në një paraqitje të jashtëzakonshme përpara opinionit publik, ndërsa i ka bërë thirrje presidentit Gjorge Ivanov që të mos bllokojë procesin e transferimit të pushtetit, por brenda dhjetë ditëve t’ia japë mandatin.
Zaev tha se programi i partisë së tij, LSDM, dhe i partive shqiptare që janë pjesë e shumicës së re parlamentare, bazohet në platformat parazgjedhore të këtyre subjekteve politike që kanë marrë besimin e qytetarëve në zgjedhjet e 11 dhjetorit.
“Maqedonia do të jetë shtet i mirë për jetë, shtet i të gjithë qytetarëve pavarësisht përkatësisë etnike apo politike, shtet i maqedonasve, shqiptarëve, turqve, serbëve, romëve, boshnjakëve dhe të gjitha bashkësive etnike që jetojnë në Maqedoni“, ka deklaruar Zaev, duke prezantuar të gjitha pikat e programit qeverisës si në sferën ekonomike, politike, në gjyqësor, për çështjen e gjuhës shqipe, e sferat tjera.
Zaev tha se programi i qeverisë parasheh miratimin e një ligji për përdorimin e gjuhëve të bashkësive etnike i cili do të avancojë përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe.
“Të gjithë qytetarëve duhet t’i mundësojmë komunikim të lehtë me të gjitha institucionet. Kjo do të jetë në përputhje me ligjet dhe në bashkëpunim me të gjitha partitë që formojmë shumicën parlamentare. Kjo zgjidhje është për të mirën e të gjithë qytetarëve….Do të ketë zgjerim të përdorimit të gjuhës shqipe në institucionet shtetërore, por do të ketë rregullim të përdorimit edhe të gjuhëve tjera…. Me këtë mundësojnë që të gjithë qytetarët të mund të realizojnë të drejtën kushtetuese. Nëse dikush ka të drejtë të flas në gjuhën e tij nuk humbin të tjerët, përkundrazi fiton Maqedonia”, ka deklaruar Zaev.
Ndërsa sa i përket kartëmonedhave dhe uniformave edhe në gjuhën shqipe, Zaev tha se pas konsultimeve që ka zhvilluar me ekspertë është konstatuar se një zgjidhje e tillë nuk ka bazë kushtetuese, por pavarësisht kësaj kreu i LSDM-së tha se është i hapur që edhe për këtë çështje të bisedohet.
Ai shprehu përkushtimin e qeverisë së re, siç ka thënë, për zbardhjen e të gjitha rasteve që kanë ndodhur në të kaluarën, si incidenti i armatosur në Kumanovë, “Sopoti”, “Monstra” e raste tjera që kryesisht kanë të bëjnë me shqiptarët.
Zaev është zotuar për një sistem gjyqësor të pavarur dhe efikas. partitë do të mbeten jashtë gjykatave. Do të formohet sektor special në gjykatë që do të merret me lëndët që i ka ngritur Prokuroria speciale publike.
“Qeveria e re do të përkushtohet në zbardhjen e plotë të rastit të Kumanovës në maj të vitit 2015 si dhe duke nxjerrë në pah të vërtetën se kush ishin iniciatorët dhe kush ishte prapavija e tërë këtij rasti.
“Do të kërkojmë edhe mbështetjen e ndërkombëtarëve për sigurimin e dëshmive relevante rreth këtij rasti. Ministria e Punëve të Brendshme do të angazhohet në dhënien e ndihmës logjistike për organet hetuese dhe gjyqësore për hapjen e rastit “Monstra”, Sopot ”, Brodeci, “Martin Neshkovski””, tha Zaev.
Ai në paraqitjen e tij paralajmëroi edhe një departament të posaçëm gjyqësor që do të merret kryesisht me lwndet që po hetohen nga Prokuroria Speciale.
Zaev tha se programi i qeverisë që ai do të drejtojë ofron jetë dhe prospektin në Maqedoni, për dallim nga politika e Nikolla Gruevskit të VMRO-së që sipas tij ofron ndarje dhe nxitje në shoqëri.
Ai në paraqitjen e tij tha se programi qeveritar si prioritet ka anëtarësimin e vendit në NATO dhe Bashkimin Evropian, zbatimin e reformave në gjyqësi, zhvillim ekonomik të barabartë dhe liri të mediave.
Gjatë prezantimit të platformës së qeverisë së re të Maqedonisë, Zoran Zaev ka theksuar se Maqedonia hapëron drejt një politikbërjeje të re në bazë të standardeve demokratike. (REL)
Organizatorët e protestës në shenjë mbështetjeje të presidentit Ivanov kanë lënë një flamur të përpunuar të Maqedonisë në Zyrën Popullore të Presidentit
SHKUP – Mijëra qytetarë të inicuar nga Shoqata “Për Maqedoni të përbashkët” edhe sonte vazhduan me protesta kundër platformës shqiptare, e cila sipas tyre është përgatitur nga Tirana zyrtare dhe dëmton karakterin unitar, sovranitetin dhe pavarësinë e Republikës së Maqedonisë, raporton Anadolu Agency (AA).
Protestuesit si zakonisht u tubuan para godinës së Qeverië së Maqedonisë për të vazhduar më pas drejt Zyrës Popullore të presidentit Gjorgje Ivanov, e cila u rihap sot, pasi që ishte e mbyllur që nga prilli i vitit të kaluar si pasojë e dëmtimit nga protestat e ashtuquajtura “Revolucioni laraman”.
Organizatorët e protestës në shenjë mbështetjeje të presidentit Ivanov, i cili refuzoi të mandatojë liderin e Lidhjes Social Demokratike të Maqedonisë (LSDM), Zoran Zaev, për të formuar qeverinë e re, kanë lënë një flamur të përpunuar të Maqedonisë në Zyrën Popullore të Presidentit, si dhe kërkuan që Ivanov të mos e tërheq vendimin e tij.
Protestuesit më pas vazhduan drejt Kuvendit të Maqedonisë, ku dhe përfundoi protesta në mënyrë paqësore. Organizatorët në adresimin e tyre para Kuvendit, apeluan që të përgatitet një platformë e re dhe të mos pranohet platforma shqiptare.
Një ndër kërkesat kyçe të protestuesve është refuzimi i Ligjit të dygjuhësisë në tërë territorin e Maqedonisë, sepse sipas tyre, përdorimi i gjuhës shqipe në mbarë territorin do të çojë vendin drejt ridefinimit.
Iniciativa “Për Maqedoni të përbashkët” filloi me protesta që nga e hëna e kaluar kur lideri i LSDM-së i dorëzoi presidentit Ivanov dëshminë e shumicës parlamentare, i cili më pas refuzoi t’i jap mandatin për formimin e qeverisë, duke u arsyetuar se “nuk do të mandatojë çdo kë që negocionon për platforma të vendeve të huaja me të cilat cenohet populli maqedonas, kërcënon shtetin unitar, sovraniteti dhe pavarësia”.
Ndryshe, platforma e përbashkët mes subjekteve politike shqiptare në Maqedoni u arrit pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të 11 dhjetorit të vitit të kaluar me ndërmjetësimin e kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama.
Përmes kësaj platforme të përbashkët ku përfshihen disa kërkesa për të drejtat e shqiptarëve në Maqedoni, liderët shqiptarë zotohen se nuk do të marrin pjesë në Qeverinë e Maqedonisë nëse nuk zbatohen kërkesat e theksuara në të.
Presidenti i Maqedonisë, Gjorge Ivanov
Gjermania i ka bërë thirrje presidentit të Maqedonisë, Gjorge Ivanov që të respektojë Kushtetutën dhe të mandatojë për kryeministër, liderin opozitar, Zoran Zaev.
Kristian Halbab, përfaqësues i posaçëm i Qeverisë gjermane për Evropën Juglindore, pas takimeve në Shkup me drejtuesit e partive politike gjithashtu theksoi rëndësinë për vazhdimin pa pengesa të punës së Prokurorisë Speciale për hetimin e të aferës së përgjimeve.
“Kryetari i shtetit duhet të respektojë rezultatet e zgjedhjeve të fundit dhe t’i lejojë shumicës parlamentare të krijojë sa më shpejtë qeverinë e re. Dua të theksoj se është shumë e rëndësishme që Prokuroria Speciale të vazhdojë punën e saj në bashkëpunim me institucionet e tjera të pavarura dhe kredibile”, ka deklaruar Kristian Halbab, përfaqësues i posaçëm i Qeverisë gjermane për Evropën Juglindore.
Ndërkohë, partitë ende nuk kanë arritur asnjë zgjidhje për dalje nga gjendja e krijuar pas refuzimit të presidentit Ivanov që të mandatojë kryetarin e LSDM-së. Kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti tha se me diplomatin gjerman janë biseduar mundësitë për zhbllokimin e punës së Kuvendit. Ahmeti tha se me rëndësi është që kriza të mos thellohet dhe të mos kalojë në krizë etnike.
“Është biseduar mbi mënyrat se si të zgjidhet kriza politike në vend, cilat janë masat që kjo krizë mos të thellohet edhe më tej, të mos shdërrohet nga krizë politike në krizë mes etnive. Jemi duke biseduar me të gjitha partitë politike relevante. Nuk ka nevojë as për zhurmë, as për përplasje që të vazhdojë punën normale Kuvendi i Maqedonisë”, ka deklaruar kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti.
Partitë politike shqiptare ndërkohë kanë përjashtuar mundësinë për heqje dorë nga deklarata e përbashkët politike, që edhe ka thelluar krizën politike.
“Unë për vete kurrë nuk do të heq dorë nga Deklarata e Përbashkët sepse realisht e kanë bërë gogol këtë deklaratë. Kjo deklaratë është të ndahen paratë e zhvillimit barabartë rajonal, ligj i sjellur në vitin 2009 nga VMRO-ja e që nuk është respektuar”, ka deklaruar Zijadin Sela nga Aleanca për Shqiptarët e cila pritet të jetë pjesë e qeverisë, në rast të formimit të saj nga LSDM dhe BDI.
Nga ana tjetër edhe Lëvizja Besa e ka vlerësuar si të gabuar vendimin e Ivanovin për mos dhënien e mandatit Zoran Zaevit.
“Unë jam optimist se politikanët do të reflektojnë dhe do ta kuptojnë se veprimet e tyre janë të rëndësishme, përcaktuese dhe determinuese për fatin e çdo qytetari këtu në Maqedoni dhe në këtë drejtim edhe vendimet që do t’i marrin duhet të jenë vendime shumë serioze dhe vendime të cilat para interesit të tyre personal duhet të vendosin interesin e qytetarit”, ka deklaruar Bilall Kasami nga Lëvizja Besa.
Në Maqedoni po qëndron edhe Sekretari i Përgjithshëm i OSBE-së, Lamberto Zanieri, i cili gjithashtu dërgoi mesazhe për zgjidhjen e krizës politike dhe respektimin e Kushtetutës.
Nuk janë të pakta akuzat e këtyre ditëve të një pjese të maqedonasve kundër shqiptarëve në Maqedoni por edhe ndaj Shqipërisë.
Ato madje po shndërrohen në një fushatë të ashpër deri në luftë-nxitëse jo vetëm nga VMRO-DPMNE por edhe nga gazetarët e saj të tërbuar që ‘fajtorin’ për gjasat e dërgimit të partisë së Gruevskit në opozitë.
Këtë situatë në krijim e sipër, Ambasada e Shqipërisë në Shkup e quan të pabazë, sepse siç thotë ajo në një përgjigje për Zhurnal.mk, problemet e brendshme të krijuara në Maqedoni e kanë origjinën dhe burimin pikërisht brenda vet Maqedonisë.
Së fundi akuza të tilla janë bërë edhe në emisionin e mbrëmshëm “Në qendër”, të gazetarit kontrovers Vasko Eftov që emetohet në televizionin maqedonas ‘Kanal 5’.
Eftov, për më tepër akuzave që vijnë nga VMRO-DPMNE e Kryetari Gjorge Ivanov se Shqipëria po ‘përzihet në punët e brendshme’ të Maqedonisë kur u ofroi tryezën e takimeve partive politike shqiptare të Maqedonisë, e akuzoi Shqipërinë se në territorin e shtetit shqiptar kinse “ndodhen rreth 3000 terrorist shqiptarë të cilët do të vijnë në Maqedoni për ta destabilizuar sulmuar Maqedoninë.”
I pyetur nga Zhurnal.mk, rreth kësaj deklarate të këtij gazetari maqedonas Ambasada Shqiptare në Shkup tha se “deklarata të tilla janë qesharake dhe nuk meritojnë vëmendje,” duke i mohuar kategorikisht pretendimet e këtilla të njerëzve si Eftovi.
“Nuk mendojmë se ka vërtetë njerëz të cilët besojnë se problemet e Maqedonisë vijnë nga Shqipëria, aq më pak kur kriza në vend vazhdon prej dy vjetësh.
Megjithatë, duhet theksuar se deklarata të tilla janë shumë të rrezikshme pasi kanë për qëllim devijimin e vëmendjes nga problemet reale dhe shpikjen e një armiku imagjinar për të nxitur e shfrytëzuar frikën e njerëzve të cilët duan të mirën e vendit të tyre por janë thellësisht të pa informuar,” thuhet në përgjigjen me shkrim të Ambasadës së Shqipërisë për Zhurnal.mk.
Ajo u shpreh qartë kur tha se kriza në Maqedoni është politike dhe institucionale por ajo rrezikon të kthehet në krizë, si edhe bëri thirrje edhe ndaj partive politike dhe përfaqësuesve institucional të Maqedonisë që të jenë më të matur dhe të kujdesshëm në kualifikime dhe synime të këtij lloji për të kërkuar adresa të tjera jashtë Maqedonisë për të gjetur ‘fajtor’ gjetiu.
“Ne nuk duhet ta lejojmë absolutisht një gjë të tillë. Ndaj aktorët politikë në vend (Maqedoni) duhet që të tregohen shumë të kujdesshëm në atë çfarë thonë pasi i kanë vetë në dorë fatet e vendit të tyre” tha Ambasada e Shqipërisë për Zhurnal.mk, për të ritheksuar se Shqipëria është “ …vend mik” i Maqedonisë.
“…është në interesin tonë e të gjithë rajonit që Maqedonia ta tejkalojë këtë krizë dhe t’i rikthehet procesit të integrimit euro-atlantik. Shqipëria, si vend anëtar i NATO-s dhe faktor stabiliteti në rajon do të vazhdojë të kontribuojë për sigurinë në këtë pjesë të Ballkanit,” tha Ambasada Shqiptare në Shkup.
“Dëshirojmë dhe urojmë që të gjithë qytetarët në Maqedoni të jetojnë me të drejta të plota e me dinjitet në vendin e tyre por theksi është tek ‘të gjithë’, përfshirë shqiptarët si popullsi shtet-formuese në atë vend.
Gjuha e urrejtjes nuk ka vend në një shtet demokratik dhe drejtësia duhet të kujdeset që ta parandalojë atë, pasi ne e dimë nga eksperienca se ajo errëson arsyen dhe vjedh të vërtetën duke sjellë vetëm vuajtje,” shkruhet në fund të përgjigjes së saj për Zhurnal.mk.
Organizatorët theksuan se do të vazhdojnë që qëndrojnë kundër dygjuhësisë, ndryshimit të himnit, flamurit dhe stemës së shtetit.
Presidenti Gjorgje Ivanov dje përmes një letre që i ka drejtuar edhe presidentit amerikan Donald Tramp ka theksuar se nuk heq dorë nga vendimi për të mos i dhënë mandatin për Qeverinë, liderit të LSDM, Zoran Zaev dhe se ai ka thënë se bashkësia ndërkombëtare duhet të dënojë platformën shqiptare, e cila sipas Ivanovit është përgatitur nga Tirana zyrtare.
Por pas disa orëve ka mbërritur përgjigja e administrates amerikane, përmes Departamentit të Shtetit. Zv/ndihmës sekretari shtetëror i SHBA-së për çështje evropiane e euroaziatike, Hojt Brajan Li ka theksuar se SHBA është e interesuar për stabilitet dhe prosperitet të rajonit të Ballkanit, duke përfshirë Maqedoninë.
Ai ka ftuar gjitha palët në Maqedoni të jenë të gatshëm në kompromis dhe të formohet qeveri e re paszgjedhore.
“Sinqerisht shpresoj se presidenti maqedonas do t’u mundësojë deputetëve që shprehën dëshirë për këtëdhe partitë që ata përfaqësojnë, të formojë qeveri sa më shpejtë, pasi Maqedonisë i nevojitet qeveri që do të vazhdojë dhe kryejë proceset e filluara në kuadër të procesit paraqasës të BE-së”, ka thënë Ji. (INA)
Ashtu siç ishte paralajmëruar, sot nga ora 17:00 në të gjitha qytetet e Maqedonisë, po ndodhin protestat më të mëdha të inicuara nga shoqata “Për Maqedoni të Bashkuar” kundër platformës shqiptare, si dhe në mbështetje të vendimit të presidentit Gjorgje Ivanov, i cili refuzoi të mandatojë liderin e LSDM-së, Zoran Zaev, për të formuar qeverinë e re, shkruan Almakos.
Një ndër kërkesat kryesore të organizatorëve është refuzimi i Ligjit të dygjuhësisë në tërë territorin e Maqedonisë, sepse sipas tyre, përdorimi i gjuhës shqipe në tërë territorin e vendit do të çojë Maqedoninë drejt ridefinimit të saj si dhe do të dëmtojë sovranitetin dhe pavarësinë e shtetit.
Edhe pse organizatorët vazhdimisht apelojnë që në protestë të mos shfaqen simbole etnike apo kombëtare, nuk mungojnë brohoritjet dhe simbolet nacioanaliste ndaj popullit shqiptar si “dhoma gazi për shqiptarët”, dhe “Maqedoni e pastërt”, njofton Almakos.
Marshi protestues për momentin po zhvillohet në mënyrë paqësore në gjitha qytetet.
Ndryshe kujtojmë se kriza politike në Maqedoni dhe qëndrimet nacionaliste të presidentit Ivanov dhe kreut të VMRO-së, Nikolla Gruevski ndaj shqiptarëve kanë reflektuar në nxitjen e konflikteve ndëretnike te qytetarët.
Sipas MPB-së brenda kësaj jave janë shënuar dy raste të përleshjeve ndërmjet grupacioneve të ndryshme, që supozohet të jenë ndëretnike.
Jo rastësisht liderët shqiptarë të partive politike në çdo dalje publike apelojnë për gjakftohtësi te qytetarët.
Nga ana tjetër, nëse referohemi në shkrimet e portaleve maqedonase, thuhet që nuk përjashtohet shpallja e gjendjes së jashtëzakonshme në vend.
Ndryshe LSDM dhe BDI gjatë ditës së sotme së bashku me deputetët e Lëvizjes BESA dhe Aleancës për Shqiptarët kanë dashur ta konstituojnë parlamentin dhe të caktojnë zgjedhjet lokale.
Mirëpo VMRO janë kërcënuar se nëse ndodh një gjë e tillë, do të vijojnë protesta gjithë popullore.
Asnjë sinjal për zgjidhjen e krizës në Maqedoni. Presidenti Gjorgje Ivanov nuk po e ndryshon vendimin në lidhje me mandatimin e shumicës parlamentare për formimin e qeverisë dhe kjo duket se po e zhyt vendin në një krizë edhe më të thellë.
Partitë pretendente, megjithatë kanë mundësi kushtetuese që ta thërrasin vetë seancën e parlamentit për të miratuar kabinetin qeveritar, por kjo, sipas vëzhguesve, mund nxisë trazira.
Nga kabineti i Ivanovit nuk ka ndonjë informacion të ri nëse ky i fundit planifikon që eventualisht të tërheq vendimin për të mos ia dhënë mandatin Zaevit. Ndërkohë, Kuvendi ende nuk është konstituuar, ndërsa çdo ditë para Kuvendit mbahen protesta të nismës “Për Maqedoni të përbashkët”.
Iniciativa “Për Maqedoni të bashkuar” filloi me protesta që nga dita e hënë, ndërkohë protesta me kërkesa të njëjta mbahen edhe në disa qytete tjera të Maqedonisë
SHKUP – Shoqata “Për Maqedoni të bashkuar” e mbështetur nga mijëra qytetarë, tashmë në javën e dytë proteston kundër platformës shqiptare, si dhe në mbështetje të vendimit të presidentit Gjorgje Ivanov, i cili refuzoi të mandatojë liderin e Lidhjes Social Demokratike të Maqedonisë, Zoran Zaev, për formimin e qeverisë së re.
Një ndër kërkesat më kyçe të organizatorëve është refuzimi i Ligjit të dygjuhësisë në tërë territorin e Maqedonisë, sepse sipas tyre, përdorimi i gjuhës shqipe në tërë territorin e vendit do të çojë Maqedoninë drejt ridefinimit të saj, si dhe do të dëmtojë sovranitetin dhe pavarësinë e vendit.
Si zakonisht, protestuesit u tubuan para godinës së Qeverisë së Maqedonisë, pas së cilës marshuan në drejtim të zyrës kombëtare të presidentit Ivanov në qendër të qytetit. Marshi protestues përfundoi në mënyrë paqësore para Kuvendit të Maqedonisë, ku organizatorët apeluan që presidenti të mos e ndryshojë vendimin.
Iniciativa “Për Maqedoni të bashkuar” filloi me protesta që nga dita e hënë, ndërkohë protesta me kërkesa të njëjta mbahen edhe në disa qytete tjera të Maqedonisë.
Platforma e përbashkët mes subjekteve politike shqiptare në Maqedoni u arrit pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të 11 dhjetorit të vitit të kaluar me ndërmjetësimin e kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama.
Përmes kësaj platforme të përbashkët ku përfshihen disa kërkesa për të drejtat e shqiptarëve në Maqedoni, liderët shqiptarë zotohen se nuk do të marrin pjesë në Qeverinë e Maqedonisë nëse nuk zbatohen kërkesat e theksuara në të.
(Rreth artikullit të Harry Bajraktarit me titull,,Me politikë kundër shqiptarëve nuk mund të zgjidhet kriza në Maqedoni,,botuar në gazetën,,Dielli,,më datën 3 mars 2017
Kundërshtimi i platformës politike shqiptare nga ana e presidentit Ivanov,që ka të bëjë me zgjedhjen e qeverisë së re dhe të institucionit ligjvënës të parlamentit të Maqedonisë,padyshim se ka krijuar krizë politike dhe me shenja të keqësimit të situatës në shkallë ndëretnike.Përkitazi me gjendjen e krijuar në këtë vend për shkak se proceset demokratike janë vonuar dhe kanë mbetur peng i politikës së keqe tash e sa vjet,ku me këtë krizë janë anashkaluar dhe anatemuar çështja e (pa)zgjidhur shqiptare në hapësirën e vet etnike në Maqedoni.
Për gjendjen aktuale të krizës politike në këtë vend multietnik,ku populli shqiptar si popull i dytë shumicë me një përbërje kombëtare 40 përqind,ende me aktin më të lartë juridik të Kushtetutës e ka statusin e pakicës kombëtare dhe jo shtetformues,ashtu siç shkruan në artikullin e tij Harry Bajraktari.Po i tregojmë H.Bajraktarit siç ka vënë në dukje,,keqpërdorët Kushtetuta dhe ligjet,të drejtat tjera që u takojnë shqiptarëve me aktin më të lartë juridik,,me këto të dhëna të H.B.nuk mund të pajtohem,ndonëse Kushtetuta e ka vendos si parim se,,shteti i Maqedonisë është i popullit maqedonas dhe të tjerëve(!).Kush mund të jenë ata të tjerët,.prandaj z.H.Bajraktari populli shqiptar sipas të këtij akti të lartë juridik janë pakicë kombëtare dhe jo shtetformues.Mos të lejojmë që para faktorëve relevantë ndërkombëtar të flasim me faktet që shkon ndesh kundër të vërtetës historike se çështja shqiptare në Maqedoni ende nuk është zgjidhë në frymën e barazisë kombëtare të subjektivitetit në shkallë kushtetuese si shtetformues,por ka mbetur në pozitën e pakicës kombëtare që nga viti 1945 e deri me sot.
Pa ndryshimet e Kushtetutës aktuale dhe të amendamenteve ku pozita e popullit shqiptar si popull i dytë shumicë do të avancohet në shtetformues,duke e lanë pozitën e sotme denigruese të pakicës kombëtare në muzeun e kohës së pushtetit antishqiptar sllavo-maqedon,prandaj në këtë rrafsh H.Bajraktari dhe të tjerët mos të ngatrrojnë konceptin kushtetues që shqiptarët i ka lanë tash e një shekull në margjinat ligjore të pakicës me barasvlerën me pakicat tjera në këtë vend multietnik.
Këso kohe po me këto ,,vlerësime,,rreth krizës politike në Maqedoni,janë paraqitur edhe institucionet në Tiranën dhe Prishtinën zyrtyare,duke aluduar në ,,ligjet kushtetuese se ,,shqiptarët janë shtetformues,,si dhe ,,gjuha shqipe është zyrtare,,(!)duke i dhënë alibi aparatit shtetëror se ai nuk ka të drejtë të kundërshtoj çështjen shqiptare,kur po ky pushtet në Maqedoni përmes Kushtetutës i ka denigruar shqiptarët deri në atë shkallë që edhe përmes skandaleve ,,shkencore,,të Akademisë së Shkencave e të Artit në Shkup,për shqiptarët dhanë alarmin se ata paskëshin ardhur nga malet dhe në një tokë të ,,huaj,,e vërteta ata janë me shekuj në tokën e vet etnike.
Për fund po ritheksojmë se Harry Bajraktari në këtë paraqitje nga Nju Jorku,çështjen e (pa)zgjidhur shqiptare në Maqedoni e ka interpetuar nga distanca pa hedh dritë sa duhet ne realitetin e kohës se për pakicën kombëtare në Maqedoni vendos ,,shumica,,e bashkësisë sllavo-maqedone dhe jo bashkësia e dytë shumicë shqiptare etnike.Kur flasim dhe shkruajmë për krizën në Maqedoni dhe në takimet tona me miqtë tanë nëpër botë dhe Amerkikë,duhet të prezentojmë realitetin e hedhur të ligjeve antishqiptare që ka akorduar pushteti dhe segmente të caktuara me Kushtetutën e këtij vendi,që ndaj shqiptarëve ka vendosur pozitën e pakicës dhe jo shteformues.Shpresoj se H.B.këtë shpalosje të problemit të (pa)zgjidhur shqiptar në Maqedoni do të marrë me konsideratë!
Skënder Karaçica
Fryma nacionaliste e qarqeve sllavo-maqedone kundër shqiptarëve etnik në tokën dhe shtëpinë e vet,sa vjen e po merrë kahjen e krizës që mund të shpërthej në ndonjë konflikt ndëretnik,thuhet në fillim të reagimit të SHSHA-së në Çikago.
Edhe në këto zgjedhje parlamentare populli shqiptar në hapësirën e vet etnike është gjetur në udhëkryqin e politikave të nëntotokës dhe të skenarëve të boshtit pansllavistë të orkestruar nga Rusia,që për synim kanë sot e gjithditën të destabilizojnë Ballkanin dhe revanshimi kundër shqiptarëve për të vënë tiketën e ,,fajtorit,,kujdestar,,Në këto zgjedhje shqiptarët në Maqedoni shkuan të pa përgatitur dhe më një (platformë politike)që për mendimin tonë ajo nuk ka asnjë vlerë juridike,politike dhe diplomatike për kohën kur e kur populli shqiptar ende e ka statusin e pakicës kombëtare dhe jo shtetformues,që e vërteta tregon se bashkësia e shqiptarëve etnik në Maqedoni përbën popullin e dytë shumicë në hapësirën e vet etnike,thuhet në këtë reagim nga Çikago.
Çfarë ndodhi me zgjedhjet në Maqedoni dhe çështja e (pa)zgjidhur shqiptare,thuhet në reagimin e SHSHA-së që para opinionit del me disa të dhëna relevante që subjektet politike shqiptare nuk e thanë dhe tash sa kohë drojnë të thonë fondamentin e problemit të pa zgjidhur shqiptar në këto hapësira dhe në një shtet (tamponë zonë)për kohën kur qarqet pansllaviste i bënin pazaret në dëme të popullit shqiptar në Ballkan.Pse shqiptarët në këto zgjedhje nuk dolën me kërkesën e kohës për ndryshimet e Kushtetutës,ku populli shqiptar si popull i dytë shumicë të marrë subjektivitetin e barazisë kombëtare(shtetformues)dhe jo pozita e tij tash e një shekull të pakicës kombëtare që është pengesë e madhe për të sotmen dhe të ardhmen kombëtare në kohën e vlerave të demokracisë,vë në dukje SHSHA.
Është paradoksale e kohës si është e mundur që dy partitë e bashkësisë maqedonase sllave të kenë 100 deputetë të zgjedhur në parlament,ndërsa bashkësia e shqiptarëve etnikë me 20 deputetë(?!?).Çfarë fituan shqiptarët dhe çfarë do të ndodh tutje?-pyet SHSHA në Çikago.Kësaj pyetjeje mund të thuhet se çështja shqiptare do të mbetët pengë e kohës dhe brenda kapertinave të Kushtetutës aktuale,ku bashkësia e maqedonasve sllav e kanë vënë në plan të parë se ,,shteti i Maqedionisë është i popullit maqedonas dhe të tjerëve,,(sic!).Ku na mbet bashkësia e shqiptarëve etnikë si popull i dytë shumicë që herë pas herë dëgjojmë e lexojmë manipulimet me ,,statistikat,,e përbërjes kombëtare të popullit shqiptar (herë 20-herë 25-herë në përqindjet e falsifikuara tash e një shekull.E vërteta qëndron këtë e pati thënë Samiti NATO në Çikago(2012)se në Maqedoni jetojnë 40 përqind të popullit të dytë shumicë të shqiptarëve dhe paragrafët kushtetuese duhet të ndryshohen dhe populli shqiptar të avancohet në shkallën e barazisë kombëtare (shtetformues).
Vetëm me ndryshimet e Kushtetutës aktuale mund të zgjidhet drejtë çështja shqiptare në Maqedoni dhe ky vend multietnik mund të mbijetojë në rrethanat e kohës dhe të rendit të ri botëror.Shqiptarët duhet sa më parë të lanë me një anë platformën politike dhe të kthehen në udhën e realitetit kohë-hapësirë dhe të dalin me kërkesën imediate të kohës me kërkesën për ndryshimet e Kushtetutës aktuale dhe tek atëherë mund të nisin proceset e reja demokratike në këtë vend që ka ngelur në një pikë ,,referimi,,se Maqedionia është shtet vetëm për bashkësinë e maqedonasve sllav dhe jo për bashkësinë e dytë shumicë të shqiptarëve etnikë,e thotë zëshëm SHSHA në Çikago.Prandaj ky asociacioin politik-kombëtar kërkon që të nisë procesi për demokratizimin e këtij vendi,pozita e shqiptarëve të avancohet përmes Kushtetutës e jo përmes fjalëve nëpër tavolinat e politikës ditore në Shkup,thuhet në reagimin e SHSHA-së për të shtuar se poqese nuk zgjidhet çështja e (pa)zgjidhur shqiptare në Maqedoni,atëherë e përkrahim opcionin për ndarjen e këtij vendi që ndër vite ka luajtur rolin e (tamponë zonës)për Bullgarinë,Serbinë dhe Shqipërinë.
Për aktualitetin shqiptar dhe manipulimi me votën e lirë tregon se deri ku ka mbërri pozita e pavolitshme e popullit të dytë shumicë.Partitë politike dhe në rend të parë BDI e Ali Ahmetit mban përgjegjësinë kombëtare që kjo gjendje tashti ka mbëri deri këtu (të jesh apo të mos jesh)dhe nuk është e vërtetë se ka ,,humbur,,vota e shqiptarëve(!),thuhet në reagimin nga Çikago.Pse 70 mijë shqiptarë votuan për partinë e Zaevit?Çfarë loje është kjo dhe kush e kurdisi orën e djallit për shqiptarët,pyet me zërin e reagimit SHSHA.Për të hedh dritë në këtë rrafsh do të ishte mirë që Ali Ahmeti të japë dorëheqjen nga kreu i kësaj partie politike që tash e tetë vjetë me partnerin e kaulicionit me N.Gruevskin çështjen shqiptare e kanë përkdhelë me fjalë nga tavolinat politike e jo me ligjet e Kushtetutës(!).-thonë zëshëm në Çikago.Në këto zgjedhje shqiptarët po shkojnë me ,,flamurin,, si humbës dhe të denigruar në shkallë të pabarazisë kombëtare dhe me ligjet kushtetuerse si pakicë kombëtare që e ardhmja do të jetë e brishtë dhe pa përspektivë,e përfundon reagimin e vet SHSHA në Çikago.
Skënder Karaçica
Albanian-American Association
Presidenti i Maqedonisë, Gjorge Ivanov, vazhdon ta mbajë të bllokuar kapërcimin e krizës institucionale, pavarësisht thirrjeve të qarta nga Bashkimi Evropian dhe SHBA-të për dhënien e mandatit liderit opozitar, Zoran Zaev, i cili ka siguruar shumicën parlamentare për formimin e qeverisë së re të Maqedonisë.
Presidenca mbetet në qëndrimin se “mandati nuk do t’i jepet asnjë individi apo partie që me programin e saj rrënon sovranitetin dhe karakterin unitar të shtetit përmes platformave të hartuara në shtetet fqinje”.
Kreu i VMRO-së ka thënë se kriza mund të kapërcehet vetëm përmes zgjedhjeve të reja në të cilat sipas tij “qytetarët duhet të deklarohen se e pranojnë apo jo platformën shqiptare që parasheh dygjuhësinë në Maqedoni si hap drejt ndarjes së shtetit”.
LSDM-ja e Zoran Zaevit ka thënë se Gruevski “luan lojëra të rrezikshme” ndërsa nga presidenti ka kërkuar mandatin, por pa përjashtuar edhe mundësi tjera për kapërcimin e gjendjen, megjithëse nuk ka saktësuar se cilat mund të jenë ato.
Një gjendje e këtillë e paqëndrueshmërisë politike, thonë ekspertë të fushës, ka përkeqësuar edhe situatën e sigurisë me mundësi të përshkallëzimit me përmasa të rrezikshme duke marrë parasysh deklaratat e zyrtarëve të VMRO-së se “me çdo kusht dhe me të gjitha mënyrat do të mbrojnë shtetin”.
Njohësit e çështjeve të sigurisë thonë se partia e Gruevskit në fakt nuk mbron shtetin nga gjuha shqipe, por ajo shfrytëzohet si alibi për të mbrojtur veten nga shpërdorimet e shumta që ka bërë.
“Protestat e fundit që po mbahen dhe që po thirren janë kundër shqiptarëve, por kjo nuk ka të bëjë me realitetin. Kjo është një situatë e inskenuar dhe në rast se përshkallëzohet apo rriten turbulencat, kjo edhe më shumë do të vështirësojë funksionimin e institucioneve. Këta persona që kanë udhëhequr dhe vazhdojnë ta mbajnë pushtetin dhe që duhet të garantojnë sigurinë, janë pikërisht ata që bëjnë thirrje për pasiguri vetëm e vetëm për të mbuluar veprat e tyre në dyshimta”, thotë Bashkim Selmani, profesori i së drejtës penale në Universitetin Font të Shkupit.
Ai nuk beson se një skenar i tillë mund të kalojë meqë siç shprehet ai, qytetarët tanimë e dinë se kush janë ata që duan të shkaktojnë trazira në vend.
Por, në protestat që tani disa ditë po organizohen nga organizata të ndryshme, e pas të cilave besohet se qëndron VMRO-ja e Nikolla Gruevskit, janë regjistruar disa incidente, si sulme ndaj gazetarëve, ndaj kalimtarëve të rastësishëm, ndërsa së fundi edhe sulme fizike ndaj personaliteteve të ndryshme publike, të cilët me qëndrimet e tyre janë kritik ndaj pushtetit.
“Këto sulme është e qartë se janë të organizuara dhe kanë për qëllim frikësimin e të gjithë atyre që kritikojnë punën e këtij regjimi. Kjo u paralajmërua nga disa personalitete publike që janë edhe ithtarët më të mëdhenj të partisë në pushtet. Ata thanë se tubime duhet të ketë edhe para shtëpive të atyre që sipas tij nuk punojnë për kauzën kombëtare dhe kjo edhe po ndodhë, me tubime, kërcënime, sulme fizike e kështu me radhë”, thotë Uranija Pirovska, kryetare e Komitetit të Helsinkit.
Ajo thotë se gjendja mund të përshkallëzohet në veçanti nëse presidenti vazhdon të mbajë qëndrimin e prerë lidhur me mos-mandatimin e social-demokratit Zoran Zaev për kryeministër. Ajo thotë se presidenti tanimë hapur është deklaruar se nuk është i barabartë për të gjithë shtetasit e Maqedonisë.
“Retorika nxitëse është rritur ditëve të fundit, një retorikë nxitëse kishte edhe presidenti Ivanov duke iu drejtuar vetëm një komuniteti dhe duke harruar me këtë rast se në Maqedoni jetojnë më shumë etnitete. Kështu që nëse nuk i jepet fund nxitjeve të këtilla, por edhe nëse nuk zbardhen rastet që kanë ndodhur mund të ketë përkeqësim të gjendjes”, thotë Pirovska.
Maqedonia pa institucione të reja është që nga zgjedhjet e 11 dhjetorit të cilat me një diferencë prej vetëm 2 deputetëve u fituan nga VMRO-ja e Nikolla Gruevski e cila nuk arriti të formojë qeverinë pasi nuk gjeti partner tek partitë shqiptare që janë vendimtare për formimin e qeverisë.
Mandati pritej t’i jepej Lidhjes Social-Demokrate, partisë së dytë e cila ka arritur të formojë një shumicë të re me mbështetjen e të gjitha partive shqiptare duke siguruar 67 vota të deputetëve nga 61 sa nevojiten për votimin e qeverisë. (REL)
“Edhe njëherë të dërgojmë porosin me këmbë të mbarë, me të mira, të bëjmë ndryshimin e pushtetit. Nga këtu, nga kjo foltore, me këtë pamje të bukur, oponentëve tanë politik t’ju dërgojmë 20 deri më 30 mijë bukuritë, që të shohin pse është bukur që të ndryshohet pushteti. Këtë bukuri do ta shëndërrojmë në fotografi dhe do e dërgojmë deri te Nikolla Gruevski dhe Gjorgje Ivanov, me të mirë na shkojnë punët”, tha Zaev, transmeton Gazeta Express
Ai në fjalimin e tij marshin e grave e karakterizojë si një kontribut i grave në luftën për ta rrëzuar, siç tha ai, regjimin.
Kryesia e Bashkimit Demokratik për Integrim ka vendosur që të jetë pjesë e Qeverisë së ardhshme dhe shumicës së ardhshme parlamentare që do të drejtohet nga Lidhja Social-Demokrate që drejtohet nga Zoran Zaev.
“Vendimi i Kryesisë qendrore të BDI-së është që të reflektojë vullnetin e shqiptarëve të shprehur në zgjedhjet parlamentare të 11 dhjetorit dhe të jetë pjesë e një qeverie në frymën e Marrëveshjes së Ohrit për të krijuar një shtet juridik dhe për të garantuar rrugën e integrimeve në NATO dhe në Bashkimin Evropian”, ka deklaruar zëdhënësi i BDI-së, Bujar Osmani, pas mbledhjes së kryesisë që ka zgjatur më shumë se dhjetë orë.
BDI-ja ka kërkuar nga presidenti Gjorge Ivanov që të respektojë shumicën e re parlamentare dhe menjëherë t’i japë mandatin social-demokratit Zoran Zaev për formimin e Qeverisë.
BDI-ja gjithashtu ka diskutuar edhe lidhur me reagimet e shumta ndaj platformës shqiptare duke hedhur poshtë të gjitha akuzat se gjoja ajo rrënon karakterin unitar të shtetit. Partia që drejtohet nga Ali Ahmeti vlerëson se deklarata politike është në përputhje të plotë me Kushtetutën, e cila garanton përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe.
“Këto janë çështje shumë parimore, shumë të rëndësishme që lidhen drejtpërsëdrejti edhe me përmbylljen e vetë Marrëveshjes së Ohrit, si një dokument i cili e prodhoi paqen, instaloi paqen në Republikën e Maqedonisë dhe aspak nuk është menduar bile që të bëhen lëshime të tilla”, ka deklaruar kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti, para mbledhjes së Kryesisë partiake.(REL)
SHKUP – Rrezik nga jashtë nuk ka, dhe si rrjedhojë nuk ka asnjë arsye për shpalljen eventuale të gjendjes së jashtëzakonshme, thotë për TV21 lideri i BDI-së Ali Ahmeti.
Kreu i BDI takoi mbrëmë në Reçicë nënkryetarët e tij, për t’iu përcjellë porositë që mori dhe i dha shefes së diplomacisë evropiane, Federika Mogerini.
Ahmeti tha se ka kërkuar ndihmë nga Mogerini që vendi të dalë nga kriza. Të njëjtën gjë, siç shpjegoi Ahmeti ka kërkuar edhe Mogerini nga ai.
Në deklaratën e tij lideri i BDI-së tha se pret që Ivanov të tërheqë vendimin që sipas tij “ka qenë i ngutshëm” dhe t’i jepet mandati Zaevit për ta formuar qeverinë e re.
Ahmeti tha se e ka ditur se gjendja mund të përkeqësohet që nga koha kur thoshte se “Ukraina nuk është larg”. Ai insiston se deklarata e përbashkët është përpiluar në Shkup dhe jo në Tiranë. Sipas tij, është jo e drejtë që kjo deklaratë të përdoret për nxitjen e konfliktit ndëretnik, por edhe mes dy shteteve fqinje, siç janë Maqedonia dhe Shqipëria.
Ali Ahmeti përsërit se kjo deklaratë e përbashkët nuk është cenim për integritetin territorial të Maqedonisë.
Sipas kryetarit të BDI-së, shqiptarët po mundohet që ta nxjerrin vendin nga kriza dhe se partitë maqedonase janë ato që shkaktojnë tensione.
Janë çuar në këmbë Tirana e Prishtina zyrtare! Shkak për këtë është pohimi publik dhe shumë i sinqertë i Presidentit të Maqedonisë se ai nuk mund ta mandatojë një mandatar që e pranon se Maqedonia u takon edhe shqiptarëve! Pra shkak për këtë shqetësim të burrështetasve dhe të ‘patriotëve’ të Prishtinës e Tiranës, është pranimi publik i të parit të Maqedonisë se, dy dekada me radhë, Maqedonia antishqiptare, ndërtonte dhe është duke ndërtuar institucione shtetërore që atë do e mbrojnë nga shqiptarët?! Po pra, thuajse të gjithë zyrtarët e Prishtinës dhe të Tiranës – përfshi edhe kryeparlamentarin e Shqipërisë, që u mbajti fjalim parlamentarëve të Maqedonisë – janë çuar në këmbë që ta thonë atë që ne ua themi dy dekada me radhë, por ata shtireshin se nuk dëgjojnë gjë: Se burrështetasit maqedonas edhe nuk janë aq budallenj sa duken, por të verbëruar nga antishqiptaria, nuk e shohin se janë duke e shkatërruar shtetin.
Pra edhe në Shqipëria e Kosovë, janë çuar në këmbë të gjithë ata që deri dje e përkrahnin regjimin DPMNE-BDI dhe bënin çmos të na eliminojnë neve që thoshim se, të bëhesh krah i këtij regjimi, është njësoj sikur ta luftosh popullin tënd! Ja pra, e tërë shqiptaria është çuar kundër presidentit të Maqedonisë, vetëm pse ai pati guxim ta thotë hapur të vërtetën për Maqedoninë. Pra e tha hapur se ai do pranonte edhe qeveri me shqiptarët në të, por vetëm nëse ata do ishin të llojit të kryesuesve të BDI-së, të cilët le që e forcuan VMRO-DPMNE’në duke ia dhanë asaj legjitimitetin shqiptarë, por bënë çmos që ta eliminonin çdo shqiptarë që thoshte se partitë shqiptare janë ato që e forcojnë krahun politik antishqiptarë në Maqedoni dhe se, për realizimin e këtij ‘misioni’ të tyre, ato kishin mbështetjen edhe të Tiranës dhe Prishtinës zyrtare, gjë që e dëshmonin edhe ambasadorët e Shqipërisë dhe të Kosovës, që ishin dhe mbetën si ‘aktivistë’ më të dëgjueshme të partive shpotare në pushtet.
Po pra, sot kur Maqedonia antishqiptare e humbi durimin dhe e shpalosi fytyrën e saj të vërtetë, janë çuar në këmbë të gjithë zyrtarët e Prishtinës dhe të Tiranës dhe janë duke e sulmuar Presidentin e shtetit tim. Dhe shtiren thuajse ai u ka kumtuara diçka që ata nuk e kanë ditur. A në të vërtet, jo prej sot, por ka më shumë se dy dekada me radhë, që ne çirremi duke përsëritur se është thuajse e pamundur të ndërtosh shtet të përbashkët me qarqet e ‘ISSI-t’ maqedono-ortodoks, por Tirana e Prishtina zyrtare, ishin së tepërmi të angazhuara me politikat globale, që në të vërtet përmbylleshin me biznes interesat e tyre që kishin në Maqedoni. Andaj, sot kur më në fund doli një burrështetas maqedonas që Tiranës e Prishtinës zyrtare t’ua përplasë në fytyrë atë që ne e themi dy dekada me radhë, e s’kishte kush na besonte, më vjen të them: të falënderoj zotëri President i Maqedonisë që dole burrë dhe e shpalose fytyrën antishqiptare të Maqedonisë, me çka edhe Prishtinës dhe Tiranës zyrtare ua hoqe mbulesën e me të cilën – njësoj siç e fshihnin burrështetasit e Maqedonisë antishqiptarinë – e fshinin pafytyrësinë e tyre si dhe të vërtetën se fatin e shqiptarëve të Maqedonisë, ata e kishin humbur diku në fundin e xhepave të vet!
Pamje e një pjese të Shkupit
Rusia e ka akuzuar NATO-n, BE-në dhe Shqipërinë, për përpjekje për imponim të qeverisë pro-shqiptare në Maqedoni, që është përfshirë në krizë politike, pas zgjedhjeve të mbajtura në muajin dhjetor të vitit të kaluar.
Presidenti i Maqedonisë, Gjorgje Ivanov, ka refuzuar ta mandatojë liderin social-demokrat, Zoran Zaev, për ta formuar qeverinë e re, për shkak të marrëveshjes së tij me partitë shqiptare në Maqedoni.
“Me bashkëpunim aktiv të zyrtarëve të BE-së dhe NATO-s, një ‘platformë shqiptare’ e krijuar në Tiranë, në zyrën e kryeministrit, po u imponohet maqedonasve” thuhet në kumtesën e djeshme të Ministrisë së jashtme të Rusisë, raporton agjencia Reuters nga Moska.
Bashkimi Evropian e ka kritikuar veprimin e presidentit Ivanov.
Në deklaratën e Moskës, po ashtu, Kosova akuzohet se po përzihet në punët e Maqedonisë dhe se perëndimi po dëshiron që në qeveri ta sjellë “opozitën që ka pësuar disfatë”.
“Është e domosdoshme të ndalet intervenimi i jashtëm në punët e brendshme të Maqedonisë”, thuhet në kumtesën e Ministrisë së jashtme ruse, raporton agjencia Reuters.
Marrëveshja e Ohrit – MARRËVESHJA KORNIZË
Shkup, gusht 2001
Përmbajtja e marrëveshjes kornizë për zgjidhjen e situatës politike e të sigurisë në Maqedoni, që të hënën edhe zyrtarisht, në gjuhën angleze e nënshkruan kryetari i Republikës së Maqedonisë, Boris Trajkovski, lideri i VMRO-DPMNE-së dhe kryeministër Lubço Georgievski, liderët e LSDM-së Branko Cërvenkovski, të PPD-së Imer Imeri dhe PDSH-së Arbën Xhaferi. Në dokument, nënshkrime si dëshmitarë zyrtar i vunë edhe lehtësuesit ndërkombëtar në dialog – Fransoa Leotar dhe Xhejms Perdju. Po e botojmë në tërësi edhe tre aneksët e marrëveshjes: aneksi A – amendamentet kushtetuese, ankeski B – ndryshimet në legjislacion, aneksi C – implementimi dhe masat e ndërtimit të besimit, për të cilët do të diskutohet dhe fjalën e fundit do ta thotë kuvendi i Maqedonisë. Pikat në tekstin e ardhshëm i japin kornizën e harmonizuar për sigurimin e ardhmërisë demokracisë në Maqedoni dhe mundësimin e zhvillimit të marrëdhënieve më të afërta dhe më të integruara ndërmjet Republikës së Maqedonisë dhe Bashkësisë Evroatlantike. Kjo marrëveshje kornizë do ta promovojë zhvillimin e qetë dhe harmonik të shoqërisë qytetare, duke respektuar njëkohësisht identitetin etnik dhe interesat e të gjithë qytetarëve të Maqedonisë.
Parimet themelore
Tërësisht dhe pa kusht hidhet poshtë përdorimi i dhunës për realizimin e qëllimeve politike. Vetëm zgjidhjet paqësore politike mund ta garantojnë stabilitetin dhe ardhmërinë demokratike të Maqedonisë.
Sovraniteti dhe integriteti territorial i Maqedonisë dhe karakteri unitar i shtetit janë të pashkelshëm dhe duhet të ruhen. Nuk ekzistojnë zgjidhje territoriale për çështjet etnike.
Karakteri shumetnik i shoqërisë maqedonase duhet të ruhet dhe të gjejë shprehjen e vet në jetën publike.
Një shtet bashkëkohor demokratik, në rrjedhën natyrore të zhvillimit dhe krijimit të vet, duhet vazhdimisht të sigurojë Kushtetutën e tij që tërësisht t’i plotësojë nevojat e të gjithë qytetarëve të saj, në pajtim me standardet më të larta ndërkombëtare si dhe vet të zhvillohen vazhdimisht.
Zhvillimi i pushtetit vendor është me rëndësi thelbësore për nxitjen e pjesëmarrjes së qytetarëve në jetën demokratike dhe për përparimin e respektimit të identitetit të bashkësive.
Ndërprerja e armiqësive
Palët e theksojnë rëndësinë e angazhimeve të 5 korrikut 2001. Do të ketë ndërprerje të tërësishme të armiqësive, çarmatimin e tërësishëm vullnetar të grupeve të armatosura etnike shqiptare, dhe shpërndarjen e tyre të tërësishme vullnetare. Ata e pranojnë faktin se për marrjen e Vendimit nga ana e NATO-s që të ndihmojë në këtë kontekst do të nevojitet vendosja e ndërprerjes së përgjithshme, pa kushte dhe të pakufizuar të zjarrit, pëlqimin për zgjidhjen politike të problemeve të këtij vendi, angazhimin e qartë të grupeve të armatosura që vullnetarisht të çarmatosen, dhe pranimin e të gjitha palëve kontraktuese për kushtet dhe kufizimet, në kuadër të të cilëve do të veprojnë forcat e NATO-s.
Zhvillimi i pushtetit të decentralizuar
Do të miratohet Ligji i reviduar i pushtetit lokal, me të cilin do të forcohen autorizimet e përfaqësuesve të zgjedhur vendor dhe dukshëm do të rriten kompetencat e tyre në pajtim me Kushtetutën (sikurse janë ndryshimet në pajtim me Aneksin A) dhe Kartën evropiane të pushtetit lokal, me ç’rast do të shprehet parimi i organizimit vertikal, i cili momentalisht është në fuqi në Bashkimin Evropian. Kompetencat e shtuara, para së gjithash kanë të bëjnë me sferat e shërbimeve publike, urbanistike dhe planifikimin rural, me mbrojtjen e ambientit të jetesës, zhvillimin ekonomik lokal, kulturën, financat lokale, arsimimin, mbrojtjen sociale dhe shëndetësore. Do të miratohet Ligji për financimin e pushtetit vendor me qëllim që të sigurohet sistemi përkatës i financimit, për t’iu mundësuar autoriteteve vendore t’i plotësojnë të gjitha kompetencat e tyre.
Brenda një viti pas përfundimit të regjistrimit të ri, i cili nën mbikqyrjen ndërkombëtare do të zbatohet deri në mbarim të vitit 2001, do të revidohen kufijtë komunal. Revidimi i kufijve komunal do të zbatohet nga autoritetet lokale dhe nacionale, me pjesëmarrjen ndërkombëtare.
Me qëllim që të sigurohet se policia është e vetëdijshme dhe përgjegjëse për nevojat dhe interesat e popullatës lokale, kryeshefat lokal të policisë do t’i zgjedhin këshilltarët e komunave nga lista e kandidatëve, të propozuar nga Ministria e Punëve të Brendshme dhe të njëjtit rregullisht do të komunikojnë me këshillat. Ministria e Punëve të Brendshme do ta mbajë autorizimin për shkarkimin e kryeshefave lokal të policisë në pajtim me ligjin.
Mosdiskriminimi dhe përfaqësimi i drejtë
Tërësisht do të respektohet parimi i mosdiskriminimit dhe trajtimit të barabartë të të gjithë personave para ligjit. Ky parim do të aplikohet sidomos në raport me punësimet në administratën publike dhe në ndërmarrje publike, si dhe te qasja deri te financimi publik për zhvillimin e aktiviteteve afariste.
Në ligjet me të cilët rregullohen punësimet në administratën publike do të përmbahen masat me të cilat do të sigurohet përfaqësimi i drejtë i bashkësive në të gjitha organet qendrore dhe lokale publike dhe në të gjitha nivelet e punësimit në këto organe, duke respektuar njëkohësisht rregullat e kompetencës dhe integritetit, me të cilët udhëhiqet administrata publike. Autoritetet do të ndërmarrin aktivitet për ta korrigjuar mosekuilibrin ekzistues në përbërjen e administratës publike, sidomos përmes punësimit të pjesëtarëve të bashkësive me përfaqësim të pamjaftueshëm. Një vëmendje e posaçme do t’i kushtohet faktit që të sigurohet sa është e mundshme më shpejtë që shërbimet policore në përgjithësi ta shprehin përbërjen dhe shpërndarjen e popullatës së Maqedonisë, sikurse është theksuar në Aneksin C.
Për Gjykatën Kushtetuese 1/3 e gjykatësve do të zgjidhet nga kuvendi me shumicën e numrit të përgjithshëm të deputetëve që do të përmbajë shumicën e numrit të përgjithshëm të deputetëve të cilët pohojnë se i takojnë bashkësive që nuk janë popullatë shumicë në Maqedoni. Kjo procedurë do të aplikohet edhe gjatë zgjedhjes së Avokatit Popullor dhe tre anëtarëve të këshillit gjyqësor.
Procedurat e posaçme kuvendore
Në nivelin qendror, amendamentet kushtetuese dhe Ligji i Pushtetit Lokal, nuk do të mund të miratohen pa shumicën kualifikuese të 2/3 të votave, në kuadër të asaj që duhet të ketë shumicën e votave të deputetëve të cilët pohojnë se iu takojnë bashkësive të cilët nuk janë popullatë shumicë në Maqedoni.
Për nxjerrjen e ligjeve që drejtpërsëdrejti kanë të bëjnë me kulturën, përdorimin e gjuhës, arsimit, dokumenteve personale dhe përdorimit të simboleve, si dhe të ligjeve për financim lokal, zgjedhjet vendore, për qytetin e Shkupit dhe për kufijtë komunal do të duhet të ekzistojë shumica e votave në kuadër të saj që duhet të ketë shumicën e votave të deputetëve të cilët pohojnë se iu takojnë bashkësive që nuk janë popullatë shumicë në Maqedoni.
Arsimimi dhe përdorimi i gjuhëve
Lidhur me shkollimin fillor dhe të mesëm, mësimi do të zhvillohet në gjuhën amtare të nxënësve, e njëkohësisht në mbarë Maqedoninë do të aplikohen standardet e unifikuara për programet akademike.
Financimi nga shteti do të sigurohet për arsimimin sipëror në gjuhët të cilën e flasin të paktën 20 për qind e popullatës në Maqedoni, e në bazë të marrëveshjeve të posaçme.
Gjatë regjistrimit në universitetet shtetërore të studentëve të rinjë të cilët iu takojnë bashkësive që nuk janë popullatë shumicë në Maqedoni do të aplikohet parimi i diskriminimit pozitiv, gjithnjë derisa regjistrimi nuk e shpreh si duhet përbërjen e popullatës në Maqedoni.
Në tërë Republikën e Maqedonisë dhe në marrëdhëniet ndërkombëtare gjuhë zyrtare është gjuha maqedonase.
Cilado gjuhë tjetër të cilën e flasin të paktën 20 për qind e popullatës, poashtu është gjuhë zyrtare, sikurse është arsyetuar këtu. Në organet e Republikës së Maqedonisë, cilado gjuhë zyrtare tjetër nga maqedonishtja mund të përdoret në pajtim me ligjin, sikurse është elaboruar më tej në aneksin B. Cilido person që jeton në njësinë e pushtetit vendor në të cilin të paktën 20 për qind e popullatës flasin gjuhë zyrtare ndryshe nga maqedonishtja mund të përdorë cilëndo gjuhë zyrtare për të komunikuar me zyren rajonale të pushtetit qendror, kompetent për këtë komunë; zyra e tillë do të përgjigjet në atë gjuhë në mënyrë plotësuese në maqedonishte. Cilido person mund ta përdor cilëndo gjuhë zyrtare për të komunikuar me zyren kryesore të pushtetit qendror, e cila do t’i përgjigjet në atë gjuhë, në mënyrë plotësuese në maqedonisht.
Lidhur me pushtetin vendor në komunat ku bashkësia e caktuar përbën të paktën 20 për qind e popullatës së komunës, gjuha e asaj bashkësie do të përdoret si gjuhë zyrtare, në mënyrë plotësuese maqedonishtja. Në raport me gjuhët, të cilët flasin të paktën 20 për qind të popullës së komunës autoritetit lokale në mënyrë demokratike do të vendosin për përdorimin e saj në organet publike.
Në procedurat penale dhe qytetare gjyqësore të cilitdo nivel, personi i akuzuar ose cilado palë do të ketë të drejtë të përkthimit në shpenzim të shtetit të të gjitha procedurave, si dhe të dokumenteve në pajtim me dokumentet përkatëse të Këshillit të Evropës.
Cilat do dokumente personale të qytetarëve që flasin gjuhën zyrtare ndryshe nga maqedonishtja poashtu do të lëshohen në atë gjuhë, në mënyrë plotësuese në gjuhën maqedonase në pajtim me ligjin.
Shprehja e identitetit
Lidhur me simbolet, pranë simbolit të Republikës së Maqedonisë, autoritetet vendore do ta kenë lirinë që në anën e parë të objekteve publike vendore të vendosin simbolet me të cilët shënohet identiteti i bashkësisë e cila është në shumicë në komunë, me respektimin e rregullave dhe zbatimeve ndërkombëtare.
Implementimi
Amendamentet kushtetuese të propozuara në Aneksin A, menjëherë do të prezentohen para kuvendit. Palët do t’i ndërmarrin të gjitha masat për ta siguruar miratimin e këtyre amendamenteve në periudhën prej 45 ditë pas nënshkrimit të kësaj Marrëveshje Kornizë.
Miratimi i ndryshimeve në legjislacion, të përcaktuara në Aneksin B, do të jenë në pajtim me dinamikën e theksuar atje.
Palët i bëjnë thirrje komunitetit ndërkombëtar, që sa më shpejt ta thirrin konferencën e donatorëve në të cilën sidomos do të bisedohet për ndihmën makrofinanciare; përkrahjen e financimit të masave që do të ndërmerren për nevojat e implementimit të kësaj marrëveshje kornizë, duke përfshirë edhe masat e forcimit të pushtetit vendor; dhe revitalizimin dhe ndërtimin e rajoneve të goditura nga luftimet.
Anekset
Anekset vijuese janë pjesë përbërëse e kësaj Marrëveshje Kornizë.
A.Amendamentet kushtetuese
B.Ndryshimet në legjislacion
C.Implementimi dhe masat e ndërtimit të besimit
Dispozitat përfundimtare
Kjo marrëveshje hyn në fuqi me nënshkrimin e saj.
Verzioni në gjuhën angleze i kësaj marrëveshje është verzioni i vetëm autentik.
Kjo marrëveshje u zhvillua nën patronatin e kryetarit Boris Trajkovski.
Nënshkruar në Shkup – Maqedoni, më 13 gusht 2001 në gjuhën angleze. Pasojnë nënshkrimet e:
Boris Trajkovski – kryetar i Republikës së Maqedonisë
Lubço Georgievski – kryetar i qeverisë së RM dhe kryetar i VMRO-DPMNE
Arbën Xhaferi – kryetar i PDSH-së
Branko Cërvenkovski – kryetar i LSDM-së
Imer Imeri – kryetar i PPD-së
Dëshmitarë:
Fransoa Leotar – përfaqësues i posaçëm i BE
Xhejms Perdju – përfaqësues i posaçëm i SHBA
ANEKSI “A”
Cilido person që jeton në njësinë e pushtetit lokal në të cilën së paku 20% e popullatës e flasin gjuhën zyrtare të ndryshme me gjuhën maqedonase, mund të shfrytëzojë cilëndo gjuhë zyrtare për komunikim me zyrat rajonale të pushtetit qendror, kompetente për atë komunë. Preambula e tashme të zëvendësohet bazuar në konceptin e të drejatave individuale dhe të shoqërisë civile siç pason më poshtë:
Qytetarët e Republikës së Maqedonisë, duke marrë përsipër përgjegjësinë për të tashmen dhe ardhmërinë e atdheut të tyre, të vetëdijshëm dhe mirënjohës ndaj paraardhësve të tyre për viktimat dhe me përkushtim ndaj angazhimit dhe luftës së tyre për krijimin e shtetit të pavarur dhe sovran të Maqedonisë, por edhe përgjegjës para brezave që vijnë për ruajtjen dhe zhvillimin e gjithë asaj që është e vlefshme për trashëgiminë dhe begatinë kulturore dhe për bashkëjetesën në Maqedoni, të barabartë në të drejtat por edhe obligimet e tyre ndaj të mirës së përbashkët – Republikës së Maqedonisë – në pajtim me traditat e Republikës së Krushevës dhe vendimet e KAÇKM-së, dhe në Referendumin e 8 shtatorit të vitit 1991, kanë vendosur që ta konstituojnë Republikën e Maqedonisë si shtet të pavarur, sovran, me qëllim që të aplikohet dhe të forcohet sundimi i së drejtës, që të garantohen të drejtat e njeriut dhe liritë qytetare dhe të sigurohet paqeja dhe bashkëjetesa, drejtësia sociale, mirëqenia ekonomike dhe përparimi i jetës individuale e kolektive, përmes përfaqësuesve të tyre në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë, të zgjedhur lirisht e në zgjedhje demokratike, të cilët miratojnë. . .
Neni 7
(1) Në mbarë Republikën e Maqedonisë dhe në marrëdhëniet e saj ndërkombëtare gjuhë zyrtare është gjuhën maqedonase dhe shkrimi i saj cirilik.
(2) Cilado gjuhë tjetër të cilën e flasin sëpaku 20% të popullatës, gjithashtu është gjuhë zyrtare, si dhe shkrimi i saj, ashtu siç është përcaktuar më poshtë.
(3)Cilëtdo dokumente personale të qytetarëve që flasin gjuhën zyrtare të ndryshme me gjuhën maqedonase, gjithashtu do të lëshohen në atë gjuhë, në mënyrë plotësuese edhe në gjuhën maqedonase, në përputhje me ligjin.
(4) Cilido person që jeton në njësinë e pushtetit lokal në të cilën së paku 20% e popullatës e flasin gjuhën zyrtare të ndryshme me gjuhën maqedonase, mund të shfrytëzojë cilëndo gjuhë zyrtare për komunikim me zyrat rajonale të pushtetit qendror, kompetente për atë komunë; Zyra e tillë do t’i përgjigjet në atë gjuhë dhe në mënyrë plotësuese në gjuhën maqedonase. Cilido person mund të shfrytëzojë cilëndo gjuhë zyrtare që të komunikojë me pushtetin qendror, i cili do të përgjigjet në atë gjuhë dhe në mënyrë plotësuese në gjuhën maqedonase.
(5) Në organet e Republikës së Maqedonisë, cilado gjuhë zyrtare e ndryshme me gjuhën maqedonase, mund të përdoret në përputhje me ligjin.
(6) Në njësitë e pushtetit lokal ku së paku 20% të popullatës flasin gjuhën e caktuar, ajo gjuhë dhe shkrimi i saj do të përdoren si gjuhë zyrtare dhe në mënyrë plotësuese do të përdoret edhe gjuha maqedonase dhe shkrimi i saj. Sa u përket gjuhëve në të cilat flasin më pak se 20% e popullatës në njësitë e pushtetit lokal, pushteti lokal do të vendosë për përdorimin e tyre në organet publike.
Neni 8
(1) Vlerat themelore të rregullimit kushtetues të Republikës së Maqedonisë janë:
– Liritë dhe të drejtat themelore të njeriut dhe të qytetarëve të njohura sipas të drejtës ndërkombëtare dhe të përcaktuara me Kushtetutë;
– Përfaqësimi proporcional i personave që u takojnë të gjitha bashkësive në organet publike, në të gjitha nivelet dhe në objekte të tjera të jetës publike;
Neni 19
(1) Garantohet liria e besimit.
(2) Garantohet shprehja e besimit të lirë dhe publik, individual apo në bashkësi dhe shprehja tjetër e besimit fetar.
(3) Kisha Ortodokse Maqedonase, Bashkësia Islame në Maqedoni, Kisha katolike dhe bashkësitë e tjera fetare dhe grupet religjioze janë të lira që të themelojnë shkolla fetare dhe institucione bëmirëse e sociale, sipas procedurës së paraparë me ligj.
Neni 48
(1) Pjesëtarët e bashkësive kanë të drejtë që lirisht dhe publikisht të shprehin, të kultivojnë dhe të zhvillojnë identitetin dhe veçantitë e bashkësive të tyre, dhe të përdorin simbolet e bashkësive të tyre.
(2) Republika ua garanton të gjitha bashkësive mbrojtjen e identitetit të tyre etnik, kulturor, gjuhësor dhe fetar.
(3) Pjesëtarët e bashkësive kanë të drejtë të themelojnë institucionet e tyre kulturore-artistike, shkencore e arsimore, si dhe shoqatat e veta shkencore e të tjera,në mënyrë që të shprehin, të kultivojnë dhe të zhvillojnë identitetin e tyre.
(4) Pjesëtarët e bashkësive kanë të drejtë për mësim në gjuhën e tyre në shkollat fillore dhe të mesme, sipas mënyrës së përcaktuar me ligj. Në shkollat në të cilat mësimi zhvillohet në një gjuhë tjetër, mësohet edhe gjuha maqedonase.
Neni 56
(2) Republika garanton mbrojtjen, përparimin dhe begatimin e thesarit historik dhe artistik të Maqedonisë dhe të të gjitha bashkësive që jetojnë në Maqedoni, por edhe të të mirave që e përbëjnë atë, pavarësisht regjimit të tyre juridik.
Me ligj rregullohen edhe mënyra dhe kushtet sipas të cilave të mira të caktuara e me interes për Republikën,mund të lihen për shfrytëzim.
Neni 69
(2)Me ligje me të cilat drejtëpërsëdrejti kanë të bëjnë me kulturën, përdorimin e gjuhëve, arsimin, dokumentet personale dhe shfrytëzimin e simboleve, Kuvendi sjell vendime shumicën e votave të deputetëve që janë të pranishëm, në kuadër të së cilës duhet të jenë të pranishme edhe votat e shumicës së deputetëve që deklarohen se i përkasin bashkësive që nuk janë shumicë e popullatës në Maqedoni. Në rast të kontestit, në kuadër të Kuvendit, kjo do të zgjidhet në Komitetin për marrëdhënie midis bashkësive.
Neni 77
(1) Kuvendi zgjedh Avokatin Popullor me shumicën e votave të numrit të përgjithshëm të deputetëve, në kuadër të së cilës duhet të jenë edhe shumica e votave të numrit të përgjithshëm të deputetëve që deklarohen se i takojnë bashkësive që nuk janë shumicë e popullatës në Maqedoni.
(2) Avokati Popullor mbron të drejtat kushtetuese dhe ligjore të qytetarëve kur ato u shkilen nga organet e administratës shtetërore dhe nga organet e organizatat e tjera që kanë kompetenca publike. Avokati Popullor vëmendje të posaçme do t’i përkushtojë mbrojtjes së parimeve të mosdiskriminimit dhe të përfaqësimit proporcional të bashkësive në të gjitha nivelet e organeve publike dhe në fushat e tjera të jetës publike.
Neni 78
(1) Kuvendi do të themelojë Komitetin për Marrëdhënie midis Bashkësive.
(2) Komitetin e përbëjnë nga 7 anëtarë nga rradhët e maqedonasve dhe të shqiptarëve dhe 5 anëtarë që janë nga një nga rradhët e turqve, vllehëve, romëve dhe të dy bashkësive të tjera. Secili nga këta pesë anëtarë të fundit do të jenë nga bashkësi të ndryshme; Nëse në Parlament janë të përfaqësur më pak se 5 bashkësi të tjera, Avokati Popullor, në konsultim me liderët e bashkësive relevante, do të propozojë vetë anëtarët e tjerë jashtë përbërjes së Parlamentit.
(3) Kuvendi zgjedh anëtarët e Komitetit
(4) Komiteti shqyrton çështjet e marrëdhënieve midis bashkësive në Republikë dhe sjell mendime e propozime për zgjidhjen e tyre.
(5) Kuvendi është i obliguar që të shqyrtojë mendimet dhe propozimet e Komitetit dhe të marrë vendime lidhur me to.
(6) Në rast të kontestit midis deputetëve të Kuvendit lidhur me zbatimin e procedurës për votim të përcaktuar me nenin 69 (2), Komiteti me shumicë votash do të vendos se a do të zbatohet procedura.
Neni 84
Kryetari i Republikës së Maqedonisë i propozon anëtarët e Këshillit për Marrëdhënie ndërnacionale;
Neni 86
(1) Kryetari i Republikës është edhe Kryetar i Këshillit të Sigurisë të Republikës së Maqedonisë.
(2) Këshilli i Sigurisë i Republikës përbëhet nga kryetari i Republikës, Kryetari i Kuvendit,
Kryetari i Qeverisë, ministrat që udhëheqin organet e administratës shtetërore nga fusha e sigurisë, mbrojtjes, e të punëve të jashtme dhe tre anëtarë të tjerë të cilët i emëron kryetari i Republikës. Me rastin e emërimit të tre anëtarëve, kryetari do të sigurojë që Këshilli i Sigurimit si tërësi të përmbajë në mënyrë të drejtë dhe të shprehë edhe përbërjen e popullatës së Maqedonisë.
(3) Këshilli shqyrton çështjet që kanë të bëjnë me sigurinë dhe mbrojtjen e Republikës dhe u jep propozime Kuvendit dhe Qeverisë.
Neni 104
(1) Këshillin Gjyqësor republikan e përbëjnë 7 anëtarë.
(2) Kuvendi zgjedh anëtarët e Këshillit. Tre anëtarë do të jenë të zgjedhur me shumicë votash nga numri i përgjithshëm i deputetëve, nga të cilët duhet të ketë shumicë votash edhe të numrit të përgjithshëm të deputetëve që deklarohen se i takojnë bashkësisë që nuk është popullatë shumicë në Maqedoni.
Neni 109
(1) Gjykatën Kushtetuese të Maqedonisë e përbëjnë 9 gjykatës.
(2) Kuvendi 6 gjykatës të Gjykatës Kushtetuese i zgjedh me shumicën e votave të nurmit të përgjithshëm të deputetëve. Kuvendi zgjedh edhe tre gjykatës me shumicën e votave të numrit të përgjithshëm të deputetëve, ku duhet të jetë edhe shumica e votave të deputetëve që deklarohen se i takojnë bashkësisë e cila nuk është shumicë e popullatës në Maqedoni.
Neni 114
Pushteti lokla rregullohet me ligjin i cili sillet me shumicën e votave prej dy të tretave të numrit të përgjithshëm të deputetëve, ku duhet të jetë edhe shumica e votave të deputetëve që deklarohen se i takojnë bashkësisë e cila nuk është shumicë e popullatës në Maqedoni. Ligjet për financimin lokal, për zgjedhjet lokale, për kufijtë komunal dhe për qytetin e Shkupit, sillen me shumicë të votave të deputetëve të pranishëm, ku duhet të jetë edhe shumica e votave të deputetëve të pranishëm të cilët deklarohen se i takojnë bashkësisë e cila nuk është shumicë e popullatës në Maqedoni. Neni 115
(1) Në njësitë e pushtetit lokal, qytetarët në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe përmes përfaqësuesve marrin pjesë në vendosjen për çështjet me rëndësi lokale dhe veçmas për fushat e shërbimeve publike, të urbanizmit dhe të planifikimit rural, të zhvillimit ekonomik lokal, me financat lokale, veprimtaritë kulturore, kulturën, sportin, mbrojtjen sociale dhe të fëmijëve, arsimin, mbrojtjen shëndetësore dhe fushat e tjera të përcaktuara me ligj.
Neni 131
(1) Vendimin për t’u hyrë ndryshimeve në Kushtetutë e merr Kuvendi me shumicën prej dy të tretave të votave e prej numrit të përgjitshëm të deputetëve.
(2) Projektin për ndryshimin e Kushtetutës e përcakton Kuvendi me shumicën e votave të numrit të përgjitshëm të deputetëve dhe atë e vë në dikskutim publik.
(3) Vendimin për ndryshimin e Kushtetutës e sjell Kuvendi me dy të tretat e votave të numrit të përgjithshëm të deputetëve.
(4) Për vendimin për ndryshim të Preambulës, të neneve për administratën lokale, të nenit 131, cilado dispozitë që ka të bëjë me të drejtat e pjesëtarëve të bashkësive etnike, duke përfshirë këtu nenet 7, 8, 9, 19, 48, 56, 69, 77, 86, 104 dhe 109 si dhe për vendimet për plotësime të cilësdo dispozitë të re që ka të bëjë me materien e atyre dispozitave dhe të atyre neneve, do të jetë e nevojshme që të votohet me shumicën prej dy të tretave të votave të numrit të përgjithshëm të deputetëve, ku duhet të jetë edhe shumica e votava të numrit të përgjitshëm të deputetëve që pohojnë që i takoojnë bashkësisë e cila nuk është shumicë e popullatës në Maqedoni.
(5) Ndryshimin e Kushtetutës e shpall Kuvendi.
ANEKSI “B”
Ndryshime në legjislacion
Palët do të ndërmarrin të gjitha masat e domosdoshme që të sigurojnë miratimin e ndryshimeve të lartëpërmendura edhe në legjislaturë edhe atë në brenda periudhave të caktura kohore.
1. Ligji për pushtetin lokal
Kuvendi në afat prej 45 ditësh nga nënshkrimi i marrëveshjes kornizë do ta miratojë ligjin e reviduar për pushtetin lokal. Ndryshimi i këtij ligji në asnjë aspekt nuk do të jetë më i pavolitshëm për njësitë e pushtetit lokal dhe autonominë e tyre, në krahasim me propozim-ligjin e propozuar nga qeveria e Republikës së Maqedonisë në mars të vitit 2001. Ligji do të përfshijë kompetencat lidhur me çështjet e përmendura në pjesën 3. 1. Të marrëveshjes kornizë, si dhe kompetencat plotësuese të pavarura të njësive të pushtetit lokal dhe do të jetë në përputhje në pjesën 6.6. Të marrëveshjes kornizë. Krahas kësaj, ligji do të parasheh edhe atë se cilado procedurë standarde apo procedurë shtetërore të aplikuara me cilindo ligj tjetër që ka të bëjë edhe me fushat në të cilat komunat kanë kompetencat e tyre të pavarura, do të përkufizohen në ato të cilat nuk do të mund të jenë efikase sa i përket aplikimit në nivel lokal; ligjet e tilla do ta përparojnë edhe më tutje ekzekutimin e pavarur të kompetencave të komunave.
2. Ligji për financim lokal
Kuvendi deri në fund të mandatit të kësaj përbërjeje parlamentare do të miratojë Ligjin për financim të pushtetit lokal që të sigurohet se njësitë e pushtetit lokal kanë resurse të mjaftueshme për kryerjen e detyrave të tyre, sipas ligjit të ndryshuar për pushtetin lokal. Ligji veçmas do të parasheh edhe këto:
-do t’u mundësojë dhe do t’i ngarkojë me përgjegjësi njësitë e pushtetit lokal që të grumbullojnë shuma të konsiderueshëm të të ardhurave dhe të tatimeve;
-do të mundësojë transferin e një pjese të tatimeve të grumbullura nga administrata qendrore në administratën lokale të cilat korrespondojnë me funskionet e pushtetit lokal duke patur parasysh grumbullimin e tatimeve në territorin e tyre;
– dhe do të sigurojë autonominë dhe përgjegjësinë buxhetore të njësive të pushtetit lokal në fushat e kompetencave të tyre.
3. Ligji për kufijtë e komunave
Kuvendi deri në fund të vitit 2002 do të miratojë Ligjin për kufijt e komunave, duke patur parasysh rezultatet e regjistrimit dhe udhëzimet relevante të dhëna me Ligjin për pushtetin lokal. 4. Ligjet që kanë të bëjnë me policinë e vendosur nëpër komuna
Para përfundimit të mandatit të përbërjes së Kuvendit të tanishëm, Kuvendi do të miratojë edhe këto dispozita;
– se secili kryeshef lokal i policisë është zgjedhur nga Këshilli i komunës së caktuar nga lista që nuk përmban më pak se tre kandidatë të propozuar nga Ministria e Punëve të Brendshme ndër të cilët njëri kandidat duhet t’i përket bashkësisë që është shumicë në atë komunë. Në rast se këshilli i komunës nuk e zgjedh asnjërin nga kandidatët e propozuar brenda afatit prej 15 ditëve MPB-ja do të propozojë listën e dytë që nuk përmban më pak se tre kandidatë të rinjë, ndër të cilët madje njëri prej tyre duhet t’i përket bashkësisë që është shumicë në komunë. Nëse këshilli i komunës sërish nuk zgjedh cilindo nga kandidatët e propozuar në afat prej 15 ditëve atëherë MPB-ja, në konsultim me Qeverinë do ta zgjedh kryesdhefin lokal të policisë nga kandidatët e dy listave të propozuara nga MPB-ja dhe nga kandidatët plotësues të propozuar nga këshilli i komunës.
– Që secili kryeshef lokal i policisë duhet ta informojë rregullisht edhe me kërkesë këshillin e komunës së caktuar.
– se këshilli i komunës mund t’iu jap rekomandime kryshefit lokal të policisë në fushat që kanë të bëjnë në sigurinë publike dhe në sigurinë e trafikut
– se këshilli i komunës mund të miratojë raport vjetor lidhur me sigurinë publike, i cili do t’i dorëzohet MPB-së dhe avokatit popullor (ombudsmanit)
5. Ligjet për nëpunësit shtetëror dhe administratën publike
Kuvendi para se të përfundojë mandatin e tanishëm parlamentar do të miratojë ndryshimet në ligjet për nëpunësit shetëror dhe administratën publike në mënyrë që të sigurohet përfaqësim i barabrtë i bashkësive në përputhje me pjesën 4. 2 të marrëveshjes kornizë.
6. Ligji për njësitë zgjedhore
Kuvendi deri në fund të vitit 2002 do ta miratojë ligjin për njësitë zgjedhore, duke patur parasysh rezultatet e regjistrimit dhe parimet e paraparë në ligjet për zgjedhjen e deputetëve në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë.
7. Rregullat për Kuvendin
Kuvendi para përfundimit të mandatit të kësaj përbërje parlamentare do të ndryshojë Rregulloren që të mundësojë përdorimin e gjuhës shqipe në përputhje me pjesën 6.5 të Marrëveshjes kornizë, paragrafi 8 i mëposhtëm dhe amandamentet relevante në Kushtetutë të paraparë me Aneksin A. 8. Ligjet që kanë të bëjnë me përdorimin e gjuhëve
Kuvendi deri në përfundim të mandatit të kësaj përbërje parlamentare do të miratojë legjislaturën e re që rregullon përdorimin e gjuhëve në organet e Republikës së Maqedonisë. Kjo legjislaturë duhet të sigurojë këto:
– që në mbldhjet plenare edhe në punët e organeve të Kuvendit, deputetët të mund të flasin në gjuhët e përmendura në nenin 7, alineja 1 dhe 2 të Kushtetutës (ashti siç shtë ndryshuar në pajtim me Aneksin A);
– ligjet do të shpallen në gjuhët e përmendura të nenit 7, alineja 1 dhe 2 e Kushtetutës (ashtu siç është ndryshuar në pajtim me Aneksin A)
-të gjithë nëpunësit publikë emrin e tyre mund ta shkruajnë me shkrimet e cilësdo gjuhë të përmendur në nenin 7, alineja 1 dhe 2 të Kushtetutës (ashti siç është ndryshuar në pajtim me Aneksin A) dhe cilindo dokument zyrtar.
Kuvendi deri në fund të mandatit të përbërjes së tanishëm parlamentare duhet të ndryshojë legjislaturën për lëshimin e dokumentëve personale. Deri në fund të përbërjes së tanishme parlamentare, Kuvendi duhet të ndryshojë të gjitha ligjet relevante me qëllim që dispozitat për përdorimin e gjuhëve të jenë në përputhje të plotë me pjesën 6 të marrëveshjes kornizë. 9. Ligji për Prokurorin Publik
-Kuvendi deri në fund të vitit 2002 duhet ta ndryshojë ligjin për Prokurorin Publik si dhe ligje të tjera relevante në mënyrë që të sigurojë:
– se Prokurori Publik do të ndërmerr veprime për mbrojtje të parimeve të mosdiskriminimit dhe të përfaqësimit të drejtë të bashkësive në organet publike në të gjitha nivelet dhe në fushat e tjera të jetës publike dhe se ka resurse e personel adekuat në shërbimin e tij që do t’i siguronin kryerjen e funksioneve të tij;
– se Prokurori Publik do të foromojë zyre të decentralizuar;
– se Kuvendi veçmas do ta votojë buxhetin për Prokurorin Publik;
– se Prokurori Publik do të dal me raport vjetor para Kuvendit dhe aty ku mendohet se është e përshtatshme, ndërsa me kërkesë mund të jap raporte edhe para këshillave të komunave ku janë formuar zyre të decentralizuara; dhe
– se autorizimet e Prokurorit Publik shtrihen në mënyrë që:
– t’i mundësohen qasje dhe mundësi që të kontrollojë të gjitha dokumentet zyrtare dhe nga kjo nënkuptohet se Prokurori Publik dhe personeli i tij nuk do të zbulojnë informatat sekrete;
– që t’i mundësohet Prokurorit Publik të suspendojë ekzekutimin në akte juridike të vendimeve të sjellura nga ana e gjykatave kompetente, nëse ai përcakton se aktet e tilla mund të krijojnë dëme të papërmirësueshme për të drejtat e personit të interesuar; dhe
– Prokurorit Publik i jepet e drejta që para Gjykatës Kushtetuese të kontestojë pajtueshmërinë për ligjet kushtetuese.
10. Ligjet e tjera
Kuvendi do të ligjësojë të gjitha dispozitat ligjore që mund të jenë të domosdoshme për t’i dhënë efekt të plotë marrëveshjes kornizë dhe do të ndryshojë ose suprimojë të gjitha dispozitat që nuk janë në pajtim me marrëveshjen kornizë.
ANEKSI “C”[redakto | redakto tekstin burimor]
IMPLEMENTIMI DHE MASAT PËR NDËRTIM TË MIRËBESIMIT
1. Mbështetja ndërkombëtare
1. 1. Palët i bëjnë bashkësisë ndërkombëtare që të lehtësojë, që të mbikqyrë dhe të ndihmoj implementimin e dispozitave të marrëveshjes kornizë dhe të anekseve të saj dhe kërkojnë që përpjekjet e tilla të koordinohen nga BE-ja, në bashkëpunim me Këshillim për Stabilizimin dhe Asocim.
2. Regjistrimi dhe zgjedhjet
3. 1. Palët konfirmojnë kërkesën për mbikqyrje ndërkombëtare nga Këshilli Evropian dhe Komisioni
Evropian të regjistrimit që duhet të mbahet në tetor të vitit 2001.
3. 2. Zgjedhjet parlamentare do të mbahen deri më 27 janar të vitit 2002. Organizmat ndërkombëtarë, duke përfshirë edhe OSBE-në do të ftohen që t’i mbikqyrin këto zgjedhje.
3. Kthimi i refugjatëve, ripërtritja dhe rindërtimi
4. 1. Të gjitha palët do të punojnë për kthim në shtëpitë e veta të të gjithë refugjatëve, të cilët janë qytetarë të Maqedonisë ose kanë qëndrim të ligjshëm në Maqedoni, si dhe të gjithë personave të zhvendosur në afat sa më të shkurtër kohor dhe i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare, veçmas UNHCR-së që të ndihmojë në këto përpjekje.
4. 2. Qeveria, me pjesëmarrje të palëve, 30 ditë pas nënshkrimit të marrëveshjes kornizë do ta përcaktojë planin askionar për ripërtritjen dhe rindërtimin e rajoneve të goditura nga armiqësitë. Palët i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të ndihmojë në formulimin dhe implementimin e këtij plani.
3. 3. Palët i bëjnë thirrje Komisionit Evropian dhe Bankës Botërore, që pasi Kuvendi t’i miratojë amandamentet kushtetuese, të përmendura në Aneksin A, dhe ligjin e ndryshuar për pushtetin lokal, të konvokojnë sa më shpejtë një konferencë donatorësh ndërkombëtare për mbështetje të financimit të masave të duhet të ndërmerren për implementim të marrëveshjes kornizë dhe të anekseve të saj, duke përfshirë këtu edhe masat për forcimin e pushtetit lokal dhe reformat në shërbimet policore, për të mbështetur ndihmën makrofinanciare për Republikën e Maqedonisë dhe për të mbështetur masat për ripërtritje dhe rindërtim të përcaktuara me planin askional nga pika 3. 2.
4 Zhvillimi i pushtetit të decentralizuar
4. 1. Palët i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të ndihmojë në procesin e forcimit të pushtetit lokal. Bashkësia ndërkombëtare veçmas duhet të ndihmojë në përgatitjen e ndryshimeve të domosdoshme ligjore që kanë të bëjnë me mekanizmat e financimit, me qëllim të forcimit të bazës financiare të komunave dhe të krijimit të aftësive për menaxhment financiar si dhe për ndryshimet në ligjin për kufijtë e komunave.
5 Mosdiskriminimi dhe përfaqësimi proporcional
5. 1. Duke marrë parasysh veç të tjerash edhe rekomandimet e komisionit tanimë të formuar qeveritar, palët do të ndërmarrin aktivitete konkrete për shtimin e përfaqësimit të pjesëtarëve të bashkësive që nuk janë shumicë në Maqedoni në administratën shtetërore, në ushtri dhe në ndërmarrjet publiek si dhe në përmirësimin e pjesëmarrjes së tyre në financimin publik për zhvillimin e aktiviteteve afariste.
5. 2. Palët obligohen të sigurojnë se deri në vitin 2004 shërbimet policore përgjithësisht do të shprehin përbërjen e përkatësisë së popullatës në Maqedoni. Si hap fillestar për arritjen e kësaj, palët obligohen të sigurojnë se 500 policë të rinjë nga bashkësitë që nuk janë shumicë në Maqedoni do të angazhohen dhe aftësohen deri në korrik të vitit 2002 dhe se këta policë do të caktohen të punojnë në rajonet ku punojnë bashkësitë e tyre. Palët gjithashtu obligohen se edhe 500 policë të tjerë të tillë do të angazhohen dhe aftësohen deri në korrik të vitit 2003 dhe se ata policë do të caktohen të punojnë sipas pëparësisë së nevojshme në rajonet e tërë Maqedonisë ku jetojnë bashkësitë e tilla. Palët i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të mbështesë dhe ndohmojë implementimin e këtyre obligimeve, veçmas përmes verifikimit dhe selektimit të kandidatëve por edhe aftësimit të tyre. Palët i bëjnë thirrje OSBE-së, BE-së dhe SHBA-ve që t’i dërgojnë sa më shpejtë që të jetë e mundshme një ekip ekspertësh me qëllim që të vlerësojnë sa më mirë realizimin e këtyre qëllimeve.
5. 3. Palët gjithashtu i bëjnë thirrje OSBE-së, BE-së dhe SHBA-ve që të shtojnë aftësimin dhe programet për ndihmë të policisë, duke përfshirë edhe:
– aftësimin profesional, aftësimin për të drejtat e njëriut dhe aftësimeve të tjera;
– ndihmën teknike për reformat në polici, duke përfshirë edhe ndihmën për verifikim, seleksionim dhe përparim të proceseve;
– zhvillimin e kodeksit të sjelljes së policisë;
– bashkëpunimin në pikëpamje të planifikimit të tranzicionit për angazhim dhe caktim të policëve nga bashkësitë që nuk janë shumicë në Maqedoni., dhe
– caktimin sa ma të shpejtë të vëzhguesve dhe të këshilltarëve policorë ndërkombëtarë për fushat më të ndieshme përmes aranzhmaneve adekuate, bashkë me pushtetin relevant.
5. 4. Palët i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të ndihmojnë në aftësimin e komandantëve, gjykatësve dhe të prokurorëve, pjesëtarë të bashkësive që nuk paraqesin popullatën shumicë në Maqedoni, me qëllim që të shtohet pjesëmarrja e tyre në sistemin gjyqësor.
6 Kultura, arsimi dhe përdorimi i gjuhëve
6. 1. Palët i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare, duke përfshirë edhe OSBE-në që të shtojë ndihmat për projektet nga fusha e mediave, me qëllim të përforcimit të mëtejshëm të mediave elektronike, radio e TV dhe të mediave të shkruara, duke përfshirë edhe mediat në gjuhën shqipe dhe mediat shumëkombëshe. Palët gjithashtu i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të shtojnë programet për aftësim profesinal për mediat e pjesëtarëve të bashkësive që nuk janë popullatë shumicë në Maqedoni. Palët gjithashtu i bëjnë thirrje OSBE-së që të vazhdojë përpjekjet në projektet e destinuara për përmirësim të marrëdhënieve ndëretnike.
6. 2. Palët i bëjnë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të sigurojë ndihma për implementimin e Marrëveshjes Kornizë në fushën e arsimit sipëror
Literatur[redakto | redakto tekstin burimor]
M. Maksuti: Aspekti juridiko-kushtetues dhe politik i statusit shtetformues te popullit shqiptar ne Maqedoni. Shkup u.a. 2005. ISBN 978-9989-58-164-9.
Stefan Troebst: Das makedonische Jahrhundert – Von den Anfängen der nationalrevolutionären Bewegung zum Abkommen von Ohrid 1893-2001. Ausgewählte Aufsätze. München 2007. ISBN 978-3-486-58050-1
Nëse i referohemi të kaluarës të largët dhe të afërt historike, përfitojmë një pasqyrë të qartë të gjendjes së tanishme, me të cilën përballen qytetarët e Maqedonisë, pavarësisht përkatësisë së tyre kombëtare dhe fetare.
Dihet që synimi i Titos, duke pasur parasysh diversitetin e madh nacional, por edhe nacionalizmat e theksuara dhe të ngulitura thellë në vetëdijen e njerëzve të hapësirës tonë të përbashkët, në rrafshin vertikal ka qenë që të krijohet një kohezion i qëndrueshëm ndëretnik, por në prapaskenë nuk ka dashur (apo nuk ka mundur), që ta sheshojë epërsinë e kombit serb, i cili pas vdekjes së tij shpërtheu në një egocentrizëm të egër dhe u manifestua në luftëra të përgjakshme.
Maqedonia për serbët paraqiste një kafshatë të lehtë, të cilën ata mendonin se do ta merrnin pa luftë, megjithatë mposhtja e tyre e madhe dhe vullneti ndërkombëtar bënë që Maqedonia të konturohej në një shtet të pavarur dhe sovran, madje për një kohë të gjatë, nga një fuçi baroti, u shndërrua, të paktën në diskursin diplomatik, në një oazë paqeje, me maqedonasit në krye të burimit të ujit, kurse të tjerët shërbenin si ato palmat e dekorit në mesin e shkretëtirës. Shkathtësia e Shkollës së Kumrovecit doli vërtet fitimtare, shqiptarët i nxori të madh e të vogël në rrugë, organizoi zgjedhjet demokratike parlamentare dhe e bëri Maqedoninë shtet, me një kushtetutë unitare, e cila edhe sot na i mohon neve të drejtat elementare njerëzore: gjuhën, flamurin dhe kombin.
Konflikti i vitit 2001 vërtet e sheshoi diskriminimin, përfaqësimin e shqiptarëve në shtet, hapi shtigje punësimi dhe arsimimi, por nuk arriti ta ndryshojë unitarizmin e shtetit, i cili është burimi kryesor i astigmatizmit dhe nacionalizmit të sotëm. Përgjegjësinë për këtë e kanë fuqitë e mëdha, të cilat e vazhdojnë në mënyrë të heshtur politikën e komunizmit ndaj shqiptarëve, duke na e vazhduar mandatin e popullit të rangut të dytë në trojet tona në Maqedoni dhe gjetiu, gjë që çoi në radikalizmin e skajshëm të situatës, madje, me kthesën e madhe politike të vitit 2008, mbase pas shfaqjes edhe të filmit holivudian Alexander the Great, përnjëherë nga një Maqedoni sllave, lindi një Maqedoni antike, jo vetëm në mendje por edhe në realitet, i cili u kurorëzua me Projektin famëkeq Shkupi 2014, i cili e brejti edhe atë palcë që i kishte mbetur vendit.
Mbase dhe ky qe momenti kur faktori ndërkombëtar e kuptoi se Projekti i tyre për një shoqëri multietnike po u rrëshqiste duarve dhe iu qas më seriozisht punës, duke ushtruar një trysni të vazhdueshme politike, sidomos pas përshkallëzimit të krizës politike dhe daljes në dritë të aferës së përgjimeve, si dhe faktorizimit rritës të Rusisë në vendet e rajonit, por edhe në Maqedoni.
“Oaza e paqes”, që dikur shërbente si dekor në mesin e një shkretëtire gllabëruese, po shndërrohet përsëri në një fuçi e rrezikshme baroti, me pasoja të paparashikueshme për rajonin, por që mund të ndikojë edhe në ndërthurjet e tanishme të politikës globale në përgjithësi.
Po të bëjmë një përmbledhje sekuencash të së shkuarës, rezulton se Maqedonia është një histori e ndërtuar gjëegjëzash, ku fjalët ‘territor’ dhe ‘identitet’ e përbëjnë tërësinë dhe pa të cilat gjëegjëza s’do të kishte asnjë kuptim. Nëse vazhdojmë t’i analizojmë gjëegjëzat, kemi 4 sosh: 1. Emri me Greqinë 2. Gjuha dhe kombi me Bullgarinë 3. Kisha me Serbinë 4. Në sferën e brendshme implementimi në tërësi i Marrëveshjes Kornizë të Ohrit
Mjafton vetëm të kontestohet njëra dhe rrënohet i gjithë tregimi…
Maqedonia po shkon me rritëm të shpejtë drejt Albanizimit të saj.
Shqiptarët përfundimisht po marrin vendin e tyre ne tokën e tyre, dhe në shtetin e grabitur nga padrejtësitë e 150 vjetëve.
Presidenti maqedonas, Ivanov, u çmend.
Po partia maqedonase që përkrah shqiptarët çfarë është? Janë në shumicë shqiptarët ortodoksë që janë deklaruar sllavë.
Po Maqedonia e lashte e Aleksandri të madh ç’ka qenë?
Ilirishtja dhe maqedonishtja e asaj kohe kanë qënë dialekte të një gjuhe.
Po çfarë lidhje kanë sllavët e sotëm me Maqedoninë e Aleksandrit?
Nuk kanë asnjë lidhje, këta kanë ardhur në Gadishullin Ilirik në Shekullin e VII – të.
E vetmja lidhje, janë shqiptarët, të cilët një president sllav, Ivanov, i quan të huaj në tokën e tyre 2500 vjeçare.
Qeshni me injorancën!…
Se shqiptarët sot janë shumë të fortë.
Në emisionin “Alternativa”, zonja Celiku me shumë profesionalitet tregon strategjinë politike të partive shqiptare dhe ben thirrje për një bashkim të bllokut shqiptarë në Maqedoni, për të krijuar pushtet dhe stabilitet. Ajo gjithashtu porosit që pas zgjidhjes së krizës së tashme politike, partitë shqiptare të merren intenzivisht me elektoratin për ta gjetur shkakun pse i dënoi elektorati dhe nga se erdhi pasoja e zgjedhjeve të dhjetorit! Porosia dhe mesazhi i fundit ishte që partitë politike në zgjedhjet e ardhshme lokale të realizojnë kampanja zgjedhore sa më modeste, pa praninë e këngtarve dhe bartjen e njerzve të njejtë nga një qytet te tjetri, sepse bëjnë harxhime pa nevojë me të cilat të holla mund ti shërbenin popullit me hapjen e nje fabrike dhe punësimin e qindra qytetarve. Polotika është profesioni më i keqpërdorur në Maqedoni, ku në emër të këtij profesioni lulëzoi krimi dhe korrupcioni. Politika nuk duhet të shihet si profesion profitabil, por si profesion me interes të përgjithshem dhe serioz. Uroj që gjendja sa më shpejt të stabilizohet me një qeveri, sa më shumë të vazhdohet problemi kriza thellohet dhe me regres ekonomik-tha Çeliku në Tv
Presidenti i Maqedonisë, Gjorgje Ivanov, refuzoi t’i jap mandatin për themelimin e qeverisë kryetarit të Lidhjes Social-Demokrate, Zoran Zaev, duke e akuzuar atë për veprime që cenojnë karakterin unitar të Maqedonisë.
Në një paraqitje të jashtëzakonshme para publikut, presidenti maqedonas tha se arsyeja për këtë vendim ishte platforma e partive politike shqiptare e cila ishte hartuar sipas tij në “shtetin fqinj”.
“Deri sa të jem president i Maqedonisë nuk do të mandatoj askënd që pranon platforma të shteteve fqinje që rrënojnë sovranitetin e shtetit”, tha presidenti Ivanov. Ai e akuzoi kryetarin e Lidhjes Social-Demokrate për shkelje të Kushtetutës dhe të interesave kombëtare.
“Maqedonia është gjithçka që kemi dhe nuk kemi të drejtë historike për të shkatërruar atë për të cilën brezat e mëhershëm kanë luftuar”, tha ai.
Ai tha se nuk pret reagim nga bashkësia ndërkombëtare, ashtu siç “ndërkombëtarët nuk reaguan për platformën shqiptare, të hartuar sipas tij në një shtet fqinj”.
Presidenti Ivanov dhe partia VMRO-DPMNE kishin akuzuar Tiranën se kishte hartuar një platformë të partive politike shqiptare në Maqedoni.
Kryetari i Lidhjes Social Demokrate Zoran Zaev ia dorëzoi të hënën më 27 shkurt presidentit Gjorgje Ivanov 67 nënshkrimet e deputetëve të partisë së tij, të Bashkimit Demokratik për Integrim, të Lëvizjes Besa dhe Aleancës për shqiptarët, si garanci e krijimit të shumicës parlamentare për marrjen e mandatit për formimin e qeverisë së re të Maqedonisë.
Pjesë e marrëveshjes ishte propozimi i hartuar nga partitë shqiptare për përdorimin e gjuhës shqipe në shkallë vendi, gjë që nxiti reagime të VMRO-DPMNE-së e cila dështoi të sigurojë mbështetjen për themelimin e qeverisë.
Mbështetësit e kësaj partie u hodhën ne protesta në Shkup kundër asaj që e quajnë federalizim të Maqedonisë, duke kundërshtuar zgjerimin e përdorimit të gjuhës shqipe.
Kriza politike në Maqedoni vazhdon të përshkallëzohet edhe në aspektin e sigurisë pas zbardhjes së marrëveshjes për draft-ligjin për gjuhën shqipe mes Lidhjes Social-Demokrate dhe partive shqiptare.
Protestat e organizatave të ndryshme të martën në mbrëmje kanë përfunduar me dhunë ndaj një gazetari ndërsa janë regjistruar edhe incidente tjera ku në shënjestër të protestuesve kanë qenë edhe kalimtar të rastit.
Protestat tani janë shtrirë edhe në qytete tjera ndërsa mbahen kundër avancimit të gjuhës shqipe dhe kundër siç thuhet, përpjekjeve të liderit opozitar, Zoran Zaev, për ndarjen e Maqedonisë.
Ndërkohë, ky i fundit tani dy ditë është në pritje të presidentit, Gjorge Ivanov për t’i dhënë mandatin për formimin e qeverisë së re. Zaev ka thënë se marrëveshja e arritur mes tij dhe partive shqiptare, të cilat i kanë dhënë firmat e nevojshme për t’u mandatuar për kryeministër, është në përputhje me Kushtetutën, e cila përveç maqedonishtes si gjuhë të dytë zyrtare përcakton edhe gjuhën shqipe.
Por, nga VMRO-ja e Nikolla Gruevskit, e cila është në pushtet tani 10 vjet, thotë se marrëveshja rrënon karakterin unitar të shtetit, andaj ka bërë thirrje për kundërshtimin e saj me të gjitha mënyrat e mundshme.
Thirrja e saj ka rritur tensionet dhe incidentet kryesisht nëpër rrugët e Shkupit.
“E dënojmë ashpër këtë dhunë të pakuptimtë dhe irracionale. Thirrjet për urrejtje, thirrjet për Maqedoni të pastër të gjitha këto paraqesin vepër penale dhe autorët e këtyre veprave, por dhe inskenuesit dhe organizatorët e protestave që nuk kujdesen që këto protesta të rrjedhin ashtu siç parashohin ligjet dhe Kushtetuta e Maqedonisë, duhet të ballafaqohen me përgjegjësi penale”.
“Maqedonia është në prag të ndërlikimit të situatës dhe vetëm veprimi strikt i institucioneve në përputhje me ligjin dhe Kushtetutën do t`i jap një kahje racionale kësaj situate. Qytetarët liri-dashës pro demokratik të Maqedonisë duhet të tregohen të përmbajtur dhe mos bien pre e këtyre manipulimeve të pushtetit në ikje”, thotë Petrit Saraçini, gazetar dhe përfaqësues i organizatës joqeveritare, “Civil”.
Protestat, sipas aktivistëve të të drejtave të njeriut, më shumë kanë të bëjnë me shpërqendrimin e vëmendjes nga thelbi i krizës politike se sa për zgjerimin e përdorimit zyrtar të gjuhës shqiptare.
Mirjana Najçevska, aktiviste dhe ish kryetare e Komitetit të Helsinkit, thotë se pas gjithë këtij skenari qëndron përpjekja e pushtetit aktual që përmes ngritjes së tensioneve ndëretnike t’i ikë debatit dhe hetimeve që kanë nisur nga Prokuroria Speciale për hetimin e skandaleve nga ajo që njihet si aferë e përgjimeve.
“Vlerësoj se kriminaliteti po bën përpjekje që në të gjitha mënyrat t’i fsheh krimet e bëra. Një nga mënyrat më të thjeshta është ngritja e tensioneve ndëretnike pasi vetëm në këtë mënyrë mendojnë se mund të shpërqendrojnë vëmendjen nga e gjithë ajo që është bërë deri më tani. Është lehtë të nxitësh të rinjtë të bëjnë vepra të shëmtuara, por besoj se lojërat e tyre më nuk do të mund të kalojnë dhe të gjithë ata që i futen skenarëve të tillë duhet të përgjigjen penalisht”, thotë Najçevska.
Në protestat e organizatave që kundërshtojnë marrëveshjen për shqipen, po dëgjohen thirrje nga më të ndryshme ndërsa janë shpërndarë edhe kartëmonedha me simbole e personalitete shqiptare të UÇK-së duke ironizuar kështu me zgjidhjen dhe duke e paraqitur si shqiptarizuese të Maqedonisë.
Zgjidhja e krizës, sipas njohësve të çështjeve politike, qëndron në formimin sa më të shpejtë të qeverisë. Një kërkesë të tillë të martën e bëri edhe departamenti i shtetit amerikan. (REL)
Gazetari Nazim Rashidi, në fillim të programit tha se si gjest për dygjuhësinë intervistën do ta bënte plotësisht në gjuhën maqedonase. Por e pyeti Shekerinskën se kur do të mësonte ajo shqipen.
Ajo tha se kishte filluar ta mësonte më parë dhe se do të vazhdojë ta mësojë.
Seanca kundër 30-vjeçarit Boban Iliq nga Kumanova, i cili dyshohet për vrasjen e katërvjeçarit Almir Aliu, sot u anulua pasi ekspertët e Klinikës për psikiatri për shkak të obligimeve nuk kanë mundur të marrin pjesë në seancë, kumtoi Gjykata Themelore nga Kumanova.
I akuzuari Iliq në seancën e parë tha se nuk ndjehet fajtor. Në seancën e kaluar dëshmi dha nëna e fëmijës, por edhe vëllai i të akuzuarit dhe e dashura e tij. Në seancën e parë u shqyrtua edhe videoja nga kamera e njërës prej shtëpive në afërsi të Shtëpisë së Shëndetit.
I dyshuari akuzohet se më 24 qershor ka shkelur Almirin katërvjeçar në afërsi të Shtëpisë së Shëndetit në Kumanovë pas një incidenti i cili ka ndodhur në rrugën “Boris Kidriq”. Për ngjarjen e njëjtë kundër tre personave të tjerë është dorëzuar akuzë për vepër të kryer penale “dhunë”. Bëhet fjalë për babain e fëmijës, Sedat Aliu, si dhe për Sami Demiri dhe Abdulla Aliu.
Prokuroria Speciale në Maqedoni ka njoftuar ‘zgjerimin hetimeve ndaj zyrtarëve lidhur me shpërdorim të detyrës gjatë ndarjes së tenderëve për nxjerrjen e thëngjillit në një minierë në qytetin e Manastirit’.
Hetimet janë hapur në bazë të materialeve të përgjuara telefonike prej nga rezulton përfshirja e tre personave në falsifikimin e dokumenteve të tenderimit duke përfituar kështu 17.2 milion euro në vitin 2011.
Për dy nga personat që po hetohen Prokuroria Speciale ka kërkuar masën e paraburgimit.
Prokuroria Speciale gjithashtu ka zgjeruar hetimet edhe për rastin e koduar me emrin “Titanik” që ka të bëjë me falsifikimin e zgjedhjeve.
Prokurorja Katica Janeva, tha se hetimet kanë përfshirë edhe 17 persona të tjerë, pa specifikuar se për kë konkretisht bëhet fjalë.
Në mesin e tyre jo zyrtarisht merret vesh se janë edhe emrat e disa ish anëtarëve të qeverisë së Nikolla Gruevskit. Të gjithë akuzohen për parregullsi zgjedhore dhe financim të jashtëligjshëm të fushatës partiake gjatë zgjedhjeve parlamentare të vitit 2014.
Për rastin “Titanik” hetimet tani një kohë janë duke u zhvilluar kundër dy ish ministrave, Gordana Jankullovska dhe Mile Janakievski si dhe kundër ish kryetarit të komunës së Putsecit në Shqipëri, Edmond Temellko.
Ndërkohë për disa raste tjera për shpërdorim detyre akuzohet edhe ish kryeministri, Nikolla Gruevski.
Të gjitha akuzat kanë për bazë aferën e përgjimeve të zbardhur nga lideri i opozitës Zoran Zaev në shkurt të vitit 2015, që edhe ka shkaktuar krizën politike në Maqedoni.
Protesta në Shkup kundër përdorimit zyrtar të shqipes
Njohësit e çështjeve politike thonë se protestat kundër përdorimit zyrtar të gjuhës shqipe krijojnë presion ndaj presidentit të Maqedonisë që të mos ia ndajë mandatin Zoran Zaevit, i cili tanimë ka deponuar dhe nënshkrimet e 67 deputetëve si garanci për sigurimin e shumicës parlamentare.
Iniciativa Qytetare në përkrahje të VMRO DPMNE-së ka paralajmëruar protesta edhe të martën, për të tretën ditë me radhë në Shkup dhe në disa qytete të Maqedonisë kundër koalicionit të Lidhjes Social Demokrate të Maqedonisë me partitë politike shqiptare, pasi paraprakisht është arritur ujdi për ligjin që mundëson një shtrirje më të gjerë të shqipes në tërë territorin e Maqedonisë.
Protestuesit, të cilët gjatë protestave të dy ditëve të kaluara, kanë lëshuar thirrje të shumta antishqiptare thonë se ‘marshi’ siç e kanë quajtur kundër gjuhës shqipe ka të bëjë me ruajtjen e shtetit unitar duke mbajtur në duar pankarta “një shtet, një gjuhë dhe një Maqedoni”.
“Shqiptarët në Maqedoni kanë shkolla në gjuhën shqipe madje kanë dhe fakultete në gjuhën shqipe. Çka kërkojnë më shumë? Të na e marrin tërë shtetin në duar, duke vendosur shqipen edhe në kartëmonedhat apo uniformat e pjesëtarëve të sigurisë? Këtë nuk do ta lejojmë”, ka thënë për Radion Evropa e Lirë, Valentina Simoneska protestuese.
“Shqiptarët përderisa jetojnë në Maqedoni do të duhet ta mësojnë mirë gjuhën maqedonase nëse dëshirojnë të komunikojnë me institucionet dhe jo institucionet t’i detyrojnë të flasin shqip. Kështu ka qenë dhe kështu duhet të mbetet”, thotë Nikolla, pensionist i cili kishte dalë për të protestuar.
Por, për Mitko Gaxhovskin, analist politik, ‘nxitja e protestave për kinse mbrojtje të interesave shtetërore të Maqedonisë, synon të pengojë bartjen e qetë të pushtetit, nën kërcënimin se do të ketë trazira”.
“Me përshkallëzimin eventual të situatës së sigurisë, nga revolta e qytetarëve në protesta, synohet të pengohet procesi i formimit të qeverisë së re të Maqedonisë dhe funksionimi normal i institucioneve të shtetit, sepse tanimë është e qartë se një pjesë e pushtetarëve do të duhet të përballen me drejtësinë”, thotë Gaxhovski për Radion Evropa e Lirë.
Ndërkaq Xhelal Neziri, njohës i çështjeve politike, thotë se në Maqedoni për herë të parë cenohet bartja e qetë e pushtetit, duke imponuar nevojën e formimit të një koalicioni të gjerë që VMRO DPMNE e ish kryeministrit Nikolla Gruevski të mos shkojë në opozitë.
“Ish kryeministri Nikolla Gruevski, duke i ofruar koalicion kundër shqiptarëve, drejtuesit të Lidhjes Social Demokrate, Zoran Zaev, ka për qëllim që të imponojë një koalicion të zgjeruar, pjesë e të cilit do të jetë dhe VMRO-DPMNE, të cilën e drejton. Në fakt ai [Gruevski] nuk dëshiron të mbetet jashtë pushtetit, nuk dëshiron që VMRO DPMNE të shkojë në opozitë sepse do të humb në tërësi kontrollin ndaj institucioneve të shtetit, i cili kontroll i ka garantuar paprekshmëri në raport me hetimet që po bën Prokuroria Speciale Publike e Maqedonisë”, thotë Neziri.
Për formimin sa më parë të qeverisë së re të Maqedonisë dhe konsolidimin e institucioneve të shtetit të cilat do të angazhohen në realizimin e reformave në sistemin e drejtësisë në formë të drejtë për drejtë kanë bërë thirrje dhe NATO dhe BE.
Qytetarët thonë se bëhet fjalë për ruajtjen dhe mbrojtjen e unitetit të Maqedonisë, “kryesisht për mbrotjen e gjuhës maqedonase, e cila është rrënja e mbijetesës dhe identitetit të popullit maqedonas”
SHKUP – Mijëra qytetarë të Shkupit në shenjë proteste marshuan në mënyrë paqësore nga godina e Qeverisë së Maqedonisë drejt Kuvendit për të shprehur pakënaqësinë e tyre ndaj siç thonë ata, “pranimit të platformës shqiptare nga lideri i Lidhjes Social Demokratike të Maqedonisë (LSDM), Zoran Zaev”.
Qytetarët e tubuar në organizim të iniciativës së sapoformuar “Për Maqedoni të përbashkët” thonë se bëhet fjalë për ruajtjen dhe mbrojtjen e unitetit të Republikës së Maqedonisë, “kryesisht për mbrotjen e gjuhës maqedonase, e cila është rrënja e mbijetesës dhe identitetit të popullit maqedonas”.
Ata kërkojnë nga liderët politikë që prioritet të kenë interesat kombëtare dhe shtetërore, si dhe të mos pranojnë që platformat e arritura jashtë Maqedonisë të ndikojnë në politikën e brendshme të këtij vendi.
Edhe pse organizatorët bënë thirrje që në protestë të mos shfaqen simbole etnike, politike apo fetare, por të kërkohet zgjidhja e kësaj krize politike në mënyrë demokratike, në marshimin e tyre nuk munguan brohoritjet nacionaliste ndaj popullit shqiptar.
Para Kuvendit të Maqedonisë, ku dhe përfondoi protesta në mënyrë paqësore, organizatorët të cilët mbajtën fjalime paralajmëruan se do të protestojnë çdo ditë deri sa partitë politike të zgjidhin krizën aktuale politike që e ka përfshirë vendin. Ata thonë se janë duke protestuar kundër, siç thonë ata, ndryshimit të Kushtetutës, emrit dhe rrënjëve të shtetit.
Pasditen e sotme lideri i LSDM-së, Zoran Zaev, ia dorëzoi presidentit Gjorgje Ivanov, dëshminë për sigurimin e shumicës parlamentare për formimin e qeverisë së re, ndërsa nga kabineti i presidentit njoftuan se pas parashtrimit të dëshmisë, pritet që Ivanov të marrë vendim për dhënien e mandatit në ditët në vijim.
Ndryshe, pas zgjedhjeve të 11 dhjetorit presidenti Ivanov ia dorëzoi mandatin për formimin e qeverisë së re kryetarit të VMRO-DPMNE-së, Nikolla Gruevski, i cili në afatin kohor prej 20 ditësh nuk arriti të formojë shumicë parlamentare, pas së cilës presidenti Ivanov i thirri në konsultime liderët e partive politike që morën mandate në Kuvendin e Maqedonisë. aa
Nga kabineti i presidentit të vendit, më herët njoftuan se pas parashtrimit të dëshmisë për sigurimin e shumicës, pritet që presidenti Ivanov të marrë vendim në ditët në vijim
SHKUP – Lideri i Lidhjes Social Demokratike të Maqedonisë (LSDM), Zoran Zaev, në vilën presidenciale “Villa Vodno” ia dorëzoi presidentit të Republikës së Maqedonisë, Gjorgje Ivanov, dëshminë për sigurimin e shumicës parlamentare për formimin e qeverisë së re, me nënshkrimin e 67 deputetëve të partisë së tij, Bashkimit Demokratik për Integrim (BDI), Lëvizjes BESA dhe Aleancës për Shqiptarët
Nga kabineti i presidentit të vendit, më herët njoftuan se pas parashtrimit të dëshmisë për sigurimin e shumicës, pritet që presidenti Ivanov të marrë vendim në ditët në vijim.
Lideri i LSDM-së, Zoran Zaev, para dorëzimit të nënshkrimeve te presidenti i vendit, deklaroi se pret që Ivanov në kohë sa më të shpejtë t’i dorëzojë mandatin për formimin e qeverisë së re, në mënyrë që të fillojnë bisedimet për formimin e qeverisë së re.
“Kjo është ditë e madhe historike për Republikën e Maqedonisë. Në dorë mbaj 67 nënshkrime të deputetëve të Kuvendit të Maqedonisë të cilat garantojnë mundësi për qeveri të re për qytetarët e Maqedonisë. Këto nënshkrime, njëkohësisht mundësojnë që të përfundojë kriza në Maqedoni dhe përfundimisht shteti të lëvizë përpara në funksion të kthimit të jetës në Maqedoni”, deklaroi Zaev.
Zaev porositi të gjithë qytetarët dhe institucionet e shtetit se pason një periudhë e një transferi të qetë dhe të shpejtë të pushtetit në Maqedoni.
Ndryshe, pas zgjedhjeve të 11 dhjetorit presidenti Ivanov ia dorëzoi mandatin për formimin e qeverisë së re kryetarit të VMRO-DPMNE-së, Nikolla Gruevski, i cili në afatin kohor 20 ditësh nuk arriti të formojë shumicë parlamentare, pas së cilës presidenti Ivanov i thirri në konsultime liderët e partive politike që morën mandate në Kuvendin e Maqedonisë.
Pas konsultimeve me liderët politik, presidenti Ivanov deklaroi se “mandatin për formimin e qeverisë së re do ta marrë partia apo koalicioni i cili do të dëshmojë që ka fituar shumicën në Kuvend”, mirëpo i kushtëzoi me dy prioritete, fillimisht mbrojtjen e interesave shtetëtërore, që sipas tij, nënkupton mbrojtjen dhe forcimin e karakterit unitar të vendit, si dhe nën dy reforma sistematike pas krizës në të cilat do të përfshihen subjektet e sistemit për siguri kombëtare.
Kryetari i VMRO DPMNE-së, Nikolla Gruevski i ka ofruar liderit të LSDM-së, Zoran Zaev mbështetjen e plotë për t’u bërë kryeministër me kusht që të heq dorë nga koalicioni me partitë shqiptare, me të cilat ka arritur marrëveshje për miratimin e një ligji për gjuhën shqipe.
Madje, Gruevski ka thënë se është i gatshëm të pranojë edhe të arrestohet vetëm të mos rrënohen siç ka thënë “themelet e shtetit maqedon”.
“Le të më arrestojnë, të më burgosin, le të më keqtrajtojnë, vetëm të mos rrënojnë shtetit dhe themelet e tij”, thuhet në ofertën publike të Nikolla Gruevskit të prezantuar në llogarinë e tij në rrjetin Facebook.
Gruevski ka shkruar se VMRO DPMNE është e gatshme të mbështesë një qeveri të pakicës që do të drejtohej nga LSDM-ja por me kusht që të heqë dorë nga mbështetja për platformën shqiptare, të cilët e quan si “shkatërruese për Maqedoninë” .
Draft-ligji për gjuhët parasheh përdorim të gjerë të shqipes në Kuvend, qeveri, pushtetit gjyqësor, jurisprudencë, në dokumentet personale, organet e sigurisë, përfshirë edhe komunat ku nuk ka popullatë shqiptare, por në rastet kur shqiptarët u drejtohen atyre për marrjen e shërbimeve personale.
Kryetari i VMRO-së, Nikolla Gruevski ka thënë se kërkesa e shqiptarëve për zyrtarizmin e shqipes nuk do të ndalet me kaq, por se ata sipas tij “do të vazhdojnë me shantazhet deri në federalizimin e vendit”.
Në një paraqitje në një media të afërt me partinë e tij Gruevski ka thënë se VMRO DPMNE-ja nuk do të rrijë “duarkryq”, por me të gjitha forcat do të mbrojë sovranitetin dhe karakterin unitar të Maqedonisë.
Ai ka thënë se ka shumë opsione për parandalimin e Zaevit ndërsa duket shtuar se “në fund do të jetë populli ai që do të mbrojë shtetin”.
Reagimi i Gruevskit vjen një ditë pasi lideri social-demokrat, Zoran Zaev u mandatua për kryeministër nga partia e tij. Zaev ka siguruar 67 nënshkrime për marrjen e mandatit për formimin e qeverisë së re. Nënshkrimet të hënën pritet t’ia dorëzojë Presidentit të shtetit, Gjorge Ivanov, i cili i jep mandatin për kryeministër.
Bazuar në reagimin e Gruevskit, por edhe deklarimet e mëparshme të Presidentit mund të ndodhë që ai të mos i jep mandatin Zaevit.
Presidenti ka thënë se nga ai do të kërkonte edhe programin qeveritar, kërkesë që është në kundërshtim me kushtetutën pasi programi dhe përbërja e qeverisë prezantohen dhe miratohen vetëm në Kuvend.
Lideri i LSDM-së, Zoran Zaev të hënën do t’i dorëzojë nënshkrimet në Presidencë për ta kërkuar nga kreu i shtetit Gjorge Ivanov mandatin për formimin e Qeverisë së re.
Këshilli qendror i LSDM-së ditë më parë i dha dritë jeshile liderit të kësaj partie Zoran Zaev për të kërkuar mandatin nga presidenti.
“Vijon një periudhë ku do të përkushtohemi në vendosjen e një programi cilësor qeveritar që do ta realizojnë politikanë të përgjegjshëm, që do të udhëheqin politika reale, ashtu siç zgjodhën qytetarët e Maqedonisë”, theksohej ndër të tjera në njoftimin e LSDM-së.
Ndërkohë nga BDI nuk ka ndonjë zhvillim të ri.
Kryesia qendrore e kësaj partie nuk është thirrur që nga dita e premte kur edhe vendosi që Zoran Zaevit t’ia jep nënshkrimet për të marrë mandatin.
Edhe pse partia e Ahmetit i dha mbështetje liderit të LSDM-së, në tavolinë ka ende dy opsione: Mbetje në opozitë me mbështetje të qeverisë së pakicës, ose pjesëmarrje në qeveri me marrëveshje koalicionimi.
Ndonëse nuk konfirmojnë, nga partia e Ahmetit duket se do të presin vendimin e presidentit Ivanov për të vendosur për hapat e mëtutjeshëm, shkruan Alsat M.
Pas informacioneve se Zoran Zaev ka siguruar nënshkrimet e nevojshme për të kërkuar mandatin nga Ivanov, ky i fundit mësohet të jetë takuar me kreun e VMRO-DPMNE-së Nikolla Gruevski. Alsat kërkoi qëndrim nga presidenca dhe nga VMRO-DPMNE-ja për të konfirmuar nëse vërtet Gruevski dhe Ivanov janë takuar dhe për çfarë është biseduar, mirëpo asnjëra e as tjetra nuk u përgjigjën qoftë për të konfirmuar apo përgënjeshtruar takimin mes Gruevskit dhe Ivanovit.
Ditë më parë, komisioneri evropian Johanes Hanh tha se Bashkimi Evropian pret që presidenti Ivanov të ndërmerr hapat e mëtejmë në përputhje me Kushtetutën, përkatësisht t’i dorëzojë mandatin për formimin e qeverisë, kandidatit që kanë shumicën në Kuvend.
Lidhja Social-Demokrate ka mandatuar liderin e saj, Zoran Zaev, për kryeministër të Maqedonisë. Vendimi i miratuar nga organet më të larta të social-demokratëve ka pasuar mbështetjen që kjo parti mori nga partia Bashkimi Demokratik për Integrim.
BDI-ja, në mbledhjen e së premtes, e cila ka përfunduar para mesnate, ka vendosur t’i japë nënshkrimet e deputetëve të saj që Zaev të mund të kërkojë nga presidenti i Maqedonisë, Gjorge Ivanov, marrjen e mandatit për formimin e qeverisë së re.
Për t’u mandatuar, lideri social-demokrat duhet të sigurojë edhe tri nënshkrimet e Aleancës Shqiptare, me të cilën po ashtu është në bisedime. Ndërkohë, mbështetjen ia ka premtuar edhe Lëvizja Besa. Kjo bën që Zaev të kërkojë mandatin nga Ivanov me 67 nënshkrime nga 61 sa janë të nevojshme.
Se a do t’ia japë mandatin Ivanovi, mbetet të shihet pasi ai paraprakisht ka paralajmëruar edhe mundësinë që nga Zaev të kërkojë edhe programin qeveritar, edhe pse në bazë të Kushtetutës i njëjti prezantohet dhe miratohet vetëm në Kuvend. Mbetet e paqartë edhe përbërja e qeverisë pas paralajmërimeve të BDI-së se mundet të mbetet në opozitë, por të mbështesë një qeveri të pakicës.
“Ne tani po bisedojmë për këto dy variante, mbetjen në opozitë me mbështetje të qeverisë së pakicës ose participim në qeveri me marrëveshje të koalicionit. Ne miratuam vendimin për dhënien e mbështetjes për mandatin që të mund të zhbllokohen proceset që janë të lidhura me afate konkrete, siç janë edhe zgjedhjet lokale. Por, kjo nuk do të thotë se kemi marrëveshje për shkak se ne mund të vendosim që të mos marrim pjesë në qeveri dhe të mbetemi në opozitë, ose edhe po të vendosim ndryshe, duhet të kemi negociata për harmonizimin e programit të dy partive politike”, ka deklaruar zëdhënësi i BDI-së, Bujar Osmani.
Ai ka bërë të ditur se mbetja në opozitë mund të ndodhë me të vetmin qëllim, zbardhjen nga një pozicion i tillë të të gjitha akuzave që janë bërë për qeverisjen e BDI-së në dhjetë vitet e fundit, siç ka thënë ai.
Por, njohësit e çështjeve politike thonë se në ndryshimin e qëndrimin të BDI-së kanë ndikuar lëvizjet te partia e Nikolla Gruevskit, e cila ka paralajmëruar masa të ndryshme për të kundërshtuar koalicionin LSDM-BDI dhe se në mesin e këtyre masave ka edhe materiale komprometuese.
“Mendoj se përfaqësuesit e BDI-së e kanë parë veten në ndonjërin prej këtyre hapave që i paralajmëron VMRO DPMNE-ja dhe kjo i ka kthyer në pikën zero të negociatave, respektivisht të procesin për formimin e qeverisë së re të Maqedonisë. Është një qëndrim surprizë duke marrë parasysh se bëhet fjalë për parti, e cila njihet se me qëndrimet dhe këmbënguljet e saj për të qenë pjesë e qeverisë”, thotë për Radion Evropa e Lirë, Isen Saliu, njohës i çështjeve politike dhe kryeredaktor i së përditshmes në gjuhën shqipe “Lajm”.
Ndërkohë, VMRO DPMNE-ja, partia që ka mbajtur pushtetin në Maqedoni për dhjetë vjet, ka ftuar të gjitha organet partiake nëpër qytete për mobilizim në mbrojtje të, siç thuhet, Kushtetutës dhe karakterit unitar të shtetit.
Në shumë qytete ka pasur tubime, ku ithtarë të partisë së Nikolla Gruevskit kanë kundërshtuar ashpër marrëveshjen mes LSDM-së dhe BDI-së lidhur me draft-ligjin për gjuhën shqipe. Protesta janë paralajmëruar edhe në ditët e ardhshme.
Njohësit e çështjeve politike thonë se gjendja mund të përkeqësohet, pasi, sipas tyre, qëllimi i Gruevskit më tepër është mbrojtja e vetes dhe njerëzve të afërt rreth tij, sesa kundërshtimi gjuhës shqipe.
Pero Dimshoski, ish-zyrtar i qeverisë, thotë për Radion Evropa e Lirë se VMRO DPMNE-ja kompromise të ngjashme me BDI-në kanë bërë edhe në të kaluarën si për gjuhën, mënyrën e funksionimit të qeverisë, mbylljen e rasteve të Hagës e shumë çështje të tjera, por asnjëherë nuk e ka ngritur zërin si tani.
Ai vlerëson se reagimet e këtilla janë shprehje e drojës që në rast të mbetjes në opozitë, zyrtarët e saj mund të ndiqen penalisht lidhur me aferën e përgjimeve që edhe ka shkaktuar krizën aktuale.
“Mendoj se ekziston se frikë se mund të ketë epilog gjyqësor lidhur paditë dhe besoj se ky është motivi i reagimeve. Ata, dhjetë vjet ishin në koalicion me BDI-në, me të cilën bënë marrëveshje nga më të ndryshmet dhe tani papritmas dalin në mbrojtje të gjoja interesave kombëtare. Mendoj se pas kësaj ka qëllime tjera”, vlerëson Dimshoski.
Ndërkohë, nga VMRO DPMNE-ja, por edhe nga vetë presidenti Gjorge Ivanov, ka pasur sërish akuza për ndërhyrje nga jashtë në punët e brendshme të Maqedonisë duke aluduar në Tiranën zyrtare dhe kryeministrit Edi Rama, pas angazhimit në lehtësimin për arritjen e platformës shqiptare.(REL)
“Shota” e piktorit të famshëm Sam ASLLANIT prezantohet për here të parë në galerinë ESPASE 52 në Lozanë Nga Nexha Gjema
NË PANAIRIN E LIBRIT – SHTËPIA, NË SHTËPI – PANAIRI I LIBRIT. – SHBA, Connecticut, Stamford, Biblioteka “Ferguson” – Nga Visar Zhiti
ANTOLOGJIA E POEZISË SHQIPE NË RUMANISHT FITON ÇMIMIN E PANAIRIT TË LIBRIT “LIBREX 2024” NË JASH TË RUMANISË
In memoriam Shirine Morina (27 Maj 1951- 14 Prill 2024)
Gazetari italian: Më shumë u shqetësova kur pashë se si ishte zhdukur emri i Olsi Ramës nga hetimet
VAJTOJ NËNËN ATJE LARG- Nga ZHULIANA JORGANXHI
VIDEO- Drejtuesi i RAI-t flet për SYRI TV: Rama dhe Agaçi refuzuan intervistat, dokumentet tona janë gjyqësore
VIDEO- Drejtuesi i Report në RAI3 lëshon ‘bombën’: Vetëm Kremlini dhe Edi Rama na kanë sulmuar për investigimet tona
Presidenti Biden nënshkruan ndihmën prej 95 miliardë dollarësh për Ukrainën, Izraelin dhe Tajvanin
Transparency International nxin Ramën – Qeveria kontrollon mediat. Lidhje mes zyrtarëve dhe grupeve kriminale, blerje votash në zgjedhje
Ne i kemi thënë prej 12 vitesh, të gjitha këto për Ramën. Ku jeni? – Nga ADI KRASTA
Nga sulmet kundër medias te pakti me Melonin dhe… Shqetësimet kryesore të Amnesty International për Shqipërinë
