VOAL- Charles-Louis de Secondat, Baroni i La Brède dhe Montesquieu, lindi në kështjellën familjare në La Brède, në jug të Francës, më 18 janar 1689, nga Jacques de Secondat, Baroni i Montesquieu dhe Marie-Françoise de Pesnel, baronesha e Bredës.
Familja e tij është një familje magjistratësh e cila në mënyrë të pashmangshme e drejton drejt studimeve juridike. Pas diplomimit, më 1708 ai u transferua në Paris, ku filloi karrierën e tij si avokat, megjithëse interesat e tij ishin të përqendruara kryesisht në shkencë dhe vepra letrare. Më 1715 ai u martua me Jeanne de Lartigue, një protestante, bashkëkohëse e tij e pasur dhe fisnike. Një vit më pas ai trashëgoi nga një xhaxha baroninë e Montesquieu me të ardhura të ndryshme të lidhura me këtë titull, përveç detyrës së Presidentit të Parlamentit. Menjëherë pasi u bë anëtar i Akademisë prestigjioze të Shkencave të Bordosë dhe, më 1727, në atë të Francës.
Në moshën 32-vjeçare ai botoi veprën e tij të parë në mënyrë anonime, “Shkronja persiane”, një satirë thumbuese mbi zakonet e Parisit oborrtar dhe klerik, ende e lidhur me absolutizmin e “regjimit të lashtë”, ndërkohë që tashmë mbronte një model më shumë liberale dhe të shkëputura nga intoleranca fetare në organizimin e shoqërive njerëzore. Libri pati një sukses të tillë sa ndezi një gjueti për identitetin e autorit të tij, i cili përfundimisht u gjurmua dhe u bë jashtëzakonisht i popullarizuar edhe përtej kufijve francezë.
Më 1728 u nis për në Evropë: vizitoi Vjenën, Hungarinë dhe më pas zbriti në Itali, në Venedik, Milano, Torino, Firence, Romë dhe Napoli; ai u nis përsëri, fillimisht në Gjermani, më pas në Holandë dhe në fund në Angli, ku qëndroi për një kohë të gjatë, duke mbetur i magjepsur nga kushtetuta e saj politike. Ai u kthye në Francë vetëm pas tre vjetësh. Këtu ai u tërhoq në kështjellën e tij të La Brede për të organizuar shënimet e tij të shumta të udhëtimit dhe për të filluar përsëri të shkruante.
“Letrat” u pasuan, në vitin 1734, nga “Konsideratat mbi shkaqet e madhështisë së romakëve dhe të dekadencës së tyre”, një vepër e një natyre krejt tjetër me të cilën Montesquieu u thellua në analizën e proceseve historike, duke i identifikuar ato në njeriu dhe natyra, dhe jo më në Providencën Hyjnore, janë shkaqet përcaktuese. Më 1748 ai botoi “Fryma e ligjeve”, një vepër e mbushur me ide tolerance dhe lirie që do të krijonte një precedent dhe do të përfaqësonte një viaticum për brezat e ardhshëm që do të nxirrnin prej tyre në shekullin shumë të trazuar të nëntëmbëdhjetë. “L’esprit des lois” do të jetë një nga librat më të lexuar të shekullit. Në esenë e tij, Montesquieu shpreson që vendet evropiane të kenë forma qeverisje të ngjashme me atë angleze dhe formulon doktrinën e “ndarjes së tre pushteteve” rigoroze: legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqësor.
Më 1757 ai shkroi një “Ese mbi Shijen” për “Enciklopedinë”, kryeveprën revolucionare dhe monumentale të Diderot dhe D’Alembert.
Pas një përkeqësimi progresiv të shikimit të tij, Montesquieu vdiq në Paris më 10 shkurt 1755, në moshën 66-vjeçare.
Montesquieu, së bashku me Diderot dhe disa të tjerë, duke përfshirë Rousseau, Voltaire, Condillac, d’Holbach, përfaqësonin iluminizmin francez me një origjinalitet dhe pjellori të tillë, saqë ata ndikuan shumë në të gjithë botën intelektuale të kontinentit.
Veprat e tjera të tij janë: “Dialogue entre Sylla et Eucrate”, nga viti 1722; “Reflektime mbi Monarkinë Universale”, 1724; “Udhëtim në Pafos”, 1727; “Mbrojtja e shpirtit të ligjeve”, 1750; “Një histori e vërtetë”, botuar pas vdekjes më 1892. Në fushën shkencore, një hob i tij, ai botoi tre ese të shkurtra: “Les cause de l’écho”, “Les glandes linfanes linfa” dhe “La case de la pesanteur des corps. “./Elida Buçpapaj