Danimarka humbet një pjesë të historisë. Një zjarr i madh mbuloi ndërtesën e Bursës së Vjetër të Kopenhagenit, një nga ndërtesat më të njohura të kryeqytetit danez, duke përfshirë majën e saj e cila u shemb mbi çati. Video nga vendi i ngjarjes tregon njerëzit të cilët mbanin piktura të mëdha larg ndërtesës për të shpëtuar artefaktet historike nga flakët.

Policia nuk ka raportuar për persona të lënduar. Ministri i Kulturës Jakob Engel-Schmidt tha se 400 vjet trashëgimi kulturore daneze ishin përfshirë në flakë.

“Ky është Notre-Dame jonë”, shkroi Ministri i Mbrojtjes daneze në X, duke e krahasuar atë me zjarrin që përfshiu çatinë dhe majën e katedrales në qendër të Parisit në vitin 2019.Ndërtesa historike, maja e së cilës kishte formën e bishtave e katër dragonjve të ndërthurur, ishte në rikonstruksion kur shpërtheu zjarri. Skelat përreth ndërtesës e bënë më të vështirë për shërbimet e urgjencës ndalimin e zjarrit, ndërsa çatia prej bakri ruante nxehtësinë, tha departamenti i zjarrfikësve të Kopenhagenit.

Nuk janë akoma të qarta faktet se çfarë e shkaktoi zjarrin. Policia e Kopenhagenit u kërkoi njerëzve që të shmangin drejtimin e automjeteve në pjesën e brendshme të qytetit. Dhoma Daneze e Tregtisë, e cila e ka pronësinë e ndërtesës që nga viti 1857, ka punuar për ta rikthyer atë në stilin e mbretit të Danimarkës Christian IV, i cili e kishte ndërtuar ndërtesën në shekullin e 17-të. sn

Regjimi i sanksioneve i Bashkimit Evropian kundër Rusisë ka qenë goxha i luhatshëm në javët e fundit – në veçanti lista e entiteteve dhe njerëzve të cilëve blloku ua ngriu asetet dhe ua pezulloi vizat prej se Moska e nisi pushtimin e plotë të Ukrainës dy vjet më parë.

Aktualisht, 2.177 njerëz dhe entitete janë në listën e zezë – që është rekord për masat ndëshkuese të Brukselit. Dhe, derisa blloku po e shqyrton mundësinë se a të shtojë më shumë emra këtë pranverë në një rund tjetër sanksionesh, tre persona u hoqën nga lista në fillim të marsit, kur ajo u ripërtëri, siç është zakon çdo gjashtë muaj, me vendim unanim të 27 vendeve anëtare të BE-së.

Derisa ky është një numër i vogël në një skemë të madhe gjërash, individët e larguar nga lista ishin goxha të rëndësishëm – bashkëthemeluesi i gjigantit rus të internetit Yandez Arkady Volozh, biznesmeni Sergey Mndoinats dhe Jozef Hambalek, një shtetas sllovak dhe kryetar i klubit nacionalist rus të motoçiklistëve “Ujqit e Natës” në Evropë.

Hambalek ishte shtetasi i parë i Bashkimit Evropian që u fut në listën e zezë më 2022, derisa disa individë në listën e zezë kishin pasaportë të BE-së përveç shtetësisë së tyre ruse.

Kur të vijë koha për përditësimin e listës së plotë, gjasat janë të mëdha që më shumë emra të hiqen, për shkak të tre vendimeve së fundmi të gjykatës së përgjithshme të BE-së në Luksemburg, e cila i dha një goditje të madhe politikës së BE-së për sanksionet.

Më 20 mars, gjykata vendosi që Nikita Mazepin, dikur ngasës i Formula 1 dhe i biri i oligarkut rus, Dmitry Mazepin, duhet të hiqet nga lista e zezë.

BE-ja ka ngulur këmbë se Dmitry Mazepin është pjesë e rrethit të ngushtë të presidentit rus, Vladimir Putin, dhe se ai ka mbështetur veprime që ia kanë minuar integritetin territorial Ukrainës. Gjykata e BE-së i mbështeti arsyet e Brukselit për këtë përmes një vendimi historik. Por, kur bëhet fjalë për Nikita Mazepin, gjykata theksoi se BE-ja ka dështuar të japë ndonjë dëshmi për ndonjë lidhje mes babait dhe të birit përveç atyre familjare, dhe kjo nuk mjaftoi për të vendosur masa kufizuese ndaj këtij të fundit.

Dhe pastaj, më 10 prill, gjykata në Luksemburg ia dha goditjen e radhës ligjore Brukselit kur mori vendim që Petr Aven dhe Mikhail Fridman, që të dy aksionarë të mëdhenj në njërin prej institucioneve më të mëdha financiare të Rusisë, Alfa Bank, duhet të hiqen nga lisa e zezë gjithashtu.

Gjykatësit thanë se mund të ketë “një shkallë të afërsisë” mes Aven dhe Fridman në njërën anë dhe Putinit apo rrethit të tij në anën tjetër, por shtuan se BE-ja kishte dështuar të demonstronte se dyshja kishte mbështetur veprime dhe politika që e minojnë pavarësinë e Ukrainës, apo nëse ata kishin ofruar mbështetje financiare apo materiale për ta destabilizuar vendin.

Tani, është e rëndësishme të kujtohet se Nikita Mazepin, Aven dhe Fridman mbeten nën sanksione të BE-së. Si ka mundësi? Së pari, BE-ja mund të ankohet ndaj vendimit të gjykatës brenda një kohe prej dy muajve e dhjetë ditëve. Por, Brukseli po përdor edhe njëfarë manovre ligjore në regjimin e sanksioneve për t’i mbajtur ata në listën e zezë.

BE-ja argumenton se vendimet për tre burrat në fjalë e mbulojnë vetëm periudhën prej kur ata u futën në listën e zezë në shkurt 2022 deri në mars 2023. Prej atëherë, BE-ja e ka ripërtërirë listën e sanksioneve, përfshirë me emrat e të treve, në shtator 2023 dhe, së fundmi, muajin e kaluar.

Sipas BE-së, këto ripërtëritje janë më shumë se thjesht teknike; në fakt, ato prodhojnë lista të reja çdo gjashtë muaj, pasi disa emra shtohen dhe disa të tjerë hiqen.

Në këtë mënyrë, BE-ja po i detyron njerëzit e sanksionuar t’i sfidojnë përditësimet më të fundit të listës së sanksioneve në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë. Këto ankesa ligjore marrin kohë, dhe ripërtëritjet gjashtëmujore në mars dhe shtator vijnë zakonisht më shpejt sesa vendimet e drejtësisë në Luksemburg, që nënkupton se BE-ja shpesh ia del të jetë një hap përpara.

Kështu, për shembull, BE-ja ia doli ta mbante ish-presidentin ukrainas, Viktor Yanukovych, në listën e zezë në një regjim tjetër të sanksioneve të BE-së, që ka të bëjë me përvetësimin e fondeve shtetërore të Ukrainës, deri në vitin 2022, edhe pse ai e kishte fituar rastin e parë në gjykatën e BE-së më 2019 dhe pastaj i kishte shënuar edhe dy fitore të tjera ligjore në dy vjetët që pasuan.

Kjo kohë shtesë që Brukseli po ia blen vetes mund t’ia mundësojë atij të paraqesë dëshmi shtesë para gjykatës. Kështu ndodhi me Violetta Prigozhina, nënën e oligarkut dhe mercenarit të ndjerë rus, Yevgeny Prigozhin.

Në mars 2023, ajo u bë personi i parë që e fiton betejën ligjore ndaj sanksioneve të BE-së kundër Rusisë në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë, por blloku, sipas burimeve brenda rastit, ia doli të paraqesë hollësi shtesë, dhe ajo ka mbetur e sanksionuar prej asaj dite.

Deri më sot, 115 raste janë dorëzuar në gjykatën e BE-së për heqjen e njerëzve apo kompanive nga lista e sanksioneve – shpesh ato janë dorëzuar nga biznesmenë të pasur rusë, por të sanksionuar, të cilët kanë shpenzuar shuma të larta parash në avokatë evropianë për rastet e tyre.

Deri tani, BE-ja i ka “fituar” 33 dhe i ka humbur vetëm tetë raste, megjithëse tre rastet e humbura së fundmi mund ta vendosin një precedent dhe mund të rezultojnë në goditje të tjera ligjore për BE-në në muajt në vazhdim, kur priten vendime për raste të ngjashme.

Në fund, se a do të hiqen nga lista kjo treshe dhe mbase të tjerë në shtator, mbetet vendim politik. Hungaria, pothuajse sa herë që ndodh ripërtëritja e listave, tenton ta shfrytëzojë sa më shumë veton për ta ndryshuar tërë listën duke kërkuar që disa emra të hiqen nga ajo.

Në të kaluarën, BE-ja ia ka dalë ta sigurojë zgjatjen gjashtëmujore duke pranuar të largojë njerëz, shërbimi ligjor i të cilëve shënjohej si i “dobët” për shkak të provave të pamjaftueshme.

Vjeshtën e kaluar, për shembull, dy biznesmenë më pak të njohur rusë, Aleksandr Shulgin dhe Frakhad Akhmedov, u hoqën nga lista.

Por, duke e parë që Budapesti ka kërkuar më herët që Aven, Fridman dhe Nikita Mazepin të hiqen nga lista, ai pritet ta bëjë kërkesën e njëjtë përsëri së shpejti, posaçërisht duke e ditur se ata tani mbështeten edhe nga vetë vendimi i gjykatës së BE-së për këtë çështje. Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Ekrem Idrizi

Presidenti francez Emmanuel Macron, tha të hënën se vendi i tij synon të sigurohet që marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë – Serbi, e arritur vitin e kaluar në Bruksel dhe në Ohër, do të përmbushet. Ky normalizim, tha ai. “është një zotim për qëndrueshmërinë e rajonit dhe të kontinentit tonë”.

Presidenti Macron i bëri këto komente në një konferencë shtypi me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiç, para një takimi në Paris ku të hënën në mbrëmje do të diskutojnë rreth mbrojtjes dhe sigurisë evropiane, marrëdhënieve dypalëshe në këto fusha si dhe procesin e normalizimit Kosovë – Serbi, që është kusht për integrimet evropiane të të dyja palëve.

“Ndërsa agresioni rus në Ukrainës ka hyrë në vitin e tretë, ne kemi hyrë në një epokë të re që është ajo e ribashkimit të vazhdueshëm të Evropës sonë. Integrimi i Serbisë është në interesin tonë të përbashkët. Nuk është një proces i imponuar, është zgjedhje sovrane e Serbisë. Është zgjedhja për të ecur lirisht drejt një modeli që na lejon të mbrojmë më mirë sovranitetin tonë së bashku dhe jam i bindur se Serbia ka një rol të rëndësishëm për të luajtur në forcimin e autonomisë strategjike të Bashkimit Evropian”, tha presidenti francez, duke theksuar se Serbia duhet “të harmonizojë qëndrimet e saj me BE-në”.

Serbia një vend kandidat për anëtarësim në BE, është i vetmi vend evropian që nuk u është bashkuar sanksioneve kundër Moskës për shkak të agresionit të saj në Ukrainë, në radhë të parë për shkak të mbështetjes së Kremlinit për pretendimet e Beogradit mbi Kosovën.

Presidenti Macron tha se është thelbësore që përgjegjësit për sulmin në Banjskë që ndodhi vjeshtën e kaluar, të vihen para drejtësisë. Me 24 shtator të vitit të kaluar, një grup serbësh të armatosur sulmoi policinë e Kosovës në Banjskë të Zveçanit në veri të Kosovës, duke vrarë një oficer policie.

Kosova akuzoi Serbinë për organizmin e sulmit, të cilin e mori përsipër Milan Radoiçiç, ish nënkryetar i Listës Serbe, partisë kryesore të serbëve në Kosovë që është themeluar dhe mbështetet nga Beogradi.

“Ne duhet të bëjmë gjithçka që është e mundur për t’u siguruar që një tragjedi e tillë të mos ndodhë më”, tha presidenti Macron, duke theksuar se duhen më shumë veprime “për të tejkaluar tensionet e krijuara nga vendimet e marra së fundi nga Kosova lidhur me transferet financiare, veçanërisht pasi autoritetet e Kosovës po bëjnë përparim, në përputhje me zotimet e marra për themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe por edhe me aspiratat e tyre për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës”.

Presidenti serb Vuçiç, tha se çështja e anëtarësimit të Kosovës në këtë mekanizëm është një nga temat e diskutimeve në Paris. Ditë më parë ai urdhëroi qeverinë e tij të themelojë një grup punues për të penguar anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës, ndonëse me marrëveshjen e vitit të kaluar palët zotohen të mos e pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese.

Ai shprehu mospajtimin me presidentin Macron i cili tha se të dyja palët kanë bërë hapa për zbatimin e marrëveshjes, duke akuzuar Prishtinën për mosrespektim të saj.

“Ata organizuan zgjedhje ku dolën vetëm 3.4 për qind e votuesve. Prandaj jam dakord me dëshirën tuaj për riorganizimin e zgjedhjeve të reja, por ato janë duke mos i lënë të ndodhin ende. Nga ana tjetër kryen shpronësime në veriun e Kosovës për të vendosur policët e tyre, ushtarët e tyre, ndonëse nuk kanë të drejtë ta bëjnë këtë. Sot ende nuk kemi përgjigje se pse disa njerëzit qëlluan fëmijët tanë vetëm sepse mbanin një pemë tradicionale të Krishtlindjes. Sot flasim vetëm për incidentin në Banjskë, por askush nuk e trajton çështjen e mbijetesës së popullit serb në veri të Kosovës”, tha presidenti serb.

Para takimit presidenti serb tha se do të diskutojë një gamë çështjesh me presidentin Macron, përfshirë inteligjencën artificiale, energjinë bërthamore dhe bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes me synimin për të blerë 12 avionë luftarakë francez, Rafale.

Të dy presidentët diskutuan edhe për situatën në Bosnjë dhe shqetësimet perëndimore me veprimet e udhëheqësit të Republikës Serbe, Milorad Dodik i cili është zotuar të vazhdojë të dobësojë vendin e dërmuar nga lufta deri në copëtimin e tij.

Më herët të hënën, sekretari i përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg i cili priti në Bruksel udhëheqësin e presidencës boshnjake Denis Beciroviç, shprehu shqetësimin e tij për veprimtaritë ndarëse të Milorad Dodikut, duke i cilësuar ato “të pamatura dhe të rrezikshme”.

Një politikan pro rus, Milorad Dodik, i cili më parë ka bërë thirrje për shkëputjen e entitetit të tij dhe bashkimin me Serbinë, është nën sanksionet e Shteteve të Bashkuara dhe Mbretërisë së Bashkuar.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka thënë të dielën se Ukraina do ta humbë luftën kundër Rusisë, nëse Kongresi amerikan nuk e miraton një paketë të madhe të ndihmës ushtarake, teksa forcat ruse e rrisin prezencën në vijën e frontit.

Ushtria ukrainase e ka pranuar se luftimet rreth vijës së frontit në qytetin Çasiv Jar janë “të vështira”, mirëpo forcat janë duke rezistuar.

Ukraina vazhdon të kërkojë ndihmë urgjente prej Shteteve të Bashkuara, sidomos për paketën e propozuar në vlerë të 60 miliardë dollarëve, e cila është bllokuar që disa muaj nga republikanët në Kongres.

“Është e nevojshme që specifikisht t’i tregojmë Kongresit që nëse Kongresi nuk i ndihmon Ukrainës, Ukraina do ta humbë luftën”, ka thënë Zelensky përmes një video-incizimi.

Do të jetë e “vështirë” për Ukrainën “të mbijetojë pa ndihmë”, ka thënë Zelensky.

“Nëse Ukraina humb luftën, shtetet tjera do të sulmohen”.

Rusia i ka rritur sulmet në Çasiv Jar teksa teton të rrisë territorin nën kontrollin e saj.

Çasiv Jar është më pak se 30 kilometra prej Kramatorskut, një zonë e rëndësishme hekurudhore dhe logjistike për ushtrinë ukrainase.

“Situata është e vështirë dhe e tensionuar”, ka thënë Oleg Kalashnikov, zëdhënës për brigadën ushtarake të angazhuar në atë zonë.

Republikanët konservatorë në Kongresin amerikan hezistojnë të miratojnë ndihmën ushtarake për Ukrainën, me arsyetimin se nevojiten reforma të thella për imigrimin në Shtetet e Bashkuara.

Presidenti amerikan, Joe Biden, në anën tjetër, e ka përmendur disa herë nevojën kritike për ta mbrojtur Ukrainën kundër pushtimit rus.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.REL

Dhjetëra mijëra qytetarë protestuan kundër Qeverisë së kryeministrit të Hungarisë, Viktor Orban, në qendër të Budapestit të shtunën.

Protesta u udhëhoq nga një avokat dikur i afërt me administratën, i cili së fundmi e krijoi një lëvizje politike për ta sfiduar kryeministrin.

Protestuesit marshuan drejt Parlamentit në motin e ngrohët pranveror, disa prej të cilëve duke brohoritur “ne nuk frikësohemi” dhe “Orban, jep dorëheqje!”

Shumë prej tyre ishin veshur me ngjyra kombëtare, kuq, bardh e gjelbër, ose bartnin flamuj kombëtarë, simbole që partia e Orbanit i ka përdorur si të vetat në dy dekadat e fundit.

“Këto janë ngjyrat kombëtare të Hungarisë, jo të Qeverisë”, tha 24-vjeçarja Lejla, e cila udhëtoi drejt Budapestit nga Sopron, një qytet në kufirin perëndimor të vendit.

Marshi u udhëhoq nga Peter Magyar, 43 vjeç, i cili dikur ishte i martuar me ish-ministren e Drejtësisë në Qeverinë e Orbanit, Judit Varga, dhe i cili synon ta sfidojë Orbanin me partinë e vet të re.

Magyar u bë shumë i njohur në shkurt, kur bëri komente tronditëse për punën e brendshme të Qeverisë. Ai e akuzoi Antal Roganin, ministrin i cili e udhëheq zyrën e Orbanit, se është në krye të një makine të propagandës së centralizuar.

Ai e publikoi gjithashtu edhe një incizim të një bisede me ish-bashkëshorten, ku ajo flet në hollësi për një tentim nga një ndihmës i lartë i shefit të kabinetit të Orbanit për të ndërhyrë në një rast ryshfeti. Prokurorët janë duke i hetuar deklaratat e tij.

Ky hetim po bëhet në një kohë të ndjeshme politikisht për Orbanin, pasi zgjedhjet parlamentare në Bashkim Evropian do të mbahen në qershor. Ky rast vjen po ashtu pas një skandali të abuzimit seksual që për pasojë kishte rrëzimin e dy aleatëve të tij të rëndësishme në politikë – ish-presidentin dhe Vargan – në shkurt.

Sipas një sondazhi nga Median, i publikuar në mars, 68 për qind të votuesve kanë dëgjuar se Magyar i është futur politikës dhe 13 për qind kanë thënë se ka mundësi që ata ta mbështesin partinë e tij.REL