Aktivistët mjedisorë nga organizata Greenpeace kanë bllokuar shkarkimin e dërgesës me gaz të lëngshëm natyror rus (LGN) në një terminal në veri të Finlandës.

“Anija kishte gaz të lëngshëm natyror që vinte nga Rusia”, tha për AFP-në, Olga Vaisanen, zëdhënëse e kompanisë shtetërore finlandeze, Gasum – kompani që po transportonte gazin.

Aktivistët kërkuan nga Finlanda që të ndalojë importin e gazit rus për shkak të vendimit të Rusisë që të pushtojë Ukrainën në fund të shkurtit.

“Është krejtësisht e papranueshme që gazi rus ende të lejohet të dërgohet në Finlandë, gjashtë muaj pasi [presidenti rus, Vladimir] Putin nisi pushtimin e tij”, tha aktivisti i Greenpeace, Olli Tiainen përmes një deklarate.

“Qeveria finlandeze dhe kryeministrja Sanna Marin duhet të ndalojnë menjëherë të gjitha importet e karburanteve fosile nga Rusia”, tha ky grup në një postim në Twitter.

Zyrtarët thanë se anija e Greenpeace dhe aktivistët që po lundronin me kajakë bllokuan që cisterna që bartte gaz të mund të shkarkonte në port ngarkesën. Aktivistë të tjerë u ngjitën në pajisjen që përdoret për shkarkimin e dërgesave të gazit.

Më 8 shtator, Greenpeace parandaloi një cisternë që të shkarkonte ngarkesën me gaz të lëngshëm natyror rus në një port në Suedi.

Aktivistët i bën thirrje Qeverisë suedeze që menjëherë të ndalonte importet e gazit rus.

Bashkimi Evropian dhe Suedia nuk kanë vendosur sanksione ndaj importeve të gazit nga Rusia, por vetëm ndaj naftës dhe qymyrit.

Në maj, Rusia ndërpreu dërgesat me gaz që shkonin përmes një tubacioni në Finlandë. Moska tha se arsyeja e ndërprerjes së furnizimeve ishte për shkak të problemeve me pagesat, por furnizimet me gaz përmes detit kanë vazhduar.

Gjermania është e gatshme të marrë rol udhëheqës në garantimin e sigurisë së Evropës, ka thënë kancelari gjerman, Olaf Scholz.

Ai është zotuar për ta bërë ushtrinë e shtetit “më të pajisurën” në kontinent.

Duke e konsideruar Rusinë si “kërcënimin më të madh” të NATO-s, Scholz ka thënë se Evropa duhet të jetë e përgatitur për përballje.

“Ne po e bëjmë shumë të qartë: Gjermania është e gatshme të marrë përgjegjësi për sigurinë e kontinentit tonë”, ka thënë ai në një kongres për armët.

“Si shteti më i populluar, me ekonominë më të madhe, dhe si shtet që gjendet në mes të kontinentit, ushtria jonë duhet të jetë gurëthemel i mbrojtjes tonë konvencionale në Evropë, duhet të jetë forca më e pajisur në Evropë”.

E përfshirë në dy luftëra botërore, Gjermania shpesh ka qenë e heshtur në skenën botërore, kur është diskutuar për ushtri dhe çështje tjera ushtarake.

Scholz ka thënë se ushtria gjermane për shumë kohë është angazhuar në “sigurim të ndihmës humanitare, në ofrim të ndihmës pas vërshimeve, dhe në përpjekjet për vaksinim kundër pandemisë”.

“Mirëpo ai nuk është misioni kryesor. Qëllimi kryesor është mbrojtja e lirisë në Evropë”.

Lufta e nisur në Ukrainë nga ana e Rusisë, ka nxitur Qeverinë e Scholzit që të heqë dorë nga disa politika për mbrojtje dhe çështje të jashtme.

Duke e pranuar se “boshllëqet” e ushtrisë, sa u përket kapaciteteve, janë të “mëdha”, Scholz është zotuar se do t’i mbushë ato shpejt.

Disa ditë pas nisjes së luftës në Ukrainë, Scholz ka ndarë 100 miliardë dollarë për avancim të mbrojtjes gjermane.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, mbajti fjalimin e saj vjetor “Gjendja e Bashkimit Evropian”, më 14 shtator, para deputetëve të Parlamentit Evropian – Radio Evropa e Lirë hedh një vështrim mbi gjashtë pikat kryesore nga fjalimi që do t’i japë formë vjeshtës politike në Bashkimin Evropian.

“Dua ta bëj shumë të qartë, sanksionet janë këtu për të qëndruar. Kjo është koha që ne të tregojmë vendosmëri, jo luhatje”.

Megjithatë, në fjalimin e presidentes Von der Leyen ishte e qartë mospërmendja e masave të reja kundër Kremlinit.

Më shumë ndihma dhe roaming falas për Ukrainën?

Premtimi për zgjerim

Ishte një kohë kur presidentët e Komisionit Evropian shmangnin diskutimet për zgjerimin e ardhshëm të unionit në mënyrë që të mos i mërzisnin disa vende anëtare të BE-së, veçanërisht ato në pjesën perëndimore, të cilat dëshironin të dëgjonin më tepër për reformat dhe “thellimin” e unionit. Por jo më.

“Rruga drejt demokracive të forta dhe rruga drejt Bashkimit Evropian janë një dhe të njëjta. Kështu që unë dua që njerëzit e Ballkanit Perëndimor, të Ukrainës, Moldavisë dhe Gjeorgjisë të dinë që: Ju jeni pjesë e familjes sonë, e ardhmja juaj është në Bashkësinë tonë dhe Unioni ynë nuk është i plotë pa ju”, tha Von der Leyen mes brohoritjesh të shumta nga deputetët e Parlamentit Evropian – institucioni më i zëshëm evropian lidhur me idenë e një BE-je të zgjeruar.

Natyrisht, disa vende janë ende mjaft skeptike dhe rruga është ende e gjatë – Von der Leyen nuk përmendi asnjë afat kohor dhe për një arsye të mirë. Mjafton të shihni Ballkanin Perëndimor. Kjo ishte fjalia e vetme, në të cilën përmendej rajoni gjatë fjalimit të saj 60-minutësh.

Vendet e këtij rajoni e nisën rrugën e tyre drejt anëtarësimit në BE më shumë se një dekadë më parë dhe këtu u trajtuan njësoj me vendet e shpallura kandidate disa muaj më parë, Ukrainën dhe Moldavinë. Ndoshta ky nuk është grupimi në të cilin vendet e Ballkanit Perëndimor dëshirojnë të jenë, por ky është realiteti pas vitesh kur dera e BE-së nuk është mbajtur vërtet e hapur për ta.

“Mea Culpa” për vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore

Për vite me radhë shumë prej vendeve në pjesët qendrore dhe lindore të kontinentit evropian kanë paralajmëruar homologët e tyre perëndimorë për Rusinë e Putinit, ndërsa shpeshherë ata janë kritikuar si histerikë dhe rusofobë.

Ndoshta fjalia më e veçantë në të gjithë fjalimin e Von der Leyenit ishte kur ajo pranoi se ata kishin pasur të drejtë gjatë gjithë kohës. Presidentja e Komisionit Evropian dhe ish-ministrja gjermane e Mbrojtjes ishte mjaft e drejtpërdrejtë në fjalën e saj:

“Një mësim që nxjerrim nga kjo luftë është që ne duhej t’i kishim dëgjuar ata që e njohin Putinin. Për Anna Politkovskayan dhe të gjithë gazetarët rusë që i publikuan krimet dhe e paguan çmimin në kurrizin e tyre. Miqve tanë në Ukrainë, Moldavi, Gjeorgji dhe opozitës në Bjellorusi. Ne duhej t’i kishim dëgjuar zërat brenda unionit tonë – në Poloni, në Baltik dhe në të gjithë Evropën Qendrore dhe atë Lindore. Ata na kanë thënë prej vitesh se Putini nuk do të ndalet. Dhe, ata vepruan në përputhje me rrethanat”.

Edhe pse mund të jetë rasti i “pak më vonë sesa që duhej”, ky ishte një nga pohimet më të sinqerta nga një politikan perëndimor për dështimin që nga koha kur shpërtheu lufta.

Kufizime apo jo ndaj gazit rus?

Ndoshta pika më e nxehtë e bisedimeve gjatë javëve të fundit ka qenë nëse BE-ja do të vendosë apo jo një limit për gazin rus (ose mbi të gjithë gazin) që vjen në Bashkimin Evropian. Shtetet anëtare të BE-së mbeten të ndara për këtë çështje.

Është e drejtë të thuhet se debati për këtë çështje do të vazhdojë deri në vjeshtë.

Një akt i detyrueshëm Magnitsky?

BE-ja përdori për herë të parë regjimin e saj të sanksioneve mbi shkeljen e të drejtave të njeriut në vitin 2021, kur vendosi të ngrijë asetet dhe ndaloi vizat për një numër njerëzish nga Kina, Eritrea, Libia, Koreja e Veriut, Sudani i Jugut dhe Rusia.

Përgatiti: Besmir Nenaj

Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Dmytro Kuleba, akuzoi Gjermaninë, më 13 shtator, se ka injoruar lutjet e Kievit për furnizim me tanke Leopard dhe automjete luftarake të këmbësorisë Marder.

Ai tha se Berlini u ka ofruar vetëm “justifikime dhe frikë abstrakte” për mosdhënien e pajisjeve të tilla ushtarake.

“Sinjale zhgënjyese nga Gjermania, ndërkohë që Ukraina ka nevojë për Leopardët dhe Marderët tani – për të çliruar njerëzit dhe për t’i shpëtuar ata nga gjenocidi”, shkroi Kuleba në Twitter.

“Asnjë argument i vetëm racional se pse nuk mund të furnizohemi me këto armë, vetëm frikë abstrakte dhe justifikime. Prej çka ka frikë Berlini që Kievi nuk ka?” shkroi ai.

Rusia e ka nisur pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt.

Që atëherë, Qeveria gjermane ka furnizuar Kievin me pajisje ushtarake dhe municion e tanke, por jo edhe aeroplanë luftarakë, të cilët i ka kërkuar Ukraina.

Berlini e ka cituar historinë e saj në luftëra, si arsye për veprime të kujdesshme, kur është fjala për furnizim të Kievit me armë të rënda.

Ukraina ka nisur një kundër-ofensivë për të rimarrë territorin në lindje dhe në jug nga forcat pushtuese ruse.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky tha më 12 shtator se ushtria ukrainase ka rikthyer 6.000 kilometra katrorë territor të pushtuar nga forcat ruse, që prej nisjes së kundërofensivës në fillim të muajit shtator.

Ai i bëri thirrje Perëndimit të vendosë më shumë sanksione ndaj Rusisë dhe të përshpejtojë dërgesat e armëve për të lejuar trupat ukrainase të konsolidojnë kontrollin mbi territorin e rifituar.

Presidenti slloven, Borut Pahor, ka thënë se, përderisa nuk ekziston ndonjë alternativë për Asociacionin e komunave serbe, Kosova duhet ta zbatojë marrëveshjen e arritur në Bruksel.

Ai i ka bërë këto deklarata në një konferencë për media me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani në Prishtinë.

“Kosova dhe Sllovenia kanë shumë këndvështrime të njëjta për çështjet problematike në botë, por kemi edhe dallime, dhe një prej tyre është për zbatimin e marrëveshjeve të arritura. Një nga marrëveshjet është për Asociacionin. Presidentes Osmani i kam thënë që, ndonëse mbështes Gjykatën Kushtetuese, pres të gjendet një zgjidhje për zbatimin e kësaj marrëveshjeje. Përderisa nuk ka propozime dhe alternativa, vlen marrëveshja e arritur më parë”.

Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për Asociacionin më 2013 dhe më pas më 2015 mbi parimet për themelimin e tij.

Po më 2015, Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka gjetur se marrëveshja nuk është në harmoni të plotë me Kushtetutën.

Serbia kërkon që Kosova të zbatojë marrëveshjet e arritura, por Qeveria e Kosovës është deklaruar kundër një asociacioni njëetnik.

Osmani, në anën tjetër, ka thënë se Kosova ka zbatuar 99 për qind të marrëveshjeve të arritura me Serbinë në Bruksel, por për çështjen e Asociacionit vlen vendimi i Gjykatës Kushtetuese.

“Ne nuk mund të krijojmë entitet mono-etnik, përderisa bazamenti në të cilin është ndërtuar Kushtetuta jonë është multi-etniciteti”.

Sipas saj, Serbia ka shumë marrëveshje të pazbatuara.

“Serbia në vitin 2013 ka nënshkruar obligimin që t’i zhbëjë të gjitha struktura ilegale, kriminale që i ka ndërtuar në Kosovë. Ajo, jo vetëm që nuk e ka bërë këtë, jo vetëm që nuk ia ka zhbërë këto struktura, udhëheqësit e të cilave janë në listën e zezë amerikane, por përkundrazi, vazhdon t’i fuqizojë, financojë dhe urdhërojë ato që ta destabilizojnë Kosovën dhe gjithë rajonin”.

Sipas autoriteteve në Kosovë, Millan Radoiçiq, është një prej krerëve të strukturave ilegale në veri të Kosovës.

Ai aktualisht është në arrati.

Radoiçiq është nënkryetar i Listës Serbe, parti kryesore e serbëve në Kosovë.

Radoiçiq është edhe në listën e zezë të Shteteve të Bashkuara nën dyshimet se, së bashku me biznesmenin nga veriu i Kosovës, Zvonko Veselinoviq dhe dhjetëra serbë të tjerë, i përkasin një rrjeti të lidhur me krimin e organizuar ndërkombëtar.

Përgjatë konferencës, Osmani ka thënë se autoritetet në Kosovë kanë gatishmëri për vazhdim të dialogut me Serbinë, me qëllim të arritjes së marrëveshjes përfundimtare, të bazuar në njohje reciproke.

“Njohja reciproke duhet të bëhet në kufijtë aktualë të Kosovës, duke respektuar sovranitetin e vendit tonë dhe duke respektuar kushtetutshmërinë dhe funksionalitetin tonë të brendshëm”.

Edhe Pahor ka bërë thirrje për dialog të sinqertë mes dy vendeve.

Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, me ndërmjetësim të Bashkimit Evropian, ka nisur më 2011.

“Serbia nuk mund të flasë për të drejtën ndërkombëtare”

Të dy presidentët janë pyetur edhe për deklaratën e presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, se Sllovenia, sikurse edhe shtetet e tjera që e njohin Kosovën, ka shkelur integritetin territorial të Serbisë.

Vuçiq i ka bërë këto deklarata pas takimit që ka zhvilluar me Pahorin ditë më parë në Beograd.

“Serbia është shteti i fundit në botë, së bashku me Rusinë, që mund të na flasin për të drejtën ndërkombëtare. Një shtet që ka kryer gjenocid kundër fqinjëve të vet, nuk mund të flasë për të drejtën ndërkombëtare. Në momentin kur Serbia ka vendosur të kryejë gjenocid kur Bosnjës, kundër Kosovës, të kryejë krime të llahtarshme në ish-Jugosllavi, ka humbur çdo të drejtë ndërkombëtare”, ka thënë Osmani.

“Sllovenia dhe Serbia, kanë mendime të ndryshme sa i përket Kosovës, Ne e kemi pranuar është shtet, Serbia jo. Mendoj se ajo deklaratë është e papranueshme, tendencioze dhe ripërsëritje e dallimeve që ekzistojnë”, ka thënë Pahor.

Pas deklaratave të presidentit serb, Ministria e Punëve të Jashtme e Sllovenisë ka ftuar në bisedë ambasadoren serbe, Zorana Vlatkoviq.

Të gjashtë reaktorët e centralit bërthamor të Zaporizhjës janë fikur pas granatimeve në afërsi, teksa agjencia e OKB-së për energji bërthamore pritet të publikojë një raport para Këshillit të Sigurimit lidhur me situatën e sigurisë në këtë uzinë.

Operatori i Zaporizhjës, Enerhoatom, tha një ditë më herët se reaktori numër 6 i centralit “u fik” për shkak të një zjarri të shkaktuar nga sulmet me artileri në rajon.

Enerhoatom tha se reaktori do të rikthehet në funksion kur të shuhet zjarri.

Të pesë reaktorët e tjerë u hoqën nga funksioni më herët.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, fajësoi trupat ruse për sulmet me artileri.

Por, të dyja palët vazhdimisht fajësojnë njëra-tjetrën për rreziqet që i kanosen centralit më të madh bërthamor në Evropë që është okupuar nga forcat ruse pak kohë pasi Moska nisi pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt.

“Sot, linja e fundit e transmisionit të energjisë, që është e lidhur me sistemin e energjisë së Ukrainës, u dëmtua për shkak të një granatimi tjetër rus”, tha Zelensky gjatë një adresimi në orët e vona të 5 shtatorit.

“Për shkak të provokimit rus, centrali i Zaporizhjës është një hap larg një fatkeqësie të rrezatimit”, tha presidenti ukrainas.

*Video nga arkivi: A po përsëritet Çernobili?

Zelensky shtoi se ky granatim i pretenduar rus në Zaporizhja, që ndodhi shumë afër kohës së publikimit të raportit të Agjencisë Ndërkombëtare për Energji Bërthamore, tregon se Rusisë “nuk i intereson se çfarë vendos komuniteti ndërkombëtar”.

Më 5 shtator, shefi i diplomacisë së Bashkimit Evropian, Josep Borrell, akuzoi Rusinë për “sjellje të pamatur” sa i përket centralit të Zaporizhjas, teksa komuniteti ndërkombëtar vazhdon të ketë shqetësime për ndonjë fatkeqësi bërthamore sikurse ai i Çernobilit.

Raporti i Agjencisë Ndërkombëtare për Energji Bërthamore vjen pasi një mision i kësaj agjencie vizitoi javën e kaluar Zaporizhjën.

Kreu i kësaj agjencie tha se raporti do të prezantohet më 6 shtator pranë Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.

Dy prej inspektorëve të OKB-së do të vazhdojnë të mbesin në Zaporizhja, ndërsa pjesa tjerët janë larguar që atje pasi kanë vlerësuar dëmet në këtë central.

Papa Gjon Pali I, i cili udhëhoqi Kishën Katolike vetëm për 33 ditë në vitin 1978, është lumturuar në Vatikan- hapi i fundit përpara shenjtërimit.

Vitin e shkuar atij iu njoh mrekullia e shërimit të një vajze 11-vjeçare. Që të bëhesh shenjtor, duhet edhe një mrekulli e dytë. Gjon Pali I thuhet se shëroi një vajzë të vogël argjentinase, pasi prindërit e saj i ishin lutur atij.

I njohur edhe si ‘Papa që buzëqesh’, Gjon Pali I shërbeu vetëm 33 ditë. Ai lindi si Albino Luçiano, djali i një muratori në malet Dolomite në Itali.

Gjatë kohës që ishte Papë tentoi që të reformonte institucionet dhe të zhdukte korrupsionin.

Ai vdiq nga një atak kardiak. Por vdekja e tij shkaktoi shumë teori konspirative për shkak të dëshmive të ndryshme.

Vatikani tha se ai ishte gjetur i vdekur nga dy murgesha.

Por fillimisht u tha se ai ishte gjetur nga një prift. Debat shkaktoi edhe fakti se përse dy gra kishin hyrë në ambientet private të Papës.

Gjatë 1 mijë viteve të fundit, vetëm tetë Papë janë shpallur shenjtorë.

Presidenti francez, Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman, Olaf Scholz thanë më 4 shtator se normalizimi i plotë i marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është thelbësor për Ballkanin Perëndimor.

Ata thanë se kanë ngarkuar këshilltarët e tyre për politikë të jashtme dhe siguri, Jens Plettner dhe Emmanuel Beaune, për t’i ofruar mbështetje të drejtpërdrejtë përfaqësuesit special të BE-së për dialog, Miroslav Lajçak, njoftoi Presidenca e Serbisë më 4 shtator, transmeton agjencia e lajmeve Beta.

Macron dhe Scholz thanë në një letër të përbashkët drejtuar presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, se në dritën e agresionit rus ndaj Ukrainës, duhet të bëhen përpjekje më të forta që perspektiva evropiane e vendeve të Ballkanit Perëndimor të bëhet realitet.

“Normalizimi i plotë i marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është thelbësor për Ballkanin Perëndimor”, thuhet në letër.

Macron dhe Scholz i kanë bërë thirrje Vuçiqit që të tregoj vendosmëri dhe gatishmëri maksimale për të marrë vendime të vështira, të cilat çojnë në përparim në dialogun ndërmjet mes dy vendeve.

“Tensionet e fundit kanë treguar se urgjentisht nevojiten hapa konstruktivë, si në nivel praktik ashtu edhe në atë politik”, thuhet në letër.

“Ne sugjerojmë që këshilltarët tanë, së bashku me Miroslav Lajçak, të vizitojnë Kosovën dhe Serbinë, për të shqyrtuar mundësitë për të çuar përpara procesin”, thuhet në letrën drejtuar Vuçiqit.

Më 27 gusht, Kosova dhe Serbia janë pajtuar që të heqin dorë nga lëshimi i dokumentit për hyrje-dalje për shtetasit e të dy vendeve.

Kosova dhe Serbia kanë marrëveshje për lëvizje të lirë prej vitit 2011.

Serbia e ka zbatuar atë menjëherë dhe për 11 vjet u ka lëshuar qytetarëve të Kosovës këtë lloj dokumenti.

Kur Qeveria e Kosovës ka vendosur ta zbatojë këtë pikë të marrëveshjes më 1 gusht, serbët në veri të Kosovës kanë rritur tensionet përmes vendosjes së barrikadave.

Qeveria e Kosovës ka shtyrë më pas zbatimin e vendimit për 1 shtator, mirëpo ndërkohë palët janë marrë vesh për moslëshimin e tyre.

Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë ka nisur 11 vjet më parë.

Kosova insiston që dialogu për normalizim të marrëdhënieve të përmbyllet me njohje reciproke në mes të të dyja vendeve.

Serbia, në anën tjetër kërkon zgjidhje kompromisi.

Gjermania do të shpenzojë 65 miliardë euro të për të mbrojtur klientët dhe bizneset nga rritja e inflacionit, tha kancelari, Olaf Scholz të dielën, dy ditë pasi Rusia njoftoi se do të pezullonte disa dërgesa të gazit për një kohë të pacaktuar.

Tri partitë në koalicionin qeverisës diskutuan deri në orët e vona të natës përpara se të shpallnin masat, të cilat përfshijnë një taksë për kompanitë e energjisë, ndihmë për pagesën e faturave të energjisë elektrike dhe subvencion për transportin publik.

Pushtimi rus i Ukrainës në shkurt ka nxitur inflacionin në mbarë botën. Në Gjermani, efekti është përkeqësuar nga reduktimi i vazhdueshëm i Rusisë në vëllimet e gazit, i cili ka shkaktuar një rritje të çmimit të energjisë.

“Rusia nuk është më një partner i besueshëm i energjisë”, tha Scholz në një konferencë për media. dimërore.

Derisa furnizimet me energji janë në sasi të mjaftueshme, qeveria do të duhet të ndihmojë në mbrojtjen e konsumatorëve dhe bizneseve nga kostot më të larta, tha ai.

“Nuk do të ecësh kurrë vetëm”, tha ai në anglisht, përpara se të vazhdonte në gjermanisht: “Askush nuk do të mbetet vetëm”.

Kriza e energjisë u ashpërsua kur gjigandi energjetik i kontrolluar nga shteti rus Gazprom tha të premten se po mbante të mbyllur tubacionin e tij kryesor Rrjedha Veriore 1, tubacioni më i madh i vetëm që transporton gazin rus në Gjermani.

Ndër masat kryesore ishte një taksë e papritur për kompanitë energjetike, për të cilën ministri i Financave, Christian Lindner, tha se ajo do të sillte të ardhura “dy miliardëshe”. E riemërtuar si “taksë rastësie, kjo ishte një nga masat më të diskutueshme.

Një pjesë e të ardhurave do të përdoren për të ofruar 1.7 miliardë euro lehtësim taksash për 9.000 kompani me energji intensive, tregoi një dokument qeveritar.

Disa anëtarë të ekipit të inspektorëve nga Agjencia Ndërkombëtare për Energji Atomike, do të qëndrojnë në centralin bërthamor në Zaporizhja të Ukrainës, ka thënë shefi i agjencisë, Rafael Grossi.

“Le ta dijë bota se inspektorët janë duke qëndruar në Zaporizhja”, ka thënë Grossi.

Megjithatë, ai nuk ka treguar sa njerëz do të qëndrojnë aty.

Shefi i kësaj agjencie ka thënë se inspektorët kanë arritur të shohin atë që është dashur të shohin.

“Mendoj se kemi arritur të shohim shumë gjëra në pak orë, të marrim shumë informacione. Gjërat kryesore i kemi parë”, ka thënë Rafael Grossi, duke folur për mediat ruse.

Ky central bërthamor – më i madhi në Evropë – kontrollohet nga forcat ruse pas nisjes së pushtimit rus në Ukrainë.

Misioni ndërkombëtar ka arritur në central bërthamor më herët gjatë 1 shtatorit, pavarësisht bombardimeve në atë zonë.

Si pasojë e bombardimeve është shtyrë një vizitë e tillë tash e një kohë.

Kompania Enerhoatom ka thënë se misioni ndërkombëtar ka qenë nën përcjelljen e ushtarëve rusë.

Kjo vizitë e delegacionit nga qyteti i Zaporizhjas në centralin me po të njëjtin emër që gjendet në qytetin Enerhobar – që është nën kontrollin rus – u përball me vonesa disa orëshe më 1 shtator, teksa Ukraina dhe Rusia akuzuan njëra-tjetrën për kryerjen e sulmeve në këtë zonë.

Situata në centralin e Zaporizhjas vazhdon të paraqesë një shqetësim të madh për komunitetin ndërkombëtar.

Forcat ruse dhe ukrainase kanë akuzuar njëra-tjetrën për granatimin e centralit. Luftimet në këtë zonë kanë rritur shqetësimet për një fatkeqësi të mundshme bërthamore.

Para vizitës së inspektorëve ndërkombëtarë, zyrtarët ukrainas thanë se granatimet ruse detyruan që një prej reaktorëve të ndalej.

“Që nga ora 5 e mëngjesit, granatimet konstante në qytet nuk janë ndalur… Dihet se disa ndërtesa civile janë goditur. Ka edhe viktima, por ende nuk kemi përcaktuar se sa”, thanë zyrtarët ukrainas më 1 shtator.

Oleksandr Starukh, kreu i rajonit të Zaporizhjas, tha se trupat ruse po granatonin “rrugën nëpër të cilën është paraparë të kalojë misioni i agjencisë së OKB-së”.

Për shkak të granatimeve ruse, operatori shtetëror i energjisë në Ukrainë, Enerhoatom, tha se ka ndërprerë funksionimin e një prej reaktorëve të Zaporizhjas. Ndërkaq, një reaktor tjetër është në funksion dhe po mbulon kërkesat me rrymë të centralit.

Por, Ministria ruse e Mbrojtjes, akuzoi forcat ukrainase më herët gjatë 1 shtatorit se po tentonin që të merrnin nën kontroll centralin.

Ministria tha se janë ndërmarrë “masat e nevojshme” për të shkatërruar trupat ukrainase, duke përdorur edhe avionët luftarakë.

Rusia nuk ka dëshmi për këto pretendime dhe të njëjtat nuk kanë mundur të verifikohen në mënyrë të pavarur.

Ndërkaq, një zyrtar që Rusia ka instaluar në Enehodar, tha se qyteti ishte pa energji elektrike të enjten.

Ndryshe, ekspertët e Kombeve të Bashkuara pritet të bëjnë vlerësimin e dëmeve në central, të përcaktojnë funksionalitetin e sistemeve të sigurisë, të vlerësojnë kushtet e stafit dhe të kryejnë aktivitete urgjente të sigurisë, ka thënë agjencia.

Shtetet e Bashkuara gjatë kësaj jave kanë thënë se “një mbyllje e kontrolluar” e Zaporizhjas do të ishte “opsioni më i sigurt” dhe i ka bërë thirrje Moskës që të pajtohet për çarmatosjen e zonës përreth centralit. Një kërkesë të ngjashme e ka bërë më herët edhe sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres.

Një ekip inspektimi i OKB-së mbërriti sot në centralin bërthamor të Zaporizhias në Ukrainë, me një mision për të garantuar sigurinë e tij, e shmangur një katastrofë të mundshme. Ky zhvillim vjen ndërsa përplasjet mes forcave ruse dhe ukrainase shkaktuan mbylljen e një reaktori, duke nënvizuar urgjencën e trajtimit të çështjes.

Vizita e delegacionit të ekspertëve prej 14 anëtarësh nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike vjen pas disa muaj negociatash për të hyrë brenda centralit bërthamor më të madh në Evropë. Inspektorët drejtoheshin nga shefi i agjencisë Rafael Grossi.

Më vonë gjatë ditës, zoti Grossi tha se grupi kishte mbledhur informacione të rëndësishme në impiant dhe se do të vazhdonte me vlerësimin e situatës aty. Inspektimi pritet të vazhdojë deri të shtunën.

“Gjërat kyçe që doja të shihja, i pashë”, tha zoti Grossi. Ai tha për personelin në Zaporizhia se pavarësisht situatës dhe rrethanave të vështira, ata po kryejnë një punë shumë profesionale.

Ndërsa ekspertët po shkonin drejt impiantit, Rusia dhe Ukraina akuzuan njëra-tjetrën për bombardim të zonës dhe përpjekje për të bllokuar vizitën. Sulmet me artileri të rëndë shkaktuan vonesa në shkuarjen në vendngjarje të ekipit të inspektorëve.

‘Energoatom”, kompania shtetërore ukrainase për Energjinë Bërthamore tha se sulmet me mortaja ruse kishin çuar në mbylljen e një prej reaktorëve të saj prej sistemit që e mbron atë në raste urgjente, si dhe kishin dëmtuar një linjë rezervë të furnizimit me energji elektrike që përdoret për nevojat e brendshme.

Me herët ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov tha se Moska pret “paanshmëri” nga ekipi i inspektorëve të OKB-së.

“Ne po marrim të gjitha masat e nevojshme për të garantuar që impianti të jetë e të funksionojë i sigurt, në mënyrë që misioni të përmbushë të gjitha planet e tij“, shtoi ai.

Impianti i Zaporizhias ndodhet nën kontrollin e forcave ruse, por funksionimi i tij drejtohet nga inxhinierët ukrainas. Kievi thotë se Rusia po e përdor centralin si mburojë, duke magazinuar atje armë, ndërsa Moska akuzon Ukrainën për kryejen e sulmeve të rrezikshme në zonë.

Qeveria polake ka thënë se do t’i kërkojë Gjermanisë dëmshpërblim prej 1.3 trilion dollarëve, për shkak të dëmeve të shkaktuara në Luftën e Dytë Botërore.

Prej ardhjes në pushtet më 2015, partia, Ligji dhe Drejtësia (PiS) e udhëhequr dikur nga presidenti, Andrzej Duda, ka shtyrë përpara çështjen e dëmshpërblimit, duke thënë se Gjermania ka “obligim moral” në këtë çështje.

Zëvendëskryeministri, Jaroslaw Kaczynski, që udhëheq tani partinë PiS, ka thënë më 1 shtator se pret proces “të gjatë dhe të vështirë” me Gjermaninë.

“Ne jo vetëm që kemi përgatitur raport, por ne edhe kemi marrë vendim, vendim për veprim të mëtejmë”, ka thënë Kaczynski.

“Veprimet kanë të bëjnë me kërkesë ndaj Gjermanisë për të negociuar dëmshpërblimet. Dhe ne do ta zbatojmë këtë vendim”, ka thënë ai, duke iu referuar “dëmeve të mëdha” me të cilat janë përballur polakët gjatë pushtimit nazist më 1939/1945.

Rreth gjashtë milionë polakë, përfshirë tre milionë hebrenj polakë, janë vrarë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Kjo nuk është hera e parë që Polonia përmend çështjen e dëmshpërblimeve, diçka që Berlini e ka kundërshtuar menjëherë, duke përmendur një vendim të vitit 1953 që përcakton se Polonia heq dorë nga kërkesa ndaj Gjermanisë Lindore për dëmshpërblim.

Qeveria gjermane dhe Zyra e saj e Jashtme nuk kanë reaguar ndaj deklaratave të zyrtarëve polakë.

Bashkimi Evropian tha më 1 shtator se Prishtina duhet t’i japë kohë të mjaftueshme zbatimit të vendimit për riregjistrimin e makinave me targa të lëshuara nga Serbia në ato të Kosovës.

Periudha e riregjistrimit të makinave me targa të lëshuara nga Serbia, që përdoren në veri të Kosovës (KM, PR, PZ, etj.), ka nisur më 1 shtator dhe do të zgjasë deri më 31 tetor.

“Është e rëndësishme që të jepet kohë e mjaftueshme për zbatimin e këtij plani dhe që ai të jetë i përgatitur dhe të zbatohet në konsultim të ngushtë me qytetarët që afektohen nga vendimi, në linjë me praktikat e mira evropiane”, tha një zëdhënës i Komisionit Evropian, transmeton Reuters.

“Konkluzionet e vitit 2016 për lirinë e lëvizjes kanë përfshirë një afat më të gjatë kohor për riregjistrim, që duhet të ofrojë udhëzime për procesin e tanishëm”, shtoi ky zëdhënës.

Më 2016, është arritur marrëveshja për finalizimin e zbatimit të Marrëveshjes së lirisë së lëvizjes – të arritur në dialogun e Brukselit më 2011 – mes Kosovës dhe Serbisë.

Sipas asaj marrëveshjeje, Kosova ishte zotuar të zgjaste për pesë vjet vlefshmërinë e targave KS. Rrjedhimisht, targat KS kanë pasur vlefshmëri deri në vitin 2021.

Këto targa kanë status neutral ndaj Kosovës dhe Qeveria e Kosovës ka hedhur poshtë kërkesat e Serbisë të bëra së fundmi, që këto targa sërish të kthehen në përdorin, duke insistuar që makinat me targa serbe duhet të konvertohen në RKS – Republika e Kosovës.

Zëdhënësi tha se Bashkimi Evropian u bën thirrje “të dyja palëve që të shfrytëzojnë dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja si platformë për të adresuar dhe zgjidhur të gjitha çështjet e hapura mes tyre… përfshirë edhe çështjet që kanë të bëjnë me targat e makinave”.

Më 1 shtator ka nisur procesi i riregjistrimit të makinave me targat që lëshohen nga Serbia, me akronime të Kosovës, sikurse KM, PZ e të ngjashme.

Prishtina i konsideron ilegale këto targa dhe ka thënë se me procesin e riregjistrimit, qytetarët në veri do të përfitojnë lehtësira të tjera tatimore, që mund të arrijnë vlerën e 5.000 eurove.

Në samitin e radhës të iniciativës Ballkani i Hapur, që mbahet më 2 shtator në Beograd, krahas organizatorëve, do të marrin pjesë edhe zyrtarë nga Hungaria dhe Turqia.

Sipas presidencës serbe, liderët e vendeve që kanë krijuar këtë nismë, presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama dhe kryeministri maqedonas, Dimitar Kovaçevski, do të presin ministrin e Jashtëm të Hungarisë, Peter Szijjarto dhe minstrin e Jashtëm turk, Mevlut Çavusoglu.

Sikur edhe në takimin e fundit të kësaj iniciative, të mbajtur në Ohër, të pranishëm do të jenë kryeministri i Malit të Zi, Dritan Abazoviq dhe kryetari i Këshillit të Ministrave në Bosnje-Hercegovinë nga radhët e komunitetit serb, Zoran Tegeltija.

Në samitin e radhës pritet nënshkrimi i disa marrëveshjeve bilaterale.

Sipas presidencës serbe, liderët pritet të takohen me përfaqësues të institucioneve që merren me tërheqje të investimeve dhe të grupeve të krizave për furnizim me ushqim dhe energji.

Nga kabineti i kryesuesit të presidencës trepalëshe të Bosnjës, Shefik Xhaferoviq, kanë konfirmuar për Radion Evropa e Lirë se, Tegeltija nuk ia ka konfirmuar pjesëmarrjen presidencës së Bosnjës.

“Presidenca e Bosnje-Hercegovinës nuk ka qëndrim për t’iu bashkuar iniciativës Ballkani i Hapur dhe as kryetari i Këshillit të Ministrave nuk ka ofruar hollësi lidhur me pjesëmarrjen e tij në Beograd”, ka thënë kabineti i Xhaferoviqit.

Vetë Tegeltija ka thënë në Ohër se “Bosnje-Hercegovina nuk ka konsensus për Ballkanin e Hapur”.

“Arsyet (për mungesë konsensusi) dalin nga paragjykimet rreth asaj se kush e ka propozuar iniciativën, kush do të përfitojë, a përbën ajo zëvendësim për Bashkimin Evropian, por lidhet edhe me ndikimet politike. Jam këtu, sepse e di që komuniteti i biznesit në Bosnje mbështet ‘Ballkanin e Hapur’”, ka thënë ai.

Ballkani i Hapur është thënë se synon të mundësojë lëvizje të lirë të njerëzve, mallrave dhe shërbimeve në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Deri tani janë nënshkruar disa marrëveshje që mëtojnë të lehtësojnë lëvizjen në mes të shteteve.

Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara kanë përkrahur këtë nismë, ndonëse kanë përsëritur se për të qenë e suksesshme, në të duhet të përfshihen të gjitha shtetet.

Është gjetur i vdekur ish-deputeti ukrainas, Oleksiy Kovalyov, i cili iu bashkua qeverisë rajonale të Hersonit, të imponuar nga Moska, pasi forcat e armatosura ruse pushtuan pjesë në juglindje të Ukrainës.

Një këshilltar i administratës rajonale të kontrolluar nga Kievi, Serhiy Khlan, tha më 29 gusht se Kovalyov u gjet i vdekur një ditë më parë në shtëpinë e tij në qytetin Hola Prystan.

Mediat ukrainase raportuan se ai u gjet me një plagë në kokë, shkaktuar me armë zjarri. U raportua gjithashtu se gruaja e e Kovalyov u plagos me thikë dhe u shtrua në spital.

Autoritetet e imponuara nga Rusia nuk i komentuan raportimet, por kanalet pro-ruse në rrjetin Telegram i konfirmuan ato.

Disa zyrtarë të emëruar nga Moska në zonat e Ukrainës kanë vdekur javët e fundit.

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, tha se ai është “i përkushtuar” për zgjerimin e Bashkimit Evropian për të përfshirë në të gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor, por edhe Ukrainën e Moldavinë, si dhe Gjeorgjinë. Ai tha se “qendra e Evropës po lëvizjes drejt lindjes”.

“Anëtarësimi i tyre në BE është në interesin tonë”, tha Scholz gjatë një fjalimi më 29 gusht në Universitetin Çarls të Pragës, teksa ai shpalosi vizionin e tij për një Evropë të zgjeruar.

Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Bosnjë e Hercegovina dhe Serbia, që të gjitha po kërkojnë anëtarësim në BE. Por gjashtë shtetet e Ballkanit kanë shprehur zhgënjimin e tyre për shkak të ngecjeve në proces, veçanërisht pasi blloku vendosi në qershor, përmes një procesi të përshpejtuar, që t’i japë Ukrainës dhe Moldavisë statusin e vendit kandidat.

Nga shtetet e Ballkanit Perëndimor, Serbia dhe Mali i Zi janë në një stad më të përparuar drejt anëtarësimit, dhe dy shtetet kanë hapur disa kapituj me BE-në. Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut korrikun e këtij viti kanë nisur bisedimet për anëtarësim, ndërkaq Kosova dhe Bosnjë e Hercegovina mbeten të fundit në rajon sa i përket rrugëtimit të tyre drejt BE-së. Prishtina dhe Sarajeva ende nuk kanë fituar statusin e vendit kandidat.

Në dritë të pushtimit rus të Ukrainës, Scholz u bëri thirrje të 27 anëtarëve të bllokut që të “zgjidhin konfliktet e vjetra dhe të gjejnë zgjidhje të reja”, duke shtuar se Gjermania do të vazhdojë mbështetjen e saj për Kievin “për aq kohë sa të jetë e nevojshme”.

Megjithatë, “në këtë bllok të zgjeruar, dallimet midis shteteve anëtare do të rriten sa i përket interesave politike, ndikimit ekonomik dhe sistemeve të sigurisë shoqërore”, tha ai.

“Ku kërkohet unanimiteti në ditët e sotme, rreziku që shtetet individuale të përdorin veton dhe të parandalojnë shtetet e tjera për të marrë vendime, rritet pas çdo anëtarësimi të ri”, shtoi ai.

“Prandaj, kam propozuar një tranzicion gradual drejt votimit përmes shumicës për politikën e përbashkët të jashtme, por edhe për çështje të tjera, sikurse politikat tatimore – duke e ditur shumë mirë se kjo mund të ketë pasoja për Gjermaninë”, tha Scholz.

Shtetet e BE-së, sikurse Kroacia, Rumania dhe Bullgaria plotësojnë të gjitha kriteret që të bëhen anëtare me të drejta të plota në zonën për lëvizjen e lirë, Shengen, tha Scholz.

“Shengeni është një prej arritjeve më të mëdha të BE-së, dhe ne duhet ta mbrojmë dhe ta zhvillojmë atë. Kjo nënkupton se duhet të mbyllen boshllëqet që kanë mbetur”, tha kancelari gjerman.

Scholz akuzoi presidentin rus, Vladimir Puti, se po kërkon që të “ndryshojë kufijtë përmes dhunës” dhe se pushtimi rus i Ukrainës është “një sulm ndaj rregullit të sigurisë së Evropës”.

“Ne nuk do të rrimë duarkryq dhe të shikojmë se si gratë, burrat dhe fëmijët po vriten ose të shohim shtetet e lira të fshihen nga harta dhe të zhduken pas mureve apo perdeve të hekurta. Ne nuk duam të kthehemi në shekullin e 19-të apo të 20-të me luftërat pushtuese dhe me totalitarizëm”, deklaroi Scholz.

“Është pikërisht kjo Evropë e bashkuar është kaq anatemë për Putinin. Sepse nuk përkon me vizionin e tij për botën, në të cilin shtetet e vogla detyrohen t’iu nënshtrohen një grushti fuqish të mëdha evropiane”, tha lideri gjerman.

Gjermania do të dërgojë armë për Kievin në javët në vijim, njoftoi ai.

“Në javët dhe muajt në vijim, ne do të dërgojmë armë të reja për Ukrainën, sikurse sisteme të mbrojtjes ajrore, sisteme radarësh dhe dronë. Paketa jonë e fundit e ndihmës me armë kishte vlerën prej 600 milionë eurosh. Qëllimi ynë është që ushtria moderne ukrainase të jetë në gjendje të mbrojë shtetin e tyre”, tha Scholz.

Gjermania po ashtu mund të marrë përsipër edhe detyra të reja, në kuptimin e ndërtimit të kapaciteteve të artilerisë dhe mbrojtjes ukrainase, tha Scholz.

Kryeministrja suedeze, Magdalena Andersson, tha më 29 gusht se Suedia do të ofrojë një pako të re të ndihmës ushtarake për Ukrainën, me qëllim që shteti të mbrojë veten nga pushtimi i Rusisë.

Paketa e re e ndihmës do të jetë në vlerë prej 500 milionë krunash apo 46.75 milionë dollarësh.

Andersson, pas u takua me ministrin e Jashtëm ukrainas, Dmytro Kuleba, tha për gazetarët se Qeveria e saj do të ofrojë edhe një paketë të ndihmës prej 1 miliard krunash. Kjo do të jetë ndihmë ushtarake dhe civile për Ukrainën.

Kuleba tha se Suedia do t’i ofrojë shtetit të tij armë sikurse obusë dhe granata.

“Për aq kohë sa lufta vazhdon, ne do të kërkojmë më shumë armë”, tha Kuleba.

“Çdo euro, çdo plumb, çdo granatë është e rëndësishme”, shtoi ai.

Kryeministrja suedeze nuk dha detaje për paketën ushtarake, por tha se do të jetë e ngjashme me ndihmën e mëparshme, që ka përfshirë armë kundërtanke, pajisje për mbrojtjen e ushtarëve dhe pajisje për pastrimin e minave.

“Ne do të vazhdojmë të mbështesim Ukrainën për aq kohë sa lufta vazhdon”, tha Andersson.

Në pjesën e ndihmës civile përfshihet edhe blerja e grurit ukrainas, që më pas do t’iu dërgohet shteteve që po përballen me mungesë të ushqimeve. Kjo, sipas Suedisë, bëhet për të mbështetur ekonominë ukrainase.

Qëkur Rusia nisi pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt, shtetet perëndimore kanë ofruar ndihmë ushtarake dhe civile për Kievin.

Gjermania ka siguruar një lidhje energjetike me qendrën që planifikohet të ndërtohet në Detin Baltik për prodhimin e energjisë përmes erës. Kjo pritet t’i ndihmojë Berlinit që të ulë varësinë që ka ndaj energjisë ruse, bëri të ditur Ministria e Energjisë së Danimarkës, vendit ku do të ndërtohet kjo qendër.

Qendra e planifikuar e energjisë në ishullin Bornholm pritet të ndërtohet më 2030. Kjo qendër do të ketë lidhje me disa parqe të erës në Baltik dhe do të ketë kapacitet të prodhimit të paktën prej 3 gigavatësh, që janë të mjaftueshme për të ofruar energji për 4.5 milionë amvisëri gjermane, tha Ministria e Energjisë përmes një njoftimi.

Qendra erës do të lidhet me Gjermanisë përmes një kablloje të energjisë të gjatë prej 470 kilometrash.

Investimet dhe përfitimet në të ardhmen do të ndahen në mënyrë të barabartë midis Gjermanisë dhe Danimarkës, u tha në njoftim, pa dhënë detaje për koston financiare.

“Bashkëpunimi danezo-gjerman është projekti kryesor”, tha ministri gjerman i Ekonomisë dhe Klimës, Robert Habeck, përmes një njoftimi.

“Rryma e gjelbër nga ishulli Bornhold do të furnizojë prodhimin kombëtar të energjisë dhe do të ulë varësinë tonë nga importet e energjisë fosile”, shtoi ai.

Vitin e kaluar, të dy shtetet funksionalizuan një kabllo të energjisë, që po ashtu lidhet edhe me disa ferma të tjera të erës në Detin Baltik.

Projekti në Bornholm është pjesë e një plani më të gjerë të Danimarkës që ka për synim që në vitin 2030 të pesëfishojë prodhimin e energjisë përmes erës, në qendrat në det të hapur.

Planet e mëhershme të shteteve veriore të Evropës për të krijuar një linjë të përbashkët energjetike nën Detin e Veriut, me qëllim që të lidhej me fermat e erës, kanë hasur në probleme financiare dhe sfida ligjore.

Danimarka do të jetë nikoqire e samitit të energjisë në Detin Baltik, i cili do të mbahet të martën.

Forcat ukrainase kanë vazhduar të zmbrapsin përpjekjet ruse për të depërtuar rreth qytetit strategjik të Bahmutit, teksa Moska po tenton që të shtrijë kontrollin mbi rajonin e Donbasit.

Pasi javë më parë morën Severodonjeckun dhe Lisiçanskun, forcat ruse tani janë përqendruar në marrjen e Bahmutit.

Ky qytet – që vlerësohet se kishte 70.000 banorë para se Rusia të niste pushtimin e paprovokuar më 24 shkurt – ka qenë cak i granatimeve të reja më 27 gusht. Granatime ka pasur edhe në afërsi, në Soldedar dhe Zaitseve, tha ushtria ukrainase.

Në raportin e ushtrisë ukrainase u tha se kanë arritur të ndalin përparimin rus edhe në dy qytetet e tjera të mëdha, Sllovijansk dhe Kramatorsk.

Ushtria ukrainase po ashtu tha se forcat e saj janë ende duke e mbajtur kontrollin në qytetin Avdijavka, teksa ka arritur të zmbrapsë sulmet me artileri dhe ajrore ruse.

Hungaria ka lëshuar leje për ndërtimin e dy reaktorëve të rinj bërthamor nga kompania shtetërore ruse, Rosatom.

Kjo leje i hap rrugë zgjerimit të centralit bërthamor në Paks, që deri tani kishte katër reaktorë. Projekti i ndërtimit të dy reaktorëve pritet të kushtojë rreth 12.4 miliardë dollarë dhe do të dyfishojë kapacitetet e centralit.

“Ky është një hap i madh dhe një arritje e rëndësishme”, tha ministri i Jashtëm hungarez, Peter Szijjarto më 26 gusht, pak pasi rregullatori kombëtar publikoi lejen. “Tani mund të kalojmë nga faza e planifikimit, në atë të ndërtimit”.

Kryeministri hungarez, Viktor Orban, ka mbajtur lidhje të ngushta me Moskën pavarësisht sanksioneve ndëshkuese që Bashkimi Evropian ka vendosur ndaj Moskës pas pushtimit të paprovokuar të Ukrainës.

Rusia do të financojë pjesën më të madhe të projektit përmes një kredie prej 10 miliardë dollarësh dhe Hungaria do të paguajë 2.5 miliardë dollarët e mbetur.

Ndërtesa në Paks, që është centrali i vetëm bërthamor i Hungarisë, ishte ndërtuar në vitet ’80 duke përdorur teknologji sovjetike. Szijjarto tha se dy rektorët e rinj do të funksionalizohen më 2030 dhe se ndërtimi i tyre do të mbrojë Hungarinë nga “luhatjet e mëdha të çmimeve të energjisë”.

BE-ja, që po përballet me çmime rekorde të elektricitetit dhe gazit natyror, së fundmi ka prezantuar një plan që inkurajon shtetet anëtare të heqin dorë nga energjia ruse. Hungaria, që varet shumë nga importet e gazit natyror rus, ka marrë përjashtim nga blloku me qëllim që të mbajë nivele të larta të importit.

Kompania Rosatom nuk është pjesë e sanksioneve që Perëndimi ka vendosur ndaj Rusisë, pavarësisht thirrjeve nga aktivistët ukrainas dhe organizatat joqeveritare që ky gjigant i energjisë bërthamore të futet në listë të zezë.

Në maj, shteti anëtar i BE-së, Finlanda, anuloi planet për ndërtimin e një centrali bërthamor që do të përdorte teknologji ruse. Finlanda anuloi këtë projekt për shkak të nisjes së pushtimit rus të Ukrainës më 24 shkurt.

Në mars, kompania çeke e energjisë, CEZ, hapi një tender të ri për ndërtimin e centralit bërthamor pasi Rosatom dhe një kompani kineze nuk u lejuan të merrnin pjesë në projekt.

Lideri autoritar i Bjellorusisë, Alyaksandr Lukashenka, thotë se avionët ushtarakë bjellorusë “Su-24” janë përshtatur për t’u mundësuar atyre të mbajnë armë bërthamore.

Lukashenka, i cili ka qenë aleat me Kremlinin në luftën e Rusisë kundër Ukrainës, tha më 26 gusht se kishte rënë dakord për këtë lëvizje me presidentin rus Vladimir Putin.

“[Perëndimi] duhet të kuptojë se as helikopterët dhe as avionët nuk do t’i shpëtojnë nëse zgjedhin përshkallëzimin e situatës. Ne, së bashku me Putinin, thamë një herë në Shën Petersburg se do t’i përshtatim edhe avionët bjellorusë Su [-24] për t’i bërë ato të aftë për të mbajtur armë bërthamore. A mendoni se ne thjesht po bënim bllof? Gjithçka është gati”, deklaroi Lukashenka përballë gazetarëve në Minsk.

Ai nuk paraqiti asnjë provë për të mbështetur pretendimet e tij. Bjellorusia nuk disponon armë bërthamore dhe supozohet se prej një dekade, nuk e ka në shërbim flotën e saj të avionëve Su-24, megjithëse është e mundur që avioni të mund të riparohet dhe të vihet sërish në shërbim.

Putin dhe Lukashenka u takuan në Shën Peterburg më 25 qershor, dhe lideri rus tha në takim se Moska do të furnizojë Bjellorusinë me sistemet e raketave Iskander-M, duke shtuar se dorëzimi do të bëhet brenda pak muajsh.

Iskander-M është një sistem i lëvizshëm i raketave të drejtuara me rreze veprimi deri në 500 kilometra. Deklarata e Lukashenkës vjen pasi pushtimi i Ukrainës i nisur nga Moska hyri në muajin e shtatë.

Bjellorusia nuk është pjesëmarrëse e drejtpërdrejtë në luftën në Ukrainë, por ka ofruar mbështetje logjistike për pushtimin që Moska filloi më 24 shkurt duke lejuar forcat ruse të hyjnë në Ukrainë përmes kufirit bjellorus.

Vendet perëndimore e kanë dënuar Bjellorusinë, ashtu si Rusinë, me një listë gjithnjë e në rritje sanksionesh të ashpra financiare në përgjigje të luftës së Kremlinit kundër Ukrainës dhe për përpjekjet e Bjellorusisë për të ndihmuar pushtimin rus.

Forcat gjermane të sigurisë kanë “indikacione” se shërbimet sekrete të Rusisë kanë spiunuar ushtarët ukrainas që po qëndrojnë në Gjermani për t’u trajnuar si të përdorin armët e Perëndimit, ka raportuar revista gjermane, Spiegel të premten.

Forcat ushtarake gjermane kanë identifikuar disa pajisje të dyshimta jashtë dy qendrave të trajnimit.

Dronë të vegjël janë përdorur po ashtu për të fluturuar jashtë qendrave të trajnimit dhe më pas janë larguar, ka thënë Spiegel pa cituar burimet e veta.

Ushtarët ukrainas janë duke u trajnuar në landin perëndimor, Rajnland Patatinate si dhe në Bavari, ku ushtria amerikane është duke mësuar ukrainasit si të përdorin sisteme të artilerisë.

Burime të sigurisë kanë pohuar se shërbimet ruse kanë përdorur skanerë teksa kanë tentuar të fitojnë qasje në telefonat mobilë të ushtarëve ukrainas, është thënë në artikullin e revistës.

Gjermania është duke gjykuar të dyshuarit për spiunim për shtetin e Rusisë.

Vitin e kaluar, një gjykatë në Gjermani ka dënuar një burrë rus me burgim të përjetshëm, pasi ka qëlluar për vdekje një komandant çeçen në një park në Berlin.

Prokurorët kanë thënë se Moska e ka dhënë urdhrin për vrasje.