Kur më 4 shtator, në Zyrën Ovale, kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq nënshkruan një marrëveshjepër normalizimin ekonomik, administrata e presidentit amerikan, Donald Trump e quajti atë “historike”dhe një shenjë të angazhimit të Uashingtonit në Ballkan.
Interesimi i administratës Trump për një nga problemet më të vështira të rajonit befasoi disa ekspertë të Ballkanit, të cilët kanë pritur që Departamenti amerikan i Shtetit të vazhdojë politikën e vjetër, sipas së cilës, Evropës i lihej në dorë udhëheqja e bisedimeve për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve lokale dhe për t’i anëtarësuar vendet e reja në organizatat perëndimore.
Para së gjithash, Trump kishte pyetur më 2018 pse Shtetet e Bashkuara duhej të vinin në rrezik ushtarët e tyre për të mbrojtur Malin e Zi, një vend ballkanik që u bashkua me NATO-n një vit më parë. Komenti i tij ngriti shqetësim në lidhje me angazhimin e Uashingtonit në rajon.
“Shumë prej nesh kishim menduar, mirë ai thjesht do të injorojë rajonin dhe nuk do të bëjë dëm. Por, Trump patjetër kontribuoi për ta bërë marrëveshjen”, tha për Radion Evropa e Lirë, Tanya Domi, profesoreshë e Universitetit të Columbias dhe eksperte e Ballkanit.
Përfshirja e SHBA-së në vendet e rajonit, që ishin pjesë e ish-Jugosllavisë deri më 1991, ishte zbehur gjatë dy dekadave të fundit.
Vëmendja e Shtëpisë së Bardhë u zhvendos nga Evropa në luftërat në Afganistan dhe Lindjen e Mesme pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit, 2001 në Shtetet e Bashkuara.
Aneksimi nga Rusia i Gadishullit të Krimesë në Ukrainë më 2014 dhe mbështetja e saj për separatistët në rajonin Donbas, e detyruan Uashingtonin të rrisë përfshirjen e tij në Evropën Lindore, përfshirë Ballkanin, ku mosmarrëveshjet e pazgjidhura për dekada, e bëjnë rajonin të ndjeshëm nga intrigat e Kremlinit.
Presidenti Trump ka sinjalizuar se angazhimi i tij në Ballkan do të vazhdojë nëse ai fiton një mandat të dytë më 3 nëntor. Ai u ka thënë Hotit dhe Vuçiqit se do të vizitojë të dyja vendet “në një të ardhme jo shumë të largët”.
Nëse e realizon vizitën, ai do të ishte presidenti i parë i SHBA-së që viziton Serbinë që kur Jimmy Carter mori pjesë në varrimin e udhëheqësit jugosllav, Josip Broz Tito më 1980.
‘Një lloj ngjarje e PR-it’
Disa analistë rajonalë e kanë vënë në dyshim përkushtimin e administratës për t’u përfshirë më thellë në politikën e ndërlikuar të Ballkanit. Disa, madje e shohin ceremoninë e nënshkrimit në Shtëpinë e Bardhë të nxitur nga dëshira e administratës për t’i bërë jehonë një fitoreje të politikës së jashtme, përpara zgjedhjeve të nëntorit.
“Në të vërtetë nuk ishte një qasje apo planifikim i vërtetë strategjik për zgjidhjen e mosmarrëveshjes Kosovë-Serbi, përkundrazi ishte një lloj ngjarje e PR-it (Public Relations – Marrëdhënieve me Publikun) që ishte shumë e rëndësishme për fushatën”, thotë Majda Ruge, një analiste e Ballkanit në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë në Berlin.
Republikani Trump aktualisht po e pason rivalin e tij demokrat, Joe Biden në sondazhe. Këtë vit, pritet të jetë një garë e ngushtë presidenciale.
Marshall Harris, një ish-zyrtar i Departamentit të Shtetit që ka shërbyer në ambasadat e SHBA-së në Ballkan dhe më vonë këshilloi senatorin Bob Dole, tha se marrëveshja ishte një hap në drejtimin e duhur, por nuk u ngrit në nivelin e një ceremonie në Zyrën Ovale.
“Nëse e analizoni marrëveshjen, nuk është ashtu siç e ka paraqitur administrata. Nuk është ky sukses i jashtëzakonshëm i politikës së jashtme”, tha Harris për Radion Evropa e Lirë.
Marrëveshjaparasheh angazhimin e Kosovës dhe Serbisë në ndërtimin e lidhjeve rrugore dhe hekurudhore, për të lidhur kryeqytetet e tyre në mënyrë që të përmirësojnë lëvizjen e mallrave dhe njerëzve, zhvillime këto që mund të tërheqin investime perëndimore. Sipas marrëveshjes, Kosova obligohet të bëhet pjesë e një iniciative për lëvizjen pa pasaporta dhe detyrime tarifore, që do ta përfshijë Shqipërinë, Serbinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Por, marrëveshja nuk e arriti qëllimin e shpallur ndërkombëtarisht për të bindur Beogradin të njohë ish-provincën e tij, e cila ka qenë në qendër të më shumë se një dekade bisedimesh të ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian, të cilat ishin të pezulluara për një kohë.
Kosova, e cila ka një popullsi më shumë se 90 për qind shqiptare etnike, shpalli pavarësinë nga Serbia më 2008.
Megjithatë, marrëveshja e ndërmjetësuar nga administrata Trump shënoi hapin e parë të prekshëm të bashkëpunimit midis dy fqinjëve, që kur bisedimet e ndërmjetësuara nga BE-ja u ndërprenë dy vjet më parë.
Në vitin 2018, Prishtina vendosi një tarifë ndëshkuese 100 për qind për mallrat e Serbisë për shkak të “fushatës së saj agresive kundër Kosovës”, përkatësisht politikën e saj të lobimit në vendet për të tërhequr njohjen e tyre ndaj Kosovës dhe për shkak të fushatës kundër anëtarësimit të saj në organizata ndërkombëtare, të tilla si INTERPOL-i. Shtetet e Bashkuara e kishin kritikuar vendosjen e tarifës dhe ajo u shfuqizua në muajin prill.
Marrëveshja e 4 shtatorit përfshin një moratorium njëvjeçar mbi fushatën e çnjohjeve të Kosovës nga ana e Serbisë dhe përpjekjeve të Kosovës për t’u bashkuar me organizatat ndërkombëtare.
Richard Grenell, i dërguari i posaçëm presidencial për bisedimet e paqes Kosovë- Serbi dhe zyrtarë të tjerë amerikanë, udhëtuan në Kosovë dhe Serbi vetëm disa javë pas ceremonisë së nënshkrimit për të studiuar mundësitë e investimeve të SHBA-së dhe për të çuar përpara marrëveshjen ekonomike.
Në delegacion ishin zyrtarë të lartë nga Korporata Ndërkombëtare e Financave dhe Zhvillimit në SHBA (DFC), Banka për Zhvillim e Shteteve të Bashkuara dhe Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar.
Departamenti amerikan i Shtetit ka thënë se investimet në Kosovë dhe Serbi dhe përfshirja më e madhe e sektorit privat amerikan, që mundësohen nga marrëveshja e 4 shtatorit, do të ndihmojnë për të kundërshtuar ndikimin kinez dhe rus në ato vende.
Ndërtimi i lidhjeve të fuqishme
Grenell ka thënë se ndërtimi i lidhjeve të fuqishme ekonomike dhe personale midis dy vendeve mund të bëhen themeli mbi të cilin mund të arrihet përfundimisht një zgjidhje politike.
Ai ka thënë se njerëzit e Kosovës dhe Serbisë për dekada kanë vuajtur në aspektin ekonomike derisa prisnin që liderët e tyre të arrijnë një zgjidhje politike dhe se ka ardhur koha për të “ndryshuar” skenarin e bisedimeve të paqes.
“Gjatë vitit të ardhshëm, ne mund të shohim krijimin dhe rritjen e vendeve të punës dhe pas një viti, na gjykoni se ku po shkon procesi politik”, ka thënë Grenell.
“Le të shohim nëse përqendrimi në ekonomi dhe krijimin e vendeve të punës mund të zgjidhë çështjet politike”, është shprehur ai.
Analistja Ruge, e cila ka folur para Kongresit amerikan për politikat në Ballkan në tetor të vitit 2019, thotë se nëse administrata Trump fiton një mandat të dytë, nuk do të ishte në gjendje të shndërronte marrëveshjet ekonomike në një progres politik, pa një plan strategjik të koordinuar me evropianët.
“Kjo është mënyra e vetme përmes së cilës mund t’iu qaseni me të vërtetë këtyre gjërave. Por, në këtë moment ky koordinim nuk ekziston”, tha ajo.
Vendimi i Trumpit në tetor të vitit 2019 për të emëruar Grenellin – një ish-zëdhënës i SHBA-së në Kombet e Bashkuara dhe ambasadori i tij i atëhershëm në Gjermani – në rolin e të dërguarit të posaçëm presidencial, ishte befasues sepse ai nuk kishte përvojë të diplomacisë në Ballkan.
Por, mbështetësit thonë se kjo i dha atij një qasje të re për zgjidhjen e një problemi që i ka sfiduar negociatorët perëndimorë për dy dekada.
Grenell, një këshilltar i besuar i Trumpit, mund të ketë kërkuar këtë pozicion për të demonstruar “suksesin e tij në politikën e jashtme” duke ofruar gjithashtu një arritje në kohë të duhur për presidentin, tha Domi.
Nëse marrëveshja ekonomike do të ketë një vëmendje të rëndësishme në një mandat të dytë të Trumpit, varet pjesërisht nga roli që merr Grenelli, thotë Florian Bieber, drejtor i Qendrës për Studime të Evropës Juglindore në Universitetin e Grazit të Austrisë.
“Nëse ai është jashtë administratës, kjo mund të hiqet krejtësisht nga administrata Trump. Sidomos nëse ata e kuptojnë se nuk ka shumë për të fituar”, i tha Radios Evropa e Lirë, Florian Bieber.
Në të njëjtën kohë, përfshirja e mëtejshme e Grenellit nuk mund të lehtësojë domosdoshmërisht bashkëpunimin mes SHBA-së dhe BE-së për marrëveshjen e paqes, tha Bieber, duke e quajtur të dërguarin e Trumpit “diplomatin amerikan me më së paku popullaritet” në Bruksel dhe Berlin.
“Kjo nuk përbën një bazë të mirë për çfarëdo dialogu”, tha ai.
Ndikimi i Bidenit
Kundërshtimi i Trumpit për marrëveshjet ekzistuese ndërkombëtare – të tilla si Marrëveshja e Parisit për ndryshimin e klimës dhe marrëveshja e rëndësishme bërthamore me Iranin – mund t’u japë shpresë udhëheqësve të Ballkanit, të cilët kanë ngritur çështjen e ndjeshme të ndryshimeve të kufijve, nëse Trump fiton një mandat të dytë, tha Bieber.
Ish-këshilltari për Siguri Kombëtare i Trumpit, John Bolton, ka thënë se kjo ide është paraqitur, por Grenelli ka thënë se ai kurrë nuk ka diskutuar për ndryshimin e kufijve gjatë bisedave të tij me udhëheqësit e Kosovës dhe Serbisë.
Një fitore e kandidatit demokrat për president, Joe Biden më 3 nëntor mbase do ta “varroste” idenë e një ridizajnimi radikal të rendit të pasluftës në Ballkan, tha Bieber.
Ekspertët rajonalë gjithashtu thonë se Biden do të përpiqet të punojë me BE-në për një zgjidhje politike të problemeve në Ballkan.
Biden ka thënë në mënyrë të përsëritur se do të kërkonte të përmirësonte marrëdhëniet transatlantike dhe të rindërtonte besimin në angazhimin e Amerikës ndaj NATO-s, për të cilën thotë se Trump e ka dëmtuar.
Ekipi i fushatës së Bidenit nuk iu përgjigj pyetjeve të Radios Evropa e Lirë në lidhje me planet e tij politike në Ballkan.
Biden, i cili ka shërbyer në Komitetin për Marrëdhënie me Jashtë të Senatit për shumë vite para se të zgjidhej nënpresident gjatë presidencës së Barack Obamas, ka një histori të gjatë të përfshirjes në Ballkan.
Në prill të vitit 1993, derisa po zhvilloheshin luftërat etnike në ish-Jugosllavi, Biden kaloi një javë duke udhëtuar në Ballkan dhe duke u takuar me zyrtarë kryesorë, duke përfshirë udhëheqësin serb, Slobodan Millosheviq.
Ai ishte një nga bashkë-sponsorët e një projektligji të Senatit të vitit 1995 që hoqi embargon e armëve të Kombeve të Bashkuara për boshnjakët që luftonin kundër serbëve.
Biden gjithashtu mbështeti bombardimet e NATO-s ndaj Serbisë më 1999 për të ndaluar spastrimin etnik të kosovarëve dhe nxiti zgjerimin e anëtarësimit në NATO të vendeve të Evropës Lindore, duke përfshirë Slloveninë dhe Kroacinë.
Si nënpresident amerikan, më 2016, ai vizitoi Serbinë dhe Kosovën për të inkurajuar udhëheqësit atje që të normalizojnë marrëdhëniet.
Biden u prit me qetësi në Beograd, ku ai shprehu ngushëllime për të vrarët nga sulmet ajrore të NATO-s më 1999. Biden ishte zyrtari i parë i lartë i SHBA-së që shprehu emocione të tilla në Serbi.
Ai më pas vizitoi Kosovën. Atje një rrugë mori emrin e djalit të tij të ndjerë Beau, i cili punoi në Kosovë pas përfundimit të luftës, duke ndihmuar në trajnimin e prokurorëve dhe gjykatësve vendas.
Në artikull ngrihej pretendimi se gazetari i mirënjohur i RAI 3, Sigfrido Ranucci, autori i dokumentarit për Shqipërinë që shkaktoi aq shumë debate në Tiranë dhe në Romë, rezulton i përfshirë në një skandal të denoncuar dy vite më parë, për blerje të videove me qëllim rrënimin e politikanëve.
Por në një reagim ekskluziv për Syri TV dhe Syri.net, zëvendëspresidenti i Rai3 dhe autori i programit “Report” ka hedhur poshtë pretendimet që ngren artikulli i publikuar sot në median shqiptare dhe e quan atë një Fake Neës.
Ai ka sqaruar se ky është një material i vjetër i ricikluar qëllimisht dhe se këtë çështje për të cilën aludohet ai e ka fituar në gjykatat e Veronas dhe Padovas, ku dhe është faktuar se ka kryer detyrën e tij në mënyrë profesionale dhe nuk ka patur as video falso, as materiale të siguruara në mënyrë të “zezë”.
Më poshtë reagimi ekskluziv i Ranuccit:
“Lajmi që po qarkullon është një fake news. Bëhet fjalë për një material të vjetër të 2014. Të gjitha çështjet gjyqësore që janë zhvilluar mbi këtë çështje në gjykatat e Veronas dhe të Padovas janë mbyllur në favorin tim dhe magjistratët kanë deklaruar se kam qenë duke bërë vetëm punën time, e se nuk ka pasur asnjë video falso, asnjë material të siguruar në rrugë “të zeza”. Ndërkohe politikani që ka ngritur këtë kurth dhe regjistrimet, Flavio Tosi, është dënuar në shkallë të parë për shpifje. Gjithësesi jam gazetari i vlerësuar me më shumë çmime në gjithë historine e RAI-t”
Reportazhi investigativ i Ranuccit për marrëveshjen e refugjatëve Rama – Meloni, ku u publikuan shumë faktë e dëshmi për lidhjet me narcotrafikun të pushtetit të Edi Ramës, mes të cilëve dëshmi të veçanta për Engjëll Agaçin, vëllain e kryeministrit, Olsi Rama etj tronditën opinionin publik në të dyja anët e Adriatikut pritet të vijojë në puntatat e tjera me fakte e prova edhe më përvëluese, ka bërë me dije autori i “Report”.
VOAL- Në një opinion të poetit të shquar prof Martin Camajt të shkruar në letrën e datës 15 mars 197, shkruan:
“Prandej me sinqeritetin ma të madh u them se rinija e andejshme u don pse ke ju ka diktue ndershmënin n’idealin kombtar, flijimet tueja për kët ideal e sidomos dijen e juej pse talentet e linduna për intriga ne na çojnë të vjelltë.”
Ky fragment nga arkivi i Mustafa Merlika Krujës është nxjerrë nga nipi i tij Eugjen Merlika, publicist dhe studiues.
Kjo psikologji dhe kjo poshtërsi politike shoviniste serbe, e cila po zgjatë që 35 vite vështirë të sqarohet e kuptohet, dhe as që po mendohet të revidohet nga Serbia.Kabineti i propozuar i ri qeveritarë nga presidenti Aleksander Vuqiqi,i cili edhe ka huqur menderisht, është treguesi i përqafimit të hapur të politikës të Rusisë .Dhe tjetra.Koha e zgjedhjeve në Amerikë po afron dhe të gjithë shpresat e Serbisë janë të fitorja e republikanit, Donald Tramp.Demonstrimi i një politike të shovenizmit, nuk është vëshitrë të kuptohet, kur edhe ky kabinet qeveritar serb ka në përbërjën e tij, garniturën politike të kohës së Millosheviqit.Po shpërthejnë serbët nga emocionet , që shpëtuesi i tyre Putin, të gjuan bombën bërthamore , duke e kallur botën, së kështu sipas tyre do të vjen një rend i ri botëror.Politika e tillë e ndërtuar mbi themelët iracionale edhe është iracionale.Kiqi mitik pansllavë që Vulin premton, i nxjerrë nga humnera e vërtetë , po konsiderohet shpëtim për Serbinë.Nën sanksionet amerikane për krim dhe korrupcion Aleksander Vulin, ish shef i BIA-s, dhe bashkëpunëtor i ngushtë i Vuqiqit, është propozuar si një nga nënkrytarët e qeverisë , pa departament të veqantë.Ky për disa kohë ka jetuar në Moskë, duke marr instrukcione atje për destabilizim të rajonit, më moticivacion fashist të botës serbe.Një agjent sekret, dhe një pleh sigurishtë së është një shqetësim për rajonin.Vulin ky faqezi sigurishtë së mori në Rusi instrukcione nga KGB-e.Ai kishte dëklaruar së “ai që nuk e donë Rusinë është armikë i Serbisë”.Kjo tregon së ky përson dhe komplet garnituara në pushtetin e Serbisë , vuan nga një epidemi e patrajtuar truri.BE dhe Amerika pas legjitimimit të ri të një strukture fashiste , ndoshta bindet së shumë zor, apo e pamundur, do të jetë të bisedohet për paqe në Ballkan.Këta njerëz bartin biografinë më të zezë, si kriminelë lufte.Vuqiq, Vulin, Daciq, Sheshel, Nikoliq, Dodik,Mandiq duhet të izolohen dhe frenohen në idenë e qmenduar të botës serbe.Ky majtizem ekstrem serb,është një masturbim mendor, i cili meriton të asgjësohet nga NATO, sepse Kosova dhe rajoni në mënyrë përmanete po kërcënohen më luftë me shumë të formës hibride nga Serbia në bashkëpunim për Rusinë.
SPAK ka përfunduar hetimet ndaj biznesmenit Pëllumb Gjoka, i akuzuar për vrasje dhe grup të strukturuar kriminal, si dhe ndaj bashkëpunëtorëve në polici dhe prokurori, ndërsa i kërkon gjykatës kalimin e çështjes për gjykim.
Nga Edmond Hoxhaj, BIRN
Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, SPAK, njoftoi të shtunën më 4 maj përfundimin e hetimeve ndaj biznesmenit Pëllumb Gjoka, i akuzuar për vrasje dhe grup të strukturuar, si dhe të bashkëpunëtorëve të tij, mes tyre një prokuror dhe dy funksionarë policie. SPAK ka dërguar për gjykim çështjen ndaj shtatë të pandehurve, duke bashkëngjitur edhe të dhënat për pasuritë e sekuestruara, të dyshuara si produkt i veprës penale.
Pëllumb Gjoka, 49 vjeç, u arrestua në korrik 2023 si anëtar i dyshuar i një organizate kriminale që kishte kryer ndër të tjera vrasje dhe pengmarrje. Ai është pronar i kompanisë “Imperial Group”, me aktivitet në fushën e investimeve në turizëm dhe në lojërat e fatit krahas bizneseve të tjera.
Në vitin 2021, qeveria shqiptare i dha kësaj kompanie statusin e investitorit strategjik për projektin Silver Sand Resort, një projekt masiv që duhet të shtrihet në një sipërfaqe prej 113 mijë metra katrorë për ndërtimin e pallateve, vilave dhe hoteleve. Sipas dokumenteve të publikuara, vlera e planifikuar e investimit ishte 52 milionë euro, nga të cilat, një pjesë do të financohej nga shitja gjatë ndërtimit të apartamenteve dhe vilave.
Hetimi ndaj Gjokës filloi pas mbërritjes së një dosjeje nga Franca. Ndaj tij dhe anëtarëve të tjerë të grupit ka nëntë lloj akuzash për vepra penale, mes të cilave vrasje, korrupsion aktiv e pastrim parash, të kryera në kuadër të grupit të struktuar kriminal. Ndërsa zyrtarët e arrestuar si pjesë e organizatës akuzohen për korrupsion, zbulim të akteve apo të dhënave sekrete, si dhe për sigurimin e kushteve dhe mjeteve për të kryer vrasje.
Veç Gjokës, për gjykim janë dërguar edhe të pandehurit Behar Brajoviq; Edmond Preka; Astmer Bilali; dy zyrtarët e policies, Ardit Hasanbegaj dhe Oltian Bistri, ky i fundit me funksion si shef i Drejtorisë së Forcës Operacionale; si dhe prokurori Xhevahir Lita.
Prokuroria thotë së i ka bashkëngjitur akteve të dërguara për gjykim edhe të dhënat e pasurive të sekuestruara në cilësinë e produktit të veprës penale. SPAK ka sekuestruar 390 mijë m2 pyll e ndodhur në Pulaj-Plazh të Velipojës në Shkodër dhe pesë pasuri të paluajtshme të blera për vlerën 980 mijë euro.
Prokuroria e Posaçme njofton se është ndarë çështja për për personat e tjerë nën hetim për të cilët nuk janë ekzekutuar ende masat e sigurimit të miratuara nga gjykata, si dhe për persona të tjerë të përfshirë në këto aktivitete kriminale.
Lënia në harresë e fshatrave ka bërë që shumë prej tyre të braktisen nga banorët. Boçova e Levanit në Fier është një nga fshatrat që ka pësuar tkurrjen më të madhe gjatë viteve të fundit. Mungesa e infrastrukturës dhe shërbimeve jetike ka detyruar banorët të emigrojnë jashtë vendit. Dikur fshati numëronte mbi 400 familje, ndërsa tani në këtë fshat nuk kanë mbetur as 100 shtëpi të banuara
SYRI TV
Boçova ishte fshati më i madh në zonën e Bishanit, njësia administrative Levan, por tashmë ky fshat thuajse po shkon drejt shpopullimit total. Mungesa e perspektivës, infrastruktura e amortizuar dhe pamundësia për të fituar bukën e gojës ka detyruar banorët t’i kthejnë sytë drejt emigracionit.
Në fshat dikur kishte mbi 400 familje, ndërsa tani numri i tyre ka rënë nën 100, ku pjesa më e madhe tyre janë në moshë të madhe. Të moshuarit thonë se fëmijët e tyre kanë ikur në emigracion, në fshatin e tyre nuk as rrugë, as kopsht e shkolla për fëmijët dhe as qendër shëndetësore.
Banorët e Boçovës thonë se në fshatin e tyre nuk ka asnjë lloj shërbimi, as rrugë të shtruara dhe koshat e largimit të mbetjeve urbane duket qartë se sa shërbim marrim nga pushteti vendor…
Të ndodhur në kushte të tilla kur pushteti vendor e qeveria nuk investojnë në infrastrukturë, banorët, kryesisht rinia e kanë gjetur zgjidhjen duke emigruar në vende të ndryshme të Europës për një jetë më të mirë.
Rasti i Lali Erit dhe orvatja e tij që prokurorët t’i shpallë kolegë e gazetarët armiq, shpërfaq të vërtetën se pushtetarët e fajshëm janë të mirësjellshëm, e madje edhe bamirës, por vetëm përderisa veprojnë të papenguar. Dhe se i kthehen origjinës dhe rrugaçërisë sapo i zbulojnë se nuk janë të atillë siç tregohen.
Pastaj, rasti i kryetarit të Bashkisë së Tiranës shpalosi të vërtetën se hajdutëria e politikanëve do ishte e pamundur nëse ata nuk do kishin mbulesën mediatike dhe përkrahjen e elitave që majmen e ushqehen nga hajdutëria e tyre.
Dhe Lali Eri dhe hajnat e tij tregojnë se pse shqiptarët ndjeheshin si popull pa atdhe, e hajdutët e kudondodhur të shqiptarisë mburreshin me mëmëdhe Shqipërinë.
Sjellja e sotme e Lali Erit shpërfaq edhe dëshpërimin e pushtetarëve të cilët gabimisht besojnë se kurrë nuk do bie dekori i rrejshëm i ‘spektaklit’ mediatik që ata i fshehë nga sytë e popullit, ‘spektakël’ që ka për qëllim ta mbulojë hajninë dhe banditizmin e tyre, ‘spektakël’ që është shkatërrimtarë për popullin dhe vrastarë për ëndrrat rinore, që e fshehë të vërtetën se anëtarë më të rëndësishëm të ‘Partisë së Hajdutëve’ janë ata që e mbulojnë hajninë.
Pra Lali Eri tani ndjehet i tradhtuar nga të gjithë, duke filluar nga Kryeshefi i hajdutëve të ‘Rilindjes’ – Piktori, e deri te mediat dhe gazetarët qo i ushqeu për ta shpërfaqur si mbjellës pemësh edhe pse ishte vetëm një mbjellës i mjerë gënjeshtrash.
Dhe s’ka si mos jetë i dëshpëruar nga të gjithë ata që e shoqëronin deri sot kur u zbulua se nuk do mund të ishte gënjeshtar i suksesshëm pa mbështetjen e atyre që defilonin nëpër ekranet televizive ku shiteshin si ajka e mendimit të pavarur dhe kritikë, por duke qenë ‘prostituta’ të paguara shtrenjtë nga makrotë e tyre – nga Lali Eri dhe Piktori!
Dhe më në fund, vëllazëria e hajdutëve me seli te Bashkia e Tiranës dëshmoi diçka shumë të dhembshme që ka të bëjë me të gjithë ne: se o jemi popull pa elita, o kemi elita pe ndërgjegje! Me çka edhe vonë e kuptuam se përderisa ka dele, do ketë kush ato t’i qethë dhe se, aty ku pushtetarët vjedhin, shteti u takon hajdutëve!
Gazeta gjermane “Frankfurter Allgemeine Zeitung” shkruan për vështirësitë e shkaktuara në vendet e Ballkanit nga emigrimi dhe rënia e natalitetit, nga njëra anë dhe ardhja e emigrantëve nga Azia, për të cilin ato vende nuk janë të përgatitura.
Autori i tekstit, Michael Martens, të cilin e transmeton DW, përmend një anekdotë nga një konferencë ku u diskutua për rrezikun e shpërthimit të luftës në Evropën Juglindore, ku një pjesëmarrës pohoi se nuk ka rrezik sepse ka mungesë të ushtarëve në ato vende.
Martens nuk mendon se rreziku i luftës nuk ekziston, duke pretenduar se edhe forcat speciale të armatosura mirë mund të bëjnë shumë dëm, por se këto vende ende vuajnë nga mungesa e ushtarëve. Ai përmend Serbinë si shembull.
“Serbia, për shembull, ka disa vite që po armatoset fort me raketa, dronë dhe sisteme kundërajrore nga Kina dhe Rusia, të cilat së shpejti duhet të plotësohen nga avionët luftarakë francezë Rafale, kjo është një pjesë e tablosë. Tjetra është se Serbia, ashtu si vendet e tjera dhe rajoni, ka mungesë të ushtarëve që dinë ta operojnë me këtë teknikë të shtrenjtë, pra ushtria serbe ka në fakt më shumë se 300 tanke, por më së shumti një e treta ka ekuipazhe të trajnuar”, shkruan FAZ, transmeton Telegrafi.
Ai përmend si arsye se oficerët më me dëshirë shkojnë në ekonomi dhe se ka pak të rinj, sepse shërbimi ushtarak nuk është më aq tërheqës dhe sepse gjithnjë e më pak fëmijë po lindin. Gjithashtu, thuhet se emigracioni e përkeqëson problemin, sepse “vendet e rajonit nuk janë mjaft tërheqëse për të mbajtur popullsinë e tyre të re apo për të tërhequr emigrantë”.
Emigrimi – alternativa më e mirë
Autori i artikullit krahason situatën në Serbi me atë në Rumani apo Bullgari, duke deklaruar se në ato vende ndonjëherë është e mundur të ngadalësohet emigracioni nga qytetet e mëdha apo edhe të ndryshojë trendi, por vëren se këto vende janë anëtare të Bashkimit Evropian.
“Në gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, të cilat nuk janë ende anëtare të Bashkimit Evropian dhe nuk kanë qasje të barabartë në tregun e tij, situata nuk duket aq e mirë”, shkruan FAZ, duke thënë se për shumë të rinj në ato vende emigrimi ende duket se është alternativa më e mirë, transmeton Telegrafi.
Rënia e numrit të banorëve ndikon edhe në sjelljen e investitorëve perëndimorë, thekson FAZ, duke shpjeguar se nuk ka fuqi të mjaftueshme për projekte të mëdha në industritë intensive të punës. “Një konsorcium perëndimor, i cili dëshiron të ndërtojë një fabrikë të madhe në një vend ballkanik, ra dakord para fillimit të punës që dy të tretat e punonjësve të importohen nga Filipinet”.
Vendet e Ballkanit nuk janë gati për emigrantë të rinj
Thuhet se politikanët në rajon e kuptuan vonë seriozitetin e situatës demografike dhe se tani janë në garë për të sjellë punëtorë të huaj. “Ndërkohë, transporti urban i Beogradit punëson shoferë autobusësh nga India apo Sri Lanka, sepse nuk ka të interesuar vendorë. Vendi më i varfër në Evropë, Kosova me aeroplanë ka sjellë punëtorë nga Bangladeshi për projekte të mëdha.”
Ky realitet i ri do t’i vendosë shoqëritë në rajonin e Ballkanit përballë sfidave të vështira, paralajmëron FAZ, sepse emigrantët nga Azia dhe Afrika do të kenë fëmijë, do të blejnë pasuri të paluajtshme, do të kultivojnë traditat dhe fetë e tyre dhe do të ndryshojnë pamjen e qyteteve në Evropën Juglindore, diçka me të cilën nuk janë mësuar në atë rajon.
“Potenciali për konflikt është i dukshëm. Ballkani, është e vërtetë, ka qenë multietnik për shekuj. Por të pranosh se ai territor është një rajon emigrantësh ose se duhet të bëhet, në mënyrë që të mbajë veten ekonomikisht, pushtetmbajtësit vështirë e pranojnë këtë”, përfundon Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Një zjarr i fuqishëm shpërtheu këtë të premte, më 3 maj, në një fabrikë të kompanisë industriale Diehl Metal, raporton gazeta gjermane Bild. Katastrofa mobilizoi të paktën 170 zjarrfikës në një zonë industriale të vendosur në perëndim të kryeqytetit gjerman, rruga Am Stichkanal në distriktin Berlin-Lichtefelde. Në një video të postuar nga kryeredaktori i Berliner Zeitung, Tomasz Kurianowicz, shihet ndërtesa e përfshirë nga flakët dhe tymi i zi në ajër.
Era, e cila fryn në drejtim të veriut, bën që shtëllungat e tymit të zi të ngrihen mbi rajonin e Berlinit. Tymi mund të përmbajë, sipas zëdhënësit të zjarrfikësve të Berlinit, Adrian Wanzel, të cituar nga Bild, acid sulfurik dhe cianid hidrogjeni që ishin ruajtur në këtë fabrikë të përpunimit të metaleve, duke përfshirë ndërtesën 2000 m², e cila u dogj në të paktën katër kate dhe u shemb.
Zjarrfikësit ndërhyjnë nga jashtë, me kostume mbrojtëse specifike, shtoi ai. Vendi është evakuuar plotësisht dhe ende nuk raportohet për të lënduar në mesin e punonjësve të fabrikës.
Megjithatë, një zjarrfikës ka pësuar shqetësime për shkak të nxehtësisë së madhe të shkaktuar nga zjarri. Popullsia e Berlinit u alarmua në fund të mëngjesit për përhapjen e një reje tymi potencialisht toksike dhe për këtë arsye të rrezikshme, dhe një zonë të madhe afër Berlinit iu kërkua të kufizohej dhe të mbyllte dritaret. Rrethet e prekura janë Steglitz-Zehlendorf, Spandau dhe në perëndim të Reinickendorf.
Zjarrfikësit e Berlinit postuan një hartë në Twitter ku tregon zonën në të cilën ky tym ka të ngjarë të përhapet, shoqëruar me udhëzime sigurie drejtuar popullatës. Sipas televizionit gjerman RBB, zjarri ka rënë në një dhomë teknike në katin e parë të kantierit. Nxënësit nga shkollat aty pranë u mbyllën brenda, duke pritur që familjet e tyre të vinin t’i merrnin.
Prodhuesi i sistemit IRIS-T furnizon Ukrainën
Diehl Metal ka selinë në këtë adresë, por aty ka edhe një degë të Diehl Defense, specifikon Berliner Zeitung. Ky konglomerat gjerman ka disa degë, duke përfshirë një të dedikuar për industrinë e armëve. Ai prodhon veçanërisht sistemin e mbrojtjes kundërajrore IRIS-T SLM, e cilësuar si zemra e të menduarit strategjik të vendeve të NATO-s në Evropë, dhe të cilin Gjermania ia dorëzon ushtrisë ukrainase për t’u mbrojtur kundër sulmeve ruse. Sipas faqes së specializuar të informacionit Oryx, Gjermania ka dorëzuar tashmë 12 sisteme raketash tokë-ajër IRIS-T SLM në Ukrainë që nga tetori 2022, dhe 22 raketahedhës. Prandaj, ky sistem mbrojtës është një nga ata që janë furnizuar në sasitë më të mëdha nga aleatët perëndimorë të Kievit.
Këto bateri raketore janë gjithashtu në qendër të projektit evropian të mbrojtjes kundër raketave, i quajtur European Sky Shield, i udhëhequr nga Gjermania dhe në të cilin marrin pjesë 19 vende, duke krijuar një bazë për blerjen e përbashkët publike të sistemeve të mbrojtjes kundërajrore për partnerët evropianë. Dhjetorin e kaluar, raporton agjencia Euractiv, Sllovenia bleu dy sisteme IRIS-T SLM, për një shumë prej të paktën 200 milionë euro, sipas të përditshmes sllovene Delo.bw
Juristja e të drejtës së medias, Flutura Kusari, në një lidhje me Skype në rubrikën Çështja e ditës nga Klevin Muka në News 24 ka komentuar indeksin e lirisë së medias, ku Shqipëria renditej e fundit në rajon.
Kusari theksoi se nuk është e befasuar aspak nga kjo renditje. Sipas saj, Shqipëria është vend i rrezikshëm për të bërë gazetari të lirë.
“Nuk jam e befasuar nga renditja. Kjo sepse Shqipëria është vend i rrezikshëm për të bërë gazetari. Ata zëra të pavarur në gazetari i nënshtrohen presioneve politike etj, ndonjëherë nga kryeministri Edi Rama, por ndonjëherë edhe nga bizneset. Kemi problem të madh edhe me pronësinë e medias.
Nuk ka vullnet politik për të rregulluar median. Rama sulmon vazhdimisht mediat. Edhe kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj gjithashtu besoj se ka luajtur rol negativ në këtë rankim. Kjo, pasi ai nuk pranon kritika, edhe pas skandaleve të fundit në Bashkinë e Tiranës”, u shpreh Flutura Kusari. bw
Alsu Kurmasheva në një sallë gjyqi në Rusi, 1 prill 2024.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, ka bërë thirrje për lirimin e të gjithë gazetarëve, përfshirë Alsu Kurmashevën e Radios Evropa e Lirë dhe Evan Gershkovichin e The Wall Street Journal, të cilët janë arrestuar në Rusi për akuza që ata, punëdhënësit e tyre dhe mbështetësit e tyre i hedhin poshtë si të nxitura politikisht.
“Gazetaria nuk duhet të jetë krim askund në botë”, tha Biden në një komunikatë për shënimin e Ditës Botërore të Lirisë së Shtypit më 3 maj.
“Në Rusi, gazetarët amerikanë Alsu Kurmasheva dhe Evan Gershkovich, janë paraburgosur në lidhje me punën e tyre për Radion Evropa e Lirë dhe The Wall Street Journal”, tha Biden.
Kurmasheva – gazetare e REL-it me bazë në Pragë e cila mban dyshtetësi, amerikane dhe ruse – po mbahet në paraburgim në Rusi prej 18 tetorit, për gjoja shkeljen e të ashtuquajturit ligjin për “agjentët e huaj”.
Kritikët dhe grupet për të drejtat e njeriut thonë se Kremlini e përdor këtë ligj për ta luftuar çdo kundërshtim.
Kurmasheva, 47 vjeçe, akuzohet edhe për përhapjen e dezinformatave për ushtrinë ruse dhe përballet me burgim deri në 10 vjet, nëse shpallet fajtore.
REL-i dhe Qeveria amerikane thonë se akuzat janë hakmarrje për punën e saj si gazetare e REL-it.
Gershkovich, gazetar i të përditshmes amerikane, Wall Street Journal, është në paraburgim më shumë se një vit në Rusi, nën akuzat për spiunim.
Autoritetet ruse nuk kanë ofruar të dhëna që mbështesin akuzat e tyre për spiunazh, të cilat Wall Street Journal dhe Qeveria amerikane, i kanë hedhur poshtë.
Ato deklarojnë se Gershkovich ka qenë duke e bërë punën e tij dhe ka qenë i akredituar si gazetar në kohën kur është arrestuar.
Moska është akuzuar gjithashtu edhe për paraburgosjen e amerikanëve për t’i përdorur ata pastaj për shkëmbim me të burgosur rusë në Shtetet e Bashkuara.
“Në Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit, Shtetet e Bashkuara bëjnë thirrje për lirimin e menjëhershëm dhe pakushte të të gjithë gazetarëve, të cilët janë burgosur thjesht sepse po bënin punën e tyre”, tha Biden.
Biden tha se administrata amerikane do të njoftojë së shpejti për hapa konkretë si përgjigje ndaj arrestimit të jashtëligjshëm të gazetarëve në gjithë botën, duke e cilësuar si “kërcënim serioz” shtypjen e lirisë së medias për sigurinë kombëtare të Amerikës.
“Do të autorizoj masa, përfshirë sanksione dhe regjim vizash kundër atyre të ndërmarrin veprime abuzive për ta heshtur shtypin”, tha Biden.
Në emisionin “Të Paekspozuarit” në MCN TV, u publikua shkresa zyrtare e vitit 2017, ku kryetari i bashkisë Erion Veliaj, jepte miratimin për financimin e inceneratorit të Tiranës.
Sipas gazetarit investigativ, Artan Hoxha, kjo shkresë e implikon Veliajn sepse ai firmos në emër të Këshillit Bashkiak, duke i marrë atributet dhe më tej edhe ato të bashkive të tjera të qarkut. Sipas Hoxhës të gjithë njerëzit që janë marrë me hartimin e kësaj shkrese janë në burg, përveç zotit Veliaj.
Hoxha tha se ishte telefonuar nga burgu pasi publikoi këtë shkresë zyrtare të firmosur nga Veliaj.
“Pse kjo shkresë i implikon Veliajn. E firmosur në vitin 2017, me këtë shkresë i thotë Ministrisë së Mjedisit se parimisht jemi dakord për rolin e bashkisë së Tiranës.
Pas shkresës së Veliajt të gjithë njerëzit që janë marrë me hartimin e kësaj shkrese janë në burg. Ish-ministri Lefter Koka dhe ish-sekretari Alqi Bllako janë në burg. I vetmi që nuk është në burg është Erion Veliaj. Ky është atribut i Këshillit Bashkiak. Ai ka marrë atributet edhe të bashkive të tjera të qarkut.
Kur është firmosur kjo nuk u mendua se do të vinte kjo ditë. Ata menduan që të bëjnë sa më shpejt letrat, pa menduar më tej. Atje nuk ka as një gozhdë”-tha Hoxha.
Organizata “Reporterët Pa Kufij” shpreh shqetësim për gjendjen e lirisë së shtypit në botë e cila sipas saj po kërcënohet pikërisht nga ata që duhet të ishin garantuesit e saj, autoritetet politike, shkruan Zëri i Amerikës.
Kosova përfshihet në grupin e vendeve ku mjedisi i medias është “problematik”. Ajo radhitet e 75-ta duke humbur 19 vende nga viti i kaluar, kur u listua e 56-ta.
“Këtë rënie ne duhet ta shohim në kontekstin e tensioneve midis Kosovës dhe Serbisë, në këtë kontekst, gazetarët në Kosovë janë përballur dhe kanë duruar shumë sulme fizike ndaj tyre. Janë me dhjetra sulme të tilla, ndërkohë që Partia në pushtet shtoi trysninë ndaj medias së pavarur. Ka patur dhe një lloj përndjekjeje administrative ndaj stacionit privat televiziv ‘Klan Kosova’.
Nga ana tjetër, u bë zgjedhja e drejtorit të televizionit publik, i cili është i lidhur me kampin qeveritar. Pra, janë këto rreziqe të sigurisë dhe rreziqe politike, të cilat ju e dini se kanë patur pasoja të rënda mbi lirinë e shtypit në Kosovë”, thotë për Zërin e Amerikës”, Pavol Szalai, i “Reporterëve pa Kufij”.
Komentet