Rreth një milion pasaporta të vlefshme të qytetarëve maqedonas, që duhet të ndërrohen brenda tetë muajsh, po krijojnë rrëmujë e pritje të gjata në sportelet e Ministrisë së Punëve të Brendshme. Gjithashtu, shpenzimet për ndërrimin e dokumenteve personale duhet të mbulohen nga vetë ata, gjë që është kritikuar edhe nga Avokati i Popullit.

Në bazë të Marrëveshjes së Prespës, që i dha fund kontestit mes Maqedonisë së Veriut dhe Greqisë, të gjitha dokumentet personale – pasaporta, letërnjoftime dhe patentë shoferë – qytetarët duhet t’i ndërrojnë deri në shkurt të vitit 2024, përfshirë këtu dhe ata të cilët kanë dokumente valide. Këto janë dokumente me emrin e ri kushtetues të shtetit, ku krahas Maqedonia, shtohet pjesa “e Veriut”.

 

Sipas MBP-së, vetëm 40 për qind e pasaportave mbajnë emrin e ri, Republika e Maqedonisë së Veriut. Kjo ministri i ka thënë Radios Evropa e Lirë se janë rreth 1 milion e 736 mijë pasaporta të vlefshme, por mbi 60 për qind prej tyre kanë emrin e vjetër të shtetit.

Por, koha e shkurtër që ka mbetur për të zëvendësuar dokumentet personale ka krijuar një listë të gjatë pritjeje.

Qytetarët që caktojnë një termin me telefon, do të duhet të presim më shumë se 40 ditë. E njëjta gjë vlen edhe për caktimin e terminit përmes sistemin online.

Sipas qytetarëve, pritjet para sporteleve të MBP-së për nxjerrjen e këtyre janë të gjata, ka rrëmujë e zënka, meqë, sipas tyre, nuk po respektohet radha e as termini i paracaktuar.

Radio Evropa e Lirë ka folur me disa qytetarë që ishin duke pritur për të aplikuar për këto dokumente.

Dragi Stojkovski nga Shkupi thotë se ka më shumë se një muaj që ka marrë terminin për nxjerrjen e pasaportës së re. Ai thotë se po pret më shumë se dy orë për të dorëzuar kërkesën edhe pse kishte një orar të caktuar se kur duhej ta bënte këtë. E gjithë rrëmuja, sipas tij, bëhet për shkak të mosrespektimit të terminëve apo “futjes me miq brenda sporteleve”.

“Ka shumë rrëmujë, kështu është çdo ditë. Kjo çfarë ndodh këtu është e turpshme, shohim gra me fëmijë se si mundohen për të zënë radhën për të dorëzuar dokumentet. Unë punoj në Gjermani dhe kjo çfarë ndodh këtu nuk ndodhë askund në Evropë. Akoma këtu funksionojnë lidhjet me miq edhe pse s’ka nevojë për këtë pasi çdonjëri e ka një termin të caktuar”, thotë ai.

Një tjetër qytetar, i cili punon në Belgjikë, thotë se ata po maltretohen.

“Kur vijmë këtu ndodh që të kthehemi prapa për shkak të maltretimeve që na bëjnë. Nuk arrijmë të kryejmë punë. Kjo është e padrejtë pasi ne po kontribuojmë më së shumti për këtë shtet, me investime, me para. Maqedonia [e Veriut] punon me paratë tona dhe neve të na maltretojnë, kjo është e padrejtë”, thotë Agim Dauti, banor i Shkupit me punë të përkohshme në Belgjikë.

Ministri i Punëve të Brendshme, Oliver Spasovski, ka deklaruar më herët se pritjet e gjata janë edhe me fajin e qytetarëve, të cilët, sipas tij, aplikimin për pasaporta të reja kanë mundur ta bëjnë edhe vitin e kaluar.

Shpenzimet për pasaportat e reja, obligim i qytetarëve

Qytetarët ankohen jo vetëm për radhët e gjata, por edhe për shpenzimet që po bëjnë për nxjerrjen e dokumenteve me emrin e ri të shtetit. Madje, këtë po e bëjnë edhe ata që para dy vjetëve i kanë nxjerrë pasaportat për shkak të skadimit të afatit të tyre, e tani detyrohen sërish të bëjnë për shkak të detyrimit ligjor.

Dokumentet personale mund të merren për disa ditë vetëm nëse qytetarët aplikojnë për procedurë të shpejtuar, por kostoja e një pasaporte është dyfish më e lartë dhe arrin rreth 100 euro.

Pikërisht, kostoja e lartë ka bërë që qytetarët të aplikojnë me procedurë të rregullt, por edhe për këtë ata kanë vërejtje pasi një familje prej katër anëtarësh duhet të ndajë së paku 10 mijë denarë apo 150 euro për nxjerrjen e pasaportave të reja, apo edhe 180 nëse nxjerrin letërnjoftime dhe patentë shoferi.

Nëse pasaportat për të rritur, bazuar në çmimet e reja, më të larta, kushtojnë 2.300 denarë (afër 40 euro), ndërsa për fëmijët 1.700 denarë (afër 30 euro), shteti do të inkasojë mesatarisht 2.000 denarë (rreth 35 euro) për një pasaportë, apo mbi 32 milionë euro, nëse të gjithë qytetarët vendosin t’i zëvendësojnë pasaportat me emrin e ri të shtetit.

Nga Qeveria maqedonase nuk i janë përgjigjur pyetjes së REL-it se pse ekzekutivi nuk i mbulon shpenzimet në rastet kur dokumentet personale kanë ende afat vlefshmërie.

Avokati i Popullit, Naser Zyberi, konsideron se Qeveria është dashur të shqyrtojë të gjitha obligimet për ndryshimin e dokumenteve personale, të cilat, siç thotë ai, janë rezultat i ndryshimit të Kushtetutës, e më pas të nxjerrë konkluzione për pasojat financiare për qytetarët.

Duke qenë se karta e identitetit është detyrim ligjor për çdo qytetar, për Zyberin, një zgjidhje e drejtë do të ishte të paktën që shteti ta subvenciononte atë.

“Qeveria e përjashton veten nga këto implikime financiare, duket se ajo nuk është marrë me këto çështje. Qeveria e nënshkroi marrëveshjen në emër të qytetarëve, e më pas Kuvendi e ratifikoi me ligj dhe më pas ndryshoi Kushtetutën, e cila rezultoi me detyrimin për harmonizimin e dokumenteve personale të qytetarëve me vendimet e mëparshme. Prandaj, mendoj se Qeveria duhet të kishte debatuar dhe nxjerrë konkluzionet e duhura se a është e drejtë që kostot e shkaktuara nga këto vendime t’i bartin qytetarët”, thotë Zyberi.

Ai thotë se barra mbi qytetarët do të ishte më e lehtë nëse shteti nuk do të vonohej në zbatimin e Marrëveshjes me Greqinë, sa u përket dokumenteve personale.

Sipas Ziberit, përveç që nuk do të kishte radhë të gjata para sporteleve, edhe kostoja për nxjerrjen e tyre do të ishte më e lirë.

Marrëveshja e Prespës me Greqinë është nënshkruar më 17 qershor 2018. Megjithatë, edhe pse kushtet e Marrëveshjes filluan me ndryshimin e Kushtetutës, në shkurt të vitit 2019, institucionet nuk filluan me kohë të lëshojnë dokumente personale me emrin e ri, Republika e Maqedonisë së Veriut.

Kontesti ndërmjet Kishës Ortodokse Serbe (KOS) dhe Kishës Ortodokse Maqedonase (KOM) që nga e shtuna e 20 majit është zyrtarisht një gjë e së kaluarës.

Kryepeshkopata Ortodokse e Ohrit iu bashkua Sinodit të Kishës Ortodokse Maqedonase-Kryepeshkopatës së Ohrit, që është faza përfundimtare në tejkalimin e mosmarrëveshjeve në mes të KOS-it dhe KOM-it.

Kuvendi i Kishës Ortodokse Serbe njoftoi të shtunën, në fund të seancës së tij, se ka marrë vendim për integrimin e Kryepeshkopatës Ortodokse të Ohrit në Sinodin e Kishës Ortodokse Maqedonase – Kryepeshkopata e Ohrit.

Mosmarrëveshja mes dy kishave ndodhi kur Kisha Ortodokse Maqedonase u nda në mënyrë jokanonike nga Kisha Ortodokse Serbe, duke u deklaruar plotësisht e pavarur, gjë të cilin Kisha Ortodokse Serbe dhe kishat e tjera ortodokse nuk e njohën, transmeton Beta.

Pas një refuzimi afatgjatë të Kishës Ortodokse Maqedonase për t’u kthyer në statusin e mëparshëm, Kryepeshkopata Ortodokse e Ohrit u formua si autonome brenda Kishës Ortodokse Serbe.

Nga kuvendi i vitit të kaluar, Kisha Ortodokse Serbe i dha Tomos (akt kishtar i nxjerrë nga patriarku dhe sinodi) me të cilin e njohu autoqefalin për Kishën Ortodokse Maqedonase, por mbeti për t’u shpallur është statusi i Kryepeshkopatës Ortodokse të Ohrit.

Për këtë arsye, siç thuhet në njoftim, “Kuvendi mori një vendim për dhënien e lirimit kanonik të hierarkisë së kësaj kishe autonome nga Kisha Ortodokse Serbe dhe integrimin e saj në Sinodin e Kishës Ortodokse Maqedonase, në përputhje me kanonet e shenjta dhe kushtetutat e të dy kishave tona vendore, si dhe marrëveshjen e arritur më parë nga Sinodet e të tre strukturave kishtare”.

Në qarqet kishtare, në prag të këtij kuvendi, integrimi i Kryepeshkopatës Ortodokse të Ohrit në Kishën Ortodokse Maqedonase, u përmend si zgjidhja më e mundshme me ndarjen e dioqezave në Maqedoninë e Veriut, në mënyrë që peshkopët e Kryepeshkopatës Ortodokse të Ohrit të kenë dioqezat e tyre.

Në njoftim thuhet se në Kuvend kanë qenë të pranishëm kryepeshkopët e Kryepeshkopatës Ortodokse të Ohrit. Në prag të kuvendit, siç u mësua, mësojmë, në Patrikanë janë takuar delegacioni i Kishës Ortodokse Maqedonase me kreun e Kishës Ortodokse Serbe, Porfirije.

Partia opozitare VMRO-DPMNE në Maqedoninë e Veriut ka kërkuar dorëheqjen e ministrit Bujar Osmani, për faktin se gjatë takimit me homologun spanjoll ka folur vetëm në gjuhën shqipe, duke e konsideruar atë lëvizje të padeklaruar.

‘Mosrespektimi që SDS dhe BDI i bëjnë Maqedonisë është bërë praktikë për të cilën asnjëri prej tyre nuk mban përgjegjësi. Prandaj kërkojmë përgjegjësi penale për Osmanin, që organet kompetente të nisin menjëherë procedurë dhe së fundi në Maqedoni të fillohet një procedurë e duhur për vepra kundër dëmtimit të reputacionit të shtetit, siç është rasti.

Në të njëjtën kohë, që Osmani të japë menjëherë dorëheqje nga pozita e ministrit të Punëve të Jashtme, kjo është më e pakta që mund të bëjë pas një lëvizjeje të tillë të padeklaruar, e cila është poshtëruese për të gjithë qytetarët e Maqedonisë’, thuhej ndër të tjera në deklaratën e zëdhënëses së VMRO-DPMNE-së, Marija Miteva.

Më tej, Miteva është shprehur se ministri Bujar Osmani gjatë gjithë takimit ka përdorur gjuhën shqipe, edhe pse sipas saj, gjuha zyrtare është maqedonishtja. Opozita e kosnideron këtë një veprim të turpshëm dhe kërkon veç dorëheqjes, dhe përgjegjësi penale.

‘Është e turpshme, joshtetërore dhe poshtëruese ajo e Bujar Osmanit, i cili në cilësinë e ministrit të Punëve të Jashtme nuk e përdor gjuhën maqedonase si gjuhë zyrtare të Republikës së Maqedonisë në një takim ndërshtetëror.

Gjegjësisht, nga takimi zyrtar i Osmanit me Ministrin e Punëve të Jashtme të Spanjës përmes konferencës për media, shihet qartë se Osmani përdor vetëm gjuhën shqipe, edhe pse është e qartë se cila është gjuha zyrtare e Maqedonisë për përdorim ndërkombëtar e përcaktuar me Kushtetuta.’

Bujar Osmani është politikan me origjinë shqiptare në Maqedoninë e Veriut. Ai është me profesion doktor dhe më parë ka qenë dhe ministër i Shëndetësisë, ndërsa aktualisht është ministër i Jashtëm. Konsiderohet si një ndër shefat e diplomacisë më të mirë në rajon. syri.net

Kaspersky përdoret në mbi 50 institucione në Bosnjë e Hercegovinë

Qeveria e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ndaloi përdorimin e programeve të tyre antivirus në të gjitha agjencitë shtetërore në vitin 2017 për shkak të akuzave për bashkëpunim me Shërbimin Federal të Sigurisë Ruse (FSB), të cilat kompania i mohoi.

Në të njëjtën kohë, të pyetur nëse Kaspersky mund të përfaqësojë një kërcënim për sigurinë, nga Sekretariati thanë se i gjithë trafiku përmes lidhjeve publike është duke u monitoruar dhe se deri më tani “nuk ka pasur asnjë tregues për aktivitete të tilla”.

Kaspersky përdoret nga disa institucione në Serbi

Cilat shtet nuk e rekomandojnë Kaspersky-n?

Autoritetet italiane njoftuan, gjithashtu, në mars 2022 se do të reduktonin përdorimin e Kaspersky-t në sektorin publik dhe katër vjet më parë Holanda kishte njoftuar të njëjtën gjë.

Përgatiti: Isuf Kadriu

Bashkëpunuan në tekst: Goran Katiq, Pelagija Stojanqova, Arton Konushevci, Sllavica Brajoviq, Milla Gjurgjeviq, Natalija Jovanoviq

Maqedonia e Veriut i ka ofruar Ukrainës avionë luftarakë Su-25, të cilët ia kishte blerë Kievit në vitin 2001. Më konkretisht, mediat e rajonit raportojnë se bëhet fjalë për katër avionë Sukhoi Su-25 të cilët ishin në përdorimin e Forcave Ajrore të Maqedonisë së Veriut.

Siç raportohet, Ukraina i ka marrë tashmë mjetet fluturuese, por lajmi është konfirmuar më 14 mars nga Slavjanka Petrovska, ministrja e Mbrojtjes.

Shkupi ka heshtur për një kohë të gjatë për dërgimin e avionëve edhe pse informacionet qarkullojnë që nga gushti i vitit të shkuar. Autoritetet maqedonase as nuk i mohuan zërat aso kohe, por as nuk i konfirmuan raportimet e mediave.

Megjithatë, thuhet se avionët avionët luftarakë të Maqedonisë së Veriut janë të papërshtatshëm për fluturim dhe besohet se forcat e armatosura të Ukrainës mund të jenë duke i përdorur për pjesë zëvendësuese për avionët e tyre Su-25.

Përveç avionëve Sukhoi, Petrovska konfirmoi se Shkupi ka dërguar në Kiev ndihmë ushtarake si sisteme artilerie, tanke, raketa-hedhëse antitanke dhe raketa kundërajrore, si dhe pajisje dhe municione për avionët e Forcave Ajrore të Ukrainës. syri.net

Bashkimi Evropian e ka quajtur si shumë të suksesshëm takimin e 18 marsit në Ohër mes kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, në kuadër të dialogut të nivelit të lartë mes dy vendeve.

BE-ja ka thënë se në të palët janë pajtuar për zbatimin e Marrëveshjes drejt normalizimit të marrëdhënieve mes tyre, të mbështetur nga BE-ja.

Por, edhe kësaj radhe nuk kanë munguar interpretimet e ndryshme të palëve rreth asaj se çfarë marrëveshje është arritur.

Më poshtë i kemi renditur pesë gjërat kryesore nga rezultati i takimit në Ohër.

1. Marrëveshja nuk është nënshkruar dhe duket se është hequr dorë nga diçka e tillë, edhe pse zyrtarë të BE-së kanë insistuar deri në momentin e fundit në nënshkrim, si të Marrëveshjes, ashtu edhe të aneksit. Tani Bashkimi Evropian duhet të gjejë rrugë për t’i bindur palët që ta kuptojnë Marrëveshjen si obligim, dhe t’i implementojnë të gjitha pikat. Kjo, në rastin e Serbisë, mendohet të bëhet përmes përfshirjes së Marrëveshjes në kornizën e negociatave të anëtarësimit në BE, ndërsa për Kosovën në Komisionin për Normalizim. Me këtë, kushtëzimi i procesit të integrimeve evropiane me normalizimin e raporteve, bëhet edhe më i qartë, edhe më i gjerë.

2.Nuk do të jetë e lehtë që deklarata e kryediplomatit të BE-së, Josep Borell, ta ketë peshën e marrëveshjes së arritur. Ajo, pa nënshkrim të palëve, nuk është formalisht Marrëveshje ligjërisht obliguese, por është vetëm një deklaratë politike. Prandaj edhe implementimi do të varet nga vullneti politik i palëve, nga presioni politik i bashkësisë ndërkombëtare, më shumë sesa si obligim ligjor. Kjo paraqet sfidë të madhe, sepse palët nuk i kanë zbatuar as obligimet për të cilat e kanë vënë nënshkrimin më parë.

3.Për Kosovën, me rëndësi të veçantë është pjesa e aneksit, e cila sqaron se renditja e pikave në Marrëveshje nuk reflekton prioritetet sipas rëndësisë, dhe se të gjitha pikat duhet të implementohen në mënyrë të pavarur nga njëra-tjetra. Pra, nuk do të mund të bllokohet zbatimi i një pike, me arsyetimin se ndonjë tjetër nuk është zbatuar. Kjo vlen edhe për obligimin e Serbisë që të mos e kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare.

4.Për Serbinë, rëndësi të veçantë ka kërkesa që Kosova të nisë menjëherë punën për sigurimin e një niveli të duhur të vetëmenaxhimit për serbët në Kosovë. Kjo besohet se ka të bëjë me formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, edhe pse nuk përmendet me emër, as në aneks, as në Marrëveshje. Megjithatë, në aneks thuhet se kjo duhet të bëhet në përputhje me obligimet nga marrëveshjet nga e kaluara në dialog, që besohet i referohet detyrimit për të krijuar Asociacionin.

5.Edhe pse nuk përmendet fjala “sanksione“, ato janë përfshirë në porosinë se mosimplementimi nga ana e palëve do të ketë pasoja për procesin e integrimeve të tyre në BE, por edhe për asistencën financiare të Bashkimit Evropian. Edhe Kosova, edhe Serbia, janë përfituese të mëdha të ndihmave nga fondet e Bashkimit Evropian, dhe kjo do të rritet edhe më shumë përmes një konference të donatorëve që do të duhej të zhvillohej brenda 150 ditëve. Diçka e tillë është e rëndësishme, sepse BE-ja do të ketë mundësi më të mëdha, sesa në të kaluarën, për të sanksionuar palët, në rast se ato nuk i zbatojnë obligimet e tyre.

Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti është deklaruar pas përfundimit të takimit në Ohër, për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë.

Pas takimit, në fjalën e tij për mediat, Kurti tha se pala serbe po i ikë kësaj marrëveshjeje.

“Ne erdhëm në Ohër për të nënshkruar marrëveshejn bazë, me aneksin e zbatimit, kemi arritur një marrëveshje publike në aneksin që do të drejtojë realizimin…pala tjetër po i ikën nënshkrimit të marrëveshjes…Sa për aneksin e zbatimit, ai do të publikohët në uebfaqen e Bashkimit Evropian, përkatësisht EAS-it dhe aty do ta lexoni dhe kuptoni edhe çka ka edhe çka s’ka” tha kryeministri.

Kurti theksoi gjithashtu se Serbia po i ikë nënshkrimit pjesës që do ta bëntë marrëveshjen ndërkombëtarisht të obligueshme.

“Ne kemi qenë të gatshëm me 27 shkurt, ishim të gtashëm edhe sonte me 18 mars… Kjo është njohje de-facto mes Kosovës dhe Serbisë”, tha Kurti.

Takimet në Ohër, mes kryeministrit Albin Kurti dhe presidentit Aleksandar Vuçiç, nisën në orën 10:30.

Fillimisht, Kurti dhe Vuçiç zhvilluan takime të ndara me ndërmjetësuesit evropianë dhe më pas nisi takimi trepalësh, ku u diskutua për zbatimin e propozimit evropian për normalizimin e marrëdhënieve. syri.net