VOAL

VOAL

Tregtia me rajonin, Shqipëria bilanc pozitiv vetëm me Kosovën. Me Serbinë, deficitin më të thellë. Çfarë thonë shifrat

August 2, 2021

Komentet

F-16 ukrainas rrëzon bombarduesin supersonik rus Su-34

Një nga avionët luftarakë të Moskës është rrëzuar nga forcat ukrainase, sipas një blogeri ushtarak me lidhje me forcat ajrore ruse. Një tjetër bloger pro-Moskës tha se avioni Sukhoi Su-34 ishte rrëzuar nga një F-16, që Perëndimi ia ka dhënë Ukrainës.

Asnjëri nga raportet nuk është konfirmuar.

Kanali Telegram Fighterbomber postoi të shtunën një mesazh që dukej si një haraç për një avion luftarak të humbur Su-34. Pranë një imazhi të bombarduesit luftarak supersonik me rreze të mesme veprimi, i cili ka qenë një shtyllë e përpjekjeve të aviacionit të Rusisë në luftën që filloi, thuhej: “toka është qielli, vëllezër”.

Kanali pro-Moskës në Telegram VDV për Ndershmëri dhe Drejtësi ka shpërndarë postimin, duke shtuar më shumë detaje.

“Urgjente!!! Su-34 ynë është rrëzuar. Ekuipazhi u vra”, thuhet në mesazh, duke shtuar se avioni “me sa duket u rrëzua nga një F-16, i cili ishte mbi territorin e kontrolluar nga armiku.”

Ai tha gjithashtu se avioni ishte rrëzuar gjatë lëshimit të bombës ajrore “afërsisht 50 km (30 milje) nga vija e frontit”, pa dhënë detaje se nga e kishte marrë informacionin.

“Së shpejti do të ketë më shumë humbje të tilla. NATO ka dërguar F-16 për gjueti, si rezultat, humbjet tona të këmbësorisë do të rriten”, vijon mesazhi.

Ukraina tha se kishte marrë partinë e parë të avionëve të gjeneratës së katërt të prodhuar në SHBA në gusht, pasi Presidenti Joe Biden më në fund lejoi furnizimin e tyre nëpërmjet vendeve të treta.

Norvegjia, Belgjika, Holanda dhe Danimarka janë në mesin e një koalicioni të vendeve që kanë premtuar më shumë se 85 avionë F-16 në Kiev, të cilët shpresohet të ofrojnë një fuqi më të mirë ajrore për Ukrainën sesa avionët e epokës sovjetike ku ajo është mbështetur.

Përdoruesit pro-ukrainas të mediave sociale ishin të shpejtë për të cituar pretendimet se si një avion luftarak rus ishte rrëzuar dhe se një avion i prodhuar nga SHBA-ja i furnizuar në Ukrainë mund të ishte përfshirë.

“Kanalet ruse tashmë pretendojnë se ishte një F-16 që rrëzoi avionin luftarak rus,” postoi raportet NOEL.

“F-16 rrëzon SU-34 ruse. Pikërisht për këtë janë F-16 në Ukrainë. Deri më tani vetëm burimet ruse e kanë konfirmuar këtë – ne jemi duke pritur”, shkroi Jürgen Nauditt.

Gazetari Euan MacDonald shkroi “lajm i shkëlqyer nëse është i vërtetë”. Pranë një imazhi të aktorit Tom Cruise në filmin Top Gun, Jay në Kiev postoi, “F-16 po rrëzon Su-34 ruse me vlerë 40,000,000 dollarë mbi Ukrainë të shtunën pasdite”.

Ministria e Mbrojtjes e Ukrainës tha në maj se kishte “shkatërruar” nëntë avionë rusë, ndërsa në shkurt, tha se kishte rrëzuar 10 avionë ushtarakë të Moskës gjatë një periudhe prej 10 ditësh. bw

Kurti: Serbia provoi, solli trupa ushtarake 50 metra afër vijës kufitare me Kosovën

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka shpërndarë në Facebook, foto nga lëvizjet e trupave serbe në kufi me Kosovën.

Kurti shkruan se, Serbia provokoi sot, pasi i solli trupat ushtarake 50 metra afër vijës kufitare me Kosovën në zonën e Komunës së Kamenicës.

Reagimi i Albin Kurtit:

Serbia sot ka provokuar sërish duke lëvizur trupat e saj rreth 50 metra afër vijës kufitare me Kosovën, në territorin e komunës së Kamenicës.

Institucionet përkatëse të sigurisë së Republikës së Kosovës kanë detektuar menjëherë këto lëvizje provokuese nga ushtria e Serbisë, të cilat kanë për synim nxitjen e tensioneve.

Kur e kanë parë që i kemi vërejtur dhe xhiruar, kanë ikur me shpejtësi e janë larguar për në brendi të territorit të tyre.

Qeveria e Republikës së Kosovës ka bërë investime të paprecedenta në ngritjen dhe përmirësimin e kapaciteteve të strukturave të inteligjencës, sigurisë dhe mbrojtjes, të cilat janë të gatshme për të parandaluar çdo kërcënim ndaj integritetit territorial dhe sovranitetit të shtetit tonë.

Sinergjia ndërmjet strukturave të sigurisë dhe mbrojtjes, si dhe bashkëpunimi me partnerët e aleatët rajonalë dhe ndërkombëtarë, përbën garanci për sigurinë në Kosovë.

Ndërkohë, Serbia vazhdon të nxisë tensione nëpërmjet veprimeve hibride, duke synuar destabilizimin e rajonit, megjithëse hapësira për këto manovra po i ngushtohet dita-ditës.

Kosova mbetet e palëkundur në rrugën e saj drejt integrimeve euro-atlantike, me institucionet e saj vigjilente 24/7, duke mbrojtur vendin e duke siguruar monitorim maksimal të situatës. sn

“Është koha të qartësojmë pozicionet tona”, NATO planifikon strategjinë e re për Rusinë

Ministrat e mbrojtjes të NATO-s do të takohen në Bruksel javën e ardhshme për të rimenduar strategjinë dhjetëvjeçare të bllokut për marrëdhëniet me Rusinë, ka raportuar Politico.

Pavarësisht se lidhjet midis NATO-s dhe Rusisë arritën në fund pas shpërthimit të konfliktit të Ukrainës në shkurt 2022, ‘Akti Themelues’ me Moskën mbetet në fuqi brenda aleancës së udhëhequr nga SHBA-ja, vuri në dukje gazeta në një artikull të premten.

Dokumenti i vitit 1997, i cili thotë se NATO dhe Rusia ndajnë një qëllim të përbashkët për të “ndërtuar një Evropë të qëndrueshme, paqësore dhe të pandarë”, nuk pasqyron situatën aktuale, shkroi Politico.

Gjatë samitit të saj në Uashington në korrik, NATO e cilësoi Moskën “kërcënimin më të rëndësishëm dhe të drejtpërdrejtë për sigurinë e aleatëve”, ndërsa Rusia vazhdon të këmbëngulë se zgjerimi i bllokut drejt lindjes është një “rrezik ekzistencial” për vendin.

Vendet e NATO-s tani po përpiqen të “hartojnë elementë të ndryshëm të strategjisë [Rusisë] dhe të avancojnë debatet brenda aleancës që na çojnë në tema si e ardhmja e Aktit Themelues NATO-Rusi,” u citua nga Politico një zyrtar i lartë amerikan. duke thënë.

“Është koha që tani të hartohet një strategji e re për sa i përket pozicioneve specifike” të shteteve anëtare, shtoi zyrtari.

Diskutimet e nivelit më të ulët mbi politikën e re të Rusisë kanë qenë duke u zhvilluar për muaj të tërë brenda bllokut dhe javën e ardhshme çështja do të trajtohet në nivel ministror, ​​thuhet në raport. NATO njoftoi më parë se planifikonte të formulonte një strategji të re përpara samitit të saj në Hagë, që do të mbahet verën e ardhshme.

“Tani për tani ne duhet të kemi një mirëkuptim në të gjithë aleancën… se [Akti Themelues] dhe Këshilli NATO-Rusi u ndërtuan për një epokë tjetër, dhe mendoj se aleatët janë të përgatitur të thonë se ishte një epokë tjetër në vendin tonë. marrëdhëniet me Rusinë dhe për këtë arsye meritohet diçka e re”, shpjegoi zyrtari amerikan.

Zyrtari e përshkroi strategjinë si një “stërvitje politike”, duke shtuar se implikimet e saj ushtarake priten të jenë “të kufizuara”.

Sipas Politico, ka dallime midis anëtarëve kur bëhet fjalë për politikën e re ndaj Moskës, pasi disa janë të shqetësuar se një “sinjal” tepër agresiv mund të “destabilizojë” Rusinë. Ka gjithashtu pyetje mbi Hungarinë dhe Sllovakinë, të cilat shohin “vlerë strategjike” në angazhimin me Moskën, pavarësisht se janë anëtarë të NATO-s, shtoi ai.bw

Programi shtetëror 7-pikësh i propozuar nga Osmani për mbështetjen e FSK-së

Presidentja Vjosa Osmani ka kohë që ka bërë propozimin për program shtetëror për mbështetjen e shumëdimensionale të FSK-së që ndikon direkt në rritjen e mirëqenies socio-ekonomike të saj, njëherit edhe motivin e tyre.

Kështu ka thënë Bekim Kupina, këshilltar për media në Presidencën e Kosovës.

“Mirëpo, ky program ka nevojë që të ketë mbështetje buxhetore në ligjin për buxhetin e Republikës së Kosovës, i cili propozohet nga Qeveria dhe miratohet në Parlament”, ka thënë Kupina

“Realizimi i këtij programi mbështetës, gjithashtu ndikon në fuqizimin e operacionalitetit të FSK-së, në kohën e tranzicionit e zhvillimit të saj me qëllim të realizimit të detyrave ligjore dhe misionit kushtetues të saj për mbrojtjen e integritetit territorial dhe sovranitetit shtetëror”.

Programi 7-pikësh përfshinë këto elemente:

1. Pagesa e shtesave në paga për rrezikshmëri.

2, Pagesa e kujdestarisë dhe punës jashtë orarit.

3. Pagesa e mëditjeve për pjestarët e FSK-së gjatë shkollimit dhe trajnimit jashtë vendit (gjatë tërë periudhës së shkollimit apo trajnimit e jo vetëm për 1 muaj).

4. Sigurimi shëndetesor.

5. Funksionalizimi i spitalit ushtarak me shërbime të nivelit sekondar dhe tercial mjekësor.

6. Përmirësimi i cilësisë së ushqimit me standardet me të larta shëndetësore dhe sanitare.

7. Sigurimi i banimit të përballueshëm për ushtarakët dhe familjet e tyre.

8. Krijimi i fondit kreditues për ushtarakët.  sn

Forca e Sigurisë e Kosovës zë vendin e dytë në mesin e 111 ekipeve në garën ‘Cambrian Patrol’ në Mbretërinë e Bashkuar

Ekipi i Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) është renditur në vendin e dytë, duke u shpërblyer me medalje të argjendtë në garën “Cambrian Patrol 2024” në Mbretërinë e Bashkuar.

Ministri i Mbrojtjes së Kosovës, Ejup Maqedonci, përmes një postimi në Facebook, ka njoftuar se këtë sukses ekipi i FSK-së e ka arritur në garën ku ishin 111 ekipe, prej tyre 37 ekipe ndërkombëtare nga 36 shtete të ndryshme të botës.

“Gara ‘Cambrian Patrol’ është një nga garat më sfiduese në botë, ku ekipet kalojnë nëpër detyra sfiduese ushtarake si përgatitje taktike, përballje me rreziqe CBRN, operacione mjekësore, rikonicion dhe zbulim të forcave, sulm, eksploziv dhe fushë e minuar, kalim i pengesave ujore, caqe te artilerisë fushore, dhe përballje me situata të burgosurve”, ka shkruar Maqedonci.

Ministri ka thënë se Forca e Sigurisë së Kosovës në garë mori pjesë me ekipin e Regjimentit të Tretë të Këmbësorisë të Komandës së Forcave Tokësore, të cilët treguan angazhim të jashtëzakonshëm dhe profesionalizëm të lartë gjatë procesit të realizimit të garës.sn

‘Plani i Fitores’, pesë kërkesat e paraqitura nga Zelensky gjatë turneut në kryeqytetet evropiane

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, nuk po e lë një uragan ta ndalojë atë të prezantojë planin e tij të fitores para udhëheqësve në Londër, Paris, Romë dhe Berlin.

Duke filluar nga e enjtja, Zelensky është në një turne 36-orëshe në kryeqytetet kryesore evropiane, me qëllim që të bindë liderët e Mbretërisë së Bashkuar, Francës, Italisë dhe Gjermanisë, së bashku me Sekretarin e ri të Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte për të ofruar ndihmë të mëtejshme ushtarake.

Me trupat ukrainase nën presionin e rusëve, të cilët po ecin përpara, pavarësisht nga viktimat astronomike, Zelensky dëshiron të mbështesë vendin e tij përpara zgjedhjeve presidenciale të muajit të ardhshëm në SHBA, të cilat mund të prishin marrëdhëniet e Kievit me aleatin e tij kryesor, transmeton Telegrafi.

Uragani Milton, bëri që presidenti amerikan Joe Biden të anulojë udhëtimin e kësaj jave në Gjermani. Ai supozohej të kryesonte një samit të Grupit të Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës në bazën ajrore Ramstein të shtunën, me synim koordinimin e ndihmës ushtarake për Kievin – që do të kishte qenë një mundësi për Zelensky që t’u drejtohej të gjithë aleatëve të tij kryesorë.

Tani ai duhet t’i zgjedhë ato një nga një. Presidenti ukrainas filloi në Londër, ku ia prezantoi planin e tij kryeministrit Keir Starmer dhe shefit të NATO-s, Mark Rutte.

Ai tha se “synon të krijojë kushtet e duhura për një fund të drejtë të luftës, ku Ukraina mund të negociojë vetëm nga një pozicion i fortë”.

Ai gjithashtu – përsëri – kërkoi leje që Kievi të përdorte armë të dhuruara për të goditur objektivat brenda Rusisë, diçka që SHBA-ja e ka bllokuar.

“Ligjërisht kjo është e mundur sepse ligjërisht Ukraina lejohet të përdorë armët e saj, nëse mund të godasë objektivat në Rusi, nëse këto objektiva paraqesin një kërcënim për Ukrainën,” tha Rutte, duke shtuar: “Por nëse aleatët individualë e bëjnë këtë, kjo është gjithmonë në fund deri tek aleatët individualë”.

Zelensky do t’i bëjë të njëjtat lutje presidentit francez Emmanuel Macron në Paris të enjten pasdite, përpara se të përfundojë ditën në Romë me kryeministren Giorgia Meloni, e cila është një mbështetëse e fortë e Kievit, por është e bindur se armët italiane nuk mund të përdoren brenda Rusisë.

Pas mëngjesit me Papën të premten, Zelensky shkon në Berlin, ku do të takojë kancelarin Olaf Scholz – mbështetësi më i madh ushtarak i Ukrainës pas SHBA-së, por edhe ai që po refuzon të dhurojë raketa me rreze të gjatë Taurus nga frika se mos provokon Rusinë.

Me udhëtimin vetëm disa orë, zyrtarët ukrainas u përpoqën të rrëzonin thashethemet se Zelensky po bënte një armëpushim.

“Ne kemi një formulë paqeje, kemi një plan fitoreje që synon të shtyjë zbatimin e formulës së paqes”, tha për Politico nënkryetari i zyrës së Zelensky, Dmytro Lytvyn.

“Kjo është ajo që ne po flasim këtu. Askush nuk po flet për asgjë tjetër”, shtoi ai.

Politico hodhi një vështrim në pesë kërkesat kryesore të Zelensky për turneun e tij evropian dhe vlerësoi shanset e tij në një shkallë 1-5, me 1 që do të thotë pothuajse asnjë shans dhe 5 me shumë gjasa.

Rruga drejt NATO-s

Një formë angazhimi në rrugën drejt anëtarësimit në NATO është një pjesë e madhe e lojës së fundit të luftës së Kievit, pasi shihet si mënyra e vetme për të parandaluar një tjetër sulm rus.

Andriy Yermak, kreu i zyrës së Zelensky, kohët e fundit tha se një ftesë për Ukrainën për t’u bashkuar me aleancën është pjesë e planit të fitores dhe ai ka inkurajuar aleatët që të injorojnë kërcënimet e Rusisë për përshkallëzim.

Por marrja e një ftese të qartë në çdo kohë së shpejti do të jetë një kërkesë e madhe.

Ndërsa NATO ka thënë se Ukraina është në rrugën e duhur për t’u anëtarësuar një ditë, nuk ka asnjë afat kohor – me SHBA-në dhe Gjermaninë që kryesojnë grupin e skeptikëve të shqetësuar për pranimin e Kievit.

Në vend të kësaj, Kievi ka vendosur nënshkrimin e 20 marrëveshjeve dypalëshe të sigurisë me aleatë të ndryshëm që synojnë krijimin e lidhjeve më të ngushta të sigurisë, por ato nuk ofrojnë asgjë si garancitë e sigurisë të dhëna nga anëtarësimi në NATO.

Mbroni qiejt e Ukrainës

Një veprim praktik do të ishte afrimi i aleatëve perëndimorë pranë vijave të frontit – kryesisht Polonia dhe Rumania – për të përdorur pajisjet e tyre të mbrojtjes ajrore për të rrëzuar dronët dhe raketat ruse që fluturojnë mbi Ukrainën perëndimore.

Tani për tani kjo nuk është plotësisht fillestare, pasi aleatët janë të shqetësuar për futjen në një konflikt të drejtpërdrejtë me Rusinë.

Kjo ka shkaktuar njëfarë habie në Kiev, me diplomatët që tregojnë se SHBA-të përdorin mbrojtjen e saj ajrore në bashkëpunim me Izraelin për të rrëzuar raketat iraniane që vijnë. Kievi po bën thirrje për “të njëjtën vendosmëri” në mbrojtjen e Ukrainës “nga sulmet ruse me raketa dhe dron”.

Një pyetje e lidhur është të bindë kryeqytetet që të dërgojnë më shumë sisteme të mbrojtjes ajrore që ushtria e Ukrainës mund t’i vendosë vetë, me premtimet për platforma të reja Patriot dhe njësitë franko-italiane SAMP/T si objektiv kryesor.

Pavarësisht deklaratave premtuese gjatë verës, dërgesat janë tharë, por premtimet po vazhdojnë.

Shanset e suksesit: 4

E drejta për të goditur thellë në Rusi

Siç e bëri të qartë në takimin e tij me Starmer dhe Rutte, Zelensky po shtyn fort për një rishikim të kufizimeve që parandalojnë Ukrainën të godasë objektivat brenda Rusisë me armë të dhuruara.

Pavarësisht mbështetjes nga Rutte, kryeqytetet kanë frikë se lejimi i sulmeve të thella mund të shkaktojë një luftë më të gjerë apo edhe një përgjigje bërthamore ruse.

Rihapja e pyetjes së Taurus

SHBA, Britania e Madhe, Franca dhe Italia kanë dërguar furnizime të kufizuara me raketa në distanca të gjata në Ukrainë – megjithëse nuk duan që ato të përdoren brenda Rusisë.

Gjermania ka refuzuar me vendosmëri të lejojë dërgimin e raketave të saj të fuqishme Taurus.

Pavarësisht presionit nga partnerët e tij të koalicionit për të ndryshuar pozicionin, përgjigja e Scholz ka qenë një “nein” konsistente dhe kategorike.

Ndërsa Berlini ka rreth 1.4 miliardë euro në ato që pretendon se janë fonde të reja në dispozicion për një paketë mbështetjeje armësh, ka pak mundësi që Zelensky të lëvizë numrin e raketave Taurus në Berlin të premten.sn

OKB: Ndotja në Shqipëri shkaktari kryesor i sëmundjeve te fëmijët nën 5-vjeç

Kombet e Bashkuara kërkojnë masa të menjëhershme për uljen e niveleve të ndotjes në Tiranë dhe në qytetet e mëdha të vendit. Në qytetet kryesore si Tirana, cilësia e ajrit shpesh i tejkalon nivelet e rekomanduara nga OBSH-ja për substanca të dëmshme si dioksidi i azotit (NO2) dhe grimcat (PM10).

Ndërsa Tirana mund të jetë në nivelin më të lartë të ndotjes urbane, rajone të tjera si Elbasani, Fieri dhe Korça janë njësoj të prekura, kryesisht për shkak të emetimeve industriale. Një vlerësim i Agjencisë Evropiane të Mjedisit arriti në përfundimin se ndotja e ajrit në mjedis ka shkaktuar 4.600 vdekje të parakohshme në Shqipëri në vitin 2021.

Kjo nuk është thjesht statistikë; është një realitet i zymtë që përkthehet në shtim të problemeve të frymëmarrjes, kostove të kujdesit shëndetësor dhe presioneve ndaj shërbimeve publike. Cilësia e keqe e ajrit shkakton dëmtim të zhvillimit konjiktiv që çon në performancë të dobët në shkollë, tha Fiona McCluney, Koordinatore e Përhershme e OKB-së dhe Silvio Gonzato, Ambasador i BE-së në Shqipëri, në një opinion në lidhje “Ndryshimet klimatike dhe mbrojtja e mjedisit – koha për të përshpejtuar veprimin e përbashkët‘”

McCluney vlerësoi se, ndotja e ajrit është një shqetësim kritik që rrezikon mjedisin tonë dhe shëndetin publik. Për më tepër, është çështje e të drejtave të njeriut që ndikon në mënyrë joproporcionale te komunitetet tona më të cenueshme, veçanërisht fëmijët dhe të moshuarit. Sipas një studimi të UNEP-it të vitit 2021 për Ballkanin Perëndimor, ndotja e ajrit mbetet një sfidë urgjente në të gjithë rajonin.

Në Shqipëri, cilësia e ajrit vuan nga efektet e kombinuara të transportit, aktiviteteve industriale dhe ngrohjes së banesave. Ndërkohë, sipas Indeksit të UNICEF-it për Rrezikun Klimatik për Fëmijët 2021, ndotja e ajrit është barra më e madhe shëndetësore për fëmijët nën pesë vjeç në gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor, me 99% të fëmijëve të ekspozuar ndaj niveleve të ndotësve të ajrit që mund të ndikojnë rëndë në shëndetin dhe zhvillimin e tyre, duke çuar në pasoja të përjetshme.

Pavarësisht performancës relativisht më të mirë të Shqipërisë në krahasim me vendet fqinje, nuk ka vend për vetëkënaqësi.

Sistemet e monitorimit të cilësisë së ajrit në Shqipëri janë të vjetruara dhe shpesh jo të besueshme. Kontrolli i Lartë i Shtetit në vitin 2018 zbuloi se të dhënave të mbledhura për monitorimin e cilësisë u mungonte rigoroziteti i kërkuar për të frymëzuar politika efektive. Për më tepër, ndonëse është miratuar Direktiva për Cilësinë e Ajrit të Mjedisit, mekanizmat e zbatimit mbeten, për fat të keq, të pamjaftueshëm. Autoritetet shqiptare duhet të trajtojnë urgjentisht mangësitë në rrjetin e monitorimit të cilësisë së ajrit dhe të sigurojnë që të dhënat të ndahen në mënyrë transparente me publikun.

Shqipëria nuk është e vetme në përballjen e kësaj sfide dhe komuniteti ndërkombëtar është këtu për ta mbështetur vendin. Një qasje e unifikuar që përfshin BE-në, OKB-në dhe palët vendore të interesit është thelbësore. Nismat ndërkombëtare, si Indeksi i UNICEF-it për Rrezikun Klimatik për Fëmijët dhe Manifesti i të Rinjve për Cilësinë e Ajrit dhe Ndryshimet Klimatike, me të rinjtë që kërkojnë të ndërmerren hapa konkretë, ofrojnë korniza thelbësore për veprim.

Këto nisma theksojnë nevojën kritike për ndërgjegjësimin dhe edukimin e publikut për cilësinë e ajrit dhe ndikimin e tij të drejtpërdrejtë në shëndet. BE-ja e shoqëron Shqipërinë në tranzicionin e saj të gjelbër duke mbështetur transportin më efikas dhe miqësor me mjedisin, duke përfshirë edhe rivendosjen e linjave të modernizuara të trenave për qytetarët e saj me rajonin dhe Evropën, si dhe duke financuar sistemin e ardhshëm elektrik të transportit të shpejtë të autobusëve në Tiranë.

Është e rëndësishme që Shqipëria ta forcojë Agjencinë e saj Kombëtare të Mjedisit, të zgjerojë rrjetin e monitorimit të cilësisë së ajrit dhe të sigurojë që ka burimet dhe ekspertizën e nevojshme për ta monitoruar cilësinë e ajrit në mënyrë efektive, duke përfshirë edhe ngritjen e sistemeve të alarmit për cilësinë e ajrit në shkolla dhe kopshte. Gjithashtu, vlerësimet e rregullta nga Instituti i Shëndetit Publik duhet të bëhen normë, duke rritur ndërgjegjësimin dhe duke ofruar të dhëna në kohë reale për publikun përmes një Indeksi të aksesueshëm të Cilësisë së Ajrit.

Mbrojtja, mirëmbajtja dhe rritja e mbulesës urbane dhe peri-urbane të pemëve dhe natyrës mund të ndihmojë për uljen e ekspozimit ndaj ndotjes urbane.

Për shembull, pemët përgjatë rrugëve veprojnë si një pengesë fizike, duke reduktuar fluksin e drejtpërdrejtë të ndotësve nga trafiku drejt ndërtesave. Mbulesa e shëndetshme e pemëve dhe e natyrës gjithashtu mund të zvogëlojë gjenerimin dhe ekspozimin ndaj rërës dhe pluhurit në zonat urbane. Bashkimi Evropian do të mbështesë ripyllëzimin dhe menaxhimin e pyjeve në Shqipëri përmes programit të tij “BE për pyjet” që do të nisë vitin e ardhshëm.

Pemët dhe natyra urbane dhe peri-urbane sjellin edhe shumë përfitime të tjera, duke ndihmuar në freskimin e qyteteve dhe reduktimin e ishujve të nxehtësisë, përmirësimin e shëndetit fizik dhe mendor të banorëve, zvogëlimin e rrezikut nga përmbytjet, ofrimin e hapësirës për komunitetin, inkurajimin e ecjes dhe çiklizmit, krijimin e vendeve të gjelbra të punës, tërheqin blerësit dhe turistët në rrugët me hije, dhe shumë më tepër.

Promovimi i lëvizshmërisë së gjelbër, si përdorimi i automjeteve elektrike dhe adoptimi i praktikave të qëndrueshme të biznesit, luan një rol kritik në reduktimin e ndotjes urbane dhe nxitjen e qyteteve më të shëndetshme. Automjetet elektrike prodhojnë zero emetime nga tubat e shkarkimit, duke ulur ndjeshëm nivelet e ndotjes së ajrit në zonat me popullsi të dendur. Kur kombinohen me planifikim të qëndrueshëm urban dhe modele biznesi që i japin përparësi përgjegjësisë mjedisore, këto përpjekje mund të çojnë në ajër më të pastër dhe hapësira urbane më të jetueshme.

Integrimi i lëvizshmërisë së gjelbër me gjelbërimin urban jo vetëm që përmirëson cilësinë e ajrit, por krijon edhe një mjedis më të qëndrueshëm dhe elastik për brezat e ardhshëm. Bashkimi Evropian ka bashkuar forcat me Gjermaninë për të ndërtuar rrjetin e ri të transportit të gjelbër për qytetin e Tiranës, një sistem transporti me autobusë elektrikë me emetim zero që ndihmon ndjeshëm në reduktimin e emetimeve të dëmshme.

Ndodhemi në një moment kyç në trajtimin e ndotjes së ajrit në Shqipëri. Shëndeti i fëmijëve dhe e ardhmja e komuniteteve varen nga një angazhim i vendosur për ajër më të pastër. Le të ndërmarrim veprime kolektive tani për të zbatuar politika të fuqishme dhe për të forcuar sistemet e monitorimit, duke siguruar një mjedis më të shëndetshëm për brezat që do të vijnë. Është koha për t’i dhënë përparësi ajrit që thithim dhe për të mbrojtur shëndetin e njerëzve tanë.

*Ky artikull është pjesa e parë e serisë sonë të përbashkët të opinioneve OKB-BE mbi ‘ Ndryshimet klimatike dhe mbrojtjen e mjedisit – koha për të përshpejtuar veprimin e përbashkët” nga Ambasadori i BE-së dhe Koordinatorja e Përhershme e OKB-së në Shqipëri. Dy artikujt e ardhshëm do të përqendrohen tek ndryshimet klimatike dhe turizmi i qëndrueshëm./ Monitor

Sistemi arsimor humbi mijëra nxënës dhe qindra mësues – thekson raporti

Një raport monitorimi i prezantuar nga “Qëndresa Qytetare” tregon uljen e numrit të nxënësve dhe studentëve, mungesa të theksuara në stafin pedagogjik si dhe shkallën e ulët të sigurisë dhe digjitalizimit në shkolla.

BIRN

Një raport i organizatës “Qëndresa Qytetare” mbi monitorimin e Strategjisë Kombëtare të Arsimit për vitet 2021-2026 zbulon se sistemi arsimor në Shqipëri ka humbur me mijëra nxënës dhe qindra arsimtarë vetëm për një periudhë 3-vjeçare.

Raporti u prezantua të enjten në mjediset e “Tirana International Hotel” dhe evidenton regres në cilësinë e sistemit arsimor, i cili reflektohet në uljen e numrit të nxënësve dhe studentëve, mungesa në staf pedagogjik si dhe në infrastrukturën digjitale të shkollave.

“Në dy vite nga 2021-2023, gjetjet tregojnë se 2830 nxënës kanë braktisur shkollën dhe mungojnë 291 arsimtarë,” thuhet në raport.

Migen Qiraxhi nga “Qëndresa Qytetare” deklaroi se edhe në universitete ka një ulje me 20% të studentëve, duke e konsideruar këtë një këmbanë alarmi. Sipas tij, viti akademik nisi me gjysmë kapaciteti të kuotave dhe me risk të mbylljes së programeve në 42% të tyre.

“Nëse nuk merren masa, brenda pak viteve universitetet do të mbeten bosh,” deklaroi ai.

Qëllimi i këtij raporti është monitorimi i zbatueshmërisë së “Strategjisë Kombëtare për Arsimin 2021-2026″ i miratuar me Vendim Nr. 621, më 22 Tetor 2021 nga Këshilli i Ministrave, si dhe për të bërë transparente në mënyrë analitike se si është zbatuar dhe implementuar kjo strategji në dobi të nxitjes së zhvillimit të arsimit në Shqipëri.

Autorët e monitorimit theksuan gjithashtu mungesën e specialistëve në sistemin arsimor, të tillë si punonjësit socialë, psikologët apo oficerët e sigurisë.

“Vetëm në vitin shkollor 2022-2023 janë raportuar 796 raste të dhunës fizike, 912 raste të dhunës psikologjike dhe 954 raste të bullizmit,” vlerëson raporti.

Prezantimi i gjetjeve të monitorimit të Strategjisë së Arsimit 2021-2026. Foto: Nensi Bogdani.

Kolindo Vjerdha, ekspert nga “Qëndresa Qytetare” u shpreh se megjithëse numri i psikologëve në shkolla është rritur me 30%, një psikolog rezulton përgjegjës për 506 nxënës, teksa në 54% të shkollave mungojnë oficerët e sigurisë, gjë që lë vend për hapësira të pasigurta për të rinjtë.

Edhe specializimi i drejtuesve të shkollave shënon një përqindje tepër të ulët.

“Shkolla e Drejtorëve ka certifikuar 908 drejtues deri në vitin 2023, por vetëm 27.6% e shkollave drejtohen nga individë të certifikuar,” thuhet në raport.

Një tjetër problem i evidentuar është kapaciteti i ulët digjital i sistemeve arsimore, ndërsa premtimet dhe strategjitë në këtë drejtim kanë mbetur në letër.

Monitorimi evidenton se raporti kompjuter-nxënës është 1 kompjuter për 20 nxënës, ndërkohë që ka mungesë të mbulimit me internet të shkollave. Gjetjet e monitorimit tregojnë më tej se Universiteti i Tiranës, Universiteti Politeknik i Tiranës dhe Universiteti i Shkodrës kanë vështirësi në aksesin me internet gjatë procesit mësimor.

“46% e institucioneve janë ta pajisura me internet, ndërsa nga këto vetëm 5% kanë internet ‘ëireless’,” evidentoi Vjerdha gjatë prezantimit.

Lidhur me universitetet kryesore të vendit, raporti tregon se ndërkombëtarizimi i tyre mbetet në nivele të ulëta, pavarësisht vendosjes si prioritet nga qeveria.

“Vetëm 0.6% e studentëve janë të huaj dhe numri i studentëve shqiptarë që marrin pjesë në programe shkëmbimi ndërkombëtare është zakonisht më pak se 1%,” thuhet në raport.

Sipas drejtuesit të Sindikatës së Punonjësve të Universiteteve të Shqipërisë, arsimi i lartë është në nivelet më të ulëta që prej vitit 1992.

“Arsimi i lartë mbetet në nivelet më të ulëta të mundshme dhe shkak për këtë janë nënfinancimet e kërkimit shkencor dhe arsimit universitar,” tha Sandër Kovaçi, drejtues i Sindikatës së Punonjësve të Universiteteve të Shqipërisë. Kovaçi evidentoi si problematikë nivelin e ulët të njohurive të nxënësve, si edhe përmbajtjen e teksteve universitare të cilat lënë për të dëshiruar.

Ngjashëm, edhe Migen Qiraxhi bëri thirrje për reformim të thellë të arsimit në vend, si zgjidhja e vetme për vazhdimësinë e universiteteve.

“Të gjithë këto gjetje tregojnë se arsimi i lartë ka nevojë për reformim të thellë dhe të vërtetë në degë, kurrikula, organizim dhe financim”, tha Qiraxhi nga Qëndresa Qytetare.

“Duhet të pranojmë krizën e regjistrimeve, institucionet nuk reformohen vetë, kanë nevojë për ndryshim nga lart poshtë. Përndryshe, tregu të nxjerr nga loja”, përfundoi ai.

Osmani takon Kasanofin, thotë se Kosovës i duhet dialog strategjik me SHBA-në

I dërguari i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Alexander “Sasha” Kasanof, pritet në një takim nga presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në Prishtin, 10 tetor.

 

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë se Kosova ka nevojë për dialog strategjik me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, pas një takimi me të dërguarin e Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Alexander Kasanof të enjten në Prishtinë.

“Në takimin me Kasanof, presidentja Osmani diskutoi edhe për mundësinë e thellimit të bashkëpunimit në fusha të ndryshme me interes të ndërsjellë, siç është fusha e mbrojtjes dhe sigurisë”, tha zyra e Osmanit në një njoftim për media.

Shtetet e Bashkuara nuk kanë qenë të kënaqura me veprimet e autoriteteve kosovare në veriun e banuar me shumicë serbe gjatë këtij viti, duke thënë se ato kanë ndikuar në partneritetin mes dy vendeve.

Uashingtoni i ka cilësuar si të “njëanshme” dhe të “pakoordinuara” vendimet e Qeverisë së udhëhequr nga kryeministri Albin Kurti në veri për ndalimin e dinarit serb, mbylljen e institucioneve paralele serbe dhe synimet për hapjen e urës mbi lumin Ibër.

Kurti vazhdimisht këmbëngul se veprimet e Qeverisë së tij nuk janë të drejtuara kundër askujt, se ndjek Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës dhe se marrëdhëniet me SHBA-në janë të mira, përkundër mospajtimeve për disa çështje.

Kasanof po e viziton Kosovën për herë të parë si i dërguar amerikan për Ballkanin Perëndimor – pasi e pasoi Gabriel Escobarin – ku pritet të zhvillojë konsultime të rregullta me Kurtin dhe me zyrtarë të Qeverisë, liderë të opozitës, shoqërinë civile dhe bizneset.

Ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, tha se “presim vizitë frytdhënëse, që nënvzon mbështetjen tonë afatgjate për popullin, adresimin e shqetësimeve të përbashëta, dhe synimin për të arritur përparim për rrugën evropiane të Kosovës, si shtet i pavarur, sovran dhe shumetnik”.

Kasanof erdhi në Prishtinë pas një vizite në Serbi dhe në Bosnje e Hercegovinë gjatë kësaj jave.

Në Serbi, ai u takua me presidentin serb, Aleksandar Vuçiq, me të cilin bisedoi edhe për Kosovën, sipas liderit serb.

“Para së gjithash, kam theksuar situatën jashtëzakonisht të vështirë dhe të ndërlikuar në Kosovë dhe Metohi dhe kam treguar për kushtet pothuajse të pamundura në të cilat jeton populli serb”, ka shkruar Vuçiq më 9 tetor në Instagram.

Ai shtoi se për një dialog konstruktiv nevojiten dy palë dhe se Serbia mbetet e përkushtuar për zgjidhjen paqësore të problemeve, “pavarësisht përshkallëzimeve të panevojshme të tensioneve nga njëra anë”.

Kjo është vizita e parë e Kasanofit në rajon në cilësinë e të dërguarit amerikan për Ballkanin Perëndimor.

Kosova dhe Serbia janë në negociata për normalizimin e marrëdhënieve qysh në vitin 2011.

Por, takim mes udhëheqësve të lartë nuk ka pasur për më shumë se një vit.

Të dyja palët akuzojnë njëra-tjetrën për moszbatimin e marrëveshjeve të arritura deri tash.

Tensionet mes tyre i kanë rritur edhe sulmi i vitit të kaluar në Banjskë dhe mbyllja e institucioneve paralele serbe në Kosovë.

Ndërkohë, në Bosnje, Kasanof pati bisedimeve me Presidencën e Bosnje e Hercegovinës dhe Ministrinë e Punëve të Jashtme, ku përsëriti se SHBA-ja “mbështet fuqishëm integritetin territorial, sovranitetin dhe karakterin multietnik të Bosnje e Hercegovinës”.

Ai theksoi se Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të vazhdojnë të përdorin të gjitha instrumentet në dispozicion, përfshirë sanksionet, në rast të minimit të shtetit të Bosnje e Hercegovinës.

Ai akuzoi presidentin e Republikës Serbe (RS), Millorad Dodik, për sulmet ndaj Bosnje e Hercegovinës dhe u bëri thirrje autoriteteve të këtij entiteti të emërojnë gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese nga Republika Sërpska dhe t’i zbatojnë vendimet e saj.

Mark Rutte njofton nisjen e stërvitjes bërthamore të NATO-s: Jetike të forcojmë mbrojtjen tonë! Kundërshtarët duhet të dinë që…

Sekretari i Përgjithshëm i Aleancës, Mark Rutte, ka deklaruar se NATO do të fillojë stërvitjen e saj vjetore bërthamore ditët ne vijim.

Avionët luftarakë F-35A dhe bombarduesit B-52 do të jenë në mesin e rreth 60 avionëve nga 13 vende që do të marrin pjesë në stërvitjen Steadfast Noon, të organizuar nga Belgjika dhe Holanda, thanë zyrtarët e NATO-s.

“Në një botë të pasigurt është jetike që të testojmë mbrojtjen tonë dhe të forcojmë mbrojtjen tonë në mënyrë që kundërshtarët tanë të dinë se NATO është gati dhe është në gjendje t’i përgjigjet çdo kërcënimi,” tha Rutte në Londër pas takimeve me kryeministrin Keir Starmer dhe presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky.

“I gjithë stërvitja do të fokusohet veçanërisht në Mbretërinë e Bashkuar, Detin e Veriut, por edhe Belgjikën dhe Holandën”, shtoi ai.

Stërvitja nuk përdor asnjë armë, por rreth 2,000 personel ushtarak që marrin pjesë në stërvitje do të simulojnë misione në të cilat avionët luftarakë mbajnë koka bërthamore amerikane, thanë zyrtarët.

Stërvitja do të fillojë të hënën dhe do të zgjasë për rreth dy javë, sipas zyrtarëve nga aleanca ushtarake transatlantike prej 32 anëtarësh.

Putini ka paralajmëruar vazhdimisht Perëndimin për pasojat e mundshme bërthamore që nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia në vitin 2022. Ai deklaroi muajin e kaluar se Rusia mund të përdorë armë bërthamore nëse goditet me raketa konvencionale dhe se Moska do ta konsideronte çdo sulm ndaj saj të mbështetur nga një fuqi bërthamore si një sulm të përbashkët.

Zyrtarët e NATO-s theksuan se stërvitja e saj nuk ishte një përgjigje ndaj ndonjë deklarate të fundit nga Moska dhe se stërvitjet ishin zhvilluar çdo vit për më shumë se një dekadë. sn

Osmani: Forcat barbare do të dështojnë edhe në Ukrainë si në Kosovë

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka vlerësuar se ashtu siç ka dështuar Serbia në Kosovë, Rusia do të dështojë në Ukrainë.

Në një postim në rrjetin social “Facebook”, Osmani ka shkruar për diskutimet që i  ka bëtë në Samitin Ukrainë-Evropë Juglindore në Dubrovnik, i cili është mbajtur të mërkurën.

“Agresori nuk duhet asnjëherë të shpërblehet me tokën e viktimës! Ashtu siç dështuan në Kosovë, Kroaci, Slloveni e Bosnje-Hercegovinë, forcat barbare do të dështojnë edhe në Ukrainë. Liria dhe demokracia gjithmonë do të triumfojnë”, ka shkruar Osmani.

Ajo ka thënë se në këtë samit ka theksuar se mësimet e së kaluarës na kujtojnë se akomodimi i agresorëve nuk sjell kurrë paqe të qëndrueshme.

“Dje, para liderëve të tjerë në Samitin Ukrainë-Evropë Juglindore në Dubrovnik, theksova se mësimet e së kaluarës na kujtojnë se akomodimi i agresorëve nuk sjellë kurrë paqe të qëndrueshme. Solidariteti ynë për popullin e Ukrainës është i rrënjosur thellë në vet përvojën e dhimbshme të popullit tonë. Prandaj, do të vazhdojmë të mbështesim të drejtën e popullit ukrainas për liri, për sovranitet dhe integritet territorial. Deri në fitore!”, ka shkruar Osmani.

Përfaqësuesit e 12 vendeve të Evropës Juglindore të mërkurën vonë miratuan Deklaratën e Samitit për Ukrainën në Dubrovnik të Kroacisë, ku mori pjesë edhe presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, duke e dënuar agresionin rus dhe duke e mbështetur sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës. sn

Osmani shkon në Dubrovnik, përfaqëson Kosovën në Samitin Ukrainë-Evropë Juglindore

Presidentja Vjosa Osmani, me ftesë të kryeministrit të Kroacisë, Andrej Plenkoviq, ka udhëtuar në Dubrovnik për ta përfaqësuar Republikën e Kosovës në Samitin Ukrainë-Evropë Juglindore.

Në këtë samit, Osmani do të pritet nga kryeministri kroat Plenkoviq dhe presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, teksa do t’u bashkohet liderëve të tjerë nga Evropa Juglindore në seancën plenare.

Gjatë këtij samiti, pritet të riafirmohet mbështetja e palëkundur për integritetin territorial dhe sovranitetin e Ukrainës, rëndësia e sanksioneve kundër Rusisë, bashkëpunimi me BE-në dhe mbështetja e vendeve të Evropës Juglindore për Ukrainën.

Përveç pjesëmarrjes në seancën plenare ku presidentja do të mbajë një fjalim, ajo do të zhvillojë takime edhe me homologët e saj. sn


Send this to a friend