Gjendja psikologjike e Edi Ramës ka dalë jashtë kontrollit, teksa futemi në gjysmën e dytë të fushatës elektorale. Dje Rama skandalizoi shqiptarët kur u tha fëmijëve futuni në google dhe të shihnin fotot e tij nudo, ndërsa sot ai ka fyer rëndë njerëzit me aftësi ndryshe. Në një deklaratë publike, Rama u shpreh: “Të zgjedhësh midis BE dhe kënetës, kënetën domethënë nuk je mirë, politikisht je autik, s’je mirë”, duke përdorur termin “autik” në një kontekst përçmues.

Mënyra sesi kryeministri përdori një term që i referohet një çrregullimi neurozhvillimor si fyerje ndaj kundërshtarëve nuk veçse një nga gafat e shumta të diskursit publik të tij.

Autizmi është një spektër çrregullimesh që prek mënyrën sesi individët komunikojnë, ndërveprojnë dhe perceptojnë botën. Ai nuk është një sëmundje, por një mënyrë ndryshe e të qenit, që kërkon mirëkuptim, përkrahje dhe përfshirje shoqërore.

Përdorimi i termit “autik” si sinonim i paaftësisë politike apo mendore nuk është vetëm etikisht i gabuar, por edhe thellësisht diskriminues. Kjo gjuhë jo vetëm që margjinalizon personat me autizëm dhe familjet e tyre, por thellon edhe më tej stigmatizimin me të cilin ata përballen çdo ditë.

Në një vend që synon të afrohet me vlerat europiane të barazisë dhe përfshirjes, është e papranueshme që vetë kreu i qeverisë të banalizojë e të përdorë në mënyrë fyese një term që lidhet me një grup të ndjeshëm të shoqërisë. Të flasësh për autizmin në këtë mënyrë nuk është metaforë, por është mungesë respekti për mijëra qytetarë që jetojnë me këtë realitet.

Duke quajtur “kënetë” çdo zgjedhje që nuk i përshtatet vizionit të tij, Rama nuk përçmon vetëm kundërshtarët, por edhe vetë vullnetin e lirë të qytetarëve. Në vend që të ndërtojë ura për të afruar njerëzit me njëri-tjetrin dhe me Europën, ai i vë flakën urave që duhej të na çonin atje. Në fund të ditës, nuk është “kënetë” ai që mendon ndryshe, por ai që përdor fjalën si armë për të zhbërë çdo vlerë që e bën një shoqëri të civilizuar.

Në një vend që synon të jetë europian jo vetëm me letra, por edhe me kulturë politike, një deklaratë e tillë nuk duhet të kalojë thjesht si gafë – por si shenjë alarmi.

Deklarata e Rames: 

“Paguajtën lekët e dynjasë për të paguar Latifin. Më hidhen mua pse them gjysma e burrave janë çyrykë.

Po ça të them, e them si metaforë, nuk është raport klinik. Për mua kush shkon në kënetë është gjysmak. Të zgjedhësh midis BE dhe kënetës, kënetën dmth nuk je mirë, politikisht je autik, s’je mirë”, tha Rama. sn

SPAK dhe KQZ, në bashkëpunim edhe me Prokurorinë e Përgjithshme janë angazhuar si kurrë më parë për krimet zgjedhore. Për këtë qëllim, SPAK ka modeluar një formular online, ku çdonjëri mund të denoncojnë.

SPAK gjithashtu tregon se cilat krimet zgjedhore heton, gjithashtu orienton qytetarët se si mund të bëjnë denoncimet e tyre, qoftë me shkrim, apo mënyra të tjera.

1.Cilat janë krimet zgjedhore të parashikuara në Kodin Penal?

Veprat penale të lidhura me procesin zgjedhor janë:

Pengimi i subjekteve zgjedhore (Neni 325);

Falsifikimi i materialit zgjedhor (Neni 326);

Dëmtimi me dashje i materialit zgjedhor (Neni 326/a);

Shkelja e fshehtësisë se votimit (neni 327);

Votimi më shumë se një herë ose pa u identifikuar (Neni 327/a);

Korrupsioni aktiv/pasiv në zgjedhje (Nen. 328, 328/b);

Përdorimi i funksionit publik për qëllime politike (Neni 328/a);

Kanosja apo dhunimi ndaj pjesëmarrësve në zgjedhje (Neni 329);

Pengimi i zgjedhësit (Neni 330);

Braktisja e detyrës nga anëtarët e komisioneve të zgjedhjeve (Neni 330/a);

Shkelja e se drejtës së zgjedhjes (neni 331);

Marrja ose përdorimi i paligjshëm i dokumenteve të identifikimit (Neni 331/a);

Shpërdorimi i autoritetit ushtarak ose policor (Nenet. 332, 332/a).

2.A ka SPAK kompetencë për të hetuar krimin zgjedhor?

SPAK ka kompetencë të kufizuar për hetimin e disa veprave penale që lidhen me zgjedhjet, bazuar në:

Kodin Penal;

Kodin e Procedurës Penale;

Ligjin nr. 95/2016 “Për organizimin dhe funksionimin e institucioneve për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar”.

3.Cilët janë veprat penale kryesore që heton SPAK në mënyrë të drejtpërdrejtë në kuadër të zgjedhjeve?

SPAK ka kompetencë të drejtpërdrejtë për të hetuar:

KORRUPSIONIN AKTIV NË ZGJEDHJE – Neni 328 i Kodit Penal;

Kjo vepër penale përfshin dhënien e të hollave, të mirave materiale, premtime për vend pune ose favorizime të tjera në cilëndo formë për zgjedhësin ose persona të tjerë të lidhur me të, me qëllim:

marrjen e firmës për paraqitjen e një kandidati në zgjedhje;

për të votuar në një mënyrë të caktuar;

për të marrë pjesë ose jo në votime, ose për t’u angazhuar në veprimtari të paligjshme; për mbështetjen e një kandidati ose partie politike.

Dënimi: Burgim nga 1 deri në 5 vjet.

4.Kur zgjerohet kompetenca e SPAK për të hetuar krimet zgjedhore?

SPAK merr kompetencë të zgjeruar kur këto vepra kryen nga:

Zyrtarë të lartë publikë;

Organizatë kriminale;

Grup i strukturuar kriminal;

Bandë e armatosur;

Organizatë terroriste

5.Cilët janë zyrtarët e lartë publik që mund të hetohen nga SPAK nëse kryejnë krim zgjedhor?

SPAK heton çdo vepër penale që lidhet me zgjedhjet nëse kryhet prej funksionarëve të mëposhtëm:

Presidenti i Republikës;

Kryetari i Kuvendit;

Kryeministri;

Anëtar i Këshillit të Ministrave (ministër, zëvendësministër);

Deputet;

Kryetar bashkie;

Gjyqtar i Gjykatës Kushtetuese apo Gjykatës së Lartë;

Prokurori i Përgjithshëm;

Inspektori i Lartë i Drejtësisë;

Anëtar i KLGJ ose KLP;

Drejtuesit e institucioneve shtetërore qendrore ose të pavarura si:

Drejtorin e Policisë së Shtetit, Shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, Inspektorin e Përgjithshëm të Inspektoratit të Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesave, Guvernatorin e Bankës Qendrore të Shqipërisë, Kryetarin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, Kryetarin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve dhe Drejtorin e Shërbimit Informativ Shtetëror.

6.A e mbikëqyr SPAK financimin e partive politike gjatë fushatës zgjedhore?

SPAK nuk është institucioni përgjegjës për monitorimin dhe mbikëqyrjen e financimit të partive politike. Kjo kompetencë i përket Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), që kryen hetime administrative bazuar në:

Kodin Zgjedhor (nenet 86- 92/7);

Ligjin nr. 8580, datë  datë 17.2.2000 “Për Partitë Politike” (neni 15/2).

7.Kur mundet SPAK të hetojë financime të subjekteve politike, përfshi dhe ato gjatë periudhës zgjedhore?

SPAK heton çështjet që lidhen me financimet e subjekteve politike vetëm kur:

Financimet janë të lidhura me krimin e organizuar ose terrorizmin;

Financimet burojnë nga vepra penale me natyrë korruptive, etj.

8.Si mund të denoncohen krimet zgjedhore në SPAK?

Për të denoncuar një krim zgjedhor pranë SPAK, mund të ndiqen këto tre forma:

Kallëzim penal me shkrim:

Ky është një kallëzim që bëhet me shkrim dhe paraqitet në SPAK.  Në këtë rast, kallëzimi duhet të përmbajë informacion të detajuar lidhur me veprën penale të pretenduar, duke përfshirë informacionet e mundshme për autorët dhe provat që mbështesin pretendimet.

Mund të dërgohet nëpërmjet postës.

Kallëzim me gojë para policisë gjyqësore:

Ky lloj kallëzimi bëhet me gojë dhe mund të bëhet drejtpërdrejt para policisë gjyqësore, në qytetin ku pretendohet se është kryer vepra penale. Pas marrjes së kallëzimit penal, policia gjyqësore ka detyrimin të regjistrojë atë dhe të njoftojë menjëherë SPAK për verifikimin dhe çeljen e hetimeve.

Denoncim në platformën e dedikuar në faqen zyrtare të SPAK:

Kjo platformë siguron anonimitetin e denoncuesit dhe lejon edhe ngarkimin e dokumenteve apo materialeve audio/vizive. bw

Një kolazh fotografish që përfshijnë militarizimin e fëmijëve ukrainas në territoret e pushtuara nga Rusia në Ukrainë.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovë ka njoftuar se sipas projeksioneve të BQK-së, ekonomia pritet të rritet me 4.2 përqind gjatë vitit 2025, me kontribuues kryesor konsumin, investimet dhe eksportin e mallrave dhe shërbimeve, ndërsa importi i mallrave dhe shërbimeve pritet të ketë ndikim negativ.

Ekonomia e Kosovës ka shënuar rritje reale prej 4.4 përqind në vitin 2024, e nxitur kryesisht nga konsumi dhe investimet, ndërsa eksportet neto ndikuan negativisht.

Sipas raportit të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), vetëm në tremujorin e katërt të vitit, rritja ekonomike ishte 4.1 përqind krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit paraprak.

Industria përpunuese, tregtia dhe ndërtimtaria janë sektorët që kanë mbështetur këtë rritje, ndërkohë që importet e larta të mallrave dhe shërbimeve kanë reflektuar rritjen e kërkesës së brendshme pas liberalizimit të vizave.

Inflacioni në rënie, por çmimet e ushqimeve mbeten sfidë

Inflacioni ra në 0.7% në TM4 2024 nga 1.3% në tremujorin paraprak, i ndikuar nga rënia e çmimeve të energjisë dhe mallrave të tjera.

Megjithatë, rritja e çmimeve të ushqimeve ishte faktori kryesor që ndikoi në nivelin e inflacionit.

Deficit buxhetor dhe rritje të të hyrave tatimore

BQK raporton se të hyrat buxhetore primare arritën në 823.4 milionë euro (rritje prej 11.6%), ndërsa shpenzimet kapën vlerën e 1.1 miliardë eurove (rritje prej 7.0%), duke rezultuar në një deficit prej 289.3 milionë euro.

Tatimet direkte dhe indirekte shënuan rritje përkatësisht prej 10.7% dhe 10.1%.

Rritje e deficitit të llogarisë rrjedhëse, rënie e investimeve të huaja

Deficiti i llogarisë rrjedhëse u rrit në 488 milionë euro, një rritje vjetore prej 18.3%, kryesisht për shkak të bilancit tregtar negativ dhe rënies së të ardhurave dytësore.

Investimet e huaja direkte ranë me 17.1%, ndërsa remitencat u rritën për 3.0%, duke arritur në 344.2 milionë euro.

Sektori financiar në rritje – bankat dhe fondet pensionale me performancë të mirë

Sektori bankar ka përjetuar rritje të shpejtë të kredive dhe depozitave, me fitime në rritje për shkak të të hyrave më të larta krahasuar me shpenzimet.

Pavarësisht kësaj, ka pasur rënie të lehtë të treguesit të mjaftueshmërisë së kapitalit dhe ulje të likuiditetit, megjithëse mbeten mbi nivelet rregullatore.

Sektori pensional ka shënuar rritje të shpejtë të aseteve, kryesisht falë kthimeve nga tregjet ndërkombëtare.

Edhe sektori i sigurimeve dhe ai mikrofinanciar kanë regjistruar përmirësim të performancës dhe fitimeve, duke ruajtur qëndrueshmërinë e portofolit të kredive.

Eurozona me rritje të ngadaltë – inflacioni mbetet sfidë

Ndërkohë, ekonomia e Eurozonës u rrit me vetëm 0.2% në TM4 2024, ndërsa rritja vjetore u regjistrua në 1.2%. Parashikimet e Bankës Qendrore Evropiane (BQE) flasin për një rritje më modeste në vitin 2025 (0.9%) dhe 2026 (1.2%).

Inflacioni në Eurozonë qëndroi në 2.2% për tremujorin e fundit, i nxitur nga çmimet e larta të energjisë dhe shërbimeve. BQE pret që inflacioni të ngadalësohet në 2.3% në vitin 2025 dhe 1.9% në 2026, por mbetet i ndjeshëm ndaj rreziqeve gjeopolitike dhe luhatjeve në tregjet globale.

Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT), njofton se Kongresi Amerikan paraqet Rezolutën 26 – një zë i fuqishëm kundër krimeve të dhunës seksuale në Kosovë.

“Një betejë e gjatë, e dhimbshme dhe e heshtur që më në fund po merr vëmendjen që meriton. Mirënjohje për Vasfije Krasniqi Goodman – simbol i guximit – dhe Vera Mjeku për përkushtimin dhe zërin e palodhur në këtë rrugëtim drejt së vërtetës. Kjo rezolutë sjell shpresë për çdo të mbijetuar që ka pritur drejtësi për vite me radhë. Shyrete Tahiri Ramadan Nishori”, thuhet në njoftim. bw

Presidenti amerikan Donald Trump urdhëroi që flamujt të ulen në gjysmë shtize si “shenjë respekti për kujtimin” e Papa Françeskut, i cili u nda nga jeta të hënën.

Urdhri zbatohet për “të gjitha ndërtesat dhe terrenet publike, në të gjitha postet ushtarake dhe stacionet detare, dhe në të gjitha anijet detare të Qeverisë Federale në Distriktin e Columbias dhe në të gjithë Shtetet e Bashkuara dhe Territoret dhe zotërimet e saj deri në perëndimin e diellit, në ditën e varrimit”, shkroi Trump në shpalljen zyrtare.

Ai gjithashtu përfshiu “ambasadat e Shteteve të Bashkuara, legatat, zyrat konsullore dhe objektet e tjera jashtë vendit, duke përfshirë të gjitha objektet ushtarake dhe anijet e stacionet detare.

Në oborrin jugor të Shtëpisë së Bardhë, ku po zhvillohej aktiviteti tradicional “Easter Egg Roll”, flamuri amerikan në majë të Shtëpisë së Bardhë ishte ulur në gjysmë shtize të hënën në mëngjes. bw

Imzot Arjan Dodaj kryeipeshkv i metropolit të Tiranë-Durrësit, e ka konsideruar të Papa Franceskun si Papa i Revolucionit të Butësisë dhe Dashurisë së Zotit.

Në një reagim për ndarjen nga jeta të kreut të Vatikanit, Imzot Dodaj shprehet se Papa ishte i dashuruar me popullin shqiptar, ndërsa është lutur që shpirti i tij të vijojë të bekojë kombin tonë.

“Faleminderit i dashur Papa Françesku! Papa i Revolucionit të Butësisë dhe Dashurisë së Zotit! Papa i dashuruar me popullin tonë shqiptar! Papa jonë nga qielli na beko e vazhdo të na shoqërosh me dashurinë tënde!”, shkruan Dodaj. bw

Kreu i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, Bujar Spahiu, ka reaguar pas ndarjes nga jeta të Papa Franceskut mëngjesin e sotëm.

Në një postim të tij në rrjetet sociale, Spahiu ka theksuar ndikimin e madh që Papa Françesku pati në promovimin e dialogut ndërfetar dhe vlerësimin që ai kishte për Shqipërinë dhe Komunitetin Mysliman.

Ai ka kujtuar takimin e veçantë me Papa Franceskun më 6 maj 2022, një takim kokë më kokë, ku diskutuan për rëndësinë e bashkëjetesës dhe paqes mes besimeve. Spahiu gjithashtu ka shprehur ngushëllimet e tij për komunitetin katolik në Shqipëri dhe për shtetin e Vatikanit.

“Sot u nda nga jeta një Papë që e deshi shumë dialogun ndër fetar, e deshi shumë vendin tonë dhe vlerësoi veçanërisht Komunitetin Mysliman të Shqipërisë për rolin që luan në shoqërinë shqiptare.
Kam patur nderin e veçantë të jem kryetari i parë në historinë e KMSH që kam patur një audiecë të posaçme, me ftesë të tij, me Papa Françeskun. Takim që u zhvilluam më 6 maj 2022.
Në takimin kokë më kokë me Papa Françeskun, takim i cili zgjati për më shumë se 30 minuta, patëm një diskutim të gjerë nga i cili, përveç të tjerash, kuptova rëndësinë që ai i kushtonte dialogut dhe vlerësimit të lartë që kishte për Shqipërinë e për rolin e Komuniteti Mysliman.
Sot bota nuk ka humbur vetëm një Papë, por edhe një kryetar shteti e lider fetar që punoi shumë për paqe mes besimeve e për një botë më të qetë e të pa trazuar.
Unë dhe Komuniteti Mysliman kemi humbur gjithashtu një mik.
I shpreh ngushëllimet e mia bashkëpunëtorëve të tij të komunitetit katolik në Shqipëri dhe shtetit të Vatikanit!”, shkruan Spahiu në një postim në Facebook. bw

Drejtori i Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha (djathtas) dhe kryeprokurori i Prokurorisë Themelore në Ferizaj, Burim Çekini

Kryedemokrati Sali Berisha premtoi sot nga takimi me fermerët në Elbasan, se me ardhjen e opozitës në pushtet, qeveria e ardhshme do të bëjë gjithçka për të gjetur paratë e vjedhura të shqiptarëve nga Edi Rama dhe pushtetarët e tij.

‘Do bëjmë gjithçka për të gjetur ku i kanë çuar paratë e vjedhura, ku i kanë investuar, për t’ua kthyer qytetarëve shqiptarë’, u shpreh Berisha gjatë fjalës së tij.

Berisha: Unë ju tregova ju, se si do të veprojmë ne me buxhetin. Por, u them një gjë tjetër që, para që kemi premtuar, janë absolutisht nën mesataren e atyre që mund të bëjmë. Pse?

Se hajdutëve, do ua marrim paratë ne. Nuk do ndodhë më, kurrë që të zhduken 130 milionë euro djegësi i Tiranës, dhe të mos ekzistojë një tullë aty. 4 ditë më parë u dërguan në gjykatë, pa u gjet një qindarkë, me dënimet qesharake.

E thoshte bukur një gazetare: sikur kanë vjedhur disa pula, sepse ata janë vjedhësit. Sepse ata që u dërguan nuk janë hajdutët.

Jo, nuk mund të prekin ata milionat, kurrë. Ata kishin vënë firmat. Po, milionat e ka marrë Edi Rama me Lubinë.

Tani, ministria ka patur njesinë e mbikqyerjes së punimeve të ndërtimit të djegësit, e cila merrte rrogat për të bërë çdo muaj raportin, se ku, në çfarë faze janë punimet. Dhe nuk ekziston në 6 vite asnjë raport i vetëm.

Po, pse?

Po Lubia e dinte që paratë i merrte Edi Rama. Se po mos të ishte për të, apo për veten e vet, ai do bënte 100 raporte.

Rasport nuk ka, paratë e djegësit u zhdukën, i merrte Edi Rama. Ne jemi besimplotë, se jo vetëm që do mbajmë çdo premtim që bëmë, por në fakt, edhe do i çojmë më përpara. Sepse ne synojmë. Çfarë synojmë? Ne synojmë që shqiptarët që paguhen me rrogat, pensionet dhe mbështetje nga shteti më miër se nga vendet përreth.

Shqipëria është më e pasur se të gjitha vendet përreth. Asnjë vend përreth nuk ka pasuritë e Shqipërisë. në 2013, ne merrnim rroga më të larta, merrnim pensione më të larta. Pra do dalim aty. Nuk do ketë më kryeministër me avion në dispozicion. Jo!

Kryeministri udhëton si qytetarët, me avion të linjave tregtare. Nuk do ketë më ministër që të shpenzojë 10 mijë euro në muaj për lavazh të makinës, ajo lubia.

Ju garantoj që nuk ka sot milioner, as miliarder, që të shpenzojë 10 mijë euro për lavazh të makinës, kurrë.

Kurse ajo. Patjetër, se është… se paratë janë të qytetarëve, nuk janë të tyret. Apo të blejë kopshtin e Edenit 5 milionë euro. As perandori i Japonisë nuk e ka. Kam qenë në atë pallat. Jo, kishte bimë ekzotike të ndryshme, po kopsht Edeni nuk kishte. Nuk ka as Shtëpia e Bardhë, nuk ka as Kancelaria Gjermane. Jo!

Sigurisht, nuk hapet shishja 33 miëj euro, kurrë, ua them unë atë. Dhe një kryeministër, nuk mund ta ketë kurrë atë. Edhe për dhuratë nuk mund ta ketë kurrë, e ndalon ligji.

Edhe në qoftë se ta sjell kush, e ndalon ligji, nuk mund ta marrësh. Ka një kod.

Po këta, nuk kanë asnjë kod, nuk kanë asnjë etikë.

Këta kanë vetëm një moral, të vjedhin, të vjedhin, të vjedhin sa më shumë shqiptarët.

Çfarë ndodh tani?

Tani, 12 vjet asnjë bilanc, 12 vjet nuk është i aftë të regojë, edhe ato pak që janë bërë nuk i ndan dot, se janë bërë me shumë xhunga. Nuk thotë dot më Unaza e Tiranës, se i del me 13 lote. 14 km me 13 lote. Per të vjedhur 13 herë.

Nuk e përmend më tunelin e Llogarasë, se i del me 60 milionë euro vjedhja. E dokumentuar. Nuk e përmend më linjën urbane, sepse ka kushtuar. Ato rrasa guri që i shihni ju, kanë kushtuar 2.3 mld euro. Në një kohë, kur në mënyrë absolute, nga Gjirokastra në Tropojë, kostoja e tyre në të gjithë Shqipërinë, nuk është kurrë më shumë se 300 mln euro. Janë vjedhur 2 mld euro. 12 mld ka administruar ajo që lan makinën me 10 mijë euro në muaj. Merrni çdo ekspert, nuk gjen kurrë më shumë se 1.8 mld të investuara, maksimumi. Tjerat janë të vjedhura.

Po pse?

Kanë vënë çmimin e rrugëve 10-fishin.

Koracia e ndërtonte autostradën, Bjelljosek-Manastir, 17 kilometra të gjerë, me 1.6 milionë euro kilometrin. Kurse, Rruga e Arbrit, 11 milionë euro kilometrin, rruga 10 metra e gjerë. Shkoni shiheni.

Pra, këta janë të inkriminuar shumë thellë. Ndaj dhe, pastrimi i shtëpisë është detyrim madhor. Dhe e vërteta është që, ne do bëjmë gjithçka për të gjetur paratë ku i kanë çuar, ku i kanë investuar, për t’ua kthyer qytetarëve shqiptarë.sn