Në vitin 1993, Izet Sarajlic, nga Sarajeva e rrethuar i shkruante poetit gjerman Hans Magnus Enzensberger: ”Izeti juaj është tmerrësisht i lodhur nga humanizmi evropian”.

Në këto dy prej poezive të tij të  shkruara gjatë asaj kohe, ndihen edhe klithmat e viktimave të Srebrenicës :

RRUGA E TIJ

Edhe ai ëndërronte për barin e shkelur,
për bluzën e femrës qe s’do ishte keq ta ç’kopsitje.

Ai ish i ri,
i ri, po të mos llogaritim jetën e tij
që do të vazhdojë pas vdekjes.

Ai ishte veç tetëmbëdhjetë vjeç.

Ju nuk e patë kurrë atë, nuk e patë
si ndryshoi në fytyrë.
Ju njihni vetëm këtë rrugicën e tij.

Por, unë e njihja,
kur me pjesët e një motori të vjetër sajonte një avion,
kur i thoshte të atit se në këtë luftë
dikush do të linte kokën,
kur midis dy arrestimeve ai pyeste nënën:
-he, nënoke, ti mua më do?-

Dhe humbte në mendime, me sy të mjegulluar,
duke vështruar rrugën larg…
atë rrugë qe sot mban emrin e tij.

TANGUA E FUNDIT NE SARAJEVË

8 mars i nëntëdhjetë e katrës.
Nuk dorëzohet Sarajeva e dashuruar.
Mbi tavolinë ftesa për pasdite vallëzimi në “Sloga”.
Natyrisht, do të shkojmë!
Pantallonat e mia janë shumë të fishkura,
teshat e tua nuk janë si të rrugës Veneto.
Por ne s’jemi në Romë,
jemi në luftë.
Vjen edhe Jovan Divjak-u. Nga çizmet dallohet
që sapo ka mbërritur nga vija e parë e frontit.
Kur të kërkon një kërcim, ti bëhesh pak konfuze.
E para herë që vallëzon me një gjeneral.
Ka kërcyer me zonjën më të famshme të Sarajevës.
Por kjo tango – është vetëm jona!
Nga lodhja na vjen pak rrotull koka.
E dashur, kaloi dhe jeta jonë e mrekullueshme.
Qaj, në do, qaj!, në rrugën Veneto ne jemi
dhe ky ndoshta është vallëzimi ynë i fundit.

PËRKTHEU: ANDI MEÇAJ

VOAL – Agjencia Standard & Poor’s konfirmon vlerësimin ‘AAA’ të Gjermanisë. Perspektiva është e qëndrueshme.

S&P nënvizon se ”ekonomia gjermane ka dëshmuar se kapaciteti i saj për t’i absorbuar tronditjet e mëdha ekonomike e financiare”. PBB gjerman do të rritet sivjet 2%, pohon S&P. Rritja e konsumit do të jetë vetëm modeste, pavarësisht të futjes së rrogës minimale në shkallë vendi më 2015.

Raporti borxh-PBB do të zbresë gradualisht në 63% më 2018 nga 71% sa ishte më 2014. ansa

VOAL – Ajo është një gjermano lindore. Ndoshta e vetmja udhëheqëse e Europës së sotme që e njeh mirë botën e ish vendeve komuniste. Ndoshta pikërisht për këtë, që prej dy vjetësh ajo po bëhet protektorja e Ballkanit perëndimor pranë homologëve të saj europianë. Ndoshta pikërisht për këtë ajo po ndërmer një turne këto ditë në këtë periferi të kontinentit.

Kancelarja gjermane Angela Merkel do të vizitojë sot Tiranën.

Merkel do të mbërrijë në aeroportin e Rinasit në orën 13:50 minuta ku do të mirëpritet nga zëvendëskryeministri Niko Peleshi dhe zëvendësministrja e Jashtme Odeta Barbullushi.

Në 14:15 ajo do t’i drejtohet kryeministrisë, ku pas ceremonialit do të zhvillojë takimin kokë më kokë me kryeministrin Edi Rama dhe në 15:30 zhvillohet konferenca e përbashkët për shtyp.

Axhenda e kancelares do të vijojë në 16:00 më takimin me Presidentin e Republikës Bujar Nishani.

Dy do të jenë shtyllat e dosjes së Merkel ne Tiranë, ajo politike, ku në fokus do jetë mbështetja e Gjermanisë për integrimin e Shqipërisë në BE, por edhe vazhdimi i projekteve të gjithë rajonit të Ballkanit, të cilat morën udhë në konfrencën e Berlinit.
Shtylla e dytë, bashkëpunimi ekonomik.

Në orën 17:00 kancelarja Merkel do të marrë pjesë në konferencën ekonomike që do të mbahet tek “Tirana Biznes Park”, një investim gjerman që u përurua pak ditë më parë nga kryeminsitri Rama.

Aktualisht, Gjermania është donator i parë europian në Shqipëri.
E gjtithë vizita e Merkel, do të shoqërohet me masa të forta sigurie.

Burimet thanë se mbikqyra policore, do te jetë e të njëjtave nivele me atë të vizës së Atit të Shenjtë dhe kryeministrit serb në Shqipëri.

Kancelarja Gjermane do të lërë Shqipërinë në orën 18.00

Kjo është vizita e dytë e një kancelari gjerman, pas asaj të Gerhard Shrëdër në vitin 1999, që erdhi në Shqipëri për të takuar trupat gjermane të KFOR, që ishin stacionuar në vendin tonë, si pjesë e misionit paqeruajtës në Kosovë.

Serbia është duke u dridhur nga frika këto ditë. Dhe nuk janë vetëm bisedimet e vështira me Prishtinën në Bruksel, që mbahen nesër, e ku Beogradit pritet t’i kërkohet të lëshojë pe në shumë gjëra, arsye për këtë.

Ndoshta më e rëndë se çështja e Kosovës, për Serbinë, është rezoluta për gjenocidin e Srebrenicës, që pritet të sillet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, nga Britania e Madhe, së shpejti.

Nëse ajo kalon, atëherë Serbia dhe serbët do të identifikohen si shteti dhe kombi që kryen gjenocid, duke e bërë vetën epiqendër të imazhit më të keq të mundshëm ndërkombëtar, për shkak të autorësisë së krimeve më të rënda të mundshme të luftës, ndaj boshnjakëve myslimanë.

E kjo rezolutë, ka për iniciatore një autore të fshehtë, emri i të cilës nuk u bë i ditur deri dje.

Newsweek e Beogradit pretendon se e gjeti atë. Bëhet fjalë për Arminka Helicq një baroneshë misterioze me prejardhje boshnjake. Ajo është vetëm njëra nga gjithsej shtatë femrat në dhomën e lordëve të parlamentit britanik.

Ajo besohet se pati ndikim të madh pse Londra vendosi ta propozojë rezolutën për gjenocid të Srebrenicës.

Heliq ka njohuri të shumta për luftën e Bosnjës dhe masakrën e Srebrenicës, duke qenë se ka qenë e përfshirë në disa forma në këtë luftë.

Për shkak të njohurive  të saj, ajo, më 1998, u angazhua nga konservativët si eksperte e Ballkanit. Më vonë arriti të shndërrohet në “njërën nga ekspertët me impresivë të politikës së jashtme në qeveri”.

Për shkak të angazhimit të madh, por diskret, kryeministri David Cameron e nominoi atë për Dhomën e Lordëve. Më 2014 Heliq u emërua baroneshë (pa të drejtë trashëgimie familjare), nga mbretëresha Elizabetë, për shërbimet e shumta ndaj mbretërisë. Kjo i mundësoi asaj që me 24 nëntor 2014 të bëhet pjesë e Dhomës së Lordëve, si e treta femër myslimane që mbërrin këtu nga kampi konservativ.

Heliq aktualisht është duke e këshilluar liderin e Dhomës së Përfaqësuesve në parlamentin britanik, Willuam Hague. Për të, më herët ka punuar edhe si shefe e kabinetit, derisa ai ishte sekretar shteti.

Ajo njihet edhe si bashkëpunëtore e ngushtë e aktores Angelina Jolie. Kjo e fundit, që bëri edhe film për luftën e Bosnjës, e ka quajtur Heliqin si mentore të saj, duke qenë se i ndihmoi shumë për ta kuptuar situatën në Bosnjë. /Klan Kosova

Ministrat e Financave të Eurozonës do të mbajnë një konferencë urgjente telefonike, për të diskutuar propozimet e reja të Greqisë për zgjidhjen e krizës së borxheve.

Europa është shtëpia e shumë qyteteve historike, e muzeumeve me famë botërore dhe restauranteve fantastikë. Një mrekulli e natyrës janë plazhet e mrekullushëm, fshatrat magjikë, pistat turistike të skijimit, kanionet, kaskatat e ujvarave…. Po ju sjellim një listë vendesh turistike që në jetën tonë të paktën një herë ia vlen t’i vizitosh. Në fund të fundit Europa është shtëpia jonë e madhe sepse ne shqiptarët a nuk jemi europianë doc ! Pa dyshim që jemi!

1.Ia vlen të shërtisësh përgjatë Promenade des Anglais në Nica, ju të Francës

“. Të skijosh në Innsbruck, midis maleve të Austrisë

Të kërcesh në një nga klubet nëntokësorë të Berlinit, si Tresor

3.Të vizitosh qytetin italian Positano

4.Të kalosh një ditë të paharrushme në kopështet  Tivoli në Kopenhagen, Danimarkë

5. Të kalosh mbi urën 612 Charles Bridge të Pragës

6. Të shkrepësh një foto dhe ta fotografosh  Finestra Azzurra, në ishullinMaltez të Gozo-s

7. Të mos flesh një natë të gjithë në Ibiza.

8.Të ngasësh pa fund në  Autobahn-in e famshëm gjerman

9.Të mbetsh pa frymë në Detin Mesdhe përballe ishullit grek Santorini.

10. Ta provosh një herë fatin me një dorë blackjack në  Casinò di Monaco, në Montecarlo

11.Të vizitosh kaskatat Jagala në Estoni,  njohur si “Kaskatat Niagara të Vendeve Balltike”

12. Të admirosh me orë të tërë tavanin e Cappella Sistina, në Qytetin e Vatikanit

14. Të shtrihesh në rërën magjike të Lagos, në Portogali

15. Të bësh një xhiro me biçi në kanalet e Amsterdamit, Hollandë

16. Të mos rrish pa e vizituar qytetin historik të fortifikuar të Dubvrovnikut

17. Të mahnitesh përpara kryeveprave të Botticellit, “Lindja e Venerës” dhe “Pranvera”, në brëndësi të Galleria degli Uffizi.

18. Të magjepsesh nga kjo fushë e paanë në Irlandë

19. Të befasohesh nga bukuria dhe arkitektura në kopështin e pallatit Alhambra në Granada, të Spanjës

21. Të numërosh ngjyrat e pafundme të tulipanëve në Keukenhof, kopësht lulesh në Lisse, në Vendet e Ulta

22. Të mos rrish pa ndjekur një shfaqje në Festivalin Fringe të Edimburgut

23. Ta shohësh nga shkëmbinjtë Moher të Irlandës se s’ka limite mes qiellit dhe detit

Saktësisht tetëqind vite më parë, më 15 qershor 1215 në një vend të quajtur Runnymede, pranë lumit Tamiz në të dalë të Londrës, një grup baronësh dhe kalorësish të rebeluar rrëmbyen mbretin John dhe e detyruan të nënshkruante një dokument, që quhej Magna Carta.

VOAL – PARIS – Ligjvënësit francezë miratuan mbrëmë një fond $60 milionë për t’i dëmshpërblyer viktimat e Hoalokaustit të deportuar nga kompania shtetërore e trenave SNCF për në kampet naziste të përqëndrimit, një veprim që synon ta mbrojë të ardhmen e kompanisë nga proceset gjyqësore të SHBA.

Rreth 76 000 hrebrej u arrestuan në Francë gjatë Luftzës së Dytë Botërore dhe u transportuan në vagonët qeli të trenave për në Aushvic, ku pothuaj të gjithë vdiqën.

Miratimi u bë pavarësisht bojkotimit masive nga opozita konservatore, e cila vuri në dyshim vlerën e garancisë ligjore të ofruar nga SHBA.

Fondi, i qeverisur nga SHBA, do të jetë për ata që u deportuan nga Franca, por nuk përdituan nga masat dëmshpërblyese të Francës.

Senati francez e shqyrton projektligjin më 9 korik. reuters

VOAL – Korrupsioni, joefikasiteti, kultura e rekomandimit mund të luftohet edhe përmes shkencës të informatikës dhe përmes dixhitalizimi. Është një situatë stanjacioni, bllokimi (“deadlock”, si thonë anglo-saksonët që nuk dallohet vetëm nga sensi i përbashkët por edhe nga treguesi i korrelacionit midis Digital Economy dhe Social Index (DESI burime të BE-së) dhe sipas klasifikimit – vendet më pak të korruptuara sipas burimeve të Transparency International janë ato më të dixhitalizuarat. Dhe sot civilizimi i një vendi duhet të kuptohet edhe përmes matjes të gradës të dixhitalizimit. Kjo do të thotë shkalla e lartë e dixhitalizimit sjell ndryshime në nivelin e zhvillimit të shoqërisë në kahun e rritjes, e civilizon shoqërinë, e qytetarizon, pra dixhitalizimi është levë Arkimedi për ndryshime. Dhe kështu e pamundura bëhet e mundur. Më poshtë po ju sjellim një pasqyrë të vendeve të BE – ku niveli i korrupsionit është në përpjestim të zhdrejtë me nivelin e dixhitalizimit, dmth sa më i lartë korrupsioni aq më i ulët dixhitalitimi dhe sa më i lartë dixhitalizimi aq më i ulët niveli i korrupsionit.

Nëse flasim për Shqipërinë niveli i dixhitalizimit është i mjerë. Në Perëndim çdo anëtar i familjes ka PC ose lap top, në Shqipëri niveli i varfërisë krijon barriera të fuqishme që nuk e lejojnë dixhitalizimin dhe prandaj edhe korrupsioni është galopant. Ndërkohë përhapja e telefonia dixhitale ka ndikuar pozitivisht. /EB

Davor Božinovic ish Ministër i Mbrojtjes i Kroacisë, aktualisht deputet dhe PhD i të Drejtës Ndërkombëtare në një analizë botuar tek The European Leadership Network, del në konkluzionin se t’i injorosh problemet që ka Ballkani, nuk do të thotë t’i zhdukësh ato.

Në muajt e fundit, shkruan midis të tjerave Božinovic, Ballkani është rikthyer në axhendën e BE-së dhe NATO-s. Dhe rikthimet në Ballkan si zakonisht nuk janë optimiste. Bota sot përballet me shumë kriza. Greqia rrezikon të dale nga Eurozona, Mbretëria e Bashkuar nga BE, ndërkohë populizmi është në rritje dhe konfliktet në Ukrainë dhe Siri janë kërcënime për Ballkanin dhe më gjërë,nënvizon Božinovic .

Shumë analistë seriozë e kanë argumentuar se Ballkani Perëndimor është një punë e papërfunduar e Europës, vazhdon Božinovic. Dhe është e trishtushme të thuhet, por është bërë shumë pak në praktikë për të ndihmuar progresin e komuniteteve locale në zhvillimin e një liberal demokracie moderne, shton Božinovic.

Disa kanë mendimin se problemet me të cilat përballet sot Bosnia-Herzegovina, Serbia, Maqedonia dhe Kosova janë krijuar për fajin e tyre dhe jo të Europës. Ta shohësh si fakt, kjo është e vërtetë, por nuk na ndihmon ne që ta kthejmë rajonin në një pjesë integrale të zones Euro-Atlantike, thekson Božinovic. Marrëdhëniet midis BE dhe Ballkanit Perëndimor janë reciproke, Europa ka nevojë për BP dhe BP ka nevojë për Europën, Por mjerisht kjo kredo nuk është mbajtur prej politikanëve të Europës, vendet e të cilave nuk janë entuziastë me zgjerimin e BE apo NATO-s, nxjerr në pah Božinovic.

Božinovic mban një qendrim kritik ndaj indiferencës të disa politikanëve të Europës, të cilët sipas Božinovic nuk shohin më tepër se interesat e tyre të ngushta. Prandaj Božinovic shkruan se nëse Ballkani Perëndimor nuk do të integrohet shpejt dhe në mënyrë efektive në BE, prej kësaj do të lindin problem edhe më të mëdha. Kështu, nëse Maqedonia nuk është stabile, kjo përbën rrezik për fqinjët. Nëse Bosnje-Hercegovina do të vijojë të jetë nën Marrëveshjen e Deytonit, do të shohim rritje të nacionalizmit dhe radikalizmit islamik. Mungesa e pranisë të Europës, shton Božinovic, e lë hapur hapësirën për praninë e futjes dhe afrimit të Rusie hibride e cila fiton terren permes komuniteteve ortodokse. Lideri i Serbëve të Bosnjes, i llastuari i Rusisë Milorad Dodik i ka dërguar mesazhe të tilla refuzimi qeverisë të Sarajevës, që të kujtojnë ato të Karaxhiçit dhe Mlladiçit, që ideuan masakrën e Srebrenicës.

Maqedonia, vijon, Božinovic, dikur kampion rajonal i procesit të integrimit, po përballet me krizën më të rëndë që nga koha e shpalljes të pavarësisë.

Kosova nuk është njohur ende nga vende anëtare të BE dhe NATO-s, pasi ata barazojnë problemet e tyre të brëndëshme me ato të Kosovës. Dhe nëse Serbia dhe Kosova nuk do të gjejnë një zgjidhje afatgjatë, dhe e vetmja zgjidhje është perspektiva e qartë Evropiane për të dyja, kjo do të sjellë rritjen e tensioneve etnike dhe fetare me konseguenca të paparashikuara për fqinjët dhe më gjërë.

Kriteret për kandidatët nuk duhet të ndryshojnë, thotë Božinovic. Por ajo që mungon është fakti se BE dhe NATO duhet të insistojnë që vendet kandidate të implementojnë reformat. Forcimi i demokracisë është rruga më e mire për të parandaluar që këto vende ta gjejnë veten midis dilemës me Perëndimin ose me krahun e antivlerave Perëndimore, nënvizon midis të tjerave Božinovic../Përktheu dhe përgatiti për botim E.B.

VOAL -Papa Françesku ka thënë sot se emigrantët nuk duhet të mbahen përgjegjës për problemet ekonomike dhe nuk duhet të trajtohen si “mallra”.

Kreu i Selisë së Shenjtë ka qëndruar sot në qytetin Torino të Italisë, ku i është drejtuar masës së njerëzve.

“Emigracioni rrit konkurrencën, por emigrantët nuk duhet të fajësohen, sepse ata vetë janë viktima të pabarazisë, të kësaj ekonomike dhe të luftërave.

Të vjen qash kur i sheh skenat e ditëve të fundit, ku qeniet njerëzore trajtohen si mallra”, ka thënë Papa Françesku.

Evropa po përballet me një numër të madh të migrantëve që ikin nga Lindja e Mesme dhe Afrika, për shkak të konflikteve.

Paqe për të gjithë ka thënë papa Fran4esku, edhe për ata që ikin nga konfliktet/ La Stampa

VOAL – Në prag të 20-vjetorit të gjenocidit të forcave serbe kundër popullsisë civile të Srebrenicës historiania e njohur serbe Dubravka Stojanoviç pat thënë se krimet masive në këtë qytet të Bosnjës lindore janë çështje botërore, përmes të cilës është definuar edhe më shumë e drejta ndërkombëtare nga ana e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë. Ajo tha se gjenocidi në Srebrenicë nuk është çështje lokale dhe nuk varet nga ajo nëse e pranon apo jo Serbia. Parlamenti serb i ka dënuar krimet në Srebrenicë, por pa e përmendur në mënyrë eksplicite gjenocidin. Lideri i serbëve të Bosnjës Milorad Dodik në të kaluarën ka deklaruar se në Srebrenicë ka ndodhur një gjenocid i përmasave lokale dhe kështu ka nxitur reagimin e boshnjakëve.

Stojanoviq tha se në Serbi pas krimeve në Srebrenicë nuk është kuptuar se kjo është çështje botërore. «Ky është gjenocidi i parë i kryer në truallin europian (pas Luftës së Dytë Botërore) dhe goditje e rëndë kundër mbarë botës. Kjo është diçka që sërish ka ngjallur mendimet për dimensionet e së keqes», deklaroi ajo për agjencinë e lajmeve Beta.

Stojanoviq ka thënë se në Serbi ende nuk kuptohet se gjenocidi në Srebrenicë ka definuar të drejtën ndërkombëtare: «Ky aspekt te ne nuk shihet si shumë gjëra të tjera, sepse ne shohim vetëm veten tonë, rrëfimin tonë dhe kuzhinën tonë të vogël». Ajo shtoi: «Duke u kualifikuar si gjenocid Srebrenica është shndërruar në krim të veçantë dhe kjo është që e dallon atë krim nga të tjerët».

Qeveria e Britanisë së Madhe ka paralajmëruar një rezolutë, e cila do të miratohet nga OKB-ja me rastin e 20-vjetorit të gjenocidit në Srebrenicë. Rezoluta do ta shpallë 11 korrikun ditë botërore të kujtimit të rreth 8 mijë viktimave në Srebrenicë. Forcat serbe të prira nga gjenerali Ratko Mladiq pushtuan enklavën boshnjake të Srebrenicës më 11 korrik 1995 dhe në javët në vijim vranë mijëra civilë boshnjakë. Sipas gazetës «Danas» të Beogradit rezoluta po mbështetet edhe nga Holanda dhe SHBA-të.

Paralajmërimi se do të miratohet një rezolutë për Srebrenicën ka ngjallur reagime të mëdha në Serbi nga ana e politikanëve. Disa media në Beograd njoftojnë se rezoluta parasheh që në të ardhmen nxënësit të mësojnë në shkolla për gjenocidin në Srebrenicë. Në rast të tillë edhe Serbia dhe republika e serbëve të Bosnjës do të duhej të korrigjonin librat e historisë në mënyrë që nxënësit serbë të mësojnë për Srebrenicën dhe krimet e kryera atje. Dy të akuzuarit si fajtorë kryesorë për gjenocidin, gjenerali Ratko Mlladiq dhe politikani Radovan Karagjiq, gjendet para Tribunalit të Hagës./dia.plu.

 VOAL – NJU JORK – Misioni i Britanisë në Kombet e Bashkuara ia ka dorëzuar Serbisë propozimin e rezolutës për Srebrenicën, e cila me gjasë do të shqyrtohet në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit më 7 korrik, ka deklaruar sot ministri i jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiq.

VOAL – NJU JORK – E përditshmja New York Times shkruan se Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë të gatshme të dërgojnë tanke dhe armatim të rëndë në Evropën Lindore për të zmbrapsur një agresion të mundshëm rus në këto vende.

Kjo lëvizje vjen si kundërpërgjigje ndaj një agresioni të mundshëm rus. Deri tani, gazeta amerikane thotë se do të vendosen më shumë se 5 mijë trupa në vendet baltike. Kjo është hera e parë që SHBA-­të po vendosin pajisje ushtarake në Europë në këtë masë, që pas përfundimit të luftës së ftohtë. SHBA-­të i druhen Rusisë dhe influencës së saj në vendet baltike (Estoni, Letoni, Lituani), që pas aneksimit të Krimesë nga ana e Moskës. Vetë vendet baltike e kanë kërkuar prezencën ushtarake të NATO-­s dhe SHBA-­ve, pasi edhe ato i druhen shumë një agresioni rus.

VOAL – Bisedimet për krijimin e një koalicioni qeverisës do të dominojnë në Turqi në javët e ardhshme pasi votuesit prishën planet e Presidentit Rexhep Tajip Erdogan për të fituar shumicën prej dy të tretash, e mjaftueshme për të ndryshuar kushtetutën dhe për zgjeruar kontrollin e tij mbi pushtetin. Zgjedhjet parlamentare të së dielës i dhanë goditjen më të madhe partisë së zotit Erdogan, Partia për Drejtësi dhe Zhvillim, AKP, që kur ajo mori pushtetin në vitin 2002. Korrespondenti i Zërit të Amerikës Dorian Jones njofton nga Stambolli.

VOAL – Jeb Bush bëri thirrje për lidhje më të ngushta tregtare dhe sigurie me Evropën gjatë një fjalimi në Berlin, ndalesa e tij e parë e një turneu pesë ditor, për të testuar mbështetjen në politikën e jashtme, para se të shpallë kandidaturën për president të hënën në Majami.

Papa Françesku u ka bërë thirrje myslimanëve, ortodoksëve dhe katolikëve të Bosnjës, që t’i lënë prapa “plagët e thella” të së kaluarës dhe të punojnë së bashku për një të ardhme paqësore.

Ati i Shenjtë po zhvillon një vizitë njëditore në Sarajevë dhe atje u mirëprit nga mijëra boshnjakë, të cilët kishin dalë ta përshëndesnin derisa po kalonte autokolona prej aeroportit nëpër qytetin e banuar nga rreth 300 mijë myslimanë.

Në fjalimin e tij në Presidencë e Bosnjës, Papa u bëri thirrje boshnjakëve që të kundërshtojnë “barbarinë” e atyre që vazhdojnë të mbjellin ndarjen “si një pretekst për dhunë të tmerrshme”.

Ati i Shenjtë u bëri thirrje boshnjakëve që të vazhdojnë të punojnë për paqe dhe respekt ndërfetar, përmes durimit dhe dialogut të besueshëm.

“Kjo do të lejojë që zërat e ndryshëm të bashkohen dhe të krijojnë një melodisublime të fisnikërisë dhe bukurisë, në vend të klithmave fanatike të urrejtjes”, tha ai.

Papa Françesku më pas ka shkuar në stadiumin e Sarajevës, ku edhe do të zhvillohet ngjarja kryresore e vizitës së tij. Aty do të marrin pjesë 65 mijë njerëz, shumica prej tyre katolikë

Papa Françesku po viziton Sarajevën. Nga kjo vizitë presin impulse jo vetëm besimtarët katolikë. Bosnje-Hercegovina ende është një vend i pastabilizuar, 20 vjet pas luftës.

“Vizita e Papës (06.06) vjen në kohën e duhur, tensionet nacionaliste dhe fetare janë gjithnjë e më prezente, nganjëherë ke ndjesinë se asgjë nuk e ndal politikën nacionaliste. Ana-Marija Lasić tingëllon pesimiste. Ajo është 38 vjeç, e lindur dhe rritur në Sarajëvë, ajo e ka përjetuar luftën dhe pushtimin e qytetit nga serbët boshnjakë. Ana është besimtare katolike dhe banore krenare e këtij qyteti dhe Bosnje-Hercegovinës. Një qëndrim i tillë nuk gjendet lehtë mes kroatëve boshnjakë, shumica besimtarë katolikë, që. ankohen se nuk janë qytetarë të barabartë në një vend ku ata janë në minoritet.

Në Bosnje-Hercegovinë krahas pakicave të vogla të romëve dhe hebrenjve jetojnë tre etni: Boshnjakët – shumica myslimanë, serbët -shumica ortodoksë serbë, dhe kroatët – shumica katolikë. Në regjistrimin e fundit të popullsisë në vitin 1991, 17% e banorëve në Bosnje-Hercegovinë janë katolikë, 44% myslimanë dhe 31% ortodoksë-serbë. Por këto shifra vijnë nga koha e viteve 1992-1995, vite të luftës në vend. Shumë boshnjakë kroatë ndërkohë kanë emigruar, në Kroaci ose vende të tjera. Për ata që jetojnë në vend, feja dhe komuniteti fetar janë referime të rëndësishme të jetës së përditshme. Prandaj vizita e Papës është një sinjal i rëndësishëm – ata ndjehen të respektuar në përpjekjet e tyre.

Sarajeva – multikulturalitet që jetohet përditë

Por Papa Françesku nuk e ka zgjedhur Sarajevën si destinacion të udhëtimit të tij të tetë jashtë vendit vetëm për arsyet e lartpërmendura. Sarajeva është simbol i bashkëjetesës së kulturave dhe feve. Kjo bashkëjetesë është ngjizur në shekuj, duke u ngritur një kulturë e respektit dhe tolerancës së ndërsjellë – shembull për Europën. Sarajeva vetë është dëshmi e gjallë e kësaj kulture – në një hapësirë të vogël gjendet një sinagogë, një xhami, dhe një katedrale katolike – pak më larg edhe kisha ortodokse serbe. Por më e rëndësishme se fetë që jetojnë krahas njëra-tjetrës, është bashkëjetesa e përditshme thotë Enes Karić, profesor në Fakultetin e Teologjisë në Sarajevë. Sipas tij feja është sot më prezente në jetën e përditshme: “Në shumë vende feja përdoret për luftë, dhunë dhe destabilizim.” Prandaj viziza e Papës është e rëndësishme; “Paqja qoftë me Ju” – dhe paqja është sot një fjalë e rëndësishme, shton Enes Karić. Kjo vizitë është e rëndësishme jo vetëm për katolikët, por edhe për ortodoksët, myslimanët dhe hebrenjtë, thekson ai.

Katolike dhe qytetare e Bosnje-Hercegovinës

Problemi më akut i Bosnje-Hercegovinës është papunësia tejet e lartë dhe varfëria e madhe. Sipas fondacionit Konrad Adenauer më shumë se 50% e njerëzve janë të papunë, ndër të rinjtë papunësia kap madje shifrat e 72%. Ana-Marija Lasić ia ka dalë të ketë një ndër punët e preferuara në administratë. Nuk kam rrogë shumë të lartë, por të paktën një punë të sigurtë, thotë ajo. Megjithë vështirësitë ajo nuk do ta ndërronte jetën në Sarajevë. Bosnje-Hercegovina është vendi e gëzimi i saj, miqtë e saj janë myslimanë, serbë-ortodoskë, kjo nuk luan ndonjë rol.

Katolikja besimtare është e gëzuar për vizitën e Papa Françeskut, por shton: “Për mua si katolike kjo vizitë nuk do do të thotë shumë. Më e rëndësishme kjo vizitë është për mua si qytetare e Bosnje-Hercegovinës. Ne katolikët mund të shkojmë në Vatikan dhe të shohim Papën. Por tani Papa vjen në vendin tim, një vend që ende nuk është shëruar plotësisht nga tragjedia e luftës dhe konfliktet ndëretnike, edhe 20 vjet pas saj.”

Kjo vizitë shihet si një rreze shprese për vendin: Kur politika nuk është në gjendje të bëjë diçka, atëherë të paktën të ndihmojnë gjeste simbolike, mendojnë shumë vetë në Bosnje-Hercegovinë. Shumë media raportojnë për vizitën e Papës, por edhe për poltronin ku do të ulet Papa gjatë meshës në Koshevë. Atë e kanë gdhendur Edin und Salem Hajderovac, dy mjeshtra myslimanë. Ndërsa porosia erdhi nga komuniteti katolik vendor. dw