Me Senatorin Bob Dole

Çfarë i tha Agim Aliçkaj ish-Sekretarit të Shtetit Henry Kissinger, gjatë përplasjes në Kongresin Amerikan për ndërhyrjen e NATO-s në Kosovë? Roli i diasporës dhe Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane të kongresistit DioGuardi. Historia e shpëtimit të hebrejve në Kosovë, nga familja e babait, Arif Aliçkaj dhe shqiptarë të tjerë. Çfarë duhet të bëjnë udhëheqësit e Kosovës sot, për kufirin, taksën ndaj mallrave serbe, negociatat me Serbinë, marrëdhëniet BE-në dhe SHBA-në?

Intervistoi Ruben Avxhiu, “Illyria”

Zoti Aliçkaj, ky që po jetojmë është një vit i nderimeve të shumë 20-vjetoreve. 20-vjetori i dhimbshëm i Reçakut, 20-vjetori i vendimit të vështirë të marrëveshjes në Rambuje, 20-vjetori i ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë, 20-vjetori i çlirimit etj. Janë të gjitha, me të mirat dhe të këqiat edhe një kurorëzim i punës së shqiptarëve në Washington.Ju vetë keni qenë shumë aktiv me Ligën Qytetare si dhe personalisht. Çfarë kujtoni më shumë nga ato vite?

Deshiroj të të falenderoj ty Ruben, dhe gazetën “Illyria” për mundësinë që t’i shpreh mendimet e mia për ngjarjet dhe situatën. Çdonjeri prej nesh ka shumë për të thënë. Njeherit, ju përgëzoj për punën e madhe me dekada në të mirë të çështjes sonë kombëtare.

Është 20 vjetori i ngjarjeve shumë të dhimbshme por edhe te lavdishme dhe historike për Kosovën dhe mbarë kombin shqiptar. Masakra e forcave terroriste serbe mbi popullsine civile shqiptare në Recak e kaloi kufirin e durimit të SHBA-ve dhe vendeve demokratike perëndimore të Evropës. Fjala popullore thotë: “kriminelin e zen gjaku i viktimës së pafajshme”. Ky akt barbar dhe mospranimi i marrëveshjes së Rambujesë, ishin faktorë shumë të rëndësishëm, në mes të shumë faktorëve tjerë, që ndikuan në vendimin e NATO-s për ta bombarduar Serbinë. Duhet cmuar lart sinqeriteti, drejtësia, burrëria dhe trimeria e ambasadorit amerikan William Walker në paraqitjen reale te masakrës së Recakut.

Marrevëshja e Rambujesë ishte e vështirë dhe shumë e pavolitshme për Kosovën. Me të mund të arrihej sigurimi i të drejtave të njeriut dhe një nivel i kufizuar autonomie por kurrësesi pavarësia. Pala Kosovare nuk kishte rrugë tjetër përveç nënshkrimit. Duhet t’i falenderohemi arrogancës, budallëllëkut dhe kalkulimeve të gabuara të diktatorit komunist Millosheviq dhe bandës së tij kriminale për mospranimin e saj. Serbët shumë e perdorin thënjen “Sve ili nishta” ne shqip “Gjithshka ose asgjë” . Ata u munduan të marrin çdo gjë por fituan asgjë, fituan faqen e zezë dhe bombat e NATO-s.

Nga ato ditë të vështira, më kujtohen aktivitetet e panumërta masovike dhe energjia e pashterrshme e veprimit te komunitetit shqiptaro-amerikan, demonstratat madhështore të subjekteve të bashkuara nën udhëheqjen profesionale dhe shume të sukseseshme të ish-kongresistit Joseph DioGuardi, seancat dëgjimore në Kongresin amerikan ku i mundesohej një populli të vogel e të shtypur për t’i paraqitur padrejtësitë, keqetrajtimin, dhe shkeljen e të drejtave të tij kombëtare, politike dhe njerëzore. Me kujtohet edhe madhështia, mençuria dhe vlerat e larta politike dhe njerëzore të shumë përfaqësuesve të Kongresit amerikan, senatorët Dole, McCain, Biden, D’Amato , Schumer, Pressler, Pell, Lieberman, Helms dhe kongresistet Lantos, Gilman, Engel, Hyde, Boehner, Ed Royce, Rohrabacher, Ros-Lehtinen, Traficant e të tjerë, shumë prej të cilëve çështjen tonë e morën me zemër.

A ju kujtohet se ku ndodheshit në momentin kur filloi ndërhyrja e NATO-s në Kosovë? Si e përjetuat atë moment?

Para televizionit, me familje, në shtëpinë time në Yonkers. Lajmet tregonin se po afrohej momenti i bombardimeve, por gjithmonë ekzistonte mundësia që të ndaleshin, nëse krimineli Millosheviq i telefononte ambasadorit Holbrook se e pranonte marrëveshjen e Rambujesë. Fatbardhësisht, kjo nuk ndodhi dhe kryeministri rus Primakov, që vinte në SHBA për të kërkuar ndaljen e bombardimeve, u kthye mbrapsh në gjysëm të rrugës, i refuzuar nga nënkryetari amerikan Al Gore.

Kur filloi bombardimi, të gjithë u ngritëm në këmbë dhe filluam ta përqafojmë njëri-tjetrin. Babai im Arif Alickaj filloi të qante dhe ne bashkë me të. Ai ishte me karakter shumë të fortë, ishte hera e parë në jetë që unë e pashë të derdhte lotë. Përjetimi vështirë mund të përshkruhet, gëzim, krenari, triumf, shpresë, besim në fitore, por edhe shqetesim. E dija se, që nga ky moment, çlirimi i Kosovës nga thundra shekullore serbe ishte i sigurt. Por, ekzistonte ende një ndjenjë frike dhe shqetësimi se çfarë do të ndodhte në ditët në vijim, sa do t’i kushtonte popullit tonë liria . Dhe, për 78 ditë bombardimi populli shqiptar i Kosovës kaloi nëpër një periudhë të tmerrshme. Shpërngulje masovike me dhunë, vrasje të popullsisë së pafajshme civile, përfshirë gra dhe fëmijë, dhunime, masakra, tortura çnjerezore dhe zhdukje pa gjurmë. Këto krime makabre të kriminelëve serbë, nuk bën të harrohen kurrë.

Sa i rëndësishëm ishte – sipas jush – roli që luajtën shqiptarët e Amerikës në fatin e Kosovës? A do të kishte ndodhur ndërhyrja e NATO-s pa lobimin modern të më shumë se një dekade në Washington?

Shqiptarët e Amerikës luajtën një rol të pazëvendësueshëm në fitoren e Republikës së Kosovës. Është gjë e ditur se fati i Kosovës dhe i mbarë kombit shqiptar vendoset në shtetin më të madh dhe më demokratik të botës, në SHBA. Prandaj, pa lobim profesional dhe efektiv në SHBA vështirë se do të arrihej bombardimi i Serbisë, çlirimi dhe shpallja e pavarësisë. Por, duhet kuptuar se parakusht për këtë ishte rezistenca gjithëpopullore në trojet tona.

Rezistenca e popullit shqiptar ka filluar në momentin kur këto troje u okupuan nga serbo-sllavët, para më shumë se 100 viteve. Në dekadat e fundit, me shtimin e represionit serb me qëllim të shkatërrimit përfundimtar të popullit shqiptar të Kosovës dhe trojeve tjera, rezistenca filloi të bëhet me masovike dhe më e organizuar, së pari me protesta paqësore të udhëhequra nga LDK dhe forcat tjera demokratike e më vonë me luftë të organizuar të prirë nga UÇK. Pra aty, mu në Kosovë, ishte faktori i parë dhe burimi i fitores sone. Faktori i dytë është lobizmi në Amerikë, pa të cilin Kosova nuk do të bëhej shtet. Pastaj radhiten edhe shume faktorë të tjerë që e ndihmuan këtë arritje të madhe, une besoj se vet Zoti i madh i bëri bashkë të gjitha për ta shpëtuar kombin tonë nga shkatërrimi.

Si ndodhi që u angazhuat me Ligën Qytetare të Joseph DioGuardit? Si u bashkuat me të? Cilat ishin meritat historike të saj?

Pas marrjes se autonomisë dhe okupimit klasik të Kosovës në korrik të vitit 1990, mbeta pa punë si gati të gjithë shqiptarët e Kosovës. Ne gusht të atij viti u nisa për në Amerike me shpresë se ky do të ishte një qendrim i imi i përkohshëm. DioGuardi dhe Liga, me angazhimin e tyre në Washington për Kosovën, ishin bërë të njohur në komunitetin shqiptar, në Amerikë. Unë vura kontakt me DioGuardin nëpërmjet miqve të mi të nderuar vëllezërve Osmani nga Morina e Gjakovës, kontribues të mëdhenj të Ligës dhe të veprimeve lobiste në Washington, për një kohë të gjatë.

DioGuardi planifikonte një vizitë në Evrope, në fund të gushtit të vitit 1990. Unë e bëra organizimin e qendrimit të delegacionit të Ligës te vëllezërit e mi Naimi, Esati dhe Samiu, në Oslo, Norvegji. U mblodhën mjete të rëndësishme financiare dhe u krijua dega e Ligës, në Oslo, nën udhëheqjen e Naimit. Ai për disa vite, derisa unë u forcova materialisht, kontriboi për anëtarsimin tim në Ligë dhe vetë ishte anëtar i Bordit, deri në pavarësimin e Kosovës.

Unë për një kohë e kam kryer detyrën e Sekretarit të Ligës dhe vazhdoj të jem anëtar i Bordit Ekzekutiv edhe sot. Cdo shqiptar e ka detyrë të japë kontriubutin e vet kombëtar në vendin ku gjendet dhe me mundësitë që ka. Shqiptarët në mërgim gjithëmonë janë interesuar e kanë përkrahur dhe kanë lobuar për kombin e vet, prej momentit që kanë zbritur në dhe të huaj. Por, ishte hera e parë që lobizmi u shëndrrua në një veprim të organizuar, modern, masovik dhe shumë efektiv. Mjafton të përmendi vetëm dy deklarata. Presidenti Rugova pat thënë se “Liga ka bërë punë në Washington sa një shtet”, ndërsa krimineli Millosheviq, në Hagë, me dëshpërim deklaroi se “Liga e udhëhequr nga Joseph DioGuardi, i hapi kanalet zyrtare për separatistët kosovarë në Kongresin Amerikan dhe ndikoi në krijimin e disponimit anti-serb dhe shkatërrimin e Jugosllavisë”.

Puna e lobit të parë shqiptaro-amerikan- LQSHA është e dokumentuar dhe duhen libra të tërë për ta përshkruar, gjë që do të bëhet në të ardhmen e afërt. Aktivitete të panumërta për tri dekada në mbrojtje të të drejtave të njeriut të popullit shqiptar të Kosovës dhe trojeve tjera të okupuara nga sllavo-grekët si dhe afirmimit të çështjes gjithëkombëtare: protesta të ndryshme, demonstrata dhe tubime masovike; seanca dëgjimore në Kongres, takime me senatorë, kongresistë, përfaqësues të Departamentit të Shtetit dhe institucioneve tjera amerikane; takime me gazetarë, deklarata publike, artikuj, intervista dhe debate në shtyp, radio dhe televizion (FOX News, CNN, ABC, PBS, CSPAN, NY Times, NY Post, Washington Times e shumë tjera); organizim të vizitave të gati të gjithë liderëve dhe personaliteteve të njohura nga të gjitha trojet tona në SHBA (Rugova, Berisha, Demaci, Arbnori, Buxhovi, Qosja, Ramajli, Bukoshi, Xhaferi, Sulejmani, Haradinaj, Sopi, Gjergji, Rexhepi, Gjini, Stavileci, Mustafa dhe shumë të tjerë), si dhe të delegacioneve të Ligës , shumë herë bashkë me senatorë, kongresistë dhe përfaqësues të rëndësishëm të jetës amerikane, kudo në trojet tona sipas nevojës për përkrahje.

Duhet veçuar takimi i Presidentit Rugova me Presidentin Clinton, i organizuar nga Gilman dhe DioGuardi. Ky takim, edhepse i shkurtër, ia dridhi themelet Sërbisë. Dëshiroj të nënvizoi edhe faktin se Liga ishte e para, që me deklaratë publike i dha përkrahje të parezervë Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në SHBA. Pra, meritat historike të Ligës, themeluesit te saj, Joseph J. DioGuardit, këshilltares për çështjë ballkanike Shirley Cloyes DioGuardi, Bordit ekzekutiv dhe të anëtarësisë së gjërë janë të jashtëzakonshme. Aftësia komunikuese dhe depërtuese e Joe’s e përforcuar me aftësitë për analizë, organizim dhe parashtrim të cështjeve të Shirley’t jan të pashembullta.

Do të veçoja dy momente të paharrueshme nga paraqitjet e Joe’s dhe Shirley’t. Në konfrontim me kongresisten serbo-amerikane Helen Delic-Bentley, në dëshminë e mbajtur në prill të vitit 1990, Joe ia mbylli gojën asaj duke i thënë disa herë: “Unë nuk jam lobist i paguar, unë jam shqiptar etnik”. Ndërsa, në dëshminë tjetër të mbajtur në mars të vitit 1998, Shirley e kundërshtoi hapur ambasadorin Gelbard , i cili më parë kishte deklaruar gabimisht se UÇK ishte organizatë terroriste duke i thënë: “ Jo, zoti ambasador, e keni gabim, nuk mund të jenë terroristë ata që i mbrojnë shtëpitë dhe familjet e veta, nëse UÇK është terroriste atëherë edhe unë bashkë me 400 mijë shqiptaro-amerikanë jemi terroristë”. Shto këtu kualitetin e Bordit Ekzekutiv dhe të shumë përkrahësve të Ligës nga gati të gjitha trojet tona, nga gati të gjitha besimet fetare dhe nga shumë lami të jetës.

Është për t’u habitur përpjekja e disa liderëve politikë nga vendet tona dhe përkrahësve të tyre atje dhe në diasporë, disa prej tyre edhe shokë të mi, për ta nënçmuar dhe njollosur personalitetin e Joe DioGuardit dhe punën e tij kolosale në të mirë të çështjes shqiptare. Marrja me të tjerët që në mënyrë të vet i shërbejnë kombit, jo vetëm që është humbje e panevojshme kohe, por është edhe gabim trashanik që i dëmton rëndë interesat tona kombëtare.

DioGuardi, së bashku me kolegun e tij të shquar, nga Kongresi Amerikan, Tom Lantos, ishin të parët që u interesuan për fatin e hebrejve në Shqipëri dhe promovuan aktin e madh të shpëtimit të tyre nga shqiptarët. Familja juaj ka dhënë një kontribut të veçantë në këtë drejtim, duke ndihmuar në mbrojtjen, shpëtimin e hebrejve. A mund të na tregoni se si ndodhi kjo?

Vizita historike e DioGuardit dhe të madhit Tom Lantos, në Kosovë dhe Shqipëri në Maj të vitit 1990, përvec avancimit të çështjes së Kosovës, solli edhe një fitore tjetër të madhe për kombin shqiptar. Ata u takuan me udhëheqësin komunist të Shqipërisë Ramiz Alia për ta bindur atë që ta mundësojë demokratizimin e Shqipërisë në mënyrë paqësore. Gjatë bisedimeve, kur ai e kuptoi se Tom Latos ishte hebre, për ta impresionuar, ai solli dosjen plotë me dokumentacion origjinal që dëshmonte për shpëtimin e të gjithë hebrejve që ndodheshin apo erdhen nga vendet e tjera në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Ky akt madhor, nën kujdesin e DioGuardit , u autentifikua nga Yad Vashem në Izrael, u shëndrrue në libër nga Harvey Sarner, mori famë dhe ndihmon edhe sot në afirmimin e vlerave tona kombëtare.

Babai i im, Arif Aliçkaj, i cili, gjatë vitit 1943, kryente detyrën e Sekretarit të komunës se Deçanit, ndihmoi në shpëtimin e familjeve hebreje që iknin nga gjermanët për të shpëtuar jetën. Miku i tij Arsllan Rezniqi (i nderuar zyrtarisht nga Yad Vashem) i cili merrej me tregti dhe kishte shitore në Deçan, i sjellte hebrejtë nga vendet tjera për t’i kaluar në Shqipëri. Babai im siguronte për ta dokumente udhëtimi falso me emra boshnjakë muslimanë, për t’i shpëtuar, në rast kontrolli, nga gjermanët. Ata e organizonin strehimin e tyre të përkohshëm te familjet shqiptare në fshatrat rreth kufirit dhe pikë bashkimi e kishin Sharrën e Roshkodolit. Shumë shqiptarë tjerë nga të gjitha teritoret tona, emrat e të cilëve ndoshta nuk do të dihen kurrë, morën pjesë në shpëtimin e hebrejve. Ishte ky një veprim human dhe madhështor i mbarë kombit shqiptarë, bazuar në besën shqiptare dhe traditen pozitive shekullore për ta mbrojtur mysafirin në rrezik, pa dallim feje, race apo kombi.

Ju keni një histori interesante me Henry Kissinger, në seancën dëgjimore, në Kongres, ku ai ishte ndër dëshmitarët që folën para Kongresit Amerikan. A mund të na e tregoni edhe një herë për lexuesit tanë, çfarë ndodhi mes jush dhe ish-Sekretarit të njohur Amerikan të Shtetit?

Në dëgjimin që u mbajt në Komitetin për Marëdhënje Ndërkombëtare të Kongresit Amerikan, në mars të vitit 1999, përvec senatorit Dole, ambasadores Kirkpatrick dhe Dr. Kissinger foli edhe përfaqësuesja e Ligës, zonja Shirley Cloyes DioGuardi. Ajo e parashtroi me shumë sukses cështjen e Kosovës dhe nevojën për bombardime të NATO-s për ta ndaluar terrorizmin Serb. Vetëm Dr. Kissinger ishte kundër intervenimit.

Në pushim, në mes të dy seancave, u afrova te ai dhe duke ia dhënë librin për shpëtimin e hebrejve në Shqipëri “Rescue in Albania”, i thashë: “Dr. Kissinger, më lejoni që t’ju jap një libër, që tregon për shpëtimin e hebrejve në Shqipëri, gjatë Holokaustit, tregon për shpirtin e madh të popullit shqiptar. Ky popull sot, është duke përjetuar situatë të ngjajshme dhe ka nevojë për ndihmën tuaj”.

Ai e shikoi titullin me shumë interes, e bashkoi me dokumentet që kishte dhe më premtoi se do ta lexonte. Unë besoj se ky libër ndikoi që ai në paraqitjet e tij të mëvonshme të dalë me qëndrim të ndryshuar. Ky është shembull i një veprimi të thjeshtë, shumë të lehtë, i cili kur bëhet me zemër dhe qëllim të mirë, mund të rezultojë në një vlerë të madhe.

20 vjet pas çlirimit, si e shihni Kosovën sot, për nga aq informacion që keni? Çfarë po ecën nuk po ecën aty?

Për ne mërgimtarët gjëja më e rëndësishme është liria, mundësia për ta vizituar vendlindjen pa frikë dhe pa pengesa. Thuhet se është lehtë ta kritikojsh nga larg tjetrin që është duke punuar. Mirëpo, kritikat parimore me qëllim të mirë janë të nevojshme dhe duhet të jenë të mirëpritura. Ka arritje në planin e brendshëm, ndërtimi i rrugëve dhe infrastrukturës së vendit, aeroportit dhe të arritura në energjetikë, tregëti dhe ekonomi të vogël. Por, është dëshpruese që, edhe pas 20 vjet lirie, nuk arrijtëm ta bëjmë Kosovën shtet të mirëfillëtë, sovran dhe të pavarur.

Shpresuam se pas çlirimit, pas më shumë se 100 vjet robërie, vullneti do të jetë aq i fortë saqë Kosova do të bëhej “Zvicër e vogël”.

Nuk mund të arsyetohet niveli i korrupsionit, interesave personale dhe klanore të klasës politike të Kosovës. Ata merren më shumë me njëri tjetrin se sa me armikun . Nuk kanë qëndrim unik për çështjet vitale të politkës së jashtëme, gjë shumë e dëmëshme për interesat strategjike kombëtare.

Serbia është duke punuar me të madhe dhe pa u ndalur për ta penguar, destabilizuar dhe shkatërruar Kosovën dhe mbarë kombin shqiptar. Populli shqiptar i Kosovës është bërë indiferent, opozita është e përçarë dhe e dobët, ndërsa diaspora me ndihmat e veta po e mundëson vazhdimin e kësaj amullie të përgjthshme.

Në një shtet ku funksionon demokracia, si në SHBA dhe vendet tjera demokratike, populli me votën e vet bën ndryshime të nevojshme. Nëse nuk ka ndryshime në udhëheqjen politike, nuk ka as progres të vendit. Klasa politike “rehatohet në kolltuqe”, e bind veten se është duke punuar mirë dhe se është “e pazëvendësueshme”. Nuk e sheh realitetin derisa nuk ndodhë ndonjë gjë e madhe.

Ju jeni shprehur me forcë në një shkrim në Illyria, kushtuar pavarësisë, kundër një marrëveshje me Serbinë për shkëmbim territori. Po duket se SHBA e ka inkurajuar këtë zgjidhje, madje po kërkohet me ngulm edhe heqja e taksës së qeverisë Haradinaj për mallrat serbe. Kush është këshilla juaj për udhëheqjen e Kosovës në këtë situatë?

Me forcë të mëndjes, me ndërgjegje të pastër, me gjithë zemër dhe pa kurrëfarë dileme, jam kundër cfarëdo marrëveshje me Serbinë për shkëmbim territori si dhe kundër heqjes së taksës për mallrat serbe. Argumentet dhe këshillat janë të shumta:

– Kosova, me kufijtë ekzistues ishte njësi federale e ish-Jugosllavisë, ka funksionuar si e tillë për një kohë të gjatë, u pranua me marrëveshjen e Kumanovës dhe me planin e Ahtisarit. Çfarëdo ndryshimi i kufijve do të shënonte zhdukjen e Kosovës si shtet dhe humbjen më të madhe të kombit shqiptarë gjatë gjithë historisë së tij.

– Për sa jam i informuar, gjatë gjithë historisë dhe sidomos në 20 vitet e fundit, Kosova nuk fitoi asgjë qenësore nga bisedimet me Serbinë. Gjithmonë kemi humbur dhe na mashtruan keq komunistët serbë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore. Plani i Ahtisarit përbën në vete maksimumin e lëshimeve të mundshme të popullit shqiptar të Kosovës per të fituar pavarësinë e mangët. Me bisedime të mëtutjeshme, kjo pavarësi u cungua edhe më shumë, pa kurrëfarë nevoje. Pakica serbe në Kosovë nuk është e shtypur dhe e persekutuar. Përkundrazi, ajo ka të drejta, por edhe privilegje më shumë se çdo pakicë tjeter kombëtare në botë. Çështja e të drejtave të serbëve të Kosovës, në çdo rast dhe në çdo takim duhet të ndërlidhet me të drejtat e shqiptarëve që jetojmë në tokat e veta në Kosovën Lindore. Nuk ka kurrëfarë baze që serbët në Kosovë të kenë më shumë të drejta se shqiptarët në Serbi. Për më shumë, kërkesat e minoritetit serb për ndarje nuk kanë kurrëfarë baze humane dhe as ligjore, ndërsa kërkesat e Sërbisë janë ndërhyrje flagrante në punët e brendshme të Republikës së Kosovës. Nga kjo rrjedh qartë se pala kosovare nuk ka nevojë dhe nuk duhet të pranojë të bisedojë me Serbinë për çështje të brendëshme te Kosovës. Për çfarëdo problemi të brëndshëm mundet dhe duhet të bisdohet vetëm me përfaqëusesit e minoritetit serb të Kosovës, natyrisht me ndërmjetësim të SHBA-ve dhe shteteve demokratike të Evropes, kurrsesi të Rusisë dhe shteteve tjera armike.

– Me viktima të shumta, vuajtje dhe sakrifica të mëdha e të pafund, me rezistencë paqësore dhe të armatosur, me angazhim gjithëkombëtarë në të gjitha trojet tona dhe në diasporë, sidomos në Washington, populli shqiptarë i Kosovës e fitoi lirinë, ndërsa mbarë kombi shqiptarë e fitoi luftën përfundimtare kundër agresorit serb. Kjo u bë e mundur me ndihmën e SHBA-ve dhe të shumë vendeve tjera anëtare të NATO-s. Nuk ishte asgjë e re në historinë e fitoreve të lirisë së popujve të vegjël të botës. Të pakta janë ato kombe që e kanë fituar lirinë vetëm me forcat e veta. Edhe mbretëria e Napolit u desh të ndihmohet nga ushtria shqiptare e Skënderbeut në luftë me francezët. Falë ndihmës së Amerikës, kombi shqiptarë shpëtoi disa herë nga shkatërrimi i plotë. Ne e duam dhe duhet ta respektojmë këtë shtet të madh, të drejtë dhe vërtetë demokratik. Por duhet ta kemi të qartë se ne nuk jemi borxh deri në atë masë sa të heqim dorë nga liria, sovraniteti dhe interesat jetike gjithëkombëtare. Në të vërtetë, as Amerika nuk e kërkon dhe nuk e pret këtë gjë nga ne. Me bombardimet e NATO-s të vitit 1999, Kosova dhe mbarë kombi shqiptarë kanë hyrë në interesat strategjike të Amerikës. Me forcimin e elementit shqiptarë Rusisë dhe Sërbisë iu ndalet turri dhe përpjekja për dominim në juglindje të Evropës.

– Këtu duhet të kemi shumë kujdes, Amerika ka shumë probleme më të mëdha në botë se sa çështjen e Kosovës dhe të kombit shqiptarë. Nuk ka kohë të merret me neve në pafundësi. Ne duhet të punojmë shumë dhe ta ndërtojmë vet shtetin tonë.

Edhe përkundër qëndrimeve të paqarta të disa zyrtarëve të përkoshëm amerikanë, nëse ne jemi të organizuar dhe paraqesim argumente të forta, përkrahja e Amerikës nuk do të mungojë.

– Ne jemi pjesë e Evropës dhe është e qartë se problemi midis shqiptarëve dhe serbëve duhet të zgjidhet brenda Evropës. Disa shtete të Evropës morën pjesë në bombardimin e Sërbisë dhe e përkrahën fitoren e Kosovës. Me këtë veprim Evropa e përmirësoi gabimin që e kishte bërë më shumë se 100 vjet më parë, kur e zyrtarizoi copëtimin e tokave shqiptare. Ne duhet të bashkëpunojmë me Evropën por nuk ka arsye për të bërë lëshime në interesat strategjike kombëtare për t’ia bërë qejfin. Të mësuar nga historia e hidhur, nuk mund të kemi besim të plotë në drejtësinë e Evropës. Asgjë nuk mund të bëhet dhe nuk bën të pranohet pa pjesëmarrjen e plotë të Amerikës.

– Serbia ishte dhe vazhdon të jetë e sëmura e Ballkanit. Ende jeton në të kaluarën, me aspirata për dominim dhe plaçkitje të territoreve të fqinjëve, e ngulfatur nga shovinizëmi dhe urrejtja e thellë ndaj shqiptarëve dhe popujve tjerë të ish Jugosllavisë. Ajo ishte agresore, shkaktare e katër luftave të tmerrshme në Ballkan dhe ushtroi gjenocid sistematik dhe të organizuar kundër popullit boshnjak dhe shqiptar. Udhëheqësit e tashëm serb, kinse të zgjedhur në mënyrë demokratike, janë po ata të kohës së kriminelit Millosheviq. Ata nuk kanë ndryshuar fare në qëndrimet dhe synimet e tyre, vetëm kan ndryshuar metodat e veprimit. Sjelljet destruktive dhe përzierja e Serbisë në punët e brendhsme dhe të jashtëme me qëllim të shkatërrimit të Republikës së Kosovës, janë të qarta dhe të hapta. Populli thotë: “Ujku qimen e ndërron por hujin nuk e harron”. Po të kishin nryshuar sado pak, minimumi do të ishte të kërkonin falje për krimet e tyre monstruoze. Diagnoza për Serbinë është e qartë. Duhet përshtatur terapia për shërim. Kjo nuk arrihet me ledhatime, lëshime të mëtutjeshëme dhe bisedime të kota. Edhe nëse jua falim Prishtinën ata do ta kërkojnë Tiranën. Pra, problemi nuk është në Kosovë, ai është në Serbi dhe vetëm aty mund të zgjidhet.

– Këtë duhet bërë të qartë Evropës dhe Amerikës. Serbia, në vitin 1999 e humbi luftën. Si agresore dhe humbëse e luftës, ajo nuk duhet lejuar, që pa u ndëshkuar, të bëhet partnere e barabartë në bisedime. Nuk duhet lejuar që agresori të barazohet me viktimën. Serbët janë gënjeshtarë dhe manipulues të perfeksionuar. E luajnë me shumë sukses rolin e “viktimës”. Është gjë e njohur se në të kaluarën, ata kanë qenë në gjëndje t’i vrasin edhe fëmijët e tyre me qëllim të fajësimit dhe ndëshkimit të shqiptarëve. Kosova duhet t’i luftojë këto tendenca serbe me çdo kusht, në cdo rast dhe në të gjitha mënyrat, duke i paraqitur faktet e vërteta për krimet serbe.

– Sanksionet ekonomike të Qeverisë së Republikës së Kosovës janë shumë të qëlluara dhe paraqesin hapin e parë pozitiv në zgjidhjen e drejtë të problemit të Kosovës me Serbinë. Ato nuk duhet të hiqen dhe as të suspendohen. Përkundrazi, ato duhet të forcohen dhe të shtohen. Duhet insistuar që edhe Shqipëria, të gjithë shqiptarët dhe shtetet mike të Kosovës të bëjnë të njëjten gjë. Duhet konsideruar edhe mënyra tjera të presionit. Nëse dëshiron ta zgjidhë problemin e Sërbisë në mënyrë të përhershëme, bashkësia ndërkombëtare duhet të bëjë të njëjtën gjë. Serbia e njeh vetëm gjuhën e forcës dhe të presionit të mirëfilltë ndërkombëtarë.

– Kosova duhet t’ua bëjë të ditur SHBA-ve dhe Evropës se nuk ka për çfarë të bisedohet më Serbinë , përderisa ajo, si humbëse e luftës, nuk i pranon fajet e të kaluarës dhe nuk kërkon falje, përderisa nuk ua kthen familjeve shqiptare fëmijët e tyre të zhdukur, përderisa nuk i paguan reparacionet e luftës dhe përderisa nuk është e gatëshme për ta njohur pavarësinë e Republikës së Kosovës në kufijtë ekzistues.

Çfarë kuptimi kanë bisedimet me Sërbinë, kur ajo në mënyrë arrogante dhe të hapur thotë se është e gatëshme të bisedojë me shqiptarët, por nuk do ta njeh kurrë pavarësinë e Kosovës?!

Ata që mendojnë se do të fitojnë dicka nga bisedimet për shkëmbim teritoresh me Sërbinë do të befasohen dhe zhgënjehen rëndë në vetveten. Edhe nëse firmosë ndonjë marrëveshje, Serbia e gjen mënyrën për të mos e realizuar kurrë. Me bisedime, Serbët do ta fitojnë veriun e Kosovës ndërsa shqiptarët sic thotë populli “do ta fitojnë faqën e zezë dhe marrën e tepër”. Teritori i shkelur nga ushtari serb mund të merret në kontroll vetëm me luftë, kurrë me bisedime. Kurrën e kurrës.

Nuk dëshiroj të pretendoj se këto janë gjëra të lehta. Por e drejta, e vërteta dhe të gjitha faktet janë në anën tonë. Duhet punë e madhe, pa u ndalur dhe me përkushëtim, angazhim dhe veprim unik i të gjitha forcave politike të Kosovës e më gjërë, mobilizim i përgjithëshëm i popullit shqiptarë në vendlindje dhe diasporë për ta arritur qëllimin.

Thuhet se puna e shqiptarëve në Washington ka rënë shumë që prej pavarësimit të Kosovës, po problemet nuk kanë mbaruar. Çfarë na mësojnë vitet e 90-ta për epokën tonë? Çfarë duhet të bëjë komuniteti shqiptar i ditëve tona?

Është e vërtetë se, pas fitimit të luftës dhe sidomos pas shpalljes së pavarësisë së Republikës së Kosovës, veprimi lobist i shqipëtarëve në Washington ka rënë në mënyrë të dukëshme, edhepse problemet nuk kanë mbaruar dhe çështja shqiptarë nuk është zgjidhë ende në mënyrë të drejtë. Nga ana tjetër, është shtuar shumë aktitviteti i lobit serb kundër interesave shqiptare, ata mësuan nga ne si duhet të veprohet. Është e pakuptueshme, e çuditëshme dhe e frikëshme indiferenca e popullit shqiptarë në trojet tona e cila e ka kapluar edhe diasporën. Mungojnë shumë donacionet dhe përkrahja financiare, pa të cilat veprimi lobist është i pamundur. Ky trend negativ duhet ndërprerë dhe ndyshuar urgjentisht. Ne e kemi të gatëshme formulën për mënyren e veprimit të viteve të 90-ta. Ata që e çmojnë dhe respektojnë punën e lobit të parë të regjistruar dhe tashti të vetëm në Washington, pra Ligën Qytetare Shqiptaro-Ameikane të udhëhequr nga Joseph J. DioHuardi dhe Shirley Cloyes-Dioguardi duhet të angazhohen në këtë Ligë. Joe, Shirley dhe Bordi Ekzekutiv i Ligës kanë dije, forcë dhe aftësi veprimi me mjete financiare minimale, ndoshta me 20% të mjeteve që do të duheshin për angazhim të ndonjë firme tjetër lobiste. Ata individë dhe subjekte , të cilët nuk e gjejnë veten në Ligë, kanë mundësi që të veprojnë vetë, në mënyrë të drejtpërdrejtë duke e përkrahur ndonjë senator, kongresist apo zyrtarë të lartë amerikan. Le të bëjë secili punën e vet në të mirë të kombit, por mos të merremi dhe mos ta pengojmë njëri tjetrin. Puna e mirë nuk mbetet pa u shpërblyer.

Ju vetë, keni realizuar ëndrrën amerikane, jeni një udhëheqës i nderuar në komunitet dhe një biznesmen i suksesshëm. Amerika është bërë një atdhe i dytë për shqiptarët. Po shqiptarët kanë ardhur këtu nga fatkeqësitë kombëtare, sot kur shumë të rinj në Kosovë, Shqipëri e trojet shqiptare duan të emigrojnë, cila duhet të jetë përgjigjia? Duhet të qendrojnë e të ndryshojnë atdheun, apo të përfitojnë nga mosha e re dhe mundësitë e të vendosen diku tjetër ashtu si dikur shumë prej nesh këtu në SHBA?

Amerika është vend i bekuar, vend i premtuar dhe vend i krijimit të mundësive të pakufishme. Me qindra-mijëra shqiptarë si unë, janë duke e përjetuar dhe realizuar ëndërrën amerikane. Këtu të mundësohet ta kultivojsh pa frikë dhe pa rezervë identitetin tënd nacional, por me kalimin e kohës, gjeneratat e reja fillojnë të asimilohen. Edhepse është larg, këtu e ndien veten si në vendin tënd. Mos të harrojmë, nuk është punë e lehtë për ta braktisur vendlindjen. Unë për vete, me dekada kam besuar se do të jem këtu përkohësisht. E mbaj mend, në një tubim në Kongresin Amerikan, para shpaljes së pavarësisë së Kosovës, kur më erdhi rendi të prezantohem shpërthyen të qeshurat nga të pranishmit kurë unë pa dashje thashë: Jam Agim Alickaj nga Deçani i Kosovës, me qëndrim të përkohshëm në SHBA për më shumë se17 vite.

Puna ime për tri dekada në të mirë të cështjes kombëtare, u bë e mundur duke iu falënderuar familjes time të shtrënjtë, gruas Sadetes, djalit Betimit dhe vajzave Dafinës, Dianës dhe Anitës.

Emigrimi i shqiptarëve në Evropë e sidomos në Amerikë, edhepse i dhimbëshëm, ka qenë i nevojshëm dhe shumë I dobishëm për ekzistencën tonë kombëtare. Pa ndihmën e mërgatës shqiptare, Kosova do të detyrohej të dorëzohej te Serbia qyshë në vitet e 80-ta. Pa i përseritur veprimet tjera në të mirë të cështjes kombëtare, shtrohet pyetja: Çfarë do të mund të bënin shqiptarët po të mos kishin mundësi t’i mbajnë fëmijët me bukë?

Frigohem se tashti, jemi duke kaluar në një shpërngulje ekstreme, të pakontrolluar dhe shumë të rrezikëshme për kombin shqiptarë. Paperspektiva në Kosovë dhe në trojet tjera, po i detyron të rinjtë shqiptarë të kërkojnë shpëtim në mërgim. Kjo ka të bëjë në mënyrë direkte me funksionimin e dobët të shteteve tona. Shpresoj se pjesa më e madhe e rinisë shqiptare do të bëjë përpjekje të jashtëzakonshme për të qëndruar në atëdhe dhe për tu angazhuar në mënyrë demokratike në arritjen e ndryshimeve të nevojshëme. Nuk di sa ështe reale, por ne duhet të jemi optimist se një gjë e tillë do të ndodhë. Përveç udhëheqjes politike të vendeve tona, këtu kanë faj edhe shtetet demokratike perëndimore, të cilat po e ledhatojnë Sërbinë, po e mbajnë një “status quo” duke i lënë shqiptarët në “ghetto” dhe pozitë të pashpresë. Nukë e kanë të qartë se, nëse vazhdohet kështu, mund të ndodhë një shpërthim i madh i cili, jo vetëm që do ta destabilizojë Ballkanin por edhe mbarë Evropën. Shqetëson shumë edhe zbehja apo humbja e traditës dhe vlerave pozitive kombëtare si ndershmëria, sinqeriteti, besa, burrëria, morali i lartë, respekti për gratë dhe fëmijët, si dhe përkushtimi ndaj familjes. Pa familje të forta, nuk mund të keshë as shtet të fortë.

Në përfundim, dëshiroj ta them shkurt e trup atë që e dijmë të gjithë ne. Liria është më e shtrenjtë se jeta. Për të u sakrifikuan dhe dhanë jetën mijëra dëshmorë dhe heronj shqiptarë. Nuk bën të shkelet mbi gjakun e tyre. E fituam luftën, është gabim i pafalshëm dhe mëkat I rëndë ta humbim paqën. Le ta dijë e gjithë bota. Nuk mund të bëhet kompromis me lirinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Republikës së Kosovës.

(Fotografitë janë nga arkivi i veprimtarit të njohur shqiptaro-amerikan, Magjistër, Agim Alickaj)

Me Senatorin Bob Dole.

Me Senatorin John McCain dhe kryebashkiakun Michael Bloomberg

Me Ambasadorin William Walker

Me Senatorin D’Amato.

Tom Lantos, i vetmi i mbijetuar i Holokaustit që u zgjodh në Kongresin Amerikan, mbështetës i madh i Kosovës.

Me kongresistin e shquar Ben Gilman.

Me kryetarin e Komitetit të Marrëdhënieve Ndërkombëtare, Henry Hyde.

Ne mbeshtje të UÇK-së

Me Senatorin (më vonë zv-Presidentin) Joe Biden.

Nënkryetari i grupit parlamentar të CDU/CSU, Johann Wadephul flet për gazetën “Shekulli”. Problemet kryesore të cilat vihen në dukej për Shqipërinë janë: korrupsioni, krimi i organizuar, blerja e votave. Ka përgjime, por akoma nuk ka arrestime ndaj personave

Hapja e negociatave për Shqipërinë duket të jetë një proces shumë i vështirë për Shqipërinë. Janë një sërë problematikash për të cilat qeveria shqiptare nuk po u jep zgjidhje. Krimi i organizuar, korrupsioni, blerja e votës dhe mos dënimi i tyre nga drejtësia, përbën një kërcënim për të ardhmen e Shqipërisë në Bashkimin Evropian. Nënkryetari i Grupit Parlamentar të grupimit politik CDU/CSU në Bundestagun Gjerman, Johann David Wadephul, tregon ato reforma për të cilat duhet të luftojë më shumë qeveria shqiptare. Ndër to renditen, lufta kundër korrupsionit, krimi i organizuar dhe blerja e votës. Por një e dhënë shqetësuese është edhe fenomeni i blerjes së votës. Mungesa e një hetimi për këtë fenomen përbën një kërcënim për hapjen e negociatave të Shqipërisë me Bashkimit Evropian.

Ëadephul cili është mendimi juaj për situatën politike në Shqipëri?

Shqipëria e gjen veten në një krizë të rrezikshme politike. Kjo është e keqe për perspektivën e vendit në Bashkimin Evropian. Prandaj, është detyrë e të gjitha partive pro-evropiane në qeveri dhe opozitë, që të afrohen njëra me tjetrën dhe të jenë të përgatitur për të bërë kompromise reale. Nëse të dyja palët nuk janë të gatshme ta bëjnë këtë, ata vënë në pikëpyetje perspektivën e vendit të tyre për në Bashkimin Evropian. Dhe në të njëjtën kohë ata vetëm do të forcojnë ato forca që duan të nxisin nacionalizmin dhe të ndjekin planet për Shqipërinë e Madhe. Për më tepër, kjo do të nxiste vetëm vendet e treta për të ndërhyrë edhe më shumë në çështjet shqiptare. E gjithë kjo mund të çojë në konflikte të reja, trazira apo edhe shpërthime në Ballkan. Ta themi hapur: planet për një Shqipëri të Madhe do të çojnë në fundin e perspektivës së Shqipërisë në BE! Kjo është arsyeja pse qeveria dhe opozita kanë një përgjegjësi për të kapërcyer krizën menjëherë. Edhe nëse qeveria Rama ka shumicën në parlament, ajo duhet të jetë e përgatitur për të bërë kompromise reale. Ne jemi të përgatitur për të ndihmuar në kapërcimin e krizës, nëse të dyja palët kanë vullnetin për ta bërë këtë.

Cilat janë pengesat kryesore që duhet të kalojë Shqipëria?

Shqipëria ende ka nevojë të bëjë përparim të rëndësishëm në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar për të përmbushur kushtet për hapjen e negociatave të pranimit. Mund të shohim se qeveria tashmë ka bërë përpjekje. Zbatimi i ligjeve është veçanërisht i rëndësishëm. Ligjet shqiptare, për shembull, ndalojnë blerjen e votave. Megjithatë, nuk ka ndjekje penale nga zyra e prokurorit publik dhe nuk ka arrestime kundër atyre personave të cilët kanë dëshmuar se kanë blerë votat me anë të regjistrimeve të përgjimit. Nëse nuk ka progres të vërtetë këtu shumë shpejt, grupi im nuk do të jetë në gjendje të pranojë hapjen e negociatave të pranimit. Sepse kjo është një çështje themelore e sundimit të ligjit dhe është ajo që duhet të garantohet.

A u arrit diçka nga takimi i Berlinit?

Po vërtet! Ka pasur një shkëmbim të vlefshëm dhe ç’është më kryesorja kritike, të pikëpamjeve për çështjen e ndryshimit të kufijve dhe shkëmbimin e territoreve. Rezultati përfundimtar është se do të ketë një konferencë pasuese në 1 korrik në Paris. Atje do të diskutohen pyetje konkrete për vazhdimin e procesit të normalizimit mes Kosovës dhe Serbisë. Vazhdimi i këtij procesi nevojitet urgjentisht, ne më në fund kemi nevojë për përparim në marrëdhëniet mes dy vendeve, përndryshe ekziston rreziku i konflikteve të reja.

Cili është vlerësimi juaj për opsionin e shkëmbimit territorial lidhur kjo me stabilitetin e Ballkanit Perëndimor?

Shkëmbimi i territoreve është alternativa më e keqe për stabilitetin e Ballkanit Perëndimor! Në deklaratën përmbyllëse në takimin e Berlinit, të gjithë shefat e shteteve dhe qeverive theksuan se marrëveshjet midis Serbisë dhe Kosovës duhet të shërbejnë për stabilitetin rajonal. Ky është një refuzim i të gjitha konsideratave për një shkëmbim territori ose për rregullimin e kufijve etnikë. Besimi ndërmjet serbëve dhe kosovarëve dhe stabiliteti në rajon mund të arrihet vetëm nëpërmjet marrëveshjeve ligjërisht të detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve, jo përmes diskutimit të shkëmbimeve territoriale.

Ëadephul: Kosova të shfuqizojë tarifat

Nën ndërmjetësimin e Kancelares gjermane Angela Merkel dhe presidentit francez Emmanuel Macron, Serbia dhe Kosova kanë njoftuar se do të kthehen në negociatat për normalizimin e marrëdhënieve të tyre. “Konferenca e djeshme e Ballkanit Perëndimor e ka parë Serbinë dhe Kosovën të kthehen në negociata konkrete për një marrëveshje ligjërisht të detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve të tyre, të cilat janë braktisur plotësisht prej muajsh, si rezultat i diskutimit të panevojshëm për një shkëmbim territorial. Për çështje konkrete si Asociacioni i Komunave të Serbisë, furnizimi me energji i Kosovës, mbrojtja e të mirave kulturore, njohja e diplomave, të drejtat e personave të zhvendosur, por edhe pranimi i Kosovës në organizatat ndërkombëtare – duke përfshirë Asamblenë e Përgjithshme të Kombet e Bashkuara – do të duhet të negociohen. Prandaj është e rëndësishme që Kryetarët e Shteteve dhe Qeverive të Ballkanit Perëndimor të theksojnë se një marrëveshje mes Serbisë dhe Kosovës duhet të kontribuojë në stabilitetin e rajonit. Me fjalë të tjera, besimi ndërmjet serbëve dhe kosovarëve dhe stabilitetit në rajon mund të arrihet vetëm përmes marrëveshjeve ligjërisht të detyrueshme për të normalizuar marrëdhëniet, por jo përmes diskutimit të shkëmbimit territorial. Prandaj është mirë që do të mbahet një takim pasues në Paris më 1 korrik për të thelluar dialogun për normalizimin e marrëdhënieve mes Serbisë dhe Kosovës. Grupi parlamentar i CDU/CSU do ti kushtojë vëmendje dhe, nëse është e nevojshme, të kërkojë që Bashkimi Evropian, e cila është përgjegjëse për negociatat, ta shtyjë procesin me tekstet konkrete negociuese dhe jo – si më parë – vetëm të moderuar. Për suksesin e negociatave, është e rëndësishme që Kosova të shfuqizojë tarifat e vendosura ndaj Serbisë dhe Bosnje-Hercegovinës. Të gjithë pjesëmarrësit ishin në dijeni të vlerave kryesore evropiane gjatë samitit. Tani është e rëndësishme të implementohet demokracia parlamentare, sundimi i ligjit dhe lufta kundër korrupsionit jo vetëm në letër në Berlin, por në terren”./Shekulli

ARISTIR LUMEZI/ Autori i botimit të Institutit për Krimet e Komunizmit, Çelo Hoxha, shprehet se objekti i punës së Institutit nuk e pengon të hulumtojë për krimet e kohës së luftës nga komunizmit.

Në një intervistë për gazetën “Panorama”, Hoxha sjell disa raste se kur formacionet partizane kanë djegur shtëpi civilësh apo dhe dënime me vdekje, me vendim të PKSH-së, duke marrë kështu dhe atributet e gjykatave.

Ju jeni autor i një libri, i cili ka shkaktuar mjaft debate javët e fundit, veçanërisht me një listë prej 265 emrash, të cilët ju i cilësoni si persona të përfshirë në krime lufte. Si dilni ju në këtë përfundim?

Libri ka 5 vjet që është botuar. Mua më befasoi vendosja e tij në qendër të këtij debati, duke çuar ezaurimin e të gjitha kopjeve që ne kishim shtypur. Libri ka shkuar për ribotim tashmë. Në ribotim, lista e tyre është më e madhe, rreth 15 persona të tjerë pas disa verifikimeve të mëtejshme. Trajtimi që i është bërë kësaj liste është dashakeq, i nxjerrë nga konteksti për t’i hedhur zjarrit benzinë dhe për të përfshirë sa më shumë njerëz në një lloj reaksioni ndaj kësaj teme. Ky është një debat opinionesh dhe jo një debat shkencor. Nuk ka historianë të mirëfilltë që flasin për këtë punë. Edhe Pëllumb Xhufi është historian i periudhës së Mesjetës, Paskal Milo është problematik si historian, sepse ka dy qëndrime historike për të njëjtën çështje. Paskali thoshte se për këtë duhet të merren historianët profesionistë etj., etj. Unë i kam të gjitha kualifikimet e nevojshme profesionale për t’u marrë me këtë çështje, jam “Doktor Shkencash” me studime të kohës së komunizmit, pra, kam profilin e duhur për këtë temë dhe kam një qëndrim unik, të pandryshuar për këtë çështje.

Për të mbetur te lista, mbi ç’bazë ju shkoni në konkluzionin se ata janë përfshirë në krime lufte?

Kanë abuzuar me termin, sepse unë jam treguar i kujdesshëm në libër. Unë nuk jam gjykatë dhe nuk kam dhënë vendime penale.

Edhe profesor Milo këtu këmbëngulte, te mungesa e vendimeve të gjykatave për t’i shpallur ata kriminelë lufte..?

Unë nuk jam gjykatë, por unë si studiues bëj ballafaqimin e fakteve me ligjin. Unë them se kjo është lista e personave përgjegjës për krimet e luftës dhe këta janë, anëtarë të Komitetit Qendror të PKSH, të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, anëtarë të Këshillit Nacionalçlirimtar, si dhe zinxhiri hierarkik i drejtimit të ushtrisë, ata që jepnin urdhra dhe zbatonin urdhrat e shtabit dhe të partisë. Në rast të një hetimi hipotetik, këta persona do të merreshin nën hetim për përgjegjësi penale. Përgjegjësia në krim është individuale, por në listë ka persona që kanë marrë pjesë në krim, që kanë dijeni për krimin e kryer. Në listë ka dhe njerëz të persekutuar që kanë bërë burg nga regjimi komunist, si Gjergj Kokoshi. Por ky ka qenë anëtar i Shtabit të Përgjithshëm deri në 1946 dhe ka përgjegjësi për krimet dhe nuk ka një denoncim publik të tij ndaj vrasjeve. Falsifikim të historisë ka bërë Enver Hoxha, i cili i vrau komandantët e luftës, anëtarët e shtabit dhe i fshiu nga historia. Këta që më kritikojnë mua sot, nuk thonë një fjalë se përse Enver Hoxha e retushoi historinë, fshiu nga historia komandantin trim Mehmet Shehu apo Beqir Ballukun?! Ai ka bërë falsifikim, unë i kam përfshirë të gjithë për atë që kanë bërë në atë kohë, pa diskriminim. Në listë ka dhe dëshmorë, por ai raporton për djegien e shtëpive të shqiptarëve apo për vrasjen e një korrieri, siç është Mustafa Matohiti. Historia nuk është bardh e zi. Mustafa Matohiti deri në vitin 1940 ka qenë kryetar komune në Dukat me dekret të Jakomonit, pra, me logjikën e kohës, ka qenë bashkëpunëtor me pushtuesin. Pastaj kaloi me Luftën dhe u vra aty. Kjo është historia e tij, nuk e shkruaj unë. Por libri ka rreth 40 faqe qasje teorike, teorikë e luftës së drejtë, shpjegimin teorik. me të cilin komunistët dënuan krimet e Luftës. Unë jam me arsim të lartë, “Doktor shkencash” në histori, a nuk kam unë kompetenca më shumë se Koçi Xoxe për të vlerësuar se çfarë është krim lufte dhe çfarë nuk është?! Ishin shumë analfabetë që dolën nga Lufta dhe u bënë anëtarë gjykatash dhe dhanë dënime me vdekje, duke cenuar jetë njerëzish. Unë kam bërë një vlerësim për to dhe i kam sqaruar, por nuk merret njeri me to, merren vetëm me listën, me emrat, pse më ke përmendur gjyshin, xhaxhain, babanë etj. Kjo nuk është qasje fisnore, nëse e shohin si qasje fisnore, le të merren me ata që u kanë djegur shtëpitë dhe kanë urdhëruar për ekzekutime, atëherë do futemi në ligjin e Kanunit. Nëse ata dalin sot si trashëgimtarë të emrit të mirë e të lavdishëm të krijuar nga dekorimet komuniste, atëherë duhet t’i dalin trashëgimtarë edhe krimeve që kanë bërë gjatë luftës.

Si i keni klasifikuar ju këto krime lufte?

Ja po ju jap një rast. Në 1946, janë bërë djegie masive shtëpish, thuajse një fshat i tërë. Në fuqi ishte Ligji i Gjykatave Ushtarake të krijuara nga PKSH në 1945 dhe djegia e shtëpive përcaktohej si krim lufte. Te dënimet e Gjykata Ushtarake përcaktohet dënim me burgim, me ekzekutim, me internim, me dëbim etj. Por asnjë dënim i këtyre gjykatave nuk jepej për djegie shtëpie. Atëherë, unë pyes, përse Divizioni i Mbrojtjes së Popullit ka kryer djegie shtëpish në mënyrë masive?! Në libër, unë kam përfshirë dy dokumente të 1946 për dënime të tilla, qartësisht për të bërë ballafaqimin mes asaj që kishte bërë pushtuesi dhe asaj që kishte bërë ushtria jonë ndaj civilëve. Çfarë pune kishte ushtria jonë në veprim në 1946, ndaj cilit armik vepronte, kryesisht në Veri?!

Ju akuzojnë se keni denigruar Luftën, duke vënë në dyshim karakterin e saj antifashist?

Unë nuk kam hedhur baltë mbi luftën, baltë kanë hedhur ata vetë, sepse edhe duke e lavdëruar, e kanë ekzagjeruar. Të gjithë këta që flasin, duke mos qenë profesionistë, si argument kundër botimit tonë duhet të sjellin studimin, mbi të cilin mbështesin lavdinë e Luftës. Libri im është studimor, ka kaluar të gjitha shkallët profesionale të miratimit për botim, pra, është parë dhe vlerësuar nga profesionistë të fushës. Botimet e para ’90 kanë një kapitull për çlirimin e Pogradecit, një luftë heroike e lavdishme. Në botimin e para ’90 thuhet që atë ditë që u bë beteja, ishte mëngjes, binte shi…letrarizma. Por në dokumente që unë disponoj thuhet: “Sulmoni Pogradecin! Bëni plaçkë dhe tërhiquni! Starovën digjeni, se është çerdhe ballistësh!”. Pasi kryhet aksioni, Brigada raporton: “Hymë në Pogradec, vramë kaq e bëmë aq…bëmë kaq plaçkë, në Starovë dogjëm kaq shtëpi..!”. Ky është një krim i pastër i organizuar, jo incidal, është dhënë një urdhër, është zbatuar dhe për të është raportuar me dokument. Çfarë ta quaj unë këtë?! Këtu nuk kemi të bëjmë me incident lufte, ky është një krim i qartë, është veprim i një grupi kriminal të strukturuar, këto janë dokumente të hapura për t’u parë, nuk i kam nxjerrë unë nga fundi i dheut. Kemi dhe një rast tjetër; në 1943 mblidhet KQPKSH dhe dënon me vdekje Zef Ndojën, i cili ishte një komunist, kishte bërë burg si komunist dhe si antifashist. Ai u akuzua nga PKSH si spiun. PKSH ishte një parti politike dhe unë pyes: Cila ishte baza ligjore që kjo parti mori rolin e gjykatave dhe vendosi të dënojë me vdekje një person?! Kush e përcakton qenien e tij spiun?! PKSH bëri edhe prokurorin, edhe avokatin mbrojtës, edhe gjykatësin, edhe ekzekutuesin. Vetëm dy entitete japin dënime me vdekje, gjykatat dhe bandat. Nëse nuk je gjykatë, atëherë ke vepruar si bandë, por askush nuk e pranon këtë. Janë bërë gjyqe ndërkombëtare për krimet e luftës, pse janë ekzekutuar civilë.

Pala tjetër mbrohet me faktin se PKSH nuk ka qenë në pushtet deri në 1948..

Pashë një intervistë të Spartak Brahos, i cili mbronte PKSH-në duke thënë se ajo ishte parti ilegale deri në 1948. Të qenurit ilegale të një force politike, do të thotë se ajo ishte e paligjshme, e paregjistruar. Pas 1946 dhe deri në 1948, PKSH, një organizatë e paligjshme, ka marrë vendime, u ka dhënë urdhra organeve kushtetuese, urdhëron Kuvendin të bëjë këtë dhe atë, i thotë qeverisë të marrë këtë vendim dhe atë vendim, ka urdhëruar për emërime. Të gjitha këto urdhra dhe vendime i merr qeveria dhe Kuvendi Popullor. Të gjitha këto i paska marrë një parti e paligjshme, duke kryer veprime antikushtetuese dhe kriminale dhe për këtë duhet të deklarohet Braho, nëse anon nga ana e jurisprudencës.

Një tjetër akuzë e palës tjetër është se ju po mbani qëndrime në konflikt interesi, për shkak të prejardhjes Suaj nga familje të lidhura me Ballin apo me kolaboracionistët. Keni një përgjigje?

E vërteta është kjo: babai im ka qenë 9 vjeç kur ka mbaruar Lufta, xhaxhai im ka qenë më i madh, ka qenë 3-4 muaj me Ballin Kombëtar e më pas është hedhur me Brigadën e 14. Nga ana e dajove, janë të gjithë të majtë, PS-në votojnë akoma dhe kanë një nostalgji akoma për Luftën. Kjo që unë mbroj nuk ka lidhje me prejardhjen time dhe nuk është qasje familjare. Unë po flas në nivel ligjor dhe kushtetues. Në studimet e mia unë jam marrë me anën ligjore të periudhës së komunizmit. Ekziston ideja se në kohën e komunizmit është bërë shtet. Kolektivizimi ishte i paligjshëm, prona private në atë kohë lejohej me Kushtetutë. Lufta kundër kulakëve ishte antikushtetuese, u thoshin kulakëve që jeni pronarë të mëdhenj, ndërsa ata tokën e kishin marrë me Reformën Agrare që PKSH bëri në 1946. Lufta kundër fesë ishte antikushtetuese, sepse feja lejohej në Kushtetutë deri në 1976, kur doli Kushtetuta e re. Të gjitha reformat e mëdha dhe iniciativat e mëdha ishin të paligjshme, sepse Kushtetuta i mbronte. Juristët që u morën me Kushtetutën e re e thonë vetë në 1976: Kushtetuta jonë është vjetruar, sepse njeh pronën private, njeh besimin fetar, njeh shkollat fetare etj. Ata thonë ligji është vjetruar, por ligji nuk vjetrohet, veprimtaria vlerësohet në raport me ligjin e shkruar.

Një tjetër argument i atyre që ju akuzojnë është dhe fakti se ju me këtë libër keni dalë përtej objektit tuaj, jeni marrë me Luftën dhe jo me periudhën e komunizmit?

Nuk e kuptoj se përse tremben, ne nuk i kemi hyrë njeriu në pronën e tij. Objekti është çështje teknike, jo thelbësore. Ata na thonë mos u merrni me këtë. Unë pyes: Përse të mos merrem?! Ku është problemi këtu?! Nga se kanë frikë?! Nga e vërteta?! Ne na kanë dhënë një ligj dhe ne e zbatojmë. Por edhe nëse nuk e lejonte ligji marrjen me këtë periudhë, ky është një hetim studimor. Por në çdo rast hetimi, e para gjë që bën hetuesi, merret me begraundin e personave të dyshuar për ngjarjen, institucioneve apo grupeve. Një jurist nuk mund të të thotë mos e heto këtë gjë apo këtë periudhë kur ty të dalin materialet gjatë studimit. E treta, ligji e thotë se “periudha e komunizmit është Nëntor 1944 deri në Dhjetor 1990, si dhe periudha para kësaj, që shërbeu për ardhjen në pushtet të komunistëve”. Për periudhën para nëntorit 1944, unë e çoj ku të dua studimin dhe hulumtimin tim. Megjithatë, libri u përdor si sulm publik, sepse thelbi është puna dhe aktiviteti i Institutit, sepse është sulmuar Agron Tufa si drejtues i Institutit se po ta kishin me librin, do më kishin sulmuar mua si autor i librit, por dhe sepse ky botim është votuar në Parlament nga të gjithë deputetët e Kuvendit, përfshi dhe zotin Braho në 2014.

Ish- ministri i Jashtëm, Ditmir Bushati deklaroi sot se në Serbi ka zëdhënës të politikave të viktimizimit me në krye Presidentin Vuçiç dhe të tjerëve që shpesh ia lejojnë vetes që të marrin trajtat e komedianëve.

Milori: Do të doja një opinion për vizitën e Presidentit Aleksandër Vuçiç , do të doja një opinion, qëndrimin etij në lidhje me Kosovën, deklarata të ashpëra nga njëra anë, por nga ata tjetër thotë është një realitet…si e shihni vizitën e tij në Tiranë nesër?

Bushati: Nesër dhe pasnesër në Tiranë zhvillohet Samiti i Brdo Brijuni që është një iniciativë e përbashkët e Sllovenisë dhe Koroacisë, më vjen mirë që kjo nismë po mban një takim në Tiranë sepse në një mënyrë a një tjetër e sjell Tiranën në focus të zhvillimeve rajonale dhe në këtë kontekst nuk shoh ndonjë risi të veçantë nga prania e Presidentit të Serbisë nesër.

Ndoshta është konteksti që i jep peshë..?

Por përsa i përket qëndrimit të Vuçiçit mund të them që nuk e kam parë asnjëherë avancimin e Shqipërisë, Kosovës apo popullit shqiptar në përgjithësi në kurriz të një kombi apo një populli tjetër në rastin në fjalë të Serbisë.

Mendoj që kultivimi i marrëdhënive të mira midis Shqipërisë dhe Serbisë duhet që të vazhdojë sepse janë dy vende kyçe për stabilitetin rajonal, por nga ana tjetër Serbia nuk mund të pretendojë marrëdhenie të mira me Shqipërinë për sa kohë vazhdon agresionin diplomatik ndaj Kosovës.

Në Serbi ka një realitet interesant dhe ka një ndarje detyrash ndërmjet disave që janë zëdhënës të politikave të viktimizimit me në krye Presidentin Vuçiç dhe të tjerëve që shpesh ia lejojnë vetes që të marrin trajtat e komedianëve. Gjithashtu në Serbi ka një politikë që unë e kam konsideruar si “politika e lisharësit” pasi Serbia ja lejon vetes që të ulet në disa karrige në të njëtën kohë. Nga njëra anë pretendon dhe kërkon që të jetë anëtare e BE dhe nga ana tjetër thotë që do të duhet që të konsultohet me Presidentin e Rusisë apo me atë të Kinës se çfarë qëndrimi do të mbaje në raport me dialogun me Kosovën.

Kësaj qasje të Serbisë është rasti qe në ti përgjigjemi në mënyrë asimetrike duke vijuar linjëzimin e politikes së jashtme dhe të qëndrimeve me BE dhe duke u konsultuar me aletat kryesor strategjik për çështje të rendësishme. Nuk bie dakort me ata që merren, analizojnë dhe kritikojnë Vuçiçin për qëndrimet e që mban.

Ai është Presidenti i Serbise, është në të drejtën e tij që të flasë dhe të mbrojë interesat e shtetit që përfaqëson dhe në disa raste duhet thënë që presidenti serb ka mbajtur qëndrime kurajoze, siç ishte edhe qëndrimi i fundit ku ai ka pranuar publikisht që plani për ndryshimin e territoreve ishte një plan i propozuar prej tij dhe na çliroi dhe ne të tjerëve besoj, që tanimë të jemi të qetë dhe të mendojmë që ndonjëherë nën petkun e pro-atlanticizmit fshiheshin edhe interesa neojugosllave që na dëmtojnë.

KLOTILDA HARKA/ I pashëm dhe misterioz ashtu si duhet të jetë mashkulli i vërtetë, Kıvanç Tatlitug është aktori më i paguar turk me shumë çmime e fansa që prej vitesh ka rrëmbyer edhe zemrat e shqiptarëve. E kemi njohur në një spektër të gjerë karakteresh nga filmi në film, por përzgjedhësi i serialeve turke Albert Dumani ka patur fatin të njohë Kivançin e vërtetë në Stamboll, në paskuintat e serialit më të ri që po xhiron.

Për 7 orët e xhirimeve që e ndoqi Live, çajin dhe selfien në tre pas mesnate, bisedat që shkëmbyen dhe premtimin që mori me vete se aktori më i paguar i momentit do të vizitojë Shqipërinë, Berti i zbulon në këtë intervistë për “Panorama Plus” 

Një selfie me Kivanc Tatlitug tërhoqi vëmendjen në Instragramin tënd. Ç’fshihet pas atij takimi?

Gjatë një vizite pune ne Stamboll teksa do të takohesha me agjensinë distributore turke MADD, agjensia ekskluzive e prodhimeve të kompanisë së famshme kinematografike Ay Yapim, Denize, menaxherja e shitjeve më të cilën kam disa vite që bashkëpunoj, më pyeti nëse do të kisha dëshirë të vizitonim sheshxhirimet e serialit më të ri “Carpisma” me Kivanc Tatlitug.

Unë ndërkohë kisha 2-3 muaj që isha në bisedë për ta blerë këtë serial që para se ai të fillonte prodhimin në tetor 2018, teksa isha në Kanë dhe takova producentin e tij. “A kam dëshirë?- i thashë. Patjetër që po. Kjo është një ëndërr për mua!”. “Ok”, tha ajo. “Do të bëj një kërkesë meqë ti ke blerë të gjithë serialet me Kivanc Tatlitug, dhe ke ardhur enkas nga Shqipëria për të takuar Kivancin e famshëm”.

Dhe sa prite për takimin me Kivanç?

Të nesërmen e qëndrimit në Stamboll, mora një telefonatë nga Denize ku më tha që në orën 19.00, do të vijë një makinë të më marrë nga hoteli. Unë atë ditë gjithë ditën isha gjithë emocion dhe mezi po prisja darkën. Erdhi makina së bashku me Denizën dhe u nisëm drejt vendit të sheshxhirimit. Gjatë rrugës Denize, menaxherja e shitjeve në MADD, tha që mirë që je ti, sepse edhe unë nuk e kam patur rastin ta takoj LIVE Kivanc Tatlitug!”. Aty e kuptova se sa me fat isha unë! Ajo kishte vetëm koordinata në celular dhe nuk kishte një adresë konkrete. Kur arritëm tek vendi i koordinatave pamë një shesh të rrethuar dhe një godinë që nga jashtë dukej si e braktisur. Pra gjithçka mbahej shumë sekrete për të gjithë.

Vendi ishte në zonën aziatike të Stambollit dhe më vonë mora vesh që godina e madhe kishte qenë më parë një ish-fabrikë celularësh dhe tani ishte modifikuar në një komisariat policie, ku brenda tij po xhirohej seriali i bujshëm “Carpisma”. Jashtë erdhi dikush nga stafi dhe na shoqëroi brenda. Emocionet sa vinin dhe rriteshin. Pas disa korridoreve dhe shkallëve arritëm tek një vend me shumë njerëz; asistentë, kameramanë, teknikë, grimiere dhe mes tyre i ulur në tavolinën ku ishte vendosur regjia lëvizëse, ishte Kivanc Tatlitug. U ngrit, më dha dorën: “Si je? Kënaqësi!”. Fliste anglisht shumë mirë.

Ishte ai personalisht në dijeni të vizitës suaj, apo vetëm stafi i tij?

Ata i kishin thënë që do të vijë nga Shqipëria, Albert Dumani, Drejtori i Programacionit i “TVKLAN”, televizionit më të suksesshëm në Shqipëri. I thashë që, “unë kam zgjedhur dhe transmetuar të gjithë serialet e tua në Shqipëri. Je shumë i famshëm dhe i adhuruar nga shqiptarët. Ashtu?, tha, “M’u bëj të fala të gjithë shqiptarëve! Jam shumë i lumtur”.

Na ftoi të uleshim diku aty afër, sepse ai do të ishte në xhirime dhe se me vonë mund të bisedonim më gjatë dhe të bënim një foto. Foton mund ta bënim pasi të përfundonte xhirimet e asaj dite, sepse kishte një shenjë në fytyrë si pasojë e aksidentit në serial, dhe fotot nuk mund të ishin me “të çarën” që e ka gjatë serialit.

Pra ndoqe nga afër xhirimet. Sa orë qëndrove në prapaskenë dhe çfarë të bëri përshtypje nga mënyra si xhirohej një serial turk?

Kështu kam shijuar shumë plot 7 orë xhirime LIVE, të gjitha prapaskenat. Regjisor, ishte regjisori i Ezelit, Uluc Bayraktar, një tjetër kënaqësi profesionale për mua. Një burrë relativisht i ri në moshë, pasi e dija veteran të moshuar, meqë ai qëndron pas titujve të famshëm si; “Menekshe dhe Halili”, “I Infiltruari”, “Fundi”, “Karadayi”, etj. Aty erdhën edhe aktorët e tjerë të kastit.

Në xhirime ishin të gjithë mjeshtra. Xhironin me dy kamera dhe një skenë xhirohej me 3-4 dubla, kjo vetëm për arsye ndryshim planesh, sepse Kivanci dhe aktorët e tjerë nuk bënin lapsuse në xhirim. Vetëm Kivanci, pasi mbaronte dublin vinte tek regjia dhe shikonte veten. Kishte optimizëm dhe entuziasëm në atë që bënte. Për mua si profesionist dhe “i sëmurë” pas botës e televizionit, të isha aty në ato prapaskena ishte një eksperiencë e jashtëzakonshme. Xhirimet e asaj dite përfunduan në orën 03:00 të natës, por unë nuk e ndjeva që kishin kaluar 7 orë që ne ishim aty. Më pas bëmë selfien e shumëpritur dhe pimë nga një gotë çaj.

Si t’u duk nga afër tek komunikonit, i thjeshtë apo mendjemadh si në rolet e tij?

Shumë i thjeshtë. Të gjithë aktorët turq që kam takuar kanë qenë shumë modestë. Kivanci madje kur përfundoi xhirimet në orën 03:00 të mëngjesit, kur erdhi që u ritakuam, më tha: “Më fal që ju lashë të prisnit, por puna i ka këto!”. Ai ishte shumë i dashur dhe gjatë momenteve të pauzave në xhirim duke ardhur afër nesh për ndonjë batutë, “Hë si të duket?” apo duke folur dhe shkëmbyer batuta edhe me kolegët, apo të gjithë teknikët aty.

Është e vërtetë që ai planifikon një udhëtim në Shqipëri, arrite ta bindësh për këtë vizitë?

Unë kam vite që kam folur me agjencinë e menaxhimit të tij për një vizitë të mundshme të tij në Shqipëri, që në kohën kur arrita të bind Songul Oden (Gymyshin) të vinte në Shqipëri. Dëshira dhe kërkesa qëndron. Thjesht duhet parë axhenda e tij, kur mund të jetë i lirë për të udhëtuar jashtë vendit dhe natyrisht ka dhe ai pagesën e tij, e cila nuk është e lirë, sepse është një nga aktorët më të famshem dhe më të paguar në Turqi. Ai tha që, “kam qejf që së shpejti t’ju vizitoj në Shqipëri”.

Serialet me protagonistë Kivanc Tatlitug i ke përzgjedhur ti. Mendon se kanë qenë ata më të ndjekurit në Shqipëri pikërisht për shkak të karizmës së tij?

Patjetër që po. Ai është shkaku që serialet e tij janë shumë të suksesshëm, por nuk është vetëm ai. Kompania më e mirë në Turqi zgjedh atë si aktor protagonist. Bashkë me të bashkohen aktorë të tjerë shumë të talentuar, skenaristët më të mirë, regjisori legjendar, kompozitori më i mirë, e kështu me rradhë. Interpretimi i tij pastaj është “një magji”. Ai çdo rol e ka qarë. Jep maksimunim në çdo rol. Arrin të futet nën lëkurë te çdo personazhi që zgjedh për të interpretuar.

Mimika, toni i zërit, paraqitja e jashtme, interpretimi, karizma, e bëjnë atë unik dhe më të preferuarin jo vetëm në Shqipëri, por në çdo vend ku serialet e tij shfaqen. E kemi parë si të dashuruarin naiv tek “Gymysh”, të keqin dhe harrakatin tek ‘Kuzey guney”, bukuroshin e ëmbël tek “Menekshe dhe Halili”, Don Zhuanin tek “Dashuri e ndaluar”, rol brilant tek “Ezel” ku shtoi 12 kg dhe u përball me rivalin e tij në ekran, Kenan Imirzaloglu, ku prezenca e tij rriti shikueshmërinë e “Ezel” me 30 për qind, shumë i bukur tek “Xhesuri” dhe së fundi ai do të jetë në rolin e një polici tek “Carpisma”.

Sa mund të paguhet Kivanç, dhe trajtohet si një Don Zhuan në mediat turke apo lidhja serioze e ka ndryshuar?

Ai ishte aktori mashkull më i paguar në Turqi me 25-30 mijë Euro për episod, derisa një vit më parë aktori i “Ertugrulit”, Engin Altan Duzyatan, kërkoi një pagese prej 50-55 mijë eurosh për episod. Kjo shifër nuk është konfirmuar nga producentët. Sërish nga burime jo zyrtare, Kivanci paguhet 40-45 mijë Euro për episod duke iu afruar kolegut te Ertugrul. Të tilla shifra qarkullojnë në median turke, por jo zyrtare sepse në të kundërt fillon konkurrenca mes aktoreve dhe producentët vihen në vështirësi.

Për ta mbyllur, zyrtarisht Kivanci është aktori më i paguar në Turqi. Në lidhje me mashkullin më seksi në Turqi, ai ishte i tillë deri para martesës me stilisten Basak Dizer në 2016. Ata u njohën në xhirimet e serialit “Dashuri e ndaluar” dhe pas martesës shumë fanse u hidhëruan, por aktualisht ata janë një nga çiftet më të kërkuar nga media turke për t’u fotografuar, sepse bashkëshortja e tij ka zgjedhur të bëjë një jetë jo shumë publike.

Mund të përmendësh aktorët e tjerë turq që ke takuar deri tani, dhe cilët do të veçoje për thjeshtësinë, zgjuarsinë apo pamjen?

Kam takuar disa dhe të gjithë ishin shumë të thjeshtë, modestë, shumë të bukura, madje më të mira se në ekran, kjo për aktorët femra. Aktoret femra janë yje. Veçoj takimin në Kanë me Kosemin e famshëm apo Gylserenin, Nurgül Yesilçay. Një aktore dhe grua e jashtëzakonshme. Me linja perfekte, shumë e bukur, me ate të qeshurën me zë që të bën për vete.

Pas premierës së serialit të saj më të fundit “Gylperi”, kemi kërcyer, kënduar dhe jemi kënaqur me muzikë “live” në një party VIP, ku ajo hoqi dhe takat dhe kërcente dhe argëtohej së bashkë me të gjithë ne. Kam takuar protagonistët e serialit “Kryeqyteti Abdulhamid”, sulltanin Bulent Inal, shumë i qeshur edhe pse në rol është shumë i egër, sulltanesha Bidar- Ozlem Conker, o Zot sa e bukur ishte! Sulltaneshë Seniha– Selen Ozturk, artiste e lindur, Omeri – Akin Akinoz, aktori i ri me të cilin “ranë në dashuri” të gjitha zonjushat dhe zonjat e ftuara.

Unë e takova atë para 2 vitesh, sot ai po luan në serialin më të ndjekur në Turqi “Hercai”, Ahsen–Ezgi Eyboglu, aktorja me nishan shumë e ëmbël. Kam takuar edhe protagonistët e serialit “Trego ti Deti i zi”, një serial nr.1 në Turqi për 2 vjet dhe fotoja me ta bëri xhiron në median botërore, madje disa në Instagram më morën edhe si pjesë e stafit. Kam takuar Elifin tek “Një pjesë e imja” që e kisha shumë qejf në kohën kur u shfaq seriali.

Serialeve të momentit që ua ke vënë syrin këto kohë për t’i blerë dhe transmetuar në Shqipëri?

“Carpisma” me Kivanc Tatlitug, “Kizim” me aktoren talent yllin fëmijë Beren Gokyildiz, e cila shkëlqeu dhe bëri për vete miliona fansa me rolin e saj tek seriali “Nënë”. Një surprizë tjetër për publikun femëror do të jetë ylli i “Dashuri bardh e zi” Ibrahim Celikkol, i cili vjen së shpejti me serialin e tij më të ri “Muhtesem Ikili” (Dyshja fantastike), së bashku me aktoren që unë e kam shumë qejf Öykü Karayel (Xhemreja tek Kuzey Guney). Kam dhe disa tituj të tjerë në duar dhe sezoni i ri do të jetë me shumë surpriza dhe si gjithmonë ju premtoj që do të sjell në Shqipëri prodhimet më të suksesshëm!

Edhe Nik Xhelilaj është komentuar si shqiptari që ka arritur të depërtojë në kinemane turke. Me vizitat e tua atje ç’mund të thuash për famen dhe arritjet e tij?

Nik Xhelilaj është një krenari për Shqipërinë pasi ka arritur të depërtojë në kinemanë turke, dhe nuk është aspak e lehtë sepse të gjithë e shohim se sa të talentuar janë kolegët e tij turq. Unë e kam ndjekur me shumë interes dhe tifozeri ecurinë e Nikut në Turqi, dhe fatkeqësisht disa nga serialet ku ai ka marrë pjesë nuk kanë qenë shumë të gjatë, kjo jo për faj të Nikut, por prej shikueshmërisë në përgjithësi.

Ecuria e Xhelilaj në serialet turke është në ngjitje, sepse roli tij në “Kryeqyteti Abdulhamid” është shumë i mirë dhe këtë ma pohoi edhe vetë producenti i serialit. E vetmja gjë që e ka penalizuar atë në fillimet e tij ka qenë gjuha turke, por tani ai e ka përvetësuar shumë mirë gjuhën dhe unë jam i sigurtë që Niku do të shfaqet sërish në seriale turke edhe si aktor protagonist. Me shumë dëshirë dhe qejf sapo kam zgjedhur serialin “Qyteti i humbur” me protagonist Nik Xhelilaj, një nga rolet më të plotë dhe më të rëndësishëm të tij në kinemanë turke për t’u shfaqur në “TVKLAN” për publikun shqiptar.

Kaq shumë sa takohesh me aktoret turke, sa e mundur është që historia jote e dashurisë të jetë me ndonjë prej tyre dhe me cilën. Apo kjo që po themi mund të ketë ndodhur tashmë dhe ne s’dimë gjë?

E bukur kjo, në fakt ato janë shumë të bukura dhe të mira dhe pse jo… (Qesh)

Nëse do të hiqje një paralele mes aktoreve shqiptare dhe atyre turq, ku ngjasojnë dhe ku dallojnë?

Unë si shqiptar që jam bëj tifo për aktorët shqiptarë dhe i vlerësoj shumë ata, por edhe ata turq janë shumë të talentuar dhe shumë të vërtet në interpretim. Më vjen keq që ne nuk prodhojmë dot seriale aq të suksessshëm sa ato turke, por më bën çudi se si aktorët turq që shumica prej tyre nuk kane mbaruar as shkollë aktrimi, në ekran janë aktorë të vërtetë dhe të përcjellin shumë emocion.

Gjeneral Rrahman Parllaku i cili rreth një mua më parë mbushi 100-vjeç, në një intervistë për gazetarin Roland Qafoku në emisionin “Debati në Channel One” ka rrëfyer historitë e luftës që ai ka jetuar.

Njohjen me Enver Hoxhën, Ramiz Alinë, Mehmet Shehin dhe figurat e tjerat të regjimit komunist. Parllaku në rrëfimin e tij ka listuar katërshen e kriminelëve të më të mëdhenj të diktaturës.

Ai ka treguar se kush është lista e katër kriminelëve të Diktaturës. Ndërkohë që në intervistën e tij ai ka treguar dhe njohjet me politikanët shqiptar, nga Sali Berisha, Fatos Nano, Ilir Meta, Edi Rama dhe Lulzim Basha.

Zoti Parllaku, sëpari  gëzuar 100 vjetorin e  lindjes dhe ju uroj shëndet!

Faleminderit!

Zoti Parllaku si është të jesh 100 vjeç. Ditën që mbushët një shekull a iu drejtuat Zotit me falënderim?

E prisja 100 vjetorin normalisht,. Një aksident ma vështirësoi pak. Edhe moralisht më uli që po shkoja 100 vjec. Edhe një njeri që takon në rrugë e uron u bëfsh 100.Unë u bëra 100.Njeriu thotë në këtë jetë hyra nga një portë dhe dola nga një tjetër. Tani që jam një shekull them se bota është gjithnjë e mirë. Sido që ta kalosh, jeta ime ka qenë me batica dhe zbatica. Ulje dhe ngritje por mund të them që ka qenë jetë e mirë.

Zoti Parllaku, tani që jeni një shekull a mund të thuash që e ke shijuar jetën?

Po. Jetën e kam shijuar.

Çfarë i thatë Zotit ditën që mbushët 100 vjec? A e falenderuat?

Unë nuk mund të gënjej. Nuk e falenderova Zotin sepse unë nuk besoj. Nuk besoj jo se nuk kam besuar asnjëherë. Madje në rininë time familja ime ishte me tradita fetare muslimane. Kryenim dhe ritet. Përpara lëvizjes unë kam falur edhe xhumanë por kam mbajtur edhe Ramazan. Kam ndjekur ritet e rregullta që nga mosha 8 vjeç deri në 20 vjeç. Por gjatë komunizmit ne e mohuam fenë. Dhe si të tillë unë nuk mund të them sot që jam besimtar. Nuk mund të bëj si disa që me teserën e partisë në xhep që dikur e shanë Zotin dhe tani thonë Zoti ju ndihmoftë. Unë nuk e bëj dot këtë.

Në këto 100 vjet a keni rrezikuar jetën?

Po sepse jam plagosur dy herë. Të dy herët  në luftë kur më qëlluan me artileri gjermanët.

Keni marrë pjesë në luftë dhe jeni ndeshur  me pushtuesit. A keni vrarë dikë?

Si mund ta bësh këtë pyetje. Të vrasin dhe të mos vrasësh nuk shkon. Të jesh në luftë dhe të mos vrasësh nuk ka kuptim. Në luftë të vrasin dhe do vrasësh. Rusët thoshin: Vrite gjermanin se të vret. Një rast ishte  ai kur kisha dy robër lufte gjermanë. I vrava sepse nuk kisha ku t’i çoja, nuk kisha ç’të bëja me ta.

Keni lindur në 1919, keni jetuar rininë në mbretërinë e Zogut, keni qenë pjesë e rezistencës gjatë Luftës së Dytë Botërore, keni jetuar gjatë  sistemit diktatorial me privilegje por edhe keni bërë 16 vjet burg dhe tani prej 29 vitesh shijoni demokracinë. Cila nga këto periudha ka qenë më e mira për ju?

Natyrisht periudha më e mirë ka qenë ajo e luftës së Dytë Botërore. Ajo më ka dhënë shumë. Natyrisht unë isha i ri. Lashë Kukësin dhe shkova në Vlorë dhe atje jetonim si familje me një aktivitet tregtar, por përfshirja ime në luftë kundër italianëve dhe gjermanëve ishte ngritja ime si njeri.

Është thënë dhe stërthënë historia e masakrës së Tivarit. A mund të na jepni ju variantin tuaj?

Masakra e Tivarit është një sajesë e Uran Butkës. Uran Butka gënjen atje. Uran Butka hodhi një parullë që ka qenë Ramiz Alia. U bë fakt sikur Ramiz Alia ka organizuar Tivarin. Unë dhe Ramizi, kur ndodhi ngjarja e Tivarit kemi qenë në Mitrovicë të Kosovës. U kthyem në 15 mars në Mitrovicë nga Sanxhaku. Tivari ka ndodhur në 12 ose 13 prill, nuk e mbaj mend mirë. Kur unë po vija nga Sanxhaku mezi po sillja të plagosurit. U mobilizuam të shëronim të plagosurit dhe të sëmurët. Ata i vranë serbët, brigade e dhjetë malazeze.

Në monitor do shfaqen fotografitë e 10 figurave të historisë të Shqipërisë. Nga përvoja juaj, nga kontaktet që keni patur do doja të më portretizonit dhe të më tregoni se çfarë vendi zënë ata në histori sipas jush.

Ahmet Zogu?

Ishte biri i pashait dhe nipi i Esad Pashë Toptanit. Ishte i zgjuar dhe ishte i ri kur u përfshi  në politikë. Doli edhe kundër dajës së tij. Iu dha shans në Kongresit të Lushnjës dhe siguroi punimet sepse nuk i lejohej nga italianët. Aty nisi karriera e tij. A ishte Zogu demokrat? Jo. Ishte mbret. Zogu uli veten kur u largua nga Shqipëria. Sikur Ahmet Zogu të mos kishte ikur më 7 prill dhe të kishte qëndruar në mal sikur vetëm 5 ditë, unë sot do të isha ende zogist. Të kishte larguar hungarezen dhe djalin por ama vetë të kishte qëndruar këtu. Bënë mirë që i sollën eshtrat sepse çdokush ka të drejtëtë ketë një varr.

Enver Hoxha?

Vendi  i Enver Hoxhës në histori është në koshat e plehrave. Jo pse më dënoi mua. Unë kam qenë njeri shumë i afërt me Enver Hoxhën. Kam punuar  për 1 vit e gjysme në një tavolinë. Tavolina në mes dhe unë këtej dhe ai nga ana tjetër. Unë isha shef i personelit të ushtrisë. Ai ishte ministër i Mbrojtjes. Mbante ndërkohë postin e kryeministrit dhe të ministrit të Jashtëm. Unë e kam njohur shumë mirë Enver Hoxhën. Kush tha se ishte budalla. Ishte shumë i zgjuar. Një komplotist si ai nuk mund të ishte budalla.

Si ka mundësi që Enver Hoxha ju vrau, ju preu, ju burgosi ju shpallin tradhtarë, ju shkatërroi familjet dhe ju shkatërroi jetën si ka mundësi që përsëri  thoshit të rrojë Enver Hoxha?

Më pyetët më lart përse nuk e vratë Enver Hoxhën meqenëse ju shkatërroi jetën. Shikoja nga burgu radhët për vajgurin dhe qumështin për të marrë 1 litër dhe përsëri thoshin të rrojë Enver Hoxha si mund të bëhej kjo në 1974. Ai manipuloi. Dhe vuri gjithë aparatin në funksion. Të gjithë me dashje dhe pa dashje ishin në funksion të tij. Edhe unë kam qenë beniamin i tij. Unë kam qenë beniamin i Enver Hoxhës dhe kam bërë gabim. 27 vjeç u bëra deputet, isha hero i popullit, zv.ministër i Mbrojtjes dhe detyra të tjera. Domethënë edhe unë e kam ndihmuar Enver Hoxhën në punën e tij.

Ramiz Alia?

Dyshohet që ka qenë në shërbim të Enverit që kur ka qenë përgjegjës i rinisë në Berat. Nuk mund  të flas asgjë. E kam patur komisar. Më ka respektuar.

Po si nuk të mbrojti kur të arrestuan?

Kush të të mbronte, Ramiz Alia? Unë Ramizin nuk e fus te katërshja e kriminelave të Shqipërisë. Ju them se katër kriminelët  më të mëdhenj të Shqipërisë ishin: Enver Hoxha, Hysni  Kapo, Mehmet Shehu dhe Kadri Hazbiu. Hysni Kapo ishte pas Enverit. Ai i përgatiste të gjithë raportet Enverit. Ai i mbulonte të gjitha ushtrinë, ministrinë e Brendshme, zbulimin  e jashtëm, kërkoi edhe të brendshmit. Të gjitha informacionet ia çonte Enverit. Sigurimi varej nga Hysniu. Ramiz Alia ka meritën që bëri kalim të butë të pushtetit. Këtë ka meritë. Nuk pati gjakderdhje.

Mehmet Shehu?

Kam dy gjëra. E kam vlerësuar  dhe e vlerësoj  si luftëtar dhe si aftësi. Dikush ka thënë se është kryeministri më i mirë. Unë them jo. Është kryeministri më i zoti. Unë kam qenë banimin i tij. Në tre përpjekje me jugosllavët kam qenë me të. Mehemti nuk pranoi në Shkup që shefi i shtabit të Ushtrisë sonë të varej nga jugosllavët. Kundërshtoi  jugosllavët kur erdhën në Shqipëri për të diplomuar ushtarakët e tyre. Në raportin e artit ushtarak popullor nuk e përmendi Titon në asnjë vend. Të 9 këshilltarët jugosllavë ikën nga mbledhja. Sapo u njoftua Enveri, ai menjëherë urdhëroi Themelkon të mbante një raport që kundërshtonte Mehmetin dhe në të thuhej për rolin e Titos në lëvizjen partizane shqiptare. Në çdo ngjarje të jetës sime ditëlindje, dekorim, vlerësim ai bashkë me Fiqeren më kanë ardhur  në shtëpi. Mehmetin e vrau Enveri. Nuk ka rëndësi kush e  tërhoqi këmbëzën.

Beqir Balluku?

Luftëtar si të gjithë neve. Ka pasur suksese dhe jo sukses. Por ka drejtuar luftën. Ka qenë komandant i njësiteve të Tiranës. E ka mbrojtur  Enverin në luftë dhe e çonte nga një bazë në tjetrën. Edhe pse e dërguan në Rusi nuk e lanë të mbaronte të plotë shkollën, bëri vetëm 1 vit. Drejtoi ushtrinë për 22 vjet. Mësoi shumë nga këshilltarët rusë dhe mori eksperiencën e tyre.

Sali Berisha?

Kam konsideratat  më të larta. Nuk e ka mohuar kurrë luftën. Edhe si karakter. Statusin e veteranit e ka bërë Sali Berisha. Në nëntor 1995 u ftua në Francë dhe Rusi dhe mblodhi veteranet kur u kthye. Në këtë takim tha: Jam ndjerë  shumë krenar që bashkë me flamujt e tjerë ishte edhe flamuri shqiptar si pjesë  e rezistencës së shqiptarëve gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Fatos Nano?

Nuk e njoh fare këtë. E di qeshte i biri  i Thanas Nanos se e kam patur në Vlorë. Por të birin nuk e njoh.

Ilir Meta?

Atë që ka bërë Iliri Meta për mua zor se mund të bënte një President tjetër. Ai ka konsideratë për mua dhe unë kam konsiderate për të.

Lulzim Basha?

Ka vazhduar marrëdhëniet me mua pak a shumësi Saliu, por jo tamam si ai. Më ka pritur në mënyrë të veçantë. Tani dhe jetëgjatësia ime I ka detyruar këta të më respektojnë  dhe të më takojnë. Kam marrëdhënie normale. E vlerësoj si tëri. Shpresoj që Partinë Demokratike  ta bëjë masive  sepse nuk ka qenë e tillë.

Edi Rama?

Zyrtarisht nuk jam takuar asnjëherë me Edi Ramën. As ai nuk ka kërkuar të takohet me mua dhe as unë nuk kam kërkuar ta takoj atë. Një herë kur jemi shkëmbyer në një spital. Më pa dhe më thirri ku je komandant. Por nuk e di nëse vajta unë te Edi apo erdhi Edi te unë.

Gazetari Ylli Rakipi, e ka cilësuar krizën politike nëvend, si më të rëndën pas asaj të vitit 1997. Në një intervistë dhënë në emisionin “Kjo Javë”, në “News24”, ai tha se vendi po shkon drejt anarshisë.

“Është një nga situatat më të vështira në këto 30 vite, përjashtojmë këtu vitin 1997, që vendi kaloi në një anarshi të madhe. Por, situata është vërtetë e vështirë edhe sot opozita shqiptare, koalicioni opozitar, ka dalë jashtë parlamentit dhe ka marrë vendime të rëndësishme, dhe nuk do të shkojë në zgjedhje siç e dimë të gjithë tani, pa një qeveri tranzitore, pa Edi Ramën. Edi Rama, është njeriu thotë opozita që i ka blerë votat e vitit 2017, prova të zbuluara ditë pas dite, sipas opozitës, dhe pushteti i Ramës është ilegjitim” -u shpreh Rakipi.

Sipas tij, Shqipëria është i vetmi vend në rajon që nuk bën dot zgjedhje të drejta, zgjedhje të lira, prej 30 vitesh, ndërsa shtoi Rama nuk po qeverisë më vendin, por vetëm po punon për një grup biznesmenësh.

“Një situatë shumë e vështirë është krijuar. Situatat nuk është se i ngjajnë njëra tjetrës, po përsëritet një ’97, që vidhen depon, zbrazen pushkët, është një gjendje edhe sot, pothuajse e tillë. Po ta vësh re, Edi Ramës i dalin gjithandej, sepse ka një vendim politik për këtë punë, në mënyrë që kryeministrit t’ia bëjë gjithçka të pamundur, t’ia bëjë të pamundur qeverisjen. Dhe aktualisht Edi Rama me përjashtim të ndonjë vendimi, për koorporatat që po krijon për interesa të vetat, ai nuk është se po qeveris vendin. Dhe në këtë pikëpamje, jeta politike e vendit, drejtimi i vendit, është bllokuar. Ne nuk kemi tani një qeverisje të qartë. Mund të ketë investitorë të hyjë në Shqipëri në këto momente?”, theksoi vijoi Rakipi.

Gazetari shtoi se Edi Ramës i kërkohet largimi si kryeministër dhe bërja e zgjedhjeve, dy kushte që ai nëse do t’i ishte i bindur në fitoren e PS duhet t’i kishte plotësuar që në nisje të krizës.

“Realisht Shqipëria është drejt një konfrontimi. Të dy palët po luajnë fort me nervat e njëra tjetrës. Opozita thotë nuk ka zgjedhje më 30 qershor, dhe e ka jetike. Ndërsa maxhoranca thotë me qetësi, ne do shkojmë në zgjedhje do fitojmë partitë, etj. Opozita reale e vërtetë, se kemi edhe opozitë të opozitës, nuk do të hyjë në zgjedhje. Nëse bie Edi Rama, opozita shkon në zgjedhje, ky është kusht thelbësor. Pa këtë kusht opozita është e asgjësuar. Është përsëritje e shëmtuar e një super çadre”, -theksoi Rakipi.

Duke folur për mënyrën sesi opozita do të pamundësojë zgjedhjet, Rakipi u shpreh se “ndoshta fizikisht, me përplasje”.

Duke u ndalur tek protestat e opozitës dhe krijimin e partisë “Bindja Demokratike”, Rakipi tha se Opozita nuk po kërkon të ndërrojë kokë për kokë, Edi Ramën me Lulzim Bashën

“Opozita nuk po kërkon të ndërrojë kokë për kokë, Edi Ramën me Lulzim Bashën. Nuk po thotë njeri të ikë Edi Rama, ai t’i lerë vendin një qeverie tranzitore që do të çojë vendin, me një paketë reforme, në zgjedhje të lira e të ndershme, për herë të parë, pas 30 vjetësh, dhe Edi Rama merr meritë në këtë rast. Opozita mund të humbë në zgjedhje dhe nëse ai ka siguri absolute sikundër thotë se votat e tij janë rritur, bujrum bëj proceset normale, bëj reformat, shko në zgjedhje, fito, rri 20 vjet në pushtet. Kjo opozitë, sipas meje këtë po kërkon”,- u shpreh Rakipi.

Gazetari Ylli Rakipi komentoi edhe qëndrimet e deputetëve të rinj të opozitës në parlament. “Ne jemi një popull interesant, ne e ulim shpinën menjëherë. Diktaturat te ne, kanë qenë më të egra më të ashpra sepse jemi vetë ne të tillë, ulim qafën. I ke parë parlamentarët që kanë vajtur atje, mbi ç’bazë? E ke parë si qeshin ata kur flet Edi Rama. Kënaqen më shumë këta, opozita e re, sesa parlamentarët e Edi Ramës. I pash pardje duke buzëqeshur kur fliste të enjten kryeministri, dhe ata gjithë dritë e gjithë qeshje, opozita. Opozita që ka hyrë aty për të rrëzuar Edi Ramën”, -u shpreh Rakipi.

Lidhur me partinë “Bindja Demokratike” e krijuar nga Astrit Patozi, e cila u votua edhe në KQZ, Rakipi u shpreh se kjo parti nuk e dëmton PD.

“Pa marrë formë të prerë gjykata për partinë e re të krijuar, maxhoranca vrapoi që ta regjistrojë. Pra, Edi Rama po luan edhe me faktin që i duhet edhe një parti për ta patur aty, që i duhet, ndoshta Patozin, mund të jetë nisur edhe nga qëllimi i mirë, në një moment krize, ku unë hyj dhe përfitoj. Po përfitimet në këtë rast janë në kurriz, jo vetëm të opozitës por të njerëzve dhe nuk është një moment i mirë për z.Patozi”,- tha Rakipi.

Në kushtet kur në zgjedhjet vendore, nuk merr pjesë as PD, as LSI, Rakipi tha se Rama i jep një pjesë të votave partisë së re, apo opozitës që do të hyjë në zgjedhje.

“Bindet Edi Rama që t’ja japë një pjesë të votave edhe opozitës që do të hyjë në zgjedhje, jo vetëm Patozit, mund të ketë edhe njerëz të tjerë, dhe i ndan aty. I jep bashkinë e Klosit, ose të Mamurrasit, bashki që nuk i duhen ua kalon këtyre partive. Është në të drejtë të tij Astrit Patozi, e ka thënë vetë. Ka të drejtë ta krijojë partinë e vet”,- deklaroi ai.

Ndërsa komentoi protestën e 13 prillit të opozitës së bashkuar, Rakipi tha se shumë njerëz kanë dalë të protestojnë. “Shumë njerëz vijnë, edhe militantë, po edhe njerëz në hall. Janë ata pak njerëz që kanë mbetur në Shqipëri, që nuk kanë mundur të ikin. Nuk ikin dot as në Greqi që është vendi më i thjeshtë për të ikur. Kanë mbetur një kategori këtu, për fat të keq të Edi Ramës, dhe ata janë ngritur se nuk kanë bukë një pjesë e mirë. Ne që jetojmë në këtë oazin e qendrës së Tiranës, e kemi pak të vështirë, jo gazetarët, se një pjesë e mirë i shohin këto problematike. Por e vërteta është që aty dalin edhe njerëz që nuk kanë bukën e përditshme, nuk kanë asnjë mjet jetese. Niveli ekonomik është zero. Statistikat e atyre që dëshirojnë të ikin, sipas institucioneve prestigjioze, qoftë edhe atyre që janë afër qeverisë këtu, janë deri në 84 % është shifra e fundit. Edhe të këtyre që kanë mbetur duan të largohen nga ky vend. Pra, këtu pritet të mbetet Edi Rama, Lulzim Basha duke protestuar, ose vjen popullsi arabe e siriane e mbushet Shqipëria përsëri me banorë dhe e drejton edhe për ca vjet Edi Rama”,– tha gazetari Ylli Rakipi.