Radio Evropa e Lirë

 

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq i bëri thirrje Kosovës që të mos organizojë zgjedhje të reja për kryetarë të komunave në veri të vendit, derisa të arrihet autonomi më e madhe për serbët etnikë, që përbëjnë shumicën lokale dhe të cilët bojkotuan votimet paraprake.

“Të gjithë serbët në veri e mendojnë Serbinë si vendin e tyre, jo Kosovën. Ky është realiteti”, tha Vuçiq në një intervistë për Reuters-in, më 9 qershor.

Ai tha se “dikush duhet ta marrë situatën nën kontroll dhe të organizojë zgjedhjet (e reja) atje”.

Javën e kaluar, dhuna shpërtheu në veri të Kosovës, pasi kryetarët e komunave, shqiptarë etnikë, u vendosën në objektet komunale, në komunat e banuara me shumicë serbe, pas zgjedhjeve lokale që u mbajtën në prill, në të cilat pjesëmarrja ishte vetëm 3.5 për qind.

Si përgjigje ndaj trazirave, në të cilat protestuesit serbë u përleshën me paqeruajtësit e NATO-s, duke lënë dhjetëra të plagosur nga të dyja palët, Serbia i vuri forcat e saj të armatosura në gatishmërinë më të lartë luftarake. Ndërkaq, NATO dërgoi përforcime në misionin e saj në Kosovë.

Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës i kanë bërë thirrje Prishtinës që të organizojë zgjedhje të reja rajonin me shumicë serbe, në mënyrë që të qetësohen tensionet, ndërkaq Serbia të braktisë gatishmërinë luftarake dhe të largojë trupat nga kufiri me Kosovën.

Megjithatë, Vuçiq tha se autoritetet në Kosovë do të duhet të bëjnë disa lëshime për të siguruar pjesëmarrjen e serbëve në zgjedhjet e reja.

“Ende nuk kemi një asociacion të komunave serbe, ende nuk ka tërheqje të forcave speciale të policisë (shqiptarëve të Kosovës) dhe kryetarëve të komunave”, tha Vuçiq.

Marrëveshja, tash e 10 vjet e vjetër, e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, parashikonte që serbët në veri të themelonin Asociacionin e komunave vetëqeverisëse, në këmbim të njohjes së institucioneve të Kosovës, por marrëveshja nuk u zbatua kurrë, kujton Reuters.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha se zona me shumicë serbe, në rast se do t’i jepej autonomi më e madhe në kuadër të Asociacionit të komunave, do të mund të organizojë referendum për bashkimin me Serbinë.

“Serbët (në veri) janë gjithmonë të gatshëm të bisedojnë, por ju duhet t’u ofroni atyre diçka”, tha Vuçiq.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në fillim të këtij muaji, tha se vendi mund të mbajë zgjedhje të reja në komunat për të cilat bëhet fjalë, në qoftë se 20 për qind e votuesve nënshkruajnë një peticion, përmes të cilit kërkohen zgjedhjet.

Ajo, gjithashtu, akuzoi Serbinë për ndërhyrje.

Vuçiq ka deklaruar se “ajo që po thonë këta njerëz është tmerruese” dhe akuzoi Kurtin se nuk është gati për kompromis.

“Jam i sigurt se (Kurti) nuk do të investojë asnjë minutë nga koha e tij apo një pikë djerse për të gjetur një zgjidhje kompromisi”, tha Vuçiq.

Ai, gjithashtu shtoi se Serbia po shqyrton nëse do të zvogëlojë gatishmërinë e saj luftarake.

“Ne do t’i mbajmë trupat tona në gatishmëri të lartë dhe jo në gatishmërinë më të lartë luftarake, sepse kjo kushton shumë”, tha ai.

Vuçiq lidhur me propozimet për Asociacionin

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha në intervistën për Reuters-in, më 9 qershor, se askush përveç komunitetit serb nuk ka të drejtë të bëjë propozim për Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

Vuçiq përmendi se propozimet për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe janë paraqitur nga kryeministri i Kosovës Albin Kurti, kryeministri shqiptar Edi Rama, si dhe disa organizata joqeveritare.

“Asnjëri prej tyre nuk ka të drejtë të ketë çfarëdo propozimesh. Propozimin e japin serbët dhe Ekipi Menaxhues i përbërë nga serbët”, tha Vuçiq.

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, njoftoi në një konferencë për shtyp se më 7 qershor i ka përcjellë presidentit francez Emmanuel Macron dhe kancelarit gjerman Olaf Scholz draftin për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Zëdhënësi i Bashkimit Evropian (BE), Peter Stano, tha më 9 qershor se çdo kontribut konstruktiv në dialog, në të cilin diskutohet për Asociacionin, është i mirëpritur, por se dialogu është e vetmja platformë ku duhet të zhvillohet diskutimi për zbatimin e kësaj marrëveshjeje.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, më herët ka propozuar draftin e tij, duke u bazuar në shembullin e pozitës së serbëve në Kroaci.

Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë është një nga obligimet e Kosovës për të cilën BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës insistojnë më së shumti, dhe pajtimi për formimin e tij është arritur në vitin 2013, si pjesë e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Në intervistën për Reuters-in, Vuçiq tha gjithashtu se Serbia është duke negociuar blerjen e avionëve luftarakë Rafale nga Franca dhe forcimin e mëtejshëm të ushtrisë së saj me armë perëndimore.

Ai tha se Serbia mbetet në rrugën drejt anëtarësimit në BE dhe se ka arritur të balancojë politikën e saj të jashtme, për të mundësuar vazhdimin e marrëdhënieve miqësore me aleatët e saj historikë Rusinë dhe Kinën.

Radio Evropa e Lirë

 

Parlamenti i Republikës Sërpska ka miratuar më 8 qershor “Rezolutën për mbrojtjen e serbëve në Kosovë dhe Metohi dhe për mbrojtjen e integritetit territorial dhe sovranitetit të Republikës së Serbisë”.

Shumica në trupin më të lartë legjislativ të entitetit serb në Bosnje e Hercegovinë udhëhiqet nga Aleanca e Socialdemorkatëve të Pavarur e Millorad Dodikut, i cili njëherësh është presidenti i Republikës Sërpska.

Dodik nuk e pranon pavarësinë e Kosovës dhe ka raporte të ngushta me zyrtarët në Kremlin dhe Beograd.

Për shkak të kundërshtimit të përfaqësuesve politikë nga Republika Sërpska, Bosnje e Hercegovina ende nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës, dhe të dyja shtetet aplikojnë regjim të vizave për qytetarët e vendeve respektive.

Çfarë thuhet në tekstin e rezolutës?

Teksti i rezolutës mbështet të drejtën e Serbisë “për të mbrojtur integritetin territorial dhe sovranitetin, që garantohet nga ligji ndërkombëtar” dhe rezoluta 1244 e Kombeve të Bashkuara.

Rezoluta u propozua nga Nenad Stevandiq, president i Parlamentit të Republikës Sërpska, njëherësh kryetar i partisë Sërpska e Bashkuar, që është në koalicion me partinë e Dodikut.

Në tekst thuhet se Republika Sërpska “dënon aktivitetet terroriste të shqiptarëve të Kosovës dhe autoriteteve të tyre, të cilat paraqesin kërcënim për paqen ndërkombëtare dhe sigurinë”.

Përveç rezolutës u miratuan edhe konkluzione, përmes së cilave, Republika Sërpska fton shtetet, anëtarët e OKB-së, të Këshillit të Evropës dhe Bashkimit Evropian, që e njohin pavarësinë e Kosovës, të shqyrtojnë vendimin e tyre dhe të tërheqin njohjen për Kosovën.

Parlamenti i Republikës Sërpska po ashtu ka kërkuar që përfaqësuesit e këtij entiteti, që janë në institucionet e Bosnje e Hercegovinës, të iniciojnë marrjen e vendimeve që “do të dënonin shkeljen e të drejtave dhe lirive të njeriut dhe spastrimin e vazhdueshëm etnik të serbëve në Kosovë dhe Metohi nga shqiptarët e Kosovës dhe autoritetet e tyre”.

Parlamenti tha se do të dërgojë konkluzionet në Asamblenë e Përgjithshme dhe në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës dhe në Parlamentin Evropian.

Rezoluta dhe konkluzionet u mbështetën edhe nga partitë opozitare në Republikën Sërpska.

Kjo çështje u propozua që të vendosej në agjendën e Parlamentit të Republikës Sërpska pas rritjes së tensioneve në veriun e Kosovës, të banuar me shumicë serbe.

Dhuna kulmoi më 29 maj, kur serbët lokalë u përleshën me pjesëtarët e misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR, dhe nga përleshjet u plagosën dhjetëra persona nga të dyja palët.

Zgjedhjet e 23 prillit, prej të cilave kanë dalë këta kryetarë shqiptarë, janë bojkotuar nga komuniteti serb.

Radio Evropa e Lirë

 

Kryeministrja serbe, Ana Bërnabiq, tha se është e gatshme të japë dorëheqjen.

“Jam e gatshme dhe llogarisni se mund ta keni dorëheqjen time”, tha ajo gjatë një fjalimi publik së bashku me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

Ajo tha se mendon se mbajtja e zgjedhjeve parlamentare deri në fund të vitit është zgjidhje për krizën dhe shtoi se opozita nuk i është përgjigjur ftesës së presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, për takim.

Në muajt e fundit, në Serbi janë mbajtur disa protesta të thirrura nga një pjesë e opozitës që është e pakënaqur me përgjigjen e Qeverisë ndaj dy të shtënave masive në muajin maj, që lanë të vrarë 18 persona.

Bërnabiq tha se ka kryer detyrat në mënyrën më të mirë të mundshme dhe se rezultatet e ekzekutivit të saj janë të padiskutueshme.

“Jo gjithçka ishte perfekte, por ne bëmë më të mirën dhe mendoj se kemi rezultate që çdo qytetar, nëse është i sinqertë, mund të krenohet me to”, tha ajo.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se është e sigurt se do të ketë zgjedhje të parakohshme parlamentare dhe se pyetja e vetme është se kur do të mbahen ato.

Vuçiq tha se nuk do të ketë qeveri tranzitore.

Presidenti i Serbisë ftoi edhe një herë opozitën për të biseduar.

“Besoj se do të gjejmë bashkëbisedues. Nëse kjo nuk ndodh, do të shkojmë në zgjedhje, por Qeveria nuk do të zgjidhet në rrugë dhe nuk do të ketë qeveri tranzitore”, tha Vuçiq.

Ndryshe, Bërnabiq ka marrë mandatin për të udhëhequr Qeverinë e re serbe në mesin e vitit 2022.

Atëbotë, presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, kur njoftoi për mandatimin e saj në krye të ekzekutivit, tha se Bërnabiq nuk do të qëndronte në këtë post në mandat të plotë, por gjatë vitit 2024 do të kishte ndryshime.

Emisari amerikan për Ballkanin perëndimor, Gabriel Escobar dhe ai i BE-së, Miroslav Lajçak, ndodhen  tashmë në Serbi, ku takuan presidentin e këtij vendi, Aleksandër Vuçiç.

Siç njofton korrespondentja e RTK-së në Beograd, Anamari Repiq, në këtë takim  ndodhej edhe shefi i delegacionit të BE-së si edhe ambasadori amerikan në Serbi, Christopher Hill.

Megjithatë, për dallim prej takimit të mbrëmshëm mes Escobarit e Lajçakut me Kurtin në Prishtinë, takim që zgjati rreth 2 orë, në Beograd ajo me presidentin serbe përfundoi për rreth gjysmë ore.

Gazetarja e RTK-së tha se nga ky takim ende nuk ka njoftim për media, megjithatë tha se nga deklarimet publike të presidentit të Serbisë, në rrjetet sociale, është kuptuar për temat e bisedës.

Ajo tha se Vuçiç ka shkruar se Serbia është e përkushtuar për partneritet në rajon dhe se sipas tij, “Prishtina duhet të përmbushë obligimet e saj me formimin e Asociacionit sipas marrëveshjes së Brukselit”.

Vuçiç ka shkruar në instagram se shtetet perëndimore që kanë ndikim te Kosova, mund ta detyrojnë të atë që t’i zbatojë marrëveshjet e dakorduara.

Duke cituar kreun e shtetit serb, gazetarja Repiq tha se ai i ka bërë thirrje bashkësisë ndërkombëtare që ta përmbushë obligimet  veta.

“Dua të besoj se pjesa e bashkësisë ndërkombëtare që ka ndikimin më të madh në Prishtinë ka edhe mekanizma që mund të çojnë në realizimin përfundimtar të obligimeve që Prishtina i ka pranuar dhe nënshkruar më shumë se një dekadë më parë”, ka shkruar Vuçiqi.

Megjithatë, gazetarja e RTK-së tha se për detaje më të sakta, pritet që më vonë të ketë edhe një komunikatë për media.

Ajo rikujtoi e ky takim është vazhdimësi e takimeve në të emisarëve amerikan e evropian në Kosovë,  dhe tani mendohet të bisedohet për situatën në veri, se cilat mund të jenë mesazhet e bashkësisë ndërkombëtare për zgjidhjen për veri.

“Emisarët kanë kërkuar nga Beogradi, hapa konkret si tërheqja e ushtrisë nga afërsia e kufirit me Kosovën dhe uljen e nivelit të gatishmërisë ushtarake të ushtrisë serbe”, tha gazetarja e RTK-së.

“Ajo çfarë Beogradi zyrtar kërkon është tërheqja e njësive speciale të Policisë së Kosovës nga veriu”, tha ajo, duke rikujtuar se  pritet të shihen mesazhet e ndërkombëtarëve nga ky takim.

Ndërkohë, Vuçiç ka shkruar se nga dita e parë, Serbia ka qenë një partner konstruktiv, konsistent dhe i besueshëm në të gjitha proceset që do të çonin në ruajtjen e stabilitetit të të gjithë rajonit.

Dhjetëra mijëra serbë protestojnë kundër qeverisë në Beograd

Dhjetëra mijëra qytetarë serbë u mblodhën të shtunën për protestën e pestë antiqeveritare brenda një muaji në kryeqytetin e Serbisë, Beograd, pas dy masakrave radhazi ku u vranë 18 persona, gjysma e tyre fëmijë.

Protestat “Serbia kundër dhunës” kanë evoluar në disa prej mitingjeve më të mëdha që kur demonstratat e përhapura shkaktuan rënien e të fortit Slobodan Millosheviç mbi dy dekada më parë.

Protestat erdhën pas masakrave në fillim të majit që lanë 18 të vdekur dhe plagosur disa të tjerë. Nëntë nga të vdekurit ishin nxënës në një shkollë fillore në Beograd, të cilët u qëlluan me armë nga një nxënës 13-vjeçar.

Demonstratat janë shprehje zemërimi të fortë ndaj partisë në pushtet mbi atë që protestuesit thonë se është një kulturë dhune, e nxitur nga qeveria dhe mediat që ajo kontrollojn.

“Unë jam këtu për të gjithë ne, veçanërisht për fëmijët e mi. Kështu që ata nuk kanë nevojë të protestojnë, por të punojnë dhe të jetojnë në vendin e tyre ashtu siç duhet,” tha matematikanja 33-vjeçare Bojana Popovic për AFP gjatë mitingut.

Protesta e kësaj jave, e organizuar nga disa parti opozitare pro-evropiane, fillimisht ishte planifikuar për të premten, por u zhvendos si një masë paraprake pasi grupet e ekstremit të djathtë njoftuan edhe ato pjesëmarrjen.

Demonstruesit duan gjithashtu që qeveria të revokojë licencat e transmetimit të kanaleve televizive që promovojnë përmbajtje të dhunshme dhe një ndalim të gazetave pro-qeveritare që nxisin tensione duke synuar disidentët politikë.

Ata kërkojnë gjithashtu dorëheqjen e Ministrit të Brendshëm dhe kreut të shërbimit inteligjent.

Protestat fillimisht ishin të qeta, por u shndërruan në një protestë të plotë antiqeveritare pasi kërkesat e tyre u pritën me kundërshtime të ashpra nga Presidenti dhe aleatët e tij, të cilët talleshin me mitingjet dhe i ofenduan pjesëmarrësit.

Kritikët kanë akuzuar për vite me radhë presidentin serb Aleksandar Vuçiç se po mbështetet gjithnjë e më shumë në masat autokratike për të mbajtur opozitën në kaos dhe nën kontrollin e tij mediat dhe institucionet shtetërore.

Vuçiç i hodhi poshtë protestat si një marifet “politik” dhe ngriti teori konspirative rreth fuqive të huaja që dyshohet se orkestrojnë tubimet.

Udhëheqësi 53-vjeçar populist rrëzoi gjithashtu një pjesë të kërkesës së opozitës për një qeveri kalimtare përpara zgjedhjeve të reja, duke thënë se kjo nuk do të ndodhte “për sa kohë që jam gjallë”./SYRI.NET

Nisur nga tensionet në veri të Kosovës, Turqia do të dërgojë një batalion komando në Kosovë si njësi rezervë, me kërkese të NATO-s.

Njesia do të tranferohet në kazermën Sulltan Murat në Kosovë më 4-5qershor.

Në deklaratën e Ministrisë së Mbrotjes turke thuhej:

“Turqia vazhdon të kontribuojë për paqen dhe stabilitetin rajonal dhe global në kuadër të misioneve të saj të OKB-së, NATO-s, BE-së dhe OSBE-së dhe marrëdhënieve dypalëshe. Në këtë kontekst, Vendi gjithashtu monitoron nga afër zhvillimet në Ballkan, ku kemi vlera të përbashkëta historike dhe kulturore, merr qëndrim konstruktiv dhe u bën thirrje palëve për përmbajtje për zgjidhjen e ngjarjeve të fundit në veri të Kosovës mike dhe vëllazërore, të cilat dëmtojnë rajonin, sigurinë dhe stabilitetin, përmes dialogut.

Pas ngjarjeve që ndodhën në Kosovë , një batalion komando i lidhur me komandën tonë të Brigadës së 65-të të Mekanizuar të Këmbësorisë (Kırklareli), i cili më parë ishte caktuar në Forcën e NATO-s në Kosovë (KFOR), u caktua si njësi rezervë, në bazë të kërkesës së bërë nga Komanda e Forcave të Përbashkëta të NATO-s/Napoli (Itali). Është planifikuar transferimi i njësisë sonë të caktuar në Kazermën Sulltan Murat në Kosovë më 4-5 qershor 2023. ” syri.net