Vitët e shtatëdhjeta dhe të tetëdhjeta të shekullit të kaluar ishin vite kur diaspora shqiptare zhvillonte aktivitet kombëtar të pandërprerë,por edhe sigurimi shtetëror jugosllav kryente vrasje serike  të pandërprera e sidomos tek atdhetarët shqiptar.Një plan i sofistikuar ishte pergatitur edhe për vrasjen e atdhetarve Jusuf e Bardhosh Gervalla dhe Kadri Zeka. Më,17 janar 1982 tash e 39 vite me parë në qytetin e Untergrupenbachut ku u vranë tre atdhetar shqiptar.Ajo që dihet se vrasja e tyre ishte vrasje politike për shkak të aktivitetit kombëtar që bënin.Por ajo që ka mbetur enigmë tash e 39 vite është fakti se kush ishin vrasësit?!

Kush kishte pasur lidhje me vrasësit dhe si është e mundur që sigurimi jugosllav të dinte lëvizjet e atdhetarëve shqiptar në shtetin mik në Gjermani?Kush e dinte se nga Zvicra kishte ardhur Kadri Zeka për ta bërë bashkimin e grupeve në një front te përbashkët kundër serbosllavisë?

A kishte në mesin e veprimtarëve persona që kishin bashkëpunuar me sigurimin jugosllav në vrasjen e atdhetarve shqiptar.A ishte ndonjë shqiptar i përfshirë në këtë vrasje që ishte punëtor i lartë, zyrtar i sigurimit shtetëror jugosllav që kishte përgatitur këtë vrasje.Janë shumë pyetje që kanë mbetur enigmë.Deri tash kemi përplasje të dy-tre përsonave që e akuzojnë njëri-tjetrin si pjesëmarrës në këtë vrasje,por që diçka konkrete ende nuk është thënë.Krismat në Untegrupenbach janë krisma që vranë tre atdhetar shqiptar por i ngritën moralin e vazhdimit të atdhetarizmit edhe mijëra të tjerëve.

Edhe Jusufi,Bardhoshi edhe Kadriu e donin jetën,poezinë,të bukurën dhe të madhërishmën por që jeta ju ndërpre në gjysmë se ata e donin Kosovën dhe Shqiptarin, ata nuk heshtën por ishinë në ballë të popullit për lirinë e Kosovës.Por fati i keq tek ne shqiptarët,është se gjithmonë lisat e mëdhenj janë rrëzuar nga pykat e drunjëve të tyre.E fatkeqësia qëndron se edhe në mesin e bashkëpuntorve të tyre apo bashkëpuntorve të shpifur paska pasur përsona që paskan përcjellur veprimtarinë e tyre atdhetare, dhe kanë lajmëruar sigurimin shtetëror jugosllav për lëvizjet atdhetare.Jusufi,Bardhoshi dhe Kadriu u vranë fizikisht por veprimtaria e tyre mbeti e shkruar në historin e atdhetarizmit shqiptar në përpjekjet shekullore për lirinë Arbërore.Tash eshtrat e tre atdhetarëve shqiptar pushojnë në vendlindjen e tyre në atdhe, ku homazhe bëjnë mijëra qytetar.Tash e 39 vite në Kosovë ndodhën edhe shumë ngjarje historike fal qëndresës heroike shqiptare, dhe përkrahjes së miqëve ndërkombëtar, sot e kemi edhe shtetin e dytë shqiptar,por amaneti i heronjve te kombit ishte pak më i madh  se Pavarësia e Kosovës, ata na lanë amanet bashkimin e trojeve shqiptare.Tre shqiptar atdhetar tash e 39 vite u vranë në Untegrupenbach por enigma mbeti e pazgjidhur.A do të zgjidhet kjo enigmë apo do të jetësohen fjalët e atdhetarit Jusuf Gervalla se nëse është shqiptar vrasësi mos u zbuloftë kurrë.

Vrasësit që vranë atdhetarët shqiptar Jusuf Gervallën,Kadri Zekën dhe Bardhosh Gervallën, mund edhe mos të jenë shqiptar,por fakt i pamohushëm është, se pati edhe  shqipfolës pjesë të këtij plani që u angazhuan si qenë besnik të sigurimit jugosllav, për ti vrarë tre atdhetarët shqiptar.

voal.ch – Është ndarë nga kjo jetë papritur në Gjermani mjekja shqiptare Eni Doko.

Eni Doko kish studiuar për Mjekësi në Universitetin e Tiranës, më pas kishte punuar pranë Qendrës Spitalore Universitare “Nënë Tereza” Tiranë ndërsa prej disa kohësh e ushtronte profesionin si mjeke specialiste psikiatre në Osnabrück, Germany.

Sipas lajmit nga policia e Oldenburg, Gjermani qytetarja Eni Doko,  34-vjeçare nga Bad Zwischenahn, pësoi një aksidenti të rëndë të enjten mbrëma, ndërsa vdiq në spital sot pas plagëve të rënda.

U prehtë në paqe shpirti i kësaj mjeke të re shqiptare, që kishte nisur një jetë shumë të suksesëshme profesionale në Gjermani, e cila iu ndërpre në mes.

Para dhjetë viteve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës u nda nga jeta për të mos vdekur kurrë Kapidan Ndue Gjon Marku udhëheqësi i Blokut Kombëtar Independent dhe nacionalisti atdhetar i cili një jetë të tërë punoj e veproi që Shqipëria të jetë perëndimore e demokratike dhe jo në dorë të klyshave të Rusisë.

Kapidan Ndue Gjon Marku ishte një simbol i qëndresës shqiptare,ishtë një uragan i nacionalizmes i cili për rreth shtatë dekada qëndroj i pathyer,në rrugën e shenjët kombëtare,duke vazhduar me devotshmëri rrugën kombëtare të kapidanave të Mirditës për gjashtë shekuj histori.Kapidan Ndue Gjon Marku për asnjë moment nuk u thye,edhe atëherë kur me pushkë në dorë udhëhoqi Mirditën në luftë kundër bolshevizmit pansllavist,edhe atëherë kur më propozimin e vëllait Kapidan Mark Gjon Markut ishte caktuar që ta vazhdoj qëndresën e nacionalizmës shqiptare në mërgim,të cilën qëndresë e vazhdoj me përkushtimin më të madh një herë në Itali duke themeluar Organizatën Politiko-Kombëtare Blokun Kombëtar Independent,dhe duke ndihmuar përmes luftëtarve të ndryshme luftën në malet e Mirditës të udhëhequr nga dy vëllëzërit e ti kapidan Mark Gjon Marku dhe kapidan Llesh Gjon Marku.Edhe pas rënies heroike të dy vëllezërve Kapidan Ndou vazhdoj ta udhëheq nacionalizmen shqiptare,duke u vendosur në shtetin më mik të shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Ai u shqua me pedantëri edhe përpos angazhimit në Blokun Kombëtar Independent bëri edhe shumë shkrime dhe botoj shumë artikuj me vlerë të madhe kombëtare duke e diskredituar haptas komunizmin në Shqipëri dhe duke dhënë fakte të pamohushme për luftën e Nacionalizmes shqiptare në mbarë Shqipërinë Etnike të udhëhequr nga Komandanti i përgjithshëm i kësaj lufte legjendari Kapidan Mark Gjon Marku.Kapidan Ndue Gjon Marku në vitin 2002 në New York e shkroj një libër enciklopedik për Mirditën me titull´´Mirdita Dera e Gjomarkut Kanuni´´, libër që është baza kryesore e shkrimit të Historisë së Mirditës në të ardhmën,apo brumi faktografik për një histori të mirëfilltë të Mirditës, e jo histori të fallsifikuar,siç e kanë bërë dhe po e bëjnë komunistët.

Kapidan Ndue Gjon Marku,la gjurmë të pashlyshme në mbrojtjen e nderit,burrnisë dhe tokës Arbnore e mbeti në historinë shqiptare si njëri ndër burrat më të mëdhenj që dha kombi ynë gjatë historisë shumëshekullore.

Festat e fundvitit kanë bërë që mërgimtarë të shumtë t’ia mësyjnë Kosovës për t’i kaluar këto festa me familjarët e tyre, shkruan Express.

Vetëm gjatë ditës së sotme, 41 fluturime do të realizohen nga Zvicra dhe Gjermania drejt Kosovës.

Lajmin e ka bërë të ditur Kryeshefi i Korporatës “Sfidat e Mijëvjeçarit” për Kosovë, Petrit Selimi, përmes një postimi në llogarinë e tij në Twitter.

“Sfida e jashtëzakonshme e pandemisë – turizmi i diasporës. 26 fluturime nga Zvicra vetëm sot për të arritur në Aeroportin e Prishtinës. 15 fluturime të tjera nga Gjermania. Ditëve në vijim: dhjetëra mijëra njerëz tjerë do të arrijnë në aeroportet e Shkupit ose Tiranës ose përmes veturave e autobusëve”, ka shkruar Selimi./Gazeta Express

Unë besoj dhe këndoj si ju për Gjilanin, me shpirt plot dallgë.
Dhe s’mendoj të lotojë askush si unë tani për tani.
Kosoven e njoh nga sofra që shtron mëngjes, drekë e darkë
Dhe është një sofër e një fisnike shtruar me madhështi.
Kosova shpirtin e mban të hapur dhe syri i ka gëzim përherë,
Në të gjitha ditët, në të gjitha stinët mbjell e korr dashuri…
Të ngrohtë e ka vatren për mikun që i troket në derë,
Shqiptarinë brez pas brezi në djep e tundi dhe e mëkoi te çdo fëmi…
Unë e di se ç’mendon kosovari dhe flet me fakte historike,
Se toka që e ka nën këmbë është e tij qysh në Iliri
Gjuha pellazge qysh në lashtesi mbeti rreze drite.
Kjo tokë është Kosovë, asnjëherë s’ka qenë Serbi…
Unë i di të gjitha dhe s’ka kush të më thotë më tepër
Për kosovarin, rilind si Feniksi në çdo fjalë e shkronjë,
Unë jam me zemër dhe shpirt brenda tij si askush tjetër
për Kosovën, si bukën, nga mitet, vërtet çmitizoj.
Une jam poete me vargje te çimentuar në çdo prag
E themele në këtë tokë martire gjilaneze, kosovare,
Dhe kurrë nuk do të mbetem në pyllin njerëzor një dru i thatë,
Jam poete që flas e shkruaj veç në gjuhën Ilirjane…
Amanet e kemi nga të parët të flasim me shqiptari,
Kufij e gardhe të mos i kemi, se jemi më shumë se vllazëri,
Le ta shkrijë çdo gjë të huaj shpirti ynë prej vullkani,
Korçare jam, kosovare dhe shqiptare
në këtë tokë plot madhështi
k@dd

Nga Redaksia Kuq e Zi

Lajm i zi nga Brukseli  që përfshin Kombin shqiptar,  vdekja e Dr. Myrteza Bajraktarit. një figurë e nderuar ne shkalle kombtare, dhe personalitet  i shquar i patriotizmit të kulluar shqiptar.  Përmatepër një ish i burgosur politik, i vendosur  dhe i pamposhtur kurdoherë.  Vdekja e tij ra e rendë mbi familjën  dhe mbi shqiptarët e Belgjikës dhe  mbi shoqatën e të burgosurve politike.

Veprimtar politik i shquar mësues. Lindi më 15 prill të vitit 1933, në qytetin e Gostivarit, në Maqedoni, ne një familje të përmendur për patriotizëm.  Arsimin e mesëm e kreu në Tetovë e Shkup. Më 1952 filloi studimet për filozofi në Universitetin e Shkupit, ku krijoi organizatën nacionaliste «Shkëndija». Mbrojti mësimin e gjuhës shqipe ne shkollat shqiptare, dhe jo turqishtën. U arrestua më 12 janar të vitit 1953 dhe, pas torturash çnjerëzore në hetuesi, u dënua me 7 vjet heqje lirie. Dënimin e vuajti në burgun e Idrizovës, në Shkup. Pas lirimit, më 1962 kaloi në Shqipëri. Pas muajsh hetuesie, u internua në kampin e Semanit për më tepër se katër vjet. Në vitin 1966 iu dha e drejta e studimit: mbaroi Fakultetin e Gjuhës dhe Letërsisë në Universitetin e Tiranës (1970). U emërua në Institutin e Historisë dhe Gjuhësisë, por me ndërhyrjen e Sigurimit u transferua në rrethin e Beratit, gjë që nuk e pranoi. U arrestua më 12 nëntor të vitit 1970 dhe më 28 qershor 1971, Gjykata e Rrethit të Tiranës e dënoi me 3 vjet heqje lirie për «agjitacion e propagandë kundër R.P.SH.». Pas lirimit, iu mohua e drejta e ushtrimit të profesionit të mësusesit dhe u detyrua të bënte punë nga më të rëndat.U martua me zonjën Kimete violiniste e shquar e orkestrë kombëtare. Me te ai pati tre fëmijë.  Në korrik të vitit 1990 krijoi grupin ilegal «Fronti Antikomunist Tanshqiptar». Në janar të vitit 1993, u emërua konsull i Shqipërisë në Konfederatën Zvicerane.Këtu Myrtezaj fitoii simpati e popullaritet  ndër kosovarët, të cilët ia dinin shumë mirë renjët patriotike familjare dhe punën e tij  për kauzën shqiptare. Ky popullaritet i doli keq, sepse e tërhoqën në Tiranë, si nëpunës në  Ministrinë e jashtme. Figura e tij duket se i bente hijje dikuj. Kështu Myrtezaj detyrohet te largohet e të gjejë azil politik ne Mbretërinë Belge, ku u mirëprit e fitoi të drejtat.  Ai menjeherëu inkaudrua ne shoqatën e isht të burgosurve politikë në Belgjikë. Një shoqatë e vogël por me përberje të fortë patriotizmi e nivel kulturor. Ne këto kushte Myrtezaj i përvishet shkrimeve, me karakter historik, e boton disa libra, e artikuj në shtyp. Kryesorja e punës së tij, është nxierrja bë dritë e të vërtetave historike, të mohuara, të fallsifikuara e të përdorura për interesa meskime partiake.. Vepra kryesore u botua me sukses, dhe përben një dokument shumë të rendësishëm për historiografinë shqiptare.    Në Bruksel iu bene promovime per librat, dhe për çdo përvjetor iu festua ditëlidja, që për të ishin kënaqësi. Por mbi të rendobte semundja qe ai vuente nga shqetësime kardiake.  Por edhe ne kushte të sëmundjes, ai tregonte nje kurajo të madhe qendrese, e nuk linte aktivitet e mbledhje pa qenë i pranishëm. Gjithashtu qejfi i tij të shoqërohej me miq e dashamirë intelektualë për një kafe e biseda kulturore.  Kënaqësia e fubdit ishte ajo që i dha Komuna e tij, që organizoj 50-vjetorin e martesës së artë të qiftit.  Ky gjest merrte dhe kuptimin e dekoratës si ish i burgosur e patriot  që në Shqipëri nuk i iu dha as i jepej.  Ndërsa ai semundjës i bente ballë me kurajo, erdhi Covid-19, që na mbylli të gjithëvve në shjtëpijat tona, pa guxuar të dalim jashtë.  Fatkeqësih e zuri cid-19 dhe u shtrua ane spital. Problem! Nuk nguroji, dhe firmosi daljenj nga spitali. Më mire shkoj e vdes ne shtepi i rrethuar nga njerëzit e mi. Ishte gjesti i fundit burrëror e trimlnor i tij, ku dhe para vdekjës qendroi kryelartë, siç kishte qendruar gjithë jetën në kushtet e vështira ë kishte kaluar. Ardhja ne Mbretërinë e Belgjikës, në një shtet ku mbretëron liria e demokracia, i krijoi kushtet që ai të merrej me shkrime et botojë dhe libra me vlerë, për historin e Shqiptarve, ku pasqyrohen fakte të vërteta qe hedhdin poshte fallsifikimet qe janë berë nga historianët komunistë.  Kjo ishte një përmbledhje e përafërt e jetës se këtij shqiptari të vërtetë, që vendi i tij e mohoi dhee detyroi tëlargohet në një vend të huaj.i, në Mbterinë e Belgjikës, ku u prit mirë e fitoi të gjithë të drejta jetësore e kujdes të veçante,  i ndertuiar e respektar.  e kryesisht nga ana e mjekësisë  që i dha mundësi t’i zgjasë jetën deri 88 vjeç.

Kujtimi i tij mbetët i pahharuar, të një shqiptari të vertetë, patriot i kulluar dhe intelektal i lartë. Nder  i vendlinjës, nder i familjës, ndër i atdheut, nder i të përdjekurve politikë, nder i Kombit Shqiptar.

Familjës së të ndjerit Myrteza B ajraktari, gruas e femijeve si dhe të afërmve të tjerë,   u  shperhim ngushullimet tona me te thella  për vndarjen nga jeta njeriut më të dashur e të shtrejtë të tyre.

Kujtimi i tij qoftë i pëjetshëm.

Pushoftë  në paqë.

Me këtë rast dhe revistës Kuq e Zi ku ai ishte bashkëpuntor, i  bie të  mbajë zi e të presë ngushullime, veçanërisht drejtori Lek Pervizi, mik i ngushtë dhe i pandarë; me një njohje e respekt qyshë në vitin 1966, kur u njohën për herë të parë, në kushtet e diktaturës, dhe u takuan përsëri  pas 40 vjet në Bruksel, me një miqësi të pathyeshme.  Zi edhe për  Shoqatën e të   perdjekurve ,në Belgjikë dhe Shqiëri, dhe gjithë miqtë  e patriotët, shokë burgjesh e kampesh,  në Shqpëri e Kosovë.

Pasi që atdhetarët shqiptar në Prizren pas 552 vitësh fituan kundër qarqeve pro-serbe dhe pro-turke kanë filluar ta ngrehin krye spiunët pro-serb dhe ata pro-turk.Te jemi real unë kam menduar më herët se më shumë kemi spiun pro-turk se pro-serb.Por mendimi im ishte i gabuar.Më dolën më shumë pro- serb në mesin e të cilëve hyn edhe Tomë Gashi për të cilin tash publikisht dihet se ka qenë spiun i Serbisë, dhe si duket ende është duke e vazhduar punën e spiunit.Për Tomën një jurist i madh i Kosovës pasi që nuk jeton më nuk deshiroj t´ia përmendi emrin më patë thënë se e kemi juristin më të dobët në Kosovë.Toma pas rrahjes qe i kanë bërë rrugëve të Prishtinës si duket ka mbetur me pasoja të mëdha psiqike.Kjo shihet kur flet pa asnjë kontroll psikologjik,kjo shihet kur fyen debatuesit në mënyrën më të ulët.Sikur të jetonte në perëndim këtij do t´ia merrnin licensën e avokatit dhe do ta mbyllnin në një repart neuropsikioatrik të tipit të mbyllur.Se paku një vit do ta mbanin në një gjendje ku ushqimin edhe bukën do t´ia jepnin nga dritarja apo nga telat.Sa të dobët e ka mendimin ky spiun sa që dëshiron qe edhe shqiponjën dykrenare që e ka Gjergj Kastrioti në gjoks t´ia fal Turqisë,edhe përkrenaren t´ia fal Turqisë,edhe aktin diplomatik evropian t´ia fal Turqisë edhe veshjet princore evropiane t´ia fal Turqisë.Tipat e tillë e kanë sjellur në këtë gjendje Kosoven tash e 20 vjet.Tomë, unë e kam sjellur Gjergj Kastriotin- Skënderbeun në Prizren.E kam sjellur një Gjergj Kastriot real dhe jo mitik.Tash ne shqiptarët e kemi Gjergj Kastriotin real në Prizren me një pamje të një mbreti perëndimor dhe jo me veshje lindore siç ka qenë deri me tash.Unë nuk e kam thyer mitin e real socializmit vetëm në këtë skulpturë por e kam thyer edhe në rishkrimin e historisë shqiptare ku se bashku me historianët idealist, kemi botuar 20 vepra shkencore dhe enciklopedike të shkrimit të Historisë shqiptare.Jam politikan i CDU-së në Gjermani dhe tani jam në mandatin e dytë të këshilltarit në një qytet në Gjermani në Kiel që ka 250 mijë banorë.Për të gjithë adhuruesit e kombit shqiptar po ju sjelli një këngë të mrekullushme që këndohet për historinë e Mirditës: ” Lavdi paç dera e Gjomarkut”,që ishte ide e imja më një zë te mrekullueshëm të Paulin Gegës, me një orkestrim të Roland Çukës dhe me një tekst të shkëlqyeshëm të Amarildo Vokrrit .Vetëm kur të pastrohen trojet shqiptare nga pro-serbët dhe pro-turqit shqiptaria do të ecë përpara.E në Prizren më, 28 nëntor 2020 fitoi Shqiptaria.Vdekje tradhtarve, liri shqiptarëve

Pasi që atdhetarët shqiptar në Prizren pas 552 vitësh fituan kundër qarqeve pro-serbe dhe pro-turke kanë filluar ta ngrehin krye spiunët pro-serb dhe ata pro-turk.Te jemi real unë kam menduar më herët se më shumë kemi spiun pro-turk se pro-serb.Por mendimi im ishte i gabuar.Më dolën më shumë pro- serb në mesin e të cilëve hyn edhe Tomë Gashi për të cilin tash publikisht dihet se ka qenë spiun i Serbisë, dhe si duket ende është duke e vazhduar punën e spiunit.Për Tomën një jurist i madh i Kosovës pasi që nuk jeton më nuk deshiroj t´ia përmendi emrin më patë thënë se e kemi juristin më të dobët në Kosovë.Toma pas rrahjes qe i kanë bërë rrugëve të Prishtinës si duket ka mbetur me pasoja të mëdha psiqike.Kjo shihet kur flet pa asnjë kontroll psikologjik,kjo shihet kur fyen debatuesit në mënyrën më të ulët.Sikur të jetonte në perëndim këtij do t´ia merrnin licensën e avokatit dhe do ta mbyllnin në një repart neuropsikioatrik të tipit të mbyllur.Se paku një vit do ta mbanin në një gjendje ku ushqimin edhe bukën do t´ia jepnin nga dritarja apo nga telat.Sa të dobët e ka mendimin ky spiun sa që dëshiron qe edhe shqiponjën dykrenare që e ka Gjergj Kastrioti në gjoks t´ia fal Turqisë,edhe përkrenaren t´ia fal Turqisë,edhe aktin diplomatik evropian t´ia fal Turqisë edhe veshjet princore evropiane t´ia fal Turqisë.Tipat e tillë e kanë sjellur në këtë gjendje Kosoven tash e 20 vjet.Tomë, unë e kam sjellur Gjergj Kastriotin- Skënderbeun në Prizren.E kam sjellur një Gjergj Kastriot real dhe jo mitik.Tash ne shqiptarët e kemi Gjergj Kastriotin real në Prizren me një pamje të një mbreti perëndimor dhe jo me veshje lindore siç ka qenë deri me tash.Unë nuk e kam thyer mitin e real socializmit vetëm në këtë skulpturë por e kam thyer edhe në rishkrimin e historisë shqiptare ku se bashku me historianët idealist, kemi botuar 20 vepra shkencore dhe enciklopedike të shkrimit të Historisë shqiptare.Jam politikan i CDU-së në Gjermani dhe tani jam në mandatin e dytë të këshilltarit në një qytet në Gjermani në Kiel që ka 250 mijë banorë.Për të gjithë adhuruesit e kombit shqiptar po ju sjelli një këngë të mrekullushme që këndohet për historinë e Mirditës: ” Lavdi paç dera e Gjomarkut”,që ishte ide e imja më një zë te mrekullueshëm të Paulin Gegës, me një orkestrim të Roland Çukës dhe me një tekst të shkëlqyeshëm të Amarildo Vokrrit .Vetëm kur të pastrohen trojet shqiptare nga pro-serbët dhe pro-turqit shqiptaria do të ecë përpara.E në Prizren më, 28 nëntor 2020 fitoi Shqiptaria.Vdekje tradhtarve, liri shqiptarëve!

Kur do të dalë nga burgu Gjergj Kastrioti i Lezhës

Ka kohë që Bashkia e Lezhës e ka dhënë një ide shumë të qëlluar që të vendosët një Monument i Gjergj Kastriotit në Lezhë.Vërtetë u gëzova se vendvarrimi i Gjergj Kastriotit ka vetëm një bust të vogël.Është për vajtim.Iniciativa e Bashkisë së Lezhës filloi shumë mbarë dhe u ndërtua një monument shumë i bukur.Ky monument u provua të vendosët në Lezhë por Edi Rama dhe Erdogani kishin dhënë urdhër se është e ndaluar që të vendosët ky monument në Lezhë.Është fatkeqësi se sot e asaj dite ky monument i Gjergj Kastriotit ka mbetur i burgosur në pranga në një burg të errët. Gjergj Kastrioti i Lezhës po hyn në vitin e tretë të burgut.Kisha ftuar Agron Gjekmarkajn para se te mirrët me Monumentin e Gjergj Kastriotit në Prizren që të pys shefin e ti, Edi Ramën se sa vjet burg i ka dhënë Erdogani Gjergj Kastriotit në Tiranë, dhe a ka mundësi që ai të dalë nga ky burg dhe të vendosët në Lezhën historike.Agron Gjekmarkaj pse bre burrë nuk mirresh me Gjergji Kastriotin e burgosur?!

Unë për Gjergj Kastriotin e Prizrenit do të kërkoj tre ekspertë ndërkombëtar që të bëjnë ekspertizën.Nga një skulptor gjerman,italian dhe anglez.Në bazë të vendimit të tyre kemi me vepruar.Nuk kemi me vepru në bazë të eksperteve të realizmit socialist të Tiranës e Prishtinës të cilët për interesa te tyre private  janë në gjendje çdo gjë të shpallin jashtë vlerës artistike që nuk është e kornizave të realizmit socialist.Agron Gjekmarkaj më vjen keq se qenke shumë i cekët në njohjen historike.Përkrenarja nuk përcakton ushtarin osman por kalorësin perëndimor,shqiponja nuk e përcakton ushtarin otoman por e përcakton arbërorin Gjergj Kastrioti,veshjet mbretërore të kalorësit perëndimor nuk përcaktojnë ushtarin otoman por e përcaktojnë mbretin perëndimor.Pra, të gjitha këto elemente i ka Monumenti i Gjergj Kastriotit- Skënderbeut në Prizren.Prandaj sa pashë ju jeni marrur vetëm me leshin e Gjergj Kastriotit  që ka në mjekërr.Nuk e di që ka ndonjë ekspert të leshit në botën shqiptare por më vjen mirë që ju jeni i pari.Por sa di lesh në mjekërr kanë burrat e të gjitha kombeve dhe këtu nuk mundeni të bëni vlerësimin përmes mjekrrës dhe leshit se a është apo jo Gjergj Kastrioti. Agron, unë jam mirditor i rrënjes se vjetër Arbërore dhe i takoj familjes se Llesh Kokës bajraktarit të Oroshit që ka udhëheq luftën krahas Kapidanit të Mirditës kundër Perendorisë Osmane, dhe më dhemb shpirti kur e shoh në burg qe tre vjet Gjergj Kastriotin e Lezhës një skulpturë vërtetë gjigante ku e kanë burgosur Edi Rama dhe Erdogani.Banu burrë e bane një shkrim për këtë çështje dhe jo të kritikosh për gjërat që nuk i njeh fare. “Qeshem në punë të njerëzve veq pse smuj me kja!“, thoshte Lord Bajroni kurse “Jezu Krishti thoshte Fali o Zot se nuk dijnë çka bëjnë!”.

Siena është një qytet i vogël në Toskana të Italisë, një qytet me zanafillë në agimet etruske, me histori shumë shekullore, qytet i shquar për vlerat kulturore, artistike, arsimore, muzikore, etnografike dhe me jetë sociale dhe intelektuale tepër aktive. Ne Sienen e vogël janë dy universitete dhe akademia e muzikës.

Siena është qytet hirosh, harmonioz, mikëpritës, miqësor, festoz, misterioz dhe mitik,është qytet profan dhe i shenjtënë të njëjtën kohë, është qytet me traditë të lashtëorganizimi me kontrada, që ende funksionojnëme statute e rregullore autonome, me flamurin dhe hymnin e vet sejcila prej tyre.

Në qendër të qytetit është sheshi “il Campo”, altari i kultit senez, i qytetërimit, i historisë seneze, i shpirtit luftarak, i fitoreve dhe i humbjeve, i gëzimeve dhe i hidhërimeve; sheshi i nostalgjisë dhe i krenarisë seneze; sheshi madhështor ku zhvillohet “Il Palio”, gara e famëshme kalorsiake, e vetmia garë në botë, që zgjat me tre xhiro në pesë minuta dhe ku paguajnë fitimtarët.

Të shkruash për Sienën është ndërmarrje e vështirë, është iluzion, sepse sa më shumë ta njohish e të gërmosh në jetën e brendëshme dhe në sekretet e Sienës, aq më shumë zbulon vlera dhe mistere. Prej 28 vitesh që jetoj në Siena,në këtë realitet të bukurqytetar, shoqëror, historik dhe kulturor, kam mundur të zbuloj, se ky qytet fisnik e mikëpritës, përmban dhe një pjesë tё historisë e të kulturës shqiptare, një thesar të vertetë me vlera historike. Krahas pranisë së kaherëshme të shqiptarëve, në komunën e Sienës dhe në komunat e tjeratë Provicnës, jetojnë mbi 3000 shqiptarë, banorë të rinj, të ardhur nga vera e vitit 1991 dhe në vazhdim, nje komuniteti integruar denjësisht në jetën seneze. Ndonëse shqiptarët përbëjnë numerin më të madh tëekstrakomintarëve në Provincën e Sienës, mbetet ende komuniteti më i pa organizuar, në ndryshim nga komunitet shqiptare në rajonet e tjera të Italisë, si ata të Romës, Milanos, Torinos, Breshias, Bolonjës, Udines, Firences, Pulias, Napolit etj, të cilët kanë themeluarshoqata dhe fondacione, me aktivitete dhe konferencakultrore, me hapje shkollash në gjuhën shqipe për fëmijët, me organizmin eaktiviteteve artistike dhe sportive, me organizim manifestimesh për kremtimin e ngjarjeve kulminante të historisë tonë kombëtare, si për festat e Pavaresise dhe të çlirimit etj.

Në Siena shqiptarët jetojnë sejcili me vehte. Nje nder aktivitetet e quajtura shoqërore është takimi ne klubet e shqiptarëve, por dhe këto me diferencime, pasi njerinnuk e frekuentojnë, sepse pronaret që e kanë këtë bar, nuk pranojnë të flitet në shqip, një tjetër në qendë ka çmime për turistet, kështu preferojnë barine Benjaminit dhe barin e Mirkos. Më shpesh këto bare freuentohen të shtunave dhe të djelave. Njëtë shtune paradite, bashkë me Ruzhdiun shkuam të pijme kafè te bari i Mirkos. Kur arrijtëm gjetëm Arianin, Ilirin dheLeon, që po pinin nga një birrëdhe po diskutonin me pasion për ndeshjet e kampionatit të futbollit që zhvilloheshin të djelën. Në nje tavolinë tjetër ishte një grup zhurmëmadh, që më shumë grindeshin, se sa diskutonin për politikën shqiptare dhe me tej kosovari Ramadan trup madh e fjalpak, anadaj e therrasin Rambo. Ai ishte me dy kolegët e punës.

Me që unë dhe Ruzhdiu nuk jemi tifoza dhe nuk i pëlqejmë debatet politike, u ulëm në një tavolinë veçan, ku na shërbeu kafete Enkelejda bashkëshortja e Mirkos. Ndërkohë, me telefonoi Çim Kalia, i cili më pyeti ku ndodhesha, se donte të vinte të më takonte me një mikun tim të vjetër, që kishte ardhur nga Elbasani. Nuk më tregoi kush ishte, donte të ma bente surprizë. Pas një gjysëm ore erdhi Çimi, ishe me Engjell Suvarinë, miku i rinisë, i mirënjohur nga të gjithe si arbitri më simpatik, korrekt dhe paanshëm në drejtimin e ndeshjeve të futbollit. U përshendetëm me mall dhe filluam bisedën duke kujtuar vitet e shkuara. Kaq u desh dhe të gjithë erdhën e u mblodhën rreth tavolinës tonë. Filluan pyetjet pa mbarim, Arjani e ngacmonte duke insistuar se nuk ka refer të paanshëm, Leo përkundrazi i bënte komplimmenta, duke i kujtuar, kur kishte arbitruar ndeshjen Besa e Kavajës kundër Partizanit, që kishte fituar Besa dy me zero. Kështu me rrëfime dhe humor, biseda u ndez këndshëm dhe tepër miqësore. Engjëlli u integrua ne bisedat dhe me qetësi e mirësi iu përgjigjej pytjeve të shumta, shpesh të shoqëruara me rrëfenja të lidhur me ndeshjet. Kur e pyeti Iliri në se kishte arbitruar ndonjë ndeshje ndërkombëtare, Engjëlli tregoi se ishte ndër të parët shqiptarë arbitër i FIFA-s dhe se fillimisht ishte aktivizuar si anësor në disa ndeshje me arbitrin italian Pierluixhi Kolina, me të cilin kishte ruajtur raporte miqësie dhe vazhdimisht shkëmbenin letra, ndërsa në vitin 1987 kishte drejtuar ndeshjen ekupës të kampioneve në Zvicër. Ishte ndeshja për kualifikimin për çerek finalet, mes kampionessë Zvicrës “Neutchâtel Xamax” dhe Real Madridit.Kur dëgjuan për Real Madridin, të gjithë i kërkuan të tregonte për këtëndeshje. Engjelli tregoi se kjo ishte ndeshja, që u fitua 2 : 0 nga skuadra zvicerane, ndërsa në ndeshjen e kthimit, fitoi Real Madridi 3 : 0, që u kualifikua, madje fitoi dhe ndeshjet e tjera, doli në finale dhe fitoi kupën e kampioneve për sezonin 1986 – 1987.

Ne vazhdim Engjelli tregoi se para se te nisesh për në Zvicër, kishte shkuar ne ndermarrjen Artsistike “Migjeni” ku kishte blerë tre flamuj nga ato qe vendosen ne tavoline dhe një bucelëme shqiponjën të gdhendur ne njeren anë dhe keshtjella e Krujes ne anen tjeter. Keto dhurata simbolike do t’ua dhuronte dy anësorëve njeri skocez e tjetri austriak, ndërsa bucelën me flamurin do t’ia dhuronte vëzhguesit të FIFA-s.

– U sistemova në hotelin “Le Cafè de l’Aubier” në qendër të qytetit, i cili shtrihej buzë liqenit Neutchâtel,- tregoi Engjelli. Në darkë, kur u takova me dy anesorët dhe ato në të njejtin hotel, ua dhurova flamujt, por dhe ata kishin përgatitur dhurata simbolike me punime artistike të vendeve te tyre. Te dielën paradite i vendosa mbi tavolinë flamurin dhe bucelën të mbeshtjella me një celofan transparent dhe dola të bëja një shetitje në qytet, ku mbreteronte një pasterti dhe rregull mahnitës. Kalova para shatrivanit të bukur Neuburg dhe vizitova muzeun etnografik. Një mrekulli e vërtetë. U ktheva në hotel dhe pasi hengra drekën u ngjita në dhomë. Por çfarë të shihja !!!! Mungonte flamuri dhe mbi tavolinë ishte një letër me një shënim në gjermanisht, që nuk e kuptova, por në fund ishte shkruar fjala Vlora. Nuk po kuptoja ç’hynte Vlora ??  I nevrikosur zbrita të sporteli dhe iu drejtova punonjësit të recepsionit, i fola në italisht, por ai ngriti supet dhe bëri shenjë me dorë, se nuk kuptonte çfarë i thoja, në fakt unë e kish ngritur shumë zërin, duke i thënë se kishin vjedhur flamurin e vendit tim (furto, bandiera del mio paese) dhe ia përsërita disa herë. Ndërkohë i drejtova letrën, që kisha gjetur mbi tavolinë e lexoi, buzqeshi dhe pasi më tha vetëm Ok, mori telefonin dhe foli me dikë. Pas bisedës së shkurtër më bëri shenjë të ulesha ne poltornën e hollit. Kështu ndejta rreth gjysëm orënë pritje, kur hyri një grua e re, e cila erdhi drejt meje e më përshendeti në shqip:

– Tung zotni, unë jam Vlora, jam prej Kosove, nga Prizreni. Punoj pastruese në hotel. Të kam lanë një letër, për me të tregu se flamurin e Shqypnisë e mora unë, pasi na jena të deshiruem me pas këtë flamur në shtëpi.Besoj se nuk je zemëruar me mue, – me foli me perzemërsi dhe me ndrojtje.

I befasuar, por dhe i çliruar nga inati që më kishte pushtuar, u ngrita në këmbë, i dhashë dorën dhe i thashë.

– Jo mos burrneshë, nuk jam zemëruar me ty, por me që nuk e kuptoj gjermanishten, nuk po kuptoja pse ishte çdukur flamuri. Mbajeni e më gëzon, që ky flaamur do të vendoset në shtëpinë e një familje patriotësh kosovar.

– Me mue është dhe burri dhe ai dëshiron me të takue e me të përshendet, a ta therras? – me pyeti me ndrojtje.

– Të vij, pse jo, shko e sille ta takoj – i thashë.

Erdhi dhe i shoqi, quhej Frederik, punonte infermjer në spitalin e qytetit. Ishte burrë i qeshur e hokatar.

– Une po prisja ta denoncoje Vlorën për hajne e të shpetoja ca kohë prej pushtetit te saj, por jam burrë pa fat, se zotnia e juaj e fali, ani i dhuroi dhe flamurin, – tha Frederiku duke qeshur.

Pas kësaj bisede miqësore, u ndamë paqësisht. Unë u ngjita në dhomë të pushoja pak para ndeshjes, ndërsa Vlora dhe Frederiku ikën me kerkesat insistuese, që pas ndeshjes të shkoja për darkë në shtëpinë e tyre.

Pasi përfundoi këtë rrëfenjë të bukur, Ariani tërë kureshtje e pyeti Engjellin?

– Ajo zonja Vlora pse e shkruajti letrën në gjermanisht, kur mund ta shkruante në shqip?

– Nuk ka asnjë enigmë në këtë ngjarje, është shumë me thjeshtë sa dyshohet. Ajo punonte me një kolege, qëfliste gjermanisht dhe për të mos krijuar keqinterpetime e shkruajti në gjermanisht dhe ia tregoi përmbajtjen e letrës, që të mos e trajtonte si vjedhje e flamurit, problemi isha unë që nuk dija gjermanisht e nuk kuptoja çfarë ishte ky mesazh, – spjegoi Engjelli.

Ndërkohë që po diskutonim a veproi mirë, apo veproi keq Vlora, Rambo kosovari u ngrit e shkoi të makina e tij dhe pas pak u kthye me një kuti kartoni, që ia dha Engjellit dhe i tha:

– Asht një dhuratë e vogël prej meje, prej Vlorës dhe Frederikut.

E hapi kutinë dhe brenda ishte flamuri i Republikës së Kosovës dhe u ngrit në këmbë dhe e përqafoj Rambo kosovarin dhe në të gjithë e përgëzuan për këtë veprim fisnikërie e repsekti.

– Zotni Engjell, Vlora që të mori flamurin asht kushërina ime, asht vajza e axhës tim, e unë po ta kthej respektin tand, duke të dhurue flamurin e Kosovës tonë.

Ne shqiptarët kemi dy flamuj – thanë njëzëri Engjelli dhe Ramadani.

Fillimisht më vjen mirë që Monumenti i parë i Gjergj Kastriotit-Skënderbeut në Prizren ka ngjallur debate të mëdha.Këtë e shikoj si normale sepse e kemi Monumentin e parë të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut në të gjitha trojet etnike shqiptare, jashtë vlerave të realizmit socialist.Kjo i ka tërbuar të gjithë ata historian të artit dhe skulptor të cilët nuk mundën që të dalin jashtë vlerave të realizmitë socialist.

Sa i përket porosisë së monumentit si historian i mesjetës, kur e kam bërë porosinë i kam sugjeruar autorit që ti ketë katër elemente që do ti cekë më poshtë:

1.Përkrenaren ku edhe e ka në kokë,

2.Aktin diplomatik apo volume mesjetare që  e ka poashtu në dorë,

3.Shqiponjën që  e ka në gjoks dhe

4.Veshjën e një kalorsi mesjetar perëndimor që e kanë pasur mbretërit perëndimor në këtë periudhë kohore.

Të gjitha këto elemente i posedon monumenti i Gjergj Kastriotit-Skënderbeut në Prizren. Këto u thanë edhe në debatin  që organizoj Top Channel. Më këtë deshiroj të theksoi se Monumenti i Gjergj Kastriotit- Skënderbeut nuk ka fare të bëj me pamje otomane.Anën artisitike ja kemi lënë autorit të punimit.Natyrisht edhe autori si skulptor e historian që është ka lexuar shumë literaturë historike, gjë që mund të ketë lexuar edhe kronikat osmane që është krejt e natyrshme për një skulptor dhe historian.Por ajo që po shoh nëpër debate është se kritikëve të artit si dhe skulptorve me idetë e realizmit socialist në Tiranë dhe Prishtinë ju ka ikur zogu nga dora pa e parë fare.Problemi qëndron se me këtë skulpturën autentike të Gjergj Kastriotit -Skënderbeut në Prizren, janë thyer klishet e komunizmit në aspektin e skulpturës.

Prizreni qyteti i cili historikisht ka një traditë të gjatë të vlerave kulturore në shumë lëmi të jetës kulturore si në art,poezi,prozë dhe shumë aspekte të tjera të artit të shkruar ka vite që është duke lënguar në mungesë të një arti të mirëfilltë.Qyteti i cili është i shquar për dhënien e shumë ideve të kulturës që më pas janë shpërndarë në të gjitha pjesët e Kosovës ka mbetur në heshtje kulturore.Kjo heshtje kulturore paraqet edhe nxënien e frymës kombëtare sepse shpesh herë gjatë rrugëtimeve letrare-poetike, poetët, shkrimtarët dhe romansierët kanë paraqitur rrugën e orientimit të popullit shqiptar përmes aktivizimit të muzave letrare. Muza këto që janë bërë shpesh pikë e orientim i të rinjeve dhe të rejave për ta dashur dhe nderuar vendin ku janë lindur dhe rritur.

Ky qytet ku me bukurinë e rrjedhës së Lumbardhit asnjëherë nuk ka mbetur pa aktivizimin e muzës poetike edhe në këto momente të një jetë burgu që po kalon bota e në veçanti Kosova gjeti mënyra që përmes “Shpatës së Fjalës” ta bëjë aktivizimin e një manifestimi vjetor poetik dhe letrar, që do të shërben si bazament për ta ringjallur letërsinë e vërtetë shqiptare jo vetëm në Prizren por edhe në të gjitha trojet etnike shqiptare.Ideatori i këtij manifestimi letrar poeti e publicisti Enver Sulaj që shquhet me poezinë e tij me vargje të latuara dhe gatuara më një brum letrar dhe që ecën përpara përmes thirrjes së muzës, ku paraqet shqetësimet e një gjenerate të tërë për kohën që po jetojmë. Në fjalën përshendetëse që është edhe fillimi i këtij projekti kombëtar që do të jetë i pervjetshëm dhe do të organizohet më, 6 maj në datëlindjen e heroit më të madh shqiptar Gjergj Kastriotit -Skënderbeut iu drejtua të pranishmeve me këtë mesazh emocional që  jep shpresë,  se ky manifestim poetik është duke u ndërtuar në baza të shëndosha letrare ku thotë:”Është kënaqësi  për mua që sot bashkë me ju po e formësojnë dhe po i hapim udhë edhe një aktiviteti letrar-poetik të titulluar “Shpata e Fjalës” të organizohej në fillim të majit, me rastin e kremtimit të datëlindjes së kryetrimit tonë Gjergj Kastrioti –Skënderbeu por që shtyrë për shkak të situatës së krijuar nga pandemia Covid-19″.

Pandemia ka vështirësuar gjithçka në jetën tonë por nuk e ka zbehur dëshirën për ta dashur  jetën, kënaqësitë e saj dhe artin që na ndihmon të ngadhnjejmë mbi zymtësinë e vështirësitë.Prandaj nuk ka motiv më të fuqishëm se ky për të bërë hapa të vegjël por me dashuri të madhe siç do të thoshte Nënë Tereza.

Pse Shpata e Fjalës?

Shpata e Skënderbeut për ne shqiptarët është sikur Shandani i Hebrenjëve të cilin e përshkruan Stefan Cvajgu.Ky shandan qëndron i varrosur për ta fshehur nga armiqtë të cilët një ditë të rëndë menduan se ua kishin rrëmbyer por koha tregoj se zhdukja qe mister dhe çdo herë dikush e rikthen në jetë.Në anën tjetër shpata e Skënderbeut është e pranishme në kujtesën dhe jetën tonë edhe fizikisht.Welt Museum në Vjenë ku ruhet bashkë me përkrenarën e Skënderbeut do të duhej të ishte një vend pelegrinazhi ku ne gjejmë lidhjen tonë me historinë, lavdinë, vlerat dhe qytetrimin perëndimor pjesë e të cilit jemi historikisht e gjeografikisht dhe shpresojmë edhe politikisht sepse ne jemi Evropë dhe nuk kemi strehë tjetër.E para ishte  fjala thuhët në libra të shenjët për krijuesit letrar, fjala kufizohët me hyjnorën, është figurë që shpreh shpirtin dhe botën e tij, shqetësimet dhe ëndrrat që kacafytën me realitetin.In magnis satis voluisse(në punë të mëdha mjafton të dëshirosh) thoshin latinët e vjetër.Përtej dëshirave çdo herë mbetën përpjekjët të cilat janë gjurmët e ecjeve, rrezimit e ngritjeve. “Shpata e Fjalës “le të mbetët jo vetëm Metaforë për mprehtësinë, saktësinë, guximin dhe antikonformizmin me antivlerën  por edhe pjesë e përpjekjeve në fushën e kulturës dhe përkushtimit të cilin e keni dëshmuar bashkë.

Edhe pjesëmarrja e poeteve nga të gjitha viset etnike shqiptare dhe pjesëmarrja e Jurisë që përfaqësohej nga ana e shkrimtarëve tash me emër siq janë: Petrit Palushi,Sali Bashota e Selajdin Krasniqi, i dhanë vlera këtij manifestimi letrar.Kjo ide ishte përkrahur nga Minsitria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve të Republikës së Kosovës.Tre fituesit në këtë manifestim Skënder Berisha, Trendalina Omuri e Maxhun Osmanaj, vetëm që i dhanë shije këtij manifestimi letrar,por fitues ishin të gjithë ata poetë nga të gjitha trojet shqiptare që i dërguan poezitë e tyre.Që një manifestim i lindur të rritët e të burrërohet duhet pasur durim, ku duhet punuar më përkushtim dhe duhet zgjedhur vlerat poetike që e qojnë përpara një organizim letrar.E njëra ndër format me të mira të dërgimit përpara të këtij manifestimi poetik dhe letrar është botimi i përvjetëshëm i poezive të zgjedhura, në një vëllim të përbashkët.Kur shpatat bashkohën e kanë vringëllimën më të madhe kurse kur fjalët poetike bëhen bashkë tek “Shpata e Fjalës” ato e bëjnë qetësimin e shpirtrave në këtë botë të trazuar që ka nevojë për pak qetësi shpirtërore.