Ky vit shënon 40-vjet nga fjalimi, ndoshta ndër më të rëndësishmit e ish-Presidentit Ronald Reagan, (para Shoqatës Kombëtare të Protestantëve Amerikanë në qytetin Orlando të shtetit të Florida, me 8 Mars, 1983), mbi “perandorinë e së keqës”, duke iu referuar ish-Bashkimit Sovjetik. Jam përpjekur që edhe në të kaluarën ta kujtoj atë fjalim të famshëm dhe historik të ish-presidentit Ronald Reagan, për rëndësinë që kishte atëherë e që ka edhe sot, katër dekada më vonë pas shembjes zrytare të komunizmit. Pasi ky fjalim konsiderohet, nga historianët e sotëm, si fjalimi që inkurajoi shumë lëvizje anti-komuniste anë e mbanë Evropës Lindore/Qendrore, që më në fund çuan në ndryshimet politike dhe rrëximin e komunizmit zyrtar ndërkombëtar në Evropën Lindore e Qëndrore, me shembjen e Murit të Berlinit në vitin 1989.
40-vjetë më parë, një president i Shteteve të Bashkuara, për herë të parë, e kishte cilësuar ish-Bashkimin Sovjetik dhe ideologjinë komuniste që ai përhapte anë e mbanë botës, si një “perandori të së keqës”, si një superfuqi që nuk ishte, thjesht, si një kundërshtare politike në nivel ndërkombëtar, por mbi të gjitha, dhe në thelb, ishte një regjim imoral barbar dhe kriminal – përgjegjës për vrasjen e mbi 100-milionë vetave në Evropë dhe anë e mbanë botës.
Fjalimi i ish-Presidentit Reagan ishte një shenjë e qartë për Amerikën dhe botën se, Shtetet e Bashkuara kishin marrë një qëndrim të prerë moral se nuk do të toleronin më agresionin sovjetik komunist, anë e mbanë botës. Si rrjedhim, gjatë viteve që pasuan, Shtetet e Bashkuara shtuan ndihmat për forcat anti-komuniste, anë e mbanë botës, përfshirë lëvizjet anti-komuniste në Evropë, siç ishte Lëvizja Solidarnost e punëtorëve polakë, me në krye Lech Walesën. Sivjet, këtu në Shtetet e Bashkuara, 40-vjetori i fjalimit historik i ish-presidentit Reagan mbi “perandorinë e së keqës”, është shënuar me ekspozita, dokumente, fotografi e tregime mbi Luftën e Ftohtë, mbi përpjekjet dhe luftën për shembjen e komunizmit ndërkombëtar 40-vjet më parë kur ish-Presidenti i Shteteve të Bashkuara Ronald Reagan në emër të demokracisë dhe të vlerave amerikane kishte vendosur të merrte një qëndrim të prerë moral mbi komunizmin – “moral clarity” për të luftuar komunizmin dhe trashëgiminë e tij deri në zhdukje duke thënë se nuk mund të kishte “détente” as bashkëjetesë me një regjim dhe ideologji kriminale, që kishte pushtuar botën për disa dekada.
40-vjetori i fjalimit të Presidentit Reagan mbi “perandorinë e së keqes”, duke iu referuar ish-perandorisë komuniste sovjetike, përveç se kujtohet nga përspektiva historike duhet të jetë, njëkohësisht, edhe pjesë e eksplorimit të pasojave të komunizmit dhe trashëgimisë së kësaj ideologjie imorale, barbare e kriminale, edhe në ditët e sotme. Ndërsa shumica e ish-vendeve komuniste të Evropës lindore e qendrore; sot anëtare të Nato-s dhe të Bashkimit Evropian kryesisht, i kanë luftuar dhe vazhdojnë t’i luftojnë pasojat e komunizmit në shoqëritë e tyre, ndërsa janë distancuar nga e kaluara e tyre komuniste dhe ndërkohë që kanë dënuar, zyrtarisht, krimet e “perandorisë të së keqës” komuniste sovjetike dhe të regjimeve të tjera komuniste. Shqipëria aktuale, 40-vjetë pas fjalimit të famshëm të Presidentit Ronald Reagan dhe 30 e sa vjetë pas shembjes së Murit të Berlinit nuk shqetësohet fare, as nga krimet e komunizmit të regjimit të Enver Hoxhës. 40-vjet pas paralajmërimit të Presidentit Ronald Reagan mbi të këqiat e komunizmit në botë Shqipëria, jo vtëm që nuk përballet me të kaluarën e saj komuniste dhe as nuk dënon krimet e komunizmit, siç ka bërë shumë herë shumica e ish-botës komuniste, sidomos në Evropë. Përkundrazi, Shqipëria u duk ditët e fundit, jo vetëm një vend i Evropës, që nuk është përballur me të kaluarën e saj kriminale të komunizmit dhe as që ka dënuar të këqiat dhe krimet e komunizmit në territorin e vet. Në vend të kësaj, Shqipëria e sotme duket se po përpiqet të mos i bashkohet botës së qytetëruar duke dënuar krimet e komunizmit, por po punon seriozisht dhe me vendosmëri për të ruajtur dhe për të përjetësuar trashëgiminë dhe pasojat e komunizmit të regjimit diktatorial enverist në jetën e përditshme politike, shoqërore dhe kulturore të vendit, duke filluar nga politika, drejtësia, akademia, shkollat dhe universitetet…
Gjatë takimit të nivelit të lartë të liderëve të rajonit dhe udhëheqësve të Bashkimit Evropian (BE), në Tiranë, kohët e fundit, pjesë e samitit historik të Procesit të Berlinit, autoritetet më të larta zyrtare të Tiranës u folën mysafirëve të vet me krenari për objektet e diktatorit, për “piramidën e Enverit”, për “vilën e Enverit”, madje në ditëlindjen e diktatorit, se si këto objekte tani po “kthehen” në përdorime të dobishme për Shqipërinë, madje për botën, për “artistët botërorë” të cilët do përdorin vilën 31 të Enverit, për të bërë vepra arti, pikërisht në shtëpinë ku planifikoheshin vrasje, krime kundër njerëzimit dhe barbarizma kundër shqiptarëve, kundërshtarë të keqes komuniste. Po “shndërrohen” në qendra arti e teknologjie për brezat e ardhëshëm, “si një mesazh domethënës i triumfit të lirisë mbi shtypjen, i së ardhmes mbi të shkuarën”, u shpreh Kryeministri Rama, me atë rast.
Në mendimin tim dhe në mendimin e shumë shqiptarëve, objektet e pagëzuara me emrin e diktatorit, si “vila e Enverit” ose “piramida e Enverit”, nuk do të përçojnë kurrë mesazhin “e triumfit të lirisë dhe shtypjes”, siç deklaroi Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama para mysafirëve të lartë evropianë në Tiranë disa ditë më parë. Këto objekte, do të njihen siç njiheshin në kohën e Enverit edhe gjatë regjimit komunist, “të Enverit”. Si rrjedhim, emri i diktatorit komunist do kujtohet nga brezat e ardhshëm, kurdo që të përmendet vila e tij dhe piramida gjoja si qendra arti e teknologjie. Unë e shoh këtë propapagandë të fëlliqtë nga autoritetet e Tiranës zyrtare, që iu servir evropianëve gjatë vizitës së tyre në Tiranë. si një përpjekje të dëshpëruar nga ana e tyre për të zbutur kujtesën ndaj të kaluarës komuniste dhe krimeve të Enver Hoxhës për pothuaj një gjysëm shekulli në Shqipëri. Në të vërtetë, është një mesazh i qartë IMORAL se shndërrimet e objekteve të Enver Hoxhës, në qendër të Tiranë, në objekte arti e teknologjie nuk i shërbejnë as lirisë, as demokracisë dhe nuk janë mesazhe të triumfit të lirisë mbi shtypjen, siç pretendoi Kryeministri i Shqipërisë. Por është një vërtetim i qëndrimeve IMORALE të kësaj klase politike dhe drejtësie të re shqiptare, që 40-vjet pas paralajmërimit të ish-Presidentit amerikan, Ronald Reagan mbi perandorinë e së keqes komuniste sovjetike dhe pas 30-e ca viteve të shembjes së Murit të Berlinit që Shqipëria, në të vërtetë, po përjetëson atë të keqe komuniste, kriminale duke u përpjekur ta zbutë kujtesën e komunizmit: një sistemi politik një partiak të dështuar dhe një ekonomie, gjithashtu të dështuar dhe të korruptuar.
Vendimi i autoriteteve shqiptare në Tiranë për të shndërruar ish-objektet e Enverit në objekte arti, teknologjie dhe kulture nuk është një qëndrim MORAL i prerë, për t’u distancuar, njëherë e mirë nga e kaluara komuniste dhe nga krimet e Enver Hoxhës para Kombit shqiptar dhe para Evropës, por është një zbutje e asaj kujtese të tmershme për shumë shqiptarë, që në të vërtetë paraqet një dështim MORAL dhe një mungesë karakteri.
Morali dhe karakteri i atyre që e quajnë veten liderë të një vendi ose kombi, pasi udhëheqës ka pak në këtë botë. Janë karakteristika të rëndësishme, sepse përcaktojnë të tashmen dhe të ardhmen e një Kombi. Veprat dhe fjalët e juaja, gjatë 33 viteve të ashtuquajtur post-komunizëm, tregojnë se ju, si klasë politike e atij vendi, pa dallim, kini vendosur që në përjetësi të kujtohet Enver Hoxha në Shqipëri. U lumtë, ta gëzoni!
PS- Oh, gati harrova. Pasi qenkeni në këtë gjëndje të gëzueshme shpirtërore për të rinovuar objekte të diktatorit, deshta t’u kujtoj autoriteteve të Tiranës, se pasi qenkeni të gatshëm të bëni rinovime të objekteve të Enver Hoxhës, për qëllime arti e kulture, e të cilat i njoftuat, pikërisht, në ditëlindjen e Enverit a ka mundësi që nëse kini ndonjë fond shtesë për objektet e Enverit, qoftë edhe nga ndihmat e fondacionit prestigjioz francez “Art Explora t’i ndani mënjanë ca lekë për shtëpinë e Gjergj Fishtës.
Jam i vetdijshëm se gjatë tre dekadave të fundit tranzicion post-komunist, klasa politike shqiptare ka ruajtur një distancim të madh nga At Gjergja Fishta, por jo nga e kaluar komuniste dhe nga krimet e regjimit enverist.
Megjithëkëtë, sa për informacion, po ju kujtoj se ditëlindja e Fishtës ishte me 23 Tetor. Vetëm si kujtesë, nëqoftse dëshironi ta përdorni ditlindjen e Poetit Kombëtar, si një shkak për të bërë ndonjë punë të mbarë për Kombin shqiptar!
