VOAL – MAQEDONI- Kryeministri Nikolla Gruevski ka bashkëpunuar me kompani dhe biznesmenë të cilët tani kanë përfunduar në burg dhe u është ndaluar veprimtaria nga organizatat ndërkombëtare, për shkak të veprimeve të tyre kriminale.

Kongresisti amerikan Eliot Engel deklaroi për INA se është i pakënaqur nga mosrespektimi i të drejtave të shqiptarëve në Maqedoni.

“Jam i pakënaqur me mosrespektimin e Qeverisë së Maqedonisë së Marrëveshjes së Ohrit. Unë mendoj se ka shumë punë për të bërë, ngaqë mendoj se Maqedonia, është një vend i rëndësishëm, dhe aleat i Shteteve të Bashkuara. Ne kemi mbështetur këtë vend që të bëhet pjesë e strukturave euroatlantike. Por dua që të gjithë qytetarët e këtij vendi, duke përfshirë edhe shqiptarë, duhet të trajtohen në mënyrë të drejtë dhe të jenë të barabartë”, deklaroi për INA, kongresisti Engel, pas një takimi që zhvilloi në Uashington me kryetarin e Lëvizjes për Reforma të PDSH-së, Ziadin Sela.

Ai ka theksuar se ka qenë i shqetësuar për ngjarjet e 9 dhe 10 majit në Kumanovë dhe për ngecjen në planin e dialogut politik. I pyetur për gjendjen e shqiptarëve në Maqedoni, Engel ka theksuar se ata duhet të kenë të drejta të barabarta.

“Së fundi jam edhe i shqetësuar me atë se çfarë po ndodh me komunitetin shqiptar në Maqedoni. Unë dëshiroj t’ju siguroj me këtë rast që shqiptarët në Maqedoni, duhet të trajtohen njësoj si të gjithë qytetarët, të jenë me të drejta të plota dhe të pa nëpërkëmbura”, deklaroi Engel, duke premtuar se gjatë disa javëve të ardhshme do të qëndrojë për vizitë në Maqedoni.

“Pas disa javëve do të jem në Maqedoni, duke shpresuar se mund të takohemi dhe të flasim për disa probleme, edhe me liderët e tjerë shqiptarë”, deklaroi kongresisti demokrat, që është edhe anëtar i Dhomës Përfaqësuese të Kongresit Amerikan.

-Meqënse shteti i Kosovës nuk është antar i OKB-së kërkojmë që Shqiperia të padisë Qeverinë e Maqedonisë tek Gjyqi Ndërkombëtar i Krimeve ‘ICC’. Mbasi, sipas ligjit internacional çdo shtet fqinjë apo mik i një shteti, që nuk është antar i OKB-së, mund të padis në emër të atij shteti “ON BEHALF”. “Kështuqë, Shqipëria është më shumë se nji shtet mik apo fqinje, është shteti Amë dhe nuk duhet të toleroi Maqedoninë, të bëj terror mbi shqiptarët e me këtë edhe të nxit destabilitet në rajon.

“Daghammarskjold Plaza”- New York : Dje, me datën 15 qershor 2015 ne New York para ndërtesës së OKB-së, komuniteti shqiptare organizoj një protestë ne përkrahje Iliridës dhe shqiptarëve në qytetin shqiptarë të Kumanovës. Në këtë protestë u ngrit zëri ndaj represionit të shtetit sllavo maqedonas qeverisë së kryeministrit Gruevski, dhe u dënua ashpër vrasja tinëzare e luftëtareve te lirisë, më 9 dhe 10 maj në Lagjen e Trimave në Kumanovë.

Mbi dhjetra shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare të disaporës së bashku me disa anëtarë të familjeve të të rënëve, kanë protestuar dje, në sheshin e protestave”Daghammarskjold Plaza”, në mbeshtetje të popullates civile shqiptare nga Kumanova.
Protestuesit u mblodhën për të protestuar kundër pushtetit maqedonas me rastin e ngjarjeve të 9-10 majit, sulmit brutal të forcave të policisë ndaj një grupi shqiptarësh që rezultojë të jenë 9 shtetas të Kosovës të vrarë dhe 21 të arrestuar mes tyre edhe banorë civilë të Lagjes së Trimave në Kumanovë.
Protesta e Nju-Jorkut, tuboi shqiptarët nga disa shtete të SHBA-ve, të cilët kish udhëtuar nga Detroiti, Çikago, Uiskonsin, Nju Xhersi, Kenetktiket, Uashingtoni e tjer. Protestuesit mbanin në duar flamuj shqiptarë dhe amerikan, fotografi të viktimave të Kumanovës, dhe pankarta me simbolin “Jemi Kumanova”, “Liri për luftëtarët shqiptarë” – “Liri për luftëtarët – Burg për tradhëtarët” -“Politikan shqiptarë mos shkelini mbi gjakun e luftëtarëve të lirisë” – “Referndum për bashkim Kombëtar”.
Gjatë protestave u dëgjuan edhe thirrje edhe kundër udhëheqësve politik shqiptarë në Maqedoni, duke kërkuar edhe deri në largimin e tyre nga politika.
Kjo protestë në Nju-Jork, u mbështet me një mesazh të veçantë edhe nga kryebashkëjaku i qytetit të Waterburyt në Connecticut, Majori, Neil O’Leary edhe nga përfaqësues të komuniteteve të tjera në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Protesta u organizua nga Shoqata “Hasan Prishtina” në Waterbury, Organizata e Komunitetit Dibran, në Staten Island, dhe Fondi i Përbashkët i Patersonit në Nju Xhersi, me përkrahje të shoqatatve të tjera të komunitetit, ish luftëtarët e Batalionit Atlantiku, dhe Fondacionit Vendlindja Thërret, si dhe nga aktivistë dhe veprimtarë që veprojnë në zonën e Tri-Shteshit.
Mizafer Sadiku – Hoxha, sekretar i qendrës kulturore Hasan Prishtina në Waterbury, udhëheqës teknik i programit të protestës, tha se qëllimi i kësaj proteste është që gjithë shqiptaret nga gjitha trojet shqiptare të bashkuar ta mbeshtesim popullatën civile, e të pa fajshme shqiptare në Kumanove. Njikohesishtë, tha ai t’u bëjmë thirrje autoriteteve maqedonase që ta ndalin dhunën ndaj popullatës së pa fajshme shqiptare, sepse, simbas tij, kjo nuk mund të tolerohet në asnji mënyrë, edhe është në kundërshtim në bazë të kushtetutës së shtetit Maqedonas”.
Më pas folën edhe Rakip Etemi kryetar i komunitetit Hasan Prishtina, professor Esat Ahmeti për Fondin e Përbashkët të Patersonit, New Jersey. Profesor, Esat Ahmeti, i cili është nga Kumanova, veç të tjerash tha: “Jemi mbledhur sot këtu në mbeshtetje të popullatës civile në Kumanovë, dhe bëri thirrje për të qenë të gjithë shqiptarët, me Kumanovën”.

Aktivisti i komunitetit zoti Naim Balidemaj , kujtojë se Maqedonia, është një shtet i cili krenohet me Nëna Terezen dhe Aleksadrin e Madh, ose me “fundërrinat” tartaro – bullgare, të ardhura në hapsirat shqiptare, të cilët nuk kan të bëjnë asgjë me nacionalitetin maqedonas.

“Maqedonia, tha ai është një shtet mustruoz i krijuar nga ish- Jugosllavia e Titos, për të mos lejuar ekspasionin serb në rajon, i cili ne shqiptarëve po na kushton sot shumë, sepse edhe kasta politike shqiptare nuk është e përcaktuar për zgjedhjen e problemit gjithë shqiptar në Ballkan, i cili do të ketë qetësi vetëm atëhere, simbas Balidemajt, kur ky shtet Maqedonia të shpërbëhet dhe të gjitha trevat shqiptare t’i bashkohen shtetit tonë Shqipërisë. Dhe, kjo duhet të ndodh sa më parë, në një shtet “inegzistet” i dyzuar serbo – bullgar”, tha Balidemaj.
Kurse, Hadije Jashari-Ukshini, kunata e Sami Ukshinit, Komandant Sokolit, gjatë fjalës se rastit, si përfaqesuese e familjes Ukshini nga Morina-Gjakovë, u shpreh se i madh është ai njeri që i shikon të gjithë njësoj, që vepron pa anuar e që mendon për të gjithë.. I tillë, tha ajo është edhe Sami Ukshini /Komandant Sokoli, kur është në pyetje çështja kombëtare.
“Dëshmi e gjallë e vlerave të larta njerëzore, është komandant Sokoli e Sokolët tjerë, tha më tej kunata e Sami Ukshinit, të gjithë ata që ranë e u burgosën në Betejën e Kumanovë. “Ata i vrau e i burgosi tradhëtia. Tradhtia e përgatitur mjeshtërisht, për të vrarë trimat që sollën Lirinë. U vranë djemtë më të mirë të Kombit, shqiptar, u arrestuan e u torturuan deri në vdekje, çka nuk ndodh askund në shtetet demokratike”, tha ajo.
Në emër të familjes së Komandant Sokolit, zonja Hadije Jashari-Ukshini, shpalosi disa kërkesa:

-Meqënse shteti i Kosovës nuk është antar i OKB-së kërkojmë që Shqiperia të padisë Qeverinë e Maqedonisë tek Gjyqi Ndërkombëtar i Krimeve ‘ICC’. Mbasi, sipas ligjit internacional çdo shtet fqinjë apo mik i një shteti, që nuk është antar i OKB-së, mund të padis në emër të atij shteti “ON BEHALF”.

“Kështuqë, tha ajo Shqipëria është më shumë se nji shtet mik apo fqinje, është shteti Amë dhe nuk duhet të toleroi Maqedoninë, të bëj terror mbi shqiptarët e me këtë edhe të nxit destabilitet në rajon.
Padinë në emër të Kosovës tek Gjyqi Ndërkombëtar për krime “ICC” mund ta bëjnë edhe shtetet tjera mike siq është, Kroacia apo SHBA, por i takon Shqipërisë si shtet Amë të bëj këtë” , tha zonja Hadije Jashari-Ukshini, kunata e Sami Ukshinit, Komandant Sokolit, gjatë fjalës se rastit, si përfaqesuese e familjes Ukshini nga Morina-Gjakovë.
Myslim Rruci, i cili foli për shoqatën dibrane, tha se Shqiptarët janë autoktonë në këto troje, asnjëherë nuk kan luftuar ose sulmuar fqinjët e tyre, në këto treva etnike shqiptare, por kan dashur të jetojnë si fqinjë të mirë me këdo në këto rajon të trazuar nga luftërat e përgjakshme ” Në emër të paqes, demokracisë kërkojmë vetëm drejtësi për kauzën tonë” tha ai.
Para protestuesve për përkrahjen e popullatës civile shqiptare në Kumanovë, folën edhe perfaqësues të ardhur nga shetet e tjera. Ata në fjalën e tyre bënë thirrje për bashkim kombëtar dhe solidarizim me Kumanovën, folën nga bina veprimtari Gazmend Leshi nga Illinois, Gani Ahmeti nga Wisconsin, dhe Destan Aliu, nga Kërçova.

Ndërkohë, nëpërmjet linjës telefonike, Avdyl Zeka, vëllai i njërit prej të burgosurve nga Peja, familjes Zeka, tregojë për keqtrajtimin e të burgosurve shqiptar, që mbahen në burgjet e tmershme të Maqedonisë. Gjithashtu, edhe vëllai i njërit prej të burgosurve të tjerë, foli nga bina dhe kërkojë që të gjithë të protestojmë deri në lirimin e tyre dhe të bëhet një hetim ndërkombëtar, për krimet e policisë maqedonase ndaj shqiptarëve.
Musa Paçuku , kryetari i Shoqatës Atdhetare “Dibra” në Staten Island, tha se :”Mesazhi i kësaj proteste , pikërisht para selisë së OKB-së, është që bashkësija ndërkombëtare të bëjë trysni mbi Qeverin e Maqedonisë, për ta ndaluar dhunën mbi shqiptarët në Kumanovë e Maqedoni . Vetëm të bashkuar kështu siç jemi sot ne shqiptarët, do jemi më të fort në iedalet tona”, perfundoi z.Paçuku.
Kryetari i Akedemisë Shqiptaro Amerikane të Shkencave, Skender Kodra, profesori i psikologjisë klinike që jeton në New York, kërkoi reagim për të ndihmuar banorët e kësaj lagje, dhe premtoi para masë së protestuesve, se ai dhe një staf i tij do të bëjnë kërkimet mbi traumat e pasluftës – terrorizimit të qytetarëve dhe keqtratimin e të burgosurve shqiptar.
“Shteti duhet të mbajë përgjegjësi dhe të kompensojë çdo familje për këtë vuajtje nga PTSD (Post Traumatic Stress Disorder). Duhet të sigurohen mjekë të specializuar dhe avokatë që të hapin dosjen, sepse në gjithë ato pamje që kemi ndjekur, bëhet fjalë për tmerr të përjetuar, për dëme të mëdha dhe sulme me armë të rënda. Dikush duhet të mbajë përgjegjësi nga shteti për këtë vuajtje psikike dhe shpirtërore që kanë pësuar këta banorë”, tha profesor Kodra.
“Në rast se kjo nuk bëhet brenda një kohe të shkurtër nga institucionet përgjegjëse, apeloj që të ndërmarrim diçka diaspora, që të përgatisin një staf profesional. Jam i gatshëm të jem në shërbim të këtij misioni së bashku me koegët e mi”, thekson ai, duke shtuar se dëmet materiale edhe mund të kompensohen, por jo dëmet shpirtërore, dhe mendore që janë krijuar si pasojë e terrorit policor.
Ndërsa, z. Shefki Mexhuani, i cili ka të vrarë në këtë ngjarje, në Lagjen e Trimave, një nipin e tij,(djalin e motrës, tha se :” Nipi i tij nuk është vetëm fatlumi i tij, por të gjithë ju jeni “dajat” e atyre që ranë për liri, si fatlumi, Valoni, Mirasadi,,Turgaj Begaj,, Samiti, Nusreti, Xhaferii dhe Arbeni këta janë djemtë ma të mirë të Shqiptarisë, përcjellsit e amanetit të Adem Jasharit. Por, shtoi Mexhuani, ne jemi të gatshëm së bashklu me bashkëluftëtarët, e mi të futemi në atë rrugë të vështirë, që po na e imponon vetë regjimi i Gruevskit “tha ai.

Protesta u mbyll me leximin e mesazhit të përcjell nga kjo protestë paqësore, nga gazetari Qazim Doda, i cili tha se :” Kjo protestë u mbajtë në shenjë përkrahje dhe respekti për të burgosurit dhe dëshmorët e rënë në Betejën e Kumanovës, një protestë kjo gjithëshqiptare, për zgjidhjen e çështjes Shqiptare në Maqedoni dhe Lirimin e të burgosurbve Shqiptar”.
Në mesazh thuhej ndër të tjera se “ Faktori ndërkombëtar dështoi të reagojë në ngjarjet e Kumanovës, duke shkelur edhe Konventën e Gjenevës, për robërit e luftës mbasi disa prej tyre janë vrarë në qeli, tha ai duke shtuar :” Kemi, ardhur këtu të protestojmë kundra padrejtësisë që po i bëhet popullit shqiptar në trojet e veta, dhe të pushtuar nga sllavo-maqedonasit. Mos implemntimi i Marrveshjes së Ohrit solli vetëm një “garanci”, se në Maqedoni, mun të filloi luftë e re për konfederalizimin e Maqedonisë, ose ndarjen në mes sllaveve dhe shqiptarëve,. Edhe pse faktori ndërkombëtar u bë grant në implemtnimin e asaj marrëveshje, deri tani ajo ka dështuar, për të sjell në jetë një marrëveshje të tillë, siç qe ajo e arritur në Ohër me ndërmjetësimin e faktorit ndërkombëtar”, tha mes të tjerave z. Doda.
Protestuesit u shpërndan të qetë duke brohoritur Kumanovë jemi me ju, Shqiperi Etnike, Ndalni dhunës ndaj Shqiptarëve, Liri të burgosurve në Kumanovë.

 VOAL – SHKUP – Partitë politike kanë vazhduar me akuzat lidhur me dështimin e bisedimeve në Bruksel, ndërkohë që organet e tyre drejtuese po forcojnë pozicionet duke thelluar edhe më shumë dallimet dhe rrjedhimisht duke pakësuar gjasat për zgjidhjen e krizës së rëndë në të cilën ndodhet vendi.

VOAL – SHKUP – Në Shkup u shënua 100 vjetori i vdekjes së Rilindasit të njohur shqiptar, Josif Bageri, organizuar nga shoqata Josif Bageri.

Kjo ceremoni pati rëndësinë e saj për shkak të pranisë së dy personaliteteve të mirënjohura shqiptarëve ortodoksë, Branislav Sinadinovski dhe Branko Manojlovski, raporton ina.

Ata përmes kësaj ceremonie kanë përcjellë mesazhe të rëndësishme lidhur me komunitetin ortodoks shqiptarë në Maqedoni dhe të kaluarën e tyre të pasur që nga figura e rilindasit Josif Bageri, që i takon Rekës së Epërme, zona që nxori personalitete të shquara nga radhët e shqiptarëve ortodoks.

Profesori i mirënjohur Branislav Sinadinovski theksoi se ata po vazhdojnë rrugëtimin e Bagerit, një figurë emblematike e shqiptarëve në Maqedoni, i cili ka dhënë kontribut mbarëshqiptarë për kombin, gjuhën dhe shkollën shqipe.

“Duhet që sa më shpejt të ndërtojmë një muze mbi themelet e shtëpisë së tij, në Nistrovë, ku do të përkulen të gjithë shqiptarët dhe më pas atë pak që mundemi të bëjmë si shtet është të formojmë fondacion me emrin e tij dhe t’u jepen stipendi studentëve më të mirë, si dhe të sillet ligj për ndarjen e çmimit shtetëror me emrin Josif Bageri”, deklaroi Sinadinovksi.

Ai më tej theksoi se Josif Bageri dhe shumë veprimtarë të tjerë që trashëguan veprën dhe misionin e tij kombëtar ndihmuan në përhapjen e arsimit shqip ndër masat popullore.

Në këtë ceremoni fjalime përshëndetëse pati edhe Branko Manojlovski, një figurë e shquar e komunitetit shqiptar ortodoks, që ishte ndër të parët që shpalosi rrënjët kombëtare dhe misionin e zbardhjes së të vërtetës për shqiptarët ortodoks në Maqedoni. “Shqiptarëve ortodoksë duhet t’i njihni të gjithë, sepse ata janë fshehur, t’u jepni pozita dhe punë dhe t’i lironi, sepse ata nuk lirohen me muhabete dhe llafe”, theksoi Manojlovksi.

Në këtë ceremoni nuk lanë pa folur edhe kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti dhe kryetari i Shoqatës së Veteranëve të Luftës së UÇK-së, Fazli Veliu, ndërsa fjalime rasti patën edhe personalitete universitare dhe akademike që evokuan për veprimtarinë e Josif Bagerit.

VOAL – SHKUP -Në kryeqytetin e Maqedonisë vazhdon marshi protestues gjithëshqiptar nën organizim të Lëvizjes “BESA”, me moton “Protestoj Shqip”.

Në këtë protestë kërkohet dorëheqja e Qeverisë aktuale, zbardhja e të gjitha të vërtetave për shqiptarët dhe kërkesa për një marrëveshje të re në Maqedoni.

Protestuesit në lagjen Çair kanë brohoritur me parullat: “Ali Ahmetin e japim, lirinë s’e japim”, “Menduh Thaçin e japim, lirinë s’e japim”.

Sipas këshillit organizativ, protesta nis nga Parku i Çairit dhe do të përfundojë para urës “Goce Dellçev” që është afër Qeverisë së Maqedonisë. rel

Ministria e Jashtme e Maqedonisë e konfirmoi autenticitetin e dokumentit të publikuar nga televizioni Alsat M para 3 ditësh, përmes të cilit MPJ-ja e kishte njoftuar ambasadën e Kosovës se mes personave të arrestuar nga policia gjenden edhe Mirsad Ndrecaj dhe Beg Rizaj, të cilët më vonë rezultuan të vdekur.

“Ajo ishte listë preliminare, e të gjithëve në identifikim dhe ne si Ministri e Jashtme e kemi marrë për përdorim të mëtutjeshëm. Atë e përcollëm edhe deri tek Ambasada e Kosovës në Shkup”, thuhet në përgjigjen e zëdhënësit të Ministrisë së jashtme për televizionin Alsat M.

Në këtë listë preliminare që e quan MPJ nuk figurojnë emrat e 8 personave të tjerë që humbën jetën gjatë aksionit por qëndrojnë ata të Mirsad Ndrecajt dhe Beg Rizajt.

Nga dikasteri i Nikolla Poposkit nuk japin asnjë shpjegim për fatin e dy kryesuesve të grupit të Kumanovës. Alsat M iu drejtua sot me të tjera pyetje Ministrisë së Jashtme, se si ka ndodhur që në momentin e shkresës zyrtare të dërguar institucioneve kosovare, Shkupi zyrtar ka thënë se Rizaj dhe Ndrecaj janë të gjallë dhe të arrestuar, ndërsa vetëm pak ditë më vonë Ministria e Brendshme njoftoi se të dy gjenden në mesin e viktimave.

Alsat M pyet gjithashtu MPJ-në se pse në këtë listë preliminare që është dërguar 3 ditë pas aksionit në Kumanovë nuk figurojnë emrat e 8 personave të tjerë që kanë humbur jetën gjatë aksionit, Xhafer Zymeraj, Valon Kabashi, Turgaj Gashi, Arben Rexhaj, Sami Kastrioti, Hisen Rushiti, Fatlum Vishesela dhe Nusret Kaloshi.

Deri në këtë moment nuk kemi marrë përgjigje plotësuese nga Ministria e Jashtme edhe pse premtuan se do të përgjigjen brenda ditës. Ambasadori i Kosovës në vend Ylber Hysaj nga ana tjetër vazhdon të heshtë dhe të mos bashkëpunojë me mediat për të zbardhur të vërtetën e plotë rreth dokumentit të adresuar për të nga institucionet e Shkupit.

Për të tretën ditë me radhë Alsat M kërkon qëndrim prej tij, por kjo është përgjigjja e vetme që morëm sot.

Hysa si duket për fundjavë ka zgjedhur të qëndrojë në Greqi, ndërsa ne do të vazhdojmë të presim kthimin e tij dhe përgjigjen e tij lidhur me këtë rast. Dokumenti i Ministrisë së Jashtme drejtuar ambasadës së Kosovës ku thuhet se Komnadant Nato dhe Komandant Begu janë të arrestuar, mban datën 12 maj, ndërsa vetëm një ditë më vonë, Ministria e Brendshme përmes një komunikate zyrtare për mediat i shpalli të vrarë të dy kosovarët.

Zbardhja e të vërtetës për rastin e Kumanovës mund të bëhet vetëm me hapjen sërish të një hetimi mbi ngjarjet e 9 dhe 10 majit. Deri tani zyrtarisht një gjë të tillë nuk e ka kërkuar askush. Hetim të ri mund të kërkojnë autoritet e Kosovës por edhe ato të vendit, të cilët deri tani nuk kanë treguar gatishmëri për një gjë të tillë.

Akademikja maqedonase Katica Gjullakova në një deklaratë për gazetën maqedonase “Veçer” ka theksuar se asnjëherë gjuha shqipe nuk mund të mësohet nga maqedonasit nëpër çerdhe, shkolla fillore dhe ato të mesme të Maqedonisë.

Gjullakova këto komente i bëri pas paralajmërimit të liderit të opozitës maqedonase Zoran Zaev se nuk ka asgjë kundër që edhe fëmijët maqedonas të mësojnë gjuhën shqipe nëpër çerdhe edhe shkolla.

“Askush nuk ka të drejt maqedonasit t`i obligojë të mësojnë gjuhën shqipe. Ky është krim kulturor që të detyrohen maqedonasit që të obligohen të përdorin një gjuhë tjetër. Sot shumë lehtë premtojmë masa ekstreme radikale të cilat e kërcënojnë në tërësi pasqyrën identitare të shtetit maqedonas”, ka deklaruar akademikja Gjullakova, transmeton zhurnal.mk.

Komisari i BE për Fqinjësinë dhe Zgjerimin, Johannes Hahn në Këshillin Alantik në Uashington ka deklaruar: nëse kriza politike në Maqedoni nuk zgjidhet, ky vend mund të humbasë rekomandimin për hapjen e bisedimeve me BE. 

Sipas Komisarit të BE, Johannes Jahn, në Maqedoni ka një skandal të madh, që askush nuk mund ta injorojë. “Ka mbi 22 mijë inçizime dhe të mos flasim për përmbajtjen e tyre që është diçka tjetër. Ne mendojmë se duhet të ketë një reagim të dyfishtë në gjithë këtë. Njëra është politike dhe për këtë kemi kërkuar që opozita të kthehet në parlament. Ndaj gjithë kësaj situate duhet që të ketë një qasje sipas standardeve evropiane”, ka thënë Hahn.

Sipas tij, Evropa ka përgjegjësi morale që të sigurojë perspektivën evropiane të Maqedonisë në interes të stabilitetit të rajonit. “Jam i vetëdijshëm për krizën në Maqedoni dhe ka pasur bisedime mes opozitës dhe qeverisë për kohën më të përshtatshme për mbajtjen e zgjedhjeve, sepse është e domosdoshme përgatitja”, ka deklaruar Hahn.

Opozita maqedonase bojkoton takimin e Brukselit

Komisioneri i BE Johannes Hahn gjatë një fjalimi në Uashington ka theksuar se edhe pse zgjedhjet e kaluara adresonin defekte të shumta, ato u vlerësuan përgjithësisht pozitive nga OSBE-ja. Ky vlerësim për zgjedhjet në Maqedoni ka hasur në reagim të ashpër tek opozita maqedonase. Kryetari i LSDM-së Zoran Zaev nuk do të marë pjesë në bisedimet e filluara mes 4 liderëve të partive politike dhe me ndërmjetësimin e euro-komisarit Johannes Hahn, që ishin planifikuar të vazhdonin më 10 qershor në Bruksel. Vendimi radikal i opozitës vjen pas deklaratës së komisarit Hahn të bërë gjatë vizitës në Uashington, ku theksoi se proceset zgjedhore në Maqedoni janë vlerësuar pozitivisht nga misioni mbikëqyrës i OSBE-së. Zaev vlerëson se qëndrimi i tillë i euro-komisarit është i njëanshëm dhe tendencioz, për shkak se edhe OSBE-ja, por edhe bisedat e përgjuara konfirmojnë, se proceset e fundit zgjedhore kanë qenë të manipuluara: “Bëj me dije se nuk do të marr pjesë në mbledhjen e caktuar me eurokomisarin Hahn, më 10 qershor në Bruksel. Deklarata në Uashington e Johannes Hahnit, komisarit për zgjerim të BE-së, përmban elemente tendencioze dhe është e papërshtatshme për periudhën përgatitore, para mbledhjes vendimtare në Bruksel”, deklaroi Zoran Zaev, kryetar i LSDM-së.

Kryetari i LSDM-së Zoran Zaev

Zaev tha gjithashtu se arsye shtesë për të mos marë pjesë në takimin e Brukselit janë edhe veprimet e fundit të Prokurorisë, por edhe dhuna që ishte evidentuar periudhën e fundit, ndaj disa kritikuesve të pushtetit. “Pas bisedimeve më 2 qershor në Shkup, është ngritur një tjetër aktpadi kundër meje për marrje ryshfet, edhe pse padia penale nga policia kundër meje ishte për tentim për marrje ryshfeti. Është bërë diversion i veturës së djalit të Zoran Verushevskit-i akuzuar për përgjimet, janë bërë bastisje të reja në shtëpitë e të paraburgosurve, janë djegur vetura, janë sulmuar kritikët e pushtetit”, ka thënë Zoran Zaev.

Komisioni i BE hedh poshtë mediat pro-qeveritare

Disa media pro-qeveritare në Shkup kanë shtrembëruar deklaratën e komisarit Hahn në Uashington, duke pretenduar në raportimine tyre, sikur komisasri Hahn ka deklaruar që qeveria aktuale do t’i organizojë zgjedhjet e reja, prillin e ardhshëm. Komisioni Evropian reagon duke i kundërshtuar spekulimet. “Komisari nuk ka thënë se qeveria aktuale duhet t’i organizojë zgjedhjet e parakohshme. Komisari Hahn vetëm ka përsëritur atë çfarë u ra dakord në takimin në Shkup. Kjo është se do të ketë zgjedhje të reja në prill 2016, do të ketë një përforcim të rregullave zgjedhore dhe që duhet të identifikohen parregullsitë e zgjedhjeve të mëparshme. Komisioni Evropian do të lehtësojë reformat ligjore dhe se palët kanë treguar gatishmëri që javën e ardhshme të vendosin se kush do ta bëjë organizimin e qeverisë, e cila duhet të përgatisë zgjedhjet”, thuhet në reagimin e Komisionit Evropian. dw

VOAL – Forumi Ndërkombëtar për të Drejtat e Njeriut (IGFM) me zyrën e saj në Maqedoni apelon tek organizatat ndërkombëtare që të zbardhin të vërtetën e 9 dhe 10 majit në Kumanovë, përmes një hetimi ndërkombëtarë.

Pa i lajmëruar aspak gazetarët, diplomati Piter Feith ka ardhur dje në Shkup dhe i ka ftuar për t’i dëgjuar përfaqësues të partive politike në Maqedoni rreth implementimit të Marrëveshjes së Ohrit.

Debatin e kishte organizuar Sekretariati për çështje evropiane dhe instituti europian për paqe, por bisedat kanë qenë të mbylluara për publikun. Organizatorët theksojnë se në këtë fazë vetëm është biseduar për raportin e implementimit të Marrëveshjes së Ohrit.

Në hotelin “Holidei Inn” kanë qëndruar Musa Xhaferri dhe Fatmir Besimi nga BDI-ja, Ilia Dimovski nga VMRO DPMNE-ja dhe nga LSDM_ja Frosina Remenski.

Por askush prej tyre ska dashur të japë ndonjë deklaratë se për çfarë po bisedohet me Feithin.

Diplomati Feith është mediator senior në Inastitutin europian për paqe. Instituti është partner i pavarur i BE-së dhe Europës, i cili e zbaton agjendën globale të paqes nëpërmjet ndërmjetësimit dhe dialogut joformal. Instituti udhëheqë edhe multi-diplomaci dhe vepron si mjet i jashtëm, si mbështetës i BE-së, atje ku unioni ka ndikim të kufizuar.

Por emri i Piter Feithit ka shkaktuar shumë interes në Maqedoni, pasi ai ishte i kyçur direkt për ndërprerjen e Konfliktit të vitit 2001. Ai është një diplomat me përvojë, ishte përfaqësues i BE-së në Kosovë, kurse ka qenë edhe në funksione të larta në BE dhe NATO.

Piter Feith u fol se mund të jetë një ndër ndërmjetësuesit e BE-së për krizën politike në Maqedoni, por Qeveria e Maqedonisë dhe kryeshefi i diplomacisë Poposki ishin kategorikë kundër që ai të marrë një rol të tillë.

Kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti, në një intervistë dhënë Zërit të Amerikës thotë se pret që marrëveshja e arritur dje midis katër drejtuesve politikë, në bisedimet e ndihmuara nga Komisioneri për Zgjerim i Bashkimit Evropian Johanes Hahn të respektohet nga të gjitha palët. Ai bën të ditur se kërkesa e tij kryesore ka qenë respektimi dhe zbatimi i Marrëveshjes së Ohrit. Zoti Ahmeti thotë se lagimi i partisë së tij nga qeveria, nuk do të zgjidhte krizën. Ai flet edhe për rastin e Kumanovës, si dhe për çështje që shqetësojnë shqiptarët e Maqedonisë.

Zëri i Amerikës: Z. Ahmeti, çka nënkupton marrëveshja për zgjedhje deri në muajin prill të vitit të ardhshëm dhe a do të thotë “periudha e tranzicionit” se do të ketë një qeveri të përkohshme e cila do ta përgatiste kushtet për këto zgjedhje?

Ali Ahmeti: Pa dashur të paragjykoj të gjithë procesin, në këto zhvillime kanë dhënë një kontribut të madh Brukseli dhe Uashingtoni. Ky dialog ka filluar me inkurajim të ambasadorit të BE-së dhe të SHBA-së. Fillimet e këtij dialogu janë në Shkup, për të vazhduar në Strasburg me ndërmjetësimin e tre deputetëve të Parlamentit Evropian dhe gjithashtu me angazhimin shumë të fortë edhe të Komisonerit për Zgjerim Johanes Han. Tani, për t’u rrumbullakësuar të gjitha këto takime, është 2 qershori në prani të zotit Han. Të gjitha palët kemi pranuar një axhendë për dalje nga kriza dhe për t’i futur të gjitha dallimet në kuadër të normalitetit në binarë drejt zgjidhjeve të problemeve me të cilat ballafaqohet vendi. Me këtë marrëveshje detajohet që në prill të vitit 2016 do të kemi zgjedhje të parakohshme dhe në kuadër të kësaj marrëveshjeje, sigurisht që në Bruksel do të flitet për hollësitë dhe zbatimin e saj. Këtu kemi kodin zgjedhor, pastrimin e listave zgjedhore, funksionimin e organeve të jurisprudencës, marrëdhëniet me fqinjët, Marrëveshja e Ohrit, proceset euroatlantike. Partitë politike kanë marrë obligime nga takimi dhe për mendimin tim, kjo marrëveshje është obligative për të gjitha palët me qëllim që vendi ta kapërcejë krizën.

Zëri i Amerikës: A do të thotë kjo se do të ketë një qeveri teknike apo të përkohshme deri para mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme?

Ali Ahmeti: Të gjitha çështjet janë të hapura; me rëndësi është që ka vullnet të mirë tek të gjitha palët për kapërcimin e situatës. Besoj se asnjëra palë nuk do të luajë rolin e të mallkuarit, sepse nuk është mirë për vendin, as për proceset dhe axhendën e rëndësishme që kemi ne dhe të gjitha partitë politike. Shpresoj që palët të mos nxjerrin imtësira, por të merremi me gjërat për të cilat jemi marrë vesh në prani të Komisionerit Hahn dhe të ambasdorëve të SHBA-së dhe BE-së. Mendoj që kjo aspak nuk duhet të nënvlerësohet nga partitë politike, sepse nuk do të krijojë një imazh të mirë për vendin por as për vetë partitë politke, kështu që duhet t’i qëndrojnë fjalës së dhënë dhe ajo që kemi nënshkruar dje, të respektohet nga të gjitha palët.

Zëri i Amerikës:  A do të thotë se krizës disamujore po i afrohet fundi?

Ali Ahmeti: Mendoj se të gjithë kemi punuar dhe investuar për ta mbyllur këtë kapitull. Vendi po ballafaqohet me situata jo të mira, pas aferës së përgjimeve, ka protesta, procese gjyqësore ende të pahapura dhe të pambyllura; me shumë të panjohura dhe mendoj që të gjithë duhet të marrin përsipër përgjegjësitë që sa më shpejtë kjo situatë të kapërcehet sepse është një ngërç i madh në të gjitha institucionet e vendit duke filluar që nga qeveria deri te drejtoritë; nuk funksionon si duhet shteti, nuk ka vullnet nga administrata. Të gjithë janë në pritje se ç’do të ndodhë nesër, se si mund të tejkalohet kjo gjendje dhe vendi të hyjë në binarë dhe në rrugën e duhur.

Zëri i Amerikës: Z. Ahmeti, si iu përgjigjeni kritikëve të cilët kërkojnë largimin e BDI-së nga qeveria?

Ali Ahmeti: Bashkimi Demokratik për Integrim ka përgjegjësi përpara shqiptarëve, përpara elektoratit të vet; ka përgjegjësi për zgjidhjen e problemeve dhe jo për krijimin e tyre dhe ne e kemi vlerësuar si të dobishme pjesëmarrjen tonë në institucione, edhe pse sikur të braktisnim institucionet kohë më parë, sigurisht që mund të ndodhte efekti euforik, ja psh: “bravo, BDI braktisi institucionet e tash do të krijohet ndoshta një tjetër situatë…”. Unë nuk dua të merrem as me paragjykime dhe as nuk dua t’i mbush mendjen atyre të cilët nuk e dinë as strategjinë, as projektet e platformën e BDI-së, por vendimet që ne kemi marrë, i kemi bërë në mënyrë kolegjiale. Është diskutuar në Këshillin e Përgjithshëm, në Kryesinë e partisë dhe të gjithë veprimtarinë që e kemi bërë e kemi bërë duke analizuar të gjitha rrethanat dhe mbi bazë të tyre kemi vepruar. Nuk kemi vendosur në radhë të parë, interesin e Bashkimit Demokratik për Integrim, por interesat e të gjithë qytetarëve të Maqedonisë dhe nuk kemi dashur të bëhemi pjesë e shtimit të problemeve, por kemi dashur të jemi pjesë konstruktive e zgjidhjes së problemeve me të cilat po ballafaqohet vendi.

Zëri i Amerikës:  Cilat kanë qenë kërkesat tuaja, nëse mund t’i bëni publike, në bisedimet e lehtësuara nga komisioneri Hahn?

Ali Ahmeti: Sigurisht që në të ardhmen do të shpaloset e gjithë korniza për të cilën kemi biseduar, por qasjen më serioze ne e kemi pasur tek Marrëveshja e Ohrit, që palët duhet të marrin përgjegësi edhe më tej për këtë marrëveshje me peshë kombëtare e ndërkombëtare. Gjithashtu marrëdhëniet me fqinjët; kemi pasur parasysh edhe proceset euro-atlantike që janë me rëndësi të jashtëzakonshme jo vetëm për Maqedoninë por dhe për të gjithë rajonin, si dhe probleme të tjera me të cilat ballafaqohet vendi, si Kodi zgjedhor, pastrimi i listave zgjedhore, media, gjyqësori, procesest gjyqësore kanë qenë me interes, por të gjitha një nga një do të marrin drejtim për zgjidhje deri në prill të vitit 2016, me çka vendi duhet të jetë i gatshëm për zgjedhje.

Zëri i Amerikës:  Çka fitojnë konrektisht shqiptarët, përveç kthimit të qëndrueshmërisë eventualisht, nga marrëveshja. A janë ngritur çështje të tjera që kanë të bëjnë me shqiptarët në Maqedoni?

Ali Ahmeti:  Këtu fitojnë të gjithë. Edhe shqiptarët edhe maqedonasit. Paqja, siguria dhe stabiliteti dhe proceset euro-atlantike janë vlerë dhe dobi për të gjithë qytetarët e Repubikës; gjithashtu Kodi zgjedhor, hapja e negociatave me Bashkimin Evropian për anëtarësim të vendit, sigurisht që është në dobi të të gjithëve.

Zëri i Amerikës:  A besoni se kushtet që janë paraqitur ose që do të dalin gjatë procesit të bisedimeve do të plotësohen nga palët e përfshira?

Ali Ahmeti: Obligime për të respektuar fjalën e dhënë kemi që të gjithë. Obligim për paqe, stabilitet në vend kemi që të gjithë dhe jemi të detyruar t’i japim përparësi, në radhë të parë stabilitetit dhe që të mos shikojmë interesat e ngushta grupore apo partiake. Dhe unë u bëj thirrje të gjithë nënshkruesve të marrëveshjes në prani të miqve tanë ndërkombëtarë, që të jemi korrekt dhe t’i qëndrojmë fjalës së dhënë. Të mos i ndërlikojmë gjërat që edhe ashtu janë të ndërlikuara, por t’iu japim drejtim të gjitha problemeve për zgjidhje përfundimtare që vendi të hyjë në kuadër të normalitetit, sepse përndryshe ne do të humbasim imazhin dhe do të na e kthejë shpinën edhe Evropa edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe do të ballafaqohemi me vështirësi të jashtëzakonshme, sepse çdo pengesë dhe tendencë për ta anashkaluar këtë marrëveshje të arritur më 2 qershor, mund të reflektojë negativisht dhe të ketë pasoja në Republikën e Maqedonisë. Unë kërkoj që kjo marrëveshje të respektohet dhe të zbatohet me përkushtim.

Zëri i Amerikës:  Po çështja e emrit të Maqedonisë, a është pjesë e këtij procesi?

Ali Ahmeti:  Përderisa në këtë marrëveshje përfshihet si pikë e veçantë procesi euro-atlantik, sigurisht që ka të bëjë edhe me zgjidhjen e çështjes së emrit, por pa u futur si problem i veçantë, sepse kuptohet që për arritjen e anëtarësimit të vendit tonë në Nato, ne duhet të kemi një zgjidhje të kësaj çështjeje.

Zëri i Amerikës: Si i përgjigjeni kritikave në lidhje me Marrëveshjen e Ohrit, për mungesën e zbatimit të saj në praktikë, për mangësitë në lidhje me gjuhën shqipe dhe simbolet?

Ali Ahmeti:  Marrëveshja e Ohrit ka qenë në qendër të debatit dhe të vëmendjes të të gjithë nënshkruesve, përfshirë Naton, Brukselin dhe Uashingtonin. Ne kemi punuar me përkushtim që kjo Marrëveshje të zbatohet dita ditës dhe të avansohet. Kemi dallime për sa i përket ligjit për përdorimin e gjuhës shqipe, edhepse në këtë drejtim janë bërë disa hapa të vegjël. Ka interesim, si nga faktori i brendshëm, në veçanti ai shqiptar, por edhe në rajon, ndërsa kujdes të veçantë kanë treguar Brukseli dhe Uashingtoni. Këtyre ditëve në Shkup kemi njeriun më të thirrur, si njohësin më të mirë të Marrëveshjes së Ohrit, sepse ka qenë i përfshirë drejtpërsëdrejti në arritjen e kësaj marrëveshjeje, Z. Piter Fejth, i cili është këtu me nismën e institucioneve evropiane për një ekspertizë të hollësishme të marrëveshjes së Ohrit; për një raport të detajuar se sa është bërë, ç’ka mbetur për t’u realizuar nga kjo marrëveshje. Ai është njeriu i cili do ta bëjë këtë ekspertizë për t’i raportuar BE-së dhe institucioneve të tjera. Kjo është një punë e mirë që do të bëhet nga një institucion i pandikuar dhe një analizë për përgjegjësit kryesorë si BE-në, SHBA-të dhe Naton, sepse pikërisht ato janë garantues të kësaj marrëveshjeje.

Zëri i Amerikës: Z. Ahmeti, në lidhje me Kumanovën, vazhdon të ketë mjaft paqartësi si për motivet e gjithë ngjarjes, poashtu edhe për mënyrën e reagimit dhe ndërhyrjes së forcave maqedonase. A ndjeni përgjegjësi, duke qenë pjesë e kësaj qeverie, për atë që ndodhi atje?

Ali Ahmeti: Nuk di çfarë përgjegjësie kërkohet nga Bashkimi Demokratik për Integrim… përgjegjësi morale, apo përgjegjësi institucionale. Unë kam folur publikisht, shumë hapur, që kam qenë i angazhuar jashtëzakonisht shumë që të mos ndodhin gjëra të tilla, jo vetëm këtë vit por që nga viti 2002, në vazhdimësi kam kontaktuar me njerëz të pakënaqur, me grupe të caktuara, dhe kam bërë të pamundurën që këto gjëra të mos ndodhin. Por, kam kërkuar që për këto situata të komunikojmë dhe të vendosen kontakte të drejtpërdrejta në mes dy qeverive, institucioneve të Maqedonisë dhe të Kosovës, sepse është në interes të të dy shteteve, por edhe më gjerë, që kjo ngjarje të ndriçohet deri në fund dhe të mos u lihet hapsirë teorive të konspiracioneve të ndryshme. Ne jemi vende fqinje dhe të gjitha gjërat duhet të pastrohen deri në fund dhe këto probleme të mos ndikojnë për ftohjen dhe acarimin e raporteve. Uroj që sa më shpejtë dy qeveritë tona të takohen dhe besoj që veçmë këtë muaj kjo duhet të ndodhë. Jo vetëm me Kosovën, por të vazhdohet edhe me Shqipërinë dhe me vende të tjera të rajonit, sepse bashkëpunimi me fqinjët është mjaft me rëndësi për të gjitha vendet e Ballkanit perëndimor, qoftë për proceset politike ose për zhvillimin ekonomik; gjërat janë të ndërvarura dhe duhet të shfrytëzohen të gjitha mundësitë që të gjitha energjitë pozitive t’i vëmë në funksion dhe në dobi të rajonit dhe të qytetarëve.

Zëri i Amerikës: Sidoqoftë, atje pati, nëse pajtoheni, një përdorim të tepruar të forcës dhe ata banorë atje kanë pësuar vuajtje, padyshim edhe shpirtërore…

Ali Ahmeti:  Unë nuk jam pjesë e operativës. Ne jemi parti politike dhe unë nuk kam bërë programin operativ për izolim të grupit. Dëme materiale ka. Mbi të gjitha duhet patur parasysh se nuk ka banorë civilë të vrarë dhe kjo duhet të theksohet. Dëmet materiale duhet të kompensohen. Tashmë qeveria ka formuar komisione dhe ato kanë qenë në vend për verifikimin e tërësishëm të gjendjes dhe kostos së dëmeve materiale. Të gjithë qytetarët e dëmtuar kanë marrë ndihmë nga shteti sa për të kaluar ditët në fillim dhe të shohim kur do të fillojë puna për riparimin e dëmeve të shkaktuara në atë lagje.

VOAL – Maqedonia do të zhvillojë zgjedhje të përgjithshme në prill të vitit 2016. Njoftimi u bë sot i ditur nga  Komisioneri për Politikat e Fqinjësisë dhe Zgjerim të Bashkimit Evropian Johanes Hahn i cili u takua në Shkup me drejtuesit e katër partive kryesore. Duke njoftuar marrëveshjen mes partive komisioneri evropian tha se vendi do të ketë një periudhë tranzicioni  prej 10 muajsh. Javën e ardhshme pritet të ketë një takim të ngjashëm në Bruksel.

Nga ana e saj deputetja Ermira Mehmeti, e cila i ka kërkuar Ali Ahmetit që BDI të largohet nga qeveria e Gruevskit, shkruan në faqen e saj zyrtare të Facebook-ut. “Marreveshja per zgjedhje ne prill 2016 nenkupton se Qeveria, duke nisur nga sot, eshte ne doreheqje.”

Komisioneri i Bashkimit Europian për Zgjerimin, Johanes Hahn, do të vizitojë nesër Shkupin me qëllim zgjidhjen e krizës politike mes katër partive kryesore politike atje.

Me detyrën e ndërmjetësuesit, Hahn thuhet se do t’i kërkojë Gruevskit dorëheqjen dhe të krijojë më tepër hapësira për partitë shqiptare në qeveri.

Ajo që parashikohet është qëndrimin i palëkundur i kryeministrit Gruevski për të mos dhënë dorëheqje.

Në një intervistë për mediat vendase, Gruevski tha se ka një plan për daljen nga kriza dhe këtë do t’ia parashtrojë të dërguarit të BE-së gjatë takimit mes tyre. Por , ai tha se kreu i opozitës Zoran Zaev nuk do të ketë kurrë mundësi të vendosë për kreun e ri të qeverisë maqedonase.

“LSDM-ja duhet të mësojë se kryeministër dhe ministër zgjidhesh vetëm atëherë kur fiton shumicën në zgjedhje dhe ke mbështetjen e pjesës më të madhe të Maqedonisë. Deri atëherë, ata nuk do të kenë mundësi të zgjedhin asgjë”, tha Gruevski.

Në takimin e të martës, Hahn shoqërohet edhe nga eurodeputetët, Ivo Vajgël, Eduard Kukan dhe Riçard Houit, të gjithë të pranishëm në dialogun e zhvilluar në Strasburg dy javë më parë me Gruevskin dhe Zaevin pa praninë e dy liderëve shqiptarë, Ali Ahmeti dhe Menduh Thaçi.

Ndryshe nga takimet e tjera, ai i nesërmi do të mbahet në rezidencën e ambasadorit të Bashkimit Europian, Aivo Orav, ku do të jetë gjithashtu i pranishëm edhe ambasadori amerikan në Shkup, Xhes Bejli.

Kreu i Lidhjes Socialdemokrate opozitare të Maqedonisë Zoran Zaev, lidhur me vrasjen te Liqeni i Smilkovës, ka dalë me një pohim të drejtpërdrejtë, që për shumëkënd mund të jetë shokues, por edhe mund të shkaktojë trazira etnike në vend.

Shtatë shqiptarët e Maqedonisë që janë dënuar për rastin, në të ashtuquajturin proces “monstra”, janë të pafajshëm, ka thënë Zaevi në një intervistë për gazetën gjermane “Die Zeit”, të publikuar sot.

“Ata padrejtësisht po qëndrojnë në burg”, ka thënë Zaevi.

Lideri i opozitës maqedonase ka theksuar se zbulimi i së vërtetës për vrasjen e pesësfishtë të para tri viteve, mund të nxisë përplasje në Maqedoni, që “mund të ketë edhe viktima”.

Për këtë arsye për momentin po zhvillojmë biseda intensive me komunitetin shqiptar, që të gjejmë një mënyrë për ta penguar atë reagim. Duhet që të jemi të vëmendshëm me të vërtetën. Duhet që ta ruajmë unitetin e popullit”, tha Zaevi. Në pyetjen nëse vërtet frikësohet se gjendja mund të dalë nga kontrolli, Zaevi përgjigjet: ”Po, deri në një shkallë të caktuar jam i shqetësuar. Duhet që t`i përrgatisim njerëzit për të vërtetën, duhet që të jemi të përgjegjshëm”.

Ai, megjithatë, nuk pret që të përsëritet konflikti i vitit 2001 dhe vlerëson se populli është i bashkuar.

“Qytetarët tanë janë rojtarët më të mirë të paqes. Ajo është porosia më e mirë. Kam frikë se individë të caktuar megjithatë mund të nxisin dhunë”, thotë Zaevi.

Maqedonia s’ka qenë kurrë pjesë e rëndësishme e politikës së jashtme ruse. Por zhvillimet e fundit tërheqin vëmendjen e Moskës. Disa analistë besojnë se për kryeministrin Gruevski është e mirëseardhur mbështetja ruse.

“Anëtarësimi në BE dhe në NATO mbetet prioritet ynë më i lartë”, deklaroi kryeministri Nikola Gruevski gjatë manifestimit të partisë së tij VMRO-DPMNE më 18 maj në Shkup, ndërkohë që dhjetra përkrahës të tij në radhët e para të demonstruesve mbanin t-shirts me portretin e Putinit dhe valëvisnin flamuj rusë.

Shumë mendojnë se kontradikta mes fjalëve të Gruevskit dhe folklorit pro-rus në radhët e përkrahësve të tij reflekton skizmën aktuale të shoqërisë së Maqedonisë, e cila është përfshirë muajt e fundit nga një krizë e thellë politike, e shoqëruar me incidente të rënda sigurie, që u përshkallëzuan së fundi me ngjarjen në Kumanovë, ku gjetën vdekjen 18 vetë.

Por ajo që në dukje është një konflikt tipik i brendshëm Ballkanik, shumë shpejt mori trajtat e një shkalle të re të konfrontimit mes Rusisë dhe Perëndimit. Së fundi Moska zyrtare deklaroi se “ngjarjet në Maqedoni janë orkestruar duke ushtruar presion nga jashtë”, me këto fjalë u shpreh ministri i Jashtëm i Rusisë Sergei Lavrov më 20 maj duke marrë në mbrojtje qeverinë konservatore në Shkup. Kjo ishte deklarata e fundit në një varg pozicionimesh zyrtare nga Rusia gjatë këtij muaji, gjë që i ka befasuar shumë në vendin e varfër ballkanik me dy milionë banorë. Qëkurse ka marrë fund konflikti i armatosur mes forcave maqedionase të rendit dhe guerrilasve shqiptarë në vitin 2001, komentet nga Ministria e Jashtme e Rusisë lidhur me situatën e brendshme politike në Maqedoni kanë qenë të rralla. Ndryshe nga vendet fqinjë Serbia dhe Greqia, që kanë lidhje të ngushta historike me Rusinë, Maqedonia asnjëherë nuk ka tërhequr vëmendjen e Moskës.

“Maqedonia nuk është dhe asnjëherë nuk ka qenë pjesë aktive e politikës së jashtme ruse”, thotë për DW Julija Brsakoska-Bazerkoska, profesore në fushën e marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin e Shkupit.

Gazsjellësi “Turkish Stream”

Sipas Lavrovit, refuzimi i Gruevskit për t’iu bashkuar sanksioneve kundër Rusisë dhe vullneti i tij për të bashkëpunuar në ndërtimin e linjës gazsjellëse “Turkish Stream”, janë arsyeja e trazirave të nxitura, sipas tij nga “Perëndimi”.

Sergej Lavrov dhe John Kerry

“Nëse shihni pozitën gjeografike të rajonit, Maqedonia ka pozicionin më të përshtatshëm për të ndërtuar zgjerimin e projektit më të ri të infrastrukturës së energjetikës në rajon, të ashtuquajturin ‘Turkish Stream”, tha në një intervistë për televizionin Bloomberg, Vladimir Chizhov, ambasadori rus në BE.

Por disa analistë dyshojnë se ‘Turkish stream’ do të ndërtohet. Nikola Kjurchiski nga akademia presidenciale në Moskë, thotë në intervistë për DW, se ka shumë arsye të besosh, që ky projekt do të përfundojë në Turqi, sepse në rast të kundërt ai do të binte ndesh me rregullat e tregut të brendshëm të BE-së. Për më tepër, siç shpjegon më tej Kjurchiski, Rusia ndërkohë ka mjaft linja për ta sjellë gazin në Europë, të cilin është duke e shitur me çmim gjithnjë e më të ulët, kësisoj ajo nuk ka nevojë për një linjë tjetër.

“Turkish stream është një projekt mjaft i kushtueshëm dhe jo rentabël. Vlera e tij NVP (Net Present Value) është kalkuluar me një kurs negativ në miliona dollarë e në këto rrethana vështirë se mund të realizohet njëproket i tillë”, vëren Kjurchiski.

Nisur nga fakti që kriza politike në Maqedoni nuk ka shenja që të marrë fund së shpejti, reagimi i Rusisë duket më shumë si një përpjekje e Moskës për të forcuar influencën në Ballkan, me ose pa projektin e premtuar për energjinë.

Duke folur në mbledhjen e një komisioni të senatit më 24 shkurt, sekretari i Shtetit për Marërdhëniet me Jashtë, John Kerry, theksoi se SHBA mendon, që një numër vendesh europiane, përfshirö edhe Maqedoninë, ndodhen në “linjën e zjarrit”, kur është fjala për marrëdhëniet mes Uashingtonit dhe Moskës.

Gruevski nën presion në rritje

Nikola Kjurchiski

Kryeministri i Maqedonisë Gruevski e gjen veten nën presion të madh prej opozitës në vend dhe pas skandalit të krizës në Kumanovë duket se ai e ka humbur mbështetjen nga BE-ja dhe SHBA-ja. Nëntë vjet në pushtet ai rëndom përshkruhet prej medias vendase dhe asaj perëndimore si dhe analistëve politikö si një njeri autoritar. Pikëpamje të tilla nuk gjejnë hapësirë në median pro-qeveritare dhe analistët e saj në Maqedoni, të cilët shprehin entuziazëm për stilin e qeverisjes sipas modelit Putin e veçanörisht qëndrimit të këtij të fundit ndaj medias dhe OJQ-ve. Ndërkohë që opinioni publik në Maqedoni e kërkon mbështetjen e gjerë dhe integrimin e qytetarëve në BE dhe NATO, disa analistë besojnë se Gruevski e mirëpret mbështetjen nga Rusia dhe është duke u përpjekur ta pozicionojë veten në mesin e lojës së madhe gjeopolitke për ta nxjerrë veten nga kriza.

“Qëkurse ka humbur mbështetjen e BE-së dhe të SHBA-së, Gruevski është duke kërkuar i dëshpëruar mbështetje nga fuqitë botërore, e kjo është arsyeja, përse ai i është drejtuar Rusisë. Ai nuk ka alternativë tjetër”, thotë Kjurchiski.

Burime të pakonfirmuara bëjnë me dije, se së fundi Moska e ka shtuar dukshëm stafin e ambasadës ruse në Shkup. dw