Presidenti i Serbisë është akuzuar për përfshirje në skandalin e njohur si “safari i snajperëve” në Sarajevë gjatë Luftës së Bosnjës, në të cilat të huaj të pasur dyshohet se paguan shuma të mëdha parash për të qëlluar civilë.

Aleksandar Vuçiç dyshohet se ka qenë i pranishëm në një nga pozicionet ushtarake mbi qytet nga ku thuhet se të huajt kanë paguar për të qëlluar mbi banorët e tij gjatë rrethimit nga viti 1992 deri në vitin 1996.

Janë publikuar gjithashtu pamje video që duket se e tregojnë atë si një djalë të ri duke udhëtuar në një automjet me katër rrota aktive, i cili kishte në bagazh një kafkë njerëzore me një përkrenare blu paqeruajtëse të Kombeve të Bashkuara.

Pretendimet kundër Vuçiç, të cilat ai i mohon me forcë janë bërë nga Domagoj Margetic, një gazetar investigativ kroat.

Ai ka paraqitur një ankesë kundër presidentit te prokurorët italianë, të cilët tashmë po hetojnë akuzat se italianët, rusët dhe amerikanët morën pjesë në “safari me snajperë njerëzorë” gjatë konfliktit .

Margetic tha: “E kam informuar zyrën e prokurorit publik për të gjitha njohuritë e mia në lidhje me lidhjen e Aleksandar Vuçiç me safaritë njerëzore në Sarajevën e kohës së luftës.”

“Kam bashkëngjitur të gjitha provat, materialet video, dokumentacionin fotografik, dokumentacionin audio dhe video, si dhe dokumentacionin mediatik të asaj kohe.”

Në parashtresën e tij, z. Margetiç pretendoi se z. Vuçiç ishte “anëtar i një njësie paraushtarake, nën kontrollin e Partisë Radikale Serbe nga Serbia, gjatë luftës në vitet 1992 dhe 1993”.

Njësia ishte “e stacionuar në një pozicion lufte… në varrezat hebraike në Sarajevë”, pohoi Margetic. Varrezat u përdorën si pozicion snajperi nga forcat serbe.

Më shumë se 10,000 njerëz u vranë nga granatimet dhe zjarri i snajperëve gjatë rrethimit.

Z. Margetic pohoi më tej se informacioni “e vendos atë pa asnjë dyshim në kohën dhe vendin e këtyre krimeve”.

Ai citoi pamje video nga viti 1993 të cilat, sipas tij, tregonin zotin Vuçiç duke mbajtur një pushkë.

Mbështetësit e udhëheqësit serb i kanë hedhur poshtë pretendimet dhe kanë thënë se objekti në pamjet filmike ishte një trekëmbësh kamerash televizive, të cilin zoti Vuçiç e mbante me vete sepse në atë kohë punonte si gazetar.

Prokurorët në Milano hapën hetimet e tyre pasi morën informacione që pretendonin se italianë të pasur ishin midis të huajve të pasur që paguanin për të qëlluar ndaj civilëve boshnjakë , me një shpërblim të vënë mbi gratë, fëmijët dhe burrat me uniformë.

“Turistët e luftës” dyshohet se u lejuan të qëllonin mbi civilët nga milicitë serbe të Bosnjës nën komandën e Radovan Karaxhiçit .

Suzana Vasiljeviç, një zëdhënëse e presidentit, i tha The Telegraph: “Pretendimet e paraqitura nga gazetari kroat Domagoj Margetiç përfaqësojnë një rast tipik të dezinformimit dashakeq, të ndërtuar me qëllim për të gërryer besueshmërinë institucionale të Republikës së Serbisë dhe presidentit të saj.”

“Presidenti Vuçiç nuk mori pjesë në aktivitete luftarake, nuk përdori armë dhe nuk pati asnjë rol në asnjë operacion lufte.”

Ajo shtoi se akuzat ishin “të motivuara politikisht” dhe një përpjekje për të “minuar reputacionin ndërkombëtar të Serbisë”.

Një dokumentar i quajtur “Sarajevo Safari”, i publikuar në vitin 2022 nga një regjisor slloven, bëri akuza të ngjashme për të huajt në “safaritë e luftës gjatë fundjavës”.

I pyetur në lidhje me videon e postuar së fundmi, e cila duket se tregon zotin Vuçiç me automjetin me kafkë, një burim serb tha se makina nuk i përkiste atij dhe, gjithsesi, “makina të tilla kishte kudo në zonën e luftës”.

Pretendimet se të huaj të pasur udhëtuan në Sarajevë për “safari snajperësh” janë mbështetur nga një ish-diplomat italian.

Michael Giffoni, i cili ishte zëvendëskryetar i misionit diplomatik të Italisë në Sarajevë, pohoi se sapo mbërriti në qytet në vitin 1994, i thanë: “E dini, po organizohen safari. Shumë njerëz të pasur po vijnë këtu – disa janë gjuetarë, të tjerë janë biznesmenë. Ushtria dhe paraushtarakët i çojnë në kodrat [mbi Sarajevë] dhe për këtë paguajnë.”

SISMI, një agjenci italiane e inteligjencës, u informua për turizmin e luftës dhe, në bashkëpunim me inteligjencën boshnjake, arriti të ndalonte mbërritjen e italianëve, i tha ai gazetës La Repubblica. “Agjencia identifikoi se kush po e organizonte të gjithë këtë gjë dhe e mbylli atë”, tha ai.

Megjithatë, autoritetet italiane nuk ishin në gjendje të identifikonin asnjë nga qytetarët e tyre që dyshohet se morën pjesë në të shtënat e civilëve. “Nëse do të kishim pasur një emër, do t’i kishim ndjekur penalisht”, tha Giffoni.

Ekspertët e Ballkanit i kanë thënë gazetës The Telegraph se akuzat mund të jenë të vërteta, por duhen trajtuar me kujdes.

Dr. Helena Ivanov, nga grupi i ekspertëve Henry Jackson Society, tha: “Shumë gjëra të tmerrshme ndodhën gjatë luftës, por pati edhe histori të tmerrshme që rezultuan të mos ishin të vërteta – pretendime se ekstremistët myslimanë hodhën foshnje serbe te luanët në një kopsht zoologjik, për shembull, ose se luftëtarët në të tre anët bënë gjerdanë nga gishtat e foshnjave.”

“Historitë e rreme mund të mbeten për një kohë të gjatë. Sa herë që ka një pretendim që është vërtet shpërthyes, si ai për safaritë me snajperë, ai duhet t’i nënshtrohet një hetimi të plotë dhe transparent.”

Videoja që duket se tregon Vuçiç me automjetin e zbukuruar me një kafkë u postua nga Jasmin Mujanovic, një ekspert dhe autor i Ballkanit.

Ai tha se kishte “prova në rritje… përfshirë dëshmi nga Gjykata Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë, për ekzistencën e ‘safarive njerëzore’ të kryera nga forcat nacionaliste serbe në emër të turistëve të pasur të huaj”.

Provat duhet të çojnë në hetime “në katër ose pesë vende të ndryshme”, shtoi ai.

Mujanovic tha se akuzat ishin “të besueshme”, por paralajmëroi: “Ne gjithmonë duhet të kërkojmë që pretendimet e jashtëzakonshme të kenë prova të jashtëzakonshme.”

“Ato meritojnë të shqyrtohen më tej nga agjencitë policore italiane dhe ndërkombëtare. Në fakt, shpresohet që ato të rezultojnë thjesht legjenda urbane, duke pasur parasysh tmerrin e nënkuptuar. Por nëse janë të vërteta, atëherë duhet të ngrihen akuza të forta penale kundër të gjithë atyre që janë të përfshirë”, shtoi ai. bw