Nëntor, 2019, në Kuvendin e Bashkisë Nju Jork me Ilir Ikonomin, mikun,  kolegun, ish-gazetar në Zërin e Amerikës e tani studiuesin dhe autorin e librave:  Faik Konica -Jeta në Washington (2011), Pavarësia (2012), Pushtimi (2014), Esad  Pashë Toptani – Njeriu, lufta, pushteti (2016 dhe Vepra më e fundit: FAN NOLI –  APOSTULLI, (Vëllimi i Parë).

Ditët e fundit, miku dhe kolegu im Ilir Ikonomi  pati mirësinë të më dërgonte librin e tij të posa botuar: FAN NOLI – Apostulli, (Vëllimi i Parë), libër të cilin, për arsye të disa angazhimeve  me rastin e festave të fundit vitit – nuk kam mundësi ta lexoj, tani për  tani, dhe as të marrë pjesë në promovimin që po organizojnë Federata  “Vatra” dhe “Këshilli Shqiptaro-Amerikan”, në Nju Jork (me 23 Dhjetor, 2023 në ora 1 pas drake në Producers Club Theatres –358 West 44 th Street, Nju Jork, Nju Jork, 10036) . Megjithkëtë, deshta që të pakën të  përshëndes mikun tim dhe pjesëmarrësit në këtë promovim të merituar –  të njërit prej penave më të mira të këtij komuniteti dhe më gjërë.

Prandaj, ndonëse, në pamundësi të leximit të librit, dua të them dy-tri  fjalë përshëndetse dhe paraprakisht, për të shënuar këtë rast të  rëndësishëm për komunitetin dhe për autorin. Dëshiroj të uroj Ilirin për  veprën më të fundit, për veprat e tija të deritanishme dhe për ato që jam i bindur se ai ka në plan të vazhdojë të botojë, jo vetëm një vëllim të dytë  për Nolin, siç ka njoftuar se ka në plan, por edhe vepra me subjekte të  ndryshme, duke pasqyruar jetën dhe veprimtarinë — ashtu siç e ka zanat  – të personaliteteve historike të tjera shqiptare dhe shqiptaro-amerikane,  siç ishin Faik Konica dhe Fan Noli. Në vëllimin e parë — “Fan Noli –  Apostulli” – autori Ilir Ikonomi i drejtohet lexuesit duke premtuar se, në  faqet që pasojnë, ai ka ndjekur “rrugën e natyrshme”, duke i hedhur,  “faktet në tryezë dhe ta lija personazhin tim të fliste vet, duke i paraqitur  lexuesit Nolin e pafiltruar”, i bindur në vetvete se, “Sigurisht, që e  verteta është e komplikuar dhe shpesh e dhimbshme.”

Kohët e fundit, Ilir Ikonomi ka marrë pjesë në takime dhe ka zhvilluar  intervista në lidhje me botimin e librit më të fundit, kushtuar Fan Nolit:  Fan Noli – Apostulli. Por jo vetëm për këtë vepër më të re – por edhe për veprat e tjera, të botuara dekadën e fundit, si: Faik Konica – Jeta në  Washington (2011), Pavarësia (2012), Pushtimi (2014) dhe Esad Pashë  Toptani – Njeriu, lufta, pushteti (2016).

Librat e Ilir Ikonomit janë të njohura mirë tanimë për lexuesit shqiptarë,  si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë, por dhe në diasporë, përfshirë  komunitetin shqiptaro-amerikan. Nga pritja që iu bë në Shqipëri javët e  fundit librit: Fan Noli – Apostulli, vura re nga larg, se të interesuarit e  shikonin veprën më të fundit të Ikonomit si një joshje që zgjon interesim të mëtejshëm tek lexuesit, jo vetëm, për vëllimin e parë të këtij libri por  edhe vëllimin e dytë dhe për vepra të tjera të autorit. Megjithëse për  mua, Ilir Ikonomi përsa e kam njohur si ish-gazetar në Zërin e Amerikës, dallohej ndër më të mirët. Prandaj, nuk është për tu çuditur për suksesin  e Ilirit, si autor, si studiues dhe si historian. Ai tashti konsiderohet si  mjeshtër në këtë fushë botimesh, ndërsa kritikët më të cilësuar të  historisë së personaliteteve që trajton Iliri – përfshir librin: “Fan Noli – Apostulli” dhe libri “Faik Konica: Jeta në Washington” – kanë shkruar  dhe flasin me admirim për punën e tij në këtë fushë. Fan Noli dhe Faik  Konica, janë dy figura kryesore, ndër të tjera, të trajtuara nga Ilir  Ikonomi. Iliri ka pasqyruar veprimtarinë e tyre në Amerikë dhe më  gjërë. Ai ka vlerësuar si diçka tepër të rëndësishme punën e tyre,  neprëmjet të cilës i kanë bërë të njohur — jo vetëm botës amerikane por  edhe botës më të gjërë – cilësitë dhe vlerat e Kombit shqiptar.  “Thuamëni,thuamëni tani o miq, qysh do të mundim ndonjëherë t’ia  paguajmë plotësisht Amerikës këtë borxh? Nuk do të mundim kurrë t’ia  paguajmë plotësisht, kjo s’duhet të na shkojë kurrë nga mendja, por në  qoftë se bejmë pjesën tonë për çështjen e njerëzimit dhe të qytetërisë,  gjer atje ku na arrin forca, Amerika me shpirtmadhësinë e saj do ta quaj  borxhin tonë të larë dhe kështu do të mundim të çlirohemi nga barra e  paduruar e falimentit moral.” (Fan Noli, 1918), citim në librin: Fan Noli  -Apostulli)

Në të njëjtën vijë të “larjes së borxhit” që Shqipëria dhe shqiptarët i kanë Amerikës, sipas Fan Nolit, Ilir Ikonomi — me veprën e tij më të fundit  kushtuar Nolit, që promovohet në Nju Jork të shtunën që vjen — i lanë  një borxh të madh vet Nolit, në emër të këtij komuniteti. Një borxh që  shqiptaria dhe komuniteti ynë në Amerikë — ku Noli ka jetuar e vepruar  për pjesën më të madhe të jetës së tij — i kanë Fan Nolit.

Edhe Ilir Ikonomi, në emër të shqiptarisë dhe të komunitetit shqiptaro- amerikan, me këtë botim, po i paguan Fan Nolit, një borxh sado të vogël  në dukje ndoshta, por i madh në përmbajtje dhe simbolikë falënderimi  dhe mirënjohjeje.

Uroj që edhe promovimi i librit më të fundit të Ilir Ikonomit në Nju Jork, të shtojë edhe më shumë numrin e  sukseseve të tija. Është me gëzim dhe kënaqësi që, me këtë rast, të  përshëndes autorin Ilir Ikonomin dhe të gjithë ju që po merrni pjesë në  promovimin e librit të tij më të fundit, “Fan Noli – Apostulli”. Duke  çmuar mundin e tij, përgëzoj mikun e kolegun tim Ilir Ikonomin për  kontributin që po i jep lexuesit shqiptar në zgjërimin e njohurive të tija  në fushën e historiografisë shqiptare nepërmjet botimeve më të fundit  mbi Fan Nolin, si njëri prej përfaqsuesve më të dalluar të këtij  komuniteti dhe të historisë mbarë shqiptare, atëherë dhe sot.
Frank Shkreli