VOAL

VOAL

Ushqimet që ndihmojnë në zhvillimin dhe forcimin e kockave tek fëmijët

February 3, 2018
blank

Komentet

blank

Ja pse britanikët e shoqërojë çajin me qumësht

 

Kur moti bëhet më i freskët, shumica e njerëzve i drejtohen pijeve të nxehta për të marrë më tepër ngrohtësi.

Ndër pijet e preferuara padyshim është edhe çaji, për shkak të shumllojshmërisë së shijes dhe vlerave që fal për shëndetin.

Një nga vendet që njihen për konsumin e lartë të çajit në botë është edhe Britania, ku kjo pije është rrënjosur thellë në traditë dhe mënyrën e jetesës.

AgroWeb.org ju fton të mësoni më poshtë arsyen se përse Britanikët e përgatisin çajin me qumësht.

Pse britanikët e pinë çajin me qumësht?

Zakoni i tyre për të shtuar qumësht në çaj ka filluar që në shekullin e 18-të.

Në atë periudhë çaji ishte një pije e kushtueshme dhe duke qenë se gotat e disponueshme shpesh plaseshin nga nxehtësia e çajit, ata gjetën një zgjidhje!

Fillimisht hidhnin qumështin në një filxhan dhe më pas shtonin çaj.

Qumështi i ftohtë e ftoh çajin aq sa të mos thyhet gota dhe njëkohësisht pakëson hidhtësinë e tij.

Duke qenë tepër i vlefshëm, familjet që nuk mund të përballonin sasi të mëdha të çajit shtonin një sasi më të madhe qumështi, ndërsa familjet e pasura prireshin të bënin të kundërtën.

Nëse po mendoni të provoni këtë variant të çajit, duhet të dini se fillimisht hidhet qumështi në gotë e më pas çaji. Kështu shija do të jetë me e mirë për shkak se qumështi duke arritur temperaturën e çajit, shpërndan shijen në mënyrë të barabartë.

Dhe nëse i shtoni çajit qumësht, ju do të ftohni çajin dhe mund ai të mos ketë shije aq të mirë./AgroWeb.org

blank

DROGAT DHE NJERËZIMI- Nga Dr.Zef Mulaj

Droga është pjesë e historisë së njerëzimit. Shërbyen për të larguar nga realiteti, për të nxitur eufori dhe për të zhvlerësuar çdo ndjesi të pakëndshme psikike, për të lehtësuar kontaktin me hyjninë. Por ata u vërtetuan se ishin “zëvendësues” iluzorë Nga rreth 800,000 specie bimore të identifikuara nga botanistët, rreth 4000 kanë veti psikoaktive.Prej tyre, rreth 60 kanë qenë në përdorim të vazhdueshëm, diku në botë, gjatë historisë së njohur. Njohuritë për disa bimë psikoaktive janë shumë të lashta, siç dëshmohet nga shumë gjetje arkeologjike. Në mjegullën e kohës … Në ishullin e Tajvanit, janë zbuluar mbetje litarësh të bërë nga kërpi që duket se datojnë mbi 10,000 vjet më parë. Në Mbretin Shu, një libër kinez, drafti i parë i të cilit daton në 2350 para Krishtit. përafërsisht, për pasurinë e provincës Shantung flitet me “mëndafsh, kërp, plumb, pisha dhe gurë të çuditshëm”. Traktati më i vjetër kinez mbi ilaçet përmend kërpin (në kinezisht “ma”), si një ilaç veçanërisht i rëndësishëm, i dobishëm në sëmundje shumë të ndryshme reumatizma, malaria, beriberi, kapsllëku, mungesa e përqendrimit. Përdorimi i kërpit si një bimë psikoaktive, nga ana tjetër, duket se e ka origjinën në Indi. Një legjendë Vedike tregon se perëndia Shiva kërkoi strehim nga dielli përvëlues në një korije me bimë të larta kërpi, u përpoq të hante gjethet dhe tërhoqi aq shumë ngushëllim prej tyre, saqë i miratoi si ushqimin e tij të preferuar. Mbetjet fosile të farave dhe kapsulave të lulekuqes së opiumit që datojnë nga periudha neolitike dhe epoka e hershme e bronzit,
dhe për këtë arsye të paktën 4-5,000 vjet më parë, janë gjetur në shpella dhe fshatra liqenore në Zvicër, Spanjë, Francë dhe në vende të ndryshme në Pellgjet e Po, Rhine dhe Danub. Në Spanjë, në nekropolin neolitik të zbuluar në Cueva de losMurciélagos në Albuñol, afër Granadës, kapsula lulekuqe u gjetën në varrime. Në Kretë u gjet një statujë që daton në vitin 1300 para Krishtit, me kokën e kurorëzuar me kapsula lulekuqeje dhe në Qipro një cilindër fildishi i vitit 1200 para Krishtit. e cila konsiderohet një llull për tymosje opiumi.

Në pellgun e Mesdheut, monedhat, bizhuteritë, vazot dhe basorelievet që përshkruajnë lulekuqe nuk numërohen. Në Qipro dhe Egjipt janë gjetur vazo të shumta në formë kapsule lulekuqe, të cilat do të ishin përdorur që nga viti 1500 para Krishtit. gati për të transportuar opiumin (prodhuar në Qipro dhe shitur në Egjipt). Në tabelat e sumerëve të Mesopotamisë, rreth 5000 vjet, flitet për një substancë të quajtur hul-gil, e cila sipas disa studiuesve është opium. E njëjta substancë përmendet vazhdimisht – me shumë detaje të tjera në lidhje me përdorimin e saj – në pllakat mjekësore të gjetura në Nineveh në bibliotekën e mbretit të madh asirian Ashurbanipal. Papirusi Ebers (1550 p.e.s.), i zbuluar në vitin 1862 në Tebë, teksti më i rëndësishëm mjekësor i Egjiptit të lashtë, flet për një substancë të quajtur seter-seref ose shepen, e cila do të ishte ende opium. Në Odisenë (shekulli VII para krishtit)

Në kohët e lashta problemi moral i përdorimit të drogës nuk ekzistonte, marrja e tyre nuk ishte çështje e drejtë apo e gabuar, ato përfaqësonin një pjesë themelore të marrëdhënies me perënditë, një lidhje me mjekësinë, një lidhje me trupin. Në shoqëritë e gjuetarëve-mbledhësve, droga është e lidhur ngushtë me përvojën fetare, e cila ende nuk kishte dogma të shkruara dhe hyjnitë e përcaktuara mirë. Në këtë rast ajo u përdor kryesisht si një substancë enteogjene për ritet e vizionit dhe komunikimit me hyjnoren: peyote (“buka e perëndive”) në Meksikë, ayahuasca
(“hardhia e shpirtrave”) në Amazon dhe Amerikën Qendrore, ‘iboga (“bimë mrekullie” ose “pema e dijes”) në Afrikën Perëndimore, kawa (“pije e hidhur, e athët, e thartë”) në Paqësorin Jugor, kanabis sativa në Lindje.

Shamanizmi është forma më e vjetër dhe më e plotë e shkrirjes së dimensionit fetar me drogën. Përdorimi i drogave nga shamani përdoret për të lënë trupin dhe për t’u mishëruar në gjendje të tjera (bimore, shtazore dhe madje njerëzore), për ta “transportuar” atë në një dimension tjetër nga ku mund të parashikohen ngjarje ose fjali, shërohen, orientohen. Për ndjekësit, megjithatë, është një formë komunitare e pjesëmarrjes në ceremonitë fetare. Siç raportohet, midis popullatave Amazoniane dhe Ande, për shembull, shamanët përdorën ayahuasca (ayac në keçua do të thotë “shpirt” dhe waska “liana”), një pije e përdorur kundër “një mijë të këqijave” dhe e prodhuar nga përzierja e bimëve të ndryshme në një zierje. , kryesisht lianat e pluhurosura të Banisteriopsiscaapi (bimë ngjitëse) dhe gjethet e Psychotriaviridis (shkurre).

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, “të gjitha ato substanca me origjinë bimore ose sintetike që veprojnë në sistemin nervor qendror shkaktojnë gjendje të varësisë fizike dhe/ose psikologjike, duke shkaktuar në disa raste efekte tolerance (nevoja për të rritur dozat si abuzim përparon) dhe në raste të tjera varësia e dyfishtë, pra varësia e të njëjtit subjekt nga disa barna”.

 

Klasifikimi i barnave bëhet sot sipas kritereve të ndryshme:- kimike: bazuar në strukturën kimike të përbërësit aktiv;- legjislativ: drogat e ligjshme (duhani dhe kafeja) dhe drogat ilegale (opiatet, kanabinoidet, halucinogjenet, etj.);- rrezikshmëria: droga të lehta dhe të forta (dallimi bazohet në shpejtësinë dhe shkallën e varësisë dhe ashpërsinë e dëmit të prodhuar);- përgatitja: substanca natyrore dhe substanca sintetike;- simptomatologjike: në bazë të ndryshimeve psiko-fizike që prodhojnë.

Në këtë rast, ato mund të ndahen në dy mënyra:- droga depresive: opiatet, barbituratet, qetësuesit;- droga stimuluese: kokaina, amfetamina, derivatet e amfetaminës, kafeina, ilaqet kundër depresionit, etj;- droga halucinogjene: kërpi dhe derivatet indiane, LSD, etj.;- ose narkotikë ose droga: substanca që japin një ndjenjë mirëqenieje duke vepruar në zonat e trurit që kontrollojnë emocionet dhe kënaqësinë (morfinë, kodeinë, heroinë);- qetësues ose hipnotikë: barna që ngadalësojnë funksionet normale të trurit, duke dhënë një efekt të përgjithshëm qetësues;- droga të
paqëndrueshme ose thithëse: substanca që prodhojnë avuj të cilët, nëse thithen, ndryshojnë perceptimet;- droga psikedelike (halucinogjene): që shkaktojnë iluzione, pra interpretime të pasakta të imazheve ose tingujve, të shoqëruar me ndryshime në kujtesë dhe emocione (LSD, ekstazi, etj.);- derivatet e bimës së kanabisit: të cilat prodhojnë një sërë efektesh, duke përfshirë euforinë, relaksimin, dezinhibimin, të shoqëruar me ndjesi të ngadalësimit të kohës dhe vëmendjes dhe ulje të kontrollit të lëvizjeve dhe kujtesës (marihuanë dhe hashash).

blank

Alarmi i OBSH për antibiotikët: 30% e popullsisë në Europë i marrin pa kriter, kërcënim për jetën

Përdorimi pa kriter i antibiotikëve është një ndër kërcënimet kryesore të shëndetit publik.  Organizatat Botërore e Shëndetësisë ngre alarmin për konsumimin e antibiotikëve pa recetë dhe vdekjet e larta që po shkakton rezistenca antimikrobike në Europë dhe mbarë botën.

Pas një anketimi të kryer në 14 vende të Europës, përfshirë edhe Ballkanin Perëndimor, OBSH konstatoi se një e treta e popullsisë së rajonit përdor antibiotikë pa recetë mjekësore. Arsyet e marrjes së antibiotikëve ishin ftohjet, simptomat e ngjashme me gripin, dhimbje fyti dhe kollë. Por ekspertët e OBSH theksojnë se pa vizitën dhe ekspertizën e mjekut nuk mund të merren medikamente dhe aq më tepër kur bëhet fjale për viroza ku antibiotikët nuk bëjnë efekt.

“Arsyet e përmendura për marrjen e antibiotikëve përfshinin ftohjet (24%), simptoma të ngjashme me gripin (16%), dhimbje të fytit (21%) dhe kollë (18%). Këto krijojnë arsye për shqetësim, sepse këto simptomash shpesh shkaktohen nga viruse kundër të cilave antibiotikët nuk bëjnë. Ekspertiza mjekësore është thelbësore për të bërë një diagnozë të saktë e për të përcaktuar nëse antibiotikët janë rruga e duhur e trajtimit”.

Drejtues të Organizatës Botërore të Shëndetësisë i bëjnë thirrje shteteve të ndërmarrin politika për ndërgjegjësimin dhe edukimin e popullatës për mos marrjen e medikamenteve pa kriter. Gjithashtu të mos lejohet shitja e antibiotikëve pa recetë

“Faktorë të tjerë të rezistencës antimikrobike i kanë rrënjët te normat sociale dhe kulturore të mësuara në komunitet, për shembull, mos përfundimi i një mjekimi antibiotikësh për të ruajtur disa tableta për herën tjetër kur të sëmureni ose shkëmbimi i tyre menjë të afërm apo fqinj të sëmurë. Kjo sjellje e mësuar mund të marrë kohë për t’u ndryshuar dhe është e domosdoshme që njohuritë mbi studimin e sjelljeve dhe kulturave të përdoren plotësisht gjatë planifikimit të ndërhyrjeve”

Sipas të dhënave të OBSH 5 milionë njerëz vdesin çdo vit në botë nga rezistenca bakteriale që krijohet nga përdorimi pa kriter i antibiotikëve. Ndërsa ne Europë humbin jetën çdo vit gjysmë milion qytetarë.

blank

Shkencëtarët: Ja me çfarë ta zëvendësoni vezën në mëngjes

Ka disa shkencëtarë që vezët i bëjnë fajtore për rritjen e kolesterolit dhe rrezikun e shëndetit kardiovaskular, por ka dhe të tjerë që pretendojnë se këto janë mite dhe se veza në fakt është një zgjedhje e mirë për shëndetin, sidomos për vaktin e mëngjesit.

Megjithatë, një grup studiuesish tani pohojnë se kanë gjetur një alternativë më të mirë dhe më të shëndetshme ndaj vezës për vaktin e parë shumë të rëndësishëm të ditës. Pra, ata sugjerojnë të zëvendësoni vezën tuaj të mëngjesit me një grusht arra, pasi sipas tyre, vetëm 25-28 gramë arra mund të zvogëlojë rrezikun e sulmit në zemër, goditjes në tru dhe vdekjes nga këto shkaqe.

Pavarësisht nëse pretendimet se vezët janë të dëmshme pasi rrisin kolesterolin dhe rrezikun kardiovaskular janë të vërteta, ka shumë prova shkencore që mbështesin se arrat ulin nivelet e kolesterolit, duke i bërë ato një alternativë të mirë dhe të sigurt për mëngjes.

Studiuesit arritën në këtë përfundim si pjesë e një rishikimi të madh shkencor që hetoi se si ushqimet me bazë bimore mund të ndihmojnë në reduktimin e rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare, diabetit të tipit 2 dhe vdekjes së hershme, kur ato preferohen mbi ushqimet me bazë shtazore. Rezultatet treguan nuk kishte asnjë përfitim nga zëvendësimi i peshkut dhe ushqimeve të detit me opsione me bazë bimore.

Gjithashtu nuk pati asnjë provë që zëvendësimi i produkteve të qumështit mund të reduktonte rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, por zëvendësimi i tyre me arra shoqërohej me një reduktim shumë të vogël të rrezikut të vdekjes së parakohshme.

Sidoqoftë, rishikimi shkencor nxori në pah përsëri përfitimet e provuara të zëvendësimit të mishit të përpunuar me opsione më të shëndetshme. Konkretisht, ekipi hulumtues tregoi se njerëzit që zëvendësuan 50 gram mish të përpunuar (dmth një salsiçe ose dy copa proshutë) me të njëjtën sasi bishtajore, si thjerrëzat, qiqrat dhe fasulet, patën 23% më pak rrezik për të zhvilluar sëmundje kardiovaskulare (sulm në zemër, goditje në tru, sëmundje koronare të zemrës) ose vdekje prej saj dhe rrezik më i ulët 27% nëse hanë 28 deri në 50 gram arra në vend të mishit të përpunuar.

Reduktimi më i madh i rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare (36%) u pa te njerëzit që zëvendësuan 50 gram mish të përpunuar në ditë me 30 gram drithëra të plota, theksoi analiza. Për më tepër, ndërrimi i 50 gramëve të mishit të shpendëve, ekuivalent me rreth 1/3 e gjoksit të pulës, për 30 gram drithëra në ditë u shoqërua me një rrezik 13% më të ulët të diabetit të tipit 2. Së fundi, reduktimi më i madh i rrezikut të vdekjes së parakohshme (21%) u vu re kur mishi i përpunuar u zëvendësua me arrat.

Studiuesja Dr Sabrina Schlesinger nga Qendra Gjermane e Kërkimit të Diabetit komentoi gjetjet e hulumtimit: Shumë njerëz e nisin ditën e tyre me një vezë për mëngjes, por rezultatet e kësaj analize tregojnë se mund të jetë më mirë ta zëvendësoni atë me ushqime me origjinë bimore.

Ekzistojnë gjithashtu prova që njerëzit mund të përfitojnë nga zëvendësimi i mishit të shpendëve me ushqime me bazë bimore, ndërsa të dhënat për qumështin mbeten të pamjaftueshme. Studiuesit nënvizojnë se nuk rekomandojnë përjashtimin e plotë të vezëve nga dieta, thjesht zëvendësimin e pjesshëm të tyre me arrat. / dita

blank

OBSH: Vetmia shpallet një problem shëndetësor global

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e ka shpallur vetminë një kërcënim urgjent për shëndetin global dhe kirurgu i përgjithshëm amerikan ka thënë se efektet e saj në vdekshmëri janë të barabarta me pirjen e 15 cigareve në ditë.

OBSH ka krijuar një komision ndërkombëtar, të udhëhequr nga kirurgu i përgjithshëm i SHBA-së, Dr. Vivek Murthy dhe i dërguari i Rinisë së Bashkimit Afrikan, Chido Mpemba, prej 11 avokatësh dhe ministrash të qeverisë, duke përfshirë Ralph Regenwanu, Ministrin e Përshtatjes ndaj Ndryshimeve Klimatike të Vanuatu dhe Ajuko Kato, Ministër përgjegjës për masat e vetmisë dhe izolimit në Japoni.

Ngritja e komisionit vjen pasi pandemia e Covid-19 ndaloi aktivitetet ekonomike dhe sociale, rriti nivelin e vetmisë, por edhe mes një ndërgjegjësimi të ri për rëndësinë e problemit. Komisioni do të punojë për tre vjet.

Rreziqet shëndetësore janë po aq të këqija sa pirja e duhanit deri në 15 cigare në ditë, dhe madje më të mëdha se ato që lidhen me obezitetin dhe pasivitetin fizik, thotë Murthy.

Edhe pse vetmia shihet shpesh si problem në vendet e zhvilluara, Murthy deklaron se shkalla e një në katër të moshuar që përjeton izolim social është e ngjashme në të gjitha rajonet e botës.

Tek të moshuarit, vetmia shoqërohet me një rritje prej 50 për qind të rrezikut të zhvillimit të demencës dhe një rritje prej 30 për qind të rrezikut të incidentit të sëmundjes së arterieve koronare ose goditjes në tru.

Por ajo prish edhe jetën e të rinjve. Midis pesë dhe 15 për qind e adoleshentëve janë të vetmuar, sipas shifrave që ndoshta janë nënvlerësuar. Në Afrikë, 12.7 përqind e adoleshentëve përjetojnë vetminë, krahasuar me 5.3 përqind në Evropë.

blank

Nga vezët tek bananet, çfarë të hani dhe çfarë të mos hani në mëngjes

Mirëqenia e organizmit gjatë ditës lidhet me mënyrën e të ushqyerit në mëngjes.

Jo më kot, ekspertët nuk reshtin së vlerësuari mëngjesin si vaktin më të rëndësishëm të ditës.

Në mëngjes, trupi merr të gjithë ushqyesit e nevojshëm falë të cilëve mund të përballojë sfidat e ditës.

Megjithatë, në mëngjes njeriu duhet të tregohet i kujdesshëm në përzgjedhjen e ushqyesve të duhur.

Më poshtë do të mësoni nga AgroWeb.org për ushqimet që duhen dhe nuk duhen ngrënë në mëngjes.

Vezët

Vezet janë një zgjedhje e shkëlqyer për mëngjes.

Vezët përmbajnë shumë proteina dhe ushqyes që forcojnë metabolizmin dhe përcjellin energji.

Shalqini

Shalqini është një zgjedhje e shkëlqyer.

Ato përmbajnë ujë dhe likopen që i jep mbështetje zemrës dhe syve.

Tërshëra

Tërshëra është një zgjedhje fantastike.

Sipas të dhënave të AgroWeb.org tërshëra parandalon dëmtimin e stomakut dhe është shumë e pasur me fibër.

Kjo e fundit, ul nivelin e kolesterolit dhe forcon metabolizmin.

Boronicat

Boronicat janë të pasura me ushqyes dhe rregullojnë tensionin e gjakut.

Ato stimulojnë metabolizmin, përmirësojnë kujtesën, përqendrimin dhe vëmendjen.

Qull Me Miell Misri

Bëhet fjalë për një tjetër zgjedhje ideale për t’ia nisur ditën.

Në këtë mënyrë do të pastroni organizmin, largoni metalet e rënda dhe toksinat dhe përmirësoni florën bakteriale.

Mjalti

Nëse e nisni ditën duke ngrënë mjaltë, do të keni më shumë energji dhe humor.

Nga të dhënat e AgroWeb.org rezulton se mjalti përmirëson prodhimin e serotoninës dhe ju bën më produktivë gjatë ditës.

Hikrra

Hikrra përmban shumë minerale dhe vitamina që stimulojnë organizmin.

Hikrra është gjithashtu e pasur me proteina.

Arrorët

Ngrënia e arrorëve në mëngjes, rregullon nivelin e pehashit në stomak dhe përmirëson tretjen.

Produktet dhe ushqimet që nuk duhet konsumuar me stomak bosh:

Agrumet

Limoni, portokalli apo qitro përmbajnë shumë vitaminë C.

Megjithatë, nga të dhënat e AgroWeb.org rezulton se agrumet nuk janë një zgjedhje ideale për mëngjes sepse aciditeti i lartë shkakton urth dhe rrit gjasat e shfaqjes së ulçerës.

Ushqimet pikante

Në përgjithësi ushqimet pikante janë të mira për shëndetin, por ato nuk duhen ngrënë në mëngjes.

Në këtë vakt ato irritojnë sistemin tretës dhe shkaktojnë urth.

Banania

Banania nuk duhet ngrënë me stomak bosh sepse rrit nivelet e magnezit në gjak dhe shkakton probleme me zemrën.

Pijet e gazuara

Këto pije janë zgjedhja më e keqe që mund të bëni në mëngjes.

Ato janë të pasura me sheqer dhe ngadalësojnë metabolizmin.

Perimet jeshile

Perimet jeshile janë të pasura me amino acide që shkaktojnë fryrje dhe urth.

Për më tepër, ato irritojnë stomakun dhe shkaktojnë dhimbje abdominal.

Domatet

Acidi tanik që irriton stomakun mund të shkaktojë ulçerë dhe urth.

Rrjedhimisht, domatet duhen konsumuar në drekë.

Dardhat

Fibra e dardhave shkakton dhimbje në stomak dhe dëmton shtresat e brendshme të stomakut./AgroWeb.org

blank

Jeta në planet është në rrezik, thonë shkencëtarët

Jeta në planet është në rrezik, thonë ekspertët, ndërsa bëjnë thirrje për një tranzicion të shpejtë drejt një të ardhmeje të qëndrueshme. “Shenjat vitale” të Tokës janë më të këqija se në çdo kohë në historinë njerëzore, sipas asaj që deklarojnë një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh, që do të thotë se jeta në planet është në rrezik.

Siç shkruan “The Guardian”, raporti i tyre zbuloi se 20 nga 35 shenjat vitale planetare që përdoren për të gjurmuar krizën klimatike janë në ekstreme rekordi, si dhe emetimet e gazeve serrë, temperatura globale dhe rritja e nivelit të detit, treguesit përfshijnë gjithashtu numrin e popullsisë së njerëzve dhe kafshëve.

Shumë rekorde klimatike u thyen në vitin 2023, duke përfshirë temperaturën globale të ajrit, temperaturën e oqeanit dhe shtrirjen e akullit të detit Antarktik, thanë studiuesit. Temperatura më e lartë mujore e sipërfaqes e regjistruar ndonjëherë ishte në korrik dhe ishte ndoshta më e nxehta që ka përjetuar planeti në 100, 000 vjet.

Shkencëtarët theksuan gjithashtu një sezon të jashtëzakonshëm zjarresh në Kanada që prodhoi emetime të paprecedentë të dioksidit të karbonit. Këto arritën gjithsej 1 miliard ton CO 2 , ekuivalente me të gjithë prodhimin vjetor të Japonisë, ndotësi i pestë më i madh në botë. Ata thanë se zona e madhe e djegur mund të tregojë një pikë kthese në një regjim të ri zjarri.

blank

Studiuesit kërkuan një tranzicion në një ekonomi globale që i jepte përparësi mirëqenies njerëzore dhe reduktonte mbikonsumimin dhe emetimet e tepërta të të pasurve. 10% më e lartë e emetuesve ishin përgjegjës për pothuajse 50% të emetimeve globale në vitin 2019, thanë ata.

Dr Christopher Wolf, nga Universiteti Shtetëror i Oregonit (OSU) në SHBA dhe një autor kryesor i raportit, tha: Pa veprime që adresojnë problemin rrënjësor të njerëzimit duke marrë më shumë nga Toka sesa mund të japë me siguri, ne jemi në rrugën drejt kolapsit të mundshëm të sistemeve natyrore dhe socio-ekonomike dhe një bote me nxehtësi të padurueshme dhe mungesa të ushqimit dhe ujit. Deri në vitin 2100, rreth 3 miliardë deri në 6 miliardë njerëz mund të gjenden jashtë rajoneve të jetueshme të Tokës, që do të thotë se ata do të përballen me nxehtësi të madhe, disponueshmëri të kufizuar ushqimore dhe nivele të larta të vdekshmërisë.

blank

Prof William Ripple, gjithashtu në OSU, tha: Jeta në planetin tonë është qartësisht nën rrethim. Tendencat statistikore tregojnë modele thellësisht alarmante të variablave dhe fatkeqësive të lidhura me klimën. Ne gjetëm gjithashtu pak përparim për të raportuar sa i përket njerëzimit që lufton ndryshimet klimatike. Qëllimi ynë është të komunikojmë faktet klimatike dhe të bëjmë rekomandime për politikat. Është një detyrë morale e shkencëtarëve dhe institucioneve tona të paralajmërojnë njerëzimin për çdo kërcënim të mundshëm ekzistencial dhe të tregojnë lidership në marrjen e veprimeve.

Analiza, e publikuar në revistën Bioscience, është një përditësim i një raporti të vitit 2019 që është miratuar nga 15,000 shkencëtarë.bw

blank

Birra e kërcënuar nga ndryshimet klimatike

Birra protagoniste në Oktoberfest në Mynih

VOAL- Ndryshimet klimatike vënë në rrezik prodhimin e birrës në Evropë: me rritjen e temperaturave dhe verën e thatë, sasia dhe cilësia e hopsit po zvogëlohet, sipas një studimi të botuar të martën në “Nature Communications”.

Studimi tregon se rendimenti dhe përmbajtja alfa e hopsit (përgjegjës për shijen e hidhur të birrës) ra midis 1971 dhe 2018 në rajonet në rritje të Gjermanisë, Republikës Çeke dhe Sllovenisë. Dhe ato do të vazhdojnë të bien.

Ndryshimet e temperaturës – shpjegon Ulf Büntgen, bashkëautor i studimit dhe studiues në Institutin Federal për Pyjet, Borën dhe Peizazhin (WSL) – sjellin përpara sezonin e rritjes së hopit, duke e çuar periudhën kritike të HOPS në pjesën më të ngrohtë të stinës. Një situatë që ka një ndikim negativ në përmbajtjen alfa.

Për të stabilizuar sektorin e birrës, masat e rregullimit janë më pas të nevojshme, autorët shkruajnë: “Sipërfaqja e dedikuar për hopsin aromatik do të duhet të rritet me 20% në krahasim me atë që kultivohet aktualisht.”rsi-eb

blank

Sëmundjet e zemrës vazhdojnë të shkaktojnë numrin më të madh të vdekjeve në botë

VOA

Sëmundjet e zemrës shkaktojnë numrin më të madh të vdekjeve në çdo rajon të globit, sipas Federatës Botërore të Zemrës. Kjo organizatë thotë se janë rritur aftësitë e mjekëve për të gjetur trajtime të reja dhe pajisje mjekësore që u mundësojnë njerëzve me sëmundje të zemrës të jetojnë më gjatë, por bota duhet të bëjë më shumë për të parandaluar sëmundjet kardiovaskulare.

Ish-portieri i ekipit futbollistik të Arsenalit në Angli, David Seaman, tani është ambasador i Fondacionit Britanik të Zemrës.

Ai përballet me një rrahje të çrregullt të zemrës, të njohur si fibrilacion atrial. Më 29 shtator, në Ditën Botërore të Zemrës, ai paralajmëroi njerëzit për sëmundjen që shkakton vdekjen e më shumë njerëzve në mbarë botën se çdo gjë tjetër.

“Çdo ditë rreth 180 njerëz vdesin nga sëmundjet e zemrës në Britani”, tha ai.

Një sondazh i organizuar nga Fondacioni Britanik i Zemrës tregon se mbi një e treta e njerëzve nuk janë të vetëdijshëm se sëmundjet e zemrës janë shkaku kryesor i vdekjeve në Britani.

Ata madje nuk janë të vetëdijshëm se mund të kenë sëmundje të zemrës pa përjetuar simptoma.

Mjekët në vendet perëndimore thonë se rënia e pirjes së duhanit dhe zhvillimi i teknikave dhe mjekimeve të reja kirurgjikale ka sjellë përmirësime.

Megjithatë, vdekjet nga sëmundjet e zemrës po rriten në të gjithë botën.

“Në vitin 2021, 20.1 milionë njerëz në botë vdiqën nga sëmundjet kardiovaskulare, ndërsa në vitin 2019 18.6 milionë. Pra, për fat të keq, ka një rritje të numrit të vdekjeve nga sëmundjet e zemrës. Ne e dimë se çfarë mund të shkaktojë sëmundjet kardiovaskulare. Rreth 80% e këtyre sëmundjeve janë potencialisht të parandalueshme. Disa nga faktorët e rrezikut janë të njohur, si pirja e duhanit, tensioni i lartë, kolesteroli i lartë dhe diabeti. Pra, ne i dimë shumë shkaktarë të sëmundjeve kardiovaskulare”, thotë Profesor Fausto Pinto, ish-president i Federatës Botërore të Zemrës.

Pirja e duhanit, ushqimet e shpejta, niveli i ulët i stërvitjes dhe dieta e varfër kontribuojnë gjithashtu në një rritje të sëmundjeve të zemrës në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.

Këto rajone kanë probleme shtesë për shkak të sistemit të dobët të kujdesit shëndetësor, duke bërë që në shumë raste, sëmundjet kardiovaskulare të përfundojnë me vdekje.

Profesori i Kardiologjisë në Universitetin e Londrës, Riyaz Patel thekson se çdo vend është në garë me sëmundjet e zemrës. Sipas tij, megjithëse është bërë përparim i madh në trajtimin e sëmundjeve të zemrës në të gjithë botën, kjo nuk ka ngadalësuar përhapjen e tyre dhe numrin e vdekjeve nga këto sëmundje.

Një kontribues kryesor ka qenë pirja e duhanit, e cila ka rënë në disa vende perëndimore për shkak të programeve të ndërgjegjësimit të publikut dhe masave ligjore për të kufizuar këtë zakon, si ndalimi i pirjes së duhanit në vende publike.

Por këto përfitime janë kundërpeshuar nga prirja globale drejt obezitetit, e nxitur nga ushqimet e shpejta.

“Në kohët historike, ajo u nxit kryesisht nga duhani dhe sfidat e tjera të shëndetit publik. Me kalimin e kohës, kjo ndryshoi dhe pirja e duhanit filloi të reduktohej në disa vende perëndimore. Fatkeqësisht, faktorë të tjerë rreziku janë rritur, si obeziteti dhe diabeti”, thotë profesor Patel.

Ajo që e rëndon më tej situatën është fakti se sëmundjet e zemrës janë të parandalueshme, dhe në fund të fundit mjekët besojnë se ky duhet të jetë synimi kryesor i vendeve të botës.

Ekspertët Patel dhe Pinto mendojnë se politika të reja të shëndetit publik janë të nevojshme për të inkurajuar një mënyrë jetese më të shëndetshme.

Kjo mund të bëhet përmes fushatave të shëndetit publik si ato që organizohen në Ditën Botërore të Zemrës dhe ligjeve për të inkurajuar njerëzit të ndjekin praktika më të mira shëndetësore.

blank

Studimi i ri: “COVID-i i gjatë” mund të shkaktojë anomali në organet kryesore

Personat që kanë vuajtur më gjatë prej COVID-19 – sëmundjes që e shkakton koronavirusi – kanë më shumë gjasa të përjetojnë dëmtim të organeve, ka treguar një studim i ri.

Incizimet mjekësore kanë treguar se kësaj kategorie të pacientëve u rriten mundësitë tri herë më shumë që të përballen me anomali në mushkëri, tru dhe veshka.

Hulumtuesit besojnë se ekziston një lidhje me periudhën e gjatë të sëmurjes.

Ka shpresa që ky studim, i publikuar në revistën shkencore Lancet, të ndihmojë në krijimin e trajtimeve më efektive për atë që njihet si “COVID i gjatë”.

Për qëllime të studimit janë analizuar 259 pacientë, të cilët janë sëmurë me koronavirus dhe më pas janë shtrirë në spital.

Pesë muaj pas lëshimit prej spitalit, incizimet kanë treguar se në organet kryesore të tyre janë vërejtur dallime të dukshme, në krahasim me një grup prej 52 personash që nuk janë infektuar asnjëherë me koronavirus.

Dallimi më i madh është vërejtur në mushkëri, ku incizimet kanë treguar 14 herë më shumë mundësi për anomali.

Profesoresha Betty Raman nga Universiteti i Oksfordit, dhe njëra prej hulumtuesve të studimit, ka thënë se është qartë që pacientët me simptoma të “COVID-it të gjatë”, kanë më shumë mundësi të përjetojnë dëmtim të organeve.

“Mosha e pacientit, shkalla e sëmurjes me COVID, si dhe fakti nëse kanë pasur ndonjë sëmundje tjetër, kanë qenë faktorë me rëndësi për identifikuar dëmtim të këtyre organeve të rëndësishme të trupit”, ka thënë ajo.

Për koronavirusin e ri është raportuar për herë të parë në dhjetor të vitit 2019 në Vuhan të Kinës.

Organizata Botërore e Shëndetësisë e pati shpallur koronavirusin si pandemi më 11 mars të vitit 2020.

Më shumë se 6.9 milionë njerëz kanë vdekur që prej shpërthimit të pandemisë në gjithë botën.

Shtetet e Bashkuara kanë regjistruar numrin më të madh të viktimave, të përcjella nga India dhe Brazili.rel

blank

Rreziku nga pesticidet në frutat serbe, konsumatorët në Kosovë të shqetësuar

Ditë më parë, Kroacia e Sllovenia bllokuan importin e frutave nga Serbia. Kjo për shkak të konstatimit se ato kanë nivel të lartë të pesticideve, të dëmshme për organizimin e njeriut.

Kosova ndërkohë, importon produkte të tjera nga Serbia, në shifra të larta. Dyshime për sigurinë e produkteve që konsumojnë, ngrenë edhe konsumatorët.

Megjithatë, nga Dogana e Kosovës, por edhe nga Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë, shprehen të sigurt se në tregun kosovar s’ka pemë e perime nga shteti serb.

Por organizata për mbrojtjen e konsumatorëve thotë se ka produkte që hyjnë në Kosovë edhe pa iu nënshtruar kontrolleve.

Në mënyrë që shëndeti të mos u rrezikohet nga pesticidet, qytetarëve u rekomandohet që para konsumimit, t’i pastrojnë sa më mirë frutat e perimet.syri.net

blank

Franca planifikon t’i ndalojë cigaret elektrike njëpërdorimshe

Franca planifikon t’i ndalojë cigaret elektrike njëpërdorimshe, ka thënë kryeministrja e këtij vendi, Elisabeth Borne për radion RTL të dielën.

“Është çështje e rëndësishme për shëndetin publik”, ka thënë Borne, duke shtuar se Qeveria është duke hartuar programe kombëtare për luftim të cigares, e cila, sipas saj, është përgjegjëse për 75.000 vdekje brenda një viti në Francë.

Sipas kryeministres, pajisjet e ashtuquajtura “puff” mund të krijojnë shprehi te të rinjtë, të cilët më vonë mund të krijojnë varësi nga cigarja.

Megjithatë, ajo e ka përmendur se Qeveria franceze nuk planifikon t’i rrisë taksat në cigare vitin e ardhshëm, pas rritjes së këtij viti.

Presidenti francez, Emmanul Macron pati publikuar më 2021 disa plane ambicioze për luftim të cigares dhe alkoolit, duke u zotuar për krijim të më shumë hapësirave publike ku nuk pihet cigarja dhe që 20-vjeçarët që jetojnë në Francë më 2030, të mos jenë konsumues të cigares.rel


Send this to a friend