Këtë cikël me poezi Tanka ia dedikoj shokut  të  fëmijërisë Kadri Fishta

ANONIM  JAPONEZ

E pakultivuar,

u rrit një pishë,

këtu, në shkretëtirë.

Nëse duhemi vërtetë,

pse jemi të ndarë?

MAKIKO KASUGA

Bien pa u ndalur

Gjethet e xhinkos,

vërshojnë të verdha!

Me shkëlqime, eklipsi

shndrit larg.

ISHIKAWA TAKUBOKU

1886-1912

Takuboku Ishikawa, 石川 啄木 (Ishikawa Takuboku) (Morioka, 20 shkurt 1886 – Tokio, 13 prill 1912), ishte një poet japonez, i njohur  për stilin modern të Tankas japoneze.

***

Rërë e bardhë

Plazhi i ishullit

Në Detin Lindor

Vijë loti në fytyrën e tij,

Unë luaj me një gaforre ..

AKIKO YUSANO

1878-1942

Akiko Yosano (与謝野 晶子 , Yosano Akiko; Sakai, 7 dhjetor 1878 – 29 maj 1942) ishte një poeteshë japoneze, emri i vërtetë i së cilës ka qenë  Shiyo Yosano.

***

Pa na pyetur

nëse është e drejtë apo e gabuar

nëse jetën e ardhshme

nëse reputacionin … Ti dhe unë

duhemi dhe shikojmë njëri-tjetrin.

OCTAVIO PAZ

1914-1998 –

Octavio Paz ose Octavio Paz Lozano ( 31 mars 1914 – 19 prill 1998) ishte shkrimtar dhe diplomat meksikan. Octavio Paz lindi më 1914 në Qyteti Meksiko, Meksikë.

***

Qielli i madh,

mbjellin botë në të.

I patundur

vazhdon gjatë natës

trapano e bulkthit.

JORGE LUIS BORGES

1899-1986

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo, shqiptohet Horhe Françisko Izidoro Luis Borhes Açevedo, Buenos Aires, 24 gusht 1899 – Gjenevë, 14 qershor 1986 )

ishte shkrimtar, poet, eseist përkthyes, akademik argjentinas.

***

Çift i çuditshëm,

Shpata që qe shpatë

Në dorën tjetër,

Hëna e rrugës,

Tregomë, a nuk të rrahin?

Përktheu: Faslli Haliti

Ç’ËSHTË TANKA?

Haiku është një formë poetike japoneze shumë e  njohur. Pranë saj ka edhe tankun, poezi paksa më e gjatë që përbëhet nga pesë vargje 5 – 7-5 – 7-7 rrokje. Pjesa e parë – tre vargje – të quajtur kami jo ku (上 の 句), që, nëse e shohim mirë është një haiku, duhet të formojnë një kontrast me të dytën, të quajtur  shimo nuk ka ku (下 の 句).

Tanka është më e hershme se haiku, i cili është një derivim: të parat regjistrohen rreth shekullit të shtatë pas Krishtit. Sipas disave, qëllimi i tyre kryesor ishte për të përcjellë mesazhe sekrete në mes të dashuruarve: një përmbledhje e vogël e asaj që kishte qenë një natë plot pasion. Ato shkruheshin në një tifoz, ose të lidhura me një lule në djep, të shkruar me dorën e tij dhe të ofruara nga një shërbëtor, i cili shpesh priste  për mesazhin e përgjigjes. Në mënyrë të qartë, mesazhet duhet të ishte mjaft i fshehtë, i fshehur nën analogji detaje pikante. Më vonë, funksioni i tyre ndryshoi dhe u bënë urimet pajtues për dasma, lindje, inaugurimet e shtëpive të reja dhe, gjatë shekujve, gjithashtu morën edhe temat e haikut, apo natyrën, ndjenjat dhe kalimin e kohës, duke kaluar nga kultura japoneze në pjesën tjetër të botës.

Ju lexuat një përmbledhje të vogël të Tankave …

Përktheu: Faslli Haliti