Këto ditë, përmes një akti paligjshmërie, draftit “.. Për projektimin dhe realizimin e projektit urban dhe godinës së re të Teatrit Kombëtar”, qeveria filloi procedurat për shkatërrimin e së vetmes godinë futuriste të inxhinierit dhe arkitektit italian, Giulio Berté, ndërtesë e fillimjanarit të vitit 1938, përfunduar në shtator të 1939- s.
Pas shkatërrimit të stadiumit kombëtar, vepër e një tjetër arkitekti italian, Gherardo Bosio, ndërtesa historike e radhës, planifikuar për t’u shembur nga qeveria, është ish- godina kulturore e Rrethit Italo-Shqiptar ‘Scanderbeg”, sot godina e Teatrit Kombëtar. Gënjeshtra, spekulime, deklarata idioteske u thanë nga ofiqarë dhe sharlatanë për këtë kryevepër të arkitekturës moderniste, ndërtuar në fund të mbretërisë shqiptare; gjithçka bërë e thënë, vetëm e vetëm me qëllim shkatërrimin e saj.
Edhe mungesa e fondeve për restaurim pjesor apo të plotë, lidhet vetëm me përmbushjen e këtij plani korruptiv. Ministria e Kulturës deklaroi me shqetësim të madh se godina po shembet se është e amortizuar, se italianët e paskëshin projektuar të jetojë vetëm 15 vjet – veç mrekullia e paska mbajtur më këmbë! Thuhej se ka qenë “dopolavoro” (pas-pune) e ushtrisë italiane apo kazermë e tyre, se është karakatinë prej populiti dhe shurre, që herët a vonë do na zërë përfund stafin e teatrit etj., etj..
Ndërsa kryetari i bashkisë, pas shumë kërkimesh, zbuloi se ishte pikërisht asbesti që ndodhej në çatinë e godinës, shkaku që u kish marrë jetën disa aktorëve mbi 78 vjeç. Por e vërteta është krejt ndryshe. I vetmi “problem” i kësaj ndërtese është njolla e bollshme dhe e majme e ndërtimit, pra toka nën të, plot 13 mijë metra katrore sipërfaqe, të paktën kaq rezulton në dokumentet e dikurshme, (sot mund të jetë rrudhur ca prej hajdutllëkut ndër vite). E dyta, është pronësia e saj publike.
Si shkak i dy të parave – pasoja është mospërfshirja e saj nga lista e monumenteve të kulturës dhe nxjerrja jashtë edhe prej zonës së mbrojtur, duke krijuar rrethanën ideale për shkatërrimin dhe grabitjen e saj, nëpërmjet një marrëveshjeje PPP-je (partneritet publik- privat). Sipas pikës 3 të projektligjit, që pritet të kalojë në Parlament, komisioni që do të ngrihet nga qeveria gëzon gjithë të drejtat për vlerësim dhe tjetërsimin e pronave në pronësi të pushtetit qendror dhe vendor, bazuar në legjislacionin në fuqi për tjetërsimin e tyre.
Thënë ndryshe, kalimin e pronës nga publike (të përbashkët) tek individi privat. Me këtë projektligj të ri, ndërtesa e porositur nga monarkia shqiptare, ndërtuar në bazë të marrëveshjes italo- shqiptare të janarit të vitit 1938 – aktualisht sot Teatri Kombëtar- de jure nuk ekziston më. Tanimë është shndërruar në një shesh ndërtimi, ku komisioni qeveritar do të negociojë me subjektin privat për ndërtimin e një godine të re teatrore, shumë herë më të vogël në sipërfaqe se sa ky institucion ka sot në pronësi. Përfaqësia e teatrit, e shtrënguar të pranojë këtë marrëveshje shkëmbimi, do të dorëzojë pjesën më të madhe të tokës te klienti i qeverisë.
Në shkëmbim, klienti do të ndërtojë në një cep një godinë të re betoni për Teatrin Kombëtar. Ndërsa pjesa më e madhe e tokës, dikur pronësi publike e shtetit dhe e Teatrit, do të kalojë në pronësi të firmës private për ndërtime kullash shumëkatëshe, qendra tregtare, dyqane etj., që më pas do të shiten me çmime të majme për xhepin e klientit të qeverisë dhe të ndonjë tjetër xhepi të padukshëm. Marrëveshje e denjë për një “republikë bananesh”. Ky është zhvillimi urban që pritet të pësojë kjo zonë. Sigurisht, në këtë skenar nuk mund të mungonte as arkitekti apo studioja arkitektonike e huaj, tanimë kthyer në stereotip “zhvillimi perëndimor”.
Klientelistë me procedura dhe konkurse jotransparente, me lidhje të dyshimta me pushtetin, këto studio arkitekturore të huaja, që gëlojnë në nëntokën e pistë të politikës shqiptare, shfaqen sa herë prishet një qendër qyteti, godinë a ndërtesë e vjetër. Pa asnjë ndjeshmëri dhe etikë profesionale në lidhje me historinë dhe trashëgiminë kulturore dhe historike të këtij vendi, të paskrupuj për atë që shkatërrojnë, por edhe për atë që lënë pas, në një Tiranë që po denatyrohet sistematikisht.
Në një demokraci përfaqësuese, prona publike është në pronësi të qytetarëve, ajo është e përbashkët, e administruar në mirëbesim prej qeverisë. U përket njerëzve në përgjithësi, jo një personi, as një qeverie. Por me sa duket, ky commonsense i gjithëpranuar kudo, nuk vlejtka për Republikën tonë. E njëjta skemë që u përdor në rastin e stadiumit, ku u paracaktua si firma ndërtuese, ashtu edhe studioja arkitekturore pa filluar ende procedura e tenderit, e njëjta gjë po ndodh edhe me rastin e godinës së Teatrit Kombëtar. Por me një ndryshim të vogël: këtë radhë nevojitet një ligj që të votohet në Parlament për të legjitimuar tjetërsimin e pronës dhe shembjen e godinës.
Me një akt të përsëritur abuzivizmi, pa asnjë transparencë publike, qeveria do të kalojë në Parlament, me gjasë vetëm me votat e socialistëve, projektligjin për tjetërsimin e pronës publike në pronë private, duke mundësuar kështu shembjen e godinës historike të Teatrit Kombëtar.
HISTORIKU, NDËRTIMI DHE FUNKSIONI I GODINËS
Urbanizimi i Shqipërisë gjatë periudhës mes dy luftërave botërore u udhëhoq prej italianëve. Italianët e konsideronin Shqipërinë si një shtrirje të territorit të vet, sesa një koloni të tyre. Rreth viteve 1928 krijohet Zyra për Ndërtim dhe Planifikim Urban të Shqipërisë në Tiranë, drejtues i së cilës në vitet 1930 –‘35 rezulton të jetë Giulio Berté. Pas përfundimit të kompleksit të ministrive nga arkitekti Florestano Di Fausto, Berté-së do t’i besohej plani rregullues i qendrës së Tiranës.
Po në ato vite, ai do të projektonte vilën e kryetarit të bashkisë së kohës, Abedin Nepravishta, godinë fatmirësisht mbetur në këmbë te Rruga e Kavajës, më pas ai do të punonte edhe për Vilën Mbretërore (Pallati i Brigadave). Në vitin 1938 do të projektonte godinën e Rrethit Italo-shqiptar “Scanderbeg”, qendër kulturore, artistike, sportive dhe argëtuese, punime të realizuara nga firma “Pater”, sot Teatri Kombëtar. Godina do të përfundonte pak muaj pas pushtimit të Shqipërisë.
Në gazetën “Fashizmi” – e Mërkurë, 31 Maj 1939 – Vjeti XVII me titull: “Rrethi “Scanderbeg”- Ngrehinë e madhe kulturore, artistike dhe argtimore” – jepet një përshkrim i plotë i hapësirës që zë godina e përfunduar dhe sallat e saj. Citoj: “Rrethi “Scanderbeg”, që asht ngritë në qendrën kryesore të Tiranës: në rrethin e Sheshit të Ministrivet, përfshinë në gjanësinë e tij një vend prej trembëdhjetë mij metrash katrorë, nga të cilat shtatë mij metra katrorë, janë të mbulueme nga ndërtesa…”.
Ndërsa jep këtë përshkrim të brendshëm të ndërtesës: “Vizitori hyn në një hajat të madh e të gjanë që bashkon të dy degët e mëdhaja të ndërtesës, nga të cilat njana asht e destinueme për theatër, sallë e madhe që do mundë të përfshijë në rreth të vet, në komoditet të plotë, një sasi publiku prej tetëqind vetësh, ndërsa tjetra asht një varg sallash të mëdhaja, që vijnë njana mas tjetrës, në rend të përkryem artistik dhe që janë të destinueme: nji për pritje, nji për Biblotheke, nji për lojë, nji për restorant, nji për zyrë…Përbri të dy godinavet të mëdhaja asht ngrehun, mandej, Palestra e Gjimnastikës …. Mbas saja vjen salla e Tenisit, nji nga të cilat do të jetë e mbulueme, në fund asht pishina …” Citova të gjitha këto, për të sqaruar se kjo godinë ka nisur punimet në janar të 1938-s dhe ka përfunduar në shtator të 1939-s.
Pjesa më e rëndësishme e aktivitetit të saj ka qenë dokumentimi, studimi dhe përhapja e prodhimit kulturor dhe artistik të kohës, nëpërmjet Bibliotekës, Zyrës së Informacionit, Zyrës së përkthimit letrar etj.
Pavarësisht se po e botoj të plotë (të përkthyer) statutin dhe shërbimin kulturor të Rrethit Italo- Shqiptar, i cili gjendet në Arkivin Qendror, dëshiroj të citoj: “Pika A: Biblioteka …Mbledh dokumente të letërsisë së shkruar shqiptare dhe sidomos veprat e Jeronim de Radës, Luigj Gurakuqit, Antonio Maria Zanonit, Ndre Mjedës, Patër Fishtës, Xhuzepe Skiroit, Ali Asllanit, prozatorëve Lumo Skëndo, Faik Konica, Patër Anton Harapi dhe të bashkëkohorëve, sidomos të klasikëve të gjallë si Koliqi dhe simbolistëve si Pogradeci … Pika D: Kujdeset ose drejtpërdrejt, ose duke ia besuar punënë shkrimtarëve të mirënjohuer, për përkthimin e veprave shqiptare në gjuhën italiane dhe të veprave italiane në gjuhën shqipe…”
Për ilustrim citova disa fragmente të shkëputura nga struktura e shërbimit kulturor të institucionit të dikurshëm artistik Rrethi “Scanderbeg”, për të treguar falsitetin e deklaratave të bëra me qëllim manipulimin e opinionit publik, se gjoja godina na paskësh qenë kazermë ushtarake” apo “dopolavoro” për argëtimin e ushtarëve italianë. Spekulime, bërë në injorancë të plotë me faktin historik, me qëllim zhdukjen dhe denigrimin e rolit që luajti ky institucion në emancipimin dhe kulturimin shoqëror të shqiptarëve nga 1939 deri në vendosjen e komunizmit.
Gjithashtu, përpjekja për ta paraqitur godinën si një objekt arkitektonik të pavlerë, ka për synim vetëm shkatërrimin e paralajmëruar të saj. Rrethi Italo-Shqiptar “Scanderbeg”, projektuar nga Giulio Berté nuk ka pasur funksion dopolavoristik. Ajo çka në terminologjinë fashiste quhet Organizatë e Dopolavoros (Organizata e Mbaspunës) krijuar nga Benito Musolini, u instalua në Shqipëri me krijimin e Partisë Fashiste Shqiptare. Struktura dopolavoristike shqiptare ishte pjesë integrale e aktivitetit të Partisë Fashiste Shqiptare.
Selia qendrore e Veprës Kombëtare e Paspunës do të ndërtohej në vitet e para të pushtimit nga Gherardo Bosio dhe është pikërisht Universiteti i Arteve sot. Gjatë pushtimit italian, godina e Rrethit “Scanderbeg” ka shërbyer për aktivitete kulturore dhe sportive. Pas kapitullimit italian, ndërtesa u transformua në kinema dhe ndërroi emër në “Kinema Kosova”.
Në vitet e para të komunizmit shërbeu herë si kinema, herë si sallë për gjyqet e kundërshtarëve politikë të regjimit, ndërsa godina tjetër u kthye në bar-kafe të Lidhjes së Shkrimtarëve. Në 1945 mbyll kalvarin e ndryshimeve, duke u shndërruar në Teatër Popullor, sot Teatri Kombëtar. Në 2018 rrezikon seriozisht shembjen, duke marrë me vete edhe historinë e vet. Përgjithmonë! Si një ambiguitet mes futurizmit dhe racionalizmit, me një simetri ekzakte, godina karakterizohet nga linja të gjata, dinamike, që sugjerojnë lëvizje dhe lirizëm.
Është pa dyshim ndërhyrja e parë tipike moderniste, bërë nga italianët në Shqipëri me vlerë arkitektonike të papërsëritshme jo vetëm për Shqipërinë. Gjithashtu materialet e ndërtimit të përdoruara ishin më inovativet për kohën. Sipas një studimi të vitit 2008 nga Instituti Politeknik i Barit, ndërtesa u bë me materiale të parafabrikuara në Milano – një lloj çimentoje eksperimentale e përzierë me fibra plepi, i njohur me emrin komercial & quat-populit”. Pozicionuar në linjën e dytë të pasurisë kulturore arkitektonike, lënë nga italianët, pas brezit të ministrive të Di Faustos, godina në vetvete ka krijuar një harmoni të veçantë me një tjetër godinë simotër moderniste, ndërtuar 35 vite më pas, Galerinë Kombëtare të Arteve, e arkitektit Enver Faja.
Madje, mund të thuhet se ishte pikërisht godina e Giulio Berté-s ajo që kondicionoi lartësinë, linjat dhe volumet e Galerisë Kombëtare të Arteve. Ndërtesa e Teatrit, Galerisë, Hotel “Dajtit” e me radhë ndërtimet e viteve 1940 të Gherardo Bosios, përbëjnë trashëgiminë arkitekturore moderniste të Tiranës. Ky ansambël duhet ruajtur en bloc me fanatizëm si kujtesa historike e qytetit. Shkatërrimi i njërës përçudnon tjetrën, ato janë në korrelacion me njëra-tjetrën, si të tilla janë menduar dhe si të tilla duhen parë dhe ruajtur. Sot, fatkeqësisht, godinës së Teatrit Kombëtar arbitrarisht i është hequr statusi i trashëgimisë kulturore, për t’i hapur rrugë shkatërrimit dhe si rrjedhojë, edhe shëmtimit të gjithë zonës përreth.
DEBATI
Sipas Ministrisë së Kulturës, meqenëse godina është e vjetër dhe e amortizuar prej mungesës së fondeve dhe mirëmbajtjes në vite, ajo duhet prishur. Ky është i vetmi argumentim dhënë opinionit publik. Po sipas Ministrisë, restaurimi është më i shtrenjtë se ndërtimi i një godinë të re. Atëherë zgjidhja qenka fare e thjeshtë: shemb të vjetrën, bëj një të re. Ky naivitet i shprehur në deklaratë dhe argument, në fakt fsheh një skemë korruptive të qëllimshme, të menduar në çdo detaj. Hapi i parë ishte heqja në mënyrë arbitrare e godinës nga zona e mbrojtur e monumenteve të kulturës.
Hapi i dytë ishte prerja e çdo fondi mirëmbajtjeje dhe investimi me qëllim degradimin e mëtejshëm të ndërtesës dhe akti final është planifikimi i shembjes së saj, me argumentin absurd se është e amortizuar. Vjetërsia, amortizimi nuk mund të shërbejnë si argument për shembjen e një godine historike. Nisur nga ky arsyetim dhe precedent i krijuar, çdo politikan, për tekë apo për aferë korruptive, mund të bëjë rrafsh me tokën tërë Ansamblin Historik të Tiranës, pa pasur asnjë konsekuencë apo ndëshkim ligjor.
Kjo që po ndodh me këtë ndërtesë është një akt arbitrariteti i paprecedentë dhe shumë i rrezikshëm për demokracinë në vend. Godina e arkitektit Giulio Berté, si e para ndërtesë moderniste ndërtuar në Tiranë, duhet të ruhet dhe restaurohet si monument shumë i rëndësishëm për trashëgiminë kulturore dhe historike të kryeqytetit. Madje, duhej plotësuar sipas dizenjove të arkitektit edhe me elementin e papërfunduar, portikun me kolonada, që lidh të dyja godinat. Teatri Kombëtar nuk e ka të nevojshme një ndërtesë të re, restaurimi tërësor i godinës ekzistuese përmbush më së miri nevojat e tij.
Këtë kërkojnë dhe aktorët – pjesa stoike, me integritet dhe e pafrikësuar e tyre. Shkatërrimi i godinës së Teatrit në mënyrë të dhunshme dhe arbitrare prej qeverisë do të regjistrohet në histori si një akt vandalizmi politik, krim i së njëjtës përmasë me shkatërrimin e veprës së Di Faustos, Bashkisë së Tiranës, gjatë regjimit komunist në vitin 1980. Tek e fundit, diktatura e Enver Hoxhës shembi Bashkinë për të ngritur Muzeun Kombëtar, ndërsa Rilindja shemb godinën e Teatrit për të ndërtuar qendër tregtare dhe kulla.
STATUTI THEMELTAR I RRETHIT ITALO-SHQIPTAR “SCANDERBEG”
Neni 1
Me synim intensifikimin e marrëdhënieve miqësore mes popullit shqiptar dhe atij italian, nëpërmjet një bashkëpunimi më të ngushtë në fushat kulturore, artistike, sportive dhe argëtuese, nën patronazhin e lartë të Madhërisë së tij Mbretit të Shqiptarëve dhe nën presidencën e Shkëlqesisë së Tij, Ministrit të Italisë në Tiranë, dhe të Shkëlqesisë së Tij Ministrit të Punëve të Jashtme të Shqipërisë, ngrihet Rrethi ItaloShqiptar “Skanderbeg”.
Neni 2
Rrethi Italo-Shqiptar “Skanderbeg” ka seli qendrore në Tiranë dhe degë varësie në qendrat me të rëndësishme të shtetit shqiptar.
Neni 3
Në realizimin e qëllimeve të Rrethit kujdeset një Drejtori e përbërë nga shërbime dhe zyra.
Neni 4
Godinat e Selisë Qendrore dhe të degëve të varësisë, si edhe materialet që Rrethi ka në dispozicion, janë pronësi e Legatës Mbretërore të Italisë, e cila ia jep ato përkohësisht në përdorim vetë Rrethit.
Neni 5
Pranimi në Rreth në cilësinë e anëtarit, si dhe përjashtimi eventual, janë tagër i padiskutueshëm i Presidencës.
Neni 6
Presidenca asistohet nga një Këshill Teknik Këshillimor, i përbërë nga … anëtarë. Ata emërohen nga Presidenca, qëndrojnë në detyrë një vit dhe në skadencë mund të rikonfirmohen.
Neni 7
Këshilli Teknik Këshillimor thirret nga Presidenca çdo herë që e gjykon të dobishme për interesin e Rrethit.
Neni 8
Në krye të shërbimeve dhe të zyrave caktohet një drejtor i emëruar nga Presidenca. Drejtori ushtron të gjitha pushtetet që i janë deleguar. Ai përgjigjet për mbarëvajtjen teknike dhe administrative të Rrethit. Merr pjesë në mbledhjet e Këshillit Teknik Këshillimor në cilësinë e Zv.presidentit.
Neni 10
Presidenca përcakton me rregullore të posaçme normat e funksionimit të shërbimeve dhe të zyrave të ndryshme të Rrethit, frekuentimin e anëtarësisë dhe kuotizacionet e detyrueshme të regjistrimit dhe ato mujore.
SHERBIMI KULTUROR
Programi i aktivitetit qendror dhe atij periferik ka tre synime: dokumentimin, studimin dhe përhapjen. Elementet janë si më poshtë:
A. BIBLIOTEKA Mbledh katalogun në mënyrë organike dhe ruan, duke mundësuar leximin në Seli, në një sektor të veçantë veprat me karakter historik, letrar dhe politik, të shkruara mbi Shqipërinë, në Shqipëri, Itali apo jashtë. Mbledh dokumentimet dhe transkriptimet e rapsodive historike shqiptare (Kangë Kreshnikësh), të këngëve të dasmave, të dashurisë, të zisë dhe të ninullave. Mbledh dokumente të letërsisë së shkruar shqiptare dhe sidomos veprat e Jeronim de Radës, Luigj Gurakuqit, Antonio Maria Zanonit, Ndre Mjedës, Patër Fishtës, Xhuzepe Skiroit, Ali Asllanit, prozatorëve Lumo Skëndo, Faik Konica, Patër Anton Harapi dhe të bashkëkohorëve, sidomos të klasikëve të gjallë si Koliqi dhe simbolistëve si Poradeci. Mbledh, katalogon dhe jep në lexim botime italiane me karakter historik, sociologjik dhe letrar të botuara nga 1925-a e më pas. Ofron konsultimin dhe leximin në mjediset e selisë të Enciklopedive kryesore dhe të revistave, si italiane ashtu edhe shqiptare.
B. EMEROTEKA Mbledh – sipas përcaktimeve të shërbimit të shtypit -, katalogun dhe jep për lexim në seli, botimet periodike dhe artikujt që trajtojnë Shqipërinë të botuara në Itali dhe jashtë.
C. Informacioni Jep informacione bibliografike mbi Shqipërinë nga 1912-ta dhe për Italinë nga 1936-ta e këtej, duke ngritur dhe mirëmbajtur përditësimin mujor të një skedari të veçantë bibliografik.
D. PERKTHIME Kujdeset, ose drejtpërdrejt ose duke ia besuar punën shkrimtarëve të mirënjohur, për përkthimin e veprave shqiptare në gjuhën italiane dhe të veprave italiane në gjuhën shqipe, si dhe për përhapjen e këtyre përkthimeve në Itali dhe Shqipëri.
E. DITA E KULTURES Mban çdo pesëmbëdhjetë ditë, të paktën gjashtë muaj në vit, biseda, leksione ose konferenca mbi tema të aktualitetit apo që lidhen me marrëdhëniet italo-shqiptare, me letërsinë shqiptare apo atë italiane.
F. RACA Studion raportet vëllazërore mes racave romano-italiane dhe asaj ilirike, si dhe përhap këto njohuri në Shqipëri dhe Itali.
G. BASHKEPUNIMI Bashkëpunon me revistën mujore të Rrethit me artikuj dhe njoftime mbi lëvizjen kulturore-shkollore dhe të organizatave rinore në Itali dhe Shqipëri, dhe mbi funksionimin e shërbimit kulturor të Rrethit.
Kryetari i Komunës së Preshevës, Shqiprim Arifi me anë të një postimi në rrjetet sociale, ka bërë me dije se Serbia e ka dënuar me 55 mijë dinarë, për shkak se vendosi flamurin shqiptar në ditën e Pavarësisë në selinë e partisë së tij, Alternativa për Ndryshim, dega Bujanoc.
Arifi shprehet se ky vendim është pjesë e kolazhit diskriminues dhe shkeljeve të drejtave sistematike individuale, kolektive të shqiptarëve të Luginës së Preshevës.
Ai shton se ndërsa Kosova është në fazën finale për themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, shqiptarëve të Luginës së Preshevës i mohohen të drejtat elementare njerëzore siç është vendosja e flamurit kombëtar.
Postimi i plot:
Deri kur?
55.000 dinarë dënim për vendosjen e Flamurit Kombëtar Shqiptar 🇦🇱
Sot kam pranuar dënimin prej 55.000 dinarë nga Gjykata për Kundërvajtje në Vranjë lidhur me vendosjen e flamurit kombëtar në selinë e Alternativës për Ndryshim — dega Bujanoc, me rastin e festës së 28 nëntorit, ditës së Flamurit.
Gjykata në fjalë ka nxjerrur AKTVENDIM lidhur me vendosjen e flamurit kombëtar shqiptar në selinë e partisë tonë në Bujanoc, me ç’rast ky dënim përbëhet prej 5000 dinarëve ndaj mua si person përgjegjës në pozitën e kryetarit të partisë “Alternativa për Ndryshim”, ndërkaq 50.000 dinarë për subjektin politik që kam drejtuar deri në shkurt të këtij viti, kur është datuar edhe ky aktvendim.
Ky aktvendim është pjesë e kolazhit diskriminues dhe shkeljeve të drejtave sistematike individuale, kolektive të shqiptarëve në Luginën e Preshevës.
Derisa përgatitjet e Qeverisë së Republikës së Kosovës janë në fazën finale për themelimin e ashtuquajturës “Asociacioni i komunave me shumicë serbe — Zajednica” me kompetenca të plota ekzekutive, shqiptarëve në Luginën e Preshevës i mohohen të drejtat elementare njerëzore siç është vendosja flamurit kombëtar.
Hapat e regresit të drejtave e minoritetit shqiptar në Serbi kanë një funksion divergjence me të drejtat e minoriteve serbe në Republikën e Kosovës.
Sa më shumë të drejta për serbet në Kosovë aq më pak të drejta për shqiptarët në Serbi. Deri kur? Panorama
Fondi për të Drejtën Humanitare tha të premten se gjatë vitit 2023 janë ngritur gjithsej 15 aktakuza, një pjesë e të cilave në mungesë, kundër 68 pjesëtarëve të forcave serbe për krime kundër popullatës civile gjatë luftës në Kosovë.
Këto të dhëna janë pjesë e raportit “Fillimi i një faze të re në gjykimin e krimeve të luftës” i cili përshkruan ngecjet e sistemit të drejtësisë në trajtimin e krimeve të luftës, ndërsa thekson sfidat që pasojnë fillimin e proceseve të para të gjykimeve në mungesë, që u mundësuan me ndryshimet në Kodin e Procedurës Penale në Kosovë.
“Prej pesëmbëdhjetë aktakuzave të ngritura, tetë janë ngritur në mungesë kundër 61 pjesëtarëve të forcave serbe dhe shtatë aktakuza janë ngritur ndaj shtatë pjesëtarëve të forcave serbe të cilët janë arrestuar nga policia e Kosovës dhe ndodhen në paraburgim. Gjatë vitit 2023 kanë filluar ose në faza të ndryshme janë zhvilluar procedurat penale në 26 lëndë kundër 81 pjesëtarëve të forcave serbe dhe një pjesëtari të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”, tha Amer Alija nga Fondi për të Drejtën Humanitare.
Albina Shabani Rama, kryetare e Gjykatës Themelore në Prishtinë, tha se gjykimi në mungesë paraqet kthesë në trajtimin e krimeve të luftës në Kosovë.
“Fakti që prej vitit të kaluar kanë filluar të ngriten aktakuzat në mungesë është një risi, është një përparësi për viktimat që do të trajtohen rastet që kanë pritur me vite të tëra. Për neve si gjykatë ka qenë një sfidë por me bashkëpunimin e madh që kemi pasur brenda sistemit por edhe me partnerët, ka filluar trajtimi dhe janë caktuar seancat e para për gjykim në mungesë dhe mendoj se shumë shpejt do t’i kemi edhe aktgjykimet e para në mungesë”, tha ajo.
Numri i ultë i prokurorëve e gjykatësve dhe mungesa e bashkëpunimit nga Serbia përmenden si dy nga sfidat më të mëdha në ndjekjen e krimeve të luftës.
I ngarkuari me punë në ambasadën e Zvicrës në Kosovë, Christoph Fuchs, tha se përballja me trashëgiminë e së kaluarës është thelbësore për të nderuar të drejtat e viktimave dhe për të shtruar rrugën e paqes afatgjate dhe pajtimit.
“Është e domosdoshme të kuptohet se të gjitha viktimat meritojnë drejtësi për krimet e kryera kundër tyre dhe familjeve të tyre. Çdo gjykim i suksesshëm jo vetëm që sjell të vërtetën në dritë por shërben edhe si shenjë që krimet e luftës nuk do të harrohen dhe autorët e tyre një ditë do të mbahen përgjegjës. Megjithatë, koha ka rëndësi sepse drejtësia e vonuar është drejtësi e munguar”, tha ai.
Pas përfundimit të luftës në Kosovë, përgjegjësinë për ndjekjen e krimeve të luftës e kishte fillimisht Misioni i Kombeve të Bashkuara, e më pas misioni i Bashkimit Evropian për sundimin e Ligjit. Diku nga fillimi i vitit 2016 Prokuroria e Posaçme e Kosovës nisi marrjen e lëndëve, për të marrë përgjegjësinë për të gjitha rastet në fund të vitit 2018.
Kosova doli nga lufta që mori fund me ndërhyrjen e NATO-s, me mbi 10 mijë të vrarë dhe mbi 5 mijë të zhdukur. 25 vjet pas, vetëm 74 persona janë dënuar nga gjykatat vendëse e ndërkombëtare për kryerjen e krimeve të luftës dhe veprimtarët humanitarë thonë se drejtësia për viktimat dhe familjarët e tyre, duket të jetë ende larg.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka folur rreth procesit të referndumit që pritet të mbahet të dielen e 21 prillit në komunat veriore.
Kurti tha se në zyre nuk mund të hyjnë bandat fashiste.
“Këta kryetarë mund të dalin nga zyrat, por jo me banda krimnale e fashiste që dhunojnë KFOR-in, gazetarët dhe policinë. Me zgjedhje hyhet në zyre. Nuk hyhet në zyre me bomba, granata dhe me armë të tjera që janë sulmuar personeli i sigurisë dhe gazetarët”, tha ai.
I pari i Qeverisë së Kosovës theksoi se në rast se 50+1 përqind e qytetarëve do të votojnë pro largimit të kryetarëve, ata nuk do të jenë më.
“Për çështjen e zgjedhjeve të cilat do të mbahen në katër komunat veriore të vendit, më 21 prill, pra të dielen e kësaj jave prin Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, Qeveria e Kosovës është në shërbim të tyre. Nga ana jonë është vullneti që të mbahet ky votim dhe në komunat të cilat 50+1 përqind e qytetarëve do të votojnë për t’ua ndërprerë mandatin kryetarëve të komunave ne do të jemi garancion që kjo do të zbatohet në plotni dhe me shpejtësi. Dhe më pas le t’i kemi zgjedhjet ku do t’i ndërrojmë këta kryetarë të komunave”, tha ai.
Kryeministri këto deklarime i bëri në ceremoninë e nisjes së punimeve për ndërtimin e rrugës Kjevë-Dollc/ Klankosova.tv
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, pritet të kërkojë për mbështetje shtesë ushtarake për fushatën mbrojtëse të shtetit të tij kundër Rusisë.
Këtë kërkesë ai është planifikuar që ta bëjë gjatë një takimi urgjent me ministrat e Mbrojtjes të shteteve të NATO-s me të cilët do të takohet më 19 prill.
Takimi i Këshillit NATO-Ukrainë, që do të organizohet përmes video-lidhjes, pritet të fokusohet veçanërisht në pyetjen nëse aleatët mund të furnizojnë Ukrainën me sisteme shtesë të mbrojtjes ajrore në një periudhë afatshkurtër.
Sipas Zelenskyt, Forcat e Armatosura të Ukrainës po ashtu kanë nevojë për armë shtesë, predha të artilerisë, makina ushtarake dhe dronë.
Ukraina aktualisht po shqetësohet nëse mund të mbajë vijën e frontit dhe të mbrojë infrastrukturën ekzistuese të energjisë, tha Zelensky.Rusia, që nisi pushtimin e paprovokuar të Ukrainës shkurtin e vitit 2022, javët e fundit ka rritur presionin ushtarak ndaj shtetit fqinj dhe përmes sulmeve ajrore ia ka shkatërruar pothuajse të gjitha termocentralet.
Sipas informacioneve që Zelensky prezantoi në fillim të prillit, shtetit të tij do t’i duhen 25 sisteme të mbrojtjes ajrore Patriot – të prodhimit amerikan – secili me nga gjashtë deri në tetë raketahedhës apo pajisje të ngjashme, në mënyrë që të mbrohet plotësisht hapësira ajrore ukrainase. Alternativë për këtë lloj sistemi ajror janë sistemet e tjera sikurse Iris-T, SAMP/T dhe NASAMS.
Qeveria gjermane veçse ka njoftuar gjatë fundjavës së shkuar se do t’i japë Ukrainës edhe një sistem Patriot. Por, edhe nga shtete të tjera pritet të bëhen zotime të tilla, përfshirë edhe Spanjën.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, së fundi tha se në situatën aktuale, ai beson se është më e rëndësishme që të ndihmohet Ukraina sesa të përmbushen synimet e aleancës sa i përket sigurimit të armëve dhe municioneve./REL
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se mungesa e sanksioneve ndaj Serbisë e ka trimëruar atë duke bërë arrestime në masë ndaj qytetarëve kosovarë.
Kurti në konferencë për medie pas mbledhjes së qeverisë akuzoi Serbinë si shtet mafioz, derisa theksoi se kryemafiozi është presidenti Aleksandar Vuçiç.
Ndërkaq, ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, tha se rreth 1500 qytetarë kosovarë dje janë ndaluar dhe malltretuar nga autoritetet serbe.
Sveçla tha se ky veprim i Serbisë përbënë kërcënim për sigurinë në rajon dhe është një precendtë i rrezikshëm.sn
Departamenti amerikan i Shtetit i ka bërë thirrje Serbisë të vetëpërmbahet nga veprimet e njëanshme dhe të pakoordinuara, dhe ka thënë se pret lirimin e menjëhershëm të zëvendësdrejtorit të Policisë së Kosovës, Dejan Jankoviq.
Në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë, DASH u bëri thirrje autoriteteve serbe të veprojnë me transparencë dhe në përputhje të plotë me ligjin në lidhje me qytetarët kosovarë të ndaluar në Serbi dje.
“Ndalimet arbitrare apo padrejtësisht të gjata, posaçërisht nëse cak i tyre janë oficerët e Policisë së Kosovës, do të shihen si veprime përshkallëzuese që dëmtojnë paqen dhe stabilitetin”, tha një zëdhënës i Departamentit të Shtetit për Radion Evropa e Lirë më 18 prill.
Sipas autoriteteve kosovare, Serbia ndaloi mbi 1.400 kosovarë, teksa po kalonin transit nëpër Serbi.
Në mesin e të ndaluarve ishin edhe dhjetë zyrtarë policorë.
Autoritetet thanë se nëntë zyrtarë policorë janë liruar, ndërkaq ndaj Dejan Jankoviq, Serbia ka caktuar masën e paraburgimit prej 48 orësh nën akuzën për prishje të rendit kushtetues të Serbisë.
Sipas DASH, marrëveshja për lëvizjen e lirë mes Kosovës dhe Serbisë, e arritur më 2011 në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, “ofron parametra të qarta për hyrjen dhe daljen e qytetarëve kosovarë në dhe jashtë Serbisë”.
“Siç ka theksuar Bashkimi Evropian, vonesat si këto të fundit, përbëjnë shkelje të kësaj marrëveshjeje”, tha DASH.
Sipas marrëveshjes për lirinë e lëvizjes “qytetarët (me vendbanime të përhershme) të të dyja palëve duhet të kenë mundësi të udhëtojnë lirshëm brenda ose përmes territorit të njëra-tjetrës dhe në pikat kufitare të qarkullojnë vetëm me letërnjoftim”.
Departamenti i Shtetit tha se të gjitha palët duhet t’u shmangen veprimeve që mund ta rrezikojnë sigurinë dhe stabilitetin rajonal.
Më herët gjatë ditës thirrje për lirimin e Dejan Jankoviqit bënë edhe Jeffery Hovenier, ambasadori amerikan në Prishtinë, dhe Jorn Rohde, ambasadori gjerman në Prishtinë.
Kosova ka akuzuar Serbinë se me veprimet e fundit ka kryer shkelje të rëndë të të drejtave të njeriut dhe ka shkelur marrëveshjet e arritura në dialog, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian.
Edhe blloku evropian një ditë më parë tha se Serbia, me ndalimin e udhëtarëve dhe autobusëve nga Kosova, në kufijtë e saj me Hungarinë dhe Kroacinë, ka shkelur Marrëveshjen për lëvizjen e lirë.
Kosova ka thënë se ndalimi dhe “maltretimi” i shtetasve të Kosovës që po kalonin nëpër Serbi, u bë “në shenjë hakmarrjeje” pasi më 16 prill, Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës mbështeti anëtarësimin e Kosovës në këtë organizatë.
Serbia ka thënë se do të punojë që Kosova të mos pranohet në këtë organizatë gjatë mbledhjes së Këshillit të ministrave të Jashtëm të Këshillit të Evropës më 16 maj.Radio Evropa e Lirë
Departamenti amerikan i Shtetit i ka bërë thirrje Serbisë të vetëpërmbahet nga veprimet e njëanshme dhe të pakoordinuara, dhe ka thënë se pret lirimin e menjëhershëm të zëvendësdrejtorit të Policisë së Kosovës, Dejan Jankoviq.
Në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë, DASH u bëri thirrje autoriteteve serbe të veprojnë me transparencë dhe në përputhje të plotë me ligjin në lidhje me qytetarët kosovarë të ndaluar në Serbi dje.
“Ndalimet arbitrare apo padrejtësisht të gjata, posaçërisht nëse cak i tyre janë oficerët e Policisë së Kosovës, do të shihen si veprime përshkallëzuese që dëmtojnë paqen dhe stabilitetin”, tha një zëdhënës i Departamentit të Shtetit për Radion Evropa e Lirë më 18 prill.
Sipas autoriteteve kosovare, Serbia ndaloi mbi 1.400 kosovarë, teksa po kalonin transit nëpër Serbi.
Në mesin e të ndaluarve ishin edhe dhjetë zyrtarë policorë.
Autoritetet thanë se nëntë zyrtarë policorë janë liruar, ndërkaq ndaj Dejan Jankoviq, Serbia ka caktuar masën e paraburgimit prej 48 orësh nën akuzën për prishje të rendit kushtetues të Serbisë.
Sipas DASH, marrëveshja për lëvizjen e lirë mes Kosovës dhe Serbisë, e arritur më 2011 në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, “ofron parametra të qarta për hyrjen dhe daljen e qytetarëve kosovarë në dhe jashtë Serbisë”.
“Siç ka theksuar Bashkimi Evropian, vonesat si këto të fundit, përbëjnë shkelje të kësaj marrëveshjeje”, tha DASH.
Sipas marrëveshjes për lirinë e lëvizjes “qytetarët (me vendbanime të përhershme) të të dyja palëve duhet të kenë mundësi të udhëtojnë lirshëm brenda ose përmes territorit të njëra-tjetrës dhe në pikat kufitare të qarkullojnë vetëm me letërnjoftim”.
Departamenti i Shtetit tha se të gjitha palët duhet t’u shmangen veprimeve që mund ta rrezikojnë sigurinë dhe stabilitetin rajonal.
Më herët gjatë ditës thirrje për lirimin e Dejan Jankoviqit bënë edhe Jeffery Hovenier, ambasadori amerikan në Prishtinë, dhe Jorn Rohde, ambasadori gjerman në Prishtinë.
Kosova ka akuzuar Serbinë se me veprimet e fundit ka kryer shkelje të rëndë të të drejtave të njeriut dhe ka shkelur marrëveshjet e arritura në dialog, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian.
Edhe blloku evropian një ditë më parë tha se Serbia, me ndalimin e udhëtarëve dhe autobusëve nga Kosova, në kufijtë e saj me Hungarinë dhe Kroacinë, ka shkelur Marrëveshjen për lëvizjen e lirë.
Kosova ka thënë se ndalimi dhe “maltretimi” i shtetasve të Kosovës që po kalonin nëpër Serbi, u bë “në shenjë hakmarrjeje” pasi më 16 prill, Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës mbështeti anëtarësimin e Kosovës në këtë organizatë.
Serbia ka thënë se do të punojë që Kosova të mos pranohet në këtë organizatë gjatë mbledhjes së Këshillit të ministrave të Jashtëm të Këshillit të Evropës më 16 maj.Radio Evropa e Lirë
Anëtarët e NATO-s duhet t’i japin përparësi armatosjes së Ukrainës në vend të forcimit të aftësive të tyre mbrojtëse, tha të mërkurën sekretari i përgjithshëm i bllokut ushtarak të udhëhequr nga SHBA.
“Është një pjesë e përpjekjes së rëndësishme që po bëjmë tani në të gjithë aleancën e NATO-s për të rritur shpërndarjen e sistemeve tona të mbrojtjes ajrore në Ukrainë”, u tha Jens Stoltenberg gazetarëve në Bruksel.
“Por Ukraina ka nevojë edhe për më shumë. Kjo është arsyeja pse nëse aleatët përballen me një zgjedhje midis përmbushjes së objektivave të kapaciteteve të NATO-s dhe ofrimit të më shumë ndihme për Ukrainën, mesazhi im është i qartë: dërgoni më shumë në Ukrainë.”
Stoltenberg vuri në dukje Danimarkën si “një shembull të fortë” pasi u zotua në shkurt t’i dhuronte të gjithë artilerinë e saj Kievit. Ai vlerësoi Danimarkën dhe Holandën për planet e tyre për të siguruar avionë luftarakë F-16, duke shtuar se ai ishte “i inkurajuar” nga lajmi se Kongresi amerikan pritet së shpejti të votojë për ndihmë shtesë për Ukrainën, pas muajsh vonesë.
Apeli i shefit të NATO-s vjen në një kohë kur shtetet anëtare po luftojnë për të ofruar sasi të mjaftueshme armësh në Ukrainë pa i varfëruar rezervat e tyre dhe pa rrezikuar sigurinë. Zyrtarët në Kiev kanë fajësuar mungesën e municioneve për kundërsulmin e dështuar të vitit të kaluar, si dhe humbjet e fundit në fushën e betejës.
Presidenti ukrainas Vladimir Zelensky ka kritikuar ashpër Gjermaninë për refuzimin e dhurimit të raketave të saj lundruese Taurus që lëshohen nga ajri dhe republikanët amerikanë për bllokimin e ligjit të ndihmës ushtarake prej 61 miliardë dollarësh të kërkuar nga presidenti Joe Biden.
“Nëse Kongresi nuk e ndihmon Ukrainën, Ukraina do ta humbasë luftën”, paralajmëroi Zelensky në fillim të këtij muaji.
Berlini kohët e fundit ra dakord të furnizonte Kievin me një tjetër sistem të mbrojtjes ajrore Patriot të prodhuar nga SHBA. Megjithatë, ajo ka refuzuar të ndryshojë vendimin e saj për raketat Taurus, duke argumentuar se dërgimi i tyre do të kërkonte personel gjerman në terren në Ukrainë.
Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve të Shteteve të Bashkuara, Mike Johnson, ka njoftuar se do ta vërë në votim projektligjin për ndihmën për Ukrainën të shtunën. Legjislacioni ishte bllokuar më parë për shkak të grindjeve të ashpra midis demokratëve dhe republikanëve mbi emigracionin dhe sigurinë kufitare.
Rusia vazhdon të këmbëngulë se dërgesat e armëve të huaja do të çojnë në më shumë përshkallëzim, por nuk do të ndryshojnë rrjedhën e konfliktit. “Perëndimi vazhdon të pompojë me armë regjimin e Zelenskit dhe po bëhet bashkëpunëtor i krimeve të tij të tmerrshme”, tha në janar zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova.
Ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeff Hovenier, kërkoi që autoritetet serbe të lirojnë zëvendësdrejtorin e Policisë së Kosovës, Dejan Jankoviq, i cili u ndalua një ditë më parë në pikëkalimin kufitar të Jarinjës, që lidh Kosovën me Serbinë.
Pas takimit të rregullt me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, Hovenier tha për mediat se me të parën e shtetit folën edhe për ngjarjet e 17 prillit, kur, sipas autoriteteve në Kosovë, Serbia ndaloi mbi 1.400 kosovarë, teksa po kalonin transit nëpër Serbi.
Në mesin e të ndaluarve ishin edhe dhjetë zyrtarë policorë. Autoritetet thanë se nëntë zyrtarë policorë janë liruar, ndërkaq ndaj Jankoviqit, Serbia ka caktuar masën e paraburgimit prej 48 orësh nën akuzën për prishje të rendit kushtetues të Serbisë.
“Ne jemi të shqetësuar sepse atë e njohim tash e disa vjet për investimin e kohës dhe energjisë për komunitetin serb dhe policinë, duke ndihmuar dhe siguruar integrimin e suksesshëm të forcës policore që u shërben të gjithë qytetarëve të Kosovës, pavarësisht etnisë së tyre. Ai ka pasur rol të rëndësishëm në sigurimin e ndjeshmërisë që lidhet me komunitetin serb dhe që adresohen nga Policia e Kosovës”, tha Hovenier.
“Për shembull, ai ka luajtur rol edhe në mbikëqyrjen e njësisë që ofron mbrojtje për monumentet e trashëgimisë kulturore, përfshirë edhe manastiret ortodokse serbe, në një mënyrë të fuqishme, kuptimplote dhe efektive. Ne jemi shumë të shqetësuar dhe shpresojmë që ai të lirohet”, shtoi diplomati amerikan.
Thirrje për lirimin e Jankoviqit dhe ulje të tensioneve bëri edhe ambasadori gjerman në Kosovë, Jorn Rohde, duke e cilësuar të “papranueshëm” ndalimin e zyrtarit policor.
Kosova ka akuzuar Serbinë se me veprimet e fundit ka kryer shkelje të rëndë të të drejtave të njeriut dhe ka shkelur marrëveshjet e arritura në dialog, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian.
Edhe blloku evropian një ditë më parë tha se Serbia, me ndalimin e udhëtarëve dhe autobusëve nga Kosova, në kufijtë e saj me Hungarinë dhe Kroacinë, ka shkelur Marrëveshjen për lëvizjen e lirë.
Hovenier tha se SHBA-ja pajtohet me vlerësimin e BE-së për këtë çështje, duke shtuar se Uashingtoni, si mbështetës i procesit të dialogut, pret që të gjitha marrëveshjet e arritura në Bruksel të respektohen dhe zbatohen.
Kosova ka thënë se ndalimi dhe “maltretimi” i shtetasve të Kosovës që po kalonin nëpër Serbi, u bë “në shenjë hakmarrjeje” pasi më 16 prill, Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës mbështeti anëtarësimin e Kosovës në këtë organizatë. Serbia ka thënë se do të punojë që Kosova të mos pranohet në këtë organizatë gjatë mbledhjes së Këshillit të ministrave të Jashtëm të Këshillit të Evropës më 16 maj.REL
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti, tha të enjten se janë liruar pjesëtarët e policisë së Kosovës që ishin ndaluar nga autoritet serbe të mërkurën, por atje po mbahet ende zëvendës drejtori i policisë së Kosovës nga radhët e komunitetit serb.
“Informacionet e fundit na njoftojnë që të gjithë policët e ndaluar tashmë janë liruar, përveç zëvendësdrejtorit të përgjithshëm të policisë së Kosovës Dejan Jankoviç. Pra zëvendësdrejtori i policisë vazhdon që të mbahet në burg në Serbi”, tha kryeministri Kurti gjatë një mbledhjeje të qeverisë së tij.
Një ditë më parë autoritetet në Prishtinë njoftuan se 10 pjesëtarë të policisë së Kosovës u ndaluan në Serbi, përfshirë zëvendës Jankoviç. Pesë nga ta ishin liruar ditën e mërkurë ndërsa katër pjesëtarë të tjerë sipas autoriteteve janë liruar të enjten.
Ministria e Brendshme e Kosovës tha se oficerët e ndaluar janë shqiptarë dhe serbë dhe “janë ndaluar në vendkalimet kufitare Merdar, Jarinjë, Dheu i Bardhë dhe në kufirin mes Kroacisë dhe Serbisë”.
Kryeministri Albin Kurti tha se veprimi i Serbisë është akt i ultë hakmarrjeje ndaj suksesit të Kosovës në rrugën drejt anëtarësimit në Këshillin e Evropës dhe shkelje e të drejtave të njeriut, lëvizjes së lirë dhe parimit të fqinjësisë së mirë.
“Me veprimin e djeshëm, Serbia ka shkelur një grumbull marrëveshjes, duke përfshirë marrëveshjen e korrikut të vitit 2011 për lëvizje të lirë të qytetarëve, marrëveshjen e nëntorit të vitit 2022 për lëvizje të lirë me karta identiteti në mes të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe marrëveshjen bazike të shkurtit të vitit 2023 në Bruksel për normalizim marrëdhëniesh dhe fqinjësi të mirë”, tha ai.
Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani e cila mori sot pjesë në ceremoninë e diplomimit të kadetëve të rinj të policisë së Kosovës, u bëri thirrje aleatëve ndërkombëtare që të rrisin përpjekjet kundër veprimeve të tilla.
“U bëjmë thirrje të gjithë aleatëve tanë që ta ngrenë zërin dhe t’i rrisin përpjekjet që të ndalin mizoritë dhe veprimet e tilla shoviniste kundër qytetarëve tanë dhe kundër policisë sonë. Por, jam e bindur që betimi i sotëm, dhe të gjithë këta kadetë dhe ky grup multietnik është përgjigjja më e fuqishme kundër përpjekjeve të tilla”, tha presidentja Osmani.
Të mërkurën të paktën gjashtë autobusë nga Kosova u ndaluan për orë të tëra nga policia serbe në vendkalimet kufitare me Kroacinë dhe Hungarinë.
Autoritetet serbe mohuan të kenë bllokuar udhëtarët nga Kosova, por thansë se shtimi i kontrollit të sigurisë mund të ketë shkaktuar vonesa.
Një zëdhënës i Bashkimit Evropian tha se situata e krijuar me ndalimin e udhëtarëve paraqet shkelje të marrëveshjes për Lirinë e Lëvizjes të arritur në dialog ndërsa kërkoi nga Serbia “që të përmbahet nga veprime të tilla të njëanshme dhe të pabashkërenduara si dhe t’i kthehet menjëherë respektimit të marrëveshjes”.
Nga viti i kaluar Serbia ka njohur dokumentet e udhëtimit të lëshuara nga Kosova, ndonëse nëpër vendkalime kufitare ka vendosur afishe në të cilat thuhet se kjo nuk nënkupton njohje të pavarësisë së saj.
Serbia u shpreh e zhgënjyer me votimin e së martës në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës që i dha dritën jeshile anëtarësimit të Kosovës në këtë mekanizëm. Beogradi ka paralajmëruar se do të vazhdojë luftën kundër anëtarësimit të Kosovës, ndonëse sipas marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve për të cilën të dyja vendet janë pajtuar vitin e kaluar, palët nuk duhet të pengojnë njëra tjetër në proceset integruese.
A është kulturë diplomatike, paaftësi politike apo konsideratë për provincialët atëherë kur lidershipi mbetet jashtë vemendjes së faktorit shqiptar në Europën Juglindore? A kërkon kryeministri Rama apo qeveria shqiptare të jetë politikisht korrekt me qëndrimin ndaj ftesës për anëtarësim të Kosovës në Këshillin e Europës? Kryeministri nuk është ndier, pret muajin Maj ndërsa eksponentët e tjerë të Rilindjes shprehen edhe para tij se ky ishte: “një sukses tjetër plotësisht i merituar”?
“You deserve it!” – një shpreje kalimtare dhe pa nerv përgëzues – në gojën e kryeministrit shqiptar që nuk i bëhet jehona për Kosovën nga ATSH si mjet i propagandës ashtu si kur çdo ditë përdoren platformat e tij të mediave sociale si “X”, “Facebook”, podcast etj. kur në rastin kur numëron turistët dhe përshëndet ndjekësit me foto e peisazhe të manekyruara – është një sinjal dëshpërimi. Për marrëdhëniet Shqipëri-Kosovë është vazhdim i zbehjes që la pas regresi diplomatik dhe dështimi i plotë i projektit “Ballkanit të Hapur”. Ndërsa marrëdhënia Shqipëri-Kosovë është më e qenësishmja për kombin, sot ajo për shkak të kryeneçësisë në politikë është e ftohtë sepse qeverisja Rama ka humbur protagonizmin mbarëkombëtar. Kryeministri shqiptar i shquari dhe kuratori i Samiteve të dëndura të Tiranës tregon se është miop në diplomaci ndonëse i zoti në vetëreklamë. Ai ndien se po e humb edhe përkëdheljen e sedrës për t’u quajtur edhe”babai i kombit” ashtu siç u quajt prej dikujt mes faktorit shqiptar gjatë vitit të shkuar mes tapetit të kuq. Politika e tij e jashtme po humb kredibilitetin ndër shtetet sepse dhe ai nuk ka më as fantazi dhe forca për të mundur ta zgjasë pushtetin pas këtyre 10-11 viteve. Nuk do të mund ta zgjasë sepse kjo qeverisje në politikë ka asfiksuar pluralizmin, në ekonomi varfëria ka pllakosur nga shancet e pabarabarta që t’i jep perëndia dhe vendlindja sepse mbi to sundon korrupsioni shtetëror, lëvizja e lirë është shndërruar në ikje pa kthim dhe ku forca e ligjit dhe drejtësia nuk veprojnë në mënyrë të barabartë për të gjithë shtetasit.
Duke dashur të kërkojmë vemendjen e opinionit publik shqiptar tek kjo pikë dhe mbi gjendjen e tanishme të Shqipërisë gjatë këtij viti parazgjedhor, parashtimet e mësipërme na japin mundësinë që të shohim se çfarë po bën politika, ku janë më të interesuar njerëzit dhe ku ndodhet pa protagonizëm lideri i qeverisë shqiptare.
Fakti i thjeshtë është se kreu i ekzekutivit shqiptar hesht dhe nuk ka ndonjë njoftim zyrtar për shtyp për të bërë dhe mundësi për ta uruar ftesën e Kosovës për në Këshillin e Europës. Deri në muajin Maj ka ende kohë dhe gara mbase i duket kohë e gjatë kryeministrit që mendon se duhet t’i ruajë lëvizjet politike dhe energjitë. Por gjatë 48 orëve e fundit realiteti i është përplasur flluskës së Ramës. Kosova jetoi lajmin e gëzuar, që u përhap dhe u prit mirë në mbarë hapsirën shqiptare dhe kudo në diasporë ashtu sikurse u shoqërua edhe me tensione disa orë më vonë ku disa qindra shtetas të Kosovës janë penguar në lëvizjen e tyre të lirë në pikat kufitare të Republikës së Serbisë me fqinjët e saj. Shprehja e qëndrimeve dhe përditësimi i tyre sipas zhvillimeve në politikën e jashtëme më vete dhe me mirëkuptim ndërkombëtar do të ishin së pari ndershmëri më parë se të shitej mospërzjerje dhe diplomaci me popullin vëlla shqiptar të Kosovës. 16 Prilli një ditë e shumëpritur për shqiptarët e Kosovës dhe të Shqipërisë, do ishte lajm shumëfish më i fortë nëqoftëse ashtu si pozita dhe opozita në shtetin amë pra nga i gjithë spektri politik do ta jepnin urimin me vendosmëri dhe përmes një deklarate mështetëse të dalë nga Kuvendi i Shqipërisë.
Në këtë rast parlamenti është një organizëm i pavarur dhe nuk imponohet nga presionet që bën qeveria Rama. Daljet e veçuara nga qëndrimet e lidershipit politik të bëjnë të kuptosh se uniteti kombëtar është i cënuar për shkak të polarizimit politik dhe mazhoranca priret nga fuqia e pushtetit.
Faktikisht përcjellja e ngjarjes bëhet me deklarata të thata që serviren si propagandë. Këto i gjen vetëm në Agjencinë Telegrafike Shqiptare e cila protokollon dhe prodhon veprimtaritë e strukturës partiake të Rilindjes Socialiste. Po veçojmë tre mesazhe ku nuk dallon individualitetet që përfaqësojnë politikën e mazhorancës, por vijën politike të qeverisë që përforcon togëfjalëshin “e ke merituar”. Dhe për Kosovën kjo vjen nga Kryetarja e KuvenditLindita Nikolla, Ministrja për Marrëdhëniet me Parlamentin, Elisa Spiropali dhe Kreu i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste Bledi Çuçi, por ende jo nga Ministria e Jashtëme dhe Kryeministri.
“You deserve it!”, “E ke merituar!” mund të thuhet përkohësisht edhe për një popull që mashtrohet nga qeveria që zgjedh por nuk mund të thuhet mes vëllezërve të një gjaku pavarësisht edhe pse politika është në mes. Shqiptarët sot kanë nevojë ta mbështesin dhe ta ndihmojnë njëri tjetrin në sfidat që kanë dalë përpara pasi të dy vendet tona vetëm të zhvilluara ekonomikisht, me një rend demokratik dhe me një shtet të së drejtës bashkërisht si një komb shqiptarësh do të bëhemi pjesë e Evrpoës, e shtrirjes gjeografike të së cilës i përkasim dhe historisë së përbashkët që trashëgojmë.
17 Prill, 2024
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)
Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)
Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)
L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)
Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)
Ministrja e Punëve të Jashtme dhe e Diasporës, Donika Gërvalla, ka deklaruar se presidenti serb, Aleksandar Vuçiç ka nisur t’i jetësojë kërcënimet e tij pas votimit të djeshëm për anëtarësim të Kosovës në Këshill të Evropës. Sipas saj kjo gjë dëshmohet me bllokimin e qytetarëve në kufi me Serbinë.
“Unë jam e mendimit që një veprim i tillë e ka një arsye që bazohet në ditën e djeshme. Jemi dëshmitar të deklaratave kërcënuese të Vuçiqit dhe ka kërcënuar jo vetëm Kosovën, por edhe partnerët ndërkombëtarë që vota pro Kosovës do ketë pasoja, Në këtë kontekst e shoh unë ndalimin e udhëtarëve atje. Jo vetëm në autobus, por edhe në vetura dhe sidomos ndalimin e shumë zyrtarëve të Policisë.
Nga biseda direkte që kemi pasur nga udhëtarët atje, e dijmë që janë shkelur masivisht të drejtat e qytetarëve tanë. Shumë prej tyre kur janë intervisutar atje janë detyruar të flitet për ushtarët e UÇK-së, se mos është dikush prej tyre aty”, ka deklaruar ministrja Gërvalla, përcjell RTK.
Gërvalla bëri të ditur se ka takuar ambasadorët e QUINT-it, dhe përfaqësuesin e Bashkimit Evropian nga të cilët kanë kërkuar reagim të qartë dhe të prerë.
“Sot me ministrin e Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçlen kemi takuar ambasadorët e QUINT dhe përfaqësuesin e BE në Kosovë. I kemi informuar me aq sa kemi pasur detaje, dhe kemi kërkuar një reagim të qartë dhe të prerë, jo vetëm për të parandaluar një veprim të tillë në të ardhmën por dhe për të demostruar një unitet mes faktorit demokratik ndaj qasjes që Serbia ka treguar sot.
Sot është shkelur edhe marrëveshja për mobilitetinn, prandaj ne duhet të jemi të përgatitur dhe vigjilent”, tha ajo.
Gërvalla tutje tha se nuk të informojë nëse janë liruar të gjithë qytetarët që u mbajtën të bllokuar në kufijtë e Serbisë.
“Një pjesë e tyre janë liruar. Nuk mund të japim informacion që janë liruar të gjithë. Por, do ti japim informacionet e sakta kur të i verifikojmë të gjitha.
Thirrje bëj vazhdimisht që të evitohet kalimi nëpër Serbi sepse nuk mund të dijmë se cilat do të jetë veprimet e Vuçiçit”, ka deklaruar Gërvalla.
E pyetur se a është liruar zëvendësdrejtori i policisë për të cilin është raportuar se është ndaluar nga autoritetet serbe, ajo tha se ende nuk kanë informacione të konfirmuara se a është liruar apo jo.
Komentet