Ditë më pare, ndodhi nji Samit i UE me shtetet e Ballkanit, i cili u zhvillua në Kryeqendren e shtetit shqiptar – në Tiranë. A ishte koincidencë apo…., te njejten ditë ndodhen edhe demostrime masovike, në të cilat, u sulmua dhe u lendua lideri i demonstrates.
Nuk ishte befasi apo, shum e më shumë po e quajn edhe SUPRIZË, dhe edhe gjuhen po e bastardhojnë, nga se, mjerisht, befasia, thua se nuk egziston sepse, te gjitha të zezat po ndodhin në rradhët e popullit shqiptar. Ndaj, shtrohet pyetja themelore se, a egziston donji mundësi që, në rradhet, sëpari të shtresave politike por, edhe të mbar popullit shqiptar, të gjindet, në se jo të dominoi, nji gjuhë e përbashkët.
Sëpari, pa donji filozofim, populli shqiptar, si asnji popull tjeter në Europë, është I shpartalluar – Shqipri, Kosovë, Maqedoni, Qamri, Serbi dhe Mali I Zi. Kuptohet se, nji shpartallim I tillë është pasojë e padrejtsirave historike të bashkësisë ndërkombtare apo të Europes ndaj popullit shqiptar. Është e pakuptueshme se pse, as sot e kësaj dite, nuk e kupton një gjë te tillë. Përveq kësaj, shtrohet pyetja se a mos vall, edhe vet populli po I kontribon nji shpartallimi te tillë.
Historia e shtetit dhe të drejtes, kaherë e ka konfirmuar se, lidhja më e ngushtë, në mes njerzve gjithandej botes, është lidhja sipas përkatësis kombëtare, pavarsisht se kush, cilit shtet I përket. Populli shqiptar, përveq rrethanave të ndryshme, falë edhe dobësive në proceset e mbajtjes, formmimit dhe zhvillimit të shteteve shqiptare, është shpërndar gjithandej botes dhe, akoma e pretendon kalimin në megrim, nga se shtetet kombtare nuk premtojnë.
Askush nuk duhet me e shprehë atdhedashurin më shum se shtresat politike, se shtresa bartëse të pushtetit. Kjo nga fakti se keto shtresa, objektivisht, e gëzoin besimin e popullit, të cilit edhe shteti I përket. Shteti nuk mbahet, nuk zhvillohet me nji levizje, me nji veprim. Përkundrazi, mbajtja dhe zhvillimi I shtetit, në mënyrë permanente, kërkon sinqeritet, përkushtim dhe profesionalizem, të cilat, mendoi se I mungoin edhe Shqiprisë edhe Kosoves.
Shqipria e ka nji pozitë gjeografike, gëzon të mira, madje edhe pasuri natyrore, me te cilat as edhe nji Zvicer nuk mund të krahasohet. Megjithatë, falë kapjes së shtetit, nuk leviz. Në anen tjeter, Kosova, në momentin e shpalljes së pavarsisë, veproi sikur se procesi u mbyll e jo se procesi tek sa ka filluar. Mjerisht, shteti as që u ngrit në këmbë dhe, filluan krimi I organizuar dhe kapja e shtetit te cilat e mbyllin rrugen dhe perspektiven e shtetit.
Kultura kombëtare, jo qe nuk kultivohet por bastardhohet nga dita në ditë
Historikisht, Shqipria konsiderohej djepi I kombit shqiptar edhepse, më shum se gjysma e shqiptarve ishin dhe janë jasht Shqiprisë. Lindi edhe shteti I Kosoves por, prap shqiptarët dhe trevat shqiptare, shtrihen në Serbi, Maqedoni, Qamri, Mal të Zi…. Në aspektin formal juridik, është process I vështir për bashkimin e dy shteteve. Megjithatë, bashkimi faktik, nuk është I pamundëshem, edhe pran egzistimit të kufirit formal. Mirëpo, për nji gjë të tillë, kërkohet nji nivel I lartë I ndjenjave kombëtare I cili iu mungonte, në vazhdimsi, shtresave politike që te dyja shteteve.
Betejat më kryesore, në mes subjekteve politike, në te dy shtetet, zhvillohen për marrjen, rrespektivisht ardhjen në pushtet. Gjat betejave te tilla, gjatë qendrimit në pushtet, e kaluara e argumenton se shtresat politike e harrojn edhe domethënjen e kombit, kulturen dhe interesin e kombit. Armikun duhet mbajtë në shnjester, por edhe nga ai mund të mësoni diçka. Shifni more se ç’bën Serbia për serbët në Kosovë, në Mal të Zi, në Bosnje…..
Çka po bën Kryeministri I Shqiprisë, as emrin nuk po muj me ia përmend, për shqiptar?!!! E bën kultivimin e marrdhënieve edhe personale edhe shtetërore me armikun historic – me Kryetarin dhe shtetin Serb. Me Kosovë as që mund të mirret vesh. E kaluarja e argumenton se e vetmja figure kosovare, me te cilen gjente gjuhë të përbashkët, ishte Hashim Thaqi. As me gisht të vogel nuk luan për shqiptart në Serbi dhe gjithandej kah gjinden. Në se nuk është për kombin, nuk mundet me qenë as për Shqiprinë.
Kape njanin e mëshoi tjetrit, thonte nji fjalë e moqme. Edhe Kosova, për 14 vite nuk arrijti të del nga udhëkryqi. Hekuri rrahet deri sa është I nxeht. Që nga fillimi I shpalljes së shtetit, Kosova nuk ndërmorri masa të duhura për shtrirjen e sovranitetit në mbar shtetin. Ja çka ndodhë tani, në pjesen veriore të Kosoves. Subjektet politike, në vazhdimsi, janë klanizuar. Opozita nuk e ka në prioritet të miren e shtetit por, se si me e larguar poziten dhe me u këthy në pushtet. Si duket, më armik konsiderohet pozita se sa armiku historic Serbia. Mos më e zgjatë por vetem me e shtruar çështjen se çfarë gjuhe degjohet në institucionin më të rëndësishem te shtetit – në Parliament. Sharja e nënes, e robëve, kurrnjiherë nuk ka egzistuar në traditen kombëtare. Tani edhe ato degjohen mu në Parliament.
Zgjohu popull
Sistemi zgjedhor duhet ndryshuar. Çdo njisi locale – komunë, duhet zgjedh përfaqsuesit në Parliament, në proporcion me numrin e banorve por jo, nji Kryesi e klanizuar e subjektit politik ti imponon emrat e kandidatëve gjatë zgjedhjeve. Populli duhet ta vlerson personalitetin por jo emrin e kandidatit I cili propozohet në zgjedhje.
Është e pabesueshme se si mund të heshtin Akademit e shkencave të dy shteteve. Është tejkaluar faza kur, popullit shqiptar I mungonte arsimimi. Tani, duhet ta konsideroni obligim moral, professional, madje edhe institucional kontributin në mprojtje dhe zhvillim të cultures dhe interest kombëtar.
Fundja, ndoshta, koh-paskohe, të organizoni, jo samite por donji seminar në tëcilet mund të spjegohet se, si zhvillohet komunikimi, se çka don të thot rrespektimi I njëri tjetrit, se si kembehen mendimet dhe kështu me rradhë.
Luz Tomaj,
12/08/2022
Komentet