The Albanian Quest for Freedom and the End of Yugoslavia: Hon. Joseph J. DioGuardi and the Albanian American Civic League 1985-1993 edited by Faton Bislimi documents the history behind the successful lobbying efforts by DioGuardi and the Albanian American Civic League during the period of 1985, when DioGuardi was first elected to the U.S. Congress, to 1993, when Yugoslavia ceased to exist as the Socialist Federation it once was. Bislimi narrates this story chronologically by introducing and presenting some never seen before letters and documents from DioGuardi’s personal archives. The book sheds light on how DioGuardi and the AACL worked tirelessly to earn the support of many U.S. Congressional leaders to bring an end to the plight of Kosovar Albanians and achieve their independence. This ultimately would lead to Milosevic’s indictment for war crimes in 2001 and to Kosova’s statehood in 2008, as described in the Epilogue by Balkan Affairs Adviser Shirley Cloyes DioGuardi, who joined the Civic League in 1994.

Praise for the book:

“The accomplishments of DioGuardi and the Board of the Albanian American Civic League in the Civic League’s early years laid the ground for the recognition of Kosova’s independence in 2008 and the importance of America’s involvement in the region. For those who care about resolving the still unresolved Balkan conflict, The Quest for Albanian Freedom and the End of Yugoslavia is mandatory reading.”
Hon. Ileana Ros-Lehtinen
Member of Congress (1989-2019) and Chair of the U.S. House Committee on Foreign Affairs (2013-2014)

“The book superbly documents the early efforts of former Congressman Joe DioGuardi, Shirley Cloyes, and the Albanian American Civic League to arrest and imprison Serbian dictator Slobodan Milosevic, leading to our shared efforts to bring an end to Milosevic’s ultimately ten-year genocidal march across Southeast Europe.”
Senator Emma Bonino
Former EU Commissioner and Former Minister of Foreign Affairs of Italy

“By taking the reader through DioGuardi’s Congressional Resolutions, his correspondence with the US State Department, and the accounts of his trips to the Balkans with other US elected leaders, Faton Bislimi richly documents the instrumental role that DioGuardi played in bringing about the disintegration of the former repressive country of Yugoslavia and an end to the genocidal regime of Slobodan Milosevic.”
Roland Gjoni, PhD
Newman Fellow on Constitutional Futures, University College Dublin

“This book beautifully and meticulously documents the determined efforts of former Congressman Joe DioGuardi and the Albanian American Civic League to hold to account Serbian dictator Slobodan Milosevic.”
Steven Powles QC
Head of Doughty Street Chambers International

Shekulli XIX ishte një epokë magjepsëse, pasi përkonte me fillimin e revolucionit industrial, modernizimit të mjekësisë, dhe me një ndryshim social që do të ndikonte brezat e ardhshëm. Përveç gjithë këtyre ndryshimeve të rëndësishme, në atë kohë pati edhe shumë ngjarje të çuditshme, të cilat bënë bujë në gjithë botën.

E tillë ishte historia e Elen Sadler, e cila shkoi një natë të flinte si gjithë të tjerët, dhe nuk u zgjua për 9 vjet. Bota u trondit, pasi askush nuk e kuptonte se çfarë po ndodhte. Rasti i Sadler ishte i pari i mirënjohur me Trypanosomiasis ose Sëmundjen e Gjumit.

Elen Sadler lindi më 15 maj 1859 në një familje të madhe me 12 fëmijë, dhe ku ajo ishte e 10-ta. Familja e saj banonte në fshatin e vogël britanik, Tërvil, që ndodhet midis Oksfordit dhe Bakingamshajër në Angli. Nga këtu vjen shprehja “Vajza e fjetur e Tërvil”. Babai i saj Uilliam Sadler ishte një fermer, që vdiq në moshë të re në një aksident.

E ëma, Ana Sandler u martua sërish me Tomas Fruoen, një punëtor fabrike që i trajtonte fëmijët e saj njëlloj si të vetët. Në vitin 1871, kur Elen ishte rreth 11 vjeç, ajo nuk shfaqteasnjë problem shëndetësor që nga lindja e saj. Më 29 mars, ajo shkoi të flinte bashkë me vëllezërit e motrat e saj si çdo natë tjetër.

Ndryshimi i vetëm, ishte se ajo nuk u zgjua të nesërmen në mëngjes. Pavarësisht se i bërtisnin, e shtrëngonin apo e shtynin, ajo nuk zgjohej. Në fillim, të gjithë menduan se kishte vdekur, por ajo kishte ende puls, dhe trupi i saj ishte i ngrohtë.

Mjekët e zonës e analizuan situatën e saj, por askush më parë nuk kishte parë diçka të tillë. Ata nuk ishin në gjendje të thoshin se çfarë e shkaktonte atë gjumë të thellë letargjik. Ekspertët nga i gjithë vendi shkuan për ta vizituar Elen, por asnjëri prej tyre nuk kishte parë apo dëgjuar diçka të ngjashme.

Ndërsa lajmi rreth Elen bëri bujë në mbarë vendin, shumë njerëz nisën të vinin në shtëpinë e saj për të dhuruar para. Madje disa prej tyre këmbëngulën që të përpiqeshin ta zgjonin. Të gjithë vinin me lloje të ndryshme alarmesh, shpikjesh dhe teknikash, por asnjëra prej tyre nuk funksionoi.

Përveç dhurimit të parave për studimin e shkaqeve të kësaj gjendje, kishte njerëz që do të paguanin një shumë të madhe parash për të marrë disa fije floku të Elen. Duke qenë se familja ishte e madhe dhe të ardhurat ishin të nevojshme, ata pranuan disa nga kërkesat, duke grumbulluar shumë para.

Kjo gjë nxiti një hetim, pasi policia nisi të mendonte se familja po përfitonte nga vajza e gjorë. Por familjarët këmbëngulën se njerëzit dhuronin para me vullnetin e tyre të lirë. Të gjithë u lejuan që ta shihnin Elen pa paguar asnjë tarifë. Të gjithë pyesnin veten se si vajza ishte ende gjallë pas disa muajsh, kur nuk kishte ngrënë apo pirë asgjë?

E ëma e ushqente me zor me supë, qumësht dhe ujë të përzier me sheqer nëpërmjet një çajniku të vogël. Pas një viti, nofulla e vajzës u bllokua, dhe pikërisht atëherë e ëma filloi ta ushqente përmes një tubi të vogël. Mjerisht në vitin 1880, nëna e saj Ana vdiq nga një atak i papritur në zemër.

Bazuar në atë që deklaruan vetë mjekët, stresi i vazhdueshëm, i provokoi shumë ankth, dhe në fund infarktin e miokardit. Vetëm 5 muaj pas vdekjes së nënës së saj, Elen u zgjua pas 9 vitesh të gjata. Ajo ra në gjumë në moshën 11-vjeçare dhe u zgjua në moshën 21-vjeçare.

Ajo u zgjua natën e Vitit të Ri 1880. Të nesërmen (1 janar 1881) gazetat e kishin në titujt e parë. Kur u zgjua, Elen ishte e rrethuar nga vëllezërit e motrat e saj, të cilët i dhanë lajmin e hidhur se të dy prindërit kishin vdekur. Ajo tha se ndjeu sikur u zgjua në një ëndërr. Asaj iu desh shumë kohë për të kuptuar gjithçka që ndodhi, dhe për ta përpunuar atë informacion.

Kur u zgjua, ajo ishte ende teknikisht 11 vjeçe nga pikëpamja mendore, pasi nuk kishte mundësi të fitonte ndonjë edukim apo njohuri të përgjithshme përmes përvojës së jetës.

Ajo e mori veten ngadalë, edhe me ndihmën e hallës së saj Grace Blekoll.

Shumica e parave të mbledhura gjatë gjumit të saj ishin shpenzuar, dhe kjo do të thoshte se Elen duhej ta siguronte vetë jetesën pavarësisht gjithçkaje që ndodhi. Ajo nisi të bënte gjerdanë me rruaza. Disa vite më vonë u martua me një fermer nga Ridingu dhe lindi 6 fëmijë.

Mjerisht Elen vdiq në vitin 1901, pa asnjë shpjegim, dhe pa asnjë të dhënë sesi ndihej në vitet para vdekjes së saj. Kur Elen u rizgjua në vitin 1880, Dr.Gelino nisi të analizonte shkaqet që e zhytën Elen në atë gjumë të thellë dhe çfarë e zgjoi atë.

Atë vit, ishte hera e parë që mjekët kuptuan llojin e sëmundjes që shkaktoi këtë gjumë.
Termi që përdorin sot mjekët për ta përshkruar këtë sëmundje është Narkolepsia. Kjo gjendje e rrallë e trurit, detyron një person të bjerë në gjumë papritmas për periudha të gjata kohore. Po ashtu ajo e çon atë në paralizë gjumi, gjë që do të thotë se ai nuk është në gjendje të zgjohet. Narkolepsia shkaktohet nga mungesa e oreksinës, e cila është një hipokretinë kimike e trurit që na ndihmon të zgjohemi nga gjumi, dhe të qëndrojmë zgjuar gjatë ditës.

Edhe pse narkolepsia nuk shkakton probleme shëndetësore afatgjata, ajo shkakton probleme të rënda mendore për ata që humbin një pjesë të madhe të jetës së tyre, duke fjetur për vite të tëra, ashtu si në rastin e Elen Sandler.

Mund të ndodhë gjithashtu që vdekja e hershme e Elen, të jetë shkaktuar nga depresioni për shkak të humbjes së kaq shumë viteve të rinisë së saj. Edhe sot e kësaj dite nuk dihet saktësisht se çfarë i zgjon pacientët që vuajnë nga narkolepsia, dhe kjo sëmundje nuk ka ende një trajtim. /Bota.al/

Interesante!! Vatra në New York i jep respekte Floreta Luli-Faber menjëherë mbas deklaratës së Vatranet Michiganit e cila u distancua pikërisht nga Floreta dhe vizita e Edi Ramës.
Siç e theksova dhe në postimin e mëparshëm, Vatra e New York-ut ka pasur shumë ndryshime këto dy vitet e fundit, sidomos mbas instalimit të Elmi Berishës.
Elmi Berisha është shok i ngushtë me Mark Gjonajn, dhe ky i fundit deri para dy vjetësh nuk fliste me ata të Vatrës madje dhe festat e 28 Nentorit i bënin veç. Tashmë, shoh që i festojnë së bashku.
Asgjë të keqe deri këtu sepse kemi nevojë për unitet, por po të shikosh gjërat më në detaje kupton se Vatra e cila anonte nga e djathta, nuk ishte në interes e asaj pjese të komunitetit Shqiptaro-Amerikan që financohet nga Rama.
Gjithmonë ka pasur diskutime në komunitet për lidhjet e ngushta të Mark Gjonajt, Richard Lukajt’ dhe Edi Ramës. Madje, Lukaj ka bisnese me Ramën si në Amerikë, ashtu dhe në Europë.
Kryetari Buçaj është hequr në mënyrë shumë të shëmtuar nga kryesia e Vatrës. E njëjta gjë ndodhi dhe me Mishton.
Dhe Gazeta Dielli ka pasur disa ndryshime rrënjësore këto kohë. Dalip Greca, ish krye-redaktori i cili gjithnjë ka mbështetur të djathtët, u zëvëndësua nga dikush që shumë thonë nuk po i jep platformën e duhur Sali Berishës gjatë këtyre muajve të vështirë për opozitën Shqiptare.
Gjithashtu, kur Elmi Berisha u bë Kryetar i Vatrës, e detyroi Dalip Grecën të fshinte të gjitha postimet që Dielli kishte patur deri në atë kohë në Facebook. Kjo ishte pak e çuditshme për shumë nga ne dhe kuptohet pyetjet për disa nisen që atëherë.
Ndërkohë, dega e Vatrës Manhattan, emëron si sekretar të saj Ilirjan Blloshmin, një anti-PDist dhe anti-Berishjan të tërbuar, gjë që të bën shumë përshtypje kur konsideron se kryetari i kësaj dege është dikush që mbahet për konservativ, mbështes i Trumpit dhe i Berishës.
Ndërkohë, komuniteti dhe anëtar të Vatrës, mbledhin fonde për Carolyn Maloneyn, që është Kongresmene Demokrate, dhe mirë bëjnë, por kur dëgjon që i kërkoj asaj takim për Ramën me Joe Biden, dhe nuk i kërkojnë asnjë llogari për Blinken që po përdor DASH si vegël pune për Sorosin që po shkatërron opozitën Shqiptare, fillojnë dhe lindin shumë pyetje.
Gjithsesi, duket qartë që drejtimi i Vatrës është marrë peng nga instrumente të Ramës, që bie në kundërshtim me parimin anti-komunist dhe patriotik që Vatra ka mbajtur që në fillimet saj.
Personalisht, kam kohë që kam shprehur pakënaqësine time për Elmi Berishën, madje e kam quajtur një gabim që Vatrës do ti kushtoj, dhe shoh që të tjerë nga komuniteti po e kuptojnë këtë tashmë.
Ironia më e thellë është kur sheh Bahri Omarin në foton kryesore të faqes së tyre në median sociale, ndërkohë që drejtimi që Vatra ka marrë, është komplet në mbështetje të atij që po instalon monizmin në Shqipëri.

PËRGJIGJE PËR POETEN NGA DURRËSI
Meqë nga përmbajtja artikulli i publicistes së mirënjohur Elida Buçpapaj është i përafërt me perceptimin tim që kam për shenimin e festës së “29 Nëntorit”, po e publikoj (në rubrikën për komente të këtij artikulli) polemikën që kisha pak më parë për këtë çështje me një “mike” poete (shoqe virtuale në facebook) nga Durrësi, e cila jeton në Itali.
Me tekstin që po ju prezantoj më poshtë, e komentova vjershën e saj që ajo ia kishte kushtuar “29 Nëntorit”.
Komenti im ishte si vijon:
“Pas rënies së Berlinit që ishte sulmuar prej forcave aleate, SHBA, Angli, Rusi etj., Gjermania kapitullon. Për këtë arsye forcat gjermane detyrohen të tërhiqen në drejtim të shtetit të tyre.
Partizanët-komunistë të Shqipërisë e gjejnë terrenin e gatshëm, të zbrazët, ngase forcat nacionaliste me vetëdije iu ishin shmangur luftës vëllavrasëse, sepse njeriu si qenie ishte për ta më i rëndësishëm sesa pushteti, që eventualisht do ta kishin
Pas marrjes së pushtetit nga komunistët, të ndihmuar nga ata jugosllavë, fillon epoka e likuidimeve masive të intelektualëve shqiptarë.
Bazuar në këtë, sipas mendimit tim, “29 Nëntori” është dita e vajtimit, është ditë zie për Shqipërinë, madje ditë zie edhe për Kosovën dhe trojet tjera shqiptare që mbetën nën Jugosllavi”.
Pra, tërheqjen e forcave të armatosura gjermane nga territori i Shqipërisë, nuk e ceka për ta madhështuar atë armatë, por për të treguar se ata i mundi koalicioni i ushtrive të shteteve të lart përmendura, pa e mohuar luftën partizane të komunistëve, e po ashtu edhe të nacionalistëve shqiptarë, që herë pas here e kishin zhvilluar asokohe kundër ushtrisë italiane dhe më vonë edhe asaj gjermane.
“Mikja” poete nga “facebook-u”, për të cilën ju njoftova më lartë, m’u përgjigj me fjalët ofenduese ” t’i ruajt Zoti mendtë ” (duke aluduar në perceptimin tim për “29 Nëntorin”), me motiv se gjatë LDB, gestapoja ia paska torturuar dike nga familja.
Kundruall motivit të saj, bëhet pyetja po çfarë lidhje ka “29 Nëntori” me gestapon, kur dihet mirëfilli që “sigurimi” i Shqipërisë komuniste s’ka lënë asgjë pa bërë, krahasuar me gestapon gjermane.
Si duket zonja poete (nga Durrësi që jeton në “Italinë kapitaliste”, dikur pushtuese e Shqipërisë ) s’e paska lexuar librin “Rrno vetëm për me tregue” të At Zef Pllumit, se përndryshe s’do ta lavdëronte “29 Nëntorin” e Enver Hoxhës në vjershën e saj.
PS.
Pas polemikës së cekur, poeten e përmendur e hoqa nga lista e shokëve virtual që i kam në “facebook”, për shkak se mendimet e mia me të sajat për çështje të caktuara janë diametralisht të kundërta.

Në një mbrame vonë një qen po shikonte hanen. Nuk po i besonte syve të vet! I dukej ma afer se kurr! Ndoshta, i ishte krijue idea se hana edhe mundet me ra… 

Ai po e priste nga minuti në minut ramjen e saj, mbasi kishte kuptue lëvizjen e saj në rrotullim, po nuk po kuptonte se a po lëvizë toka ku ishte ulë, dhe po shikonte naltë…

Pema ishte aty ku e gjeti porsa erdhi me vrojtue hanen… As ajo nuk duket se lëvizë…

Porsa perqendrohej me sy nga hana, i prishej pamja e saj nga shkelqimi i yjeve. Edhe ata nuk i merrte vesht a lëvizin apo edhe ata rrotullohen me hanen në drejtim të tokës, gja që edhe e frigonte ramja e tyne si copa zjarri…

Nuk vonoi dhe iu afrue një deputet i PS që kishte në dorë një foto, që qeni porsa e pau filloi me leh… Prap ju me kete ujk në dorë!?… As qenit nuk ju besue se ai, kishte në dorë foton e everit… Vertetë u tmerrue i shkreti qen kur pau foton e atij krimineli që kishte masakrue Popullin Shqiptar per ma shumë se një gjysem shekulli… Filluen me i rrjell lotët qenit shkretë…

U bane sa e sa vite që ai ujk na pat shkye edhe klyshët tonë…

E ju vazhdoni me na e sjellë per me na frigue me foton e tij…! Filloi i shkreti qen me u topitë nga frika…

Nuk ishte i zoti as me leh… Kishte harrue qeni se ishte data 29 nandor… Priste kot kur, po del drita… Ashtu, si po presin edhe … Shqiptarët tash 30 vjet kur po del ajo.., dritë…

         Melbourne, 29 Nandor 2021.

Nuk është hera e parë që shprehem mbi ketë temë, por për reflektimin e sotëm nuk e fsheh që u motivova edhe nga disa statuse që lexova në rrjetet sociale, statuse të cilët vazhdojnë haptazi me stilin e interpretimit të historisë sipas shkollës kriminale enveriste, stilin e Shkollës së Partisë “Vladimir Iliç Lenin” apo Institutit të Studimeve M-L, të drejtuar nga Merimanga e Zezë.

Ky është shëmbulli i padiskutueshëm që ne ende nuk e kemi berë katharsis si shoqëri. Nëse do perifrazoja Atin e Kombit, Ismail Qemalin, u demokratizua Shqipëria, por duhen demokratizuar shqiptarët. Dhe ky është imperativ historik.

Nuk e di a është e vërtetë, por nëse po, është ulëritës fakti që sot ende ka deputetë në Parlamentin e RSH që bëjnë statuse urimi me surratin e kriminelit Enver Hoxha. Imagjinoj dhe pyes veten: ç’mund të ndodhte në Kanada, nëse larg qoftë, një deputet do deklaronte që Holokausti ndaj hebrenjve ka qenë fiction?!

Sa mjerim që ende diskutohet kur iku gjermani i fundit, që kish marrë me kohë urdhër të ikte, apo sa ushtarë gjermanë e italianë u vranë në Shqipëri! Sa mjerim që ende drejtues të shtetit shqiptar vazhdojnë të kremtojnë si datë çlirimi datën e vendosur nga komunistët vetëm për servilizëm ndaj Titos dhe padronëve të tyre jugosllavë!

Greqia ka festë kombëtare 25 Marsin dhe ditë përkujtimore 28 Tetorin. 25 Marsi është festa e pavarësisë, ndërsa 28 Tetori, përkujtohet si dita kur Greqia i tha “Jo” ultimatumit të Musolinit më 1940. Meqë dhe Franca nuk ka datë zyrtare çlirimi në raport me Luftën e Dytë në kalendarin e festave të saj zyrtare, po citoj rastin e Italisë që ka për datë zyrtare çlirimi 25 Prillin. Data 25 Prill u caktua me marrëveshje në vitin 1946, sepse korrespondonte me ditën e çlirimit të qyteteve të mëdha, Milanos, Torinos dhe Gjenovës në vitin 1945. Italia, vendi që u çlirua nga anglo-amerikanët nuk u lodh të gjente kur u largua gjermani i fundit nga territori i saj.

Djalli e marrtë kaq e vështirë ishte për ne shqiptarët që edhe pas 31 vjetësh përmbysjeje të diktaturës ende të mos fshihej një herë e përgjithmonë nga kalendari i festave zyrtare, festa e jugosllavëve?

Turp për palo Akademinë e Shkencave që nuk i dha dot zgjidhje këtij skandali historik, sikurse dhe turp që ende historianë e gjithologë sahanlëpirës të Bllokut dhe pasardhësve të Bllokut, vegjetojnë ende duke bërë “shkencë” me paratë e takspaguesve shqiptarë!

Sipas meje, kur të mos përmendet më, kur të fshihet përfundimisht nga kujtesa kolektive dhe historiografia zyrtare si datë çlirimi 29 Nëntori (që në fakt është dita e pushtimit gjakatar komunist), ne do çlirohemi përfundimisht nga titisto-enverizmi dhe nga e kaluara makabre 1945-1990.

Ka edhe një pyetje që mund të shtrohet gjithashtu sot: çfarë do të kishte ndodhur nëse në Shqipëri nuk do ishte organizuar fare e ashtuquajtura Lëvizje Nacional-Çlirimtare (sipas meje Nacional-Shkatërrimtare)? Pra çfarë do të ndodhte nëse do vazhdonte Shqiperia neutrale (sipas statusit të garantuar që kur u njoh pavarësia) edhe pse nën italianët dhe gjermanët që na bashkuan me Kosovën?

Për mendimin tim, asgjë më e keqe se e keqja ekstreme që përjetuan shqiptarët 45 vjet dhe që ende po vuajnë pasojat nën thundrën e bijve të atyre që ishin në “anën e duhur të historisë” dhe që nuk ngurruan të çonin në litar edhe poetët.

Jalta (ku vendosi dhe krimineli gjakatar Stalin) i la kufijtë e Evropës, pak a shumë siç ishin para Luftes së Dytë. Në Shqipëri do ish kthyer Mbreti Zog, themeluesi i shtetit modern për kohën dhe drejtuesi legjitim i tij, që nuk e firmosi pushtimin, apo aneksimin nga Italia. Sigurisht për pengimin e Zogut dhe ardhjen e Enverit punuan fort jugosllavët!

Ku jemi sot?

Akoma te diskutimi partizanët apo ballistet (këta të dytët nuk u shitën kurrë te jugosllavët e Miladinit dhe Dushanit). Akoma sot jemi te 28-ta apo 29-ta dhe 29-ta është data e jugosllavëve. Për të vënë kujën!

Çfarë fituam nga marrja e pushtetit prej Enver Hoxhës dhe bandës së tij?

Vrasje, persekutime, shpërfytyrim social dhe shpirtëror, varfëri dhe mjerim!

Jam shumë i bindur që çdo qeveri jokomuniste do ta kish bërë njëqind herë më të begatë Shqiperinë!

Ndaj, o gjithologë neomarksistë, ju lutem boll me tezën se historinë e kanë shkruar fitimtarët dhe për rrjedhojë edhe 29 Nëntorin e kanë vendosur fitimtarët (me kë e diskutuan me që ra fjala?), se ata “fitimtarë” që ju përmendni, janë kasta më kriminale në gjithë historinë e shqiptarëve!

©Taulant Dedja

Figura e madhërishme dhe e pavdekshme e Skënderbeut, një nga katër gjeneralët më të famshëm të historisë së të gjitha kohërave i bën nder historisë së Shqipërisë, por dhe krejt botës euro-atlantike, e cila është ngritur në bazë të parimeve të demokracisë dhe vlerave njerëzore. Data 28 Nëntor po festohet në shumë sheshe të botës dhe busti i Heroit tonë kombëtar po i zbukuron me dinjitet për të mos harruar të kaluarën e lavdishme të tij. Për të nuk pushojnë të shkruajnë, kompozojnë dhe të flasin figurat më të mëdha botërore. Mjaftojmë të kujtojmë këtu operën “Skënderbeu” të Antonio Vivaldit, apo poemën e Langfellout të përkthyer nga Noli. Intelektualët francezë kanë qenë ndër të parët që jo vetëm e vlerësuan , por e ngritën në piedestal me veprat e tyre luftën çerekshekullore të Skënderbeut për të ndaluar hordhitë e pandërprera turke në Europë. Madje së fundmi emrin e tij e përmendi edhe një deputet francez në Parlamentin Europian. Nuk ishte rastësi. Sepse turqit selxhukë ishin bërë problem pesë a gjashtë shekuj përpara se Skënderbeu të dilte në skenën e historisë jo vetëm se kishin pushtuar Jeruzalemin, vendin e shenjtë, por dhe po zgjeroheshin çdo ditë në kurriz të Perandorisë Bizantine, por dhe tokave të Europës. Edhe Perandori Aleks I i Bizantit kishte ankesa të shumta për këtë pushtim që ata po bënin. Për këtë qëllim, por dhe për të mbrojtur çdo cep të Europës nga pushtimet që vinin nga nomadët dhe myslimanët Papa Urban II mblodhi nga 18 deri më 28 Nëntor 1095 në Francë Këshillin e Klermontit me 13 kryepeshkopë, 82 peshkopë dhe 90 abatë me në krye vetë atë. Në datën 27 nëntor ai mbajti një fjalin mbresëlënës që do të ngrinte peshë gjithë fisnikërinë e kohës duke thënë se duke luftuar për fenë dhe atdheun, nuk do të bënin një sulm, por një luftë për çlirim. Natyrisht që kjo gjë ka pasur jehonë dhe në trojet tona si pjesë e Perandorisë Bizantine. Krishtërimi që u përhap në Iliri që në kohërat apostolike me ardhjen e Apostullit Shën Pal dhe që u ligjërua nga Konstandini i Madh nga Nishi i Dardanisë nuk ishte vetëm një besim fetar në atë periudhë, por dhe një kod moral sesi jetohej në atë kohë në Europë ku rendi social bazohej dhe ende vazhdon të bazohet në parimet morale të ligjit të Moisiut, që ne i njohim si Dhjetë Urdhëresat. Në ditën e fundit të Këshillit të Klermontit, 28 nëntor 1095, Papa Urban II emëron peshkopin Adhemar të Le Puy dhe Kontët e Toulouse të njohur si Konti Raymond IV i Tuluzës për të udhëhequr Kryqëzatën e Parë në Tokën e Shenjtë. Kjo ditë quhet ndryshe dita e betimit, apo dita e kontërve. Në bazë të kësaj dite do të vinin dhe kryqëzatat e tjera të mbështetura dhe nga Perandorët e Bizantit. Me këtë shpresë ishin dhe fisnikët shqiptarë, të cilët pak shekuj më vonë ranë nën pushtimin turk. Gjergj Arianit Komneni, fisniku me dy kështjella, ku në rrembat e tij kishte dhe gjak perandorak nga krushqia me Engjëll Komnenin, kur e pa se luftën që kishte bërë kundër pushtimit turk nuk mund ta përballonte dot i vetëm dhe për shkak të moshës, shkoi dhe i dërgoi lajmëtarë Skënderbeut që luftonte për Sulltanin që të vinte në Shqipëri dhe të merrte në dorë fatet e vendit dhe jo vetëm. Dhe Skënderbeu fjalimin e famshëm e mbajti në Krujë pikërisht në ditën 28 nëntor 1943 si betim fisnikësh për fe dhe atdhe. Dhe ai, luftoi si askush tjetër. Jo më kot Papa Kalisto III do ta quante Skënderbeun Atleti i Krishtit “I shenjtë si Shën Luigji, diplomat si Talleyrand, trim si Aleksandri i madh”, duke iu drejtuar me fjalët : ” Emri yt i lumtur është përhapur në të gjithë popujt për të gjitha këto punë të mira që ti ke kryer, për këto fitore të shkëlqyera që ti ke korrur. Qofsh pasqyrë e shembull për të gjithë princat e krishterë dhe për mbarë kombet dhe emri yt do të kurorëzohet prej famës së amëshuar!” Skënderbeu do të ishte Komandant i Përgjithshëm i forcave europiane në kryqëzatën e radhës kundër pushtuesve turq që po trondisnin Europën dhe vlerat e kulturën e saj.

Vdekja e tij do të ishte humbje e madhe për shqiptarët dhe Europën.

Hakmarrja e turqve ndaj shqiptarëve ka qenë biblike. Masakrat dhe largimet janë dëshmi e një barbarie të pashoq.

Por shqiptarët luftuan gjatë për lirinë. Do të ishin rilindasit e shquar që do ta ngrinin përsëri në dritë figurën e Skënderbeut. Do të ishte një stërnip i Gjergj Aranitit, që do ta shpëtonte Shqipërinë nga zhdukja. Ai ishte Ismail Bej Vlora, mik i Hoxha Tahsinit që më 1874 do ta nxirrte nga burgu i Delvinës për ta shpënë në Stamboll ku po përgatiste një alfabet shqip me shkronja latine. Ai ishte mik me Pashko Vasën, që siç thotë vetë “ u takova me bashkatdhetarin tim.. që tani ishte qeveritar i Libanit dhe e kalonte dimrin në Bejrut.” Ai ishte pinjoll i një prej familjeve më të famshme jo vetëm në Shqipëri, por dhe në Perandorinë Osmane, nipi i kryeministrit Ferid Pashë Vlora, për të cilët konsujt e ndryshëm u shkruanin qeverive të tyre çdo lëvizje. Konsulli austro-hungarez në Vlorë, Calzavara, në tetor të vitit 1878 shkruan relacione për qeveritë e tij duke thënë se Abdyl Bej Frashëri ndodhej në Vlorë dhe “se bisedoi me parësinë për një autonomi shqiptare dhe të gjithë e pranuan propozimin e tij.” Përsëri konsulli austro-hungarez mbas dy vjetësh më 15 maj 1880, në relacionin e tij Nr 24 shkruan se “Syrja Bej Vlora, Xhafer Bej Vlora dhe anëtarë të tjerë të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit i japin ndihma financiare të dërguarit të Ali Pashë Gucisë dhe e përcjellin atë me vaporin Llojd për në Shëngjin.”

Po të shohim me vëmendje gjithë relacionet e konsujve të ndryshëm europianë dhe atyre osmanë, te libri “Ismail Qemali-Përmbledhje dokumentesh” do ta kuptojmë se kush ishte ky personalitet i madh. Konsulli Petroviç i Austro-Hungarisë në Vlorë, më 14 maj 1900, kur Ismail Qemali kishte braktisur Portën, i dërgon baronit Kaliçe, ndërmjet të tjerave këtë përshkrim: “Ismail beu është personaliteti më i nderuar dhe më popullor ndër shqiptarët që jetojnë sot. Të gjithë toskët që vijnë në Stamboll nga vilajeti i Manastirit dhe i Janinës, qoftë për të ndjekur atje ndonjë çështje pranë qeverisë, qoftë edhe si kurbetçinj, kanë gjetur tek Ismail beu mbrojtën e tyre të ngrohtë. Ky me të vërtetë ka bërë çmos për bashkatdhetarët e vet. Ai me këtë rast asnjëherë nuk është udhëhequr nga interesat materiale dhe me gjithë postet e tij të larta nuk ka pasuri. Thonë se është një burrë me një inteligjencë të rrallë dhe me shumë kurajë. Patriotët në personin e tij shohin shqiptarin më të shquar, shohin në të drejtuesin mendor dhe udhëheqësin e ardhshëm.”

Kur iku nga perandoria më 1900, ku për tetë vjet u end Evropës, mbajti lidhje edhe me kolonitë shqiptare për dërgimin e librave dhe mbledhjen e të hollave për armë dhe hodhi thirrjen drejtuar shqiptarëve: “O me shkolla e qytetërim, o pa shkolla e në errësirë… Është e pamundur që një popull të përmirësojë gjendjen e tij pa shkolla dhe pa arsim. Njeriu duhet të jetë fare i verbër që të mos ndjejë nevojën e shkollës kombëtare, duhet të jetë tradhtar që të dëshirojë lënien pas dore të arsimit në gjuhën shqipe. Ata që duan të rrojnë në errësirë e padituri, pa gjuhën dhe kombësinë e tyre, dëshirojnë t’i përgatisin Shqipërisë një vdekje të turpshme.”

Më 1908 nga amnistia e përgjithshme që bëri Sulltani, ai u fal dhe erdhi në Vlorë ku i madh dhe i vogël e priti që në mol si hero, madje e mbajtën në krahë që nga vapori Llojd e deri në karrocën e tij. Ismail Bej Vlora do të ishte nismëtar i Memorandumit të Gërçes dhe do të mundësonte armë për patriotët e veriut. Dhe pavarësia do të bëhej e koordinuar edhe me Isa Boletinin. Ajo do ta vinte Europën përpara faktit të kryer. Flamuri kuq e zi u ngrit në sarajet e familjes së Vlorajve, pikërisht të Xhemil Bej Vlorës ku ishin 47 delegatë nga të gjitha trojet shqiptare. Ja se si e përshkruan Mit’hat Bej Frashëri, delegat në Kuvendin e Vlorës më 28 Nëntor 1912: “Ismail Qemali u zgjidh kryetar i kuvendit dhe mbajti një fjalim të shkurtër për gjendjen e luftës, për hallin e veçantë të Shqipërisë të rrezikuar nga mësymjet e fqinjëve dhe mbi nevojën e një vendimi kombëtar për të shpallur mëvehtësinë e Shqipërisë…Trokitje duarsh i prenë në mes fjalën që donte të thoshte kryetari dhe populli që ishte mbledhur në kopshtin e shtëpisë, kishte buçitur jashtë në rrugë, përsëri me duartrokitjet dhe thirrjet e gëzimit. Në atë kohë një Flamur Shqiptar po ngrihej mbi portën e kopshtit dhe rrëfente shqiponjën kombiare mbi qiellin e kuq të saj. Kjo orë historike ishte afër perëndimit të diellit; ishte një kohë e vrenjtur dhe një vesë e hollë po rigonte nga retë, një vesë bekimi si lot gëzimi. Turma e njerëzisë, për të festuar këto orë me flamur në dorë dhe me këngë bëri një qarkim në rrugët e qytetit, duke qëndruar përpara konsullatave të Austrisë dhe të Italisë, si një shenjë miqësie dhe falënderjeje për mirësinë dhe mbështetjen që shpallej nga të dy këto pushtete.”

Zëvendëskryeministër u zgjodh Dom Nikoll Kaçorri, ndërsa Ministër i Arsimit Luigj Gurakuqi. Dy katolikë të shquar për ti treguar mirënjohjen papatit për ndihmën e vyer dhe të pashprehur.

Shpallja e pavarësisë më 28 nëntor nga fisnikët shqiptarë ishte kurorëzim i asaj date të caktuar, që fikson nisjen dhe mbylljen e nje cikli, për ti thënë Europës se ne jemi bijtë e saj dhe ecim me vlerat e saj. Jo më kot këto figura të shquara në historinë e kombit shqiptar, goditen dhe anatemohen deri në atë pikë ca guxohet tu fshihet fytyra kur vjen këtu pasardhësi i ndonjë pushtuesi.

Sipas dokumenteve të kohës edhe në vitin 1944 dhe 1945, 28 Nëntori është festuar si ditë çlirimi. Ka fotografi të misionit anglo amerikan që përgatitën zbukurimet. Në vitin 1946 kur Enver Hoxha ishte lidhur këmbë e kokë me jugosllavët, të cilët nuk e kishin dashur ekzistencën e shtetit shqiptar, bën masakrën më të madhe në histori si satrap dhe “odium fidei”, vrasjen e klerikëve katolikë dhe përdhosjen e figurave të ndritura si Gjergj Fishta e Dom Nikoll Kaçorri dhe ndërron dhe ditën e çlirimit për tu bërë qejfin perandorive që kishin dashur zhdukjen e popullit shqiptar vetëm për karriken e tij.

Për mua Lufta Antifashiste dhe gjaku i dëshmorëve janë histori e ndritur e popullit shqiptar që u lidh me forcat aleate dhe shpëtoi copëtimin e trojeve shqiptare. Distancimi i Enver Hoxhës nga 28 Nëntori është nder që i bën gjakut të dëshmorëve, të cilët luftuan për vlerat europiane ku përfshiheshin e drejta e fjalës, e pronës dhe e jetës. Ai do të distancohej nga ajo ditë që i përkiste Europës dhe fisnikërisë së saj. Po ashtu ai do të shkëpuste dhe lidhjet me Europën dhe do të përmbyste gjakun e dëshmorëve dhe ndihmën e aleatëve të mëdhenj.

Kur do të vijë nëntori i tretë?

Nëntori i tretë do të vijë për të gjitha trojet kur ne të kemi ndërgjegje europiane sepse në bazë të kësaj ndërgjegjeje ne kemi mbijetuar dje dhe kemi shkruar historinë tonë që na nderon të gjithëve.

Nga Eduard M. Dilo

Te gjithe Shqiptareve  sot u qesh e u shndrit fytyra  kete dite Engjell te mbare kombit tone!

Esht Dita e Shenjte 28- Nentori, qe nuk na kujton vetem Shpalljen e Pavaresise nga roberia 500-t vjecare e Turqise, me 1912, por na kujton gjithashtu ngritjen e flamurit dhe nga Gjergji yne i madh , Skenderbeu legjendar ne Krujen e bekuar , ne 28 Nentorin e vitit 1443 .

E s’kemi si te mos krenohemi ne per kete dite aq te bukur , aq te kendeshme ,aq diellore e kuptim-plote, dite simbol kjo qe na kujton gjithe martiret e kombit, qe i falen gjene me te shtrenjte atdheut, jeten e tyre!

Esht ai gjak qe ka vaditur nder shekuj token tone arbnore, per ta mbajtur te qeruar, te paster , te bukur ashtu sic na i fali Zoti. Eshte gjaku i atyre martireve te shumte kombetare qe nder shekuj do te ngelet pishtar drite per brezat qe vine.

E kemi te shenjte flamurin, e kemi te bukur e te vecante me shkaben dykrenore , qe esht e lindur per te jetuar vetem e lire.

Nder vite kjo dite do te kujtohet me dashuri e madheshti, si dita simbolike e bashkimit , e dashurise , e krenarise qe kurre s’na ka munguar!

Trimat shqipetare , autoktone sa vete njerezimi ne trojet e tyre, te bashkuar , te gjithe nje ze, nje trup , nje mendje firmosen nen udheheqjen e diplomatit te shquar, burrit te urte e te mire ISMAIL QEMALI, aktin final te shpalljes se mevehtesise , te shkeputjes nga Turqia 

. Kemi ne dore nje fjalim te Atdhetarit ILIA DILO SHEPERI, -NDERI I KOMBIT-, mbajtur me 1920, plot 100-t vjet me pare, para popullit te Gjinokastres , qe ka vlera historike per permbajten e tij.

Cilesuar ky fjalim si nje “PERLE E GOJTARISE SHQIPTARE” .

Per kenaqesine e lexuesve , po e riprodhojme kete fjalim te zjarrte duke ju uruar te gjitheve  :GEZUAR  DITEN E SHENJTE TE FLAMURIT!

DITA E FLAMURIT

Shqiperia divine, Dheu klasik i trimerise, kremton sot nje nga me te shenjtat dite te historise se saj kombetare;Diten e Rilindjes e te pagezimit ne jeten e re te Lirise! Diten e venies mbi krye te kurores se Indipendences!Pas peseqind vjet jete t’ashpert te roberise dhe ne nje kohe tragjike , kur arushet e Ballkanit u versulen t’a shuajne pa meshire gjallerine e kombit shqiptar , ne orizontin e Shqiperise ndriti Ylli i Mengjezit , mbi Kathedralin e Vlores shkrepetiti Diell’i Lirise! U ngreh Flamuri madheshtor i Skenderbeut dhe Perendia e Lirise se Kombeve dekretoi shpetimin e Shqiperise!Ajo e drejte e shenjte q’u a ka falur natyra kombeve te botes ju njojt edhe kombit t’one qe ruan karakterin dhe traditat e Ilireve, ju dha edhe poullit t’one heroik qe ka vaditur me gjak gjithe Sinisine Ballkanike dhe, se fundi, per t’u shpetuar dyndjeve te valeve te barbareve, gjate shekujve, ka qene shternguar te lere Alltarin e Atdheut te vet dhe te kaperceje male e dete dhe te perhapet neper gremina te huaja.

Ne kete vend legjendar, qe esht shkretuar dendur nga katalkizmat e luftrave te parreshtura dhe mbi germadhat e 70 qyteteve te bukura bere paje e zjarrit legjoneve romane, vajtojne zogjte sot e kesaj dite!Te tera keto ngjarje , te gjitha keto tragjedita kane vleften e kujtimit te nalte, te heroizmes shqiptare. Deshmojne theroresite e pashembellta te fisit arbnor. Pasqyrojne jeten morale te stergjysherve dhe udheheqin shpirtin e energjise e te therorise se brezit t’one te ri.Ja! Kjo esht dita simbolike ne te cilen kombi shqiptar hyn ne rradhet e popujve te lire dhe ze vendin qe i perket historise se tij.Traditat e mbetura nga Pellasget e Mitollogjise, trimeri e trasheguar nga stergjysherit t’ane , permenden sot ne kronollogjine e qyteterimit.Himni i Indipedences t’one kendohet neper oborret e kombeve te rinj te lire.Te Deum-i i paradisit te Fese s’one meshohet sot neper Kishrat e botes ideale!Na pershendetin , na pergezojne , na urojne kombet e lire!Na kane zili e na falen poujt qe perpiqen te harrijne nje dite te bardhe!Ideali qe kane enderruar stergjysherit , ay ideal i shenjte qe kane profetizuar heronjte , protagonistet e luftrave te lirise s’one , u realizua sot! Qellimi i nalte per te cilin kane luftuar ata burrerisht neper malet e ashpert dhe kane derdhur gjakun e vlefshem te tyre : u harrit, u krye!Intrigat e huaja dhe komedite e mbrendeshme qe u lojten nje kohe mbi kurrizin e Atdheut nuk e lane popullin shqiptar te jetonte i lumtur ne keto tete vjetet e para te jetes se re. Krijuan nje situate te rende dhe rrezikuan njement teresine dhe Indipendencen e Atdheut.Gjate ketyre koheve te veshtira dualle ne shesh apostoj te rreme duke predikuar ungjillin magjik te nje bese fatale. Nje maqavelizme qe synonte t’i mesonte popullit shqiptar disiplinen e skllaverise dhe te ckeputte nga trup’ i shtrenjte i Atdheut vendin me te shenjte:VLOREN bujare qe e ka falur natyra per te qene vend i pelegrinazhit te Shqipetarevet.Forca ideale , energjia virgjine dhe patriotizmi i nalte i popullit shqiptar i kapercyen , gjithe rreziqet qe kercenonin Atdheun.Dita e 28 Nendorit 1920 esht e para qe kremton sot plot enthusiazme Shqiperia redente , sbukuruar nga Stili gjer ne Shkoder me trendafile dafine Mblidhuni bijt e Shqiperise perpara ketij Alltari te madh t’Atdheut !Faluni ! Perunjuni perpara ketij Senotafi te shenjte! Adhuroni shpirtrat e Deshmorevet! Dhe lavduroni kete dite madheshtore!Gezohuni o Shqiptare t’arratisur ne cdo ane te botes. Kendoni ju zogjt’e bukur qe fluturoni ne qiellin e Shqiperise ! Lulezoni ju fusha! Gjemoni ju male! Bucitni ju , lumenje dhe dete te Shqiperise! Bekonani ju o Deshmoret e shenjt t’Atdheut ! Kurajo , durim dhe shprese , Ti o Shqiperia irredente!