Voal – Fred Abrahams qe një djalë i ri kur erdhi në Shqipëri bashkë me dy amerikanë të tjerë po ashtu të rinj, me detyrën për të ndihmuar studentët e katedrës së sapohapur të gazetarisë në Universitetin e Tiranës, për të publikuar një gazetë modeste me bazë gazetarinë e pavarur dhe të paanshme, siç duhet të jetë zakonisht gazeta. «Qëllimi ynë është të prezantojmë lajmin ashtu siç e shohim, jo si e ndjejmë, e imagjinojmë apo dëshirojmë të jetë», shkruan studentët në numrin e parë. «Detyra jonë është të ofrojmë informacion objektiv dhe të balancuar, të lirë nga ngjyrimet politike apo ideologjike».
Kjo qe më e lehtë të thuhej se sa të bëhej.
Gazeta me emrin «Reporteri» nuk e pati jetën e gjatë. Ajo u mbyll me urdhër të presidentit të kohës, Sali Berishës, i cili u ndje i fyer rëndë nga ideja e të pasurit lajme të tilla me opinione të kundërta.
Fred Abrahams duket se shpejt pas kësaj, në vend se të bëhej gazetar i paanshëm, u bë aktivist i të drejtave të njeriut. Ai jetoi për periudha të gjata në Shqipëri dhe Kosovë, mbajti shënim për gjithçka dhe punoi për të zbardhur ngjarje që kishin ndodhur. Ai është një aktivist i të drejtave të njeriut që shqyrtoi çdo informacion me skrupullin e faktit për të raportuar për ngjarje që shtrihen në një periudhë prej më shumë se tre dekadash.
Informacioni u mblodh prej tij nga një numër i konsiderueshëm intervistash të kryera përgjatë 25 vitesh, të ballafaquara me dokumente arkivore të grumbulluara në Shqipëri si dhe në arkivat amerikane përmes kërkesave për të drejta informimi.
Historia që ai zbardh në librin «Shqipëria moderne», i cili u publikua në shqip nga shtëpia botuese Dudaj, me përkthimin e Idlir Hoxhës, është një burim i paçmuar dhe ndriçues për informimin mbi atë që ka ndodhur në kohën tonë.
Të humbur mes lajmeve të shkurtra propagandistike, ne nuk kemi mundësi të informohemi në mënyrë faktuale dhe koncize për ato ngjarje që ne i kemi jetuar vetë, për shkak se ajo lloj gazetarie e synuar nga gazeta «Reporteri» mungoi përgjatë dekadave që pasuan, duke na lënë ne viktima të keqinformimit apo dezinformimit edhe mbi ngjarjet më të rëndësishme.
Kjo është arsyeja se pse ky libër na shërben.
Në një vend ku ka shumë pak histori të shkruar mbi fakte, libri i Fred Abrahams shërben para së gjithash për shqiptarët e brezit të ri, të cilët kanë nevojë të mësojnë se çfarë ndodhi në vitin 1991, se si u organizuan protestat e para antikomuniste në Kavajë dhe Shkodër, se si rrodhën ngjarjet në vitin 1997 apo se si shqiptarët filluan të zbulojnë rreth vitit 2005 se klasa e tyre sunduese nuk dallonte shumë nga njëra-tjetra dhe se si vuajtjet e së shkuarës komuniste u përdorën për galvanizimin e qytetarëve naivë.
Pjesa më e rëndësishme e librit është ndoshta përshkrimi i ngjarjeve të periudhës nga viti 1990 deri në vitin 1997. Ngjarjet e asaj kohe, të cilat qenë edhe hapat e para të Shqipërisë postkomuniste, por që, për shkak të propagandës së palëve të ndryshme, ne dimë shumë pak gjëra.
Gjurmimi skrupuloz i organizatorëve të protestave të para antikomuniste përmes intervistimit të protagonistëve dhe ballafaqimit të dëshmive me dokumente arkivore të policisë në këtë libër, ndoshta nuk mjafton për të zbardhur historinë në tërësinë e saj, por shërben si një pikënisje për mënyrën se si të vërtetat historike duhet të kërkohen dhe ballafaqohen larg përdorimit propagandistik të ngjarjeve nga partitë e ndryshme politike.
Abrahams raporton mbi ngritjen e Sali Berishës si udhëheqës autoritar, urdhërues të gjyqeve false, të arrestimeve politike të pabaza dhe rënies së tij. Ai përshkruan me detaje se si bashkësia ndërkombëtare fillimisht e pa të arsyeshme të mbyllte sytë para tendencave autoritare të Berishës, se si diplomatë të ndryshëm zgjodhën ta mbështesin atë dhe se si disa prej diplomatëve justifikonin shkeljen e rëndë të të drejtave të njeriut në emër të argumentit se në anën tjetër të spektrit politik nuk kishte një alternativë apo se Berisha ndihmonte në stabilitetin e Ballkanit.
Përshkrimi në detaje i zgjedhjeve të vitit 1996 si dhe i qëndrimit thellësisht defektoz të vëzhguesve ndërkombëtarë shërben mirë për të kuptuar gabimin që aktualisht shumë shqiptarë e bëjnë, duke i dhënë ndërkombëtarëve një rol magjik të padiskutueshëm në zgjidhjen e problemeve të vendit.
Ngjarjet më të vona, si qeverisja e parë e socialistëve 1998-2005 apo qeverisja e mëvonshme e demokratëve janë pasqyruar ashtu si shumë shqiptarë i shohin. Për Abrahams, ministrat socialistë që qeverisën vendin deri më 2005 nuk kishin kurrfarë skrupulli nga origjina e tyre komuniste, ata përqafuan kapitalizmin më ekstrem dhe u pasuruan pa limit. Berisha dhe Rama, që të dy, në sytë e Abrahams kanë një prirje të theksuar autoritariste, se Rama duket se ka lidhje me një grup oligarkësh dhe i detyrohet shumë atyre dhe se Meta është «i korruptuar në mënyrë spektakolare».
Por Abrahams është gjithashtu i interesuar për figura dytësore politike, të cilët i ka pyetur për gjëra që gazetarët shqiptarë shpesh nuk i kanë pyetur. Për shembull në vitin 2005, ai pyet Arben Imamin se si ndodhi që ai u kthye te Berisha, pasi u rrah në vitin 1996 prej tij. Apo se si Paulin Sterkaj garoi për socialistët pasi kishte shërbyer si shef komisariati për Berishën një dekadë më parë.
Në fund, libri shërben mirë si një hyrje në historinë bashkëkohore shqiptare dhe krijon mundësinë për të parë në kohë atë që ndodhi nga grahmat e fundit të komunizmit deri në zgjedhjet e vitit 2013.
Konferenca për Sigurinë në Mynih, e zhvilluar së fundmi, ka dalë edhe me një raport për gjendjen e sigurisë, jo vetëm në Europë por edhe më gjerë. Një vëmendje të veçantë në këtë raport merr edhe Ballkani Perëndimor, si kandidat për t`iu bashkuar unionit. Mes rreshtave të raportit, thuhet edhe se, anëtarësimi i të gjashtë vendeve në Bashkimin Europian nuk është aspak një siguri, sidomos në këto kohë, kur zgjerimi nuk është i pashmangshëm dhe se palët nuk janë të bindura për të, sidomos Brukseli.
Ndërhyrja e dy fuqive si Rusia dhe Kina në rajon shihet si një çështje me shqetësim të madh për sigurinë e rajonit dhe të Bashkimit Europian. Sipas ekspertëve dhe politikëbërësve gjermanë, Kina po e shfrytëzon më së miri Ballkanin për të përfituar politikisht, ndërkohë që Rusia ka ndërhyrë së tepërmi në rajon, së fundmi duke tentuar të minojë marrëveshjen e Prespës mes Greqisë dhe Maqedonisë.
Sa i përket investimeve kineze në rajon, Shqipëria duket të jetë ajo më e “pastra”, pasi mes 5 vendeve të iniciativës 16+1 ( ku përjashtohet Kosova ), është e vetmja që nuk ka qoftë edhe një investim të vetëm nga Kina në infrastrukturë përgjatë viteve 2013-2018.
Në të gjitha shtetet e tjera të rajonit Kina ka kryer investime të mëdha në sektor, nga 796 milionë euro në rastin e Malit të Zi, deri në 2.8 miliardë euro në rastin e Bosnje Hercegovinës. Siç e tregon qartë edhe grafiku, prezenca e Kinës me investime në rajon është e lartë, më përjashtim të Shqipërisë, që është një rast i rrallë.
Por ndërkohë që mosprania e investimeve kineze në vendin tonë mund të shihet si një lëvizje gjeopolitike, të dhënat tregojnë se as investimet nga Bashkimi Europian nuk janë të larta gjatë kësaj periudhe kohore, përkundrazi, vetëm 363 milionë euro, rreth 20 milionë euro më shumë se Mali i zi që është në vend të fundit, transmeton ‘scan’. Pra, investimet e munguara nga Kina nuk janë zëvendësuar aspak nga partnerët strategjikë të Bashkimit Europian, duke bërë që vendi ynë të thellojë ndjeshëm hendekun në infrastrukturë që ka, jo vetëm me Europën, pro tanimë me të gjithë fqinjët rajonalë.
Në shërbimin e jashtëm të BE-së irritohen kur u thuhet se ata po mbështesin ndarjen e Kosovës dhe ndryshimin e kufijve. Pohojnë se ata “nuk mbështesin asnjë zgjidhje të caktuar”, por ua lënë palëve që vetë të gjejnë zgjidhjen për të cilën pajtohen. Por kur kërkohet nga ta që, për të tingëlluar të besueshëm, të përsërisin qëndrimin shumëvjeçar se “nuk mund të ketë ndryshim të kufijve të Kosovës, as ndarje e as bashkim me ndonjë shtet tjetër, apo pjesë të ndonjë shteti tjetër (siç e thonë edhe Kushtetuta e Kosovës dhe propozimi gjithëpërfshirës për zgjidhjen e statusit) në BE nuk e bëjnë këtë. Sillen kinse, ata fare nuk janë të përfshirë në diskutime rreth ndryshimit të kufijve, se ata pranojnë secilën zgjidhje, e cila “do të ishte fryt i pajtimit të të dyja palëve, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, sipas standardeve evropiane, e pranueshme për të gjitha shtetet e BE-së, të mos krijonte shtetet një etnike dhe që do të kishte ndikim stabilizues në rajon”.
Shumë karakteristika kërkon BE-ja që të ketë “marrëveshja për normalizimin gjithëpërfshirës të raporteve”, që e bën edhe më vështirë të arritshme një marrëveshje të tillë. Por përderisa nuk ka ndonjë zë kundër kërkesave që marrëveshja të jetë në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, që të jetë sipas standardeve evropiane, që të ketë ndikim pozitiv në rajon dhe e pranueshme për të gjitha shtetet e BE-së, ekziston një opsion, i cili ka ndarë BE-në ashtu siç ka ndarë edhe skenën politike dhe shoqërinë në Kosovë. Fjala është për opsionin e ndryshimit të kufijve, pa marrë parasysh a do të quhej kjo ndarje e Kosovës, shkëmbim territori apo korrigjim i kufijve.
Mungesa kronike e transparencës nga ana e “lehtësuesve në BE”, sikurse edhe nga Ekipi tash shtetëror i udhëhequr nga Fatmir Limaj e Shpend Ahmeti, që nuk duan ta sqarojnë a do ta ndihmojnë apo ta pengojnë arritjen e marrëveshjes, e cila do të nënkuptonte ndryshimin e kufijve, ka bërë që të ketë shumë spekulime. Ato që më së shpeshti dëgjohen e që nuk mund “as të konfirmohen, por as të përgënjeshtrohen” janë: “presidentët Thaçi dhe Vuçiç janë duke biseduar për ndryshimin e kufijve”, “këtë e mbështet Zyra e Federika Mogherinit, dhe për këtë po punon Angelina Eichhorst”, “këtë e mbështet edhe një pjesë e administratës amerikane”, dhe se “Rusia e pret me padurim për interesa të veta që kjo të ndodhë”.
Jo vetëm publikun, por duket se Zyra e Mogherinit po i mban në terr edhe disa shtete anëtare të BE-së. Ato shtete, siç na thonë disa diplomatë, tashmë nuk besojnë kur u thuhet se “nuk ka asgjë konkrete rreth marrëveshjes” dhe kanë frikë se një ditë do të zgjohen në mëngjes dhe të shohin se si është arritur një marrëveshje dhe të jenë para aktit të kryer.
E nuk janë të paktë ata që druajnë se do të jetë BE-ja ajo që do ta paguajë çmimin kryesor për ndonjë zgjidhje të gabuar, e cila do të krijonte më shumë problem sesa do t’i zgjidhte. E si “e rrezikshme” konsiderohet marrëveshja, e cila do të sillte deri tek ndryshimi i kufijve.
Gjermania është më e zëshmja, por nuk është e vetmja që është kundër një skenari të tillë. Është vështirë të kujtohet ndonjë periudhë kur me aq përbuzje disa burokratë të BE-së të kenë folur për qëndrimin e Gjermanisë. Sepse po mendojnë se Berlini po u prish punë”, dhe se “pse të jetë Berlini kundër nëse Prishtina dhe Beogradi vetë pranojnë”.
Në BE nuk janë të sigurt as rreth qëndrimit amerikan. Edhe pse as nga zyrtarët amerikanë është thënë se duan marrëveshje gjatë këtij viti, nuk është thënë prerë se cilën zgjidhje duan në mënyrë specifike. Nuk është e sigurt a janë “Brukseli e Washingtoni” që kërkojnë ndryshimin e kufijve apo janë Thaçi e Vuçiç që kërkojnë nga Brukseli e Washingtoni ta mbështesin këtë ide. Por duket se tash nga Zyra e Mogherinit po e kanë më të lehtë bashkëpunimin dhe koordinimin me Washingtonin sesa me Berlinin. Kur kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, kishte përmendur në takim në Bruksel se në dialog duhet të përfshihet edhe Amerika, sepse Kosova po e humb besimin në BE-në, përfaqësuesja e lartë Federika Mogherini ishte zemëruar shumë. Tash, prej kur si këshilltar për siguri kombëtare ka ardhur John Bolton, dikur kundërshtar i Pavarësisë së Kosovës, i cili ka shprehur gatishmëri të mbështesë edhe ndryshimin e kufijve, nga Zyra e Mogherinit duket se po punojnë me amerikanët për, siç thonë, “Izolimin e Gjermanisë”. Besojnë se në favor do t’u shkojë edhe Brexiti, i cili dobëson qëndrimin e Londrës brenda BE-së, e Britania e madhe po ashtu nuk e mbështet idenë për ndryshimin e kufijve.
Ende nuk mund të dihet me saktësi nëse ideja për ndryshimet e kufijve të Kosovës ka mbështetje më të gjerë në BE apo këtë e mbështet vetëm një grup i ngushtë rreth përfaqësueses së lartë Federika Mogherini. Një gjë mund të thuhet megjithatë me probabilitet të madh. Nëse dialogu rezulton me një marrëveshje të cilën nuk e pëlqen Gjermania, atëherë edhe Kosova edhe Serbia duhet ta dinë se do ta kenë edhe më të vështirë procesin e integrimeve në BE.
Gjermania edhe ashtu e ka fjalën kryesore në procesin e zgjerimit të BE-së. Gjermania ka insistuar që në kornizën negociuese të BE-së për negociatat me Serbinë të hyjë si kusht edhe “normalizimi gjithëpërfshirës i raporteve me Kosovën, përfshirë edhe përmes një dokumenti ligjërisht obligues”. Sikur të mos ishte Gjermania ky kusht nuk do të futej fare. Gjermania më së shumti insiston në matjen e saktë të përmbushjes së kritereve nga ana e Serbisë në procesin e negociatave para hapjes apo mbylljes së secilit kapitull. Pra, Gjermania më shumë se cilido vend tjetër i BE-së dikton dinamikën e procesit të zgjerimit. Prandaj do të ishte naive për Kosovën dhe Serbinë të besojnë se mund të avancojnë gjasat e tyre për integrim në BE duke arritur një marrëveshje kundër vullnetit të Gjermanisë. Siç u shpreh një diplomat i një shteti anëtar të BE-së: “Nëse dikush beson se mund të avancojë drejt BE-së me ndihmën e Trumpit dhe Rusisë, kundër vullnetit të Gjermanisë, atëherë me fat!”.
Procesi i integrimit të Serbisë në BE është shumë i ngadalshëm. Për më shumë se gjashtë vjet kanë hapur vetëm 16 nga 35 kapituj negociues, ndërsa kanë mbyllur vetëm dy. Kosova nuk e ka bërë as hapin e parë në këtë drejtim. Prandaj, duhet të kenë kujdes që këtë proces për to, edhe ashtu të vështirë, të mos e rëndojnë edhe më me ndonjë marrëveshje e cila do të hapte më shumë çështje sesa që do t’i mbyllte.
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka reaguar pas incidentit të sotëm, ku deputeti i PD-së, Edi Paloka, i cili i hodhi bojë në fytyrë. E për këtë gjest ai u përjashtuar për 10 ditë nga byroja e Kuvendit.
Rama ka publikuar në llogarinë e tij në Instagram shiringën me të cilën Paloka i hodhi bojën, ndërsa shkruan: “Penda e mendimtarit E.Th.Palotha pas një derdhjeje të fuqishme mendimesh mbi rolin e opozitës në zhvillimin e vendit”,- shkruan Rama.
Në rrjetin social, “Facebook”, numri një i Qeverisë thekson: “Dy gjëra janë të pafundme, universi dhe budallallëku i njeriut”, shkruante Albert Ainshtajni, përpara se sa opozita në Shqipëri të merrte formën e një Budallallëku Universal, që vizion ka Vezën e Lulit, ide ka Çizmen e Doktorreshës dhe program ka Bojën e Palothës”.
(Me rastin e 99 vjetorit te propozimit per shpallje Kryeqytet)
Emri i kryeqytetit të Shqiperisë Tiranë vazhdon të interpretohet me shtrembërime e gabime të mëdha të realitet historik. Për fat të keq edhe në literaturen europiane e më andej deri në periudhën e tanishme qytetin e Tiranës e njeh një qytet që qenka themeluar nga një shqiptar i turqizuar i quajtur Sulejman Pash Bargjini prej Mulleti. Si depertoi në literaturën europiane ky version historik për themelimin e Tiranës?. Edith Durham, pasi njihet me historinë e këtij qyteti, që ia serviren vendasit thotë: “Tirana është themeluar me 1600 nga një bej i pasur, i cili i vuri këtë emër për kujtim të një fitoreje të turqëve në Teheran të Persisë.” ( E.Durham “Brenga e Ballkanit” Tirane, 1991, fq. 92). Sipas kësaj servirje emri Tiranë na del i ardhur prej Irani si derivat i këtij qyteti, gjë që është absurde dhe plotësisht e pa vertetë. I njejti shpjegim është shkruar edhe te “Enciklopedia Europiane”, botimi italisht, ku thuhet: ” Tirane da Teheran, nome che le diede, quando la fondo al principio del secolo XVII, il generale turco Suleyman Pascià…”( Tirane prej Teheran, emen qe thuhet i eshte vene kur e themeloi princi i shekullit XVII, gjenerali turk Sulejman Pasha.) (“Albania ” botuar në “Enciclopedia dei popoli d’Europa”, Enciklopedia e popujve te Eropes, 1965 fq, 390.) Gjithashtu deri në ditët e sotme i mëshohet një legjende tjetër sikur në bregun e Lanës po “tirej ranë” si me thanë po hedh ranë, gjë që edhe kjo nuk ka asnjë bazë shkencore. Pa themel me duket edhe interpretimi tjetër sikur ky vend u popullua prej të ardhurve nga malet e spjegohet me “të ranët” te zbriturit në fushë. Së fundi është hedhur edhe një ide tjetër, që toponimi Tiranë vjen prej një kalaje me emrin Trikan të permendur nga Prokop (shek VI), që shkruesit e tanishem e lidhin me Tyros që në greqisht do të thotë bylmet (Theranda), që mund të ketë nje lidhje me toponimin Tiranë. Le ti japim disa ide ma të kjarta këtij toponimi duke u nis nga literatura jonë dhe ajo botërore. E quajmë të pamundur që emri Tiranë të jetë pagëzuar nga S.P.Bargjini, pra të jetë huazuar prej emrit Teheran, sepse Tirana ka një histori shumë më të lashtë. Neqoftëse është e vertetë se jeniçeri S.Bargjini u kthue në shekullin e XVII në vendlindjen e tij si pasha turk dhe bëri disa ndertime, ky fakt nuk dëshmon asgjë për themelimin e qytetit. Emrin Tiranë e permendë Marin Barleti mbi 14 herë të “Historia e Skenderbeut” (Infobotues, Tirane, 2005) qysh në shekullin e XV duke evidentuar faktin se kishte dy Tirana; e Madhja dhe e Vogëla.(shiko faqet 28,32, 47, 214, 217, 220, 231, 234, 250, …e deri te 480.). Po kështu edhe F.S.Noli në vepren e tij “Historia e Skenderbeut” thote: “Fortesat e Gjon Kastriotit qenë Kruja, e cila ishte kryeqytet i principates, Petrella afer Tiranes, Petralba…” (Noli vep. 4, Akademia e shkencave , Instituti i Gjuhesise e Letrsise, Tirane 1989, fq 69). Në faqen 109 te po kësaj vepre thuhet: “Skenderbeu …sapo mori lajmin qe Ali Pasha po afrohej , mblodhi ushtrinë e doli ne fushë..pranë Kasharit një fshati afër Tiranës Vogël…” dhe në shpjegim Noli vazhdon : “ Tirana e vogël ishte afër Krujës. Në këtë vend lindi Justiniani , perandori roman i Bizantit, i cili ndërtoi afro 20 kishë , në Shqiperi të Mesme” (po aty fq. 107). Sipas Biemmi, cituar nga Kristo Frasheri thotë: “Ushtria turke e tërhoqi rrethimin në Fushen e Tiranës, tetë milje larg Krujës…” dhe Biemi vazhdon se Skenderbeu kaloi në rivist ushtrinë e tij pranë Kasharit, fshat i Tiranës Vogël “Presso Cassar vilagggio di Tirana minore”. (K.Frasheri “Historia e Tiranës” vol. I Toena, fq. 63) Në rranzë të Dajtit, në anën e majtë të lumit dhe Grykës së Tujanit ngrihet një kala me të njëjtin emër, Kalaja e Tujanit, që sipas studiuseve i takon shekullit të IV para Krishtit dhe ishte si një portë hyrëse për koridorin Durrës – Tiranë – Dibër. Duke shtjelluar toponimin Tujan na çon deri në kohën e etruskëve dhe sipas “Dizionario Illustrato della Civiltà Etrusca” të Mauro Cristofani, fq. 304 thuhet: “Është një hyjni etruske e barabartë me Afroditë greke e Venere romake. Mund të ketë edhe një rrenjë paraelene e quajtur “tyrannos” dhe “Tiranno”(që vertetesisht ka prejardhje ilire, shen. im) dhe sinjifikohet si thjeshtë me “signora” “zonjë”. Kjo hyjni është nderuar qysh 480 vjet para Krishtit dhe ka pasë një përhapje të jashtëzakonëshme në Iliri e gjetk duke krijuar edhe kult. Këtë e vertetojnë edhe shumica e kishave me këtë emër. Jo rastësisht një e teta e kishave të vendit tonë kanë marrë emrin e Venerandes , që në popull është e Shëna Premtes (Prendes) e deri te emri i përgjitheshëm europian e me andej Ana (Anna). Po kështu këtë emër e gëzon edhe dita e pestë e javës (venerdì, dita e venerandes te latinet) dhe e premte ( e prende, gegnisht) te ne shqiptarët. Tujan ose Turan është hyjni e dashurisë dhe e pjellorisë dhe ishte e martuar me Laran, çuditërisht me një afrimitet me Lana (lumi që përshkon Tiranën). Duke u njohur me toponimet dhe objektet mbrojtese dhe të kultit që mbështjellin Tiranën dhe rrethojat dalim në konkluzon se ky qytet e meriton plotesisht emrin “Zonjë” (sinjora) dhe mosha e kësaj zonje është mbi dymijë vjeçare. Perveç vendit të begatë fushor të lënë nga një gji deti prehistorik, Tiranën e rrethojnë mbi dymbedhjëtë kalà mbrojtëse si Kalaja e Ndroqit, e Petrelës, e Tujanit, e Prezës, e Lalmit, e Dorësit, e Dajtit, e Presqopit, e Shën Gjergjit, e Berzhitës, e Priskës, e Tiranës etj. (që i takojnë shek VI të kohës Justinianit I ) e deri te Kalaja e Krujës ( “qe ndodhet perball Tiranës Vogël” – thotë Barleti). Tirana dhe rrethinat e saj janë të mbushur me emra shënjtorësh të krishterë dhe bëhet dëshmitare e përqafimit të fesë së Krishtit menjëherë pas shpalljës zyrtare të kësaj feje. Kështu kemi fshatrat Shën Pal, Shën Mëri, Shën Gjergj, Shën Gjin, Përroi i Shën Mëhillit, qafë Kishë, Shën Ndoi i madh dhe Shën Ndoi i Vogël (dy maja shkëmbinjësh), qafë Shmark, Fushë Kishë, kisha Shalqize (Lunder) si dhe mozaiku i Tiranës me vlera të mëdha historiko – arkeologjike në Shqipëri e më andej. Si më e përmendura kishë është ajo e Shën Mërisë në Brar që datohet e vitit 1201. Në këtë kishë gjatë gërmimeve është gjetur një varr me pesë harqe që i takon pjestarëve të një familje me një epitaf dhe mbiemrin Sguro. Të pesë harqet kanë nga një kryq dhe përfaqesojnë pesë të vdekurit e familjes, ku e sqaron edhe epitafi në greqisht që thotë: “Kujto o Zot shërbetorin tënd sevastin Mihal Sguron me bashkëshorten e fëmijët”. Këtu ndodhen edhe 8 varre të tjerë të besimit katolikë dhe sipas specialisteve Tirana ka vazhduar me këtë rit fetar deri në shekullin e XV, kur fillon konvertimi i banorëve të saj në fe tjeter. Mësuam se ky objekt i një rëndesie të veçantë u shketërrua këtë vit nga punimet ndërtuese të eskavatorëve. Pukevil na bën të ditur se “Justiniani rindertoi Tyranen, Aulonen, Musionin” dhe me poshtë në spjegimin që u bën thotë “Tyrana – Turkana, fortesë në Epirin e Ri” (Pukevil, “Udhëtime”vell. 1, fq 373) Në testamentin që Gjon Muzaka u le të bijëve në vitin 1510 thotë: ”Karl Topia ishte zot i dy Shkurive, i Fizines dhe Plevishtit në Taransen e Vogël, Kanabi, Forka..”(pra Tirana e Vogël, Krraba dhe Farka). (Emanuelo Polito, “I Musachi di Berat” Muzakajt e Beratit, Paris – Lecce – Pergola Mansavium, 1996, fq 126). Në realicionin e vitit 1570 një autor anonim venedikas shkruan: “…fushat e Tiranes, që ndodhen midis kështjellës së Petrelës dhe qytetit të Krujës”. (…le pianure della Tirana, che sono fra il castello di Passrella e la citta di Croia) sipas I.Zamputit “Dokumente te shekujve XV – XVI per historinë e Shqiperisë” vëll I, Tiranë, 1989. Në vitin 1431 – 32 bëhen disa regjistrime prone nga venecianet dhe rezulton se Tirana kishte 60 qendra të banuara, 1000 shtëpi dhe 7 300 banorë. Po ashtu në regjistrin e kadastres turke të vitit 1583 , treva e Tiranës rezulton me 110 qendra banimi, 2900 shtëpi dhe 20 000 banorë. Të gjitha këto statistika dhe të tjera që ekzistojnë, por mungojnë në këtë shkrim, u takojnë viteve para 1614, që na serviren si themelimi i qytetit të Tiranës. Duke u kthyer te Sulejman Pashë Bargjini rrezulton se ai në shek. e XVI kishte shkuar jeniçer në ushtrinë turke, arriti gradë madhore deri te Pashà dhe me vonë kthehet në vendlindjen e tij Mullet (o fshatin Bargjin afër Tiranës, që tani nuk është më). Në këtë vit më 1614, u jep parat një grupi tregtarësh tiranas për të ndertuar po në Tiranë një xhami, një furrë dhe një hamam. Sami Frashëri në Enciklopedinë osmane (jo shqiptare) të Shkencës se Përgjithëshme thuhet se objektët e ndërtuara prej tij (S.P.Bargjinit, shen i aut) “si një trashegimi përkujtimore e historisë së Tiranës” (Saimir Lolja artikull “Tirana e lashtë dhe përvjetorët e tij si kryeqytet”, 02/ 2014) Këto statistika flasin për një popullim të mjaftueshëm edhe për një qytet para se të vinte Pasha Bargjini dhe ndertimi i këtyre objektëve nga ana e tij u bë për shkak se kishte popullim Tirana. Ky nuk dëshmon asgjë për themelimin e Tiranës si qytet. Përkundrazi. Fakti se ai paratë për ndërtime ua dha tregtarëve flet me se miri për ekzistencën e mirëfilltë të qytetit, të cilit tani iu shtuan tre objekte që nuk i kishte më parë. Pas mbarimit të këtyre objekteve mund të flitet për një qytet me dizenjë osmane me xhami e hamam. Në anën tjetër nuk ka asnjë të dhënë dokumentare që tregon për ndonjë inagurim o meting se u themelua qyteti i Tiranës etj. Sulejman Pashë Bargjini me një mbiemër kristian, tregon që i përkiste dikur ashtu si gjithë rajoni besimit të krishterë, por që e kishte braktisë përballë raprezaljeve turke kundër shqiptarëve si vrasjëve , konvertimeve dhe kryesisht deportimeve me forcë. Populli ishte i pafuqishëm te kundërshtone pushtuesin dhe në fund u detyrua ti nënshtrohet fatit . Viti 1595, sipas dokumentave, flet për një shifer shumë të lartë , e cila shkon deri në 200 000 femijë që u morën për tu rekrutuar në trupat jeniçere në luftën e Persisë. Kësaj masakre, siç duket, nuk i ka shpëtuar as djali i ri me emër të konvertuar në Sulejman. Pashaj Sulejman është një tjetër shëmbull i mijëra shqiptaro – arbërorë, që mbas vdekjës së heroit tonë Kombëtar Gjergj Kastrioti, bënë grada në oborrin e Sulltanit o nëpër gardat ushtarake turke duke i shërbyer shtetit osman si trupë dhe si fe. Një pjesë e tyre duke harruar prejardhjën shqiptare e duke mohuar fe e atdhe u rreshtuan në krahun e pushtuesit të vendit tyre e bënë shumë ekspedita në krye të forcave osmane për të nënshtruar popullin e tyre shqiptarë, masakruar e pushtuar atë. Ndryshe nga figurat e tjera me prejardhje ilire të perendorisë romake si imperatorë të shtetit romak, të cilët bënë ndertime, përkrahën dhe ndihmuan njëri – tjetrin në karrierat imperatoriale duke i dhënë fytyren europiane viseve ilire, këtë gjë nuk mund ta themi për karreristet anadollakë me origjinë shqiptare, të cilët kombit të tyre i sollën vetëm të zeza. Jeniçeri Sulejman me gradën e pashës nuk u kujtua të hapte një shkollë, të ndërtonte një rrugë, por solli xhaminë, kultin dhe edukatën fetare turke në zemër të Shqiperisë për ta tjetersuar identitetin e saj. Dhe 400 vjet me vonë për këtë sherbim shteti ynë sot i bën përmendore, i thurë lëvdata, i atribon themelimin e Tiranës e aq me tepër zhbejnë historinë duke i ndërruar emrin Tiranës Ilire me Teheranin aziatik. Në vazhdim të disa të dhëneve po mundohemi të tregojmë në stil telegrafik ritet e ngadalëshme të ecjës së qytetit tashmë gjysëm anadollak në kohën e mëpastajme. Dy shekuj më vonë, Tiranen e sundojnë Toptanët të ardhur nga Kruja. Më 1780 ndërtohet kisha e Shën Prokopit dhe 9 vjet më vonë nis punimet xhamija në qendër e financuar nga Et’hem Beu e përfundon me 1821 . Kulla e sahatit ndërtohet me 1830 dhe është e lartë 35 m. Ndër lagjet më të vjetra të Tiranës janë lagja e Pazarit dhe Bami. Vite ma parë kjo lagje është quajtur “Vorri i Bamit”, që është varri i Ibrahim Kokonozit, por në të folmen tiranese është quajt Bim e pastaj Bam. Sipas statistikave Tirana si qytet me 1703 kishte 4000 frymë, me 1909 kishte 15.000 frymë, me 1938 kishte 38.000, me 1945 kishte 60.000 frymë. Theksojmë se popullimi i Tiranës është bërë sipas përiudhave të sundimtareve jo tiranas të këtij qyteti e krejt vendit. Toptani solli në Tiranë krutanë e zonën përreth, Mbreti Zog solli dibranët e matjanët, E Hoxha e komunizmi sollën gjithë jugun dhe së fundi ndërrimi i sistemeve solli malësoret e te gjitha krahinave, ku sistemi i mëpareshem nuk lejonte levizjën e lirë të popullsisë. Sot Tirana gëzon 830.000 banorë. Tirana shpallet kryeqytet i Shqiperisë më 8 shkurt 1920, sipas vëndimeve të kongresit Lushnjës dhe merr statusin përfundimtar me 31 dhjetor 1925. Deri në kohën e pushtimit italian dhe koncsioneve të dhëna këtij shteti, Tirana kishte ritmin e zhvillimit shumë të ngadalshëm. Ndërtimet moderne italiane që shihen sot e kësaj dite u takojnë marrëveshtjeve me Italinë dhe kjo e fundit jo se do të bënte një qytet modern shqiptar, por i interesonte për idenë e një bashkimi të mundëshem e aneksimit të saj më vonë. Më 17 nëntor të vitit 1944 forcat partizane hynë në Tiranë duke zhvilluar dy ditë beteja me gjermanët në ikje e sipër, ku morën pjesë brigada e parë e katërta dhe e gjashta. Tirana është i vetmi kryeqytet i Europës lindore e juglindore që nuk u ndihmua nga ushtria e kuqe për tu çliruar, por për fatin e zi te kombit tonë, më pas u inkuadrua në kampin komunist. Në fund shtojmë se historianëve tanë dhe shkencës sonë shqiptare i bie detyrë urgjente të inicojnë përmes ndërhyrjeve në institucinet përkatëse që te bëhën korigjimet e nevojëshme për sa i përket shpjegimit të drejtë të prejardhjës së emrit të Tiranës, për heqjën përfundimtare nga “Enciklopedia Europiane” e çfardo lidhje me Teheranin dhe vënjen e identitetit te iliro – shqiptareve dhe qytetit mijëravjeçarë të Tiranës në vendin që i takon sipas të vertetes historike.
Ramushi, për fat Kryeministër i Kosovës në këto kohë të vështira, nuk është as “kosovar”, as mysliman e as i krishterë, as malësor e as fusharak, as nga Puka si origjinë e as nga Deçani si vendlindje, por, si edhe e nënvizon herë pas here, ai është para së gjithash: Shqiptar. Dhe dukshëm një shqiptar i mirë, që paralajmëron të veshë “çizmet” nëse duhet, që ka përballuar disa herë Hagën, apo arrestimet e pabesa, por pa u thyer. Në këtë periudhë, ku skenarët gjeopolitikë, nuk dihet se ku gatuhen dhe nuk dihet ende se sa të helmuar janë, qënia e tij kryeministër i Kosovës, është e vetmja garanci e mirëfilltë gjeopolitike, që shqiptarët kanë sot, në Prishtinë dhe në Tiranë. Dikush që e do, i thërret “Rambo”, dikush tjetër që nuk e do, sja pëlqen të folmen prej malsori, me fjalë të prera dhe me muzikalitet të ashpër dhe me kënde të palatuara të frazës, porse, sot, në Tiranë apo Prishtinë, duhen burra që ruajnë themelet, dhe ai, Ramushi, këtë di ta bëjë më së miri dhe më qartësisht se askush. Sepse sot ka rëndësi e vërteta e ardhmërisë së Kosovës, që janë thelbësore edhe për Shqipërinë gjeografike edhe për Tiranën zyrtare, që ka ngecur në llucën e paqartësisë dhe të amatorizmit politik e gjeopolitik mbi të gjitha. Hashim Thaçi sot, është një orator, ndoshta më fjalëbukur se Ramushi, por priret, nga intervista në intervistë, të thotë gjithmonë e më pak, se çfarë mendon në të vërtetë. Atëhere përse intervsitohet kaq shpesh? Për të thënë apo për të mosthënë? Për të na mbushur mendjen se është i logjikshëm, për të na bindur se humbësi i madh i Luftës së Kosovës, 1998-99, Serbia, ka të drejtë ti vendosë kushte Fitimtarëve?
Nuk kam guxuar të mendoj mbrapsht për Hashim Thaçin, dhe personalisht vijoj ta ruaj në etiketime Presidentin e Kosovës, por duhet thënë se sot për sot, Ramush Haradinaj, është garancia e shqipëtarëve dhe e amerikanëve, në të dy anët e kufirit Kosovë – Shqipëri.
Tanimë, të mirat dhe të këqiat që mund të ndodhin në njerën prej “Shqipërive”, janë të lidhura pazgjidhshmërisht dhe moskultura gjeopolitike e kryeministrit të Tiranës, nuk mbushet dot, me dijenitë e gjera të Baton Haxhiut në darka me verë e biseda, sepse lypsen akte politike. Të cilat akte, qëndrueshmëria dhe qartësia e Ramushit, i ka nxjerrë krejtësisht në dritën e Diellit, thjeshtë, shumë qartë e kuptueshëm dhe me përgjegjësi historike. Sepse Fitimtarët e Luftës në tokën e përgjakur të Kosovës, nuk mund të shndërrohen në humbësit me kostum shik e papjon, në tryezat prej druri të shtrenjtë are të bisedimeve, me kushte e diktat. Gjermania humbi në luftën e dytë botërore 30-40% të territoreve të Gjermanisë së para luftës, të banuara 90% me gjermanë etnikë dhe kurrë ska ngritur pretendime pas 74 vite lufte. Serbia, mbush 20 vite që ka humbur edhe Luftën e Kosovës, etnikisht dhe historikisht 90% e banuar nga shqiptarë dhe sot, ja mbrrin të kërcënojë me mosnjohje të Kosovës. Ekuacioni është ndryshe, Serbia është e detyruar të njohë Kosovën, që të hyjë në Bashkimin Europian, përse duhet t’ja lejojnë shqiptarët këtë gjë? Në emër të kujt interesi?! Le të mos e njohë kurrë Kosovën dhe le të mbetet jashtë BE-së, nëse vijon të jetë arrogante dhe kokëfortë! Punë për të! Shqiptarët ja kanë dhënë dorë për së tepërmi dhe mjaft herë. Prandaj dhe është e rëndësishme që Ramushi të qëndrojë dhe bota intelektuale mbarëshqiptare, e ka mision ta mbështesë, si qëndrestar gjeopolitik dhe përtej politikave lokale të intersave të vogla, në të dy anët e kufirit Kosovë-Shqipëri.
Ambasadori i BE në Tiranë bën apel ekskluziv në Deutsche Welle për zhvillimin e një manifestimi paqësor në demonstratën e 16 Shkurtit në Tiranë. Mendoni për të ardhmen, thotë ai.
Opozita në Shqipëri ka paralajmëruar se të shtunën (16.02.2019) do të zhvillojë në Tiranë një protestë masive me sloganin ”Shqiptarët nuk janë të varfër, por janë të vjedhur”, me protestues nga i gjithë vendi. Sipas pohimeve publike pritshmëritë e opozitës nga rezultati i protestës janë largimi i kryeministrit Rama dhe formimi i një qeverie kalimtare që “do të sigurojë zgjedhje të lira dhe të ndershme”.
Burime zyrtare bëjnë me dije se Policia e Shtetit ka informacione që në protestë do të marrin pjesë edhe individë që mund të kryejnë akte dhune. Në këtë kontekst vëmendja e BE dhe e faktorit ndërkombëtar në Shqipëri që protesta të jetë paqësore është maksimale.
Soreca thirrje për të gjitha palët e përfshira
Deutsche Welle në Tiranë pyeti Ambasadorin e Delegacionit të BE në Shqipëri, Luigi Soreca, për domethënien e protestës dhe mesazhin e tij, në prag të zhvillimit të saj. “Ky është një moment me rëndësi për Shqipërinë në kuptimin që e drejta e tubimit, e drejta e fjalës, janë një pjesë thelbësore e çdo shoqërie demokratike. Por është gjithashtu e vërtetë që këto të drejta duhet të ushtrohen në mënyrë paqësore. Prandaj, presim një manifestim paqësor, që të mos kthehet në dhunë. Kjo është një thirrje për të gjitha palët e përfshira. Është e rëndësishme që të gjithë të jenë konstruktivë. Shqipëria duhet të fokusohet te detyrat që ka përpara dhe të gjitha palët duhet të bashkëpunojnë. Nuk ka kohë për të humbur, është koha për të shprehur mendime dhe pastaj të mendojmë për të mirën e të gjithë shqiptarëve.” theksoi ambasadori Soreca.
Protesta masive u organizuan nga opozita edhe më 26 Maj 2018
Ai i tha DW se “nga deklaratat më të fundit të organizatorëve, kuptohet që ata duan të sigurojnë që do të marrin të gjitha masat për të bërë të mundur që siguria e qytetarëve të përfshirë të jetë e garantuar. Ky është lajm i mirë dhe shpresoj që të gjitha palët e përfshira do ta respektojnë”.
Flisni pa dhunë, mesazhi juaj do të dëgjohet
Thirrja e BE për të shmangur incidentet e dhunës në protestën e të shtunës (16.02.) vjen kur opozita kërkon largimin e kryeministrit Rama, rënien e qeverisë së tij, formimin e një qeverie kalimtare me akademikë, për të përgatitur zgjedhje të lira dhe të ndershme, që sipas opozitës qeveria Rama nuk mund t’i garantojë. Opozita akuzon qeverinë Rama se është e lidhur me krimin dhe ka fituar mandatin e saj të dytë, në zgjedhjet parlamentare të qershorit 2017, me vota të vjedhura në Dibër, Lezhë, Durrës dhe Kavajë, bazuar në përgjimet e publikuara telefonike të prokurorisë. I pyetur nga DW për gjasat që palët të bëjnë ҫmos për të shmangur dhunën, ambasadori Soreca theksoi: “Mendoj që të gjithë e duan Shqipërinë dhe të ardhmen. Dhuna nuk do t’i lejojë ata që dëshirojnë të flasin që zëri i tyre të dëgjohet. Dhuna nuk ndihmon në përçimin e mesazhit. Ndaj thirrja ime është për ta: Flisni pa dhunë dhe mesazhi juaj do të dëgjohet.”
Masa të rrepta për shmangien e destabilitetit
Për të shmangur dhunën dhe destabilitetin e vendit, si pasojë e saj, policia është ngritur në këmbë. Albert Dervishaj, Drejtori i Rendit, në Policinë e Shtetit, u bëri një apel publik protestuesve që të ruajnë gjakftohtësinë gjatë zhvillimit të protestës. “Policia e Shtetit është duke u organizuar për mbarëvajtjen e tubimit duke bashkëpunuar me struktura brenda dhe jashtë vendit, me misionet policore të BE që janë në Shqipëri, me të cilat shkëmbejmë informacione. Ka indicie që individë të veçantë mund të tentojnë të kryejnë akte dhune. Thirrja ime si zyrtar i policisë është që secila palë të ruajë gjakftohtësinë. Policia do përpiqet të jetë garante e sigurisë. Nëse protesta përshkallëzohet do të veprohet në bazë të ligjit.”
Shqetësimi për shkarje të situatës drejt destabilitetit është i bazuar në precedentë të trazirave dhe dhunës në protestat e opozitës së djathtë në 1998 dhe asaj të majtë në vitin 2011, ku u vranë 4 protestues që nuk kishin armë. Prandaj protesta e 16 shkurtit do të jetë një test për shpresat e zgjedhjeve të qershorit.
Në fillimin e viteve ’30-të, kur regjimi Monarkisë së Zogut po bënte hapat e parë drejt zhvillimit të ekonomisë së vendit, mjaft gazeta të shteteve të ndryshme të botës si: “Diplomaten Zeitung”, “Der Tag”, dhe “Volkische Beobaschter”, të Berlinit, “Neue Wiener Tagbiatt”, e Vienës, “Algemein Handelsblatt” e Amsterdamit, “Grazer Tagespost”, e Çikagos, etj, i kushtuan faqe të tëra Shqipërisë, duke publikuar resurset natyrore e turistike, e deri tek gërmimet arkeologjike dhe historinë saj të lashtë
Nga Dashnor Kaloçi, TemA
Reformat e mëdha radikale që ndërrmori regjimi i Monarkisë së Zogut në fillimin e viteve ’30-të për zhvillimin me ritme sa më të shpejta të ekonomisë së vendit, me qëllim për ta nxjerrë atë nga një prapambetje e thellë ku ndodhej, duke aplikuar dhe përshtatur së pari një legjislacion modern për kohën, (të huazuar nga shtetet e zhvilluara të Perëndimit), bënë të mundur që në Shqipëri të futeshin jo vetëm mjaft investitorë e banka të huaja, por dhe në drejtim të saj të vërshonin një numër i madh kapitalesh, dhe tregtia e jashtmëme të ndiente një rritje të paparë ndonjëherë. Të gjitha këto i dhanë automatikisht impulse zhvillimi ekonomisë së vendit, sidomos në fushën e tregtisë, bujqësisë dhe blegtorisë.
Krahas kësaj, qeveritë e Monarkisë së Zogut, i dhanë një prioritet të madh edhe zhvillimit kulturor të vendit, duke u përqëndruar kryesisht në gërmimet dhe zbulimet e shumta arkeologjike që fshiheshin në thellësitë e nëtokës tonë. Të cilat u realizuan nga ekspedita të huaja (siç ishte ajo franceze e drejtuar nga Leon Rey), me një punë të admirueshme disavjeçare. Në këtë kontekst të zhvillimit të vendit, Shqipëria e fillim viteve ’30-të, u bë objekt dhe hyri në fokusin e mjaft gazetave dhe revistave nga më presigjozet e vëndeve të ndryshme të botës, si: “Diplomaten Zeitung”, “Der Tag”, dhe “Volkische Beobaschter”, të Berlinit, “Neue Wiener Tagbiatt”, e Vienës, “Algemein Handelsblatt” e Amsterdamit, “Grazer Tagespost”, e Çikagos, etj, të cilat i kushtuan asaj faqe të tëra me reportazhe, komente, kronika dhe analiza. Shumë nga këta artikuj, të cilat i mblodhi dhe i botoi në disa shkrime të veçanta, miku i Shqipërisë, publicisti austriak, Leo Aleksandër Freundilich, u përkthyen dhe u publikuan edhe në shtypin shqiptar të atyre viteve. Një prej të cilave ishte dhe gazeta “BESA” e Tiranës, (me botues Fiqri Rusin) që botoi disa prej shkrimeve të tij. Nga ato artikuj të kësaj gazete ne kemi përzgjedhur këto që po botojmë në këtë shkrim, duke i qëndruar besnik, gjuhës së shkruar të asaj kohe, pa i bërë asnjë ndryshim.
“Ç’shkruan shtypi i huaj për Shqipërinë”?
Me kënaqsi mund të shënohet se shtypi i huaj sa po vjen aq më shumë po merret me Shqipërinë dhe me zhvillimin e saj. Nje tok botime me rëndësi të fletoreve te shquara njoftojne se zhvillimi i Shqipërisë, tendencat e saj politike, si dhe lufta e saj per nje jete me te mire e më të përparuar jane me vënd. Duke marrë parasysh ngushticën e vendit, ne ketu po ribotojmë vetëm një pjesë të vogël të këtyre botimeve për Shqipërinë, dhe ketë gjë po e bëjmë me një mënyrë fare të shkurtër. Disa shprehje shtypi që po përmënd këtu, vlejnë të ribotohen tërsisht edhe në shtypin shqiptar.
Gazeta “Diplomaten Zeitung”: Zogu bëri shtet kompakt
Pikë së pari të përmëndim artikullin e Aleksandër Brauerit, që u botua më 31 janar në Nr. 79 të fletores “Diplomaten Zeitung” të Berlinit mbi Lartëmadhërinë e tij, Zogu i Parë, Mbret I Shqiptarëve. Përpara të gjithave ky artikull përcakton se Piktura e karakterit të të N. M. T. Mbretit, është vizatuar me shkronja t’arta në historinë e Shqipërisë: “Mbret asht ay i vetmi i kombit shqiptar, Shpëtimtar i shtetit shqiptar nga grindjet e damshme të partive të ndryshme. Prijsi i Shqipërisë për një kulturë më të lartë e për një të ardhme më të lumtur”. Simbas një përshkrimi historik të jetës e të veprave të N. M. T. Mbretit Zog i I në ngrehjen e shtetit shqiptar, autori thotë se vepra e N. M. T. Mbretit Zogu i I nuk shtrohet aspak në përparimin material dhe në reformat me randësi shtetnore dhe shoqërore, megjith që nuk munt të quhen aq të mbëdhaja për një vënt që nuk është aq i pasur nga burimet e t’ardhurave, dhe në kohën e një krize ekonomike e cila edhe shtetet pasanike po i trondit nga themelet.
Merita më e madhe e Mbretit Zog, është që prej një populli të ndarë e të përçarë në bargje dhe nëpër partira, dijti të bënte një komb kompakt e të bashkuar, me një ndërgjegjie shtetnore e me nje ndjenjë kombëtare; që njohu në kohën e duhur rëndësinë e madhe të stërvitjes kombëtare e të disiplinuar të rinisë shqiptare…Ky artikull që përfshin një faqe e gjysëm gazete, dhe që mban mbi krye portretin e N. M. T. Mbretit, përfundon me këto fjalë: “Kombi shqiptar,-më i vjetri i ujdhezës ballkanike-e ka ruajtur, si fare pak kombe të tjerë, ndjenjën e kombësisë së tij nga valët e shkumbëzsuara t’harrimit të popujve, nga vështirësitë e mijvjetorëve, nga sundimi i huaj shekullor, dhe epokën e rilindjes kombëtare e drejton plot fuqi dhe vullnet Zog i I Mbret i Shqiptarëve”.
“Volkische Beobaschter”, e Hitlerit: Shqipëria komb i fortë
Përshtypje të veçantë ka bërë edhe një artikull tjetër mbi Shqipërinë, i cili u botua më 24 janar 1934 në një nga fletoret më me influencë të qeverisë së sotme gjermane, në “Volkische Beobaschter”, organ personal i kancelarit Adolf Hitler. Ky artikull, që është jashtë masës interesant, merret imtësisht me kohën e kaluar dhe me historinë e re të Shqipërisë. Përshkruan hollësisht vështirësitë e krijimit të shtetit të ri dhe pastaj shton: “Me gjithë këto vështirësi të panumërta, sot mbas njëzet vjet tronditje dhe stuhije, Shqipëria është një shtet kombëtar, i forcuar në vetvete, dhe është gati të mbrojë pavarsinë politike vetë me duart e tij”. Pastaj rrëfen rolin që kanë luajtur shqiptarët në qeverinë turke dhe thotë: “Sado malsorët shqiptarë gjysëm sovranë vazhdonin në kryengritjet e tyre t’ë egërta e t’ë gjakshme kundër sundimit të Sulltanit, prapë se prap shqiptarët qenë të lirë të futeshin në nënpunësirat më të larta të qeverisë Osmane. Me gjithë këtë, bota nuk dinte që shqiptarët janë një popull i vjetër i Evropës, që si komb kanë kufi të caktuara me Sllavët dhe me Grekrit, dhe që kondra valëve të popujve që janë derdhur në vendin e tyre, i kanë ruajtur gjer më sot e këtë ditë”. Duke bërë fjalë prej ndërrimeve të politikës së brendshme dhe të jashtme të Shqipërisë, që janë bërë në këto vjetët e fundit, artikulli thekson rolin e N. M. T. Mbretit. Ky thotë se N. M. T. Mbreti që kur qe ministër dhe kryeministër, dinte të drejtonte gjithë politikën e vendit të tij me një zotësi të madhe, dhe di të mbajë rregulle qetësi. Rastësisht artikulli nxjerr në shesh zotësinë e jashtëzakonëshme të një burrë shteti, të cilën N. M. T. Mbreti e rrëfeu në çashtjen e politikës së jashtme, dhe në fund shton: “Prijsi i Kombit që ka vetëdije të plotë të qëllimit të tij, në krijimin e shtetit shqiptar ka punuar me mish e me shpirt, dhe se indipendenca kombëtare e Shqipërisë është për të gjeja me e shenjtë dhe më e shtrenjtë”.
“Gjenerali i Shtatmadhorisë austro-hungareze për Shqipërinë”
Jo më pak përshtypje ka bërë një artikull tjetër i gjerë prej pothuaj prej katërqind rradhësh, të cilën e botoi Kryetari i Shtatmadhorisë austro-hungareze, Gjeneral-koloneli, Baron Arthur Arz Von Strauensburg, më 28 janar në krye të fletores më me rëndësi t’Ungarisë, “Pester Lloyd”. Ky artikull që përmbante titullin “Mbretnia Shqyptare” e kujton se përpara njëzet vjetëve në Shqipëri muhamedanët dhe të krishterët, bashkërisht mbanin Gahnën (flamurin me stemën e Kastriotëve, shënimi ynë) e Skënderbeut dhe njoftonin se këtej e tutje populli shqiptar do të jetë i lirë, vëtëurdhëronjës dhe i pavarur. Por për t’ja arritur lirisë së vërtetë duhesh bërë edhe një udhë shumë e gjatë e plot gjemba. Pastaj erdhi lufta. Por mbas lufte shqiptarët zunë të punonin.
Baron Arzi kallzon pastaj shfaqjen e N. M. T. Mbretit Zog në politikën e Shqipërisë, luftrat e tij për pavarsinë e saj dhe për rregullimin e qetësisë së brëndëshme. Pastaj përshkruan në një mënyrë të hollë luftën për Shqipërinë e re, tendencat e reformave dhe punën e randë për konsolidimin dhe për përparimin e Shqipërisë, të cilat u arrinë nën udhëheqjen e N. M. T. Mbretit. Më në fund Baron Arzi përment përpjekjet e shumta për ngrehjen e një blloku ballkanik, dhe e rrëfen tepër të rëndësishëm atitduen (qëndrimin zyrtar. Shënimi ynë) që do të mbajë Shqipërinë në këtë çështje.
“Gazeta ‘Der Tag’ e Berlinit për Shqipërinë”
Gazeta e madhe e Berlinit, “Dar Tag”, botonte më 7 dhjetor të këtij viti një artikull të të mirënjohturit shkrimtar politik Andre Von Kun, i cili titullohet “Shqipëria në lartësim e sipër”…Këtu autori përshkruan atitudën (qëndrimin) që kanë mbajtur përfaqësonjësit e Shqipërisë në konferencat e ndryshme të Ballkanit. Që në vitin 1931, delegati i Shqipërisë ka shfaqur dëshirë për një bashkëpunim të përzëmërt të të gjithë shteteve t’ujdhesës ballkanike, duke nderuar të drejtën e njënjësimit të të gjithë kombevet. Në kuvendin ndërballkanik që u mbajt në Tiranë, për administratën bashkiake, Kryetari i përfaqësonjësve shqiptarë, tha se një nga pengimet kryesore të paqes së përbotëshme është menduarja e ngadaltë e disa burrave të shtetit, të cilët në asnjë mënyrë nuk kanë dashur t’i bindeshin zhvillimet të këtyre njëzet vjetëve të fundit, dhe pasurinë e shtetarëve të varfër e kanë shkrirë për qëllime armatimi. Në konferencën e fundit në Selanik, kryetari i delegacionit shqiptar, në emrin e qeverisë së tij, u rrëfye gati të pranojë një pakt ballkanik të thjeshtë dhe jo të koklavitur.
Natyrisht se me ketë ky, nuk kuptonte formën e traktateve të sotshme në grupe, të cilët s’munt t’i sjellin as një dobi interesës së përgjithshme të shteteve të Ballkanit; por si traktate regjionale favorizojnë vetëm disa vende, dhe sigurojnë moscënimin e kufive vetëm të disa shteteve. Përkundrejt kësaj, si mbas mendimit të qeverisë shqiptare, qëllimi i një pakti ballkanik munt të jetë vetëm formimi i një blloku të përbashkët të të gjithë shteteve ballkanas, i cili në themel të së njënjësimit të pakufizuar, i bën njëjësisht ballë, çdo kërcënimi, qoftë ky nga jashtë, qoftë ky nga një prej anëtarëve të kompleksit ballkanik. Paktet e veçantë të mëparshëm munt të vërtetëoheshin në kohën e paqes, por nuk munt të ndalonin dot të rrahurat e para të topit. Vetem vullneti i sinqertë dhe i përgjithshëm i paqes munt të na sjellë shpëtimin dhe prehjen t’onë shpirtërore!
Pastaj artikulli merrte me zhvillimin politik të Shqipërisë në këto vjetët e fundit dhe thotë se Shqipëria e provoi më së miri se u zgjua nga gjumi shekullor dhe tani po i drejtohet një t’ardhme të lumtur e më e bukur. Po ky autor merret në “Neyen Zyricher Zeitung”, fletorja më e madhe e turistëve gjermanë në Zvicërr, dhe në një nga fletoret më të rëndësishme të Evropës, me rrëmimet e Butrintos dhe thotë mbi Shqipërinë: “Shqipëria ka pasë përpara një tokë mijë vjetëve qytet qytetare kulturore dhe ka qenë sqena e ngjarjeve historike. Përpara 3000 e sa vjetëve këtu rrinin stërgjyshrit e shqiptarëve të sotshëm, Illyrianët, një bark indogjerman, sundimi i të cilit zgjerohej deri tutje n’Europën qendrore, në pjesën më të madhe të Austrisë, në Baltikum, në Thungrien, si dhe pothua në tërë Ballkanin. Më vonë këtu sundonin grekërit dhe romanët, zotërinjtë e Byzancës, Hohenstafauerit, Normanët, Napoli, Venecia dhe Turqia…Asnjeri prej këtyre nuk mund të qëndronte dot. Këtu ka ndenjur vetëm populli i shqiptarëve, i cili duke zënë rrënjë dhe duke mbajtur zakone të vjetra të tij, ka rrojtur më shumë se këta të huaj gjer sa feksi dita e pavarsisë dhe e lirisë”.
“Algemein Handelsblatt’ e Amstredamit”
Më gjithë që përpara pak kohësh u zu n’gojë një numër i math botimesh interesante të shtypit evropian mbi Shqipërinë, prap tani na paraqiten një tok botime fletorare t’interesantshme për Shqipërinë, të cilat duhet të përmënden sidomos nga pikëpamja bibliografike. Në një tok botimesh t’imta, të shumta në nënfletë ose në pjesën shkencore, përsëriten lajmet e fletoreve të mbëdha mbi rezultatin e shkëlqyer të rrëmimeve në Butrinto. Këto rradhë do të dëftejmë një publikacion të math të fletores së Amsterdanmit “Algemein Handelsblatt”. Kjo fletore e madhe e përditëshme, rëndësia e së cilës i kalon kufijtë e Hollandës, bën fjalë prej historisë shumë të interesantëshme të qytetit të Butrintos, duke parashikuar njëkohësisht dhe të dhënat e Aneidës së Virgjilit. Fletorja e Basellit “Auto Touring”, organ zyrtar i klubeve të ndryshme në Zvicërr merret gjith po kështu në nënfletën e saj të titulluar “Një Trojë e dytë në Shqipëri” me këto rëmime.
Kjo fletore kallzon se Shqipëria, e cila simbas epopesë së Virgjilit, ka qenë vatra e dytë e Trojanvet t’arratisur, gjatë kaq shekujve, ka pasur fatin të shohë kaq ushtri dhe kaq sundonjës: Grekër, Romakë, Byzantinë, Hoschenstafuer, Normanë, Mbretër të Napolit, Republikën e Veneciaz dhe më në funt Turq. Po tërë këta zotërinj kanë qenë të detyruar të linin, dhe më në funt stërnipërit e Illyrianëvet, Shqiptarët u bënë zot i kësaj toke, e cila për tri mijë vjet me rradhë është vaditur me gjakun e stërgjyshërve të tyre.
“Sonntagepost’ e Çikagos: Në skenën e Aenedes në Shqipëri”
Në numrin e Kërshëndellave të “Sonntagepost”, të Chikagos , po mbi këtë objekt, u botua një artikull i math, i cili përmban titullin: “Në sqenën e Aeneidës në Shqipëri”. Edhe ky artikull bën fjalë në një mënyrë të shkoqitur prej parahistorisë së Butrintos së vjetër, i cili vete gjer në kohën e gojdhënavet, Po në këtë mënyrë rrëfen se stabilizimi i Shqipërisë nën qeverinë e Mbretit Zog i I, gjeti kushtet e para për të nxjerrë në dritë qytetet antike të Shqipërisë. Gjer më sot artikuj të këtillë janë botuar në një tok fletoresh të Gjermanisë, t’Austrisë, t’Saarës, të Çekosllavakisë, dhe të Svicrrës. Këto artikuj kanë bërë një përshtypje të madhe n’opinionin botor, dhe kemi bindje të plotë se këtej e tutje do të shtyjnë një tok turistë për të udhëtuar në Shqipëri.
“Grazer Tagespost’: Berati, stoli orientale”
“Grazer Tagespost”, më datë 29 dhjetor, në nënfletën e saj të nënshkruar prej pendës së kontit Austriak, Albrecht von Meran, me titull: “Berati, një stoli orientale”, botonte një artikull mjaft të bukur, ku autori (konte Meranit vijnë në një rradhë pas atyre të Habsburgut) që ka udhëtuar në Shqipëri dhe që ka botuar shumë artikuj mbi Shqipërinë, rrëfen me entuziazëm të madhe bukurinë e rrallë të Beratit dhe të rretheve të tij. Artikulli përmban një rrëfim të entuziazmuar dhe plot ngjyra të shkëlqyera të panoramave të këtij qyteti. Nga çdo rradhe e këtij artikulli mburon dashuria e vërtetë dh’e papërbuzur e një mikut të vërtetë të Shqipërisë, i cili është tepër mirënjojtës për tërë bukuritë që ka thithur shpirti i tij në këtë vënt.
“Neue Wiener Tagbiatt”: Bukuria e rrallë e Liqenit të Shkodrës
Eduard Erich, kishte shërbyer aty si ushtarak në Luftën e Parë Botërore
Ndërmjet shumë gazetave dhe revistave të huaja që në faqet e tyre kishin lënë një hapësirë të madhe për vëndin e shqiponjave, ishte dhe “Neue Wiener Tagbiatt”, e Vjenës, e cila nëpërmjet gjeneral-majorit, Eduard Erich, sillte në vëmëndjen e lexuesit austriak, pamjet e qytetit të Shkodrës me liqenin e saj piktoresk. Lidhur me këtë, ndërmjet të tjerash aty shkruhet: “Në fletoren “Neue Ëiener Tagbiatt”, Gjeneral-majori austriak, Eduard Erich, boton një artikull mbi “Golfin e Drinit”. Në këtë vënt autori ka qëndruar në kohën e luftës, dhe prej përshkrimit të tij kuptohet lehtë se ky e ka parë Shqipërinë me syrin e mirë e të mprehtë të një miku të natyrës. Simbas mendimit të këtij, çdo njeri që e njeh këtë vënt vetëm në mënyrë të përcipëshme, mund të formojë një bindje të gabuarshme, dhe këtë vënt mund ta mbajë për një vënt të pafrytshëm, për një shkretëtirë. Por ky vënt rrëfen se në Malin e Rencit ka parë hardhijë, ullij, fiq, si dhe shumë pemë të tjera.
Në verën e vitit 1918, këtij i kanë sjellë dy shporte me rrush të vëndit si dhuratë. Këta rrushë i kanë sjëllë në mëndje atë pjesë të Ungjillit që bën fjalë prej pemëve të atij vendi ku mburon qumësht e mjaltë. Në Rodon bahen shegë të mëdha, dhe këta ia falin udhëtarit të gjorë një rafreshkim të shijshëm. Në kaçubet që gjenden anës Malit të Rencit, ka gjetur protokolle dhe limonj. Në këtë mënyrë rrëfehet mundësia e kulturës bujqësore. Autori pastaj rrëfen bukurinë e panoramave të këtij vendi, bën fjalë prej bagëtisë së këtij vendi, si dhe prej peshqve, shtazëve t’egra dhe prej kamjes së shumtë të druve të rralla. Shumë fletore austriake botojnë një artikull, shkencor t’interesantëshme mbi Liqenin e Shkodrës. Si mbas përshkrimit topografik të liqenit, i cili në kohën e rromakëve quhesh: Lacës Labeatis, autori thotë:
“Që në kohën e lindjes së Krishtit aty ka qenë një liqen, i cili rritesh më të parën e syrit. Nga të dhënat e moçme kuptohet se aty nga 1200 dhe 1230 ky vënt është imonduar (inondata, përmbytur. Shënimi ynë) edhe veçuar nga ana e veriut, dhe që ahere është formuar ishulli Vrana etj. Pastaj artikulli merret me ngjarjet e vitit 1850 kur Drini buçiti m’atë anë të kufivet të tij dhe u bë një i Bojanës. Në lidhje me pikat hydrografike autori vërteton se tërë lugina e liqenit, e rrethuar prej maleve të Karsit, është një nga ato fusha typike, të cilat janë goditur për arsye tektonike. (Qëndrimi i zhvillimit normal i fushave me formimin e maleve të rinj). Siç duket vendi që zë sot Liqeni, në kohrat parahistorike ka qenë një fushë e përshkruar prej një lumi: dhe simbas mendimit t’autorit ky lumë i vjetër ka patur ndonjë lidhje nëndhese me detin. Mbi një numër të madh botimesh të tjera, do bëjmë fjalë në një artikull tjetër”.
Prokuroria e Landit në Bavari ka bërë gati aktakuzën për një nga proceset më të mëdha gjyqësore të kokainës në Gjermani. Priten rezultate dhe përparime në luftën kundër trafikut të drogës.
Ka të ngjarë që ky të jetë gjyqi më i madh i kokainës në historikun e Republikës Federale Gjermane. Prokuroria e Landshut-it ka përpiluar aktakuzën kundër tetë meshkujve. Hetuesit supozojnë se të pandehurit janë pjesë e një rrjeti kontrabandistësh që mendohet të kenë kontrabanduar në Gjermani rreth dy tonë kokainë gjatë periudhës midis shtatorit 2017 dhe prillit 2018. Ata akuzohen për tregti të palejuar me lëndë narkotike. Me sa duket kanë arritur të kapin kapo të nivelit të mesëm menaxhues të rrjetit ndërkombëtar të trafikut të lëndëve narkotike. Kjo del në pah nga dokumentet e gjykatës, të cilat i posedojnë gazetarë të NDR-së, BR-së dhe “Süddeutsche Zeitung”.
Policia e zbuloi krimin rastësisht në shtator 2017, kur në disa supermarkete të Bavarisë së Ulët ishin dërguar kuti me banane, në të cilat punëtorët e supermarkteve kishin gjetur paketa me kokainë. Hetuesit gjurmuan itinerarin e bananeve dhe konstatuan se në depot, ku ato rrinin për t’u stazhionuar kishte pasur disa vjedhje. Në këto depo ruhen banane dhe lloje të tjera frutash prej ku ato shpërndahen në Gjermani dhe Europë. Me ndihmën e një përgjimi shumë të ndërlikuar hetuesit kishin arritur kështu të zbulonin trafikantët. Në operacionet hetuese dhe zbuluese kishin marrë pjesë deri në 500 nëpunës të policisë, doganave dhe hetuesisë.
Bandat shqiptare vidhnin
Hetimet zbuluan se kokaina kishte hyrë në kutitë e bananeve në Ekuador dhe prej andej dërgohej në adresë të një kompanie me seli në Gjermani. Vjedhësit hynin më pas në depot ku ruheshin frutat dhe vidhnin aty kokainën, deri më 320 kg për çdo vjedhje.
Bandat e vjedhësve vinin enkas nga Shqipëria. Gjatë periudhës së survejimit të depove, Enti Bavarez i Kriminalistikës kishte regjistruar gjithsej tetë vjedhje në depo staxhionimi në Bavari, Hessen, Nordrajn-Vestfali dhe në landin e Zarës. Videot e përgjimit tregojnë se disa nga vjedhësit kishin qenë të armatosur.
Grupi kontrollohej dhe drejtohej, me sa duket, nga Hamburgu, ku njëri prej të akuzuarve kryesorë, Dario L. (21 vjeç), kishte marrë një banesë me qira. Në këtë banesë hetuesit më vonë gjetën edhe fletëngarkesa për banane. L. supozohet të jetë marrë me logjistikën e bandës, kurse Klajdi D. (25 vjeç) merrej me organizimin e vjedhjeve. Udhëheqës i grupit mendohet të ketë qenë 40-vjeçari shqiptar, Alberto K. Hetuesia i kishte survejuar pjesëtarët e bandës teksa studionin depot e staxhionimit ku do të bënin vjedhjet. Veç kësaj ishin përgjuar edhe biseda nga takimet e anëtarëve të bandës në një kafene të Hamburgut.
Në prill 2018 policia gjermane vendosi të kryejë goditjen e parë në mbarë Gjermaninë. U kontrolluan apartamente banimi në Ahrensburg, Hamburg dhe Hannover, ku u gjetën dy revole dhe mbi 30 mijë euro cash. Katër anëtarë të bandës u dënuan në dhjetorin e vitit të kaluar në Hamburg, në një gjyq më vete, pasi ishin kapur si korrierë të drogës teksa transportonin 180 kg kokainë nga Hamburgu në Holandë. Ata kanë marrë dënime me nga disa vjet burg, por prokuroria e Hamburgut ka paralajmëruar se do ta dërgojë vendimin në Apel, sepse masa e dënimit kishte qenë shumë e ulët.
Sukses i rëndësishëm për policinë gjermane
Tetë të akuzuarit në Landshut janë aktualisht në paraburgim. Procesi gjyqësor konsiderohet i veçantë edhe për faktin se ndër të akuzuarit ka edhe njerëz që kanë pasur rol drejtues. Peter Keller nga Enti i Krimeve Doganore flet për një “sukses që ka impresionuar edhe qarqet e trafikantëve”. Ishte “një rrjet vital, i cili tani është i shqetësuar për shkak të sukseseve hetimore”. Keller megjithatë pret që banda t’i zëvendësojë anëtarët e arrestuar.
Persona të tjerë që kanë të bëjnë me këtë grup, të cilët gjenden në Shqipëri, në Holandë dhe në Amerikën e Jugut, nuk janë kapur ende. Edhe në vende të tjera ka pasur gjetje kokaine në kuti bananesh që vinin nga Ekuadori, njëri syresh ka qenë në mars të vitit të kaluar në portin e Durrësit. Kryetari i grupit hetimor të Entit Bavarez të Kriminalistikës, Joerg Beyeser, i tha NDR-it se hetimet vazhdojnë. “Ne po përpiqemi tani që të gjejmë personat që qëndrojnë pas bandës dhe jemi duke bashkëpunuar mjaft intensivisht në nivel ndërkombëtar”, tha ai. Tani do të vendosë gjykata se kur do të fillojë procesi gjyqësor kryesor.
Mbrojtjen e të akuzuarve e ka marrë përsipër avokati Hubertus Werner. Ai tha se procesi do ta tregojë se sa të qëndrueshme janë provat dhe se pret që procesi të jetë i gjatë dhe i komplikuar. “Mendoj se, nisur nga numri i madh i të akuzuarve dhe avokatëve, do të jetë e vështirë të sqarohet e gjithë çështja”.
Bazuar në artikullin e Benedikt Strunz, Jan Lukas Strozyk, Volkmar Kabisch (NDR), Josef Streule (BR)- ash / DW
George Soros ka bërë thirrje për votuesit pro Europës që të zgjohen para se kontinenti të bjerë në harresë, përpara zgjedhjeve europiane.
Duke shkruar në një artikull për “Marketwatch”, biznesmeni miliarder Soros tha se BE-ja do përballet me rrugën e Bashkimit Sovjetik nëse njerëzit nuk veprojnë për ta shpëtuar atë. “Europa po ecën përgjumur në harresë dhe populli i Europës duhet të zgjohet para se të jetë tepër vonë”, ka shkruar Soros.
“Nëse nuk e bëjnë këtë, Bashkimi Europian do të eci si Bashkimi Sovjetik në vitin 1991. As udhëheqësit tanë, as qytetarët e zakonshëm nuk e kuptojnë se po përjetojmë një moment revolucionar, se spektri i mundësive është shumë i gjerë dhe se rezultati përfundimtar është në këtë mënyrë shumë i pasigurt”, theksoi Soros. Sipas tij, zgjedhjet e ardhshme për Parlamentin Europian në maj të këtij viti do të jenë të rëndësishme për të ardhmen e kontinentit, por ai argumentoi se partitë e anti-Europës do të gëzojnë një avantazh konkurrues.
Ai gjithashtu mbrojti kundërshtimin e tij për Brexit, duke e quajtur largimin e menjëhershëm të Britanisë si “ngjarja përcaktuese për vendin për dekada të tëra”. Soros, një sponsor i madh i Partisë Demokratike të SHBA-ve, është një mbrojtës i kauzave liberale globale dhe ka hedhur shumë para në një fushatë kundër Brexit, duke marrë një status të diskutueshëm në qarqet e krahut të djathtë.
Edhe Presidenti Donald Trump ka folur për teoritë konspirative rreth Sorosit, përfshirë edhe financimin e karvanit të emigrantëve të Amerikës Qendrore, që përpiqen të hyjnë në SHBA. Në të njëjtin muaj, Soros ishte mes një duzine demokratësh, të cilit iu dërgua një bombë me postë nga një mbështetës i Trumpit, një incident që e nxiti djalin e tij Aleksandër të akuzojë Presidentin për inkurajimin e dhunës.
“Financial Times” e cilësoi Sorosin si Personin e tij të Vitit në vitin 2018, për të qenë ‘bartës i standardeve për demokracinë liberale’, pasi ai është nën rrethim nga “Rusia e Putinit dhe Amerika e Trump”.
Zbardhen emrat e shqiptareve te arrestuar nga operacioni i madh i policise italiane dhe asaj shqiptare, finalizuar me prangosjen e 27 personave në disa qytete, 21 prej te cileve shqiptare.
Operacioni i perbashket eshte koduar ‘Lulet e Pranverës” dhe mundesoi shkaterrimin e nje rrjeti te strukturuar të trafikut ndërkombëtar të drogës. Per kete operacion u zhilluar një videokonferencë e përbashkët mes autoriteteve italiane dhe shqiptare.
Në Shqipëri janë arrestuar
Denis Pashaj
Kristjan Llanaj alias Nuredinaj
Luka alias Kriols Beqiraj
Arbnor Xhimal alias Hoxhaj
Bilbil Kabello
Kujtim Elmazi
Në Itali janë arrestuar
Dorian Alikaj
Altin Avduramani
Ajet Çepaj
Klaudio Fani
Artur Malo
Raul Zenunak
Giancarlo Desimone
Giancfranco Conestabile
Salvatorre Santoro
Francesco Tarantini
Giuseppe Vanatagiato
Kreu i Prokurorise se Krimeve te Renda, Donila Prela gjate fjales se saj dha detaje nga hetimi:
Keshtu, Më 10 shkurt 2017 në vendin e quajtur Godull Adriatik është gjetur dhe sekuestruar një gomone dhe në një distancë prej 1600 metra larg është gjetur sasia prej 1.6 ton kanabis.
Më 26 shkurt 2017 në Cavallino Brindizi është sekuestruar sasia prej 996 kg marijuanë që vinte nga Shqipëria. Në Itali u arrestuan disa pesona ndërsa në Shqipëri u arrestua Eduard Sallaku dhe shtetasi italian Donato Carlucci si autorë të kryerjes së veprës penale.
Sallaku është dënuar nga Gjykata e Krimeve të Rënda me 12 vite burg dhe italiani me 13 vite burg për akuzën “trafikimi i narkotikëve dhe grupi i strukturuar kriminal’
Më 5 prill 2017 tek Gjiri i Lalzit u sekuestrua motoskafi i dyshuar se do kryente transportim të një sasie droge drejt Italisë. Këtë dajë janë arrestuar Gianfranco Mariano dhe Donato Carlucci skafistët që kishin qëllim transportimin e lëndës narkotike të siguruar nga Eduard Sallaku..
Më 2 qershor 2017 u sekuestrua një gomone rreth 1 km në brendësi të grykëderdhjes së lumit Vjosë. Në brendësi të saj u gjetën dhe sekuestruan 685 kg kanabis. Për këtë episod u arrestua Dino Abazi.
Operacioni i perbashket
Nje operacion i madh i policise italiane në bashkëpunim me ate shqiptare kane shkaterruar disa grupe kriminale duke vene ne pranga 6 shtetas italiane dhe 21 shqiptare.
Mediat italiane bejne me dije se në Itali operacioni është zhvilluar në Calabri, Toscana, Emilia Romagna, Sicili dhe Lombardi, ndërkohe ne vendin tone operacioni eshte fokusuar kryesisht e Vlore.
Mediat italiane nuk kane bere ende me dije detaje per emart e te arrestuarve, por thuhet se ata jane ne akuze per krijimin e organizatave kriminale në trafikun ndërkombëtar të drogës, armëve dhe municioneve nga Shqipëria në Itali dhe vende të tjera.
Paralajmërimet amerikane nuk e kanë shtyrë ende Qeverinë e Kosovës që të ndryshojë qëndrim sa i përket heqjes apo pezullimit të taksës doganore prej 100 për qind për produktet me origjinë nga Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina.
Pavarësisht se presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi dhe kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli, i cili është edhe lider i Partisë Demokratike të Kosovës, si subjekti më i madh në koalicionin qeverisës, u shprehën të gatshëm për pezullimin e tarifës për 120 ditë, kryeministri Ramush Haradinaj këmbëngulë në njohjen e Kosovës si shtet nga Serbia, si kusht për pezullimin e tarifës.
Ambasada e Shteteve të Bashkuara ka thënë javë më parë përmes një deklarate se veprimet që minojnë dialogun, përbëjnë qëndrim kundër interesave të SHBA-së.
“Shtetet e Bashkuara insistojnë se veprimet që minojnë dialogun, pengesat nga anash, dhe refuzimi për të pezulluar tarifat – gjitha këto shkojnë kundër interesave të SHBA-ve”, ishte thënë në deklaratë.
Vendimi i Qeverisë për mbajtje në fuqi të taksës edhe nga analistët politikë në Kosovë po shihet si veprim kundër interesave amerikane.
Analisti politik, Ilir Ibrahimi thotë se institucionet e Kosovës kanë pranuar kërkesa të qarta nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës sa i takon pezullimit të taksës.
Sipas tij, dialogu në mes Kosovës dhe Serbisë është interes strategjik amerikan dhe se çdo hap kundër dialogut është veprim kundër interesave strategjike të Amerikës.
Ibrahimi thotë se Qeveria e Kosovës duhet që ta pranojë rekomandimin amerikan duke pezulluar për afat të pacaktuar taksën, për t’i dhënë kështu një shans dialogut në Bruksel.
“Taksa ka qenë një veprim politik dhe unë mendoj se e ka arritur qëllimin e vet. E ka arritur mesazhin që Kosova ka mundësi të marrë vendime të tilla të mëdha dhe pezullimi nuk do të thotë heqje e taksës. Pezullimi do të thotë për një kohë të caktuar sepse dialogu është interes strategjik amerikan dhe nuk mund të marrim hapa që e pengojnë këtë dialog. Nëse taksa është duke penguar, atëherë pezullimi i saj i hapë rrugë dialogut dhe ne ndihemi në linjë me interesat strategjike amerikane dhe vënia në linjë me interesat strategjike amerikane është edhe interes strategjik i Kosovës”, tha Ibrahimi.
Sipas Ibrahimit, Kosova nuk guxon që të ndërmarrë edhe më tej hapa të cilat do t’i cenonin marrëdhëniet e shtetit të Kosovës me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, porse edhe nëse ndodh një gjë e tillë, atëherë ai beson se pasojat do të jenë me tepër individuale sesa ndaj shtetit të Kosovës.
“Asnjë shtet, qoftë edhe Amerika nuk i vendos të gjitha interesat e veta duke u bazuar vetëm në individ, prandaj po besoj që partnerët e denjë të cilët do të jenë të aftë t’i rrinë prapa këtij partneriteti me Shtetet e Bashkuara do të jenë ata të cilët do të përkrahen, ndërkohë ata që shkojnë kundër interesave strategjike amerikane, atëherë besoj se do të ketë një izolim të tyre”, tha Ibrahimi.
Në prishjen raporteve mes Kosovës dhe SHBA-së nuk beson as profesori i së Drejtës Ndërkombëtare, Afrim Hoti, i cili pret që institucionet e Kosovës të jenë në gjendje të gjejnë një zgjidhje të shpejtë për heqjen e taksës.
“Mendoj se këto janë shenjat e para shumë serioze të dhëna nga Qeveria amerikane. Prandaj mendoj se mbi bazën e këtyre refleksioneve duhet që edhe ne të kemi përgjigjen tonë, përgjigjen e duhur. Nuk besoj shumë në prishjen e raporteve, prishjen përfundimtare, sepse jam shumë i bindur që lidershpi aktual dhe kushdo në Kosovë e dinë dhe e ka parasysh rëndësinë e raporteve të Kosovës me SHBA-në, prandaj unë besoj shumë se do të gjendet një zgjidhje e do të ruhet miqësia me SHBA-në, pa të cilën vërtetë është e paimagjinueshme ecja e Kosovës përpara”, deklaroi Hoti.
Profesori Hoti thotë se Kosova duhet të reflektojë në raport me kërkesën amerikane duke i ndërmarrë veprimet e nevojshme në mënyrë që t’i hapet rrugë dialogut në Bruksel, gjë për të cilën sipas tij, SHBA-ja është duke kërkuar vazhdimisht nga Kosova.
Ditë më parë, presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, tha se ka marrë porosi të qartë në Uashington se pa pezullimin e tarifës doganore ndaj mallrave nga Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina, nuk mund të vazhdojë dialogu në Bruksel.
Presidenti Thaçi tha se është krijuar përshtypja se me vendosjen e taksës, Kosova është bërë pengesë për procesin e dialogut, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian. Ai tha se është në dorën e Qeverisë, që ta pezullojë këtë masë.
Taksa prej 100 për qind për produktet me origjinë nga Serbia dhe Bosnje Hercegovina u vendos nga institucionet e Kosovës me 21 nëntor të vitit të kaluar.
Hashim Thaçi gjatë luftës kishte si nofkë një emër të padëgjuar ndonjëherë në ndonjë Lëvizje politike : Gjarpen (emër në versionin gegërisht).
Gjatë gjithë aktivitetit të tij politik, ai u dëshmua se vërtetë kishte përzgjedhur nofkën që më së miri i përshtatej karakterit të tij: i pabesë, i paskrupull, helmues, i pakapshëm…, etj., etj.
Këtë natyrë ai e ka dëshmuar edhe në komunikimin me mediet.
Përderisa në mediet e Kosovës ndihet krejt komod, ku sillet me arrogancë huligani, duke fyer moderatorët e debatuesit, duke rrahur gjoksin për meritat që nuk i ka, si burracak që është, ai pështyen publikun në fytyrë pa i bërë syri vër. Këtë komoditet ia krijon fakti se shumë gazetarë në Kosovë janë kërcënuar drejpërdrejt prej tij ose eskadroneve që ai komandon, ndonjërit i mjafton një klikim syri për ta bërë pyetjen e porositur, tjetrin e ka shok të karaxhozllëqeve të përbashkëta, ndonjë moderator tjetër që është profesionist stepet para arrogancës së Gjarpnit, të veshur me pushtet të pakufijshëm, por, sherrisht, e lë të shfryhet e të harxhohet sa më shpejt….
Ndërkaq në Shqipëri, sidomos kohët e fundit, Gjarpni po ndihet gjithnjë e më keq. Po ndihet dhe shihet si këpuca e shqyer në llucë.
Kjo u pa sidomos në një debat në emisionin “Të paekspozuarit“ të Ylli Rakipit dhe me dy analistë të njohur : Fatos Lubonja e Andi Bushati, në mbrëmjen e 31 janarit 2019.
Ia vlen ta shikoni me vëmendje se si vërtitej Gjarpni në prushin e pyetjeve të pamëshirshme të gazetarëve profesionistë:
A keni lidhur marrëveshje të fshehtë me Vuçiqin ?
A keni pranuar te vihen në tavolinën e bisedimeve kufijtë e Kosovës ?
Pse pikërisht tash po konsideroni se është ‘momentumi’ ( !!!) për të lidhur marrëveshje me Serbinë ?
Pse Berlini e Londra në mënyrë të përsëritur po këmbëngulin se janë kundër ndryshimit të kufijve, ndërkaq ju po këmngulni se keni mbeshtetjen e BE-se… ?
Në vend që të përgjigjej, ai nxehej dhe nuk dinte as çka po thotë : Ju po e akuzoni Amerikën se po punon për Rusinë! Taman trutredhur!
…
Bushati, Lubonja e Rakipi talleshin me të në mënyrë perfekte.
I zënë ngusht, Gjarpni, herë arsyetohej me meritat e tij gjoja të pakrahasueshme për çlirimin e Kosovës e herë e nxjerrte Amerikën si mburojë absolute për të evituar pyetje-shigjetat e rrezikshme. Ishte gallatë ta shihje kah pështillej nëpër prush i egërsuar e i zënë ngusht, por pa hezituar, në nokdaun e sipër, ta bëjë aty këtu ndonjë kafshim…
Nuk përgjigjej në asnjë pyetje. Vetëm ‘për Shkup e për Shkodër’.
Këshilltarët e tij hipokritë, sigurisht, pas daljes së tij nga studio e valë do t’ia lavdërojnë përgjigjet marroqe por opinioni, ky arbitër i pamëshirshëm, edhe kësaj radhe pati rastin ta kuptojë se ylli i Hashim Thaçit definitivisht është duke u kthyer në kometë.
Komentet