Shkolla shqipe në Jura – Zvicër nga 30 prill deri më 5 maj 2018 në ambientet e shkollës u zhvillua Konkursi me temë “Gjergj Kastrioti – Skënderbeu ”në kuadër të vitit Mbarëkombëtar kushtuar Gjergj Kastriot -Skënderbeut.
Në Konkursin në nderim të Heroit Kombëtar shqiptar u përfshinë të gjithë nxënësit (86) që vijojnë mësimin plotësues të gjuhës shqipe. Konkursi u zhvillua i ndarë në tri faza. Në fazën e parë nxënësit hulumtuan në internet së bashku me prindër, nxënësit sollën informacione mjaft interesante, në fazën e dytë nxënësit ndoqën orën mësimore “ Figura e rëndësishme e historisë kombëtare shqiptare Gjergj Kastrioti – Skënderbeu” . Dhe në fazën e tretë nxënësit paraqiten punimet e tyre u vlerësuan dhe u shpallën fituesit.
Në prezantimet e tyre ata arritën të përcillnin dhe emocione të shumta tek bashkëmoshatarët dhe pjesëtarët e jurisë. Në sytë dhe në zemrat e fëmijëve shqiptarë spikatet heroi kombëtar Gjergj Kastrioti – Skënderbeut.
Punimet e nxënësve ishin vërtet të arrira dhe mjaft interesante, saqë shpeshherë e gjenim veten në vështirësi për të përzgjedhur. Pas analizave dhe studimit që iu bë punimeve të nxënësve, shpallën fituesit e konkursit për vizatimin më të mirë.
Niveli I Vendi parë: Elias Lekaj. Vendi II Klea Ajeti Vendi III Durresa Bajrami.
Niveli II:
Vendi i parë: nxënësi Olti Hoxha. Vendi i dytë: nxënësi Gentian Ramabaja dhe vendi tretë Aurela Mehmetaj.
Niveli III: Vendi parë Lea Mehmetaj. Vendi dytë: Rinesa Keqmezi. Vendi tretë Oltian Xhaqkaj.
Shkolla u bë vatër e promovimit të vlerave tona kombëtare nga gjeneza e gjuhës tonë dhe figurat e rëndësishme të historisë sonë të lashtë e deri në ditët e sotme. Me moton që historia jonë kombëtare ka nevojë të njihet nxënësit u angazhuan në një punë jo thjesht argëtuese e me motive nderimesh, por dhe për të nxjerrë në pah vlerat e luftërave dhe përpjekjeve që populli ynë zhvilloi ndër shekuj, për mbijetesë, pavarësi dhe mirëqenie.
Ky vit 2018 i shpallur si Viti i Skënderbeut flet më shumë se kurrë për atdhetarizëm dhe dashuri njerëzore. Për mëmëdhe Arbërinë – Shqipërinë! Është një kohë që bashkon zemrat tona. Ndaj dhe lajtmotivi i nxënësve tanë, në agimet e këtij 550 vjetori, së bashku me figurën e Skënderbeut ishin fjalët e thëna të ka hershme; “… Qëndroni gjithnjë të bashkuar”! Po u përcjell disa prej vizatimeve.
*Nexhmije Mehmetaj, mësuese pranë LAPSH-it “Naim Frashëri “ Jura në Zvicër
Më 25 Janar në Glattbrugg, Zurich u mbajt apéro nga bashkatdhetari ynë, Bekim Ibrahimi për të shënuar zgjerimin e aktivitetit të tij me instrumentet muzikore, me të cilat punon prej vitesh.
Morën pjesë artiste shqiptare dhe zviceriane.
Në takim ishte i pranishëm edhe ambasadori i Shqipërisë në Zvicër, zoti Ilir Gjoni.
Takimin e udhëhoqi moderatorja Silvana Braçe, një nga fytyrat e bukura të RTSH me një aktivitet të gjërë si brënda Shqipërisë, Kosovë, Maqedoni edhe në diasporë, si prezantuese e shfaqjeve dhe eventeve që zhvillohen nga komuniteti shqiptar nëpër Europë, SHBA dhe botë.
Silvana Braçe prezantoi këngët, pershendetjet dhe melodite instrumentale.
Bekimi është i lindur në rrethinën e Gjilanit dhe arriti në Zvicër në moshën 19 vjeçare.
Ai nisi të njihet mes shqiptarëve si instrumentist dhe këngëtar në lokalet e muzikës dhe gëzimet familjare.
Realizoi tri albume me këngë dhe disa videoklipe që e shpune edhe në studiot e TVSH.
Ndërkohë orientohet drejt instrumenteve muzikore dhe specializohet në trajtimin e tyre, punë kjo që i hapi dyert e komunikimit me shume artiste internacional nga gjithë vendet e Europës deri në Amerike.
Prej fillimit ky aktivitet pati rritje që u kurorëzua me krijimin e “Swiss Musik ” professional.
Tashmë kjo është një logo e njohur për profesionistët e muzikës dhe adhuruesit e instrumenteve shekullore.
Në takim ishte edhe këngëtarja e njohur me banim në Zvicër Aferdita Hoxha. Ja si shkruan ajo në rrjetin social: “Kenaqesi , perjetime dhe emocione ne eventin e djeshem ne Glattbrug , Zürich, ku ishin prezent muzikante , kengetare, artististe dhe personalitete te ndryshme nga te gjithe trevat.. Nje falenderim per Bekim Ibrahimi, SWISS MUSIK Professional, nje qender kulture ku promovon me sukses Instrumente te ndryshme muzikore Traditcionale e moderne dhe beri te mundur organizimin e ketij eventi , beri te mundur takimin e artisteve pas shume vjetesh , ku u prezantua me sukses nga Ikona e RTSH Silvana Brace!”
Kyetar i parë dhe historik përherë do të mbetet Dr. Ibrahim Rugova, që sa ishte gjall s’ undal së punuari, me dëshirë, me vullnet, me dije e durim, maturi e guxim, me ndërgjegje e përgjegjësi , me fjalë pakë e shumë punë, për liri, pavarësi e shtetndërtimin e Kosovës.
Me fjalë të urta e me mençuri, kudo e kahdo që shkoj nëpër takime, krijonte afërsi dhe i njifte miqtë me historinë dhe gjendjen e Kosovës nën pushtimin e Serbisë. Si shenjë nderimi për mikpritjen dhe nderimet që i bënin burrshtetasit dhe diplomatët kudo që ishte i ftuar për vizitë, vazhdimidht me punë dhe detyrë për atdhe, përcjellte me kujdesë të dhëna të saktë e të gjithanëshme për gjendjen e atdheut nënë pushtimin serb..! Kudo pritej e përcillej me nderime si një burrshtetas dhe diplomat i nderuar, andaj kudo që shkoj për nderimet dhe mikëpritjet që ja bënë, në shenjë mirënjohje u dhuroj të merituarëve nga një guri kristal të nëntokës Dardane nxjerrur nga xehtarët e xeherorës së Trepçës. Kështu përmes këtyre gurëve dhe fjalëve të urta e me kulturë, krijonte ura bashkëpunimi dhe lidhi miqësi me SHBA në veçanti dhe me përkrahsit e saj Euroatlantik, që në kohën e duhur, kur Kosova ishte në rrezik nga zhërja dhe gjenocidi serb, ndihmuan çlirimin e Kosovës. Është e njohur se, lindja është fryt i vdekjes tek njerëzit, që pas vdekjes janë të rrallë ata që fitojnë përjetësi, por që njëri ndër ta është Dr. Ibrahim Rugova, që me veprimtarinë e tij për popull e atdhe, fitoj përjetësinë dhe do mbetet përherë Kryetar i parë dhe historik i Dardanisë së lashtë.
Në shenjë nderimi dhe kujtimi me rastin e 14 vjetorit të shkuarjes në amshim e përjetësi Kryetari i parë dhe historik i DARDANISË së lashtë Dr. IBRAHIM RUGOVA përkujtojm me këtë Parodi :
LUM RUGOVA E MJERA KOSOVA
Lum Rugova, që ka shkuar n’amshim, E se shef Kosovën, në këtë gjendje të trishtuar! Jetë ndërroi, po fitoj përjetësi, Po ndihet shumë mungesa e tij !
Vendorët që moren, qeveri e pushtet, Me fjalë të mira e punë të liga medet. Popullin e tradhtuan në tërsi, Shkatrruan vendin si është më zi !
Tubimi mbi Ligjin për të huajt dhe për intergim me anëtarët dhe të interesuarit tjerë në gjuhën shqipe në Gjenevë ishte i suksesshëm, Jo vetëm për sa i përket pjesëmarrjes së 40 personave nga kontekste të ndryshme, por edhe temat që u trajtuan. Suksesin e mundësoi fakti që ngjarja u mbajt në gjuhën amtare të anëtarëve dhe të të intersuarve tjerë. Pjesëmarrësit ishtin të gjeneratave të ndryshme dhe nuk mungonin as gratë e as të rinjtë. Në tubim morrën pjesë edhe dy përfaqësues të Konsullatës së Republikë së Kosovës.
Ligji i ri për të huaj dhe për integrim (AIG/LEI), i cili ka hy në fuqi nga 1 janari 2019, shënon disa ashpërsime në lëmin e të drejtave të të huajve. Të prekurit duhet të informohen mirë dhe të ngulin këmbë në të drejtat e tyre.
Cilat janë risitë e AIG/LEI?
AIG/LEI definon rishtas kriteret e integrimit. Këto janë përcaktuese për dhënien, degradimin apo edhe tërheqjen e lejeve. Njëri nga këto kritere është aftësia e komunikimit në njërën nga gjuhët zyrtare (jo dialektet) të vendit. Kërkohen nivelet vijuese të njohurive gjuhësore: A1 me gojë për leje qëndrimi vjetor; A1 me shkrim për lejen e përhershme të qëndrimit; B1 me gojë, A1 me shkrim për lejen e përhershme të parakohshme; B1 me gojë, A2 me shkrim për marrje të shtetësisë. Secili Kanton mund të përcaktojë një nivel ë të lartë. Andaj është me rëndësi, informimi në Kantonin dhe Komunën banuese.
Si mund të veprojnë të prekurit e mundshëm?
Gjithsesi duhet ngulur këmbë në të drejtën ligjore dhe bëhet ankesa ndaj një vendimi të tillë. Në secilin vendim të autoriteteve është e shënuar edhe mundësia e ankesës dhe afati i vlefshëm. Me rëndësi është në rast ankese të respektohet afati dhe që ankesa të arsyetohet mirë. Anëtarët e Unia, të cilët janë të pasigurt se a duhet të ankohen ne vendimin e autoriteteve, gjegjësisht nuk e dinë se si bëhet ankesa, duhet gjithsesi të kërkojnë ndihmën e sekretariatit të tyre të Unia-s. Është me rëndësi që secili të luftojë për të drejtën e tij dhe që në rast padrejtësie të bëhet ankesa.
Marrrëveshjet ndërshtetërore mes Zvicrës dhe vendit amë
Përpos trajtimit të ligjit të ri për të huajt dhe për intergim u trajtuan edhe ngjarje tjera me rëndësi të veçantë për komuinitetin shqiptar në Gjeneve dhe Zvicër: Fuqizimi i Marrëveshjes ndërshtetërore mbi Sigurmet Shoqërore mes Zvicrës dhe Kosovës, e cila në radhë të parë falë angazhimit e mbështetjes kryesore nga sindikata Unia dhe sindikalistëve e veprimtarëve shqiptaro-zviceranë, pas gati 10 viteve ndërprerje diskriminuese ka filluar të zbatohet që nga 1 shtatori i vitit 2019, me çka edhe shtetasit e Kosoves te kthyer nga Zvicra do të marrin pensionet që u takojnë. Mjerisht vetëm nga rifuqizimi i marrëveshjes e jo edhe për periudhën kohore gati 10 vjeçare në mungesë të marrëveshjes, gjë që nuk ka menjauar ende tërësisht diskriminimin që u është bërë atyre nga autoritetet përgjegjëse të të dyja shteteve. Pas trajtimit të kësaj çështjeje në disktimin u perfshine edhe perfaqësuesit Konsulates së Kosovës në Gjenevë. Çështja e tretë që u trajtua në këtë tubim informues ishte edhe ajo e Marrëveshjes ndërshtetërore për Menjanimin e Tatimit të Dyfishte, gjegjësisht deklarimi i tatimeve në Zvicër, i cili në ndërlidhje edhe me përkeqësimet tjera ligjore mund të ketë pasoja për shtetasit e shtetve të treta, ku hyjne edhe vendet amë të bashkëkombasëve tanë (Shqipëria, Kosova, Madedonia si dhe shtete tjera te Evropës juglindore)
Manifestim i sukseshëm në gjuahën e parë
Merita për manifestimin e suksesshëm u takon edhe organizatorëve të kësaj veprimtarisë informative, sekretares sindikaliste shqiptare Linda Maliqi Rexhaj dhe sekretarit tjetër shumvjeqar të sindikatës Unia, Nasuf Nuhiu. Diskutimet pas prezantimeve, pyetjet që u bënë dhe interesi i përgjithshëm ishin të mëdha. Diskutimet pas refeerateve treguan se sa janë të shqetësuar njerëzit nga ndryshimet në ligj dhe i gjithë diskursi politik sa i përket migracionit në Zvicër e posaqërisht gjithçka që ka të bëjë me shtetasit e të ashtuquajturave shtete të treta. Anëtarët e pranishmi e kuptuan dhe vlerësuan angazhimin e sindikatës Unia në lidhje me shqetësimet dhe preokupimeet e tyre dhe se ajo është vigjilente dhe do t’i mbështesë prore ata.
Përparësia e tubimit informativ në gjuhën amtare të anëtarëve dhe migrantëve u mundësoi atyre pos tjerash që të shtrojnë shumë pyetje. Kjo ngjarje informative specifike e gjuhën amtare bëri që ata të artikulojnë shqetësimet dhe nevojat e tyre në gjuhën e tyre të parë dhe të përfshihen lehtas dhe aktivisht në diskutime. Kjo ndoshta e bëri mbrëmjen kaq të suksesshme. Një fakt që duhet të merret parasysh edhe në ngjarjet e manifestimet e ardhshme. Është në interesin e përbashkët që njerëzit të marrin informacionin e nevojshëm dhe pastaj mund të mbrohen në përputhje me rrethanat.
Angazhimi solidarizues bjen shumë favore për të gjithë
Andaj si përfundim u kuptua se organizimi dhe angazhimi në sindikatë ia vlenë jo vetëm sa i përket përmirësimit të kushteve të punës dhe jetesës në Zvicër, por edhe sa i përket mbrojtjes dhe avancimit të të drejtave të migrantëve. Të arrituarat shoqërore dhe njerëzore në Zvicër janë rezultat i angazhimit silidarizues dhe luftës së gjatë dhe të pandërprerë sindikaliste. Ne jemi pjesë edhe e kësaj shoqërie dhe duhet të marrim pjesë jo veetëm në jetën ekonomike dhe në kryerjen e detyrimeve automatike, por edhe të përfshimi nënjetën shoqërore e politke dhe të jeetësojmë të drejtat në përputhje me të arriturat e shoqërisë njerëzore, të dretja këto që janë të garantuara me Kartën e Kombeve të Bashkuara për të Dretjat e Njeriut e Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut si dhe atë të Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO), e që nuk janë në kundërshti edhe me Kushtetutën e Zvicrës dhe të arriturat e shoqërisë zvicerane./albswiss.com
Ju ftoj që t’i shihni këto foto dhe këta fëmijë, këto vajza të vogla të veshura me soj hixhabi (hijab).
Ku janë bërë këto foto sipas mendjes tuaj?
Në Iran, Arabinë Saudite?
Përgjigjen po e jap unë.
Ata janë fëmijët tanë, emrat i kanë Erblina, Ermal, Diella, Shkumbin, Tomorr, Vesa, Shqiponjë dhe janë pjesë e gjeneratës të re të komunitetit shqiptar në Zvicër, të cilët marrin edukim fetar dhe në vend të gjuhës shqipe, mësojnë arabisht;
Skandaloze apo jo!
Për traditën shqiptare e kam fjalën!
Ata fëmijë të fiksuar në foto kanë lindur në Zvicër, në një vend sekular, që respekton besimin me kushtetutë, por që, në jetën publike të vendit, besimi i takon tërësisht sferës private, ndërsa ato vajza të vogla shqiptare që posa kanë filluar pubertetin apo jetën e bukur të adoleshencës janë të detyruara të mbajnë veshje të imponuar nga feja dhe flokët e tyre të bukura prej fëmije t’i lidhin me shami!
Ka një trend shumë alarmant. Ndërsa shkollat shqipe në Zvicër po zbrazen nga fëmijët e komunitetit shqiptar, po shtohet frekuentimi i tyre nëpër xhamitë shqiptare, frekuentim që nis prej moshës minorene.
Një mendje diabolike po i orienton prindërit e komunitetit shqiptar që t’i çojnë fëmijët e tyre të nxejnë mësime të fesë dhe t’ju binden rregullave të saj, sikur të jetë shtet teokratik në zemrën e një vendi laik si Zvicra që i bindet dhe respekton ligjet e Kushtetutës.
Besimi fetar në kushtetutën e Zvicrës është zgjedhje e lirë, pa cënuar sekularitetin e Konfederatës Helvetike. Seicili beson, pa prishur lirinë e besimit të tjetrit, në respekt të rregullave të një vendi të emancipuar dhe modern.
Zvicra po ashtu e ka të rregulluar me ligj edhe finacimin e institucioneve te kulteve te besimit kristian, që financohen zakonisht nga komunat ose nga taksa e fesë.
Mos harrojme se në një të shkuar jo të largët Zvicra i përkiste pothuaj e gjitha besimit krisitian. Ndërsa sot në përbërjen e saj ka edhe një komunitet mysliman, që mendohet se shkon rreth 700 mijë, por që praktikantë janë një pjesë e vogël.
Këtu është përfshirë edhe ajo pjesë praktikante e komunitetit mysliman shqiptar, që erdhi në Zvicër, jo si etnitet fetar, por si emigrantë, në kërkim të strehës, të sigurisë, punës dhe dinjitetit. Dikur, prindërit e këtyre fëmijëve që sot i çojnë nëpër imamë, ishin njerëz pa asnjë bazë ekonomike, në mëshirë të fatit, të larguar nga vendi i prejardhjes pasi aty nuk kishte asnjë shpresë. Kur erdhën në Zvicër fillimisht ata nuk e kishin mendjen tek feja por të gjenin punë, një pjesë tjetër gjetën strehë si azilantë politikë.
Për çudi vokacioni për të praktikuar fenë islame u lindi nga mesi i dhjetëvjeçarit të parë të milenarit të ri, kur papritmas një pjesë ateistësh shqiptarë bënë ndryshim drastik të jetës së tyre shpirtërore, u shpallën besimtarë të islamit, zgjatën mjekrat dhe i veshën gratë e tyre me hixhab!
***
Pak histori
Në konstitucionin shpirtëror të shqiptarëve feja islame është me tipare thellësisht kombëtare, imamët shqiptarë kanë qenë njerëz të dijes, shkencës, mbrojtjes të gjuhës dhe veprimtarë politikë, të lidhur me Rilindasit.
Kujtojmë këtu Ymer Prizrenin, një nga organizatorët e Lidhjes të Prizrenit apo Hoxha Tahsinin nga Konispoli, rektori i parë i Universitetit të Stambollit, apo Myderriz Ismail Ndroqin, një nga organizatorët e Kongresit të Lushnjes më 1920, kur Tirana u shpall kryeqytet i Shqipërisë dhe ai e emërua kryetari i parë i bashkisë. Institucionet fetare shqiptare, qoftë kristiane apo islame, i bashkonte dashuria për kombin, fe dhe atdhe, gjuhën dhe kulturën shqiptare.
Në Medresenë e Tiranës kanë studjuar mendje të ndritura si Vexhi Buharaja, përkthyes i Hoxha Tahsinit, Sami Frasherit, Naim Frasherit, dokumenteve të Lidhjes të Prizrenit deri tek Firdusi apo shkencëtari i gjuhës shqipe Shaban Demiraj etj dhe programi i Medresesë miratohej nga shteti. Studentët pas Medresese mund te vijonin rrugën e fesë apo të ndryshonin drejtim.
Në Medrese ka studjuar edhe im atë, poeti Vehbi Skënderi. Aty e çoi im gjysh, kryemyftiu Demir Skënderi, ndërsa djalin tjetër të tij, xhaxhain tim Kadri Skënderi e regjistroi në Shkollën Amerikane të Kavajës. E kam përsëritur këtë fakt, për të treguar se cili ishte islami shqiptar. Gjyshja ime, gruaja e Demir Efendiut, falej shtatë herë në ditë në shtëpinë e saj, por vishej si të gjitha gratë, jo sikur sot këto vajza të vogla shqiptare, të lindura në mes të Zvicrës.
Sipas Prof.Ferit Duka, “Islami shqiptar menjëherë pas shpalljes të pavarësisë lujti një rol konstruktiv dhe paqëtues në jetën e shqiptarëve…Kongresi myslima i 1929 e shpalli gjuhën shqipe si gjuhë e vetme e lutjeve dhe predikimit.” Prej asaj kohe Kurani u përkthye shqip.
Pas Luftës së Dytë Botërore fati i fesë në Shqipëri ka qenë tragjik. Diktatura sapo erdhi në pushtet nisi burgosjen dhe vrasjen e elitës shqiptare, pjese e së cilës ishin edhe klerikët katolikë dhe myslimane dhe me 1967 e ndali me ligj, duke u kthyer në vendin e vetëm ateist në botë. Ishte kohë e tmerrit, kur shkaterroheshin objektet e kultit, pa marre parasysh se ishin pjese e trashegimisë kulturore dhe duke vijuar persekutimi i klerit. E megjithatë, shqiptarët nuk e humbën lidhjen me Zotin. Ata bënin pelegronazhe të fshehta dhe individuale nepër teqe dhe vende të shenjta që tashmë ishin kthyer në gërmadha dhe ku shërbimi fetar ndalohej me ligj.
Në 1991 posa në Shqipëri u lejua liria e besimit, më kujtohet se Profesor Shefqet Ndroqi, pasardhës i myderriz Ismail Ndroqit u përfshi në organizimin e fesë islame në Shqipëri, sipas traditës shqiptare. Ai vetë kishte studjuar mjekësi në Paris dhe ishte mjek i shquar, por u angazhua për të mbrojtur identitetin shqiptar të fesë islame. Në 1991 në Shqipëri u ribotua Kurani në gjuhën shqipe.
Me këtë rast pyes, ato fëmijë nga Komuniteti shqiptar në Zvicër nëse e lexojnë Kuranin në shqip? Jo, e lexojnë arabisht!
E pra, ky islam që praktikojnë këta fëmijë nuk është i njëjtë me islamin shqiptar.
***
Financimet e dyshimta të xhamive në Ballkan deri në Zvicër
Problemi i financimeve të dyshimta lindi në Shqipëri prej 1991, në Kosovë pas çlirimit, kur nga Arabia Saudite dhe vende islamike filluan të vinin ndihma, para dhe bashkë me të edhe islami ndryshe, me hixhab, burkë dhe në gjuhën arabisht.
Është e qartë se financimet lidhen me qëllime të mbrapshta.
Edhe në Zvicër vitet e fundit janë ngritur shpesh dyshime për financimin e xhamive, të cilat po ashtu janë denoncuar si frymëzuese të qendrimeve ekstreme deri edhe furnizuese të islamit radikal me rekrutë të ISIS. Midis tyre pati edhe të rinj shqiptarë të lindur apo rritur në Zvicër, që u vranë në Siri.
Po përse ? Islami në vetvete dhe islami shqiptar, si besim është paqsor.
Zvicra ka mbyllur xhami sepse ka patur prova të pakundërshtueshme se në vendin e kultit nxitej urrejtja dhe radikalizmi.
Kohët e fundit në gjithë mediat botërore u shpërnda lajmi se një hoxheshë shqiptare me emrin Ikballe Berisha Huduti u arrestua në Kosovë sepse bënte thirrje për hakmarrje ndaj SHBA dhe Izraelit për vrasjen e gjeneralit iranian Qasem Solimani. Kjo hoxheshë financohet nga Irani, ajo ka fondacionin e saj dhe në kushtet e varfërisë që mbizotëron në Kosovë, ajo përdor mjerimin e popullësisë për të afruar njerëz të cilëve u ofron “mëshirë” të helmatisur në emër të një islami agresiv, që nuk ka lidhje me islamin shqiptar.
Ka dyshime edhe për financimet e xhamive shqiptare që kanë ndikuar deri në organizimin e fesë islame në komunitetin shqiptar në Zvicër.
Por nëse për dyshimet e financimeve duhen prova, praktikimi i fesë, në arabisht bie ndesh direkt me rregullat e Islamit shqiptar.
Jemi duke folur për numër të kufizuar praktikantësh, por me tendencë rritje, ndërsa mësimi i gjuhës shqipe ka tendencë rënie.
Këtu marrin rëndësi të dorës të parë ata përfaqësues shqiptarë të fesë islame në Zvicër që janë trashëgimtarë të besimit Islam sipas traditës shqiptare.
Përpara tre dekadave, komuniteti shqiptar në Zvicër financonte për kauzën e lirisë dhe dije, sot për xhami dhe arabisht !
Kur kemi ardhur në Zvicër më 1992 dhe vendosur këtu prej fillimvitit 1996, komuniteti shqiptar jepte 3% të pagës për të financuar institucionet paralele të shtetit dhe arsimin në Kosovë pasi krimineli Milosheviç i mbylli të gjitha shkollat shqipe, në të gjitha nivelet deri edhe Universitetin e Prishtinës. Prej asaj kohe në Zvicër u krijua edhe LAPSH-i, Lidhja e Arsimtarëve dhe Prindërve Shqiptarë në Zvicër dhe në të gjithë Konfederatën u hapën shkollat e para të gjuhës shqipe, të cilat prej asaj kohe frekuentohen nga fëmijët shqiptarë.
Deri sa ishte gjallë Ibrahim Rugova, komuniteti shqiptar në Zvicër kishte një orientim thellësisht Perëndimor. Vizioni i këtij komuniteti pati si kauzë lirinë, pavarësinë e shtetit të Kosovës dhe po ashtu i kontribuonte edukimit të brezit të ri, duke krijuar kushte që fëmijët të mësonin gjuhën amëtare, historinë dhe kulturën.
Me vdekjen e Rugovës, komuniteti shqiptar në Zvicer është futur në qorrsokak. Për shkak të ndikimit shumë negativ që vjen prej politikave të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë, përfaqësitë diplomatike këtu në vend se të jenë unifikuese, përmes urave kulturore dhe gjuhësore, kthehen në instrumenta përçarëse.
Përpara 3 dekadave në Zvicër nuk kishte xhami shqiptare. Në dhjetëvjetëshin e fundit numëri i xhamive shqiptare ka arritur 85 dhe tendenca është në rritje. Ndërsa shkollat shqipe në zbritje. Ndërtimi i xhamive apo blerja e objekteve të kultit kanë kushtruar qindra milionë franga, të cilat mund të ishin investuar për shkollat shqipe, mediat, jetën kulturore dhe artistike në të mirë të interesit të komunitetit dhe sidomos brezit të ri.
Po pyetja legjitime vjen? Keto miliona franga nga vijnë? Nga komuniteti shqiptar apo nga vende islamike?
Nëse komuniteti shqiptar në Zvicër do të investonte për një zhvillim normal të shkollës shqipe, për 30 vjet rrugëtim, sot shkolla shqipe dhe mësimi shqip do të duhej të ishte i përhapur në çdo komunë zvicerane dhe frekuentimi do të duhej të vinte gjithmonë në rritje. Vetë Zvicra është e interesuar duke vënë në dipozicion objektet e mësimit dhe shpesh herë edhe ka financuar vetë.
Por një dorë e zezë i orienton prindërit e fëmijëve shqiptarë jo drejt shkollave shqipe, por nga xhamitë ku fëmijët suret e Kuranit dhe lutjet i thonë në gjuhën arabe.
Kur kam biseduar me mësuesit e LAPSH-i, ata pohojnë faktet e trishta me zemër të plagosur, por nuk kanë fuqi të ndikojnë në komunitet; ndërsa përfaqësitë diplomatike shqiptare edhe pse kanë marrë sinjale të qarta nga shteti zviceran bëjnë shejtanin indiferent. Dhe dihet se indiferentët marrin anën e regresit dhe çallmave.
Kjo është situata e një pjese të brezit të ri të komunitetit shqiptar në Zvicër, (uroj të jetë sa më e vogël) që rrezikon të marrë një orientim dhe formim fetar krejt ndryshe nga tradita e tre feve shqiptare.
Imamët shqiptarë në Zvicër e (sh)përdorin Kushtetutën zvicerane dhe abuzojnë me lirinë fetare, sepse u imponojnë fëmijëve rregullat islame, jo vetëm brenda objekteve të kultit, por edhe jashtë tyre, duke krijuar barriera në integrimin e fëmijëve në jetën sociale, pasi vajzat janë të detyruara të mbajnë hixhabë.
Unë mendoj se kushtetutshmëria e shtetit sekular zviceran cënohet edhe në faktin se zgjedhjen fetare njeriu e bën në moshë madhore, kur vendos vetë se cilës fe i përket, të jetë monoteist, politeist apo ateist. Dërgimi i fëmijëve nëpër xhami dhe imamë për t’u edukuar me fe dhe mësuar arabisht bëhet nga prindërit, çka duket qartë si shkelje e lirive të individit, pasi fëmijëve u imponohen rregulla, që nuk i ka shoqëria ku jetojnë.
Natyrisht shteti zviceran është shumë i kujdeshëm dhe vigjilent për të mbajtur nën kontroll situatën dhe sigurinë kombëtare. Kur rrezikon të dalë situata jashtë kontrollit veprojnë mekanizmat demokratike, sikur janë referendumet dhe iniciativat që nëse marrin shumicën e votave kanë fuqi ekzekutive ligjore.
Sikur është vepruar në kantonet e Tiçinos dhe Sant Gallen ku prej disa vitesh është ndaluar me ligj mbajtja e burkës dhe nikab-it.
Kambanat e alarmit po bien edhe për komunitetin shqiptar në Zvicër, që të organizojë forcat e veta, për t’u orientuar drejt rrjedhave që përkojnë me sistemin që ka Zvicra, ku shteti i së drejtës mbaron me kushtetutë plurikulturalizmin.
Mos harrojmë se feja e shqiptarit, sipas Vaso Pashës është shqiptaria;
mos harrojmë, poetin e Rilindjes, Naim Frashëri, që na e ka lënë amanet se vetëm drita nga dija e diturisë përpara do të na shpjerë;
mos harrojmë se orientimi i shqiptarëve si europianë është Perëndimi dhe vlerat e humanizmit.
Mos harrojmë se Zvicra na mikpriti, na dha strehë e dinjitet, na krijoi kushte për integrim dhe zhvillim, na bëri pjesën e saj, sepse pjesa më e madhe e komunitetit shqiptar është e natyralizuar dhe ne e kemi detyrë të respektojmë kodin e rregullave të mikpritësit me të cilin unifikohemi si europianë!
Por mos harrojmë kryesoren se fëmijëve u kemi borxh t’i edukojmë e t’i shkollojmë si qytetarë të ndershëm, në një shoqëri të lirë me sistem demokratik.
Gjeneratave të reja u takon e ardhmja, progresi, ata i ndriçon dija dhe vetëdija si qytetarë të një shoqërie Perëndimore, sekulare që kanë mision ta ndryshojnë botën për më mirë dhe kurrësesi ta kthejnë pas.
Lushnjes iu kthye vajza e saj një herë e përgjithmonë. Më e mira e të gjithave. Vaçe Zela!
Prej disa ditësh në mes të qytetit të Lushnjes është vendosur statuja e Vaça Zelës, ashtu si na është fiksuar, duke kënduar “Moj Arbëri” dhe duke i rënë kitarës.
NJë vepër e mrekullueshme e skulptorit të talentuar Arben Bajo e ka portretizuar artisten me një vërtetësi të rrallë!
Në përurimin e saj në Lushnje kishin shkuar artistë të njohur, si Irma dhe Eranda Libohova, Sidrit Bejleri, Orgesa Zaimi e të tjerë.!
Nuk mungonte padyshim edhe vajza e vetme e Vaçes Zelës dhe Pjetër Rodiqit, Irma Rodiqi, e cila përmallshëm në rrjetin social shpreh mirënjohjen dhe shkruan:
“Falemnderit Lushnja e shtrenjtë e nënës sime!”
Vaçja e donte pa kushte Lushnjen dhe Lushnja po ashtu!
Vendosja e statujës përkon me organizimet e rastit të 100-vjetorit të Kongresit të Lushnjës.
Libri “Mësimi shqip në Kantonin e Aargaut-Zvicër“ shkruar nga Hamzë Morina, veteran iarsimit, është një dhuratë e veçantë për arsimin dhe kulturën shqiptare në përgjithësi dhe për kurbetçarët në shtetin Zviceran në veçanti.
Bashkëatdhetarët kurbetçarë me familjet e tyre, të cilët jetojnë e veprojnë në Zvicër, në kohë dhe hapësirë janë vet brumi i librit të autorit Hamzë Morina të përpunuar, gatuar e pjekur mirë e me shumë kujdes të veçantë e shije, ku përmes punës praktike, organizative dhe hulumtuese afatgjate në drejtimin e arsimit dhe edukimit si në atdhe dhe në kurbet, si dhuratë për lexues ka shkruar librin: “Mësimi shqip në Kantonin e Aargaut-Zvicër“, që secili që do ta ketë rastin dhe dëshirën për ta lexuar me interesim e kujdes, do t‘i le përshtypje të veçanta për të gjitha të dhënat e mbarshtruara me shumë kujdesë në këtë libër, lidhur me organizimin dhe punën e mësimit plotësues në gjuhën shqip për fëmijët e kurbetçarëve që jetojnë me familet e tyre në Zvicër.
Libri ka një mbarshtrim të rrjedhshëm me një lidhshmëri të punës organizative në kohë dhe hapësirë sa i përket mësimit shqip në Zvicër në
kantonet e shtetit Zvicëran në përgjithësi dhe në Kantonin e Aargaut në veçanti.
Libriu i autorit Hamzë Morina përfshin lëndën e përpunuar me kujdes të veçantë në 264 faqe, ku me foto dhe dëshmi të shumta plotësojnë përmbajtjen e librit të mbarshtruar në gjashtë shtylla kryesore apo kryetituj, ku secili kryetitull ka 3 deri në 9-të nëntituj që përshtaten dhe përputhen në vazhdimsi sipas rrjedhave të punës organizative në edukimin dhe arsimimin e nxënësve përmes mësimit plotësues shqip në Zvicër.
Autori për punën e këtij libri ka shfrytzuar një literatur burimore prej 25 burimeve të ndryshme që librit i shtojnë vëlerën sa profesionale aq edhe historike me të dhënat e paraqitura me data dhe vende të zhvillimeve të ngjarjeve me rëndësi historike në kohë dhe hapësirë dhe me mënyrën e mbarshtrimit të tyre në librin e tij, që i japin një rëndësi të veçantë jo vetem profesionale, por edhe historike që mbesin si gjurmë të pa shlyera si për rëndësinë e ngjarjeve dhe veprimtarive në kurbet e atdhe, si një thesar i veçantë për kulturën dhe arsimin gjatë rrjedhave shumë të rënda në kohë dhe hapësirë dhe gjendjen e popullit tonë në përgjithësi nga pushtuesit e huaj ashtu edhe për të gjitha përpjekjet e vazhdueshme për ruajtjen dhe mbrojtjen e përkatësisë kombëtare, kulturore dhe gjuhësore nga rreziqet e vazhdueshme në kushte dhe rrethana të caktuara e të jashtëzakonshme në atdhe dhe në kurbet.
Hamzë Morina, me librin “Mësimi shqip në Kantonin e Aargaut-Zvicër“,në mënyrë të rrjdhshme paraqet veprimtarinë e organizimit të mësimit shqip në Zvicër kryesisht në baza vullnetare të mësidhënësve në bashkëpunim me prindërit dhe nxënësit dhe me institucionet përkatëse arsimore të shtetit Zvicëran nëpër kantone dhe bashki, me emra dhe mbiemra, të gjithë ata që ndihmuan dhe bashkëpunuan në përfshirjen e nxënësve shqiptarë në mësimin plotësues shqip pa lënë anash edhe shoqatat e ndryshme kulturore shqiptare dhe Zvicërane, por edhe institucionet përkatëse të Republikës së Kosovë, Shqipërisë dhe Maqedonisë, në kohë dhe hapësirë si për rezultatet e arijtura si për pengesat dhe vështërsit e ndryshme nga faktorët e ndryshëm.
Me kujdesë të veçantë janë shënuar të gjithë mësimdhënëset dhe mësimdhënësit, veprimtarët e dalluar prindër e pedagog qofshin ata Zvicëran apo shqiptarë në kurbet apo nga vendi i origjines- atdheu, jetëshkrimi i tyre i shkurtër përfshi në këtë libër me rëndësi të veçantë, që do të jetë burim mjaft i rëndëesishëm për të gjithë ata që dëshirojnë të hulumtojnë më tej në këtë drejtim.
Si përfundim : Libri ka një vlerë të veçantë sa profesionale aq edhe historike me shumë të dhëna e dëshmi sa me data e vite aq edhe me fotografi.
Autori Hamzë Morina, veteran i arsimit në atdhe dhe kurbet, me librin e tij “Mësimi shqip në Kantonin e Aargaut-Zvicër“, pasuroi kulturën shqiptare në veçanti po edhe si një dhuratë e veçantë e me vëlerë për të gjithë mësimdhënësit, prindërit e nxënësit të mësimit shqip në Zvicër për të kujtuar e mos harruar veprimtarinë 30 vjeçare të punës kryesisht vullnetare në vazhdimsi për mësimin dhe ruajtjen e gjuhës shqipe në kurbet. Hamzë Morina pastë shëndet e jetë, dhe mirëpresim librin e rradhës nga përvoja e tij si veteran i arsimit .
Pamje nga të pranishmit në përurimin e librit
Hamzë Morina veteran i arsimit autori i librit të përuruar
Saim Tahiraj pas përurimit përzemërsisht i shpreh urime Hamzës për librin
Bashkëveprimtare e veprimtarë me Hamzë Morinen pas përurimit të librit
Qeveria e papërgjegjëshme e Edi Ramës ka disa vjet që synon ta kthejë edhe diasporën një kopje të asaj që ekziston sot në Shqipëri, duke u dhënë pushtet përfaqësimi ingranazheve të krijuara prej saj, sikur është edhe Këshilli Koordinues i Diasporës. I kam drejtuar një letër të hapur Z.Mark Gjonaj, figurë e nderuar në diasporë që të japin dorëheqjen nga ky instrument politik i qeverisë Rama.
Këtë reagim bëra edhe kur ky Këshill përmes Ardian Radovickës, nga komuniteti shqiptar në Kanada, uroi diasporën me rastin e festave të fundvitit. Nuk jam marrë me analizë shterruese, por duke i respektuar, pavarësisht bindjeve të tyre politike, kam shprehur qendrimin tim se ky ingranazh nuk mund të përfaqësojë diasporën, kur ata janë të emëruarit politikë të qeverisë të Shqipërisë.
Jemi 3 milionë shqiptarë jashtë, (pra jemi më shumë se shqiptarët brenda Republikës së Shqipërisë), të gjithë të larguar sepse vendi ynë nuk përmbushi detyrën minimaliste, të siguronte një shtet të së drejtës dhe të mbronte sistemin demokratik. Kemi burime të mjaftueshme që të organizohemi pa marrë bekimin e Edi Ramës ose të Pandeli Majkos.
Në lidhje me qëndrimin tim u shpreh zonja Adriana Bejko, njëra nga anëtaret e Këshillit Koordinues të Diasporës. Po e botoj në mënyrë integrale çfarë më shkruan zonja Bejko dhe pastaj reagimin tim:
“Pergjigje per komentet e Elida Skenderi Bucpapaj. E nderuar bashkeatdhetarja ime. Se pari ju kerkoj ndjese per kohen qe do t’ju marr sepse dua te ndaj me ju disa mendime ( jo vetem nje pergjigje te thjeshte ndaj baltes qe hidhni mbi te tjeret). Le te prezantohem se nuk njihemi – Jam Dr. Adriana Fishta- Bejko dhe kam nje karriere te nderuar prej 45 vitesh si mesuese/pedagoge ne 3 kontinenete dhe gjithashtu kam privilegjin te jem ZGJEDHUR antare e KKD. Kam disa dite qe ndjek replikat tuaja me shume mellef ndaj dy kolegeve te mij te nderuar dhe ne te njejten kohe nuk me vjen mire qe hidhni balte mbi te gjithe ne antaret e KKD. Te gjitha keto jane mbeshtetur ne urrejtjen tuaj kunder PS. Te urresh eshte e drejta juaj, por, sic e keni pare edhe ne postimet ne kete faqe, shume bashkeatdhetare ju kane injoruar duke uruar z. Radovicka dhe z. Sinaj dhe duke mos influencuar nga ju. Shpresoj t’a keni marre kete mesazh te heshtur te miqve ne facebook. Kjo eshte fryma qe po sjell Diaspora e nderuar ne Atdhe, nje fryme dashamiresije duke kritikuar te metat pa anatemizuar personat. Deviza e KKD eshte identike si ky qendrim dinjitoz i shume bashkeatdhetareve tane – SHQIPERIA E VELLEZERVE DHE MOTRAVE, PA PROTAGONIZEM DHE MLLEFE. U perpoqa te mos polemizoj me ju. I respektoj mendimet tuaja, edhe nese nuk jemi ne te njejten gjatesi vale, por nuk mund te hesht me gjate sepse do t’ju demtoja ju nese do te heshtja. a) Jeni nje vajze e kompletuar dhe mos lejoni ate mllef te vjeter t’ua shkaterroje ditet e vyera qe kaloni sot. Kjo nuk d.m.th te jeni konform cdo gjeje, absolutisht jo (edhe une jam si ju, nuk duroj padrejtesite dhe FLAS), por sic eshte ajo historija ne bibel, “gjuaj tjetrin me gur, vetem nese nuk bere vete mekate.”. Para se t’ju shkruaj desha t’ju them se me pelqeu shume foto e juaj me Papen, shpresoj se te gjithe kemi cfare te mesojme nga dashurija dhe fisnikerija e Atit te Shenjte, sidomos nese kemi fatin t’i japim doren; b) nese nuk heqim dore nga e vjetra e”hidhur” do te mbetemi te burgosur prej saj. Sic thote Mandeila kur del nga burgu “Ndërsa dilja derën drejt portës që do të çonte në lirinë time, unë e dija se nëse nuk i lija (ne burg) hidhërimin dhe urrejtjen time, do të isha në burg perjestesisht.”. Eshte koha te mesojme nga ai, ne shqip ne i themi “Uthulla e forte vetem plas enen e vet”; dhe c) ne CV tuaj shoh vetem fjalet “former” perpara arritjeve tuaja dhe asgje “present”. Me lejoni t’ju kujtoj se ne CV e tij Z. Radovicka ka shume “present” ne arritjet e tija- ndermjet te tjerave, i eshte besuar pergjegjesia per sherbimin me delikat ne Bashkine e Torontos UJIN E PIJSHEM per 2.5 million qytetare Kanadez…. arritje jo e vogel dhe ai gjen edhe kohen te sjelle bukuri ne jeten tone nepermjet pikturave te tij. Ndersa Z. Sinaj ne CV e tij si arrritje “present” shenon vetem disa preja arritjeve te tij ne perendim -Senior scientist at ETH Zürich, Prof. Dr. Head of the Plant Nutrition Team at Agroscope. Pra sic duket, (sipas jush) PS dhe Ministri Majko paskan ditur ke te zgjedhin ndermjet shume kandidaturave shume prestigjoze te propozuar nga shoqata e nderuara shqiptare ne bote!, te cilat ju i anatemizoni pa asnje finese intelektuale apo gazetareske. Nuk po permend ketu antare te tjere shume te nderuar te KKD, se nuk dua t’ju marr kohen tuaj te vyer, te cilen uroj t’a harxhoni ne sherbim te bashkimit dhe jo percarjes se kombit tone te mrekullueshem. Duke i uruar sukses portalit tuaj, mbetem me shpresen qe ne si disapore te japim kontributin tone modest ne sjelljen e nje rreze shprese dhe vellazerimi ndernjet Shqiptareve sepse kemi me shume gjera qe n’a bashkojne se sa ato qe n’a ndajne. Le te punojme se bashku e t’a bejme Shqiperine me ate gjene e vogel qe quhet RESPEKT DHE DASHURI per njeri tjetrin. Gezohem per ju dhe ju uroj nje vit te mbare 2020, mikja ime.”
Ja përgjigja që i dhashë zonjës së nderuar:
E dashur Zonje e nderuar Adriana Bejko,
më vjen shumë keq që ka patur keqkuptim per ato që kam shkruar. Fatmiresisht scripta manent. E kam thënë që në krye nuk protestoj per ju, si emra, per vlerat tuaja individuale, nuk protestoj per who is who! Protestoj se jeni të kyçur në një ingranazh politik. Nuk kam mllefe, nuk kam urrejtje, nuk shpreh as mllefe dhe as urrejtje, shprehem qartë kundër çdo organizimi të krijuar nga edi rama dhe pandeli majko apo te kujdo krahu qofshin.
Tek Sokrat Sina u ndala sepse tregon ne menyre tipike se nuk eshte zgjedhur nga komuniteti shqiptar këtu në Zvicër por nga lart! Sokrat Sinaj ka formim Akademik, ai është larguar nga Shqipëria në vitin 1986 për në Perëndim ku ka plotësuar formimin e tij për 17 vjet. Më 2003 ai është kthyer në Shqipëri i emëruar nga Fatos Nano, kryeministër i asaj kohe, si Kryetari i Komitetit Shtetëror të Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, detyrë shtetërore e marrë nga PS. Më pas zoti Sokrat Sinaj është kthyer në Perëndim dhe sot me gradën Profesor punon e jeton në Zvicër. Nuk kam asgjë kundër që figura të shquara të përfshihen në politikën shqiptare, por jam kundër që figura me emër të zgjidhen nga politika në Shqipëri për të drejtuar diasporën.
Si figurë akademike nuk kam asgjë kundër Sokrat Sinës, por si i emëruar i PS jam kundër dhe do të jem. PS le ta zgjedhë deputet, ministër, por jo të përfaqësojë diasporën! Të them te drejtën per vlerat qe keni dhe per ata qe jeni, integriteti juaj i paster cenohet kur futeni ne nje ingranazh politik, kur pm i vendit eshte nje njeri i papergjegjshem. Une apeloj qe diaspora jone me burime njerezore, intelektuale dhe financiare, duke respektuar emrat tuaj, t’i krijoje vete organizmat e veta! Me Ardian Radovicken nuk kam asgje, respekt per te, per Prof. Petrit Radovicken dhe ju, e kam me qeverine e Tiranes!
Të kthehemi tek Mandela. Mandela fali, se i kerkuan ndjese. Ne Shqiperi bijte e nomenklatures vijojne karieren, ndersa viktimat e diktatures mbeten viktima. Ne Kanada ne çdo 23 Gusht, kujtohen viktimat e Hitlerit dhe komunizmit, ku vihet shenja e barazimit midis diktaturave te djathta e te majta, naziste dhe staliniste, ndersa ne Shqiperi vijon lufta e klasave. Une jam viktime e diktatures qe femije, si bija e tim Eti, gjate tranzicionit nuk kam asnje ore ne administraten publike, ndersa bijte e nomenklatures kane kariere brilante ne postdiktature, jo per meritat e tyre, por si eksponente partiake. Edi Rama lejoi ndertimin e nje memoriali per deshmoret e Erdoganit, ndersa ne Shqiperi nuk ka as memoriale dhe as kujtese per mijra e mijra viktima te diktatures!
Ne 3 milione Shqiptaro-Perendimoret jemi te integruar ne Perendim, ne vende me sistem demokratik, me shtet te se drejtes, bazuar ne vlerat universale. Shteti i se drejtes eshte orientimi yne çka mungon totalisht ne Shqiperi. Prandaj duhet te faktorizohemi si institucion Perendimor, jo e krijuar nga nje qeverisje qe i ka çuar shqiptaret ne degrade. Kaq. Edhe nje here theksoj. Nuk kam asgje kundra jush. Por jam kunder ingranazheve te krijuara nga nje qeverisje qe i ka lene ne mjerim shqiptaret.
Zonjë e nderuar, sukseset individuale pa kontribut direkt per te miren e shoqerise, mbeten suksese individuale. Sa për mua, me thua që jam former (ish). Po te shtoj edhe ca former te tjera. Mbarova shkelqyer gjimnazin Sami Frasheri nuk m’u dha e drejta e studimit, paçka rezultateve apo talentin tim qe e vinin re dhe e evidentonin mesueset e letersise. Me çuan te punoj ne Kombinatin Josif Pashko, si punetore ne Fabrikën e Pllakave; pastaj punetore mirembajtje ne Varrezat e Sharres, mendo nje vajze 20 vjeçare.
Prej 1991 jam gazetare, perpara nuk me lejohej, nuk e lejonte PPSH, trashegimtare e se cilës eshte sot PS, nuk ma lejonte Xhelil Gjoni, i biri i te cilit sot eshte ambasador, si partiak i PS, pasi ka qene deputet, minister keta 30 vjet tranzicion. Une jam gazetare dhe ti mund ta kuptosh se gazetaret nuk dalin ne pension edhe kur mbushin moshen. Pasi atyre kontributeve si former (ish) në media te ndryshme, që ti i citon, prej 11 vitesh bashke me bashkeshortin tim, Skënder Buçpapaj, jemi botues te voal.ch, portali me i lexuar ne diaspore. Jemi gazetare me te gjitha atributet dhe prerogativat e gazetareve profesioniste ne Zvicer, ku jetojme prej gati 24 vitesh me familjen tone.
Une nuk shkruaj t’i rregulloj pune vetes, perkundrazi, sepse tentakulat e çakejve të pushtetit te degraduar te edi rames dhe pandeli majkos kane futur kthetrat deri ne diaspore, por une permbush detyren qe ka nje gazetar, te mbroje sistemin. Perendimi ka sistem demokratik dhe diaspora nuk do te lejoje qe te drejtohet nga ingranazhe te kurdisura nga edi rama dhe pandeli majko dhe as nga partia socialiste, aq me pak apo parti tjeter. Besoj se jemi sqaruar. Komentin tuaj dhe timin po e botoj tek voal.ch
Gëzuar 2020 per ju dhe Familjen! Gezuar per te gjithe shqiptaret, sidomos per ata qe vuajne ne Atdheun tone te shtrenjte, të rrjepur deri ne kockë nga politikanet, me ne krye kete shallvaregjerin.
Ermira Lefort, pianiste e mirënjohur dhe veprimtare e suksesëshme e komunitetit shqiptar në Zvicër reagon sot në rrjetin social duke apeluar në lidhje mbledhjen e rrjeshme, abuzuese dhe përfituese të fondeve, gjoja në ndihmë të të dëmtuarve nga tërmeti. Ja si shkruan ajo:
“Në këtë periudhë festash, nuk do dëshiroja “të ngrys” komunikimin e publikimet në rrjetet sociale, por mjaft është mjaft.
Me këto xhiro-llogari fiktive, personale ose të grupimeve, që nuk janë të qarta, pa destinacion ku duhet dhe ku shkojnë paratë, nga individë e grupime, të panjohura ndonjëherë, dhe as tani, të njohura për kontribut vullnetar, social, solidarizues, nga individë e grupime, që s’dihet gjë as për veten e tyre, që nuk kanë asnjë eikulibër ekonomik bazë, impakt shoqëror e institucional të respektueshëm në principe e humanizëm e që i bën ata të pabesueshëm.
Plus kësaj, këta individë e grupime, mos “i ndihmojmë” në hijen e pluhurt, të turpshme të përfitimit me katastrofën, dhimbjen e jetëve të humbuara dhe traumën e të mbijetuarve.
Me këto xhiro-llogari, mos përlyhet zemra dhe dëshira për të ndihmuar, me pështirësinë ” e këtij krateri përfitimi si bitumi i zi i shkrirë” do thoja, që rrjedh mbi gërmadhat e tërmetit e jetë të mbetura nën to.
Mos ndyni aksionet,ndihmat,solidaritetin e pastër që vërtet shumica e shqipëtarëve i bën me zemër,konkretisht e me besueshmëri reciproke.
Njerëzit vërtet në nevojë, po përjetojnë “një tjetër tërmet” shpirtëror” me rastet abuzive të përfituesve e po ju bëhet “loti gur” nga revolta.”
Ingranazhet e Edi Ramës nuk do të pijnë ujë në Perëndim. Jemi 3 milionë Shqiptaro-Perëndimorë që nuk do ta lejojmë!
————
Edi Rama ka kohë që po organizon diasporën shqiptare me stilin e tij qeverisës, pra duke shkelur të gjitha standartet e sistemit demokratik, përmes grumbullimit të të gjitha pushteteve në duart e tij. E ashtuquajtura ministri e diasporës drejtohet nga Pandeli Majko, një person që ka gjithë jetën, prej kur ka dalë nga bankat e universitetit, që jeton duke shpërdorur paret e taksapaguesave.
Pasi kontrollon deri edhe WC-të e çdo institucioni të antishtetit shqiptar, Edi Rama po investon, përmes njerëzve të tij, një grusht syresh në Perëndim, që ta kthejë diasporën në copy paste të atij shëmtimi morboz që ka krijuar në Shqipëri.
Në këtë kontekst janë të gjitha organizimet e të ashtuquajturës ministri e diasporës. Tani kjo ministri ka në dorë edhe fonde, të ashtuquajtura “të legjitimuara” përmes një parlamenti njëngjyrësh, dmth firmosur dhe vulosur nga marionetat e Edi Ramës në kuvendin e Shqipërisë.
Si ingranazh qyqar, është është edhe i ashtuquajturi Këshilli Koordinues i Diasporës, me Shqiptaro-Amerikanin Mark Gjonaj, Këshilltar në Këshillin Bashkiak të Nju-Jorkut, i cili posa është zgjedhur në krye të këtij ingranazhi.
Edi Rama kur po gjen, po përdor emra me reputacion, në shërbim të interesave të tij të ulta!
Duke shpërdorur kushtet favorizuese, që ekzistojnë në Perëndim në ndihmë të komuniteteve, në diasporë po krijohen shoqatëza, si kërpudha helmuese, me emra të mëdhenj, por me shërbime në dëm të diasporës.
Është kushtruese, kushtrim, emergjente, që diaspora të vetorganizohet dhe të ketë zërin e saj dhe institucionet e veta.
Diaspora shqiptare nuk do të drejtohet kurrë nga institucione që i krijon Edi Rama!
3 milionë shqiptarët tashmë të integruar në Perëndim, me sakrifica e punë, e kanë realizuar ëndërrën e tyre, tashmë ata janë qytetetarë të Perëndimit, ndërsa Edi Rama është kryeministër i obskurantizmit, i antishtetit, që ka mbjellë diktaturën e varfërisë dhe mjerimit duke e shkatërruar sistemin pluralist!
Ingranazhet e Edi Ramës nuk do të pijnë ujë në Perëndim. Jemi 3 milionë Shqiptaro-Perëndimorë që nuk do ta lejojmë! Vendi i Edi Ramës është shtëpia e tij në Surel!
Diaspora shqiptare në Perëndim nuk do të kthehet kurrë lodër në duart e pista të Edi Ramës!
Diaspora shqiptare ka burime njerëzore dhe intelektuale që me potencialet e veta të vetorganizohet dhe të faktorizohet për t’iu kundërvënë qeverisjes antidemokratike të Edi Ramës!
Ky është misioni i Diasporës Shqiptare! Të faktorizohet si Institucion Perëndimor, me të gjitha atributet, duke mbajtur larg vetes profiterët e galave dhe qejfeve!
Kush shkon në Tiranë nën organizimet e Edi Ramës dhe të shërbyesit të tij Pandeli Majko, bëhet buratin në haremin e kryeministrit-sulltan me shallvare!
Prandaj ju drejtohem publikisht dhe ju bëj thirrje, ju Z.Mark Gjonaj, që keni fituar një vend të respektuar në administratën lokale të SHBA, edhe me votat e shqiptaro-amerikanëve, të jepni dorëheqjen dhe të shkrini këtë instrument të krijuar nga Edi Ramën për diasporën. Diaspora shqiptare nuk ka nevojë për instrumenta të tillë!
Diaspora shqiptare nuk ju pranon si ndërmjetësues të Edi Ramës!
Diaspora shqiptare do t’i thotë “jo”instrumentave të tillë, që i përdor Edi Rama për të zgjatur pushtetin e tij!
Forget it, harrojeni, diaspora shqiptare nuk do t’i bindet kurrë një kryeministri diktator që e ka kthyer Shqipërinë një vend të pabanueshëm për banorët e saj, të cilëve tash u mungon edhe streha!
Nderet që juve ju bën Edi Rama, jua heqin nderin që e keni fituar me punën tuaj!
Edhe në lidhje me tërmetin, nëse dëshironi të ndihmoni vërtetë shqiptarët e shtetit amë, sikur pretendoni;
nëse dëshironi vërtetë të ndihmoni në rilindjen e Durrësit, të udhëhequr për 12 vjet nga Vangjush Dako, bashkëpunëtori më i ngushtë i Edi Ramës, që fitonte zgjedhjet duke blerë vota përmes krimit të organizuar, që e privilegjonte;
le të krijohen instrumenta legjitime nga diaspora vetë në Perëndim, të drejtuara nga figura të ndershme, e theksoj figura të ndershme dhe me integritet, jo nga ata që japin një cent për të fituar miliona $ apo Euro, me projekte që t’i ndjekë vetë diaspora, pa nevojën e ndërmjetësimit të institucioneve të fatkeqësisë kombëtare, që është Edi Rama.
Diaspora shqiptare që ka fituar jetën në Perëndim me lodhje e djersë të ndershme, nuk do të kthehet kurrë në vegël të Edi Ramës, shkaktarit të mjerimit të shqiptarëve në shtetin amë, që përbën rrezik për gjithë paqen dhe stabilitetin e rajonit!
Z.Mark Gjoni, tërmeti i 21 shtatorit që goditi Tiranën dhe Durrësin, po ju sqaroj, nëse nuk e dini, ishte një kambanë e fortë alarmi! Nëse Edi Rama, do të ishte një kryeministër i përgjegjshëm do të vinte alarmin portokalli, e do të kërkonte menjëherë mbështetje të specilizuar nga Perëndimi, sikur mbështetja nga Perëndimi i shkoi menjëherë pas 26 nëntorit, që me ekipe ekspertësh të shkohej, sikur ndodhi pas tragjedisë, në të gjitha shtëpitë që ishin dëmtuar më 21 shtator dhe tragjeditë të paktën do të ishin shmangur!
Kur dëgjojmë këngën arbëreshe “Moj e bukura More” emocionohemi. Është një këngë 600 vjeçare që prej mallit i ka mbijetuar shekujve. Këngën e ka sjellë me fjalë të dokumentuar filologu arbëresh Dhimitër Kamarda. Moreja është Poleponezi i sotshëm nga u larguan shqiptarët e atjeshëm dhe u vendosën në Kalabri, Napoli dhe Siqeli.
Kënga këndohet nga arbëreshët, por edhe nga shqiptarët e vendit amë. Kush e këndonte i dridhej zëri, kush e dëgjonte i dridhej zemra. Dhe ashtu ka mbetur, dramatike edhe sot e kësaj dite. Kush e dëgjon i dridhet zemra, kush e këndon, i jep shpirt nga i gjithë atyre që e ëndërruan Morenë por nuk u kthyen dot kurrë.
Pushtimi turk i kishte ndarë vëllezërit e një gjaku. Të njëjtën gjë kishte bërë edhe Perdja e Hekurt. Dhe malli rritej e rritej si një mal.
Pas rrëzimit të diktaturës u mundësua takimi i shumëpritur, i aq ëndërruar.
Arbëreshët me kujdes dhe dashuri të madhe kishin ruajtur kulturën, veshjet, gjuhën, këngët dhe traditat e 600 viteve më parë, të cilat kalonin nga brezi në brez, sikur kalonte brez pas brezi edhe kënga “Moj e bukura More”. Që ne e dëgjuam të kënduar magjishëm nga sopranoja arbëreshe Maria Cristina Imbrogno. Maria është 20 vjeçare, ajo është shumë e talentuar dhe studion kanto në konservator. Një ditë Maria do të bëhet artiste e madhe dhe nuk do të heqë dorë kurrë së kënduari “Moj e bukura More”, që të mos harrohet kurrë malli i të parëve për tokën ku lindën: Moj e bukura More/si të lash e më ngë të pash/Si të lash, si të lash/siç të gjeta ngë të lash/.
Maria dhe Mimmo Imbrogno, ati dhe bija janë pjestarë të grupit artistik “Vëllezërit Arbëreshë” nga Franscineto e Kalabrisë, ku Mimmo është zvpresident i shoqatës. Ata kanë ardhur disa herë në Zvicër duke bashkëpunuar me artistët shqiptarë në Konfederatën Helvetike, kanë dhënë koncerte në Sirnach, Zvicër, Saint-Julien, Francë, pastaj artistët shqiptarë ua kanë kthyer vizitën dhe bashkë kanë dhënë koncerte në Civita, Kalabri.
Dhe bashkëpunimi nuk është ndalur midis artistëve të një gjaku, artistëve shqiptarë, të emigruar në Zvicër nga shteti amë, Kosova, Maqedonia e Veriut de-tre dekada më parë dhe arbëreshëve që nuk janë asimiluar dhe kanë konservuar gjithçka që e kanë sjellë të parët e tyre gjashtë shekuj më parë. Të dyja palët dëshirojnë të ruajnë kulturën.
Në muajt e fundit artistët shqiptarë dhe arbëreshë kanë realizuar dy projekte të mrekullueshme. Ideatori dhe mbeshtetësi i tyre është Don Pren Kola që drejtoi për shtatë vite Misionin Katolik në Aara si një shembull ku shërbëtori i Zotit është edhe shërbëtori i kulturës të vendit të vet. Don Pren Kola ka kohë që përkthen liturgjinë fetare në shqip. Këngë liturgjike të kompozuara nga Franz Schubert dhe kompozitorë të tjere, Don Pren Kola i përkthen fjalët e poezisë dhe ato këndohen shqip.
Me rastin e e vjetorit të Shenjtërimit të Nënë Terezës, Don Pren Kola organizoi në Misionin katolik në Aarau në bashkëpunim me artistët shqiptarë në Zvicër dhe artistët arbëreshë Festivalin e Këngës Liturgjike shqip. Don Preni kishte punuar gjithë tekstet e këngëve për t’i adaptuar me muzikën. Në festivalin e Liturgjisë i parë i këtij lloji i Komunitetit shqiptar në Zvicër Maria Cristina Imbrogno bëri një prezantim shumë të shkëlqyer bashkë me artistët e suksesshëm Ermira Lefort, Gentjana Tafili, Elona Mathieu, Fiona Gjini, koret nga komuniteti shqiptar nga Berna, po ashtu nga Mali Zi dhe korali i fëmijëve të Aaraut, që emocionuan dhe e ngritën në standing ovation publikun e gjërë me më tepër se 700 spektatorëve të pranishëm.
Liturgjia në gjuhën shqipe është një domosdoshmëri, kur po në Zvicër komuniteti shqiptar shkon deri aty sa nëpër xhamitë e besimit mysliman i dërgon fëmijët shqiptarë të mësojnë arabisht, ndërsa këta fëmkijë nuk dinë gjuhën shqipe!
Projekti i dytë i Don Pren Kolës është regjistrimi i një CD me këngë liturgjike. Kjo ishte edhe arsyeja që Maria dhe i jati i saj Mimmo kishin ardhur në Gjenevë, për të regjistruar në studio këngët nën kujdesin e Ermira Lefort. Me Ermirën unë isha në kontakt atyre ditëve dhe ajo deri vonë me Marian dhe Mimmon regjistronin në studio. Ermira si specialiste është entuzuaste me zërin e Marias. Nuk e kam dëgjuar Moj e bukura More të kënduar aq mrekullisht sikur Maria, më thotë ajo.
Angazhimi i Artistëve shqiptarë në dy projekte që lidhen me Liturgjikinë e kënduar në Shqip përcjell mesazhin e rëndësisë që ka gjuha amëtare, për t’i shpëtuar asimilimit. Është shumë më bukur t’i lutesh Zoti shqip apo t’i këndosh këngët e kulttit në shqip.
Kjo ishte edhe tema e bisedës me Marian dhe Mimmon. Komuniteti arbëresh sjell shembullin unik për të treguar se si ruhet tradita e paprekur sikur e sollën të parët qindra vjet më parë. Kenget arbereshe liturgjike ne CD, mund te jene pjese e repertorit në një projekt të ardhshëm.
At’ e bijë na tregojnë për aktivitetet e komunitetit të tyre me grupin artistik “Vëllezërit Arbëreshë”, se si japin koncerte, vënë në skenë pjesë teatrore, ku iu bashkangjitet edhe mamaja e Marias dhe gruaja e Mimmos Caterina Imbrogno, bëjnë festa ku veshin ato kostume të mahnitëshme ngjyra ngjyra dhe këndojnë këngët e tyre me një timbër zëri që e kanë vetëm ata që nuk e harrojnë kurrë dheun e të parëve.
Maria Cristina Imbrogno ka plot ëndërra. Vajza arbëreshe me një zë të jashtëzakonshëm sopranoje vijon studimet dhe po ashtu kultivon këngën arbëreshe. Do të bëhesh një artiste e madhe padyshim, i them. Maria më qesh. Pastaj bëjmë ca foto, si për ta fiksuar mallin. Ata do të merrnin trenin për në Milano, ne për në Basel. Ermira Lefort më tregonte se sa bukur ishin organizuar pjestarë të komunitetit shqiptar në Gjenevë për t’i mikpritur sa më mirë. Tani që po i përcillnin sytë i kishim të gjithë të mbushur me lotë.
Por tani rruga e bashkëpunimit është hapur midis artistëve shqiptarë të Zvicrës dhe atyre arbëreshë të Kalabrisë. Projekte të tjera i presin, takime të tjera. Dhe sa herë do të takohen, nuk do të harrojnë kurrë pa kënduar “Moj e bukura More”!
Më datën 30 Nëntor Don Pren Kola mbajti Meshën përshëndetëse e Misionarit të Aaraut, pas 7 vjet shërbimi shembullor ndaj komunitetit.
Don Pren Kola përveç shërbesës meshtarake dhe të mirat e shumta që ia ka bërë Misionit,
ka dhënë një kontribut të shquar edhe në kulturës sonë shqiptare! Don Pren Kola ka kryer studimet Fetare në Universitetin e Vjenës.
Don Pren Kola deri tani ka përkthyer 600 këngë liturgjike në gjuhën shqipe.
ishte inisiativë e tij që me rastin e 3 vjetorit të Shenjtërimit të Nënë Terezës në Misionin Katolik shqiptar në Aarau u mbajt Festivali i këngës liturgjike.
Është shumë bukur t’i falesh dhe t’i lutesh Zotit në gjuhën shqipe!
Don Pren Kola ka nisur shërbimin e tij të ri 4 vjeçar në Toronto të Kanadasë.
Për komunitetin shqiptar në Kanada është një lajm shumë i bukur, ndërsa për komunitetin shqiptar katolik dhe jo vetëm largimi i Don Pren Kola është trishtues.
Vendin e tij në Misionin shqiptar të Araut e ka zëvebndësuar Don Albert Jakajt, të cilit i urojmë mirë se ardhjen dhe punë të mbarë !
Në Shkollat shqipe në Zvicër, të mërkurën e pasdites është zhvilluar një orë e veçantë mësimore, ku spikat dhimbja dhe solidariteti me Shqipërinë tonë të pikëlluar nga pasojat e tërmetit shkatërrues të 26 nëntorit ’19.
Të gjithë jemi të tronditur! Mu në prag të festës më të rëndësishme të historisë sonë kombëtare të 28 Nëntorit – Ditës së Flamurit. Përgatitjet me nxënës pritnin orën e kremtimit kombëtar tradicional. Në vend të buzëqeshjes u tronditem në shpirt dhe mendje për numrin i viktimave në Durrës e Thumanë, për njerëz me trauma që nuk kalojnë lehtë, për dëmet tjera ekonomike dhe shoqërore. Respekt! Për të gjithë bujarët shqiptarë në atdhe, në trojet e Ilirisë – Arbërisë, për shqiptarët jashtë atdheut si dhe të miqve tanë ku do nëpër botë, pa kursim u solidarizuan e qëndruan paranë Shqipërisë në këto ditë të vështira nga fatkeqësia natyrore.
Solidariteti i shqiptarëve në Zvicër, vazhdoi edhe në Shkollat Shqipe, me mësuesit/et dhe nxënësit/et e saj. Në organizimin dhe planifikimin e një ore mësimore të detajuar dhe reale të zbatuar në gjuhën shqipe, me fokus Tërmeti në Shqipëri, me synim madhor, t’ iu ofronim nxënësve, një dritare të hapur ndaj atdheut. Dashuria për atdheun dhe tokën tonë është një nga objektivat që ka vetë Shkolla Shqipe. Edukimi atdhetar, si një pjesë tjetër e
programit që ne ndjekim është një nga objektivat e punës sonë.
Shpreh mirënjohjen time për punën e palodhur e fisnike të kolegeve që me profesionalizëm të përsosur më dërguan punën e nxënë: Mendja më shkon tek puna e përkushtuar dhe e angazhuar më se miri në këtë organizim me veprimtari solidarizuese dhe përkujtimore me pjesëmarrjen e drejtpërdrejtë të vetë nxënësve dhe të prindërve mendja na shkon te mësuesja Idaije Jashari nga Shkolla Shqipe në Bernë, pika shkollore në Ostermundingen (shih fotografitë e nxënësve që dëshmojnë këtë).
Mësuesja Mirela Duka, Bernë pika shkollore në Lorraine (të zgjedhura poezi nga nxënësi Nis Zhubi dhe nxënësja Chiara Xoxi). Mësuesja Florije Xhema nga shkolla shqipe në Basel Land (shih vizatimin e nxënësit Endrit Merovci kl. 3). Mësuesja Lumnije Emini, Gjenevë. Në vazhdim po ua përcjell disa nga punimet nxënësve të shkollës sonë në Jura.
Konstatuam për veprimtarinë mësimore, dhe për befasinë që na dhuruan fëmijët e shkollës sonë. Përfundimi i ngjante një ylberi që ka zbritur në botën e mrekullisë fëmijërore edhe pse të lindur në një vend tjetër që nuk është atdheu. Kudo dashuri, mesazhe, piktura e vizatime të thjeshta, me ide të mençura: Ideja u përçua!
Komentet