Deklarata për media e lëshuar nga një kompani në Shën Petersburg e quajtur Concord Catering and Management, ishte e drejtpërdrejtë: Kryetari i zgjedhur i qytetit të dytë më të madh të Rusisë është mashtrues, sugjeroi deklarata.
Prokurorët duhet të hetojnë “faktin për krijimin e mundshëm nga guvernatori [Aleksandr] Beglov të një komuniteti të organizuar kriminal në territorin e Shën Petersburgut me qëllim të plaçkitjes së buxhetit shtetëror dhe pasurimit të zyrtarëve të korruptuar që ka nën tutelë”, tha kompania përmes deklaratës së lëshuar më 31 tetor, që i ishte drejtuar Zyrës së Prokurorit të Përgjithshëm Kombëtar.
Në arenën ku shpesh takohet politika ruse dhe biznesi, këto lloj akuzash mund të duken normale.
Por, biznesmeni që po bën akuza të tilla kundër një kryetari të zgjedhur dhe të pushtetshëm, është oligarku Yevgeny Prigozhin, pasuria e të cilit vjen nga kontratat në fushën e gastronomisë dhe fama e tij vjen edhe nga pronësia e kompanisë private të mercenarëve, Vagner, që njihet edhe me emrin Wagner.
Inatet midis Prigozhinit dhe Beglovit kanë nisur disa vite më herët, por përplasja e fundit vjen pasi Prigozhin është vendosur edhe më shumë në qendër të vëmendjes të politikës ruse, veçanërisht kur bëhet fjalë për zhvillimin e luftës në Ukrainë.
Prigozhin ka qenë një nga kritikët më të ashpër të qasjes së komandantëve rusë ndaj pushtimit të Ukrainës. Sipas ligjeve ruse, aktualisht është e paligjshme që rusët të kritikojnë ose “diskreditojnë” forcat e armatosura ose të kenë në pronësi apo të operojnë kompani private mercenare.
“Është shumë e dukshme që Prigozhin e ka gjetur momentin e duhur për të zgjeruar profilin e tij publik”, tha Candace Rondeaux, hulumtuese në Fondacionin Amerika e Re në Uashington. Ajo njëherësh është edhe autore e një raporti të vitit 2019 të titulluar “Dekodimi i grupit Wagner”.
“Ai nuk është asgjë tjetër veçse një opurtinist, këtë gjë e tregon karriera e tij, dhe kjo tregon se mund të ketë shpërblime për çdo aktivitet që mbështet luftën”.
“Në të vërtetë, ai tani është në kulmin e fuqisë së tij politike dhe të ndikimit politik”, tha ajo për Radion Evropa e Lirë dhe shtoi se kjo po ndodh “për shkak të natyrës së kësaj faze të luftës, që i ka lejuar atij të anojë në rolin e tij si kapiten i një shteti dashakeq”.
Andrei Kolesnikov, ekspert i politikës ruse dhe hulumtues i lartë në Institutin për Ndihmë të Paqes Ndërkombëtare Carnegie, tërhoqi paralele me Grigory Rasputin, murgun mistik që kishte ndikim mbi familjen e carit të fundit të Rusisë në vitet 1910.
“Në kuptimin e ndikimit të tij, të paktën në sferën publike, ai nis e i ngjan Rasputinit në kohën e Nicholas II”, tha Kolesnikov për Current Time.
“Dhe natyrshëm shumë tani po mendojnë nëse ky person është, le të themi, kandidati i ardhshëm për president apo një figurë që mund të hyjë në sferat më të larta të politikës, që godet me bërryla këdo që i afrohet”, tha Kolesnikov.
“Vetë i kam pastruar armët e vjetra”
Përderisa Prigozhin e nisi karrierën e tij si pronar restorantesh dhe furnizues i ushqimeve në qytetin e tij Shën Petersburg, ai arriti sukses financiar vetëm kur fitoi kontrata për të ofruar shërbime ushqimore për Kremlinin. Emri Concrod përdoret për një sërë kompanish të lidhura me të.
Ndërkaq, origjina e saktë e Vagnerit është e mbështjellë me mister, por gazetarët dhe hulumtuesit rusë, sikurse Rodeaux, thanë se kompania ka evoluar nga një rrjet i kompanive private të sigurisë, të drejtuara nga ish-ushtarët e forcave speciale ruse.
Ushtarët e këtij grupi besohet se kanë luftuar në Donbas të Ukrainës, pasi Rusia nxiti nisjen e luftës në këtë rajon më 2014.
Pasi Kremlini urdhëroi një intervenim të madh në Siri për të mbështetur regjimin e diktatorit sirian, Bashar al-Assad, më 2015, ushtarët e Vagnerit fituan më shumë reputacion për brutalitetin e tyre, teksa ofruan siguri për diplomatët, ruajtën ndërtesat e naftës dhe gazit si dhe stërvitën milicitë lokale. Mercenarët e Vagnerit po ashtu është raportuar se kanë qenë në Republikën e Afrikës Qendrore ku kanë qenë të përfshirë në operacione për mihjen dhe eksportin e diamanteve dhe mineraleve të tjera të çmueshme.
Gazetarët rusë kanë identifikuar ish-ushtarin e inteligjencës ushtarake ruse, të quajtur Dmitry Utkin, si kreun e Vagnerit. Utkin kishte marrë pjesë në një ceremoni luksoze të Kremlinit më 2016.
Pronësia e grupit Vagner nga Prigozhin ka qenë një sekret publik në Rusi për vite me radhë.
Në shtator, ai konfirmoi se Vagner është në pronësi të tij.
“Unë vetë i kam pastruar armët e vjetra, vetë i rregulloja jelekët anti-plumb dhe gjeta specialistë për të më ndihmuar për këtë”, tha ai përmes një deklarate më 26 shtator të publikuar nga Concord Management and Consulting në rrjetin social VK. “Më 1 maj të vitit 2014 lindi një grup patriotësh, të cilët më vonë morën emrin ‘Vagner’”.
Një tjetër kompani e financuar nga Prigozhun, origjina e të cilës është e mbështjellë me mister, quhet Agjencia për Hulumtime në Internet. Kjo kompani është e specializuar në krijimin e llogarive të rreme për Facebook dhe për mediat e tjera sociale dhe për shpërndarjen e dezinformatave dhe propagandës. Më vonë, kompania u përfshi edhe në konspiracionin për të ndërhyrë në zgjedhjet presidenciale amerikane të vitit 2016.
Dy vjet më vonë, një juri e madhe në SHBA e paditi Prigozhinin dhe 12 rusë të tjerë, si dhe Agjencinë për Hulumtime në Internet.
Pasi presidenti rus, Vladimir Putin, urdhëroi pushtimin e Ukrainës në shkurt, mercenarët e Vagnerit ishin në mesin e disa njësive të parregullta që luftuan përkrahë forcave të rregullta ruse. Luftëtarët e Vagnerit luajtën rol kyç në marrjen e qytetit-port të Maripolit nga Rusia si dhe të qytetit Severodonjeck në rajonin e Luhanskut. Ata raportohet se janë të përfshirë edhe në sulmin që po vazhdon në Bahmut, që gjendet në rajonin ukrainas të Donjeckut.
Gjatë verës, kur lufta nisi të humbte fuqinë, një numër në rritje i blogerëve ushtarakë rusë shprehën zhgënjimin e tyre me komandantët dhe me mosvullnetin e Kremlinit për të shpallur një mobilizim të përgjithshëm ushtarak apo për të dërguar më shumë burra në luftë.
Prigozhin në shtator mori përsipër vetë që të gjente më shumë burra për luftë, kur doli një video në aplikacionin Telegram në të cilën ai shfaqej në një burg – në një vend rural të Rusisë – duke u premtuar të dënuarve lirim të parakohshëm nëse ata do të regjistroheshin që të shkonin për gjashtë muaj në luftë në Ukrainë.
*Video nga arkivi: Prigozhin rekruton mercenarë në burgje
Kritikat ndaj luftës u rritën pasi forcat ukrainase rimorën pjesë të territorit në rajonin verilindor të Harkivit dhe përparuan kundër forcave ruse në rajonin jugor të Hersonit.
Në mesin e kritikëve ishin Prigozhin dhe lideri çeçen Ramzan Kadyrov, që bënë thirrje për përshkallëzim të madh dhe ndryshime të mëdha në komandën ruse.
“Dërgoni të gjithë ata bastardë këmbëzbathur, me mitraloza, në frontin e luftës”, tha Prigozhin përmes një deklarate të publikuar nga kompania e tij, pasi Rusia u tërhoq nga Harkivi.
Më 29 tetor, një prej gjeneralëve që u kritikua për shkak të tërheqjes nga Harkivi – gjeneralkolonel Aleksandar Lapin – u raportua se është hequr nga komanda e tij.
Tri javë më herët, gjatë një ndryshimi të strukturës komanduese në Ukrainë, Putin emëroi një komandant të përgjithshëm për luftën, gjeneralin Sergei Surovikin, i cili më pas nisi një fushatë të ashpër të sulmeve me raketa dhe dronë ndaj caqeve civile në Ukrainë.
Surovikin, emërimi i së cilit në krye të komandës për Ukrainën u mirëprit nga Prigozhin dhe personat e tjerë që kritikuan mënyrën e luftës së Rusisë, më herët kishte qenë komandant kryesor i Rusisë në Siri – në kohën kur forcat e Vagnerit luajtën një rol aktiv brenda dhe jashtë fushëbetejës.
“Surovikin është ai personi që i dha hapësirë Prigozhinit të bëhej ai që është bërë sot”, tha Rondeaux.
Luftë inatesh
Lufta e Prigozhinit me Beglovin nuk është diçka e re, por me gjasë daton që nga viti 2018, kur Beglov u emërua guvernator i Shën Petersburgut, dhe një vit më pas fitoi zgjedhjet lokale. Novaya Gazeta Europe tha se përplasjet e tyre vijnë nga një përleshje për financimin e fushatës së Beglovit, por edhe për zhvillimin e sektorit të patundshmërisë në Gjirin e Finlandës.
Prigozhin ishte po ashtu prapa disa videove që tallnin Beglovin.
Në shtator, një tjetër organizatë e lidhur me Prigozhinin, organizatë që e portretizon veten si grup avokues për veteranët, kërkoi që Komiteti Hetues kombëtar të hetonte se si zyrtarët e Shën Petersburgut po kryenin fushatën për mobilizim, që kishte për qëllim rritjen e numrit të ushtarëve në Ukrainë, Grupi po ashtu sugjeroi se familjarët e Beglovit mund të tentojnë që t’i shmangen mobilizimit.
Megjithatë, koha e përplasjes së fundit është edhe më e favorshme. Novaya Gazeta Europe e quajti “përballje të fundit” dhe “sensacion”. Gazeta Petersburg Vestnik tha se popullariteti i Pirgozhinit “është në rritje” të madhe.
Në të njëjtën ditë që Prigozhin bëri thirrje për hetim, ai njoftoi për hapjen e një qendre biznesore në Shën Petersburg, të quajtur Qendra Vagner.
Një yll politik në ngritje?
Përgjigja në pyetjen nëse Prigozhin do të ndjekë karrierë politike është ende e hapur.
Megjithatë, “nëse do të kishte ndonjë rrugë të mundshme që Prigozhin të bëhej politikan, ajo do të ishte në Shën Petersburg”, tha Rondeaux. “Nuk do të jetë në Moskë, apo diku në Urale”.
“Mendoj se ai pret të shpërblehet. Atij nuk i duhen para, tani ai do të preferonte të kishte një peshë politike dhe ndikim”, tha ajo.
“Ai e ka paraqitur veten si një forcë politike, duke përdorur statusin e tij popullor dhe lidhjet e tij me Vagnerin për të kritikuar kundërshtarët e tij brenda qarqeve të elitave dhe për të institucionalizuar autoritetin e tij”, u tha në një raport të Institutit për Studimin e Luftës, me seli në Uashington.
Prigozhin, që nuk ishte i qasshëm për koment, ka dhënë një intervistë për Petersburg Vestnik, në të cilën ai u pyet për aspiratat e tij politike.
“Sa i përket rritjes së popullaritetit tim, unë nuk vuaj për popullaritet”, citohet të ketë thënë ai. “Detyra ime është të përmbush obligimet e mia për atdheun dhe sot nuk planifikoj të financoj ndonjë parti politike, e lëre më të futem në politikë”.
Ndikimi politik i Prigozhinit në Kremlin po ashtu është një pyetje e hapur. Analistët që e kanë përcjellë karrierën e tij, thanë se ai ka mbështetës të fuqishëm, që i kanë lejuar atij të rrisë bizneset dhe të punojë së bashku me strukturat e ushtrisë ruse.
Dhe kritikat e tij për mënyrën se si po zhvillohet lufta në Ukrainë kanë pasur ndikim në qarqet nacionaliste ruse, qarqet ushtarake dhe ato të sigurisë.
Prigozhin raportohet se është ankuar direkt te Putinin për menaxhimin e luftës, ka raportuar The Washington Post, media që tha se inteligjenca amerikane ka njohuri për bisedat e tij private me Putinin.
“Ata janë drejt përplasjes”, tha Kolesnikov për Current Time.
“Prigozhin qartazi është i uritur për pushtet. Ai është një njeri shumë i fortë, dhe në shumë mënyra është edhe mizor. Ai ka një karizmë negative prej djalli, dhe në një farë mënyre, karizma e tij mund ta sfidojë atë të Putinit”, tha ai.
“Por, Putin tani ka nevojë për të në këtë rol që aktualisht ka. Ai po i jep [Prigozhinit] gjithnjë e më shumë fuqi dhe i jep një sërë funksionesh”, tha Kolesnikov.
Dëshmitarë raportuan për një zjarr në një rafineri nafte në Smolensk, Rusi, 24 prill 2024.
Dronët ukrainas i kanë goditur objektet e energjisë dhe karburantit në rajonin rus Smolensk, duke ua vënë zjarrin atyre, tha të mërkurën guvernatori rajonal Vasily Anokhin.
“Rajoni ynë është duke u përballur me sulme nga dronët ukrainas përsëri”, shkroi Anokhin në Telegram.
Ai tha se nuk ka viktima dhe se ekipet e shpëtimit po punojnë për ta shuar zjarrin në Smolensk dhe në rrethinat e Yartsevos.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky (majtas) dhe presidenti amerikan, Joe Biden. Fotografi nga arkivi.
Kanali YE Astra në Telegram e publikoi një video të xhiruar nga dëshmitarët, e cila shfaq një zjarr të madh në një rafineri.
Në javët e fundit, Ukraina ka kryer sulme në rafineritë ruse të naftës dhe në ndërtesat e tjera industriale duke përdorur dronë me rreze të gjata veprimi.
Një sulm më 17 mars i kishte për cak dhjetëra rafineri ruse të naftës, që raportohet se përbënin rreth 12 për qind të kapacitetit të Rusisë për përpunimin e naftës.
Sulmi i së mërkurës vjen një ditë pasi Senati amerikan e miratoi një paketë të shumëpritur me ndihmë ushtarake për Ukrainën, në vlerë rreth 60 miliardë euro.REL
Zëvendësministri i Mbrojtjes i Rusisë, Timur Ivanov, është arrestuar nën dyshimin për marrje ryshfeti, njoftoi Komiteti Hetues rus më 23 prill.
Komiteti njoftoi për arrestimin e Ivanovit në Telegram, por nuk dha hollësi të tjera.
Por 49-vjeçari kishte qenë cak i një hetimi të publikuar në dhjetor 2022 nga Fondacioni Kundër Korrupsionit i Alexei Navalnyt (FBK).
Sipas FBK-së, Ivanovi i kishte udhëhequr dhe kishte përfituar nga projektet e ndërtimit në qytetin ukrainas Mariupol, i cili u shkatërrua pothuajse tërësisht nga forcat ruse në muajt e parë të pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia.
Hetimi gjeti se Ivanovi dhe bashkëshortja e tij, Svetlana, i shpenzuam më shumë se një milion euro për pushime, në qira për vila dhe jahte, dhe për blerjen e stolive dhe rrobave. Ai gjithashtu gjeti se faturat personale të gruas së Ivanovit ishin paguar nga një kompani e lidhur me rindërtimin në Mariupol.
Sipas FBK-së, e cila është ndaluar në Rusi për gjoja ekstremizëm, zëvendësministri u shkurorëzua nga bashkëshortja në mënyrë që ajo t’i shmangte sanksionet e Bashkimit Evropian.
“Sot është një ditë e mirë”, tha Maria Pevchikh, e cila e udhëhoqi hetimin në FBK.
“Njeriu i përfshirë në hetimin tonë u ndalua nën dyshimin për ryshfet. Në folëm për jetën luksoze të zëvendësministrit të Mbrojtjes Timur Ivanov në vitin 2022”, shkroi ajo në X.
Ivanov ishte emëruar zëvendësministër i Mbrojtjes me urdhër presidencial në maj 2016.
Ai është i sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian, Britania e Madhe dhe Kanadaja. Revista Forbes e kishte shpallur Ivanovin si njërin nga burrat më të pasur në strukturat ruse të sigurisë. REL
Rishi Sunak ka dhënë një paralajmërim të frikshëm duke thënë se Vladimir Putini nuk do të ndalet në kufirin me Poloninë nëse despoti mund të mposht Ukrainën në luftë.
Dhe ndërsa Perëndimi po shkon drejt një përballjeje bërthamore, shkruan The Sun, varka me armë, raketa vdekjeprurëse dhe automjete të blinduara do të dërgohen për të zmbrapsur Vladin – përmes këstit më të madh të ndihmës ushtarake të Britanisë për Ukrainën.
Kryeministri do të shpallë sot paketën prej 500 milionë funtesh për përpjekjet luftarake të presidentit Volodymyr Zelensky.
Financimi i menjëhershëm është të mbështesë “aftësitë me prioritet më të lartë”, ka thënë një zëdhënës i Downing Street.
Duke përfshirë municione të tjera, mbrojtjen ajrore dhe dronët, rritja e parave do ta çojë mbështetjen e Mbretërisë së Bashkuar për Kievin në 3 miliardë funte këtë vit financiar.
Sunak thuhet se më pas do të shkojë në Poloni dhe Gjermani për bisedime urgjente për sigurinë, ku do të paralajmërojë se Rusia do të pushtojë NATO-n nëse nuk ndalet.
Kryeministri britanik gjithashtu planifikon të diskutojë luftën në Ukrainë me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg.
Ai më vonë do të takohet me kryeministrin polak Donald Tusk në Varshavë.
Përpara udhëtimit të tij dy-ditor, Rishi Sunak tha mbrëmë: “Mbrojtja e Ukrainës kundër ambicieve brutale të Rusisë është jetike për sigurinë tonë dhe për të gjithë Evropën”.
“Nëse Putini lejohet të ketë sukses në këtë luftë agresioni, ai nuk do të ndalet në kufirin polak”.
Zoti Sunak ka qenë nën presion për të rritur në mënyrë dramatike buxhetin e mbrojtjes së Britanisë në 2.5 për qind të PBB-së.
Dhe ndërkohë është raportuar se Britania e Madhe do të rrisë shpenzimet e mbrojtjes në 2.5% të të ardhurave kombëtare deri në vitin 2030.
Ky lajm, siç raportojnë mediat britanike, përcjell Telegrafi, pritet të bëhet i ditur nga kryeministri në atë që po vlerësohet si një forcim i politikës ushtarake në një kohë kërcënimesh në rritje.
Rritja e pritshme është më pak ambicioze sesa disa thonë se është e nevojshme – por do të thotë dhjetëra miliarda funte shtesë për forcat e armatosura gjatë gjashtë viteve të ardhshme. sn
Forca ruse kanë filluan të tërhiqen nga rajoni Nagorno-Karabak i Azerbajxhanit, ku kanë qenë të vendosura si trupa paqeruajtëse prej përfundimit të një lufte më 2020, njoftuan zyrtarët e të dyjave vendeve të martën.
Gjatë një konference me gazetarë, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov i konfirmoi raportimet për tërheqjen e trupave ruse, por nuk dha hollësi të tjera.
Hikmet Hajiyev, shefi i administratës presidenciale të Azerbajxhanit për politikë të jashtme, e konfirmoi tërheqjen e trupave ruse gjithashtu, duke thënë se u bë me pajtim dypalësh të të dyja vendeve.
Hajiyev nuk tregoi pse po tërhiqeshin forcat ruse, por prania e tyre ka qenë e panevojshme duke qenë se Azerbajxhani e mori nën kontroll të plotë këtë rajon vitin e kaluar.
Rajoni Nagorno-Karabak ka qenë nën kontrollin e armenëve etnikë deri në luftën e vitit 2020, pas të cilës Azerbajxhani mori nën kontroll pjesë të rajonit.
Ajo luftë përfundoi me një armëpushim të ndërmjetësuar nga Rusia, sipas të cilës u vendosën rreth 2.000 trupa paqeruajtëse në pjesët e Karabakut që mbaheshin ende nga armenët. Detyrat e tyre ishin të siguronin kalime paqësore në rrugën e vetme që e lidhte Nagorno-Karabakun me Armeninë.
Por, Azerbajxhani filloi ta bllokonte këtë rrugë në fund të vitit 2022, duke pretenduar se armenët po e përdornin atë për transportim armësh dhe për kontrabandë me minerale, ndërsa forcat ruse nuk ndërhynin.
Pas disa muajve mungesë ushqimi dhe barnash në Nagorno-Karabak për shkak të bllokadës, Azerbajxhani e kreu një ofensivë vetëtimë në shtator 2023, duke i detyruar autoritetet armene në Nagorno-Karabak të kapitullonin, pas vetëm një dite bisedimesh nën ndërmjetësimin e forcave ruse.
Pasi Azerbajxhani e mori kontrollin e plotë në Nagorno-Karabak, i cili kishte një popullsi prej rreth 120.000, më shumë se 100.000 armenë etnikë të rajonit ikën.
Azerbajxhani u kishte bërë thirrje të qëndronin dhe ishte zotuar se të drejtat e tyre njerëzore do të mbroheshin. REL
E veja e liderit të ndjerë opozitar rus, Aleksei Navalny, tha se “askush nuk e di” çfarë të presë nga presidenti rus, Vladimir Putin, dhe paralajmëroi se udhëheqësi revanshist i Kremlinit mund të përdorë armë bërthamore nëse e ndien të nevojshme.
Yulia Navalnaya, që gjendet në mërgim është zotuar se do të vazhdojë presionin ndaj Putinit që kur bashkëshorti i saj vdiq në një burg në Arktik në muajin shkurt.
Agjencia e lajmeve Dpa, e pyeti Navalnayan nëse Putin do të ndalej dhe nuk do të përdorte armë bërthamore, por ajo tha se “ne nuk e dimë se çfarë të presim nga [Putini]”.
“Me gjasë ai do ta bënte [të përdorte armët bërthamore]”, shtoi ajo.
Navalnaya ka përdorur skandalet e fundit të spiunazhit dhe arrestimet në Gjermani dhe Poloni për të argumentuar se Putini po zhvillon luftë në zemër të Evropës për vite të tëra.
“Putin nuk ja ka nisur tani, ai është duke e bërë këtë që një kohë të gjatë”, tha ajo.
Navalny, 47 vjeç, vdiq më 16 shkurt në një burg siberian në rrethana ende të panjohura. Ai ishte duke vuajtur një dënim prej 19 vjetësh burgim për ekstremizëm dhe akuza të tjera, që gjerësisht janë parë si të motivuara politikisht.
Vdekja e tij në rrethana të paqarta ka bërë që Navalnaya dhe mbështetësit të tij të thonë se ai është vrarë, pavarësisht se në certifikatën e vdekjes, të lëshuar nga autoritetet ruse, thuhet se Navalny vdiq nga shkaqe natyrale.
Presidenti amerikan, Joe Biden, dhe udhëheqës të tjerë perëndimorë kanë akuzuar Moskën se ka vrarë kritikun më të zëshëm të Kremlinit, i cili i kishte mbijetuar disa helmimeve, për të cilat Navalny kishte akuzuar Putinin.
Duke përmendur pushtimin e paprovokuar të Ukrainës që nisi Rusia më 2022, Navalnaya tha se është e pamundur të dihet nëse Putin do të sulmojë dikë tjetër.
Gjatë këtij muaji, dy polakë dhe një bjellorus u arrestuan në Poloni nën dyshimet se ishin përfshirë në sulme në Lituani ndaj ish-drejtorit të Fondacionit Kundër Korrupsionit të Navalnyt, Leonid Volkov.
Javën e kaluar, dy shtetas gjermano-rusë u arrestuan nën dyshime se po tentonin të kryenin akte sabotimi në Gjermani. Zyrtarët në Poloni po ashtu kanë arrestuar një person, të cilin e akuzojnë se ka ndihmuar inteligjencën ruse të planifikojë një atentat ndaj presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky.REL
Anëtari i Presidencës së Bosnjës, Denis Beqiroviq (majtas), ambasadori i Bosnjës në OKB, Zllatko Lagumgjija (në mes) dhe Azir Osmanoviq, një i mbijetuar nga Srebrenica, në Nju Jork, 19 prill 2024.
Gjenocidi në Srebrenicë duhet të dënohet në nivel global, duhet të shprehet mbështetje për viktimat, duhet të parandalohet mohimi i gjenocidit dhe duhet të dënohet glorifikimi i kriminelëve të luftës, për t’i parandaluar gjenocidet dhe krimet e luftës në të ardhmen.
Këtë e kanë bërë të ditur Denis Beqiroviq dhe Zhelko Komshiq, anëtarë të Presidencës së Bosnjë e Hercegovinës, gjatë një fjalimi para ambasadorëve të Kombeve të Bashkuara më 19 prill në Nju Jork.
Beqiroviq fillimisht kujtoi se gjenocidi në Srebrenicë u përcaktua nga vendimet e gjykatave të OKB-së, si dhe gjykatave në Bosnjë e Hercegovinë, dhe theksoi se rezoluta e propozuar për gjenocidin në Srebrenicë “nuk është kërcënim për asnjë komb”.
“Ka kriminelë individualë. Nuk ka asnjë fjali të vetme për përgjegjësinë kolektive,” tha Beqiroviq, duke shtuar se propaganda e rreme se rezoluta është kundër popullit serb duhet të ndalet.
Beqiroviq, gjatë konferencës për media lidhur me përgatitjet për përkujtimin e 29-vjetorit të gjenocidit në Srebrenicë, duke përfshirë draft-rezolutën për “Ditën Ndërkombëtare të Kujtimit dhe Përkujtimit të Gjenocidit të vitit 1995 në Srebrenicë”, tha se rezoluta kërkon përcaktimin e Ditës Ndërkombëtare për Kujtimin e Gjenocidit të vitit 1995 në Srebrenicë.
Ndër të tjera, ai tha se shteteve anëtare u kërkohet të përfshijnë gjenocidin në Srebrenicë në programet e tyre arsimore, në mënyrë që ta rrisin ndërgjegjësimin dhe t’i parandalojnë gjenocidet në të ardhmen.
Beqiroviq tha se rezoluta e OKB-së për gjenocidin në Srebrenicë është e nevojshme për ta forcuar kulturën e kujtesës, për ta ruajtur paqen, sundimin e drejtësisë dhe për ta forcuar besimin.
Siç tha ai, rezoluta është e nevojshme edhe për kthimin drejt së ardhmes, për pajtimin në rajonin e Ballkanit Perëndimor, për mbrojtjen e gjykatave të OKB-së dhe vlerat civilizuese, si dhe për solidaritet me viktimat dhe familjet e tyre.
“Nëse e shikoni tekstin e rezolutës, nuk do të gjeni asnjë argument që kjo rezolutë është kundër ndonjë kombi apo shteti,” tha Zhelko Komshiq, anëtar i Presidencës së Bosnjë e Hercegovinës nga radhët e popullit kroat.
Komshiq, ndër të tjera, tha se qëllimi i rezolutës është të parandalohet mohimi i fakteve të vërtetuara me aktgjykime të gjykatave ndërkombëtare dhe vendore, përkatësisht se në Srebrenicë është kryer gjenocid.
Ai theksoi se “ata njerëz u vranë në mënyrë sistematike, për shkak të fesë dhe kombit të tyre”.
Azir Osmanoviq, një i mbijetuar nga Srebrenica, i cili humbi pothuajse të gjithë anëtarët e familjes së tij më të afërt në gjenocid, dëshmoi gjithashtu.
“Unë mund të isha lehtësisht në mesin e mijëra të vrarëve. Ne u fshehëm në bazën e OKB-së në Potoçari. Kam dëgjuar britmat, kam parë ekzekutimin e njerëzve nga baza që u vranë”, tha Osmanoviq.
Në fillim të njoftimit në ndërtesën e Asamblesë së Kombeve të Bashkuara u shfaq një film me faktet për gjenocidin në Srebrenicë, ndër të tjera, se më shumë se 8.700 njerëz u vranë, përfshirë 563 fëmijë, se ishin gjetur 85 varreza masive dhe se më shumë se 800 njerëz janë ende të zhdukur.
Gjithashtu u tha se më shumë se 2.500 persona morën pjesë në gjenocid, se 75 u dënuan me 783 vjet burg në përgjithësi, dhe u dhanë pesë dënime të përjetshme.
Nismëtarët e rezolutës për Srebrenicën janë Gjermania dhe Ruanda. Më pas, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Franca dhe vende të tjera thanë se e mbështesin këtë rezolutë në OKB.
Vendet anëtare të OKB-së mund të shprehin mendimin e tyre për rezolutën përfundimtare, për të cilën ende po punohet, në seancën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në fillim të majit.
As populli serb dhe as përgjegjësia kolektive nuk përmenden në projekt-rezolutën.
Në dokumentin, në të cilin Radio Evropa e Lirë kishte qasje më parë, kërkohet, ndër të tjera, të dënohet pa rezerva çdo mohim i gjenocidit në Srebrenicë, si dhe veprime që lavdërojnë të dënuarit për krime lufte, përfshirë përgjegjës për gjenocidin në Srebrenicë.
Rezoluta do të shpallte 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Përkujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë.
Pavarësisht vendimeve të gjykatave ndërkombëtare, Beogradi zyrtar dhe autoritetet e Republika Sërpska mohojnë se është kryer gjenocid në Srebrenicë në korrik 1995 dhe e quajnë vrasjen e më shumë se 8,300 civilëve boshnjakë një “krim të tmerrshëm” ose “masakër”.
Më 18 prill, një tubim kundër draft-rezolutës u mbajt në Banja Llukë dhe në të njëjtën ditë, Asambleja e Republikës Sërpska e miratoi një raport që mohon gjenocidin në Srebrenicë. Radio Evropa e Lirë
Një bombardues rus me rreze të gjatë Tu-22M u rrëzua në rajonin e Stavropolit të Rusisë jugore, në lindje të Krimesë.
Lajmi është bërë i ditur nga Ministria ruse e Mbrojtjes e cituar nga agjencia e lajmeve Ria Novosti.
“Në Territorin e Stavropolit, pas përfundimit të një misioni luftarak gjatë kthimit në shtëpinë e aeroportit, një avion Tu-22M3 i Forcave Ajrore Ruse u rrëzua. Pilotët u shpëtuan,” thuhet në deklaratë, duke shpjeguar se ata u evakuuan tre burra ndërsa kërkonin një e katërt.
Sipas të dhënave paraprake të cituara nga RIA, shkaku i rrëzimit ishte një mosfunksionim teknik. Në bord nuk kishte municion dhe avioni u rrëzua në një zonë të shkretë. (BalkanWeb)
Izraeli ka kryer një sulm ndaj Iranit, raportuan mediat amerikane duke cituar zyrtarë qeveritarë amerikanë.
Ky duket të jetë sulm hakmarrës pas një sulmi të paprecedent ajror që Teherani kreu javën e kaluar në tokën e armikut të tij të përbetuar.
Media shtetërore iraniane tha se shpërthime janë dëgjuar më 19 prill afër qytetit të Isfahanit.
Një video e publikuar nga CNN dhe video të publikuara në rrjetet sociale shfaqën shpërthime të mëdha, që u raportua se kanë ndodhur afër Isfahanit.
Agjencia shtetërore e lajmeve iraiane, IRNA, tha se sistemet e mbrojtjes ajrore qëlluan në një bazë të madhe ajrore në Isfahan, që është shtëpi e flotës së vjetër të F-14 Tomacts, të prodhimit amerikan, që ka Irani. Këta avionë luftarakë ishin blerë para Revolucionit Islamik të vitit 1979. Në Isfahan po ashtu ka ndërtesa që janë pjesë e programit bërthamor të Iranit, përfshirë edhe uzinën nëntokësore për pasurimin e uraniumit në Natanz.
Kjo agjenci nuk dha detaje të tjera dhe nuk mund të konfirmohet në mënyrë të pavarur nëse Izraeli nisi një sulm.
Televizioni shtetëror iranian tha se sistemet e mbrojtjes ajrore kanë hapur zjarr në disa provinca në mes të raportimeve se janë parë dronë në qiellin iranian.
Asnjë zyrtar në Teheran nuk e ka pranuar në mënyrë të drejtpërdrejtë se Irani është nën sulm dhe ushtria izraelite nuk ka komentuar ende.
Teherani lëshoi mbi 300 dronë dhe raketa kundër Izraelit në mëngjesin e 14 prillit. Pothuajse të gjithë dronët dhe raketat u rrëzuan nga sistemet e mbrojtjes së Izraelit, por edhe u penguan nga forcat e Shteteve të Bashkuara, Francës, Britanisë dhe Jordanisë.
Sulmi i Teheranit gjerësisht ishte pritur në Izrael, pas një sulmi të dyshuar ajror izraelit ndaj ndërtesës së Ambasadës iraniane në Damask të Sirisë, më 1 prill. Në atë sulm u vranë dy gjeneralë iranianë.
Që atëherë, diplomatët dhe politikanët në mbarë botën, duke pasur frikë nga një përshkallëzim i madh luftarak në Lindjen e Mesme, kanë bërë thirrje për vetëpërmbajtje, teksa prisnin përgjigjen e Izraelit.
Kryeministri Benjamin Netanyahu tha më 17 prill se Izraeli do të vendosë si dhe nëse do t’i përgjigjet sulmit të paprecedent në tokën e tij.
Për dekada të tëra, Izraeli dhe Irani janë armiq të përbetuar. Por, ky është sulmi i parë i drejtpërdrejtë ndaj tokës së njëri-tjetrit, në vend se të përdorin forca aleate që të sulmojnë asetet e njëri-tjetrit që operojnë në shtete të treta. Radio Evropa e Lirë
Ukraina përballet “me rrezik” nëse Shtetet e Bashkuara nuk miratojnë me shpejtësi ndihmën ushtarake për Kievin, tha ish-këshilltari për siguri kombëtare i SHBA-së, John Bolton, përderisa avantazhi që Rusia ka sa i përket numrit të trupave dhe armatimit, po e ndihmon Kremlinin në luftën e tij ndaj shtetit fqinj, luftë që ka hyrë në vitin e tretë.
Duke folur për Current Time, rrjetin në gjuhën ruse që udhëhiqet nga Radio Evropa e Lirë në bashkëpunim me Zërin e Amerikës, Bolton theksoi se Rusia aktualisht po shpenzon pesë apo gjashtë predha të artilerisë kundrejt një predhe që gjuan Ukraina, një shkallë, që sipas tij, “nuk është e qëndrueshme për një periudhë afatgjatë”.
“Mendoj se më e mira është që të shpresojmë deri në zgjedhjet amerikane [të 5 nëntorit] është një ngërç [në luftime]. Mendoj se [presidenti rus, Vladimir] Putin, po pret [ish-presidentin amerikan, Donald] Trump. Nëse ai zgjidhet, unë do të jem shumë i shqetësuar për të ardhmen e Ukrainës”, tha Bolton, duke theksuar izolacionizmin në rritje brenda Partisë Republikane në SHBA “për shkak të efektit të Donald Trumpit”.
Ky izolacionizëm, tha ai, po paralizon përpjekjet për të luftuar kërcënimet që vijnë nga Irani, Rusia dhe Kina. Sulmet që Irani kreu së fundi ndaj Izraelit, sipas tij, mund të shërbejnë si “një terapi shoku” për shumë republikan në Kongres.
“Ukraina ka nevojë për ndihmë, Tajvani ka nevojë për ndihmë”, tha ai. “E gjithë kjo është pjesë e përpjekjes së njëjtë. Shpresoj që gjatë kësaj jave të ketë lëvizje të vërtetë në të gjitha këto fronte, veçmas sa i përket ndihmës për Ukrainën”.
Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve në SHBA, Mike Johnson, aleat i Trumpit, më 15 prill u duk se bëri përpjekje që gjatë kësaj jave të miratohen masat për ndihmën për Ukrainën, Izraelin dhe Tajvanin në vlerë prej 95 miliardë dollarësh. Nga kjo shumë, 61 miliardë dollarë ndihmë ushtarake janë paraparë t’i jepen Kievit.
Bolton ka shërbyer si këshilltari i tretë i Trumpit për sigurinë kombëtare në periudhë 2018-2019. Atij iu kërkua që të jepte dorëheqje nga ky post pasi për muaj të tërë kishte pasur mendime ndryshe me Shtëpinë e Bardhë sa i përket politikave. Ai po ashtu ishte ambasador i SHBA-së në Kombet e Bashkuara gjatë mandatit të presidentit George W.Bush, dhe ishte mbështetës i zëshëm i pushtimit të Irakut nga SHBA-ja më 2003.
Ai aktualisht është këshilltar për politika të jashtme dhe analist politik.
Nëse kandidati republikan për zgjedhjet presidenciale amerikane, Donald Trump, fiton zgjedhjet e nëntorit, Bolton paralajmëroi se ai “do të tentojë të tërhiqet nga NATO-ja”.
“Do të ishte një gabim katastrofal për SHBA-në dhe mbarë botën nëse ai do të bënte diçka të tillë”, tha Bolton.
“Tërheqja e SHBA-së, në thelb do ta bënte NATO-n joefektive, jo vetëm për Ukrainë, por për mbarë aleancën”.
Rusia nën presidentin Vladimir Putin “vazhdon të jetë kërcënim, veçmas pasi bashkëpunimi i saj me Kinën po rritet dhe mendoj se do të vazhdojë të rritet”, tha Bolton.
“Do të jetë kërcënim derisa Putini i regjimit të largohet disi nga pushteti dhe Rusia dhe demokracia të kenë shans sërish. Nuk e di se kur mund të ndodhë kjo. Nuk jam optimist”, shtoi ai.
Bolton argumentoi se në Rusi nuk ka mekanizma të transferimit paqësor të pushtetit, në shtetin ku Putini është në pushtet që çerek shekulli dhe ku zgjedhjet “qartësisht janë të manipuluara”.
“Do të jetë një periudhë shumë e rrezikshme për Rusinë”, tha Bolton. “Tani ka më pak gjasa se kurrë më parë që Rusia të bëhet pjesë e Perëndimit”.
Izraeli do t’i marrë vetë vendimet për mënyrën se si do ta mbrojë veten, tha kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu të mërkurën, pasi vendet e Perëndimit i bënë thirrje përsëri të vetëpërmbahet nga hakmarrja ndaj Iranit.
Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe grupi i vendeve të industrializuara (G7), njoftuan se po shqyrtojnë sanksione më të fuqishme kundër Iranit, të cilat thuhet se do të vendosen për ta kënaqur Izraelin dhe për ta bindur atë të mos i përgjigjet sulmit të Iranit.
Teherani i lëshoi qindra dronë dhe raketa drejt Izraelit më 13 prill, duke e kryer sulmin e parë të drejtpërdrejtë kundër armikut të vet të përbetuar.
Netanyahu u takua me sekretarin e Jashtëm të Britanisë së Madhe, Davi Cameron dhe me ministren e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock, të cilën e vizituan Izraelin të mërkurën në përpjekje për të mos e lejuar përshkallëzimin e tensioneve mes Izraelit dhe Iranit.
Zyra e Netanyahut tha se e ai i falënderoi Cameronin dhe Baerbockun për mbështetjen e tyre, derisa u tha atyre: “Dua të jem i qartë – ne i marrim vetë vendimet tona dhe shteti i Izraelit do të bëjë gjithçka që është e nevojshme për ta mbrojtur veten”.
Më herët, Cameron tha se është e qartë se Izraeli ka bërë plane për t’u hakmarrë ndaj sulmit iranian me dronë dhe raketa, të cilin Teherani e kreu si përgjigje ndaj një sulmi të dyshuar izraelit nga i cili u vranë zyrtarë ushtarakë në konsullatën iraniane në Siri më 1 prill.
Baerbock tha se përshkallëzimi “nuk do t’i shërbejë askujt, as sigurisë së Izraelit, as shumë prej dhjetëra pengjeve që ende po mbahen nga Hamasi [grupi i shpallur terrorist nga SHBA dhe BE], as popullsisë së përvuajtur në Gazë, as shumë njerëzve në Iran të cilët po vuajnë nën sundimin e regjimit, dhe as vendeve të treta në rajon, të cilat thjesht duan të jetojnë në paqe”.
Pas më shumë se gjashtë muajve luftë në Rripin e Gazës mes Izraelit dhe Hamasit, e cila i ka rritur tensionet në Lindjen e Mesme, diplomatët po kërkojnë mënyra për ta shmangur një luftë të drejtpërdrejtë mes Izraelit dhe Iranit.
Shumica dërrmuese e dronëve dhe raketave iraniane të lëshuara drejt Izraelit të shtunën u rrëzuan nga ky i fundit dhe aleatët e tij, dhe nuk shkaktuan viktima.
Por, Izraeli thotë se i duhet të hakmerret patjetër për ta ruajtur besueshmërinë e mbrojtjes së vet. Irani, në anën tjetër, thotë se kjo çështje është e mbyllur, por se do të hakmerret nëse Izraeli e sulmon.REL
Konsultimet joformale për draft-rezolutën që shpall 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë do të mbahen më 17 prill në selinë e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork, u tha në ueb-faqen zyrtare të kësaj organizate.
Takimi është thirrur nga misionet e përhershme të Gjermanisë dhe Ruandës, së bashku me misionet e Shqipërisë, Bosnje e Hercegovinës, Kilit, Finlandës, Francës, Irlandës, Italisë, Jordanisë, Holandës, Lihtenshtajnit, Malajzisë, Zelandës së Re, Sllovenisë, Turqisë dhe misionit të Shteteve të Bashkuara.
Kabineti i kryesuesit të Presidencës së Bosnje e Hercegovinës, Denis Beqiroviq, dhe anëtari i Presidencës, Zhelko Komshiq, njoftuan para mbajtjes së konsultimeve joformale në Nju Jork, se të dy do të qëndrojnë në selinë e OKB-së më 17 prill për shkak të rezolutës së propozuar për Srebrenicën në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Ata shtuan se rezoluta e propozuar do të futet në agjendë në fillim të majit.
Në draft-rezolutë, në të cilën ka pasur qasje Radio Evropa e Lirë, kërkohet që të dënohet çdo mohim të gjenocidit në Srebrenicë dhe inkurajohen anëtarët e OKB-së që të ruajnë faktet e vërtetuara dhe të zhvillojnë program të duhura përmes sistemeve të tyre arsimore, në mënyrë që të parandalojnë revizionizmin dhe gjenocidin në të ardhmen.
Draft-rezoluta vë në pah rëndësinë e përfundimit të procesit të kërkimit dhe identifikimit të viktimave të gjenocidit në Srebrenicë dhe mundësinë që ata të varrosen në mënyrë dinjitoze.
Po ashtu, rezoluta e propozuar bën thirrje për vazhdimin e ndjekjes ligjore të kryerësve të gjenocidit.
Më 2007, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë e karakterizoi krimin në Srebrenicë si gjenocid, në të cilin u vranë më shumë se 8.000 burra dhe djem boshnjakë më 1995 nga Ushtria e Republikës Sërpska.
Deri tani, më shumë se 50 persona janë dënuar me mbi 700 vjet burgim për gjencodi dhe krime të tjera të kryera në Srebrenicë. REL
Ndërkohë që lufta në Ukrainë i ka kaluar tashmë dy vite, BBC raporton se numri i ushtarëve rusë që kanë humbur jetën është shumë më i lartë se sa pretendon Moska, të paktën 25 përqind më i lartë se në vitin e parë.
Duket se më shumë se 27.300 ushtarë rusë vdiqën në vitin e dytë të luftimit, çka tregon koston e madhe njerëzore që Rusia po paguan nga sulmet në Ukrainë.
Ndërkohë numri i përgjithshëm i ushtarëve të vrarë duket se është në më shumë se 50 mijë, edhe pse shifra reale mendohet të jetë edhe më e lartë.
Rusia ka hequr dorë nga raportimi i humbjeve në njerëz, që nga fillimi i luftës.
Ndërkohë, Ukraina rrallë komenton shkallën e viktimave të saj në fushën e betejës. Në shkurt, presidenti Volodymyr Zelensky tha se 31,000 ushtarë ukrainas ishin vrarë, por vlerësimet bazuar në inteligjencën amerikane, sugjerojnë humbje më të mëdha.
Një nga arsyet e një numri kaq të larë viktimash, është përdorimi në front i të burgosurve, të cilët u dërguan në Ukrainë me premtimin për t’iu zeruar vitet e dënimit.
Ata u rekrutuan nga grupi i mercenarëve Wagner.
Moska lejoi udhëheqësin Yevgeny Prigozhin të fillonte rekrutimin në burgje nga qershori 2022. Të burgosurit e kthyer në luftëtarë luftuan më pas si pjesë e një ushtrie private në emër të qeverisë ruse.
Wagner kishte një reputacion të frikshëm për taktikat e pamëshirshme luftarake dhe disiplinën e brendshme brutale. Ushtarët mund të ekzekutoheshin në vend nëse tërhiqeshin pa urdhër.
Grupi vazhdoi të rekrutonte të burgosur deri në shkurt 2023, kur marrëdhënia e kreut të grupit me Moskën filloi të përkeqësohej.
Prigozhin organizoi një rebelim kundër forcave të armatosura ruse në qershor të vitit të kaluar dhe u përpoq të përparonte drejt Moskës përpara se të pranonte të kthehej prapa.
Në gusht, ai humbi jetën në një aksident ajror.
Kohët e fundit, luftëtarët e Storm ishin të rëndësishëm në betejën disamujore për të kapur
Kur punonin për Wagner, të burgosurit zakonisht kontraktoheshin për gjashtë muaj.
Nëse mbijetonin atyre do t’u jepej liria.
Por, që nga shtatori i kaluar, të burgosurit e rekrutuar duhet të luftojnë derisa të vdesin ose derisa të mbarojë lufta.
BBC ka dëgjuar histori të fundit të të burgosurve që u kërkonin të afërmve t’i ndihmonin të blinin uniformat dhe çizmet e duhura. Ka pasur gjithashtu raportime për të burgosur që janë dërguar për të luftuar pa çantën e duhur, pajisje mjekësore apo edhe armë kallashnikov.
“Shumë ushtarë kishin pushkë që ishin të papërshtatshme për luftim”, shkruan në kanalin e tij Telegram blogeri rus i luftës, Vladimir Grubnik.
“Se çfarë duhet të bëjë një ushtar këmbësor në vijën e frontit pa çantën e ndihmës së parë, një lopatë për të gërmuar në llogore dhe me një pushkë të thyer është një mister i madh!”, shkroi ai.bw
Komentet