Ky është komplet debati ndërmjet Jusuf Thaçit dhe Jon Lekës (Xhemal Ahmetit) rreth letrës së Krajës:
Jusuf Thaçi
Më fal për injorancën time, nuk e kam me cinizëm, por sinqerisht nuk e kam të qartë çfarë debati ka hapur akademiku në fjalë! Mua më duket ndërhyrja e tij si ndërhyrja e policisë në filmat e Hollivudit.
Xhemal Ahmeti
Teksti i Krajës ngre këto çështje, edhe njëherë:
1. A ekziston shqetësimi rreth përçarjes dhe nxitjes së shoqërisë në fetarë dhe sekularë? 2. A është e vërtetë se dikush ka instaluar propagandën e shumicës fetare në vend të asaj demokratikes – në kuadër të sistemit politik që gjendet Kosova. 3. A është e vërtetë se «ideologët» e kësaj mendësie janë përfitues ordinerë dhe mashtrues? Kush mund të ishin ata akademikë, intelektualë e gazetarë që i përmend? 4. Për çfarë ideologjie e ka fjalën: për një që është në rrugë e sipër të prodhojë kuptime, shenja dhe vlera në favor të një shoqërie tjetër që nuk bazohet më në këto të proklamuarat, pra në ato të sheriatit? Siç e lexojmë e ka për të fundit? A kërkojnë vërtet këta ideologë një gjë të tillë? 5. Kjo është (pika 4) bota «lindore» e Mehmet Krajës e jo Tajj Mahalla, arti islam, Mesopotamia, Babiloni… lexohet qartë se e ka fjalën për udhën drejt Turqisë, Arabisë. 6. Thotë se konceptet e shpjegimit të së kaluarës dhe të tashmes shqiptare nga këta ideologë janë kokëmëkokë identike me ato të historiografisë serbe e turke. Sa qëndron kjo?
Jusuf Thaçi
1. Me rëndësi është që përkufizimet të jenë të sakta, pak rëndësi ka nga ku janë marrë, nga Wikipedia apo nga Fjalori Filozofik. 2. Kuptimin që ua jep termave/koncepteve një autor në punimin e tij studimor quhet “definim operacional” dhe vlen vetëm për punimin e tij dhe ata që e pranojnë atë definim. Por, përtej kësaj termet, përkatësisht konceptet kanë kuptimet e tyre universale për të gjithë, ndryshe nuk do të mund të komunikonim. 3 (1). Këtë përçarje (pa përjashtuar injorantët fetarë) më së shumti po e nxitë “shumica” sekulare e akademikut (është interesante që akademiku nuk përmend asnjë referencë empirike a shkencore se si e ka përcaktuar këtë shumicë). Madje jo vetëm kaq, militantizmi sekularist në Kosovë, që nuk është fare i ndryshëm nga militantizmi religjioz, do ta shpijnë Kosovën drejt Turqisë, pikërisht siç ataturkizmi e solli erdoganizmin në Turqi. 4 (2). Kosova udhëhiqet nga institucione shtetërore përmes partive politike dhe nuk mbaj mend të ketë pasur ndonjëherë zgjedhje në Kosovë për mazhurancën fetare që do të udhëheqë me Kosovën. 5 (3). Mashtrues e përfitues nga doktrina, ideologjia, patriotizmi e feja ka pasur e do të ketë gjithmonë në të gjitha vendet e botës. Akademiku në fjalë është njëri nga këta, pavarësisht se në cilën anë të barrikadës qëndron. Kjo është natyra njerëzore, prandaj është naive edhe të shtrohen një pyetje e tillë. 6 (4). Nuk besoj që akademiku në fjalë të ketë lexuar gjë për sheriatin. Po të dinte diçka rreth sheriatit, nuk do ta shtronte një pyetje të tillë (nëse e ka shtruar). Në rrafshin praktik, nuk është sheriat që njerëzit të kenë të dejtë të agjërojnë, të mbajnë shami, të falen, etj.. Ato thjesht janë të drejta të individit. 7 (5). Nuk e di ç’kupton akademiku në fjalë me botën lindore dhe nuk ka fare rëndësi kjo, rëndësi ka se ç’thotë historia e gjeografia për botën lindore. Prandaj akademiku e fyen gjithë qytetërimin, kulturën e trashëgiminë që lindja i ka dhënë njerëzimit. 8 (6). Kjo tregon horizontin e ngushtë të akademikut në fjalë. Për historinë shqiptare kanë shkruar shumë historianë objektiv e neutralë (kryesisht perëndimor), të cilët e kundërshtojnë edhe hisoriografinë e historianët shqiptarë (që kryesisht kanë promovuar mite), edhe ata serbë e turq. Unë zgjedh t’ju besoj historianëve, jo mitologjistëve.
Xhemal Ahmeti
2) Duke pasur parasysh se ekzistojnë tendenca (parti, organizata, imamë) që vazhdimisht apelojnë për ecjen e shoqërisë drejt «sistemit me vlera islame» kushtet janë të dhëna për të folur për një «ideologji» konkrete me synime të qarta. Pra «ideologjia» e përdorur nga Kraja nuk është jashtë sqarimit siç përdoret fjalorëve socio-filozofik! 3) Përçarjen e kanë nisur pikërisht ata që ti i quan «injorantë» fetarë dhe që nuk mund t’i banalizosh në ndonjë shoqatë të pavlerë, ngase ka pasur dhe ka parti, organizata dhe imamë xhamish shumë të mëdha, që janë marrë me provokime të këtilla. Nëse të kujtohet gjitha debatet kanë nisur me ofendimin e figurave që konsiderohen të rëndësishme nga shoqëria. Dmth reagimi – herë herë histerik dhe ndoshta i panevojshëm – nuk është vepër as e mediave e as Krajës së kyçur shumë vonë në këtë debat. 4) Është e vërtetë se Kosova udhëhiqet nga institucione shtetërore dhe pikërisht nga ky fakt niset Kraja shumica të jetë jo e agjendës pro islamike, ngase ajo shumicë ka votuar për një sistem demokratik pluralist. Dmth Kraja nisur nga ky rezultat ka të drejtë të thotë se shumica është në anën e tij si qytetar! 5) Kraja thotë se këta mashtrues gjenden në media, janë akademikë, bartës funksionesh të rëndësishme shoqërore që kepërdorin besime për agjendat e tyre. Të gjithë e dimë se ata janë, por problemi është pse ai nuk i emëron që ti grishim në përgjigje edhe vetë. 6) As unë nuk besoj akademiku ta ketë lexuar sheriatin. Megjithatë nuk na merr mendja të jetë i painformuar se si duket realiteti atje ku sundon ai. Dhe frika e tij në këtë kontekst do të ishte e arsyeshme. 7) Me Lindje sa lexova unë nga teksti i Krajës ai e ripotencon atë që paradokoshësh e tha edhe politika. Kryekuvendari i Kosovës Kadri Veseli tha se ne duhet të hiqemi nga orientimi drejt Turqisë dhe vendeve joeuropiane. Pra me lindje ai nuk mendon në qytetërime si të tilla, por në doktrina politike si ajo e Erdoganit apo ndonjë tjetër. 8) Natyrisht se historianët duhet t’i dëgjojmë për histori, këtu ska as çka flet Kraja. Por kur flasin intelektualët për shqetësimet e tyre konkrete – pra atë e shqetësojnë ndoshta se si erdhi puna të ikin mbi 300 veta në ISIS, si erdhi puna që plotë shqiptarë të shërbehen me dokrrat e historiografisë ideologjike turke e jo të kërkojnë atë objektiven që e kërkon edhe ti. atëherë duhet të flasim!
Jusuf Thaçi
2. Parti me orientim islam në Kosovë kemi vetëm pas luftës, ndërsa parti me orientim kristian kemi pasur shumë më herët (siç ka në të gjitha vendet e perëndimit) dhe kjo asnjëherë nuk ka paraqitur problem. Për aq kohë sa i përmbahen legjislacionit në fuqi në Kosovë, gjithçka është në rregull. Madje edhe përtej kësaj, kushdo që dëshiron që ta ndryshojë rendin në Kosovë duke ndjekur mjete paqësore e demokratike është në të drejtën e tij. 3. Personalisht jam kundër fyerjes së çdo simboli a figure që paraqet rëndësi për dikë, sepse konsideroj që nuk kemi të drejtë të fyejmë ndjenjat e të tjerëve, pavarësisht a janë racionale a jo. Por, më i zëshmi dhe më me ndikim mes shqiptarëve për “demitizimin” e Skënderbeut e Nënës Terezë ka qenë Fatos Lubonja, një intelektual aspak religjioz (sa ka pasur të drejtë ky është debat tjetër). 4. Sipas asaj që thoi në këtë pikë, ju dhe akademiku në fjalë, po bëkëni ndarjen në mysliman dhe qytetarë të Kosovës?! Duke qesharake kjo! Pikërisht kjo tregon që shumica myslimane që jeton në Kosovë nuk ka dilema për orientimin e rreshtimin e tyre qytetërimor dhe për rendin kushtetues e sistemin qeverisës që e duan në Kosovë. 5. Akademiku në fjalë nuk ka guxim të emërtojë ata mashtrues, sepse për dekada nuk ka emërtuar mashtrues shumë më të mëdhenj që i kanë sjellë Kosovës e shqiptarëve dëme të mëdha e pothuajse të pariparueshme. Akademiku nuk ka thënë asnjë fjalë as për Rambujenë, as për UNMIK-un, as për Standardet para Statusit, as për Planin Ahtisari, as për Decentralizimin etnik, as për okupimin e Veriut të Kosovës, as për EULEX-in, as për Pavarësinë Gjysmake të Kosovës, as për Zajednicën, as për Demarkacionin, as për krimin e korrupsionin në Kosovë, etj., etj.. 6. Në asnjë vend të botës nuk zbatohet sheriat, pavarësisht pushtetmbajtësit në disa vende pretendojnë një gjë të tillë. E bëjnë për kontroll politik, jo për dashuri ndaj fesë e besimit. Po të kishte sheriat e Islam atje, të gjithë ne do të ishim duke studiuar në universitetet e tyre e duke shijuar dijen, shkencën, teknologjinë, kulturën e artin e tyre. 7. Demonizimi i Turqisë është naivitet politik. Turqia është ndër 3-5 aleatët më të fuqishëm dhe më të rëndësishëm të SHBA-ve. As Kosova e shqiptarët nuk mund të ofrohen me Turqinë më shumë se sa lejon SHBA e as Turqia nuk mund të shtrijë ndikimin e vet në Ballkan e në Botë pa ndihmën e SHBA-ve. Këtë do duhej ta dinte edhe një nxënës i shkollës e mesme, e lëre më një akademik e një kryetar partie. 8. Së pari, pika 5 e këtij komenti tim e përjashton mundësinë që akademiku në fjalë të jetë intelektual. Pa dashur të justifikoj pjesëmarrjen e individëve në luftëra të paqarta dhe që nuk ju përkasin atyre, ISIS nuk është rasti i parë për shqiptarët. Shqiptarët së bashku me Skënderbeun kanë marrë pjesë në luftëra në Itali, kanë marrë pjesë në luftërat e Perandorisë Osmane (kronikët francezë thonë se turqit dhe shqiptarët prisnin me heshta në portat e Vjenës për të pushtuar Evropën), kanë marrë pjesë në luftën e Çanakalasë, kanë marrë pjesë në luftën e Greqisë për pavarësi, kanë marrë pjesë në luftë në Spanjë, etj., etj..
Xhemal Ahmeti
2. Nuk besoj ta kemi fjalën për parti me orientim islam ( me vlera si të tilla) brenda sistemit ekzistent, por për parti që edhe publikisht janë zotuar se një ditë do të instalohet sheriati në Kosovë. Të atilla që kanë agjendë marshimin institucioneve (në shkolla, në ndryshimin e historisë, e të llojit) për t’i modifikuar ato në favor të religjionit të tyre. Pra e kemi fjalën për tendenca që synojnë islamizimin e shtetit dhe shoqërisë. Nuk kemi të bëjmë me të drejtën e një apo më shumë individëve për të bartur shami në një shkollë, por kemi të bëjmë me parti dhe organizata që rekrutojnë njerëz për një modifikim të tillë, duke manipuluar politikisht me njerëz. Ky është fakt! 3. Po Fatos Lubonja dhe tjerë si ai janë duke u konsumuar edhe nga qarqet e njëjta si referencë, po aq sa historiografët turq e të tjerë, të cilët nuk na ofrojnë variant objektiv mbi figurat shqiptare por i përdorin si mite për materializimin e qëllimeve të tyre. 4. Kraja bën gabim këtu që nuk e lokalizon sa duhet grupin, të cilin e konsideron si bartës i ideologjisë në fjalë: pra keqpërdorimin e besimit për synimet politike ideologjike të grupit, respektivisht unionit të grupeve me këto synime. Jo të gjithë myslimanët e Kosovës – një pjesë e vogël por efektive e tyre – veprojnë me këtë ideologji. 5. Edhe kësaj radhe doli vonë. Por mirë që foli njiherë dhe unë mendoj se shqetësimet e tij dduhet të merren seriozisht dhe jo të devalvohen qëllimisht duke thënë se nuk kemi asnjë problem. 6.Sheriati më së paku lejon dhe ligjëron dashurinë ndaj besimit dhe mundëson teknologjinë, shkencën, kulturën – si histori qytetërimesh. Po tallesh me mua a? Kështu e lë se nuk besoj të besosh që një kod ligjor që dënon mendimin ndryshe të jetë afin për zhvillim shkencore, teknologji. Në Arabinë Saudit, Iran, Sudan, disa kantone të Nigerisë, Gambi, Katar, Kuvajt, Bahrain, Bangladesh, Mauretani .. është sheriati në funksion. Se e përdorin ata si duhet a jo, është çështje tjetër. Kemi mësuar arsyetimin nga komunizmi që thonë s’ishin komuniste ata që thirreshin … si tani islamopolitikët 7. Asksuh nuk e demonizon Turqinë si të tillë. Por politikën e Erdoganit që keqpërdor Tika-n, Kfor-in turk, xhamitë dhe shumëçka tjetër kah vepron në shoqëritë shqiptare për të krijuar po atë ideologjinë despoitike që e ka instaluar në vendin e tij dhe shiheqt qartas ideologia e ringjalljes së zonës neoosmane. Këtu referencat janë syplasëse! 8. A është intelektual akademiku? Më vjen mirë që unë e ti nuk jemi instanca dhe me këtë as detyrohemi në një vlerësim të tillë orientues. Sipas mendimit tim të ngritur në sajë të atyre definicioneve që njoh unë, po është, i kontestueshëm për natyrën e tij të intelektualit, por po është. Dakord shqiptarët në luftërat e huaja. Faktet janë historike. Por shqiptarët në organizata terroriste të përmasave të ISIS – ndoshta atëherë nuk kanë qenë ndryshe por nuk janë ditur si më kriminelet të mundshmet – përbën një dallim esencial. Dhe shkuarja atje është njëra anë tjetra është: kush i organizoi? Ndonjë «injorant fetar»
Jusuf Thaçi
2. Në lidhje me këtë pikë kam një pyetje dhe ju lutem për përgjigje të sinqertë: “sinqerisht a besoni se në Kosovë mund të ketë sistem religjioz (qoftë sheriat qoftë diçka tjetër) si formë e rendit kushtetues e qeverisës?” 3. Nuk është faji i Fatos Lubonjës që kushdo mund t’i përdorë e t’i keqpërdorë hipotezat e mendimet e tij. Aspak. Edhe këto që po themi unë e ti këtu do t’i përdorë e keqpërdorë dikush. Mua si shqiptar nuk më shqetëson historiografia e historianët turq, por ata shqiptarë (që në fakt nuk kemi fare). Fundja, nuk duhet të na shqetësojë askush e asgjë, sepse besoj që u pajtuam që ka mjaft historianë perëndimorë objektivë që kanë shkruar histori të vërtetë për ne shqiptarët. Pra, t’i përmbahemi shkencës e mos të merremi me politikën. 4. Në rregull jemi me këtë pikë. 5. Gabim i rëndë. Intelektuali duhet t’i parashohë problemet dhe t’u paraprijë debateve e jo të kyçet në fund apo t’i përshkruaj ato. Ky do të ishte kronik e përshkrues, por jo intelektual. 6. Paragjykim i pafalshëm. Kur Kalifati Arab e Perandoria Osmane kanë dominuar një pjesë të madhe të botës (në emër të Islamit), në atë kohë i kanë dhënë botës gjithçka që për kohën tonë i jep botës SHBA, BE e NATO. Avancuan shkencën (astronominë, mjekësinë, matematikën, gjeografinë, filozofinë greke, etj.), pasuruan artin (letërsinë, arkitekturën, etj.), avancuan teknologjinë civile e ushtarake (ujësjellësit, kanalizimet, topat, armët moderne, etj.), luftuan racizmin e promovuan tolerancën (i bardhi e i ziu ishin të barabartë, Epoka e Artë e Hebrenjve në kalifatin Arab në Spanjë, trajtimi i romëve në Perandorinë Osmane, etj.), etj., etj.. 7. Nuk është fajtore Turqia pse dëshiron ta shtrijë ndikimin e vet, kjo është gjëja më e natyrshme dhe e përligjshme për çdo shtet. Nëse ne lejojmë të keqpërdoremi, nuk është faji i tyre, është i yni. 8. Unë jam qenie e lirë, prandaj e ruaj të drejtën të përcaktojë për vete se kush është intelektual e kush jo. Janë 3 shkaktarë kryesor që shqiptarët shkuan në ISIS e Siri: 1. Thirrja publike nga institucionet dhe ministrat e Kosovës për të ndihmuar opozitën siriane (kur i ranë pishman ishte vonë). 2. Mjerimi social e ekonomik në Kosovë. 3. Niveli i injorancës së qytetarëve të Kosovës, sepse nuk po lejohet që shqiptarët e Kosovës ta mësojnë fenë si duhet dhe nën kontrollin e shtetit, por i kanë lënë në mëshirën e ligjërimeve sipërfaqësore e ekstremiste të “njerëzve të fesë”.
Jusuf Thaçi : Propozoj ta mbyllim këtu, sepse lehtë mund të kalojmë në tautologji tash e tutje.
Xhemal Ahmeti: OK amigo te ta dergoj përgjigjen ne inbox a ktu dhe e mbyllim se i shkrova haha..
Jusuf Thaçi Jo jo, nëse i ke shkruar, postoni këtu. Hahaha.
Xhemal Ahmeti
2. Jo nuk e besoj kurrë se në Kosovë mund të instalohet një sistem i tillë religjioz. Por segmentet e këtilla brenda një debati nuk ka pse të mos bisedohenn, qoftë edhe sa për ti bindur ata që humbin kohë dhe deformojnë realitetet, duke manipuluar e rekrutuar njerëz që mendojnë pak. 3. Nëse historiografia e historianit turk nuk të shqetëson si ajo zhvillohet në Turqi dakord. Por nëse ajo përpiqet me gjitha format të imponohet – qoftë edhe më e mirë se shqiptarëve – atëherë ai obligon për refuzim qoftë edhe vetëm “estetik” ( haha). Dakord ti përmbahemi shkencës, por pasi nuk i përmbahen plotë prej tyre është detyrë edhe e opinionbërësve të bëjnë sqarime, debate, polemika që të gjithë të informohen dhe jo vetëm unë dhe ti – që as që kemi nevojë! 4. Në rregull jemi me këtë pikë. 5. Dakord. Këtu ke shumë të drejtë prandaj edhe averzioni im dje ndaj të vonuarve të përhershëm që dalin dikur dhe kërkojnë ta vulosin realitetin sipas tyre. 6. Amigo ai islam i historisë për të cilin flet ti nuk është ky i Gëzim Kelmendit, Shefqetit me kompani. E di unë ku e ke fjalën ti dhe për ato që i përmend kam respekt të madh se nuk jam eurocentrist. Ne flasim këtu për një doktrinë aktuale që thirret në emër të islamit dhe që ka synimi dominimi edhe politik, madje shfaqet shumë agresiv ndaj varianteve të tjera të jetës dhe sidomos ndaj gjithçkaje që nuk është në imagjinatën e tyre mbi botën dhe jetën. 7. Nëse ajo ka të drejtë të provojë në shtrirjen e ndikimit të vetë edhe ne kemi të drejtë t’i themi sikter! Dhe atë në formë të prerë dhe duke mos lejuar më abuzime në këtë drejtim. Debati hyn në këtë funksion. 8. Ashtu është jemi qenie të lira dhe le të na besojë kush dojë e kush jo. Këto që i përmende si arsye të shkuarjes së shqiptarëve në ISIS janë disa nga pikat e mundshme. 1. Ministrat që kanë thirrur nuk kuptoj pse nuk janë marrë në përgjegjësi. 2. Pse nuk shkuan edhe boshnjakët dhe shumë myslimanë tjerë aq masiv në ISIS nga skamja? 3. Shumë dakord jam me pikën e tretë. Se mendoj se (Shpen Kursani e ka një studim të mirë për këtë) rolin kryesor megjithatë e kanë luajtur këta njërzit e “fesë” që kanë rekrutuar dhe që sot e kësaj dite janë operues. Prandaj mendova se debati që hap Kraja është i udhës ngase unë mendoj se problemet në këtë drejtim vazhdojnë dhe duhen të debatohen.
Jusuf Thaçi
Meqë paska pyetje dhe ca risi në komentin tënd, po përgjigjem dhe njëherë: 2. Faleminderit për sinqeritetin në përgjigjen tuaj. Nuk them që debati për këtë nuk bën të ekzistojë, por insistoj që “shqetësimi” për këtë është i pavërtetë dhe përgjigja juaj e dëshmon këtë. 3. Historianëve e historiografisë turke e cilësdo tjetër mund t’i përgjigjemi vetëm në një mënyrë: vetëm duke edukuar e specializuar shkencëtarë të mirëfilltë (historianë) që faktet e të vërteten e kanë Zot, e jo duke iu kundërvënë me shkrime publicistike e me mitologjira të “historianëve” tanë. 4. Ka dalë nga rendi kjo pikë. 5. Edhe kjo doli nga rendi. 6. Islami, si edhe çdo fe, doktrinë, ideologji a teori është i “vdekur në vetvete”. Kushdo e ka mundësinë ta kuptojë drejtë e mund ta keqkuptojë, mund ta mirëpërdorë e mund ta keqpërdorë. Prandaj, duke qenë i “vdekur në vetvete”, ai/ato qëndrojnë mbi secilin individë e aktualitet historik. 7. Se kë e afrojmë e kë e largojmë si shoqëri e si shtet, këtë e përcakton vota e qytetarëve dhe kam frikë se debatet tona nuk i lexojnë shumica e votuesve. 8. 1. Ministrat nuk japin përgjegjësi në Kosovë, sepse ministrat janë vet shteti, fatkeqësisht. 2. Nuk e përmenda mjerimin social e ekonomik në Kosovë si faktor të vetëm e vendimtar, por si njërin nga faktorët dhe si faktor rrethanor që nxjerrë krye vetëm i kombinuar edhe me faktorët tjerë. 3. Debate duhet të ketë patjetër, por as demonizimi i djallit nuk i shërben bindjes së tjetrit. Debati duhet të mbështetet në fakte e argumente pro e kundër diçkaje, në mënyrë që njerëzit të binden, e jo të mbështetet në fyerje e sharje ndaj kujtdo qoftë, sepse kjo nuk shërben për të bindur askë.
Komentet