Parlamenti Evropian edhe zyrtarisht ka aprovuar kërkesën për hetimin e brendshëm ndaj Komisionerit për Zgjerim të BE-së, Olivér Várhelyi i dyshuar për favorizimin e Serbisë gjatë negociatave të zgjerimit të bllokut.

Ligjvënësit e Bashkimit Evropian kërkuan të mërkurën një hetim ndaj një anëtari të lartë të degës ekzekutive të bllokut, mes shqetësimeve se ai mund të tregojë shumë favorizim ndaj presidentit pro-rus të Serbisë.

Oliver Varhelyi – një qytetar hungarez dhe aleat i kryeministrit nacionalist të vendit Viktor Orban – është komisioneri i BE-së përgjegjës për zgjerimin. Përmbledhja e tij përfshin marrëdhëniet me rajonin e paqëndrueshëm të Ballkanit, ku shumë vende po përpiqen të bashkohen me bllokun 27-vendesh dhe ai mbikëqyr bisedimet e tyre të pranimit, shkruan Washington Post.

Në një raport të miratuar në Strasburg, Francë, ligjvënësit i kërkuan Komisionit Evropian të nisë “një hetim të pavarur dhe të paanshëm nëse sjellja e përfshirë dhe politikat e ndjekura nga” Varhelyi janë në kundërshtim me kodin e sjelljes së komisionit dhe detyrimet e tij të traktatit të BE-së.

Në fillim të këtij muaji, presidenti serb Aleksander Vuçiç goditi kërkesat e BE-së që ai të zbatojë sanksionet kundër Rusisë për luftën në Ukrainë, duke i quajtur ato një ndërhyrje “brutale” në punët e brendshme të vendit të tij. Orban ka kritikuar sanksionet e BE-së, duke thënë se ato dëmtojnë më shumë ekonominë hungareze.

Edhe pse zyrtarisht kërkon t’i bashkohet klubit të kombeve të Evropës, Serbia ka injoruar vazhdimisht thirrjet për të harmonizuar politikat e saj të jashtme me ato të BE-së, duke përfshirë sanksionet.

Në dhjetor 2021, komisioni befasoi shumë njerëz duke hapur bisedimet e anëtarësimit me Beogradin për një sërë politikash, pavarësisht tensioneve të pazgjidhura të Serbisë me ish-territorin e saj të Kosovës. Varhelyi tha më pas se “Serbia po bën një hap tjetër shumë të rëndësishëm përpara në anëtarësimin në Bashkimin Evropian”.

Ligjvënësit e BE janë gjithashtu të shqetësuar për qëndrimin e Varhelyi ndaj liderit serb të Bosnjës me ide separatiste, Milorad Dodik.

Ligjvënësi holandez i qendrës së majtë të BE-së Thijs Reuten, i cili ndihmoi në hartimin e raportit të parlamentit, tha se “roli i komisionit është të mbrojë integritetin territorial të Bosnje dhe Hercegovinës, të promovojë demokracinë në Serbi dhe të sigurojë paqen dhe stabilitetin në Mal të Zi dhe Kosovë. Jo e kundërta.”

“Mbështetja e qëndrimeve nacionaliste dhe separatiste të Dodik nuk do të ishte vetëm kundër Kodit të Sjelljes për anëtarët e Komisionit Evropian, por edhe lojë me zjarrin,” tha Reuten. “Raportet e vazhdueshme për Komisionerin e Orbanit që shoqërohet me autokratë për të minuar demokracinë kërkojnë veprim të menjëhershëm.”

Dodik ka nxitur në mënyrë rutinore ndjenjat nacionaliste dhe ka kërkuar të bashkojë mini-shtetin e tij serb të Bosnjës me Serbinë. Ligjvënësit e BE-së rinovuan thirrjet për sanksione kundër tij dhe të tjerëve përgjegjës për organizimin e një “Dite antikushtetuese të Republika Srpskas” – rajoni që drejton Dodik – më 9 janar.

Eurodeputeti holandez që inicoi kërkesën, Thijs Reuten, është shprehur i lumtur për këtë.

“Me 357 vota pro, 180 kundër dhe 95 abstenime, Parlamenti Evropian ka miratuar kërkesën e deputetit holandez, Thijs Reuten ndaj Komisionit për ta hetuar Komisionerin Várhelyi rreth rolit të tij në Ballkanin Perëndimor. Mirëpresë përfundimin e këtij hetimi”, ka deklaruar Reuten në ‘Twitter’.bw