Politika juaj thellësisht e gabuar, kërcënon të komprometojë angazhimin pozitiv & efikas prej dekadash të SHBA në rajonin tonë.

Një letër e hapur për Ambasadorin Christopher Hill

Podgoricë, Mali i Zi, 24 gusht 2023

The Black Sox në Beograd

Shkëlqesia Juaj, i nderuar Ambasador Hill,

Intervista juaj e fundit me “Zërin e Amerikës” është e mbushur me teza të gabuara, dhe jo korrekte si dhe interpretime jokorrekte, të cilat edhe një herë konfirmojnë politikën tuaj të vetkënaqësisë dhe përkëdheljes ndaj Aleksandër Vuçiqit, pra politikës zyrtare të Serbisë, dhe seriozisht vënë në pikëpyetje motivet dhe qëllimet që fshihen pas qëndrimit tuaj dhe deklaratave tuaja publike.

Ngurrimi juaj për të kritikuar publikisht politikën e personifikuar nga Vuçiq në çfarëdo mënyre po merr formën e një karikature. Është magjepsëse që edhe në kërcënimet dhe fyerjet e fundit brutale, që iu dërguan njëra pas tjetrës Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut nga presidenti i Serbisë Vuçiq, më pas ministri i Mbrojtjes Vuçeviq dhe në fund ministri i Jashtëm Daçiq , ju nuk dalloni asgjë kontroversale. Për ju, kjo nuk është një përpjekje për të destabilizuar rajonin? Cilat janë arsyet e qëndrimit tuaj, i cili sinqerisht i habit dhe i shqetëson të gjithë miqtë e sinqertë amerikanë në Mal të Zi, por edhe në të gjitha vendet e tjera të rajonit?

Nëse ajo që thanë publikisht tre zyrtarë serbë nuk është problem, atëherë nuk është as avokimi juaj i përsëritur për të ashtuquajturin “Ballkan i hapur”, për të cilin nuk ranë dakord kurrë tre nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor – dhe një nga dy promotorët kryesorë (d.m.th. Kryeministri Ministri Rama) hoqi dorë së fundmi qartë dhe përfundimisht – “nuk është në diskutim”. Kjo është arsyeja pse është e mahnitshme. Në të vërtetë, për çfarë arsye ju insistoni në mënyrë të panevojshme dhe të kotë për muaj të tërë në atë formë të parregulluar dhe të imponuar bashkëpunimi, për të cilën të gjithë miqtë dhe aleatët tanë (dhe tuaj) evropianë kanë thënë qartë se nuk ishte në përputhje me axhendën evropiane të Ballkanit Perëndimor, as me vetë Procesin e Berlinit? Cili është interesi juaj për të? Pengimi i integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor, për të kënaqur orekset e politikës nacionaliste të Beogradit zyrtar? Ky është qëllimi?

Ajo që na shqetëson më shumë në intervistën tuaj është deklarata se politika që tani identifikohet me ju, duke pasur parasysh gjithçka që thoni dhe bëni (edhe pse zoti Escobar, z. Grenell dhe një nga paraardhësit tuaj në Beograd, ambasadori Montgomery, i përkasin e njëjta “shkollë mendimi”) është e mirë dhe korrekte, edhe nëse nuk jep rezultate?!

Ne duhet, me gjithë respektin e duhur, t’ju korrigjojmë këtu. Nuk është e vërtetë që një “Pax Americana” e tillë nuk jep rezultate në rajonin tonë. E vërteta është krejt ndryshe: politika që ju promovoni shkakton pasoja shumë të këqija. Destabilizon Ballkanin Perëndimor. Krijon dhe ruan kriza dhe parandalon që disa çështje të hapura dhe antagonizma të fillojnë të zgjidhen përfundimisht. Shembujt, jemi të sigurt, ju e dini më shumë dhe më mirë se ne, janë: situata në Bosnje dhe Hercegovinë, marrëdhënia ndërmjet Serbisë dhe Kosovës dhe ngjarjet dhe tendencat në vendin tonë, Malin e Zi. Kjo është arsyeja pse politika juaj është thellësisht e gabuar. Ajo kërcënon të komprometojë plotësisht angazhimin pozitiv dhe efikas prej dekadash të Shteteve të Bashkuara në rajonin tonë.

Ne, në Mal të Zi, jo vetëm për shkak të procesit të rivendosjes së pavarësisë sonë, nuk do ta harrojmë kurrë mbështetjen dhe ndihmën e madhe miqësore që kemi marrë vazhdimisht nga vendi juaj.

Dhe për këtë arsye, politika juaj e marrjes me të mirë dhe dorëzimit ndaj regjimit të Aleksandër Vuçiqit është e gabuar. Dhe më keq se kaq: është e dënuar të dështojë.
Ky dështim do t’i kushtojë shtrenjtë vetë Serbisë, por edhe të gjithë fqinjëve të saj.

Në këtë fjalim, ne nuk do të shpenzojmë kohë dhe energji për të analizuar nëse dhe sa ka të bëjë me ndërhyrjen tuaj personale dhe preferencat tuaja, dhe sa është politika e Uashingtonit. Kjo, ne jemi të sigurt, kuptohet dhe dihet më mirë në vetë Departamentin e Shtetit. Kolegët tuaj dhe eprorët tuaj do të jenë në gjendje të kuptojnë se sa i suksesshëm mund të jetë qëllimi juaj i deklaruar publikisht për të “ndarë Serbinë nga Rusia” dhe sa dhe për sa kohë mund t’u kushtojë vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor. Dhe sa mund të ndikojë në stabilitetin dhe sigurinë e rajonit në tërësi.

Na duket se nuk është gjithashtu e vërtetë që “nuk ka rezultate”: pasojat e politikës suaj janë pikërisht të kundërta me ato që ju i projektoni publikisht. Prandaj, nuk është një stagnim. Është një regres.

Për ne në Mal të Zi, por edhe për të gjitha forcat politike demokratike dhe properëndimore në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë, veçanërisht, miqtë tanë në Serbi, deklarata se “nuk mund të krahasosh Millosheviçin dhe Vuçiqin” është, të paktën, befasuese. Dhe fyese për të gjithë ne.

Nuk mund të krahasosh kreun e një regjimi, që përfundoi në Hagë, me ministrin e tij të propagandës, të cilin e kujtuam për sulmet brutale ndaj mediave të lira dhe për deklaratat e tij luftarake dhe ksenofobike, përfshirë ato se është e nevojshme të “vritet” njëqind boshnjakë për çdo serb i humbur”?! Mjafton të kujtojmë emrin dhe fatin e Slavko Ćuruvija, të cilin ministri Vuçiq e kërcënoi hapur…

Apo, në vend që t’ju kujtojmë pa nevojë për gjëra që ju i dini më mirë se ne, duhet t’ju pyesim: a shihni ngjashmëri mes fatit të Ivan Stamboliqit dhe atij të Oliver Ivanoviqit?

Kjo rastësi tragjike është edhe më e madhe dhe më tragjike se ajo mes Vuçiqit dhe Millosheviqit. Ju nuk keni nevojë t’i përgjigjeni kësaj pyetjeje, sigurisht. E qarta nuk ka nevojë për shpjegim.

Në fund: gjithashtu nuk ka nevojë t’ju shpjegoj, si amerikan, se me çfarë mund të lidhet ky “Black Sox” nga titulli. Dhe ju e dini këtë më mirë se ne gjithashtu.

Angazhimi juaj në Beograd dhe pasojat e tij në fakt mund ta bëjnë të panevojshëm që ne t’ju dërgojmë mesazhin që u dërgua kur disa ishin thellësisht të zhgënjyer me modelet dhe idhujt e tyre sportive dhe shoqërore: “Na thuaj që nuk është e vërtetë!”

Prandaj, nuk keni nevojë të na justifikoni. Ju duhet të thoni dhe të bëni atë që do të vërtetonte arsyet dhe parimet me të cilat u njoh politika dhe diplomacia e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në pjesën tonë të Evropës.

Ne ende shpresojmë që ju të jeni gati për një ndryshim të tillë.

Urimet më të mira dhe të sinqerta,

Miodrag Vllahoviq*

An open letter to Ambassador Christopher Hill: The Black Sox in Belgrade

Miodrag Vlahović* Ka qenë Ministër i Jashtëm i Malit të Zi, Ambasador i Malit të Zi në SHBA, Vatikan etj.