“Në shërbim larg vendit” rikthen në Tiranë Christopher R. Hill, ambasadorin e parë amerikan në Shqipëri pas rënies së komunizmit. Një rikthim fizik dhe mendor përmes rrëfimit të ngjarjeve dhe viteve më të trazuara për shqiptarët, të cilat do të rijetohen gjatë promovimit të librit në Kryeministri dhe në Universitetin Europian të Tiranës, ditën e premte më 5 dhjetor.
“Çfarë keni bërë gabim?”
Ishe ky komenti i zakonshëm që dëgjonte Christopher R. Hill, kur u bë i ditur lajmi se e kishin emëruar ambasador të SHBA-ve në Shqipëri. Kishte shpresuar të emërohej në një vend evropian i cili po ndiqte rrugën e ndryshimit ashtu si Polonia, por fati deshe që vendi i radhës për diplomatin të ishte Shqipëria. “Megjithatë, nuk doja të humbja mundësinë e rihapjes së një selie diplomatike që ishte mbyllur prej vitit 1946 kur Shqipëria u shndërrua në Korenë e Veriut të Europës”, rrëfen Hill në librin e tij me kujtime “Në shërbim larg vendit- Jeta në vijat e para të frontit të Diplomacisë Amerikane: Kujtime”, ardhur në shqip për herë të parë në 2016-ën nga shtëpia botuese UET Press.
Botuar më atë kohë me titullin “Pararojë – në vijën e frontit të diplomacisë amerikane”, libri vjen një dekadë më pas në një botim të dytë, po nga UET Press, nën mjeshtërinë e përkthyesit Arian Starova. Libri u promovua sot më 5 dhjetor, fillimisht në ambientet e Universitetit Europian të Tiranës dhe më pas në Hapësirën për Hapje dhe Dialog në Kryeministri.
Për Christopher Hill ky është rikthimi i dytë në UET, universitetin që e nderoi nëntë vite më parë me titullin “Doctor Honoris Causa” me motivacionin: “Për kontributin e veçantë që ka dhënë në vitet 1998-1999, si i Dërguari Special i Departamentit Amerikan të Shtetit, në Kosovën e trazuar nga ballafaqimi i dhunshëm i soldateskës dhe çetnikëve të diktatorit Millosheviç, mbi popullsinë e pambrojtur civile të Kosovës, asokohe në një situatë dy pushteti: atij të dhunshëm, të mbajtur me makinerinë e luftës, dhe atij të Republikës së Kosovës së drejtuar nga lideri pro perëndimor dhe paqësor shqiptar, Presidenti famëmadh Dr. Ibrahim Rugova”.
Vizita e tij do të pasohet nga një bashkëbisedim me figura të njohura të akademisë, studiues dhe studentë, të cilët do të kenë rastin të dëgjojnë rrëfimet e gjalla të asaj kohe të trazuar në trojet shqiptare, ku Hill ishte aktor dhe faktor kyç për formësimin e së ardhmes së Shqipërisë dhe Kosovës.
Historia e Hill me shqiptarët dhe Ballkanin është e gjatë, e mbushur me ngjarje dhe momente historike. Ai ishte i pari zyrtar amerikan në Shqipërinë post-komuniste që rihapi Ambasadën Amerikane në Tiranë duke rivendosur marrëdhëniet diplomatike mes dy vendeve. Më vonë u emërua ambasador në Maqedoni, si dhe ishte i dërguar special i SHBA-së për Kosovën, duke u angazhuar si pjesë e ‘Grupit të Kontaktit’ për të gjetur një zgjidhje paqësore mes Kosovës dhe Serbisë gjatë takimeve në Rambuje të Francës. Më tej ka qenë ambasador i SHBA-së në Serbi.
Pavarësisht largimit nga detyrat dhe postet diplomatike, Hill vijon të jetë një personazh me ndikim në skenë politike. Aktualisht, kohet e fundit dëshmoi në Gjykatën Speciale të Hagës për njohjen e tij dhe rolin që kanë pasur eksponentët më të lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës gjatë luftës, ndaj të cilëve vijon gjykimi nën akuzën e kryerjes së krimeve kundër njerëzimit.
do të më pëlqente ta ndaj këtu dëshminë time. Emri im është Lizjana Cenaj Mjekaj Unë jam forma Lezh, Lezhë, jam martuar me burrin tim rreth dy vjet më parë fillojmë të kemi probleme në shtëpi, kur ai të ndalojë të flejë në të njëjtën shtrat, duke luftuar për gjëra të vogla ai gjithmonë vjen në shtëpi natën vonë, duke pirë shumë dhe duke fjetur me gra të tjera jashtë, kurrë nuk kam dashur asnjë burrë në jetën time përveç tij. ai është babai i fëmijës tim dhe unë nuk dua ta humb atë sepse ne kemi punuar kaq shumë së bashku për t’u bërë ato që jemi dhe kemi sot. Para disa javësh ai tani vendosi të jetojë mua dhe fëmijën, duke qenë një nënë beqare mund të jesh e vështirë ndonjëherë dhe kështu që nuk kam askënd t’i drejtohem dhe unë u bëra zemër e thyer.i thirra nënën time dhe t’i shpjegoja çdo gjë asaj, nëna ime më tha për Drigbinovia se si e ndihmoi të zgjidhte problemin mes saj dhe babait tim që isha i befasuar kjo sepse ata kanë qenë pa njëri-tjetrin për tre vjet e gjysmë dhe ishte si një mrekulli se si u kthyen tek njëri-tjetri. jam drejtuar në Drigbinovia dhe i shpjegoj gjithçka, kështu që ai më premton të mos shqetësohem se ai do të hedhë një magji dhe t’i bëjë gjërat të kthehen sesi ne ku aq shumë në dashuri përsëri dhe se ishte një tjetër frymë femër që po kontrollonte burri ai më tha që problemi im do të zgjidhet brenda dy ditëve nëse besoj se i thashë ok, kështu që ai hodhi një magji për mua dhe pas dy ditësh dashuria ime u kthye duke më kërkuar duke më falur ta falja tani jam shumë e lumtur. kështu që pse vendosa të ndaj përvojën time me secilin organ që ka problem të tillë kontaktoni Drigbinovia casterin e magjisë së shkëlqyer në adresën e tij të postës elektronike [[email protected]] dhe Via whatapp +2348144480786 faleminderit që ndani kohën tuaj me mua