“Gjithmonë kam qenë shumë i interesuar për fotografinë. Kam parë shumë më shumë fotografi sesa piktura. Sepse realiteti i tyre është më i fortë se vetë realiteti.” Këto fjalë të Francis Bacon (28 tetor 1909 – 28 prill 1992), i pranuar njëzëri si një ndër gjigantët e artit bashkëkohor falë stilit të tij karakteristik, nuk mund të mos na vijnë në mendje teksa shfletojmë broshurën kushtuar ekspozitës së fotografit zviceran Pierre-Michel Virot në mjediset e Universitetit të Gjenevës.

Ekspozita u mbajt e hapur nga 26 shkurti deri më 1 mars 2019. Si anëtarë të APES- , l’Associaton de la Presse Entrangère en Suisse et au Liechtenstein (Shoqatës së Gazetarëve të Huaj në Zvicër dhe në Lihtenshtajn) ishim të ftuar për ta vizituar e, ne që kemi qëndruar aq shpesh para kamerës së kolegut tonë, të ndihemi më të shtëpisë se të gjithë vizitorët e tjerë.

Ndërsa titulli i ekpozitës “explore, rapporte, inspire” (zbulo, raporto, frymëzo) shpalos moton etike, estetike dhe profesionale të autorit, frymëzuar në vetvete nga thënia e mjeshtrit të famshëm shpirtëror aziatik Osho Rajneesh “Nëse nuk kërkon për diçka, ti nuk mund ta gjesh atë”, titujt rresht njëripastjetrit të cikleve të fotove “Planeti i egër”, “Botët e panjohura”, “Perëndimi i diellit”, “Vështrimet e fëmijëve”, “Momentet e rinisë”, “Figurat e mençurisë”, “Gratë në të tashmen”, “Maskat në muzikë”, “Lojërat e kokës”, “Thesaret e gurit”, “Hijet dhe dritat”, “Midis Tokës dhe Qiellit”, “Mes Tokës dhe Qiellit”, “Nisja” shprehin tematikat që e shqetësojnë fotografin në udhëtimet e tij sa në Namibi, në Botsvanë, Ganë, Turqi, Etiopi, Egjipt, Equador, Oman, sa në Danimarkë, Indi, Kinë, Uzbekistan, Algjeri, Mali, Leoto, Xhibuti, Senegal, Tajvan, sa në Bangladesh, Rusi, Spanjë, Vietnam, Ukrainë, Kosovë, Armeni, Pakistan, e tjerë, doemos edhe gjithandej në Zvicër. Të gjitha këto të realizuara nga viti 2004 deri më 2018.

Pierre-Michel Virot

Vizioni artistik i Pierre-Michel Virot edhe në këto 61 punime qartësisht endet mes dy prirjeve kryesore të artit modern: fotozhurnalizimit dhe fotografisë së artit të bukur (fine-art photography). Prirja e parë, një ndërthurje pamore e subjekteve specifike dhe ngjarjeve specifike, kërkon mirëfilli pasqyrimin objektiv të realitetit më shumë se qëndrimin subjektiv të fotografit. Prirja tjetër kërkon të shprehë një mesazh ose një emocion të përjetuar nga vetë fotografi. Është e vështirë t’i vësh në peshore se cila nga këto prirje anon te ky apo ai punim, te ky ai apo ai cikël i fotove. Gjithçka, sipas nesh, varet nga pjesëmarrja emocionale e vetë objekteve në procesin artistik. E ritheksojmë: ashtu si ne jemi ndjerë më shumë subjekte se objekte kur kemi qëndruar para kamerës së tij, edhe çdo realitet tjetër njerëzor, urban apo natyror, sado i pazbuluar më parë nga syri i ndonjë krijuesi, përveç syrit hyjnor, është ndier subjekt dhe disi bashkautor i zbulimeve artistike të fotografit.

Ndjesi të lartë artistike përftojnë punimet te “Planet i egër”, ku duket sikur një skulptor i padukshëm sapo ky latuar relievet dhe vetë është fshehur diku, te “Botët e panjohura” lojërat e shtresave gjeologjike që, për epoka të tëra, mezi kanë pritur syrin njerëzor, kureshtjen e atistit për të na mrekulluar, te “Perëndimet e diellit”, të cilat, falë magjisë së artit të fotografit, mund të na duken edhe si “Agimet e diellit”, ne sikur jo vetëm shikojmë, sikur dhe dëgjojmë meloditët e erërave, teksa i ndërrojnë si e kur të duan pamjet magjepsëse të dunave. Nuk ka qenë e lehtë për fotografin të zbulonte këndet e tilla të planetit, sikurse nuk ka qenë aspak e lehtë, ndoshta edhe e mundimshme të zbulonte buzëqeshjet tek njerëzit e vuajtur me pak shpresa në ciklet “Vështrimet e fëmijëve”, “Momente rinore”, “Figura mençurie”, “Femra e sotme”, pa tingëlluar këto asnjëherë si ekzotika, por gjithnjë si realitete që meritojnë vëmendjen dhe përgjegjësinë e plotë njerëzore. Një ndërthurje mes prirjes për të dhënë informacion dhe asaj për të shprehur emocione ndihet në ciklet “Thesaret e gurit”, “Drita dhe hije” (në bardh e zi), “Midis tokës e qiellit”. Siç thotë në shënimin e tij të rastit presidenti i APES-it, Jean Musy, ekspozita shpreh mrekullimin e reporterit para bukurive të larmishme të peizazheve, shpreh ndjesitë humane ndaj kulturave dhe mbartësve të tyre, shpreh kureshtjen ndaj portreteve mashkullore apo femërore në të katër anët e planetit.

Vetë fotografi, në një intervistë për global-geneva.com e pranon dyzimin e tij mes reporterit dhe artistit: “Unë ende bëj tema që jam ngarkuar t’i trajtoj në pjesë të ndryshme të botës, si India apo Nepali. Por unë po punoj shumë edhe me modele dhe me dritë, si për shembull ta bëj dritën e ditës të duket si natë, ose anasjelltas. Është një mënyrë tjetër për t’i parë gjërat. Kështu, kudo që shkoj, jam vazhdimisht duke kërkuar mënyra për të ilustruar çfarë është duke iu ndodhur njerëzve dhe botës, plus edhe bëj fotografi për veten time.”

Shembull i fotografisë “drita e ditës që duket si natë” e Virotit përpara Palais des Nations në Gjenevë. (Foto: Pierre-Michel Virot)

Dunat e rërës në kanionin e pastër të perëndimit të diellit në Sossusvlei si pjesë e një safari fotografik në Namibi dhe Botsvana me fokus në jetën e egër. (Foto: Pierre-Michel Virot)

Dilijan, një qytet spa në provincën Tavush, Armeni. Pjesë e një rajoni të njohur si ‘Zvicra e Vogël’, Dilijani është një nga resortet më të rëndësishme të vendit. (Foto: Pierre-Michel Virot)

Një geko dune në Namibi, Afrika jugperëndimore. (Foto: Pierre-Michel Virot)

Pierre-Michel Virot është njëri nga bashkëveteranët tanë të pakët në APES. I lindur dhe i rritur në Gjenevë, është i vetëm në mes të dhjetëra e dhjetëra gazetarëve të huaj nga të gjitha anët e botës në përbërje të shoqatës sonë. Ai është zgjedhur vazhdimisht anëtar i komitetit drejtues të APES-it dhe përgjegjës për komunikimin pamor (foto dhe video) të shoqatës. Të gjitha botimet vjetore të almanakut tonë si dhe botimet periodike speciale, në këto vite janë kryesisht të ilustruar me fotot e kolegut tonë. Këtë çerek shekulli APES nuk mund të përfytyrohet pa një dimension të tillë, siç është Pierre-Michel Virot.

Karriera e tij si fotograf i mediave filloi pikërisht 25 vjet më parë, në të përditshmen e Gjenevës “Le Matin”, ku punoi katër vjet dhe disa nga kujtimet më të mira nga ajo përvojë janë “gjithë ata këngëtarë të famshëm dhe yje të rokut”, me të cilët ai u takua dhe bisedoi. Më vonë për një kohë të gjatë TF1 dhe “52 sur la Une” në emisione për trafikimin e fëmijëve. Fotot e tij qarkulluan në rubrikat e emisioneve për disa vjet të mëvonshëm.

Ish pilot helikopteri komercial dhe instruktor fluturimi, Pierre-Michel Virot e përshkoi globin si fotograf i disa agjencive të OKB-së dhe qeverive përgjatë një dekade. Ai i ka publikuar fotot e tij në media si The New York Times, Sports Illustrated, Newsweek, Entrevue, The Financial Times, Yomiuri Shimbun, Diva, Africa International, UN Special e tjerë. Ai ka hapur ekpozita fotografike në Zvicër e vende të tjera dhe është vlerësuar me çmime të ndryshme. Ai është botuar së bashku me brazilianin Sebastião Salgado, një fotograf dokumentar social me famë botërore i njerëzve të punës dhe temave mjedisore. Pierre-Michel Virot është gjithashtu anëtar i asmp (American Society of Media Phographers- Shoqata Amerikane e Fotografëve të Mediave), USPP (Union Suisse des Photographers Profesionals- Unionit Zviceran të Fotografëve Profesionalë) e tjerë.

Pierre-Michel Virot është përbërësi më i pamunguar i veprimtarive të APES në Gjenevë, në Bernë e metropole të tjera zvicerane, i udhëtimeve të APES anembanë Zvicrës dhe në shumë vende të botës. Nëse për të gjithë ne këto udhëtime kanë, veç të tjerash, edhe aspektin e punës, për kolegun tonë ato janë tërësisht udhëtime pune tejet të ngarkuar, me shumë përgjegjësi dhe emocione njëherësh. Në vend të penelit të piktorit, kolegu ynë i palodhur Pierre-Michel Virot gjithnjë ka syrin e pagabuar dhe përherë të frymëzuar artistik të fotografit. Me kameran e tij të kudogjendur të fotografit, ai është me optikën e tij, me vizionin e tij dhe përkushtimin e tij jo vetëm një koleg bashkëveteran, jo vetëm një bashkëqytetari ynë zviceran por edhe një qytetar i globit.