Serbia e ka mohuar përfshirjen në sulmin ndaj kanalit të Ibër-Lepencit në veri të Kosovës, duke thënë se dënon shpërthimin si “të papranueshëm dhe të patolerueshëm”, i cili në “mënyrën më të drejtpërdrejtë” rrezikon nevojat themelore jetësore të popullit serb në Kosovë.

Një shpërthim mbrëmjen e së premtes i shkaktoi dëme të konsiderueshme kanalit të ujit të Ibër-Lepencit në fshatin Varragë të komunës së Zubin Potokut, duke rrezikuar furnizimin me ujë dhe rrymë në vend.

Autoritetet kosovare e akuzuan menjëherë Serbinë se ka gisht në këtë sulm.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se Serbia është përgjegjëse për “sulm kriminal dhe terrorist”, i cili, sipas tij, ka synuar “ta dëmtojë infrastrukturën mbase më të rëndësishme” të vendit.

Por, ministri i Jashtëm i Serbisë, Marko Gjuriq, u hodhi poshtë pretendimet e Kurtit, duke thënë se derisa “regjimi etnonacionalist i Kurtit është nxituar ta drejtojë gishtin drejt Beogradit pa prova, ne besojmë se akuza të tilla të parakohshme janë një devijim i qëllimshëm, që potencialisht mund të tregojë përfshirjen e regjimit të Albin Kurtit” në këtë sulm.

“Serbia dënon me termat më të ashpra sulmin e fundit ndaj kanalit të Ibër-Lepencit. Ky akt sabotimi thellësisht shqetësues rrezikon jetët dhe mirëqenien e shumë njerëzve në rajon”, tha Gjuriq në një reagim në X.

Drejtori i Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviq, tha se shkatërrimi i kanalit ka rrezikuar furnizimin me ujë në komunat e veriut të Kosovës pwr popullin serb, “i cili tashmë jeton në kushte të vështira, veçanërisht në veri të Kosovës”.

Ky lajm do të përditësohet

Protestat kundër politikanit pro-rus, Calin Georgescu, u përhapën përtej Bukureshtit në qytete të tjera rumune më 26 nëntor, pas fitores së tij të papritur në rundin e parë të zgjedhjeve presidenciale gjatë fundjavës.

Protesta kundër Georgescut u zhvilluan në mbrëmjen e 26 nëntorit në Bukuresht, Timishoara, Jasi, Brasov dhe Sibiu.

Georgescu do të përballet në balotazh me kandidaten pro-perëndimore të qendrës së djathtë, Elena Lasconi, më 8 dhjetor, pasi fitoi 22.94 për qind të votave në rundin e parë të zgjedhjeve më 24 nëntor në shtetin anëtar të BE-së dhe NATO-s.

Rreth 1.000 persona dolën në Bukuresht për natën e dytë të protestave kundër Georgescut në Sheshin e Universitetit të kryeqytetit rumun.

Shumica e atyre që dolën në rrugë ishin të rinj, të cilët shprehën shqetësimin e tyre për qëndrimet radikale të Georgescut dhe të ardhmen e vendit të tyre.

“Jam këtu sepse për momentin demokracia jonë është në një situatë të pasigurt dhe besoj fort se ne, brezi i ri, mund ta parandalojmë një katastrofë të ardhshme, e cila mund të ndodhë në rundin e dytë”, tha një student nga Bukureshti që refuzoi të identifikohej me emër.

Një tjetër protestuese tha se ishte e demoralizuar që njerëzit zgjodhën të mos informohen për Georgescun përpara zgjedhjeve.

“Unë nuk mund të pranoj që unë ose fëmijët e mi të ardhshëm… të drejtohemi nga një fashist”, tha protestuesja, e cila gjithashtu refuzoi të japë emrin e saj.

Ajo tha se rumunët duhet të ndjekin rrugën e demokracisë dhe se ende ka një mundësi për këtë në zgjedhjet parlamentare që pritet të mbahen më 1 dhjetor dhe në balotazhin presidencial më 8 dhjetor.

“Ne mund të kthehemi 35 vjet më parë dhe të shohim çfarë kanë kaluar prindërit dhe gjyshërit tanë… dezinformimin masiv që përjetuan kur [diktatori komunist rumun, Nicolae] Çaushesku u zgjodh”, tha ajo. “Le të informohemi para se të zgjedhim. Duhet të shkojmë masivisht në votim. Ne të rinjtë kemi një zë dhe duhet ta përdorim atë”.

Në Timishoara, të rinjtë thërrisnin “Sot në Timishoara, nesër në të gjithë vendin”, duke iu referuar revolucionit të dhjetorit të vitit 1989, i cili kishte filluar në Timishoara.

Protesta të ngjashme u mbajtën më 26 nëntor në Jasi dhe Brasov, ku disa dhjetëra të rinj u mblodhën.

Protestuesit në Jasi thanë se nuk dëshironin të drejtoheshin nga një diktator ose një simpatizant i liderëve anti-semitë dhe fashistë të Rumanisë së viteve 1930 dhe 1940.

Georgescu, 62 vjeç, ka mohuar që është ekstremist apo fashist dhe e ka cilësuar veten si “një rumun që e do vendin e tij”.

Ai kishte një mbështetje të ulët në sondazhe përpara një fushate virale në TikTok që bënte thirrje për t’i dhënë fund ndihmës për Ukrainën. Kandidati i pavarur këmbëngul se “nuk ka Lindje apo Perëndim” dhe theksoi se neutraliteti ishte “absolutisht i domosdoshëm”.

Në seancën e Kuvendit të Serbisë më 25 nëntor, pati shtyrje dhe përleshje mes përfaqësuesve të pushtetit dhe atyre të opozitës. Përveç deputetëve, në incident u përfshinë edhe ministra të Qeverisë, ndërsa sigurimi i Kuvendit i ndante ata.

Deputetët opozitarë më herët kishin kërkuar që Kuvendi, në të cilin po diskutohej për buxhetin, të votojë për mosbesimin e Qeverisë pas aksidentit në Novi Sad, ku humbën jetën 15 persona. Megjithatë, pushteti e refuzoi atë propozim.

Gjatë transmetimit të seancës parlamentare nuk u pa qartë se si filloi incidenti, ndërsa zëri ishte i fikur, prandaj nuk mund të dëgjohej se çfarë po i thoshin deputetët njëri-tjetrit.

U pa që deputetët e pushtetit dhe të opozitës po ndaheshin nga sigurimi i Kuvendit, ndërkohë që goditeshin, tërhiqeshin, shtyheshin, lageshin me ujë dhe qëllonin njëri-tjetrin.

Çfarë tha kryetarja e Kuvendit?

Kryetarja e Kuvendit, Ana Bërnabiq, pas incidenteve e akuzoi opozitën për “përpjekje për uzurpim të dhunshëm të pushtetit”.

Ajo akuzoi deputetët opozitarë se, pas ndërprerjes së seancës, “shkulën mikrofonat” dhe “thyen ekranin” për të “penguar” vazhdimin e saj.

“Kështu duket liria e fjalës sipas interpretimit të tyre”, deklaroi Bërnabiq në një konferencë për media në hollin e Kuvendit, ndërsa deputetët opozitarë frynin bilbila dhe vuvuzela.

Bërnabiq u shfaq para gazetarëve e shoqëruar nga deputetët e shumicës qeveritare, ndërsa rreth saj dhe mediave qëndronte sigurimi i Kuvendit. Pas sigurimit ndodheshin deputetët e opozitës.

Ajo tha se seanca kishte nisur me një minutë heshtje për viktimat e aksidentit në Stacionin Hekurudhor të Novi Sadit më 1 nëntor dhe se seanca duhej të ishte dinjitoze.

“Për fat të keq, kjo është gjithçka përveç nderimit dinjitoz për të ndjerët dhe familjet e tyre”, tha Bërnabiq.

Kryetarja e Kuvendit shtoi se do të përpiqet të vazhdojë seancën, ku po diskutohet për buxhetin si dhe ligje të tjera.

Çfarë thonë deputetët opozitarë?

Deputeti i Frontit të Gjelbër e të majtë, Radomir Llazoviq, deklaroi për televizionin N1 se incidentet nisën pasi ai tentoi të ngjiste një ngjitëse me mesazhin “Duart tuaja janë të përgjakura” pranë vendeve të ministrave në sallën e Kuvendit.

Ky është një slogan proteste, pasi javët e fundit është kërkuar përgjegjësi politike dhe penale për aksidentin në Novi Sad.

Ai tha se pas kësaj, atë e “sulmoi” ministri i Shëndetësisë, Zllatibor Llonçar, dhe pas një shtyrjeje me të, siç pretendon Llazoviq, ndodhi “përleshja e përgjithshme” në sallën e Kuvendit.

“Ne u përpoqëm ta qetësonim situatën, por na sulmuan gjatë gjithë kohës, policia dhe Partia Progresive Serbe bashkë”, tha Llazoviq. Ai shtoi se disa deputetë ishin lënduar.

Lidhur me incidentet që ndodhën në Kuvend, ka reaguar edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

“Pavarësisht faktit që jam i shqetësuar për sjelljen e egër të një pjese të deputetëve në Kuvendin Popullor, për dhunën e përditshme që ata ushtrojnë në mbarë vendin tonë, dua t’i qetësoj qytetarët dhe t’u them se ndaj sjelljes së tyre të pahijshme, mungesës së edukatës dhe arrogancës, do të përgjigjemi edhe me më shumë punë në të ardhmen”, tha Vuçiq në një video në Instagram.

Kur nisën incidentet?

Incidentet filluan rreth orës 12:30, pasi kryeministri i Serbisë, Millosh Vuçeviq, dhe ministrat e Qeverisë hynë në sallën e Kuvendit.

Ata morën pjesë në seancë pasi në rendin e ditës ishte propozimi i buxhetit për vitin 2025, të cilin duhej ta prezantonte Vuçeviq.

Deputetët opozitarë, pasi Vuçeviq dhe ministrat hynë në sallë, ngritën fletë ku shkruhej “Korrupsioni vret” dhe “Duart tuaja janë të përgjakura”, dhe duke bërtitur “Vrasës”.

Opozita kërkon shkarkimin e kryeministrit Milosh Vuçeviq dhe përcaktimin e përgjegjësisë politike dhe penale për aksidentin.

Deputetët opozitarë shfaqën gjithashtu një transparent me portretin e presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ku duart e tij ishin të ngjyrosura me të kuqe.

Nsaj kësaj reaguan deputetët e pushtetit duke ngritur fletë ku shkruhej: “Korrupsioni dhe hajnia janë emri juaj i mesëm”.

Një pjesë e deputetëve opozitarë më pas tentoi të afrohej te pjesa e sallës ku qëndrojnë ministrat e Qeverisë. Nuk mund të dëgjohej se çfarë po thoshin mes tyre.

Pas kësaj, kryeparlamentarja thirri sigurimin e Kuvendit që të ndërhynte. Ajo kërkoi nga deputetët të ktheheshin në vendet e tyre.

“Kjo është e turpshme për këtë institucion”, tha ajo.

Incident pati edhe në ballkonin e sallës parlamentare, ku gjithashtu ndërhyri sigurimi i Kuvendit.

Para se të caktohej pauza, kryeministri i Serbisë, Millosh Vuçeviq, me ftesë të kryetares së Kuvendit, filloi prezantimin e propozimit për buxhetin.

Fjalimi i tij u ndërpre nga opozita, e cila frynte bilbila dhe vuvuzela. Ndërsa Vuçeviq fliste, deputetët opozitarë qëndronin rreth tij dhe ministrave, duke mbajtur parulla me mbishkrimin “Duart tuaja janë të përgjakura.”

Kryetarja e Kuvendit, Ana Bërnabiq, ndërpreu seancën, por incidentet në sallë vazhduan edhe pasi ajo caktoi një pauzë.

Radio Evropa e Lirë

Kryetari i Këshillit Kombëtar Shqiptar në Luginë, Nevzad Lutfiu, ka thënë se Gjykata Kushtetuese në Serbi e ka legalizuar pasivizimin e adresës së një shqiptari nga Medvegja.

Në në postim në Facebook, Lutfiu shprehet se Safet Demirit i është refuzuar ankesa nga kjo gjykatë për kthimin e adresës, dhe se kjo do të thotë që edhe institucioni më i lartë i drejtësisë në Serbi e legalizoi pasivizimin e adresave.

“Safetit i është hapur rruga për në Strasburg dhe ai do ta ndjekë atë. Ky spastrim etnik duhet të ketë verdikt ndërkombëtar, prandaj i ofroj mbështetjen time të plotë Safet Demirit”, sqaroi më tej Lutfiu. sn

Ish-ministrja e Mbrojtjes e Maqedonisë së Veriut, Radmilla Shekerinska, është emëruar të martën zëvendëssekretare e Përgjithshme e NATO-s, njoftoi aleanca ushtarake.

NATO-ja tha se shefi i aleancës, Mark Rutte, vendosi ta emërojë Shekerinskan si zëvendëssekretare të ardhshme.

“Kam kënaqësinë të njoftoj emërim e Radmila Shekerinska si zëvendëssekretare të Përgjithshme. Ajo beson vërtet në NATO, e di punën që nevojitet për të qenë pjesë e aleancës, dhe çfarë do të thotë të jesh anëtar i plotë”, tha Rutte.

Shekerinska do ta marrë zyrtarisht detyrën e re në fund të këtij viti.

Ajo ka shërbyer në të kaluarën si zëvendësministre për Integrim Evropian dhe ministre e Mbrojtjes e Maqedonisë, përfshirë gjatë kohës kur vendi i saj iu bashkua aleancës së NATO-s më 2020.

Shekerinska do ta zëvendësojë zëvendëssekretarin e Përgjithshëm në detyrë, Boris Ruge, i cili e mori këtë pozitë përkohësisht në fillim të vjeshtës, pasi zëvendëssekretari i atëhershëm, Mircea Geoana njoftoi se do të garonte për president të Rumanisë.

Disa zyrtarë të NATO-s, të cilët folën me kusht që të mbeteshin anonimë, thanë për Radion Evropa e Lirë se ekzistonte një dëshirë e fortë që këtë pozitë ta merrte dikush nga Evropa Qendrore dhe Lindore dhe ajo t’i takonte një gruaje.

Ndër kandidatët e tjerë ishin ish-ministrja e Jashtme e Bullgarisë, Maria Gabriel, ish-presidentja e Kroacisë, Kollinda Grabar-Kitaroviq, dhe Olivera Injac, e cila ishte ministre e Mbrojtjes në Malin e Zi nga viti 2020 deri në vitin 2022.

Shekerinska do të jetë zyrtarja më e lartë e NATO-s nga rajoni i Ballkanit Perëndimor, jashtë Bashkimit Evropian. Aktualisht, ajo është nënkryetare e Partisë së Socialistëve Evropianë.

Roli kryesor i zëvendësit të sekretarit të Përgjithshëm është ta zëvendësojë kreun dhe t’i kryesojë takimet e 32 ambasadorëve në Këshillin Veri-Atlantik dy herë në javë, ose në çdo takim urgjent, përfshirë edhe Këshillin NATO-Ukrainë. REL

Presidenti rus Vladimir Putin ftoi presidentin serb Aleksandar Vuçiç dhe atë të Republika Srpska Milorad Dodik për të vizituar Moskën në maj të vitit të ardhshëm, kur do të shënohet 80-vjetori i fitores në Luftën e Dytë Botërore.

“Ju ftoj të merrni pjesë në festimet e 80-vjetorit të fitores në Luftën e Madhe Patriotike, që do të mbahet në Moskë më 9 maj 2025”, tha Putin në ftesën drejtuar liderëve serbë.

Në ftesë, Putin theksoi se është i bindur se ruajtja e kujtimit të fitores së madhe do të forcojë vendosmërinë e përbashkët për të kundërshtuar çdo manifestim të neonazizmit dhe për të rritur bashkëpunimin konstruktiv për të garantuar paqen dhe sigurinë në planet.

Presidenti i entitetit boshnjak Republika Srpska Milorad Dodik u mburr në rrjetin X me ftesën e ardhur direkt nga Kremlini.

“Jam i nderuar dhe mirënjohës për ftesën e Presidentit të Federatës Ruse, Vladimir Putin, për të marrë pjesë në ngjarjet ceremoniale me rastin e 80-vjetorit të Fitores në Luftën e Madhe Patriotike, që do të mbahet në Moskë”, shkroi Dodik.

Kujtojmë se që nga fillimi i pushtimit rus në Ukrainë, Dodik është takuar disa herë me Presidentin e Rusisë.

Ish-gjenerali i Ushtrisë së Republikës Sërpska, Radisllav Kërstiq, të cilin gjykata e Hagës e dënoi me 35 vjet burg dy dekada më parë për ndihmë dhe mbështetje të gjenocidit në Srebrenicë, e ka pranuar përgjegjësinë dhe ka shprehur pendesë për pjesëmarrjen e tij në gjenocid.

Kërstiq, në një letër drejtuar gjykatës ku kërkoi lirim të parakohshëm nga burgu, shkroi se do të kishte votuar për Rezolutën e Kombeve të Bashkuara për Srebrenicën.

“Nuk kam të drejtë vote, sepse në këtë Rezolutë përmendet emri im pasi kam kryer një vepër penale të papërfytyrueshme dhe të pafalshme”, ka shkruar Kërstiq në letrën drejtuar kryetares së gjykatës.

Ai ka shkruar gjithashtu se, nëse i jepet mundësia, do të shkonte në Potoçar për t’i “nderuar” viktimat e gjenocidit.

Në qershor të vitit 2024, mbrojtja e Radisllav Kërstiqit paraqiti kërkesë për lirimin e tij të parakohshëm në Mekanizmin Ndërkombëtar për Gjykatat Penale (ish-Tribunali i Hagës), duke bashkëngjitur letrën e shkruar nga vetë Kërstiq, ku ai kërkon që ajo të bëhet publike.

Kjo letër u shpërnda për media më 13 nëntor nga Mekanizmi në Hagë.

Qendra Memoriale në Potoçari pret që ish-gjenerali Kërstiq, pasi pranoi përgjegjësinë për gjenocidin në Srebrenicë, të ndajë me Prokurorinë gjithçka që di për krimet e luftës, tha për Radio Evropa e Lirë Allmasa Sallihoviq, zëdhënëse e kësaj qendre ku janë varrosur viktimat e gjenocidit në Srebrenicë.

Ajo, duke komentuar deklaratën e Kërstiqit, tha se Qendra Memoriale “përshëndet pranimin e përgjegjësisë”.

Nura Begoviq, e cila në gjenocidin e Srebrenicës humbi 19 anëtarë të familjes, tha për Radio Evropa e Lirë se ” Kërstiq sigurisht nuk e bën këtë nga zemra, por vetëm për siguruar falje”.

“Ai do të vinte në Potoçari, është e rëndësishme që e tha këtë, por me siguri familjet nuk do të dëshironin të takoheshin me të”, tha Begoviq.

Rasti i Kërstiqit

Dhoma e Apelit e Tribunalit të Hagës më 2004 e dënoi përfundimisht me 35 vjet burgim ish-komandantin e Korpusit të Drinës së Ushtrisë së Republikës Sërpska, Radisllav Kërstiq, duke e shpallur fajtor për ndihmë dhe mbështetje të gjenocidit në Srebrenicë, përndjekje dhe vrasje të boshnjakëve të Srebrenicës në korrik të vitit 1995.

Ky ishte vendimi i parë përfundimtar me të cilin Tribunali i Hagës konstatoi se Ushtria e Republikës Sërpska kreu gjenocid në Srebrenicë. Ky vendim ia uli dënimin prej 45 vjet burgim Kërstiqit, të cilin ia kishte shqiptuar në vitin 2001 Dhoma e Shkallës së Parë të Tribunalit.

Me vendimin e shkallës së parë, Kërstiq ishte dënuar për kryerje të gjenocidit, por Dhoma e Apelit ndryshoi atë pjesë të vendimit.

Kërstiq në letrën drejtuar kryetares së gjykatës deklaroi se pranon vendimet e Tribunalit të vitit 2001 dhe 2004.

Ai konfirmoi se dinte që “disa anëtarë të Shtabit të Përgjithshëm kishin për qëllim të kryenin gjenocid”, por se ai shtab “nuk kishte forca të mjaftueshme për të kryer ekzekutimet” pa “përdorimin e Korpusit të Drinës”, të cilin Kërstiq e komandonte asokohe.

“E dija që përdorimi i forcave nën komandën time do të kontribuonte në mënyrë të konsiderueshme në ekzekutimin e të burgosurve boshnjakë”, ka shkruar Kërstiq në letër.

Ai ka konfirmuar gjithashtu se ka ndihmuar dhe mbështetur krimin kundër njerëzimit duke marrë pjesë në një ndërmarrje të përbashkët kriminale për zhvendosjen me dhunë të civilëve boshnjakë nga Potoçari, prej 10 deri më 13 korrik 1995.

“Kam marrë pjesë në krijimin e një krize humanitare që i parapriu zhvendosjes së detyruar të grave, fëmijëve dhe të moshuarve nga Srebrenica, në të cilën gjithashtu kam marrë pjesë, duke ditur që civilët në Potoçari ishin të ekspozuar ndaj vrasjeve, përdhunimeve, rrahjeve dhe abuzimeve”, ka shkruar Kërstiq.

Ai shtoi se gjenocidin në Srebrenicë e kryen individë dhe se për veprat dhe krimet e tyre duhet të përgjigjen, duke shtuar se “fatkeqësisht edhe unë jam një nga ata”.

Kërstiq ka deklaruar gjithashtu se po i drejtohet me letër publikut në ish-Jugosllavi.

“Do të doja që fjalët e mia t’i lexojnë dhe kuptojnë të rinjtë që sot jetojnë në hapësirat ku dikur ishte një vend që quhej Jugosllavi (…), të ndalojnë dhe të mendojnë – kurrë më. Kurrë më luftë, kurrë më vdekje për shkak të fesë, kombit ose bindjeve të ndryshme, kurrë më gjenocid”, ka shkruar Kërstiq.

Radisllav Kërstiq u arrestua nga forcat ndërkombëtare në Bosnje e Hercegovinë më 2 dhjetor 1998. Pas vendimit përfundimtar, ai u dërgua në Britani të Madhe në vitin 2004 për të vuajtur dënimin.

Në një burg britanik, ai u sulmua dhe u plagos nga të burgosur të tjerë, për çka më 2013 u transferua në Poloni.

Pasi vuajti dy të tretat e dënimit, autoritetet polake, sipas ligjit të atjeshëm, nuk kishin mundësi ta mbanin më në burg, prandaj Kërstiq u rikthye në paraburgim në Hagë, ku ndodhet aktualisht.

Gjykata disa herë më parë e ka refuzuar kërkesën e tij për lirimin e parakohshëm për shkak të rëndësisë së krimit për të cilin është dënuar.

Vendimin për kërkesën e re do ta marrë kryetarja e gjykatës Grasiela Gati (Graciela Gatti) Santana.

Forcat e Ushtrisë së Republikës Sërpska vranë në korrik 1995 në Srebrenicë më shumë se 8.000 burra dhe djem boshnjakë.

Për këto krime, disa gjykata kanë dënuar më shumë se 50 persona me mbi 700 vjet burgim për gjenocid dhe krime lufte në Srebrenicë.

Në mesin e tyre janë edhe ish-presidenti i Republikës Sërpska, Radovan Karaxhiq, dhe komandanti i përgjithshëm i ushtrisë së atëhershme serbe, Ratko Mlladiq. Të dy janë dënuar me burgim të përjetshëm.