MILANO 23 Gusht. Pas përfundimit të mbledhjes së fundit të Konferencës së Ambasadorëvet, kufijtë e Shqipërisë nga ana e Jugut nisin nga kepi Stillos deri në Ohër, duke marrë brënda Korçën. Nga që nuk shkoqitej mirë kjo punë, dhe nga që deklarata e Kryeministrit të Greqisë, Venizellos, e shpallur n’Athinë, thonte se kufijtë greko-shqiptarë nisin nga Stillos deri në Korçë, pa dhënë dritë për Gjirokastrën e viset e tjera të mesit, shqiptarët e atyre viseve që ishin në Vlorë u vunë në dyshim. Menjëherë u mblodhën dhe dërguan tejshkrime të gjatë në Romë e në Vjenë, të nënëshkruar nga Stavro Karoli, në të cilët shënonin plotësisht arsyet që Gjirokastra lipset të jetë do e mos në Shqipëri.
Por veç kësaj, zgjodhën edhe një Komision prej pesë vetësh të cilët u nisën menjëherë për në Romë bashkë me Ministorët Petro Poga dhe Myfit Libohova, i pari i Drejtësisë e i dyti i Punëve të Jashtëme të Shqipërisë. Komisioni përbëhet prej këtyre zotërinjve : Thoma Papapano, Gjergj Çako, Eqerem Vlora, Ajet Vlora, Rauf Fico. Nga Roma, ku arritën këto ditë, u nisën për Vjenë. Gazetat politike italisht botojnë shumë intervista të plota, të dhëna nga delegatët shqiptarë përmbi çështjen e Gjirokastrës dhe krejt mesit të Shqipërisë.
Përveç këtyre, delegatët tanë dhanë për të botuar dhe një “Apel” (Thirrje). Gazeta gjysmë zyrtare “La Tribuna”, duke bërë fjalë për këtë apel – të cilin e botoi siç qe – shton : “Politikanë ashtu dhe qytetarë të veçantë, këta shqiptarë janë prej atdhetarëve të mirë që përpiqen ngultësisht për idenë kombëtare. Për ta pra, nuk mund të mungojë më e thjeshta simpatí prej Shtetit tonë.”
Apeli nis me këto fjalë : “Populli shqiptar po kalon një orë kritike….” dhe mbasi flet për arsyet që i shtynë shqiptarët në këtë lëvizje, duke përmendur përfundimet e Kuvendit të Londrës, tregon shkoqur gjithë vrasjet dhe therjet që bën ushtria greke në Shqipëri dhe mënyrat që përdorin grekët mbi popullin shqiptar, duke e pregatitur atë për ç’përfolje kundër dëshirës së tij. Këto mënyra shtrëngohen ca më shumë tashti që Komisioni Ndërkombëtar do të shkojë për të ndarë vijën e kufijve. Kur Korça, Kolonja, Frashëri, Leskoviku, Përmeti, Konitza, Gjirokastra, Delvina, Saranda etj. janë grekë, siç thonë grekët e Athinës, atëherë përse ne në kohën e Turqisë derdhëm aq gjak ? Për të shpëtuar vetëdijën tonë kombëtare, dhe jo për të shkëmbyer zgjedhën nga turke në greke.
Pasi vërvitet “Apeli” mbi propagandën greke dhe klerin në Shqipëri – elemente të mbajtura prej Turqisë – dëfton shkoqur shkaqet se për se n’ato vise flitet nga ca greqishtja. Kundërshtojmë, thotë “Apeli”, për statistikën e gënjeshtërt që nxierrin grekët. “Çamëria”, ajo krahinë e bukur që grekët sot e vetësuan, është e banuar tej për tej prej vëllezërve tanë shqiptarë. Më së fundi, duke dhënë një statistikë të plotë të Toskërisë, shkruan : “Luftojmë pra, të shpëtojmë nga Greqia 172.500 vëllezër tanë të thjeshtë, nga të cilët 35% Ortodoksë. Ne shkojmë mbas racës, mbas gjakut që rrjedh në rrembat e tyre dhe jo mbas Kishës siç bëjnë ata. Shqipëria nuk do të jetë as katolike, as myslimane, as ortodokse. Shqipëria është dhe do të jetë atdheu i gjithë shqiptarëve, pa ndryshim feje…” Dhe duke folur se shqiptarët nuk kanë qëllime pushtimesh përmbi vise që s’janë shqiptare e për gjëra ambicioze, përfundon me këto fjalë :
“Kërkesa jonë është njerëzisht e ligjëtuar prej pikëpamjes historike, gjeografike, politike dhe ekonomike.
Deri më sot, në këtë luftën tonë, është forcuar ky mendim : që interesat e mbrojtura prej nesh n’emër të popullit tonë, bashkohen me interesat e gjalla të së madhes dhe së dashurës Itali, lulishtes së ndjenjave liberale dhe moderne, mëmë bujare për të dyqind mijë vëllezërit tanë shqiptarë këtu.”
Vijnë nënëshkrimet e Komisionit.
23 gusht 1913 SHKËMB’ I MBLETËS
Botuar nё “Dielli” Marrё nga vёllimi “Detyra ime mbaron me jetёn time”
Komentet