Nga James Reinl, DAILY MAIL

Peshon 16 ton, mund të thyejë 200 metra tokë, beton dhe çelik, dhe ka fuqi të mjaftueshme për të shkatërruar strehën nëntokësore të armikut.

Bomba GBU-57A/B, e njohur si ‘shkatërruesi i bunkerëve’, është arsyeja kryesore ushtarake pse Izraeli dëshiron që Shtetet e Bashkuara të bashkohen në fushatën e tij ajrore kundër armikut të përbetuar, Iranit.

SHBA e ka projektuar dhe ndërtuar këtë bombë të madhe për depërtim, dhe është vendi i vetëm që e posedon, si dhe i vetmi që ka avionë luftarakë të aftë ta hedhin këtë armë të fuqishme.

Më e rëndësishmja, ajo besohet gjerësisht të jetë arma e vetme që mund të shkatërrojë objektivin bërthamor të fshehur thellë në Fordo, një qendër ku dyshohet se kryhet pasurimi i fshehtë i uraniumit.

Administrata Trump të martën po dukej gjithnjë e më e prirur që t’i bashkohej fushatës bombarduese të Izraelit — dhe të sillte me vete bombat GBU-57A/B në zonën e operacioneve.

Madje edhe senatori demokrat John Fetterman, një ndër të paktët që mban qëndrim të fortë pro-Izraelit brenda partisë së tij, po i bënte presion Shtëpisë së Bardhë që të vendoste në përdorim “mjetet” në arsenalin amerikan që Izraeli ka nevojë për fushatën ajrore.

Irani duhet “të mbahet përgjegjës për atë që ka bërë”, tha ai për Fox News.

Fetterman shtoi se ai ishte “i vetmi që bënte thirrje vazhdimisht” për dërgimin e bombarduesve B-2 me teknologji të fshehtë dhe “bombave gjigante për bunkerë” për të ndihmuar Izraelin të shkatërrojë objektet bërthamore të Iranit.

“Do vazhdoja t’i hidhja pa pushim derisa të konfirmohej saktësisht se çfarë ndodhi me ta,” shtoi ai.

GBU-57A/B është bomba më e madhe jobërthamore në arsenalin amerikan.

E projektuar për të depërtuar në bunkerë të përforcuar prej betoni dhe rrjete tunelesh, kjo bombë mund të jetë vendimtare për të goditur vendet e fortifikuara të pasurimit të uraniumit të Iranit, të cilat ndodhen nën male dhe janë të mbrojtura me metra të tërë çeliku dhe shkëmbi.

Bomba rreth 16 ton me precizion të lartë është projektuar posaçërisht për të goditur bunkerë dhe tunele të thellë dhe të fortifikuar, sipas Forcave Ajrore të SHBA.

Besohet se mund të depërtojë rreth 60 metra nën sipërfaqe para se të shpërthejë.

Bombat mund të hidhen njëra pas tjetrës, duke krijuar efektin e një shpimi gjithnjë e më të thellë me çdo shpërthim.

Një forcë e tillë do të ishte ndoshta e nevojshme për të shkaktuar dëme të mëdha në impiantin e pasurimit të uraniumit në Fordo, i ndërtuar thellë brenda një mali.

Fordo është objekti i dytë i pasurimit bërthamor i Iranit, pas Natanzit, që është objekti kryesor dhe tashmë është goditur nga sulmet ajrore izraelite.

Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA) tha të martën se beson që sulmet kanë pasur “ndikime të drejtpërdrejta” në sallat nëntokësore të centrifugave në Natanz.

Fordo është më i vogël se Natanz dhe ndodhet brenda një mali pranë qytetit Qom, rreth 100 kilometra në jugperëndim të Teheranit.

Përveçse ndodhet rreth 80 metra nën shkëmb dhe tokë, objekti në Fordo raportohet të jetë i mbrojtur nga sisteme raketash tokë-ajër iraniane dhe ruse.

Megjithatë, besohet se këto mbrojtje ajrore janë dobësuar nga sulmet e fundit izraelite.

Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ka deklaruar se qëllimi i sulmeve ndaj Iranit është eliminimi i programeve të tij raketore dhe bërthamore, të cilat i ka përshkruar si kërcënime ekzistenciale për Izraelin.

Ambasadori i Izraelit në SHBA, Yechiel Leiter, i tha Fox News të premten: “I gjithë ky operacion… duhet të përfundojë me eliminimin e Fordos”.

Analistët ushtarakë vlerësojnë se municionet standarde izraelite nuk janë të mjaftueshme për të shkatërruar objekte kaq të fortifikuara.

Vetëm bomba amerikane MOP (Massive Ordnance Penetrator), e lëshuar nga bombarduesi i padukshëm B-2 Spirit, ka fuqinë kinetike të nevojshme për të depërtuar në terren të përforcuar dhe të thellë para se të shpërthejë me efekt shkatërrues.

Arma u zhvillua pasi inteligjenca në mesin e viteve 2000 zbuloi se Irani dhe Koreja e Veriut po i fshihnin infrastrukturat bërthamore kyçe nën tokë, jashtë mundësisë së goditjes nga bombat konvencionale – duke i bërë ato të paefektshme.

MOP u konceptua si një zgjidhje e fundit për një problem strategjik kompleks: si të shkatërrohet ajo që nuk mund të shihet apo arrihet lehtësisht.

Me një gjatësi prej 6 metrash dhe e pajisur me sistem drejtimi GPS, MOP depërton thellë nëntokë para se të shpërthejë, duke dërguar valë goditëse nëpër sistemet e bunkerëve dhe duke shembur strukturat e brendshme.

Vetëm një numër i vogël i këtyre pajisjeve të frikshme ekziston, dhe secila kushton miliona dollarë.

Thelbësore është që vetëm bombarduesi i padukshëm B-2 Spirit, i fluturuar ekskluzivisht nga Forcat Ajrore të SHBA dhe prodhuar nga Northrop Grumman, është në gjendje t’i transportojë.

Bombarduesi strategjik i rëndë B-2 ka një rreze fluturimi prej rreth 7,000 miljesh pa furnizim dhe deri në 11,500 milje me një furnizim ajror, sipas Northrop Grumman, duke e bërë të aftë të godasë çdo objektiv në botë brenda disa orësh.

F-15 dhe F-35 të Izraelit nuk mund të mbajnë peshën masive të MOP, që do të thotë se çdo sulm do të kërkonte ose përfshirje të drejtpërdrejtë të SHBA-së, ose mbështetje logjistike shumë të madhe.

Përveç fuqisë së saj, kjo armë e vendos presidentin Donald Trump – i cili ka paralajmëruar shpesh kundër përfshirjes së SHBA në konflikte jashtë vendit – në një pozitë politike të ndjeshme.

Çdo përfshirje më e thellë e SHBA-së – qoftë përmes furnizimit të izraelitëve me bomba kundër bunkerëve apo përmes mbështetjes ushtarake të drejtpërdrejtë – mbart rreziqe të mëdha politike dhe diplomatike për presidentin.

Një hap i tillë mund të rrezikojë çdo mundësi për bisedime që Trump dëshiron të zhvillojë me Iranin lidhur me ambiciet e tij bërthamore.

Teherani këmbëngul se programi i tij bërthamor është paqësor. Por Trump, duke folur në bordin e Air Force One të martën pasi papritur mbylli para kohe udhëtimin në samitin G7 në Kanada për shkak të krizës në Lindjen e Mesme, shprehu zhgënjim ndaj udhëheqësve iranianë për humbjen e mundësive të mëparshme për të arritur një marrëveshje.

Presidenti tha se tani po kërkon “një përfundim të vërtetë” të konfliktit dhe “heqje dorë të plotë” nga programi bërthamor i Iranit, të cilin Teherani ende këmbëngul se është thjesht për qëllime paqësore.

“Ata duhet ta kishin bërë marrëveshjen. U thashë: ‘Bëjeni marrëveshjen,’” u tha Trump gazetarëve.

“Kështu që nuk e di. Nuk jam shumë në humor për të negociuar.”